MEDEDELING AAN DE VLAAMSE REGERING. Betreft : algemeen Vlaams UNESCO Trustfonds (FUT): aanwending bijdrage

Transcriptie

1 DE MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING EN VLAAMS MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED MEDEDELING AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft : algemeen Vlaams UNESCO Trustfonds (FUT): aanwending bijdrage 1. CONTEXT De activiteiten van UNESCO hebben voornamelijk betrekking op gemeenschaps- en gewestbevoegdheden. Dit biedt Vlaanderen een belangrijke kans om zich internationaal te profileren en om mee te wegen op de ontwikkeling van normatieve instrumenten en programma s die een belangrijke impact hebben op het Vlaamse beleid. De Vlaamse Regering heeft sinds 1998 een samenwerkingsovereenkomst met UNESCO, die een algemeen kader biedt voor de twee Vlaamse trustfondsen op het vlak van wetenschappen (FUST) en erfgoed (FUT). Met de vierde verlenging van de samenwerkingsovereenkomst voor de periode herbevestigde de Vlaamse minister bevoegd voor Buitenlands Beleid expliciet het engagement van Vlaanderen binnen UNESCO. Op 30 oktober 2015 hechtte de Vlaamse Regering haar goedkeuring aan een nieuwe ontwerpovereenkomst betreffende het Vlaams UNESCO-Trustfonds ter ondersteuning van activiteiten van UNESCO in het erfgoeddomein (VR DOC.1099/1 en DOC.1099/2). De Trustfondsovereenkomst werd afgesloten voor onbepaalde duur. In de huidige overeenkomst staat dat de Vlaamse overheid tweejaarlijks een bijdrage levert aan het Trustfonds. Op 24 februari 2017 kende de Vlaamse Regering een bijdrage van euro toe voor de periode (VR DOC0161/1). De samenwerking met UNESCO is gebaseerd op volgende passages van het Regeerakkoord Vlaamse Regering en van de Beleidsnota Buitenlands Beleid, Internationaal Ondernemen en Ontwikkelingssamenwerking : - Vlaanderen draagt zorg voor een gecoördineerd, gefocust en coherent beleid tegenover de internationale organisaties die van belang zijn voor Vlaanderen. Actieve aanwezigheid van Vlaanderen binnen die internationale instellingen is van groot belang (Regeerakkoord, p. 156). We richten onze blik daarbij eerst en vooral op het VN-systeem en op de OESO (Beleidsnota, p. 24); - Vlaanderen werkt in het kader van het Vlaams buitenlands beleid structureel samen met multilaterale organisaties zoals UNESCO, de Raad van Europa, de OESO, de IAO en de WGO. Die samenwerking is van belang, niet alleen omdat tal van complexe uitdagingen in toenemende mate mondiale antwoorden vereisen, maar ook om te kunnen wegen op de werkzaamheden van die multilaterale organisaties die het Vlaamse beleid beïnvloeden (Beleidsnota, p. 15); Pagina 1 van 5

2 - We bekijken hoe we meer betrokken kunnen zijn bij de besluitvorming van de meest relevante internationale organisaties (Regeerakkoord, p. 156); 2. AANWENDING BIJDRAGE Momenteel is er in het UNESCO-Trustfonds nog ,20 USD beschikbaar (financieel rapport ). Voor de aanwending van de middelen zijn, in overleg met UNESCO, projectvoorstellen onderzocht. De projecten die voor financiering vanuit het Trustfonds worden voorgesteld, worden ter goedkeuring aan de bevoegde minister voorgelegd. De selectie van nieuwe projecten heeft geen nieuwe financiële implicaties voor de Vlaamse overheid aangezien de middelen uit het Trustfonds hiervoor aangewend worden. UNESCO heeft volgende projectvoorstellen uitgewerkt voor besteding van het resterende saldo van het Trustfonds (deze werden besproken op de stuurgroep van 19 december jl.) : A. Strengthening sub-regional cooperation and national capacities in seven Southern African countries for implementing the 2003 Convention for the Safeguarding of the intangible Cultural Heritage, Gevraagd budget: USD Projectduur: 14 maanden Om orale tradities, rituelen, sociale gewoonten en traditionele vaardigheden een beschermende en helpende hand te bieden, richtte UNESCO in 2003 de Conventie voor de Bescherming van Immaterieel Erfgoed op. Het valt echter op dat Afrika ondervertegenwoordigd is, te wijten aan een tekort aan technische kennis om dergelijke tradities te inventariseren en erkenningsdossiers op te maken. Onderstaand project probeert hierop in te spelen door inventarisatie, met grote aandacht voor de inbreng van lokale gemeenschappen, en capaciteitsopbouw om in de toekomst zelf erkenningsdossiers te kunnen opstellen. Dit projectvoorstel bouwt voort op eerdere door Vlaanderen gefinancierde succesvolle UNESCO projecten ter uitvoering van de Conventie 2003 inzake onroerend cultureel erfgoed. Zodanig kan het de duurzaamheid en de impact van de structuren die eerder werden opgezet, ondersteunen. Het engagement van de nationale autoriteiten draagt hier ook toe bij. De IOS (Internal Oversight Service) evaluatie bestempelde deze Conventie als veelbelovend. De evaluatie van het Flanders Unesco Trustfund (FUT) prees het langetermijnengagement van Vlaanderen op dit vlak. De focus ligt op zuidelijk Afrika en thematisch op capaciteitsopbouw. De strategie focust enerzijds op alle statutaire verplichtingen, en anderzijds op ondersteuning van de lidstaten om de Conventie te implementeren. Het project zet in op samenwerking met nationale UNESCO Commissies en stoelt op Vlaamse expertise bij FARO, Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed. Het project wordt inhoudelijk zeer goed opgevolgd en actief ondersteund door Vlaams expert Marc Jacobs, Directeur van FARO en houder UNESCO Leerstoel inzake immaterieel erfgoed aan de VUB. Hij getuigde dat het feit dat Flanders (Belgium) tussen 1 en 6 december 2017 niet minder dan vijf keer formeel (positief) vermeld werd tijdens 12.C0M, de twaalfde sessie van het Intergouvernementeel Comité Pagina 2 van 5

3 voor de 2003 UNESCO Conventie van het borgen van immaterieel cultureel erfgoed in Jeju-eiland (Zuid-Korea) wellicht het duidelijkste bewijs is dat dit project totnogtoe impact heeft gehad. Een sterk punt van dit project totnogtoe lijkt niet alleen de organisatie van een hele reeks capacity building workshops en het uitvoeren van diverse onderzoeken in de regio om die te ondersteunen. Ook het multiplicator-effect door de vele honderden mensen die rechtstreeks of onrechtstreeks getraind zijn of in contact gebracht zijn met de UNESCO conventie 2003 en de Operationele Richtlijnen moet in rekening gebracht worden. Maar vooral ook het opzetten van een webplatform, gehost door (Chinhoyi University en het installeren van een nationale begeleidingscommissie in elk land verzekeren mogelijkheden op duurzame impact. Gelet op de uitermate complexe politieke en sociaal-economische situatie in vele deelnemende landen, is dit een hele verwezenlijking. Van de project officer, Damir Dijakovic, wordt gezegd dat hij het hele project totnogtoe met veel enthousiasme begeleid heeft, en met veel politiek inzicht en met een neus voor sleutelfiguren en speerpuntinvesteringen, het project in de finale fase naar een hoger niveau heeft getild. We verwijzen ook graag naar de publicatie die werd gerealiseerd: De hoofddoelstelling van het huidige projectvoorstel is de versterking van het sub-regionale webplatform zodat het effectief en duurzaam de 7 betrokken landen kan ondersteunen om de Conventie te implementeren: Botswana, Lesotho, Malawi, Namibia, Swaziland, Zambia en Zimbabwe. Aan UNESCO werd meegegeven dat financiering voor dit huidige projectvoorstel geldt als een phasing-out gezien hiervoor stilaan de randvoorwaarden zijn vervuld: het project lijkt ondertussen sterk ingebed in de lokale gemeenschap. Vanuit Vlaanderen kunnen we besluiten, dat ondanks de zeer hoge risicograad van projecten in de regio, de investeringen en inspanningen gerendeerd hebben. Net daarom verdient het aanbeveling om dit onder UNESCO-begeleiding en via UNESCO financiering nog even verdere groeikansen te geven. Deze laatste ondersteunende impuls kan de kansen op verdere ontwikkeling alleen maar versterken. B. Iraq, protection of heritage of religious interest as a tool for reconciliation Gevraagd budget: USD Projectduur: 10 maanden Dit project ligt in lijn met eerdere door Vlaanderen gefinancierde projecten in de regio. Niettemin ligt het accent in dit project sterk op verzoening tussen verschillende religieuze strekkingen. De belangrijkste doelstelling is om binnen de verschillende (religieuze) gemeenschappen verzoening te promoten door de bescherming van culturele diversiteit in Irak, in het bijzonder de rehabilitatie en de vrijwaring van het erfgoed van religieus belang. Het vertrekt van een veelomvattend assessment van de schade en noden voor bescherming en heropbouw van erfgoed met religieus belang. Daarbij ligt de focus op training van lokale experten (jonge professionals), wat een voorwaarde kan zijn voor duurzaamheid op langere termijn. Het gebruik van moderne technologieën inzake remote sensing en gegevensbeheer moet een efficiënte projectuitvoering en de duurzaamheid ervan verzekeren. We vermelden ook de betrokkenheid van verscheidene belanghebbenden : het ministerie van cultuur, verschillende religieuze groepen waaronder minderheden, de Universiteit van Mosul waaruit een sterke participatorische aanpak blijkt. Dit kan de gemeenschapsvorming stimuleren. Pagina 3 van 5

4 Het project draagt bij tot SDG 11 Doelstelling 4: Strengthen efforts to protect and safeguard the world s cultural and natural heritage ; en SDG 16: Promote just, peaceful and inclusive societies. Met dit project zou ook de basis gelegd worden van een langeretermijnbetrokkenheid van UNESCO. Met de project officer, Louise Haxthausen, werden in het verleden al diverse overlegmomenten gehouden en ze boezemt met het palmares dat ze reeds kan voorleggen alle vertrouwen in voor een gedegen uitvoering van dit project. C. Cuba, Jardines de la Reina National Park : Technical support to strengthen management and world heritage nomination preparation, Gevraagd budget: USD Projectduur: 12 maanden Dit projectvoorstel werd ontwikkeld op uitdrukkelijke vraag van de minister-president naar aanleiding van zijn bezoek aan Cuba. Het Jardines de la Reina National Park werd ingeschreven op de tentatieve lijst van UNESCO s werelderfgoed in Het ontbreekt deze mariene site echter aan gedegen beheer en de Cubaanse regering beschikt niet over de noodzakelijke technische capaciteit om een nominatiedossier in te dienen. Het project draagt bij aan SDG 14 over de bescherming van oceanen en is gericht op capaciteitsopbouw d.m.v. training van opzichters van nationale parken. Het project heeft een belangrijke samenwerkingscomponent, waarbij beste praktijken en netwerking voorop staan, wat niet onbelangrijk is voor het duurzame karakter van het project. De project officer, Fanny Douvere, ex-stagiair van het Vlaamse stagefinancieringsprogramma, heeft met de mariene projecten die reeds jarenlang door Vlaanderen gefinancierd worden, opmerkelijke resultaten geboekt en heeft binnen UNESCO een gerespecteerde positie verworven als coördinator van het mariene programma binnen het Werelderfgoed Center. Momenteel voert UNESCO nog onderhandelingen met de regering van Cuba over de implementatiemodaliteiten van projecten in het algemeen. UNESCO verwacht dat deze nog twee maanden kunnen aanslepen. Zo gauw daar uitsluitsel over is, kan het project van start gaan. Pagina 4 van 5

5 Minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Buitenlands Beleid en Onroerend Erfgoed Geert BOURGEOIS Bijlagen: - Projectvoorstel : Strengthening sub-regional cooperation and national capacities in seven Southern African countries for implementing the 2003 Convention for the Safeguarding of the intangible Cultural Heritage - Projectvoorstel : Iraq, protection of heritage of religious interest as a tool for reconciliation - Projectvoorstel : Cuba, Jardines de la Reina National Park : Technical support to strengthen management and world heritage nomination preparation Pagina 5 van 5