Zoekkaart Kunstenaars: Inti Hernandez

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Zoekkaart Kunstenaars: Inti Hernandez"

Transcriptie

1 Pagina 1 van 6 Zoekkaart Kunstenaars: Inti Hernandez 1. Propia Initiativa Dit is het kunstwerk dat Inti maakte voor de tentoonstelling Utopiart27. Propia Iniciativa, Digitale print 3 foto s van performance in Havanna, Cuba. Je kan meer lezen over Inti op de website

2 Pagina 2 van 6 Op de foto s zie je Inti, aan het werk in de straten van Havana, de hoofdstad van Cuba. Weet je in welk werelddeel Cuba ligt? Je mag gerust spieken in de Spiekkaart Landen. Cuba ligt in Inti werkt aan een performance. Zoek in je Spiekkaart Kunst wat een performance is. Een performance is Voor een performance kiest een kunstenaar een plaats waar veel volk voorbij komt. Weet je ook waarom? Wat zie je op de foto s? Wat doet Inti? Welke materialen gebruikt hij voor dit kunstwerk? Wat doen de mensen die voorbij komen? Wat zou jij doen als je voorbij wandelde? Wat denk je dat de kinderen op de foto aan Inti vragen? Wat gebeurt er met het kunstwerk van Inti als het gaat regenen of als er veel mensen over het voetpad lopen? Waarom heeft Inti foto s van zijn performance gemaakt? De figuren die hij op de straatstenen aanbrengt, lijken op de tegels van de vloer van zijn eigen slaapkamer in Havana. Inti brengt zo een stukje van zijn eigen wereld naar buiten. Zijn privé ruimte krijgt zo een plaats in de publieke wereld. Een privé ruimte is een ruimte voor jezelf. Een publieke ruimte is een ruimte waar iedereen kan komen. Som vijf voorbeelden van privé ruimten op.

3 Pagina 3 van 6 Som vijf voorbeelden van publieke ruimten op. Welk is jouw meest favoriete privé ruimte? Welk is jouw meest favoriete publieke ruimte? In een privé ruimte gelden andere regels dan in een publieke ruimte. In je privé ruimte kan je zelf je eigen regels maken. Noem vijf regels die in jouw slaapkamer gelden. Regel 1 : Regel 2 : Regel 3 : Regel 4 : Regel 5 : Heb je al deze regels zelf bedacht of zijn er ook andere mensen die regels voor jouw slaapkamer bedachten? Noem vijf regels die in de publieke ruimte van het ziekenhuis gelden. Regel 1 : Regel 2 : Regel 3 : Regel 4 : Regel 5 : Noem vijf regels die in de publieke ruimte van de speelplaats van jouw school gelden. Regel 1 : Regel 2 : Regel 3 : Regel 4 : Regel 5 : Waarom is het belangrijk dat er regels bestaan? Wat zou er gebeuren als er geen regels zouden bestaan? Ken je ook voorbeelden van regels die je niet goed vindt? Welke regels op school vind jij niet goed? Waarom niet?

4 Pagina 4 van 6 In je privéruimte mag niemand je zomaar lastig komen vallen. Is er een mensenrecht dat hier iets over zegt? Spiek op in de Spiekkaart Mensenrechten. Artikel Inti wil met dit kunstwerk zeggen dat het goed zou zijn als mensen een stukje van zichzelf naar buiten brengen. Hij vindt het niet fijn als mensen zich opsluiten en alleen maar voor hun televisie zitten. Als iedereen een beetje zou meehelpen aan een betere wereld, zou die wereld er al heel wat beter uitzien. Ken je mensen die meehelpen aan een betere wereld? Hoe doen ze dat? Doe je dat zelf wel eens? Wat doe je dan? Vind je dat de kunstenaar zelf ook een beetje meehelpt aan een betere wereld door deze performance te tonen? Inti komt vaak naar buiten met zijn kunstwerken. Zo maakte hij ook deze grote bank, die hij Bancontodos noemt.

5 Pagina 5 van 6 Zoek op wat banco in het Spaans betekent. Zoek op wat todos in het Spaans betekent. Hoe zou je bancontodos dan vertalen? Bancontodos is geen performance, maar een sculptuur. Zoek in je Spiekkaart Kunst wat een sculptuur is. Een sculptuur is Wat is het verschil tussen een sculptuur en een schilderij? Als Inti een performance of een kleine voorstelling zou doen op zijn bank, wat zou hij dan bijvoorbeeld kunnen doen? Welke materialen zou Inti gebruikt hebben om deze sculptuur te maken? Wat is er zo bijzonder aan deze bank? Waarom is deze bank anders dan andere banken in het park of op het plein? Waarom zou hij de bank zo gemaakt hebben? Waarom is deze bank een kunstwerk en niet gewoon een zitbank? Raad eens hoeveel mensen er op deze bank zouden kunnen zitten?

6 Pagina 6 van 6 Net als in zijn performance brengt Inti met zijn bank een beetje van de privé wereld naar buiten. Inti wil dat er veel mensen op deze bank gaan zitten en bijvoorbeeld praten over hoe ze de wereld mooier kunnen maken. Jij mag nu plaatsnemen op de bank en vijf beroemde mensen uit de hele wereld uitnodigen om bij je te komen zitten. Welke mensen zou je kiezen en wat zou je hen willen vragen? Waarom zouden wij Inti gevraagd hebben om deel te nemen aan deze tentoonstelling Utopiart27? Als je niet meer precies weet waarover deze tentoonstelling gaat, ga dan spieken op de Spiekkaart Kunst. 2. Genoeg gedacht, gekeken en geschreven. Tijd om iets te doen! Genoeg gedacht, gekeken en geschreven. Tijd om iets te doen! Wil je zelf ook wel eens kunstenaar zijn? Je maakt natuurlijk nooit precies hetzelfde als een andere kunstenaar. Een kunstwerk moet immers origineel zijn. Je kan je wel laten inspireren door een kunstwerk. Weet je nog wat inspiratie is? Spiek anders eens in de Spiekkaart Kunst. Maak zelf een performance. Ga in de klas op de gro nd zitten in precies dezelfde vorm als op deze bank. Is dit een leuke manier om samen beter te kunnen praten? Teken de tegelvloerof het behang van je slaapkamer op een vel papier en hang dat op op een gekke plaats in de publieke ruimte. Teken een tegelvloer of een stukje behangpapier met krijt op de speelplaats. Leg aan iedereen uit wat je daarmee wil zeggen. Schrijf een verhaal over hoe het zou zijn als jouw slaapkamer voor één nacht op straat zou zijn. Wil je nog meer werken van Inti zien? Kijk dan op zijn website : Als je hem iets wil zeggen of vragen over deze kunstwerken, kan je altijd (alleen of met je klasgenoten) een mail sturen naar artikel27@pandora.be Je krijgt dan vast een antwoord terug.

Zoekkaart Kunstenaars: Marcel Witte

Zoekkaart Kunstenaars: Marcel Witte Pagina 1 van 6 Zoekkaart Kunstenaars: Marcel Witte 1. Multicultural Dit is het kunstwerk dat Marcel maakte voor de tentoonstelling Utopiart27 Je kan meer lezen over Marcel op de website http:// Pagina

Nadere informatie

Spiekkaart Kunst. Pagina 1 van 5. 1. Over kunst en kunstenaars. U t o p i a r t 2 7 S p i e k k a a r t K u n s t. www.utopiart27.

Spiekkaart Kunst. Pagina 1 van 5. 1. Over kunst en kunstenaars. U t o p i a r t 2 7 S p i e k k a a r t K u n s t. www.utopiart27. Pagina 1 van 5 Spiekkaart Kunst 1. Over kunst en kunstenaars 1.1. Wat is kunst? Wat zijn kunstwerken? Wat is een kunstenaar? Als mensen creatief aan de slag gaan maken ze kunstwerken. Mensen die kunst

Nadere informatie

Zoekkaart Landen. Pagina 1 van 6. 1. Kunstenaars uit de wereld. U t o p i a r t 2 7 Z o e k k a a r t L a n d e n. www.utopiart27.

Zoekkaart Landen. Pagina 1 van 6. 1. Kunstenaars uit de wereld. U t o p i a r t 2 7 Z o e k k a a r t L a n d e n. www.utopiart27. Pagina 1 van 6 Zoekkaart Landen 1. Kunstenaars uit de wereld. Aan onze tentoonstelling doen kunstenaars uit 4 landen mee. Weet je nog welke landen? Als je het niet meer weet, kan je spieken in de Spiekkaart

Nadere informatie

Zoekkaart Mensenrechten.

Zoekkaart Mensenrechten. Pagina 1 van 6 Zoekkaart Mensenrechten. 1. Mensenrechten? Wat is dat? In 1945 besloten 51 landen de Verenigde Naties op te richten. In 1948 besloten de Verenigde Naties om een Universele Verklaring van

Nadere informatie

H.A.N.G. PLEKKEN. Heel Aardig? Niet Geweldig! > OP BEZOEK BIJ HET NAI

H.A.N.G. PLEKKEN. Heel Aardig? Niet Geweldig! > OP BEZOEK BIJ HET NAI H.A.N.G. PLEKKEN Heel Aardig? Niet Geweldig! > OP BEZOEK BIJ HET NAI Binnenkort ga je met je klas op bezoek bij het Nederlands Architectuur instituut (NAi). Daar zal je het programma H.A.N.G. plekken volgen.

Nadere informatie

Voorbereidend gesprek Vragen die de leerkracht kan stellen: Introductielessen Primair Onderwijs. 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein

Voorbereidend gesprek Vragen die de leerkracht kan stellen: Introductielessen Primair Onderwijs. 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein Introductielessen Primair Onderwijs 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein - De leerlingen worden met kunst geconfronteerd - De leerlingen ontdekken dat kunst niet altijd in een museum staat

Nadere informatie

Introductie. Kunst 1.1

Introductie. Kunst 1.1 D 6 4 9656 9 Introductie In dit hoofdstuk word jij flink aan het denken gezet. Heb jij je wel eens afgevraagd wat kunst precies is? Wanneer is iets een kunstwerk en wanneer niet? In dit hoofdstuk ga je

Nadere informatie

ZAAIEN EN WIEDEN SPEURTOCHT

ZAAIEN EN WIEDEN SPEURTOCHT ZAAIEN EN WIEDEN SPEURTOCHT NAAM.. LEEFTIJD.. EMAILADRES. TELEFOON.. Onder alle deelnemers aan deze speurtocht verloten wij drie exemplaren van het boek: Een hele kunst. Dit boek staat in de kinderboeken

Nadere informatie

Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren

Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren 1 Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren 2 Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren Slaap jij ook zo slecht? Uit onderzoek blijkt dat één op de tien jongeren zo nu en dan last

Nadere informatie

Inleiding op het lespakket. Blz. 3. Het verhaal van Musa Blz. 4. Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5

Inleiding op het lespakket. Blz. 3. Het verhaal van Musa Blz. 4. Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5 Musa Inhoud Inleiding op het lespakket. Blz. 3 Het verhaal van Musa Blz. 4 Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5 Het koffertje ontdekken. Blz. 6 en 7 Inhoud koffertje. Blz. 8 en 9 2 Inleiding

Nadere informatie

André Volten Utopia. speurtocht jaar

André Volten Utopia. speurtocht jaar André Volten speurtocht 8-12 jaar Hallo...! (schrijf hier jouw naam) Jij bent... jaar. Welkom bij André Volten, in museum Beelden aan Zee André Volten begon ooit als schilder maar werd beeldhouwer. Hij

Nadere informatie

Opdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi.

Opdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi. Opdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi. Hoe ziet de woonkamer in jouw huis eruit? Hebben jullie behang met bloemen, zijn de muren in een mooie kleur geverfd of hebben jullie

Nadere informatie

ONTDEKKINGSREIZIGERS en AVONTURIERS. Van:

ONTDEKKINGSREIZIGERS en AVONTURIERS. Van: ONTDEKKINGSREIZIGERS en AVONTURIERS Van: Ieder groepje gaat op ontdekkingsreis, deze gebieden worden verdeeld: heelal, de zee, een onderaards gebied, een vulkanisch gebied, een bergachtig gebied, een woestijn

Nadere informatie

Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw

Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw gedrag gevaarlijk is voor andere mensen. Dit mag nooit

Nadere informatie

7 gratis tips : ABSToRACT ntdek SCHILDER je eigen stijl EN

7 gratis tips : ABSToRACT ntdek SCHILDER je eigen stijl EN 7 gratis tips : ABSTRACT ontdek je SCHILDEREN eigen stijl 7 tips om je eigen stijl te ontdekken Ook voor kunstenaars met tablet of zonder tablet Je eigen schilderstijl heeft onder andere met je karakter

Nadere informatie

De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet?

De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? TIPS VOOR DE EXAMENS De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? Wat moet je doen? 1. Lees de tekst op

Nadere informatie

Wat ga je schrijven: een verhaal over een held die een uitdaging aangaat

Wat ga je schrijven: een verhaal over een held die een uitdaging aangaat Les 1: De uitdaging Wat ga je schrijven: een verhaal over een held die een uitdaging aangaat In deze les ga je een verhaal verzinnen. Je bent zelf de held van het verhaal. In het verhaal ga je als held

Nadere informatie

Thuis films kijken. Acteurs spelen het verhaal na. de acteur = iemand die voor zijn beroep toneelspeelt of in een film speelt

Thuis films kijken. Acteurs spelen het verhaal na. de acteur = iemand die voor zijn beroep toneelspeelt of in een film speelt Speciale les over auteursrecht tekst niveau AA Thuis films kijken 1 Jij kijkt vast wel eens naar een film. 2 Dat kan in de bioscoop. 3 Maar je kunt films ook thuis bekijken. Op internet. 4 Dat is lekker

Nadere informatie

Lesbrief bij Een caravan in de winter van Louisa van der Pol

Lesbrief bij Een caravan in de winter van Louisa van der Pol Lesbrief bij Een caravan in de winter van Louisa van der Pol Voor groep 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief Thema s in het boek Lesopzet Doel van de les Uitwerking Bijlage: opdrachtenblad Thema s in het boek

Nadere informatie

Ontwerp je eigen prefabhuis

Ontwerp je eigen prefabhuis Ontwerp je eigen prefabhuis Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Wist jij dat er in Nederland iets meer dan 7 miljoen huizen staan? Tegenwoordig worden de meeste

Nadere informatie

Formeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam.

Formeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam. Formeel en informeel Tijdens je stage praat je veel met mensen. Soms is het een officieel gesprek, soms een gezellig praatje met een collega. Dit noem je formele en informele gesprekken. Formeel betekent

Nadere informatie

T W E E D E W E R E L D O O R L O G i n p e r s p e c t i e f

T W E E D E W E R E L D O O R L O G i n p e r s p e c t i e f 1 Tijdens de lessen over de Tweede Wereldoorlog heb je geleerd over Anne Frank. Een joods meisje dat met haar familie ondergedoken zat in het Achterhuis op de Prinsengracht in Amsterdam. Anne hield een

Nadere informatie

Opdrachtkaarten Herfst

Opdrachtkaarten Herfst Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Je gaat in het duingebied onderzoek doen naar allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten

Nadere informatie

Positief Huishouden met Kinderen

Positief Huishouden met Kinderen Positief Huishouden met Kinderen Deel 3: Opruimen met kinderen Dit werkboek is van: Datum: 1 Copyright Drukke Moeders Marijke Minten Welkom Dit is een werkboek dat hoort bij de videotraining Positief Huishouden

Nadere informatie

opdrachten voor een vrijetijdsticker

opdrachten voor een vrijetijdsticker Opdracht 1 Bezoek een museum, galerie of atelier in Zeeland Ga naar een museum, galerie of atelier, met je ouders, opa, oma of met vriendjes. Deelnemers herken je aan de Kinderkunstweekposter en het deelnamebordje.

Nadere informatie

Kunst op straat. WerKwijzer leerlingen. Locatie Kunst Laren. Pagina 1

Kunst op straat. WerKwijzer leerlingen. Locatie Kunst Laren. Pagina 1 Kunst op straat Locatie Kunst Laren WerKwijzer leerlingen Pagina 1 13 tot 23 mei vindt het project Locatie Kunst Laren plaats. Jullie, leerlingen van de Larense middelbare scholen, gaan, in samenwerking

Nadere informatie

Wat je moet doen: Zoek een afbeelding van een landschap op de websites van musea.

Wat je moet doen: Zoek een afbeelding van een landschap op de websites van musea. Opdrachtenkaart 1 Een verhaal schrijven bij een schilderij Papier en schrijfgerief. Je zoekt op de website van landschappen een schilderij. Hierna schrijf je een verhaal bij je keuze. Plaats je verhaal

Nadere informatie

Lesbrief bij de voorstelling Aardblij

Lesbrief bij de voorstelling Aardblij Lesbrief bij de voorstelling Aardblij Voor de groepen 1 en 2 van het basisonderwijs (4-6 jaar) Deze lesbrief is te gebruiken bij de voorstelling Aardblij. Aardblij is een voorstelling met zang, acrobatiek

Nadere informatie

Juf Sabine en juf Maaike

Juf Sabine en juf Maaike Je moet daar heel wat voor kunnen: - Je moet goed kunnen lezen - En ook goed begrijpen wat je leest - Je moet goed kunnen opzoeken - En goed kunnen kiezen wat je wel en niet nodig hebt. - Je moet je verhaal

Nadere informatie

De Energiemaatschappij

De Energiemaatschappij De Energiemaatschappij Energie. Geen mens kan zonder Energie geeft warmte, comfort, kracht om te groeien en te ontwikkelen. Nieuwe perspectieven te ontdekken, kansen te benutten. En dat is precies wat

Nadere informatie

Lesbrief nr 1. voor Groep 5 + 6

Lesbrief nr 1. voor Groep 5 + 6 Lesbrief nr 1 voor Groep 5 + 6 1 / 2016 + Download deze lesbrief ook op samsam.net Wat is Samsam Junior? Samsam Junior is een cross-mediale methode over mondiaal burgerschap, kinder rechten en duurzaamheid.

Nadere informatie

Opdrachtkaarten Lente

Opdrachtkaarten Lente Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Je onderzoekt straks in het duingebied allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten in de

Nadere informatie

GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8. limme Taal. Kranten en tijdschriften

GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8. limme Taal. Kranten en tijdschriften GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8 limme Taal Kranten en tijdschriften Een 'Acta Diurna ' voor de klas Wat ga je leren? Je leert hoe je een muurkrant kunt maken die interessant is voor kinderen.

Nadere informatie

Het dorp kleurt de wereld kleurt het dorp...

Het dorp kleurt de wereld kleurt het dorp... Achter Glas is de naam van een groepje mensen dat elke twee jaar een straattentoonstelling organiseert in het smalle gedeelte van de Mortselsesteenweg. Ook dit jaar organiseert Achter glas een straattentoonstelling.

Nadere informatie

Lesbrief bij Ik weet je te vinden van Netty van Kaathoven voor groep 6, 7 en 8

Lesbrief bij Ik weet je te vinden van Netty van Kaathoven voor groep 6, 7 en 8 Lesbrief bij Ik weet je te vinden van Netty van Kaathoven voor groep 6, 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s

Nadere informatie

wat wordt gemaakt? id-o-matic fantasiekaarten

wat wordt gemaakt? id-o-matic fantasiekaarten wat wordt gemaakt? id-o-matic fantasiekaarten 1 wat wordt gemaakt? 2 wat voor raars ziet zij? 3 wat voor raars zien zij? 4 wat heb je nodig voor deze opdracht? wat heb je nodig voor deze opdracht? heruitvinding

Nadere informatie

Moedig je groep aan voordat jullie aan het werk gaan. Wanneer iemand even vastzit, zeg je bijvoorbeeld: Kom op, je kunt het wel.

Moedig je groep aan voordat jullie aan het werk gaan. Wanneer iemand even vastzit, zeg je bijvoorbeeld: Kom op, je kunt het wel. Moedig je groep aan voordat jullie aan het werk gaan. Wanneer iemand even vastzit, zeg je bijvoorbeeld: Kom op, je kunt het wel. Wanneer je groep de opdracht moeilijke vindt, zeg je bijvoorbeeld: We kunnen

Nadere informatie

Kunstlessen over Hundertwasser

Kunstlessen over Hundertwasser Kunstlessen over Hundertwasser Bovenbouw primair onderwijs en vmbo - een tekst met vragen en opdrachten voor een les op school - opdrachten in de tentoonstelling in het Cobra Museum Colofon 2013 Uitgave

Nadere informatie

MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8

MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8 MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8 Inleiding In groep 7 of 8 komen leerlingen vaak voor de tweede keer met hun klas naar het van Abbemuseum. Bij het eerste bezoek, in groep 5 of 6, hebben ze

Nadere informatie

TIEN TIPS WANNEER JE EEN KUNSTWERK WILT AANSCHAFFEN

TIEN TIPS WANNEER JE EEN KUNSTWERK WILT AANSCHAFFEN TIEN TIPS WANNEER JE EEN KUNSTWERK WILT AANSCHAFFEN Het is een feest om een echt kunstwerk in huis te hebben! Toch denken veel mensen dat ze zich dat niet kunnen veroorloven. Of dat het ingewikkeld is

Nadere informatie

Inhoud. Mijn leven. de liefde en ik

Inhoud. Mijn leven. de liefde en ik Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Gevoelens... 4 Hoofdstuk 2 Ontmoeten... 6 Hoofdstuk 3 Verliefd... 8 Hoofdstuk 4 Date... 10 Hoofdstuk 5 Verkering... 12 Hoofdstuk 6 Intimiteit... 14 Hoofdstuk 7 Seks...

Nadere informatie

Werkvormen: Basis 6.1 Kwaliteiten van een vriend Reflectie Subgroepen 30 min 6.2 Hyves-profiel Reflectie Subgroepen (digi) 20 min.

Werkvormen: Basis 6.1 Kwaliteiten van een vriend Reflectie Subgroepen 30 min 6.2 Hyves-profiel Reflectie Subgroepen (digi) 20 min. Les 6: Gezocht: een vriend Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten wat ze belangrijk vinden in een vriendschap; Kinderen kunnen een aantal kenmerken en voorwaarden benoemen waar een vriendschap aan moet

Nadere informatie

Nucleair materiaal uit ziekenhuis verdwenen

Nucleair materiaal uit ziekenhuis verdwenen Les 1: Een verhaal schrijven Nieuwsbegripfilmpje kijken Bekijk het filmpje en denk na over deze vragen: 1. Welke goede en slechte dingen kun je doen met nucleair materiaal? 2. Wat willen de wereldleiders

Nadere informatie

Werkblad. Les 1 Jouw droom wordt zichtbaar

Werkblad. Les 1 Jouw droom wordt zichtbaar Werkblad Les 1 Jouw droom wordt zichtbaar Korte cursus Politica op social media Met jouw ideeën en jouw waarden heb jij alles in handen om mee te bouwen aan het welzijn en geluk van mensen in jouw gemeente,

Nadere informatie

1. Een bocht. 2. Spiegelen

1. Een bocht. 2. Spiegelen Werkblad 1 en op de buitenplaats (bij les 3) Print deze opdrachten en knip ze in strookjes. Maak groepjes van 2 of 3 leerlingen. Verdeel de opdrachten onder deze groepjes. Een opdracht kan door meerdere

Nadere informatie

Me, myself and I. Je gaat op de volgende manieren portretten maken:

Me, myself and I. Je gaat op de volgende manieren portretten maken: Me, myself and I Wat ga je doen? Je gaat een heel bijzonder boekje maken. Het wordt een vouwboekje (=leporello) zoals je op het plaatje hierboven duidelijk kunt zien. Dat boekje zal een heel persoonlijk

Nadere informatie

Het Groot en Bijzonder Verdriet Doe Boek

Het Groot en Bijzonder Verdriet Doe Boek Het Groot en Bijzonder Verdriet Doe Boek De enige officiële training voor Troostbeesten. Lilian Kars, 1999 Illustraties: Rainer Harman Niets uit deze uitgave mag op enige wijze worden gebruikt of gedupliceerd

Nadere informatie

Spreekbeurt, en werkstuk

Spreekbeurt, en werkstuk Spreekbeurt, krantenkring en werkstuk Dit boekje is van: Datum spreekbeurt Datum krantenkring Inleverdatum werkstukken Werkstuk 1: 11 november 2015 Werkstuk 2: 6 april 2016 Bewaar dit goed! Hoe bereid

Nadere informatie

MOEILIJKHEIDSGRAAD: -**- Een spreekbeurt geven, vraagt veel voorbereiding. Je moet immers vlot kunnen vertellen en je moet je luisteraars boeien.

MOEILIJKHEIDSGRAAD: -**- Een spreekbeurt geven, vraagt veel voorbereiding. Je moet immers vlot kunnen vertellen en je moet je luisteraars boeien. DOELGROEP: basisschool THEMA: spreekbeurt MOEILIJKHEIDSGRAAD: -**- ALS IK EEN... WAS... Een spreekbeurt geven, vraagt veel voorbereiding. Je moet immers vlot kunnen vertellen en je moet je luisteraars

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

Kleuren maken met Caran d Ache

Kleuren maken met Caran d Ache Kleuren maken met Caran d Ache De kleuren van je huid maken met Caran d Ache is best lastig. Er zijn een aantal basisregels die je kunt gebruiken. Kom je er niet uit met de bestaande kleuren uit de pakjes,

Nadere informatie

GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8. limme Taal. Kranten en tijdschriften

GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8. limme Taal. Kranten en tijdschriften GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8 limme Taal Kranten en tijdschriften Ik zie, ik zie... Wat ga je leren? Je leert waarom foto's en plaatjes belangrijk zijn voor een tijdschrift. Hoelang ben

Nadere informatie

Wetboek van Schatjesland

Wetboek van Schatjesland Wetboek van Schatjesland Als je aardig kan zijn Dan is dat reuzefijn Alsof een kleurig lint mij aan jou verbindt maar als je scheldt dan ben je geen held en liggen we overhoop in een dikke knoop die je

Nadere informatie

Een filmpje kijken en reflecterend bespreken. Film 2:50 min op youtube: Asking Strangers For Food! (Social Experiment)

Een filmpje kijken en reflecterend bespreken. Film 2:50 min op youtube: Asking Strangers For Food! (Social Experiment) 1 KARAKTER DOELSTELLING Kiezen voor Dienstbaarheid Dienstbaarheid: Onvoorwaardelijke inzet voor de medemens. Met Karakter educatie leer je de jonge mensen om oprechte en rechtvaardige keuzes te maken.

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken

Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken Les 1: Je eigen vredesspreuk bedenken Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken Bekijk met de klas het Jeugdjournaalfilmpje op www.nieuwsbegrip.nl. Let er vooral op wat vrede precies betekent.

Nadere informatie

Lestip 'Mevrouw wit konijn'

Lestip 'Mevrouw wit konijn' Lestip 'Mevrouw wit konijn' Over het boek Ken jij het witte konijn uit Alice in Wonderland? Hij werd beroemd toen hij gehaast weg rende en Alice hem achterna huppelde. Misschien vraag je je af hoe het

Nadere informatie

Ik in mijn stad. projectdag 1. Wat is de bedoeling? Hoe pak je het aan? Wat is het resultaat? Vooruitblik

Ik in mijn stad. projectdag 1. Wat is de bedoeling? Hoe pak je het aan? Wat is het resultaat? Vooruitblik Ik in mijn stad projectdag 1 Wat is de bedoeling? Vandaag beschrijf je jouw eigen ervaringen in de stad waarin je woont. Vervolgens verdiep je je in kleine groepjes in een wijk, en maak je over deze wijk

Nadere informatie

Mediawijsheid. Werkblad Auteursrecht bij foto s. Foto s en auteursrecht

Mediawijsheid. Werkblad Auteursrecht bij foto s. Foto s en auteursrecht Werkblad Auteursrecht bij foto s Foto s en auteursrecht Klik, klik Weer twee foto s gemaakt! Wist je dat je het auteursrecht hebt op foto s die je zelf, met jouw eigen creativiteit hebt gemaakt? Dat kunnen

Nadere informatie

LESBRIEF BIJ VOORSTELLING WOLFJE VAN THEATERGROEP ARTHUR GROEP 3-4-5

LESBRIEF BIJ VOORSTELLING WOLFJE VAN THEATERGROEP ARTHUR GROEP 3-4-5 LESBRIEF BIJ VOORSTELLING WOLFJE VAN THEATERGROEP ARTHUR GROEP 3-4-5 Wolfje is voorbestemd om een SprookjesWolf te worden. Hij is namelijk de oudste zoon van de oudste zoon in de oudstezonenfamilielijn.

Nadere informatie

Tijdrovers. Inleiding. Opzet van deze lesbrief. Door Caroline Wisse-Weldam

Tijdrovers. Inleiding. Opzet van deze lesbrief. Door Caroline Wisse-Weldam Door Caroline Wisse-Weldam Inleiding Tijdrovers Na een mooie lange zomer is de school weer begonnen. Misschien ben je met een beetje tegenzin gestart, maar hopelijk heb je er zin in. Je ziet van welke

Nadere informatie

LIJN LAB LIJNEN - LABORATORIUM. 2013 - www.denkenomeenhoekje.nl

LIJN LAB LIJNEN - LABORATORIUM. 2013 - www.denkenomeenhoekje.nl LIJN LAB 2013 - www.denkenomeenhoekje.nl LIJNEN OP STRAAT Misschien ken je van internet Google Streetview. Daar kun je op een kaart klikken en zie je die plek op een grote foto. Het lijkt net of je daar

Nadere informatie

Sociale leeromgeving. Wie zit er in jouw netwerk? Leeromgeving sociale leeromgeving

Sociale leeromgeving. Wie zit er in jouw netwerk? Leeromgeving sociale leeromgeving Sociale leeromgeving Bij sociale leeromgeving gaat het om de mensen die jij kent en hoe je je bij hen voelt. Hoe voel je je in de klas?, kun je goed omgaan met je klasgenoten?, hoe zijn de docenten op

Nadere informatie

Dwerggras 30, Rotterdam. 1. Schrijf tijdens het kijken dingen op die jou belangrijk lijken. Je hebt dit later nodig.

Dwerggras 30, Rotterdam. 1. Schrijf tijdens het kijken dingen op die jou belangrijk lijken. Je hebt dit later nodig. Les 1: Een Wikitekst schrijven Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken Bekijk met de klas het Jeugdjournaalfilmpje over koningin Beatrix op www.nieuwsbegrip.nl 1. Schrijf tijdens het

Nadere informatie

Oefentoets 1 - Leesvaardigheid A1

Oefentoets 1 - Leesvaardigheid A1 Oefentoets 1 - Leesvaardigheid A1 Dit is een oefentoets Leesvaardigheid A1 voor het Basisexamen Inburgering. Bij het echte examen is de toets Leesvaardigheid digitaal je maakt de toets op de computer.

Nadere informatie

Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub

Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub Leeftijd: 12-16 jaar Tijdsduur: 1 uur Doelen - De jongeren denken na over de betekenis van de muur tussen Israël en de Palestijnse gebieden in het dagelijks

Nadere informatie

maakboek In dit Klooikoffer Maakboek vertel je over je werkstuk. Zo leren anderen van jouw werk. Dat is toch gaaf?

maakboek In dit Klooikoffer Maakboek vertel je over je werkstuk. Zo leren anderen van jouw werk. Dat is toch gaaf? let op: al het klooien is op eigen risico! ;) Lekker samen klooien! maakboek In dit Klooikoffer Maakboek vertel je over je werkstuk. Zo leren anderen van jouw werk. Dat is toch gaaf? Vertel alles wat je

Nadere informatie

Dag van Respect & PABO. DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012

Dag van Respect & PABO. DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012 Dag van Respect & PABO DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012 Beste Pabo-studenten, Elk jaar ontwikkelt Stichting Dag van Respect nieuw lesmateriaal over respect. Respect voor jezelf, Respect voor

Nadere informatie

Teken een architect. Lees het volgende verhaal:

Teken een architect. Lees het volgende verhaal: Teken een architect Lees het volgende verhaal: Een architect heeft een hele dag nagedacht over een nieuwe brug die gebouwd moet worden. Via de brug moet het verkeer, ook zware vrachtwagens, over een brede

Nadere informatie

5 lessen voor maar 5!!!

5 lessen voor maar 5!!! Aanbod naschoolse activiteiten Brede school Heemse 5 lessen voor maar 5!!! Toneelspelen Ontdek t! Lijkt het je leuk om op een podium te staan? Je in te leven in een ander? Een persoon of een typetje te

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

beeldende vakken CPE GL en TL handenarbeid

beeldende vakken CPE GL en TL handenarbeid Examen VMBO-GL en TL 2014 gedurende 720 minuten beeldende vakken CPE GL en TL handenarbeid Naam kandidaat Kandidaatnummer Opgavenboekje Dit examen bestaat uit de onderdelen A, B, C, D, E en F. Je moet

Nadere informatie

Sta in je recht. Lessen over (kinder)rechten voor PO

Sta in je recht. Lessen over (kinder)rechten voor PO Sta in je recht Lessen over (kinder)rechten voor Speed-date Wij hebben een rechtsysteem waar iedereen zich aan moet houden. Maar welke rechten zijn dat dan? Welke ken je en welke rechten lijken jou vanzelfsprekend?

Nadere informatie

Wild Beest. Opdrachtenboekje. Basisonderwijs groep 5 t/m 8

Wild Beest. Opdrachtenboekje. Basisonderwijs groep 5 t/m 8 Wild Beest Opdrachtenboekje Basisonderwijs groep 5 t/m 8 24 februari t/m 29 mei 2015 Wild Beest In dierentuin Dierenrijk zijn door een computerstoring bij een aantal kooien de elektronische sloten open

Nadere informatie

Wie ben jij? Ik ben... Introductie VMBO

Wie ben jij? Ik ben... Introductie VMBO VMBO onderbouw Introductie Wie jij bent is niet in één zin te beantwoorden. Of je man of vrouw bent. Uit welk land je komt. Wanneer je geboren bent. Welke dingen (muziek, kleding, sport etc.) je leuk vindt.

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

WWW.HOPE-XXL.COM. Mede mogelijk gemaakt door de Iona Stichting en Vos/Abb

WWW.HOPE-XXL.COM. Mede mogelijk gemaakt door de Iona Stichting en Vos/Abb De meeste mensen in Nederland hebben het goed voor elkaar. We hebben genoeg eten, we hoeven niet bang te zijn voor oorlog en we zijn dan ook tevreden met ons leven. Maar dat is niet overal op de wereld

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

VWO 5, 8 x 90 minuten, Joris Bakhuis & Anne-Marie Meertens, ArtEZ Zwolle, 2014!"#$%&'&!%()*& Of hoe kunst de wereld verandert.

VWO 5, 8 x 90 minuten, Joris Bakhuis & Anne-Marie Meertens, ArtEZ Zwolle, 2014!#$%&'&!%()*& Of hoe kunst de wereld verandert. VWO 5, 8 x 90 minuten, Joris Bakhuis & Anne-Marie Meertens, ArtEZ Zwolle, 2014!"#$%&'&!%()*& Of hoe kunst de wereld verandert. !"#$%&'&!%()*& Jij gaat de komende periode de wereld veranderen! Of in elk

Nadere informatie

2014 Kioppe, Arnhem Pedagoge drs. Marleen Kerstens www.bewustekinderopvang.nl

2014 Kioppe, Arnhem Pedagoge drs. Marleen Kerstens www.bewustekinderopvang.nl Dit e-book is een gratis uitgave van: Kioppe voor Bewuste Kinderopvang en is onderdeel van Procesgericht Vergaderen in de Kinderopvang De eerste titel uit deze vergadermethode is 'Iedereen doet mee!' Kioppe,

Nadere informatie

Kunst kijken met Google Art Project

Kunst kijken met Google Art Project Kunst kijken met Google Art Project Ontdek beroemde kunstwerken, wereldwonderen en historische momenten. Open het Google Cultural Institute, ga naar: https://www.google.com/culturalinstitute/home?hl=nl.

Nadere informatie

ga je een kunstzinnige selfie maken. Maar dan gewoon met je mobiele telefoon!

ga je een kunstzinnige selfie maken. Maar dan gewoon met je mobiele telefoon! Jouw selfie: kunst of kitsch? Wist je dat schilders vroeger ook al selfies maakten? Dit deden ze door zelfportretten te schilderen. Denk bijvoorbeeld aan Vincent van Gogh, hij maakte er bijna veertig.

Nadere informatie

Zonder toestemming. Nota BOPZ eenvoudige versie

Zonder toestemming. Nota BOPZ eenvoudige versie Nota BOPZ eenvoudige versie Zonder toestemming Ben je soms boos? Ben je soms boos en ben je dan wel eens gevaarlijk voor jezelf of anderen? Of doe je wel eens dingen die niet mogen? Soms moeten begeleiders

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt Instructie 1 De relatie met je cliënt Heb jij je voelsprieten uitstaan? Met behulp van dit werkblad onderzoek je of je je voelsprieten hebt uitstaan naar de cliënt. Kies een cliënt en vul met die cliënt

Nadere informatie

Nog niet gedaan, ga dit dan echt doen het gaat je echt verder helpen.

Nog niet gedaan, ga dit dan echt doen het gaat je echt verder helpen. In de vorige les ben je gaan onderzoeken wat je droom is en ik hoop dat je het besluit hebt genomen om elke dag te dromen en dat je een moodboard hebt gemaakt. Nog niet gedaan, ga dit dan echt doen het

Nadere informatie

Koopkracht: de waarde van geld

Koopkracht: de waarde van geld Koopkracht: de waarde van geld 1. Leerlingenblad Inleiding Wat is het doel? Wat is het onderwerp? Wat is het middel? Inzicht krijgen in de waarde van geld Koopkracht: de waarde van geld Een presentatie

Nadere informatie

HANDIG HONDEN ONTMOETEN

HANDIG HONDEN ONTMOETEN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG HONDEN ONTMOETEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN ONTMOETEN. JE KUNT ER

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS LESBRIEVEN LEERLINGEN WERKBLAD LESBRIEF 3: VLIEGEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 3) Vliegen Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Ontwerp een vliegmachine Proefvliegen: drijven op

Nadere informatie

Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud

Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud Bijlage 3.1. Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud Het instinct voor zelfbehoud is heel gezond. Als we dat niet hadden, zou niemand van ons

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken. Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over Egypte

Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken. Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over Egypte Les 1: Een gedicht over Egypte schrijven Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken 1. Bekijk het Nieuwsbegripfilmpje van het Jeugdjournaal op www.nieuwsbegrip.nl. Het filmpje gaat over de situatie

Nadere informatie

4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als

4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als 4 Denken In dit hoofdstuk vertellen we hoe jij om kan gaan met je gedachten. Veel gedachten maak je zelf. Ze bepalen hoe jij je voelt. We geven tips hoe jij jouw gedachten en gevoelens zelf kunt sturen.

Nadere informatie

Actief en creatief aan de slag met de Belevingskaart: 8 inspirerende werkvormen

Actief en creatief aan de slag met de Belevingskaart: 8 inspirerende werkvormen Actief en creatief aan de slag met de Belevingskaart: 8 inspirerende werkvormen Een belevingskaart? Om inzicht te krijgen hoe kinderen en jongeren hun buurt ervaren, bezochten de onderzoekers van het KIDS-project

Nadere informatie

Teken een architect. Lees het volgende verhaal:

Teken een architect. Lees het volgende verhaal: Teken een architect Lees het volgende verhaal: Een architect heeft een hele dag nagedacht over een nieuwe brug die gebouwd moet worden. Via de brug moet het verkeer, ook zware vrachtwagens, over een brede

Nadere informatie

Doel. Wat heb je nodig? Spelregels.

Doel. Wat heb je nodig? Spelregels. Doel. Dit spel is een concrete tool dat de dialoog rond eerlijkheid mogelijk maakt. Aan de hand van herkenbare situaties worden 10 tot 12 jarigen uitgenodigd voor zichzelf na te denken over wat eerlijk

Nadere informatie

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave

Nadere informatie

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave

Nadere informatie