CIRKEL Tussen moeder en kostschool BINNENKANT

Transcriptie

1

2

3 Wat voor moeder ik had? De mooiste, de beste, de warmste, de gemeenste CIRKEL Tussen moeder en kostschool BINNENKANT 1 Op een foto zie je de jonge Hugo Claus poseren tussen zijn moeder en een (kostschool)non. Lees ook de twee tekstfragmenten (zie afbeeldingen 1a & 1b) en de citaten boven- en onderaan op deze pagina. a Hoe hebben deze beide figuren zijn jeugd bepaald? b Welke gevoelens verbindt Claus met de kostschool (het internaat) en welke met thuis? c Je komt in deze expo nog een andere foto van een moeder en een non tegen. Waar? 2 Lees het dagboekfragment over het incident met het opstel ( Aantekeningen over het vroege werk ). a Waarom kreeg Claus een nul en strafwerk? b Hoe zou je zelf reageren als je onterecht werd beschuldigd van plagiaat? 3 Lees het dagboekfragment (zie afbeelding 3). a Wat was Claus drijfveer om te beginnen schrijven? b Wanneer voel je zelf de behoefte om iets op papier te zetten? Ik schrijf met de melk van mijn moeder.

4 Het is heel slecht. Het gaat over incest. CIRKEL 1 - Een jongere van formaat BUITENKANT 1 Bekijk de flyer voor de roman De eendenjacht (zie afbeelding 1). a Wat valt je op aan de manier waarop Claus als schrijver wordt voorgesteld? b Hoe merk je dat Claus al op twintigjarige leeftijd een reputatie als schrijver heeft opgebouwd? c Hoe wordt er promotie gemaakt voor de nog niet verschenen roman De eendenjacht? 2 Lees het begin van Claus eigen lovende recensie van zijn eigen roman (zie afbeelding 2). a Claus bejubelt onder een pseudoniem zijn eigen roman. Vind je dat een goede grap of een vorm van bedrog? Of nog iets anders? Discussieer er kort over. b Geef een paar hedendaagse voorbeelden van misleidende of grappige promotie. c Hoe zou jij promotie maken voor je eigen werk? 3 Vergelijk de cover van Claus debuutroman De Metsiers (1950) met de Engelse vertaling (die de oorspronkelijke titel De eendenjacht heeft bewaard). (Zie afbeeldingen 3a en 3b.) Welke cover spreekt jou het meest aan en waarom? 4 Claus was naast schrijver ook een getalenteerd grafisch kunstenaar (zie afbeelding 4). a Kun je als schrijver ook uitblinken in andere disciplines? Discussieer daar kort over en geef eventueel voorbeelden. b Welke combinatie van talenten lijkt jou interessant? Schrijven is avontuurlijker voor de geest, schilderen is avontuurlijker voor de emotie.

5 AFBEELDINGENCIRKEL1 BINNENKANT 1a1a 1b1b 3

6 AFBEELDINGENCIRKEL1 BUITENKANT 1 3a 3b 2 4

7 Een dichter die schildert en geen schilder die schrijft CIRKEL Van Parijs tot Rome BINNENKANT 1 Claus sloot zich in Parijs aan bij de COBRA-beweging die absolute vrijheid en spontaniteit in de kunst wilde. Lees de fragmenten uit Een zachte vernieling (1988), waarin Claus terugblikt op die Parijse jaren. Hoe komt die vrijheid tot uiting? 2 Claus maakte in Parijs ook deel uit van de Vijftigers (o.a. Remco Campert, Simon Vinkenoog, Gerrit Kouwenaar), die voor vrijheid en spontaniteit in de poëzie ijverden. a Hoe merk je die vrijheid in dit beroemde gedicht uit De Oostakkerse gedichten (1955)? Let op rijm, metrum en strofebouw. - rijm: - metrum: - strofebouw: Een vrouw I Met schaterend haar, Met meeuwenogen, met een buidel op de buik, Een moeder of een goede verrader, Wie kent deze laaiende vrouw? Haar nagels naderen mijn hout, Haar klauwzeer wekt mijn huid, Als een jachthoorn hangt zij in mijn haar te tuiten. b Probeer de volgende beelden een betekenis te geven: - schaterend haar: - meeuwenogen: - laaiende vrouw: 3 Van 1953 tot 1955 verbleef Claus in Italië, waar zijn vrouw Elly Overzier hoopte op een doorbraak als actrice. Deze periode diende als inspiratie voor De koele minnaar (1956). De titel van deze roman is tot het Nederlandse taaleigen gaan behoren. Lees de krantenkoppen en formuleer zelf een definitie van koele minnaar. 4 Welke indruk maakt Claus hier op jou als schrijver? Een gedicht is een bliksem, proza een stroom.

8

9 Volg je passies, onberedeneerd en onvoorwaardelijk CIRKEL Mevrouw is Kreeft BINNENKANT 1 Hugo Claus verhuisde in 1970 naar Amsterdam, waar hij een stormachtige verhouding kreeg met de actrice Kitty Courbois. Na de breuk verwerkte Claus deze ervaring in de omstreden roman Het jaar van de kreeft (1972). De kreeft in de titel verwijst naar het sterrenbeeld van Toni, het hoofdpersonage, die haar verleden niet kan loslaten en aan kanker sterft. a Kreeften (of krabben) lopen vaak achterwaarts. Hoe verbind je dat met Toni s karakter? b Claus maakte een aantal schetsen van zijn eigen sterrenbeeld. Welk sterrenbeeld is dat en welke eigenschappen verbind jij met dit teken? c Kun je nog romans of films noemen waarin een liefdesrelatie tragisch eindigt? 2 Vergelijk de twee foto s. Hoe komt het koppel op jou over in beide foto s? 3 Claus beschrijft zijn relatie met Kitty Courbois op drie manieren: in erotische gedichten (Dag, jij), in de roman Het jaar van de kreeft en in dagboeknotities ( Dagboek en Een klachtenboek ). a Hoe verschillend of gelijkend zijn die beschrijvingen? b Noteer een versregel, zin of bedenking die je geslaagd of aangrijpend vindt. Mijn ervaring met liefde is een groot labyrint.

10 Ze is de vrolijke jeugd in mijn leven. CIRKEL 3 Actrices komen en gaan BUITENKANT 1 In 1973 begint Hugo Claus een relatie met de 24 jaar jongere actrice Sylvia Kristel, met wie hij een jaar later in Parijs gaat wonen. Ze krijgen samen een zoon, Arthur. In 1978 eindigt hun relatie. a Claus relatie met Sylvia Kristel kreeg veel aandacht. Waarom, denk je? b Zijn er relatievormen die jij ongepast of onbespreekbaar vindt? Welke? 2 Claus voorliefde voor actrices is opmerkelijk. Wat hebben schrijvers volgens jou met acteurs/actrices gemeen en wat niet? Vul het schema in. schrijvers acteurs 3 Welk soort relatie had Claus eind jaren zeventig en begin jaren tachtig - met Elly Overzier ( Op eenzame hoogte ): - met Sylvia Kristel: - met Marja Habraken: - met zangeres Liesbeth List: Waarom hang ik mijn leven zo aan iemand anders vast?

11 Ik dank mijn populariteit minder aan mijn boeken dan aan mijn prestaties op tv. CIRKEL Een gevierd schrijver BINNENKANT 1 Claus meesterwerk Het verdriet van België verscheen in 1983 met veel feestgedruis. Op een halfjaar werden er bijna tachtigduizend exemplaren verkocht. a Waarom is media-aandacht zo belangrijk voor een schrijver of een boek? b Welk(e) boek(en) heb je zelf ontdekt via de tv of andere promotiekanalen? c Hoe zou je zelf het begrip meesterwerk omschrijven? 2 Tijdens de voorbereidingen van de verfilming van Het verdriet van België kreeg Claus onenigheid met producent Jan van Raemdonck. Lees Claus brief aan hem. Hoe klinkt Claus in deze brief? 3 Bekijk de filmstills uit de tv-serie Het verdriet van België goed. In welke periode speelt het verhaal zich af? 4 Noteer in welke film(s) van Hugo Claus deze acteurs/actrices meespelen. acteur/actrice Hilde van Mieghem, Frank Aendenboom Peter van den Begin, Gilda de Bal Ann Petersen, Jan Decleir filmtitel 5 Op de foto zie je Hugo Claus met zijn tweede echtgenote Veerle de Wit en zijn voormalige minnares Sylvia Kristel in Cannes. a Wat vind je van het feit dat Claus zijn vrouw en ex-minnares samen op de foto krijgt? b De film Het sacrament werd in Cannes vertoond in de sectie un certain regard. Wat betekent dat volgens jou? Het is bijna een wet dat hele goeie romans onverfilmbaar zijn.

12 Je moet speels zijn, ook ten opzichte van ernstige dingen als liefde en begeerte. CIRKEL 4 Een slaapwandeling BUITENKANT 1 Bekijk de foto s van Claus tijdens enkele feestjes. Welke karaktertrekken van Claus komen hier duidelijk naar boven? 2 Lees Claus brief aan Bob van de Voorde. a Waar is Claus niet op uit? b Kun je een straat of plein noemen die naar een schrijver is vernoemd? c Hoe kan een schrijver na zijn dood volgens jou het best gehuldigd worden? 3 Bekijk de lijst met prijzen die Hugo Claus voor zijn werk kreeg. a Wat valt je aan deze lijst op vanaf de jaren negentig? Wat zegt dat over Claus oeuvre? b Spreekt een auteur die veel prijzen heeft gewonnen jou meer aan dan een andere schrijver of net niet? Beargumenteer kort. 4 Lees de wilsbeschikking van Hugo Claus. a Omschrijf in je eigen woorden wat een wilsbeschikking (eig. wilsverklaring ) is. b Met wie heeft Claus overlegd over zijn keuze voor euthanasie? c Wat vind je van die keuze (die voor veel ophef zorgde in de media)? Wie niet liegt, leeft als een beest

13 De titel dekt bijna nooit een boek BOEKENTIJDLIJN 1 Bekijk alle boekcovers op de vensterbanken. Vervolledig de titels in de linkerkolom met het juiste woord uit de rechterkolom. 1 De dans van de a bruid 2 De koele b Everzwijn 3 De Spaanse c hamster 4 De zwarte d hoer 5 Een in de morgen e keizer 6 Een zachte f kreeft 7 Heer g minnaar 8 Het jaar van de h reiger 9 Het teken van de i vernieling 2 Welke titel en/of cover spreekt jou het meest aan? Waarom? 3 Zoek op je smartphone of die van een klasgenoot op waarover dat boek gaat en noteer de korte inhoud hieronder. Mijn stijl? Alle stijlen!