Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de Groenvoorzieningssector

Transcriptie

1 Bekendmaking Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de Groenvoorzieningssector I. Inleiding en definities 1. Met deze Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de Groenvoorzieningssector (hierna: Bekendmaking) beoogt de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (hierna: Raad) inzicht te geven in de wijze waarop hij voornemens is de hoogte van de boetes te bepalen voor ondernemingen die betrokken zijn bij overtredingen van artikel 6 van de Mededingingswet (hierna: Mw) en/of van artikel 81 van het EG- Verdrag in verband met de aanbesteding van werken in de Groenvoorzieningssector. Deze Bekendmaking geldt voor de beboeting van overtredingen in de Groenvoorzieningssector, zoals bij de NMa bekend en waarvan het redelijk vermoeden is vastgelegd in het rapport met nummer 4695_1/49, als bedoeld in artikel 59 Mw. 2. Naar aanleiding van de oproep van NMa en regering aan de ondernemingen in de bouwsector om schoon schip te maken, hebben ondernemingen bij hun clementieverzoeken tevens materiaal aangeleverd betrekking hebbend op overtredingen in de Groenvoorzieningssector. Het rapport Kartelgedragingen in de groenvoorzieningssector, met rapportnummer 4695_1/49, is (onder meer) op dit materiaal gebaseerd. De Raad ziet in het voorgaande aanleiding om de Bekendmaking voor de Groenvoorzieningssector overeenkomstig de reeds vastgestelde bekendmakingen boetetoemeting voor deelsectoren in de bouwsector 1 op te stellen. De Richtsnoeren boetetoemeting 2 zijn van toepassing, voor zover daarvan bij deze Bekendmaking niet wordt afgeweken. 3. In deze bekendmaking worden onder Groenvoorzieningswerken verstaan: activiteiten in het kader van aanleg en onderhoud van groen, zoals inzaaien, beplanten, rooien, maaien, bemesten, onkruidbestrijding, boomverzorging, bladruimen, snoeien en schoffelen; inclusief eventuele hieraan verbonden voorbereidende werkzaamheden, zoals advies, ontwerp, opruimingswerkzaamheden en inclusief eventuele bijkomende werkzaamheden zoals het aanbrengen van straatmeubilair, verhardingen, afrasteringen en beschoeiing; inclusief het in regie uitlenen van werknemers ten behoeve van eerder genoemde werkzaamheden. 4. Groenvoorzieningswerken kunnen naast Groenvoorzieningswerkzaamheden ook andere werkzaamheden omvatten. Een werk, dat behalve Groenvoorzieningswerkzaamheden ook andere 1 Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de GWW-deelsector (Stcrt. 14 oktober 2004, nr. 198), Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de Installatie-deelsector (Stcrt. 22 april 2005, nr. 78) en Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de deelsector burgerlijke & utiliteitsbouw (Stcrt, 6 september 2005, nr. 172) en Rectificatie boetetoemeting mededingingsbeperkende activiteiten in de deelsector burgerlijke & utiliteitsbouw (Stcrt, 12 oktober 2005, nr. 198). 2 Zie noot 1. 1

2 Bekendmaking werkzaamheden omvat, is in zijn geheel een Groenvoorzieningswerk, indien de andere werkzaamheden een onderdeel vormen van en/of ondergeschikt zijn aan de Groenvoorzieningswerkzaamheden. 5. Per onderneming baseert de Raad de boete op de aanbestedingsomzet. De Raad baseert de boete op de aanbestedingsomzet, aangezien deze direct verband houdt met de betrokken gedragingen. Tevens wordt de aanbestedingsomzet geacht de mate van betrokkenheid van ondernemingen bij de verboden mededingingsafspraken afdoende te reflecteren. De Raad acht 2001 een representatief ijkjaar voor de overtredingen waarvan de boete op grond van deze Bekendmaking zal worden vastgesteld. 6. Onder Aanbestedingsomzet 2001 wordt verstaan de in Nederland behaalde omzet van verricht werk in de Groenvoorzieningssector, die in aanbesteding is verworven en die heeft geleid tot een mutatie op de regel netto-omzet, exclusief de mutatie onderhanden werk, in de winst- en verliesrekening van Tot de Aanbestedingsomzet 2001 dient ook te worden gerekend de omzet die de onderneming in 2001 in Nederland heeft behaald met (a) Groenvoorzieningswerken die in combinatie met één of meer andere ondernemingen in aanbesteding zijn verworven, naar rato van de deelname per betreffende combinatie, (b) langlopende contracten (bijv. onderhoudscontracten of andere duurovereenkomsten) die via aanbesteding zijn verworven en (c) vervolgopdrachten die zijn verkregen als gevolg van een aanbestedingswerk. 7. Indien als gevolg van minderwerk of meerwerk in 2001 minder of meer omzet is gerealiseerd (ook indien hiervoor separate opdracht is verkregen), dan dient deze bij de opgave van de Aanbestedingsomzet 2001 te worden meegenomen. 8. Vervolgopdrachten die een nauw verband hebben met een aanbestedingswerk worden ook tot de Aanbestedingsomzet gerekend. Vervolgopdrachten die bij een nieuwe opdracht enkelvoudig en los van de eerdere aanbesteding zijn gegund worden niet als vervolgopdracht beschouwd. 9. Onder Aanbesteding wordt verstaan de, al dan niet gelijktijdige, uitnodiging van een opdrachtgever aan twee of meer ondernemingen om een offerte in te dienen voor een opdracht tot de uitvoering van een Groenvoorzieningswerk. Een enkelvoudige (onderhandse) opdrachtverlening, waarvoor geen twee of meer offertes zijn aangevraagd, valt daarmee buiten het begrip Aanbesteding. De persoon of hoedanigheid van de opdrachtgever is in dit kader niet relevant. Opdrachten die in onderaanneming in aanbesteding zijn verkregen, vallen eveneens onder het begrip Aanbesteding. 2

3 Bekendmaking II. Opgave Aanbestedingsomzet De onderneming dient opgave te doen van de Aanbestedingsomzet Opgave van de Aanbestedingsomzet 2001 dient te geschieden door middel van: - het model Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening (zie bijlage 1); ondersteund door - een rapport feitelijke bevindingen opgesteld door een accountant (zie bijlage 2: Model Rapport van feitelijke bevindingen Groenvoorziening). 11. De Raad is van oordeel dat ondernemingen, volgens de wijze zoals in deze Bekendmaking uiteengezet, inzicht kunnen geven in de Aanbestedingsomzet 2001, zonder dat dit voor de betrokken ondernemingen of de NMa excessieve lasten tot gevolg heeft. III. Boetebepaling 12. Voor een onderneming waarvan wordt vastgesteld dat zij met betrekking tot activiteiten binnen de Groenvoorzieningssector artikel 6, eerste lid, Mw en/of artikel 81, eerste lid, EG-Verdrag heeft overtreden zoals omschreven in het rapport met nummer 4695_1/49, is de grondslag voor de boetebepaling de Aanbestedingsomzet 2001 (hierna: Boetegrondslag). 13. De boete wordt bepaald op maximaal 12% van de Boetegrondslag. 14. De Raad beoordeelt de hoogte van de boete(s), zoals deze voor een onderneming uit de voorgaande randnummers voortvloeit, vanuit het oogpunt van de gewenste bestraffing en de gewenste bevordering van de naleving van de Mededingingswet (speciale en generale preventie). De Raad is van oordeel dat deze met toepassing van de methodiek zoals uiteengezet in de voorgaande randnummers, in het algemeen worden bereikt. De hoogte van de boete(s) kan evenwel in een concreet geval worden aangepast indien de Raad dit in dit verband passend acht. IV. Vermindering van de boete: clementie 15. Bij de boetetoemeting in de Groenvoorzieningssector geeft de Raad uitvoering aan de Richtsnoeren Clementietoezegging 3 met inachtneming van het navolgende. 3 Richtsnoeren Clementietoezegging met betrekking tot het niet opleggen of verminderen van geldboeten in zaken ingevolge de artikelen 6 juncto 56, 57 en 62 Mededingingswet, besluit van de d-g NMa van 28 juni 2002, Stcrt. 2002, nr. 122, nadien gewijzigd Stcrt. 2005,

4 Bekendmaking 16. De boete voor ondernemingen die een clementieverzoek hebben ingediend met betrekking tot activiteiten binnen de Groenvoorzieningssector, wordt verminderd met het aan hen toegekende percentage dat is gebaseerd op de door de onderneming verstrekte informatie en medewerking. 17. Meer in het bijzonder is het clementiepercentage met betrekking tot de overtreding, zoals bedoeld in randnummer 12, voor ondernemingen die in aanmerking komen voor een clementietoezegging krachtens randnummer 7 van de Richtsnoeren Clementietoezegging (Categorie C, boetevermindering 10% tot en met 50%), als volgt bepaald: (1) voor een toereikend gespecificeerde kennisgeving van een mededingingsbeperkende afspraak of gedraging wordt een boetevermindering toegekend van 20 % van de boete als voortvloeiend uit randnummers 13 en 14 van deze Bekendmaking. Hiertoe dient een toereikende beschrijving te zijn gegeven van de soort opdrachten waarop de afspraak of gedraging betrekking had en het type afspraak of afstemmingen dat met betrekking tot dat soort opdrachten plaatsvond; (2) voor het opgeven van andere ondernemingen die bij de gedraging(en) betrokken waren, wordt een boetevermindering toegekend van 10 % van de boete als berekend volgens randnummers 13 en 14 van de Bekendmaking; (3) voor het opgeven van concrete werken (opdrachten) waarop de gedraging(en) betrekking had(den), wordt een boetevermindering toegekend van 10 % van de boete zoals voortvloeiend uit randnummers 13 en 14 van de Bekendmaking; (4) voor het verlenen van verdergaande medewerking dan waartoe de onderneming wettelijk is gehouden, wordt een boetevermindering toegekend van 10 % van de boete als berekend volgens randnummers 13 en 14 van de Bekendmaking. Ook ondernemingen die zich beschikbaar hebben gehouden voor nadere medewerking komen voor deze categorie boetevermindering in aanmerking, ongeacht of de NMa daarvan gebruik heeft gemaakt. 18. Indien sprake is van een gedraging die de onderzoeksactiviteiten van de NMa kan belemmeren, kan de Raad ingevolge de Richtsnoeren Clementietoezegging besluiten dat dientengevolge aan de desbetreffende onderneming geen boetevermindering wordt toegezegd, dan wel dat dientengevolge de aan die onderneming toekomende boetevermindering wordt verlaagd. De Raad beschouwt als een gedraging die onderzoeksactiviteiten van de NMa kan belemmeren in de zin van de Richtsnoeren onder meer het aan derden, anders dan bevoegde autoriteiten, openbaar maken van informatie met betrekking tot het clementieverzoek en de inhoud van de (voorwaardelijke) clementietoezegging. V. Vermindering van de boete: versnelde procedure 19. De hoogte van de boete zoals voortvloeiend uit de randnummers 13 en 14 van deze Bekendmaking wordt met 15% verminderd voor een onderneming die heeft deelgenomen aan een door de Raad voorgestelde versnelde procedure voor de afwikkeling van rapporten in de 4

5 Bekendmaking Groenvoorzieningssector. In een voorkomend geval wordt dit percentage opgeteld bij de vermindering toegekend op basis van de Richtsnoeren clementietoezegging, zoals beschreven onder IV. VI. Vermindering van de boete: overig 20. De hoogte van de boete zoals voortvloeiend uit de randnummers 13, 14, 16, 19 en eventueel 22 van deze Bekendmaking wordt met 15% verminderd voor een onderneming waarvan de totale omzet op concern niveau over het jaar 2001 minder bedraagt dan EUR 10 miljoen. Deze boetevermindering geldt enkel indien de onderneming heeft deelgenomen aan een door de Raad voorgestelde versnelde procedure voor de afwikkeling van rapporten in de Groenvoorzieningssector. Om in aanmerking te komen voor deze boetevermindering dient de onderneming, met gebruikmaking van het model Verzoek boetevermindering kleine ondernemingen Groenvoorziening (zie bijlage 3), een verzoek in te dienen. 21. De hoogte van de boete zoals voortvloeiend uit de randnummers 13, 14, 16, 19 en eventueel 22 van deze Bekendmaking wordt verminderd met 1%, tot een maximum van EUR voor ondernemingen die: (1) vrijwillig informatie aan de NMa hebben verstrekt; (2) een clementietoezegging hebben ontvangen met betrekking tot activiteiten binnen de Groenvoorzieningssector; en (3) akkoord zijn gegaan met doorzending van deze informatie aan de Belastingdienst. 22. Bij de vaststelling van de boete kan de Raad tevens andere boeteverlagende omstandigheden in aanmerking nemen. De Raad bepaalt in redelijkheid de mate waarin de betrokken omstandigheid leidt tot een verlaging van de boete. VII. Vaststelling van de boete 23. De Raad stelt de boete vast volgens deze Bekendmaking en met inachtneming van de beginselen van behoorlijk bestuur. De Raad kan van deze Bekendmaking afwijken indien onverkorte toepassing ervan tot evidente onbillijkheden leidt. VIII. Bekendmaking, inwerkingtreding en besluit 24. Deze Bekendmaking wordt gepubliceerd in de Staatscourant. Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de dagtekening van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst. 5

6 Bekendmaking 25. Dit besluit wordt aangehaald als Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de Groenvoorzieningssector. Den Haag, 24 november 2005 Overeenkomstig het door de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit genomen besluit. De Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit, namens deze: (w.g.) R.J.P. Jansen Lid van de Raad van Bestuur - Bijlage 1 Model Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening - Bijlage 2 Model Rapport van feitelijke bevindingen Groenvoorziening - Bijlage 3 Model Verzoek boetevermindering kleine ondernemingen Groenvoorziening 6

7 Toelichting op Bekendmaking Toelichting Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de Groenvoorzieningssector I. Inleiding 1. De onderneming dient op grond van de Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de Groenvoorzieningssector (hierna: Bekendmaking) opgave te doen van de Aanbestedingsomzet Hierna volgt de toelichting bij de bedoelde Bekendmaking. Deze dient als leidraad bij het doen van opgave van de Aanbestedingsomzet II. Wie doet opgave? 2. Iedere onderneming geeft de eigen Aanbestedingsomzet 2001 op. Als uitgangspunt geldt dat de opgave wordt gedaan door de onderneming tot wie het rapport is gericht, tenzij uit het navolgende anders voortvloeit. 3. Het rapport kan zijn gericht tot verschillende rechtspersonen en/of personenvennootschappen die onderdeel uitmaken van dezelfde onderneming. In dat geval is de Aanbestedingsomzet 2001 gelijk aan de totale omzet van alle Groenvoorzieningswerken in Nederland die de onderneming (moedermaatschappij en al haar 100%-dochtermaatschappijen tezamen) in Aanbesteding heeft verworven (ook al worden de dochtermaatschappijen niet uitdrukkelijk in de bijlage bij het rapport genoemd). 4. De moedermaatschappij dient opgave te doen van de Aanbestedingsomzet 2001 die zij zelf en al haar 100%-dochtermaatschappijen in 2001 hebben behaald met Groenvoorzieningswerken in Nederland. Dit betekent dat zij ook opgave dient te doen voor 100%-dochtermaatschappijen die niet uitdrukkelijk in het rapport zijn genoemd (maar die wel Aanbestedingsomzet in 2001 hebben behaald met Groenvoorzieningswerken in Nederland) Om dubbeltellingen te voorkomen dient de moedermaatschappij de opgave van de Aanbestedingsomzet 2001 per 100%-dochtermaatschappij te specificeren. Het is dan niet nodig dat de 100%- dochtermaatschappijen die zelf zijn genoemd in het rapport van de NMa, tevens individueel een opgave doen van hun eigen Aanbestedingsomzet De Aanbestedingsomzet 2001 van deze 100%-dochtermaatschappijen dient te worden opgegeven, omdat zij tot dezelfde onderneming behoren (artikel 1, sub f, van de Mededingingswet). 1

8 Toelichting op Bekendmaking 6. De moedermaatschappij die gedurende de duur van de overtreding een 100%-dochtermaatschappij die Groenvoorzieningswerken uitvoert, heeft verkregen, dient ook opgave te doen van de Aanbestedingsomzet 2001 van deze 100%-dochtermaatschappij. Hieronder vallen ook de 100%- dochtermaatschappijen die niet voorkomen in de bijlage bij het rapport maar die wel Aanbestedingsomzet in de Groenvoorzieningssector hebben behaald in De NMa neemt de Aanbestedingsomzet 2001 van 100%-dochtermaatschappijen mee in de boetegrondslag van de onderneming naar rato van de periode (in verhouding tot de totale periode van de overtreding) dat zij tot de onderneming behoorden. Voorbeeld A Rechtspersoon of personenvennootschap A is genoemd in het rapport van de NMa. Ω Rechtspersoon of personenvennootschap A dient opgave te doen van zijn/haar eigen Aanbestedingsomzet Voorbeeld B Moedermaatschappij A en haar 100%-dochtermaatschappijen B en C zijn alledrie genoemd in het rapport van de NMa. Ω In dit geval dient moeder A opgave te doen van haar eigen Aanbestedingsomzet 2001 en die van haar dochtermaatschappijen B en C. Eigen opgave door B en C is dan niet nodig. Voorbeeld C Moedermaatschappij A heeft twee 100%-dochtermaatschappijen (B en C). Alleen A en B zijn in het rapport van de NMa genoemd. C voert wel Groenvoorzieningswerken uit, maar is niet genoemd in het rapport van de NMa. Ω In dit geval dient moeder A opgave te doen van haar eigen Aanbestedingsomzet 2001 en die van haar dochtermaatschappijen B en C. Eigen opgave door B en C is niet nodig. Voorbeeld D Moedermaatschappij A heeft twee dochtermaatschappijen (B en C). B is een 100%-dochtermaatschappij van A, C is een 85%-dochtermaatschappij van A. A, B en C zijn genoemd in het rapport. Ω In dit geval dient moeder A opgave te doen van haar eigen Aanbestedingsomzet 2001 en die van dochter B. Eigen opgave door B is niet nodig. C dient zelf haar eigen Aanbestedingsomzet 2001 op te geven. Voorbeeld E Moedermaatschappij A heeft twee dochtermaatschappijen (B en C). B is een 100%-dochtermaatschappij van A, C is een 85%-dochtermaatschappij van A. A en B zijn genoemd in het rapport. C voert wel Groenvoorzieningswerken uit in Nederland, maar is niet genoemd in het rapport. 2

9 Toelichting op Bekendmaking Ω In dit geval dient moeder A opgave te doen van haar eigen Aanbestedingsomzet 2001 en die van dochter B. Eigen opgave door B is niet nodig. Moeder A hoeft geen melding te maken van de Aanbestedingsomzet van dochter C, omdat zij geen 100%-dochter is van A. III. Opgave Aanbestedingsomzet Om de juistheid en volledigheid van de opgave te kunnen vaststellen verlangt de NMa van ieder die opgave doet van de Aanbestedingsomzet 2001 een uitdrukkelijke verklaring dat de opgegeven Aanbestedingsomzet 2001 juist en volledig is. Daartoe dient het Model Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening te worden gebruikt (bijlage 1 bij de Bekendmaking). De opgave aanbestedingsomzet 2001 dient gespecificeerd te worden naar rechtspersoon en/of personenvennootschap (moedermaatschappij en haar 100% dochterondernemingen). 8. De Opgave Aanbestedingsomzet 2001 dient te worden ondersteund door een rapport van feitelijke bevindingen van een accountant conform het Model Rapport van feitelijke bevindingen Groenvoorziening (bijlage 2 bij de Bekendmaking). Het Rapport van feitelijke bevindingen dient te worden afgegeven door een registeraccountant of een certificeringbevoegd accountantadministratieconsulent. Indien de onderneming een zodanige omvang heeft dat controle van haar jaarrekening wettelijk is verplicht, dan mag slechts degene die bevoegd is tot het verplichte onderzoek van de jaarrekening het Rapport van feitelijke bevindingen afgeven. De accountant mag niet in dienst zijn van de onderneming. 9. Bij de berekening van de Aanbestedingsomzet 2001 dient de netto-omzet volgens dezelfde grondslagen voor waardering en resultaatbepaling te worden bepaald als gehanteerd in de (intern) vastgestelde (enkelvoudige) jaarrekening over 2001 (hierna: Jaarrekening 2001). 10. In het geval sprake is van een boekjaar dat niet identiek is aan het kalenderjaar 2001, dient onder de netto-omzet in de Jaarrekening 2001 te worden verstaan de uit de jaarrekeningen 2000/2001 en 2001/2002 te herleiden netto-omzet over het kalenderjaar Indien bij het opstellen van de Jaarrekening 2001 sprake is van ongecorrigeerde controleverschillen die op grond van materialiteit niet zijn verwerkt, dienen deze ongecorrigeerde controleverschillen buiten de Aanbestedingsomzet 2001 te worden gehouden. De netto-omzet in de Jaarrekening 2001 is het uitgangspunt. 12. Het is niet nodig om de NMa een onderbouwing te verstrekken of al dan niet sprake is van Aanbestedingsomzet De onderneming dient echter wel rekening te houden met de mogelijkheid dat de NMa in een later stadium van de onderneming een dergelijke onderbouwing verlangt. De NMa adviseert de onderneming dan ook haar interne berekening van de Aanbestedingsomzet 2001 ten behoeve van de opgave goed te documenteren. 3

10 Toelichting op Bekendmaking 13. Het is niet toegestaan dat de onderneming ramingen of een statistische steekproef hanteert. De NMa dient een opgave te ontvangen van de totale, werkelijke Aanbestedingsomzet De NMa kan indien zij dat nodig acht de juistheid en de volledigheid van de opgegeven Aanbestedingsomzet 2001 controleren. De onderneming dient in een voorkomend geval medewerking te verlenen. IV. Boetevermindering kleine ondernemingen 14. Om voor de boetevermindering voor kleine ondernemingen in aanmerking te kunnen komen dient het Model Verzoek boetevermindering kleine ondernemingen Groenvoorziening (bijlage 3 bij de Bekendmaking) ingevuld aan de NMa te worden teruggezonden. Zie ook de toelichting op de achterzijde van het Model Verzoek boetevermindering kleine ondernemingen Groenvoorziening. V. Juridische organisatiestructuur 15. Om dubbeltellingen te voorkomen kan, wanneer zowel de moedermaatschappij als een of meer dochtermaatschappijen of combinaties in de bijlage bij het rapport voorkomen, de onderneming een overzicht meesturen van haar juridische organisatiestructuur, waaruit al haar (meer- en minderheids) deelnemingen, alsook haar participaties in combinaties (in welke juridische rechtsvorm dan ook) blijken. Deze organisatiestructuur moet zien op het jaar

11 Bijlage 1 - Model Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening Zaaknummer: [invullen zaaknummer] 1 Opgave Aanbestedingsomzet 2001 [Invullen naam rechtspersoon/personenvennootschap en statutaire vestigingsplaats] doet opgave van de Aanbestedingsomzet De Aanbestedingsomzet 2001 van [invullen naam rechtspersoon/personenvennootschap] bedraagt in totaal [invullen totaalbedrag] (exclusief BTW). [Invullen naam rechtspersoon/personenvennootschap] heeft wel/geen* 100%-dochtermaatschappij(en) en/of wel/geen* niet geconsolideerde deelneming(en) in combinatie die Groenvoorzieningswerken 3 uitvoeren. * Doorhalen wat niet van toepassing is. Let op: in beide gevallen dient hierna specificatie van de Aanbestedingsomzet 2001 te volgen. 1 Per onderneming is een zaaknummer toegekend. Dit zaaknummer geldt voor de hele onderneming, met inbegrip van eventuele 100%- dochtermaatschappijen en/of moedermaatschappijen. Uw zaaknummer treft u aan op de eerste pagina van de aanbiedingsbrief onder Ons kenmerk. 2 Zoals gedefinieerd in randnummer 6 van de Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de Groenvoorzieningssector. 3 Zoals gedefinieerd in randnummer 3 van de Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de Groenvoorzieningssector.

12 Bijlage 1 - Model Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening De Aanbestedingsomzet 2001 van [invullen naam rechtspersoon/personen vennootschap] en - indien van toepassing - haar 100% dochtermaatschappij(en) en/of niet geconsolideerde deelneming(en) in combinatie is als volgt gespecificeerd: 1. [invullen naam rechtspersoon/personenvennootschap] Aanbestedingsomzet 2001 [invullen bedrag] naam project datum aanvaarding aanneemsom/factuurbedrag a. [invullen bedrag] b. [invullen bedrag] c. [invullen bedrag] etcetera [invullen totaalbedrag] 2. [invullen naam 100% dochtermaatschappij(en)] Aanbestedingsomzet 2001 [invullen bedrag] naam project datum aanvaarding aanneemsom/factuurbedrag a. [invullen bedrag] b. [invullen bedrag] c. [invullen bedrag] etcetera [invullen totaalbedrag] 3. [invullen naam niet geconsolideerde deelneming(en) in combinatie] Toegerekende Aanbestedingsomzet 2001 [invullen bedrag] naam project datum aanvaarding aanneemsom/factuurbedrag a. [invullen bedrag] b. [invullen bedrag] c. [invullen bedrag] etcetera [invullen totaalbedrag] [invullen totaalbedrag] 4 4 Dit bedrag moet gelijk zijn aan het totaalbedrag Opgave Aanbestedingsomzet 2001.

13 Bijlage 1 - Model Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening Verklaring juistheid en volledigheid Hierbij verklaart [invullen naam van de persoon die rechtsgeldig bevoegd is de rechtspersoon/ personenvennootschap in een procedure bij de NMa te vertegenwoordigen] namens [invullen naam rechtspersoon/personenvennootschap en statutaire vestigingsplaats], bij de NMa bekend onder [invullen zaaknummer] dat de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening juist en volledig is. Ter ondersteuning van de juistheid en volledigheid van de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening heeft [invullen naam accountant] in opdracht van [invullen naam rechtspersoon/personenvennootschap] een Rapport van feitelijke bevindingen Groenvoorziening opgesteld. Dit Rapport is opgenomen als bijlage bij deze opgave. Hierbij bevestigt [Invullen naam van de persoon die rechtsgeldig bevoegd is de rechtspersoon/personen- vennootschap in een procedure bij de NMa te vertegenwoordigen] namens [invullen naam rechtspersoon/personenvennootschap] naar beste weten het volgende: 1. De inhoud van de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening is onze/mijn verantwoordelijkheid. 2. Wij hebben de accountant inzage gegeven in de gehele administratie, alsmede de daaraan ten grondslag liggende gegevens en alle notulen van vergaderingen van aandeelhouders, commissarissen en directie ter inzage getoond, die relevant zijn of kunnen zijn gelet op de verantwoordelijkheid van de accountant om een rapport van feitelijke bevindingen af te geven. 3. De financiële gegevens zoals opgenomen in de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening bevatten geen onjuistheden of onvolledigheden van materieel belang. Bij de opstelling van de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening zijn de Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de Groenvoorzieningssector en de Toelichting daarop, gevolgd. Datum: Naam vertegenwoordiger: Handtekening vertegenwoordiger:

14 Bijlage 2 Model rapport van feitelijke bevindingen Groenvoorziening Rapport van feitelijke bevindingen Groenvoorziening (de accountant wordt geacht de definitieve tekst op maat te maken op basis van de specifieke omstandigheden bij de onderneming en de in dat kader te verrichten en verrichte werkzaamheden) Aan.(naam opdrachtgever) Adres Postcode Woonplaats Plaats, datum Betreft: Rapport van feitelijke bevindingen Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening Geachte directie, Ingevolge uw opdracht hebben wij een aantal specifieke werkzaamheden verricht met betrekking tot de door u opgestelde Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening. Deze Verklaring is door of onder de verantwoordelijkheid van de ondernemingsleiding van (naam van de rechtspersoon/personenvennootschap) opgesteld naar aanleiding van het sanctierapport van de NMa (Nederlandse Mededingingsautoriteit) waarop de Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de Groenvoorzieningssector (hierna: Bekendmaking), alsmede de Toelichting Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de Groenvoorzieningssector (hierna: Toelichting) van toepassing is. Deze Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening, de hiervoor omschreven Bekendmaking en de Toelichting daarop vormen het uitgangspunt van onze werkzaamheden. Voor een omschrijving van deze opdracht verwijzen wij naar onze brief van (datum brief opdrachtbevestiging, indien deze is opgesteld). Deze rapportage bevat de uitkomsten van onze werkzaamheden. Aard en reikwijdte van de verrichte werkzaamheden Onze werkzaamheden zijn verricht in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen inzake opdrachten tot het verrichten van overeengekomen specifieke werkzaamheden. De opdracht houdt in dat op het in de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening opgenomen cijfermateriaal en toelichtingen daarop geen accountantscontrole is toegepast en dat evenmin een beoordelingsopdracht is uitgevoerd. Een en ander impliceert dat aan onze rapportage geen zekerheid kan worden ontleend omtrent de getrouwheid van het in de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening opgenomen cijfermateriaal en toelichtingen daarop, anders dan terzake van de aspecten zoals door ons onderzocht en waarover dienovereenkomstig door ons in deze rapportage wordt gerapporteerd. Volledigheidshalve wijzen wij er nog op dat, indien wij aanvullende werkzaamheden zouden hebben verricht of een controle- of

15 Bijlage 2 Model rapport van feitelijke bevindingen Groenvoorziening beoordelingsopdracht zouden hebben uitgevoerd, wellicht andere onderwerpen aan het licht zouden kunnen zijn gebracht die voor u mogelijk van belang zouden kunnen zijn geweest. Verrichte werkzaamheden Wij hebben de volgende werkzaamheden verricht: 1. Wij zijn nagegaan of intern een procedure is gehanteerd en zo ja welke, teneinde de Aanbestedingsomzet 2001 vast te stellen. NB: Uit de procedure moet blijken, dat de onderneming geen ramingen of statistische steekproeven heeft gehanteerd om de Aanbestedingsomzet 2001 te bepalen. 2. Wij zijn nagegaan of de Aanbestedingsomzet 2001, conform de definitie van de NMa, zoals opgenomen in de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening is afgeleid uit de jaarrekening en administratie van (naam van de rechtspersoon/personen- vennootschap). NB: Nagegaan dient te worden dat voor alle onder de netto-omzet 2001 verantwoorde en opgenomen werken die via aanbesteding zijn verworven ( in 2001 of eerdere jaren) de totale netto-omzet 2001 wordt opgegeven. Hierbij kan aansluiting worden gezocht bij de informatie zoals deze in de offerte/orderregistratie en/of de projectadministratie gebruikelijk wordt vastgelegd. 3. Wij hebben de niet als aanbestedingsomzet Groenvoorzieningswerken aangemerkte netto-omzet over 2001 op plausibiliteit beoordeeld. Deze beoordeling heeft plaatsgevonden door middel van kennisneming van de offerte/orderregistratie, de projectadministratie, projectdossiers en overige documenten, waaronder bevestigingen van opdrachtgevers. 4. Wij hebben onderzoek gedaan naar de juistheid en volledigheid van de toerekening van de Aanbestedingsomzet 2001 aan de daarvoor in aanmerking komende vennootschappen. NB: Dit is alleen van toepassing voor een holding of subholding met 100%- dochtermaatschappij(en) en/of een bouwcombinatie(s). 5. Wij hebben de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening opgevraagd, waarmee de directie van (naam van de rechtspersoon/personenvennootschap) haar verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van deze opgave heeft erkend. Uitkomsten verrichte werkzaamheden De door ons verrichte werkzaamheden leiden tot de volgende bevindingen: 1. Wij hebben vastgesteld dat door (naam van de rechtspersoon/personenvennootschap) een adequate procedure is gehanteerd ter bepaling van de Aanbestedingsomzet 2001.

16 Bijlage 2 Model rapport van feitelijke bevindingen Groenvoorziening 2. Wij hebben vastgesteld dat de in de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening vermelde aanbestedingsomzet is afgeleid uit de jaarrekening en administratie van (naam van de rechtspersoon/personenvennootschap). NB: De onderneming dient te beschikken over een overzicht van in 2001 opgeleverde werken, die aansluit op de netto-omzet 2001 in de jaarrekening en administratie waarbij per werk concreet wordt aangegeven of sprake is van een via aanbesteding verworven opdracht zoals is gedefinieerd door de NMa. 3. De door ons uitgevoerde deelwaarnemingen ter beoordeling van de plausibiliteit van de niet als aanbestedingsomzet Groenvoorzieningswerken aangemerkte netto-omzet 2001 geven geen aanleiding tot het rapporteren van bijzondere bevindingen. NB: Indien van toepassing dient de accountant hier melding te maken van onjuistheden, voorzover deze niet geleid hebben tot aanpassing van de in de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening verantwoorde netto-omzet. Eveneens dient melding te worden gemaakt van onzekerheden die zijn blijven bestaan bij de classificatie van de Aanbestedingsomzet 2001 en overige feiten en omstandigheden die zijn aangetroffen en relevant zijn voor de oordeelsvorming door de NMa, zoals het ontbreken van bevestigingen van opdrachtgevers c.q stukken van derden, waaruit blijkt dat de opdrachten niet in concurrentie zijn verkregen. De accountant dient de onjuistheden en onzekerheden zoveel als mogelijk te kwantificeren. 4. Wij hebben vastgesteld dat de Aanbestedingsomzet 2001 op juiste wijze aan de daarvoor in aanmerking komende vennootschappen is toegerekend (indien van toepassing). 5. Wij hebben de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Groenvoorziening ontvangen, waarmee de directie van (naam van de rechtspersoon/personenvennootschap) haar verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van deze opgave heeft erkend. Wij wijzen er nog op dat onze werkzaamheden uitsluitend zijn verricht ten behoeve van de NMa en dat deze rapportage derhalve niet (geheel of gedeeltelijk) aan anderen dan de NMa mag worden verstrekt, zonder onze uitdrukkelijke toestemming vooraf. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd en zijn gaarne bereid de inhoud van deze rapportage verder toe te lichten. Ondertekening

17 Bijlage 3: Model Verzoek boetevermindering kleine ondernemingen Groenvoorziening + toelichting (zie achterzijde) Verzoek boetevermindering kleine ondernemingen Groenvoorziening Onderstaande rechtspersoon/personenvennootschap meent in het kader van de versnelde sanctieprocedure inzake het Rapport kartelgedragingen in de Groenvoorzieningssector in aanmerking te komen voor een verlaging van de boete wegens de (beperkte) omvang van de concernomzet en doet in dat verband de volgende opgave. Opgave Concernomzet 2001 Zaaknummer: [invullen zaaknummer(s)] 1 De concernomzet 2001 van het concern waartoe [invullen naam rechtspersoon/personenvennootschap en statutaire vestigingsplaats van de rechtspersoon/personenvennootschap] behoort bedraagt in totaal [invullen totaalbedrag in euro s] (exclusief BTW). Ten bewijze is bijgevoegd [aangeven wat van toepassing is]: een door een accountant gecontroleerde geconsolideerde jaarrekening van 2001 waaruit de concernomzet blijkt; [indien geen geconsolideerde jaarrekening beschikbaar is dan wel niet gecontroleerd:] een door een accountant goedgekeurde opgave van de concernomzet van NB: zie toelichting. Verklaring juistheid en volledigheid Hierbij verklaart [invullen naam van de persoon die rechtsgeldig bevoegd is de rechtspersoon/personenvennootschap in een procedure bij de NMa te vertegenwoordigen] namens [invullen naam en statutaire vestigingsplaats van de rechtspersoon/personenvennootschap], bij de NMa bekend onder [invullen zaaknummer] dat de opgegeven concernomzet 2001 juist en volledig is. Datum: Naam vertegenwoordiger: Handtekening vertegenwoordiger: 1 Per onderneming is een zaaknummer toegekend. Dit zaaknummer geldt voor de hele onderneming, met inbegrip van eventuele 100%- dochtermaatschappijen en/of moedermaatschappijen. Uw zaaknummer treft u aan op de eerste pagina van de aanbiedingsbrief onder Ons kenmerk.

18 TOELICHTING BIJLAGE 3 Geconsolideerde jaarrekening: Een geconsolideerde jaarrekening wordt in artikel 2:405 lid 1 BW gedefinieerd als de jaarrekening waarin de activa, passiva, baten en lasten van de rechtspersonen en vennootschappen die een groep of groepsdeel vormen, als één geheel worden opgenomen. De geconsolideerde jaarrekening bevat de eigen financiële gegevens, tezamen met die van de dochtermaatschappijen in de groep en die van andere groepsmaatschappijen. De vastgestelde geconsolideerde jaarrekening 2001 dient te worden verstrekt. Concernomzet: Onder concernomzet wordt verstaan de som van de bedrijfsopbrengsten zoals weergegeven in Model E van het Besluit modellen jaarrekening die is opgenomen in de bijlage bij de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. De som van de bedrijfsopbrengsten bestaat uit de netto omzet, wijzigingen in voorraden gereed product en onderhanden werk, geactiveerde productie voor het eigen bedrijf en overige bedrijfsopbrengsten. NB: Met concernomzet wordt alle omzet bedoeld en niet enkel de aanbestedingsomzet uit groenvoorzieningswerk. Onder concernomzet valt de eigen omzet, tezamen met die van de dochtermaatschappijen in de groep en die van andere groepsmaatschappijen. Accountant: De verklaring dient te worden afgegeven door een registeraccountant of accountantadministratieconsulent. Indien de onderneming een zodanige omvang heeft dat controle van haar jaarrekening wettelijk verplicht is dan mag slechts degene die bevoegd is tot het verplichte onderzoek van de jaarrekening de verklaring afgeven. De accountant mag tevens niet in dienst zijn van de onderneming.

19 Bijlage III: Model Verklaring wel/geen deelname aan versnelde procedure Groenvoorzieningssector Verklaring wel/geen deelname aan versnelde procedure Groenvoorzieningssector Zaaknummer: [invullen zaaknummer] 1 Hierbij verklaart [invullen naam van de persoon die rechtsgeldig bevoegd is de onderneming in een procedure bij de NMa te vertegenwoordigen] namens [invullen naam en vestigingsplaats van de onderneming] wel/niet* deel te nemen aan de versnelde procedure Groenvoorzieningssector. * Doorhalen wat niet van toepassing is. GA HIERONDER ALLEEN VERDER INDIEN DEELNAME AAN VERSNELDE PROCEDURE: Machtiging Hierbij machtigt [invullen naam van de persoon die rechtsgeldig bevoegd is de onderneming in een procedure bij de NMa te vertegenwoordigen] namens [invullen naam en vestigingsplaats van de onderneming], bij de NMa bekend onder zaaknummer [invullen zaaknummer], de heer H.Ph.H. Haverkort en als mede-gemachtigde de heer R.A. Kolman (gezamenlijk postadres: Postbus 1010, 3990 CA Houten), om [invullen naam onderneming] schriftelijk en mondeling te vertegenwoordigen 2 in de versnelde procedure, die de Raad van Bestuur van de NMa heeft opengesteld. De versnelde procedure ziet op de behandeling van het rapport Kartelgedragingen in de Groenvoorzieningssector (nr. 4695_1/49) ex artikel 59 Mededingingswet (hierna: Mw), waarvoor [invullen naam onderneming] door middel van de onderstaande verklaring kiest. [Invullen naam onderneming] heeft er kennis van genomen dat een keuze voor de versnelde procedure, in het belang van een snelle en effectieve behandeling van de zaak, inhoudt dat zij afstand doet van (1) het recht op individuele inzage van de stukken en (2) het recht om individueel zienswijzen aan te voeren die de essentie van het rapport raken, dat wil zeggen gehele of gedeeltelijke betwisting van de in het rapport vastgelegde feiten en beoordeling daarvan, zoals aangegeven in de hiervoor omschreven brief. Naam: Functie: Handtekening: Plaats: 1 Per onderneming is een zaaknummer toegekend. Dit zaaknummer geldt voor de hele onderneming, met inbegrip van eventuele 100%- dochtermaatschappijen en/of moedermaatschappijen. Uw zaaknummer treft u aan op de eerste pagina van de aanbiedingsbrief onder Ons kenmerk. 2 Tot aan het (boete)besluit in eerste aanleg.

20 Bijlage III: Model Verklaring wel/geen deelname aan versnelde procedure Groenvoorzieningssector Datum: Gedurende deze versnelde procedure wijst [invullen naam onderneming] [invullen naam persoon] aan als contactpersoon, die in voorkomend geval wordt vervangen door [invullen naam]. Deze personen zijn bereikbaar op het volgende ( )adres en telefoonnummer(s): [invullen adres, adres, telefoon- & faxnummer].

21 Bijlage IV: Model Verzoek specifieke adressering Groenvoorziening + toelichting Verzoek specifieke adressering Groenvoorziening Zaaknummer: [invullen zaaknummer] 1 Gegevens onderneming Naam van de onderneming: [invullen naam van de onderneming] Namen van rechtspersonen/personenvennootschappen behorende tot de bovenbenoemde onderneming: [invullen namen van alle rechtspersonen/personenvennootschappen die behoren tot bovengenoemde onderneming, genoemd in kolom C van de bijlage bij het rapport] Verzoek Namens de bovengenoemde rechtspersonen en/of personenvennootschappen wordt verzocht om het boete besluit te adresseren aan: [invullen naam rechtsperso(o)n(en)/personenvennootschap(pen). Let op: deze naam moet worden genoemd in kolom C van de bijlage bij het rapport] Datum: Naam vertegenwoordiger: Handtekening vertegenwoordiger: 1 Per onderneming is een zaaknummer toegekend. Dit zaaknummer geldt voor de hele onderneming, met inbegrip van eventuele 100%- dochtermaatschappijen en/of moedermaatschappijen. Uw zaaknummer treft u aan op de eerste pagina van de aanbiedingsbrief onder Ons kenmerk.

22 Bijlage IV: Model Verzoek specifieke adressering Groenvoorziening + toelichting Toelichting Verzoek specifieke adressering Groenvoorziening 1. Verzoek specifieke adressering Op grond van de Mededingingswet 2 dient de NMa in de Staatscourant mededeling te doen van de ondernemingen die worden beboet. Ondernemingen die: - uit meerdere rechtspersonen/personenvennootschappen (hierna: rechtspersoon) bestaan; én - die kiezen voor de versnelde procedure, kunnen de NMa verzoeken om de boeteoplegging te beperken tot één of enkele rechtspersonen van de onderneming. Dit kan door middel van het indienen van een verzoek om specifieke adressering. Alleen die rechtspersonen die door de onderneming zijn aangewezen om de boete aan op te leggen (te adresseren) zullen dan worden vermeld in de lijst in de Staatscourant. NB: in het boetebesluit worden alle rechtspersonen genoemd die tot de onderneming behoren en die voorkomen in de bijlage bij het rapport. Het boetebesluit wordt openbaar gemaakt door publicatie van het besluit op de NMa website. 2. Voorwaarden Aan het honoreren van een verzoek om specifieke adressering zijn de volgende voorwaarden verbonden: Nu - Het ingevulde model Verzoek specifieke adressering Groenvoorziening moet uiterlijk 20 januari 2006 bij de NMa zijn ingediend; - De aangewezen rechtsperso(o)n(en) dient/dienen voor te komen in de bijlage bij het rapport en te behoren tot de onderneming; - Het adresseringsverzoek dient te geschieden namens alle in de bijlage van het rapport genoemde rechtspersonen die behoren tot de onderneming; - Alle in de bijlage van het rapport genoemde rechtspersonen behorende tot de onderneming moeten deelnemen aan de versnelde procedure, dit betekent dat zij allemaal de heer Haverkort moeten hebben gemachtigd. Later - Uiterlijk drie dagen voor de verzending van het boetebesluit dient zekerheid te worden verstrekt voor daadwerkelijke en onherroepelijke voldoening van de op te leggen boete. Hierover zult u te zijner tijd worden geïnformeerd. 3. Procedure De ontvangst van uw verzoek om specifieke adressering zal schriftelijk worden bevestigd. In de ontvangstbevestiging zal tevens nadere informatie worden verstrekt over de vervolgprocedure en de manieren waarop zekerheidstelling kan plaatsvinden. 2 Artikel 65, tweede lid, Mededingingswet (Mw)

23 Bijlage V: Checklist Groenvoorziening Checklist Groenvoorzieningssector Zaaknummer: [invullen zaaknummer] 1 Gegevens onderneming: Naam en adres rechtspersoon/personenvennootschap: [invullen naam en adresgegevens rechtspersoon/personenvennootschap] Bijgesloten zijn (aankruisen wat van toepassing is): Vereist Een kopie Verklaring wel/geen deelname aan versnelde procedure Groenvoorziening NB: de originele verklaring dient direct aan de heer Haverkort te worden toegestuurd. De Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Het Rapport van feitelijke bevindingen Alleen indien van toepassing Het Model Verzoek korting kleine ondernemingen Groenvoorziening met Een door een accountant gecontroleerde geconsolideerde jaarrekening van 2001 waaruit de concernomzet blijkt; of Een door een accountant goedgekeurde opgave van de concernomzet van 2001 Het Verzoek specifieke adressering Groenvoorziening De juridische organisatiestructuur 2001 (LET OP: 2001) van de onderneming De onderbouwing van de individuele omstandigheden van de onderneming (o.a. de meest recente jaarcijfers over 2005 en de meest recente jaarrekening). Datum: Naam vertegenwoordiger: Handtekening vertegenwoordiger: 1 Per onderneming is een zaaknummer toegekend. Dit zaaknummer geldt voor de hele onderneming, met inbegrip van eventuele 100%- dochtermaatschappijen en/of moedermaatschappijen. Uw zaaknummer treft u aan op de eerste pagina van de aanbiedingsbrief onder Ons kenmerk.