AU! danstheater voor alle helden. Lesmateriaal

Transcriptie

1 danstheater voor alle helden Lesmateriaal

2

3 Inleiding Beste leerkracht, Binnenkort gaat u met uw leerlingen kijken naar een dansvoorstelling van ZiRR. Deze reader is bedoeld om met uw leerlingen het bezoek aan de voorstelling voor te bereiden en na te bespreken. Bovendien kunt u lezen wie ZiRR is. Wat de dansgroep zoal maakt en doet. Inhoud en thema Het is gebleken dat leerlingen meer plezier aan een voorstelling beleven als ze van te voren weten wat de inhoud is en als ze begrijpen waar het over gaat. Deze reader geeft u handvatten om uw leerlingen voor te bereiden op het thema en de inhoud van de voorstelling. De informatie en de lesideeën zijn bedoeld om een tipje van de sluier te lichten, zodat de leerlingen nieuwsgierig worden naar de dansvoorstelling. Danslessen U kunt de voorstelling een nog belangrijkere functie binnen de cultuureducatie geven door rondom de voorstelling twee danslessen te geven. In deze reader staan twee danslessen beschreven die aansluiten op de inhoud van de voorstelling. Het lesmateriaal bevat concrete ideeën om over de voorstelling te praten, te dansen en te spelen, zowel vooraf als achteraf. De lessen zijn laagdrempelig geschreven, waardoor een leerkracht met weinig danservaring toch inhoudelijk en op educatief verantwoordelijke manier aandacht kan besteden aan dans. Bij de lessen hoort een muziek Cd, waardoor de leerkracht niet zelf op zoek hoeft te gaan naar bijpassende muziek. Gedragsregels En niet onbelangrijk, de gedragsregels, zoals die gebruikelijk zijn in het theater, zijn hier ook beschreven. Al lijken ze een open deur, het blijkt dat sommige regels niet vanzelfsprekend zijn voor de leerlingen. Voor een plezierige voorstelling is het raadzaam hier even met de leerlingen bij stil te staan. Nog meer.? Heeft u belangstelling in nog meer danslessen over dit onderwerp? Bij danstheater ZiRR kunt nog twee extra danslessen bestellen die aansluiten bij de vorige lessen. Op deze manier beschikt u over voldoende materiaal voor een compleet dansproject rondom de voorstelling. Want naast de aanvullende lessen ontvangt u extra suggesties waarmee u met de leerlingen een eigen danspresentatie kunt maken. De bijbehorende muziek staat al op de ontvangen Cd. Bestellingen: info@zirr.nl (Voor prijzen zie pagina 8) Wij wensen u en uw leerlingen een prettige voorstelling! AU! is mede mogelijk gemaakt door

4

5 INHOUDSOPGAVE Inleiding Inhoud en thema Pag. 1 Danstheater ZiRR Pag. 1 Introductieles Pag. 2 Dansles 1 Pag. 3 Dansles 2 Pag. 5 Gedragsregels Pag. 6 Nagesprek Pag. 7 Extra bestelling Pag. 8

6 Gebruik van deze reader Door vooraf met de leerlingen te praten over het dilemma van het thema, krijgt de voorstelling meer impact. De voorstelling draagt bij aan hun sociaal-emotionele ontwikkeling. Inhoud en thema van AU! De thema s in de voorstelling zijn: lef, vertrouwen en grenzen. AU! speelt in op de sociaal-emotionele ontwikkeling van jonge helden. In de voorstelling gaat het om je eigen grenzen aangeven: hoe geef je die aan, wanneer ga je er overheen? En wat doe je als iemand te ver gaat? Het thema wordt gebracht in een luchtig gedanst verhaal met professor Loes en dokter Bob. Professor Loes en dokter Bob doen in hun bijzondere laboratorium een onderzoek: HOE MAAK JE EEN HELD? Omdat hun proefpersoon niet op komt dagen, besluiten ze de proeven op elkaar uit te voeren. Ze dagen elkaar uit en vangen elkaar op. Wie durft het meest, wie kan het hardst vallen en wie heeft het meeste gevoel? Ze stuntelen, vallen en rollen. De onderzoekers verkennen elkaars grenzen en ontdekken hoe ver je kunt gaan. Kan je voelen wat een ander voelt? Of moet er altijd iemand AU! roepen voor het spel stopt AU! is een danstheatervoorstelling met twee dansers, moderne dans, slapstick, mime en humor. Het is een interactieve voorstelling waarin de kinderen uiteindelijk meedansen met professor Loes en dokter Bob in hun laboratorium. AU! is gemaakt door: Choreografie en dans: Inge de Bruine en Jeffrey Deelman Eindregie: Decor: Kleding: Lesmateriaal: Rudi Emmelkamp en Marjan Oostmeijer Janco van Barneveld Geertje Hiemstra Rudi Emmelkamp Danstheater ZiRR ZiRR is een professioneel Noord Nederlands dansgezelschap en maakt danstheatervoorstellingen voor de jeugd van 3 tot 15 jaar. Het gezelschap is in 2004 opgericht door Marjan Oostmeijer en Rudi Emmelkamp, twee dansers uit Drenthe, met een jarenlange ervaring op het gebied van dans en theater. ZiRR is inmiddels een productiekern waarbij een plek wordt geboden aan jonge talentvolle dansers en choreografen. Momenteel werken er meerdere dansers en choreografen uit Noord Nederland binnen het gezelschap. Educatie De voorstellingen van ZiRR kenmerken zich door een humorvolle en heldere bewegingstaal voor (jonge) kinderen. Daarnaast valt ZiRR op door het educatieve karakter. ZiRR is ervan overtuigd dat kinderen dans het beste ervaren door de actieve beleving is. Daarom heeft ZiRR veel energie gestoken in dansvoorstellingen waarin de kinderen geboeid worden door de begrijpelijke bewegingstaal en waarin de kinderen uitgedaagd worden mee te doen in de voorstelling. Voor de leerkrachten van de scholen ontwikkelt ZiRR een lessenpakket met informatie over het thema en enkele danslessen. Met daarbij een muziek cd voor de danslessen. De leerkrachten worden op deze manier in staat gesteld om vooraf aandacht te besteden aan de voorstelling, het thema en, niet in de laatste plaats, de discipline dans. Rudi Emmelkamp, danstheater ZiRR 1

7 Vooraf. Introductieles KRINGGESPREK Doel: De leerlingen maken kennis met de inhoud van de voorstelling. De leerlingen ontdekken hoe je grenzen kunt aangeven. Tijd: 30 minuten HELDEN U vertelt dat professor Loes en dokter Bob in de voorstelling onderzoeken hoe je een held maakt. Daarna begint u een gesprek met de leerlingen aan de hand van de volgende vragen: Wanneer ben je een held? Wat doen helden? Kun je een held worden? Wie wil ook een held zijn? Wat ga je dan doen? Is een held altijd stoer? Als je niet sterk bent, kun je dan ook een held zijn? GRENZEN U vertelt dat dokter Bob in de voorstelling niet alles leuk vindt. Hij vindt pijn niet leuk, maar durft dat niet zo goed te zeggen. Daarna begint u een gesprek met de leerlingen aan de hand van de volgende vragen: Heeft een held ook wel eens pijn? Is het slim om te zeggen als je iets niet leuk vindt? Sommige spelletjes zijn een beetje eng, maar toch doet dokter Bob mee. Maar als hij het echt niet meer leuk vindt, wat moet hij dan zeggen? BEN JIJ EEN HELD? U vertelt dat professor Loes in de voorstelling wil dat dokter Bob alles doet. Is dokter Bob dan een held? Durf jij meer dan anderen? En wat is dat dan? Vind je het leuk als iemand anders iets eng vindt? Stop jij met een spel als de ander het niet meer leuk vindt? Hoe weet je of iemand anders iets eng vindt? Wanneer ben je een held: als je iets durft of als je durft te zeggen wanneer je het eng vindt? Boekensuggesties De volgende titels behandelen het onderwerp HELD : WIE IS HIER HET DAPPERST? Een prentenboek met vier dieren die onderzoeken of zij dapper zijn. Uiteindelijk blijkt dat het ook heel dapper is als je NEE durft te zeggen! Geschreven door Lorenz Pauli en Kathrin Schärer. Uitgeverij: Gottmer, Haarlem SUPER JAN Een leesboek over Jan, die graag Super Jan wil zijn. Geschreven door Herman van Straaten. Uitgeverij: Pimento, Amsterdam Rudi Emmelkamp, danstheater ZiRR 2

8 Vooraf.actief Dansles 1 Stoere en sterke helden Doel: De leerlingen nieuwsgierig maken naar de dansvoorstelling. De leerlingen maken dansbewegingen met stoere en sterke houdingen. Nodig: cd en cd-speler gym- of speellokaal (eventueel eigen klaslokaal) Tijd: 45 minuten Opdracht 1 INTRODUCTIE U vertelt in notendop waar de voorstelling over gaat. Houd een kort gesprekje met de leerlingen over wat een held is. Ken jij een held? Hoe zien helden er uit? Hoe gedragen ze zich? Zou jij ook een held willen zijn? Wat kan een held zoal? (Mogelijke antwoorden: Is sterk, is stoer, kan hoog springen, kan vliegen, enz.) Opdracht 2 HELDEN GYMNASTIEK muziekfragment 1 Kringopstelling De leerkracht doet allerlei bewegingen voor op de muziek en de leerlingen doen deze direct mee. Begin met lopen op de plaats en maak vervolgens ritmische bewegingen met de armen, de handen, de heupen, de schouders en het hoofd. Geleidelijk aan worden de bewegingen steeds stoerder en heldhaftiger. (Spierballen laten zien, krachtige en sterke bewegingen, brede stappen, vuisten, vliegen op één been.) Een aantal aandachtspunten: * bewegen met lichaamsdelen afzonderlijk; * variaties in langzaam en snel; * variaties in hoog en laag; * variaties in soepele en staccato bewegingen; * zo nu en dan de beweging "bevriezen" in een houding. Rudi Emmelkamp, danstheater ZiRR 3

9 Opdracht 3 VIER STOERE HOUDINGEN De leerlingen staan verspreid door de zaal. U vraagt de leerlingen of zij een stoere houding uit de vorige oefening kunnen herinneren. Misschien wil iemand dat voordoen. Op uw teken staan de leerlingen in een houding als een stoere held. Ze mogen erbij staan, zitten, of hurken. Telkens als u in de handen klapt, veranderen de leerlingen in één keer hun houding in een nieuwe houding. Herhaal dit met 4 keer rustig in de handen klappen (= 4 nieuwe houdingen). Laat de leerlingen gezamenlijk 4 stoere heldenhoudingen kiezen. Hierna een paar keer de klapoefening herhalen, totdat iedereen moeiteloos de 4 afgesproken houdingen kan uitvoeren. Opdracht 4 HELDENDADEN UITBEELDEN U vraagt aan de leerlingen wat een held moet doen om zijn heldendaden uit te voeren. Bijv.: vliegen, over huizen springen, muren omver duwen, auto s tillen, oceanen over zwemmen, door brandende huizen lopen. U noemt één van deze acties en de leerlingen beelden de actie direct uit. (Op de plek of door de zaal.) Let op het tempo en met hoeveel kracht de actie wordt uitgebeeld. Opdracht 5 HELDENDADEN DANSEN muziekfragment 2 U noemt één van de acties uit de vorige oefening en de leerlingen voeren de bewegingen uit op muziek. Als u de muziek harder zet, worden de bewegingen groter en krachtiger. Zet u de muziek zachter, worden de bewegingen kleiner en zachter. Herhaal dit met andere heldenacties. Opdracht 6 EEN HELDENDANS MAKEN muziekfragment 2 Verdeel de klas in vier groepjes. Elk groepje kiest voor een bepaalde actie en bedenkt een beweging die de actie het best illustreert. De leerlingen van de groepjes oefenen samen de beweging van hun eigen heldendaad op de muziek. Opdracht 7 DE HELDENDANS muziekfragment 2 De hele groep maakt de vier stoere houdingen op de muziek (elke houding duurt 4 tellen). Dan staat iedereen stil, terwijl groep 1 hun heldendaad danst. Vervolgens danst de hele groep de vier stoere houdingen. Waarop vervolgens groep 2 hun heldendaad danst. Enzovoort. Rudi Emmelkamp, danstheater ZiRR 4

10 Dansles 2 Tellen, tekenen en schrijven in de lucht Doel: De leerlingen nieuwsgierig maken naar de dansvoorstelling. De leerlingen maken dansbewegingen door cijfers in de lucht te tekenen. Nodig: cd en cd-speler gym- of speellokaal (eventueel eigen klaslokaal) Tijd: 45 minuten Opdracht 1 INTRODUCTIE U staat frontaal tegenover de groep. Zorg ervoor dat alle leerlingen u goed kunnen zien. Leg uit dat de leerlingen uw bewegingen in spiegelbeeld nadoen. Als voorbeeld wijst u met uw rechterhand naar rechts. De leerlingen wijzen dan met hun linkerhand naar links. Corrigeer desnoods de kinderen die dat niet begrijpen door met de andere hand de andere kant op te wijzen. Opdracht 2 IN SPIEGELBEELD SCHRIJVEN muziekfragment 3 U staat frontaal tegenover de groep. Zorg ervoor dat alle leerlingen u goed kunnen zien. U maakt met één hand grote en rustige bewegingen in de lucht alsof u een tekening maakt, de leerlingen volgen in spiegelbeeld uw bewegingen. Geleidelijk aan maakt u in (spiegelbeeld!) verschillende getallen in de lucht. Laat de leerlingen raden welke getallen het zijn. (N.B. als u in spiegelbeeld schrijft, schrijven de leerlingen gewoon en kunnen ze raden welk getal er geschreven wordt.) Opdracht 3 SCHRIJVEN IN DE LUCHT muziekfragment 4 De leerlingen staan verspreid in de zaal. Zodra de muziek begint, gaan ze schrijven of tekenen in de lucht. Ze variëren met: - klein en groot schrijven - hoog en laag schrijven - vlug en langzaam schrijven - op de plaats en door de hele zaal schrijven Stimuleer de leerlingen door ondertussen en regelmatig één van de varianten te noemen. Opdracht 4 SCHRIJVEN MET VERSCHILLENDE LICHAAMSDELEN muziekfragment 4 In deze oefening gaan de leerlingen met andere lichaamsdelen. ( Alsof er verf zit aan je ) Voorbeelden: elleboog, billen, rug, schouder, hoofd, knie, voet. De leerlingen werken eerst op de plaats, later door de hele zaal. Ze mogen daarbij staan, zitten en liggen. Opdracht 5 SAMEN SPIEGELEN muziekfragment 4 De leerlingen werken in tweetallen. Eén schrijft met verschillende lichaamsdelen in de lucht, de ander spiegelt de beweging. Rudi Emmelkamp, danstheater ZiRR 5

11 Vlak voor de voorstelling Doel: De leerlingen vertellen over hun ervaringen van andere voorstellingbezoeken. De leerlingen maken kennis met de regels van gedrag bij een theatervoorstelling. Tijd: 30 minuten Opdracht 1 KRINGGESPREK Vertel de kinderen dat ze binnenkort naar een voorstelling gaan kijken. Voer aan de hand van onderstaande vragen een kringgesprek. Door deze vragen krijgt u een beeld over de ervaringen die leerlingen hebben opgedaan bij een eerder (dans)theatervoorstelling. Als u de beginsituatie goed kent, kunt u de juiste afstemming maken met de onderstaande opdracht en uw groep beter voorbereiden op de voorstelling. Vragen: Wie is er wel eens naar een (dans)voorstelling geweest? Waar werd de voorstelling gespeeld? In het theater, op straat, buurthuis, op school? Weet je nog waar het over ging? Wat vond je ervan? Hoe zag het decor eruit? De kleding? Was er muziek bij de voorstelling? Zat er een verhaal in de voorstelling? Weet je nog wat je leuk vond? Was er ook iets wat je niet leuk vond of wat je niet snapte? Wat is het verschil tussen een dansvoorstelling en een toneelstuk? Opdracht 2 TELEVISIE versus THEATER Kinderen zijn allemaal vertrouwd met televisie kijken. Maar vaak moeten ze nog vertrouwd raken met het kijken naar een theatervoorstelling. Een voorstelling is live en wordt dus gemaakt waar je bij bent. Het gedrag van het publiek is van invloed op de kwaliteit van de voorstelling in positieve, maar ook in negatieve zin. Houdt een gesprek met de leerlingen over de grote verschillen tussen televisie en theater: Televisie kijken het programma is al af als je er naar kijkt je kunt het volume harder of zachter zetten je kunt de televisie uitzetten wanneer je wilt speelt zich in de huiskamer af schuifelen, praten, eten of even weglopen is alleen storend voor de mensen die kijken, de voorstelling heeft er geen last van Kijken naar een voorstelling wordt gemaakt waar je bij bent je kunt het volume niet harder of zachter zetten je kunt de voorstelling niet zomaar stopzetten speelt zich in een speciale ruimte af schuifelen, praten, eten(!) of even weglopen is ook storend voor de artiesten, zij raken uit de concentratie TIPS: Ga vooraf even plassen. Tijdens de voorstelling naar de wc gaan is erg storend. Niet praten tijdens de voorstelling, lachen mag natuurlijk wel. Niet staan als je het niet zo goed ziet. Want dan zien de kinderen die achter je zitten niets. Rudi Emmelkamp, danstheater ZiRR 6

12 Na de voorstelling Jouw mening telt Doel: De leerlingen kunnen onder woorden brengen wat ze hebben gezien en hoe ze het hebben ervaren. De leerlingen kunnen muziekfragmenten herkennen en vertellen over die specifieke scène. Tijd: 30 minuten Eigen mening Hoe hebben de leerlingen de voorstelling ervaren? Voer een gesprek met de klas naar aanleiding van de onderstaande vragen en schrijf in steekwoorden de reacties van de leerlingen op het bord. Zo ontstaat er een beeld over wat de kinderen ervan vonden en hoe zij de voorstelling hebben ervaren. Het is van belang dat iedereen zijn eigen mening en gevoel kwijt kan. Meningen kunnen en mogen heel verschillend zijn. U kunt ook fragmenten van de muziek cd laten horen en aan de leerlingen vragen welke scène er bij hoorde. Misschien kunnen ze hierna nog meer details herinneren. Leuk Wat vond je leuk, mooi of goed? Wat is je opgevallen? Wat vond je heel bijzonder, grappig, spannend? Wat had nog langer mogen duren? Welke dansen heb je onthouden? Waarom denk je dat je juist dat stukje onthouden hebt? Niet leuk Wat vond je niet leuk? Wat gebeurde er waardoor je het niet leuk vond? Was er een moment dat het verhaal je niet meer interesseerde of boeide? Welke dansen vond je niet leuk? Moeilijk Snapte je iets niet? Wat gebeurde er dat je nog nooit eerder gezien of meegemaakt hebt? Zat er volgens jou iets in dat niet klopte? Kunstbeschouwingsvragen Waar speelde de voorstelling zich af? Kon je zien wat dr. Bob en professor Loes dachten of voelden? Hoe lieten zij dat merken? Wat kun je vertellen over de dr. Bob en professor Loes? Hoe kon je dat zien aan de manier van dansen / spelen? Wat kun je zeggen over de kleding van de dansers? Droegen ze gewone kleding zoals jij of ik, waren ze speciaal voor de voorstelling gemaakt? Wat viel je op aan de kleding? Wat stelde het decor voor? Had het decor ook een bepaalde functie? Was de voorstelling hetzelfde gebleven als er geen decor was? Snap je de titel van de voorstelling? Rudi Emmelkamp, danstheater ZiRR 7

13 Reactie op internet Doel: De leerlingen schrijven een reactie op de voorstelling. De dansers stellen het zeer op prijs om de reacties van de leerlingen te lezen. De leerlingen kunnen een reactie op de voorstelling AU! schrijven in het gastenboek van Deze reacties komen bij de dansers terecht. Een paar steekwoorden uit het kringgesprek n.a.v. de vragenlijst kunnen helpen bij het schrijven van de reacties. EXTRA DANSLESSEN ZIJN TE BESTELLEN! Heeft u belangstelling voor nog meer danslessen over dit onderwerp? Bij danstheater ZiRR kunt nog twee extra danslessen bestellen die aansluiten bij de vorige lessen. Op deze manier beschikt u over voldoende materiaal voor een compleet dansproject rondom de voorstelling. Want naast de aanvullende lessen ontvangt u extra suggesties waarmee u met de leerlingen een eigen danspresentatie kunt maken. De bijbehorende muziek staat al op de ontvangen Cd. Prijs: 10,00 (verzending per internet) 13,50 (verzending per post) Bestellingen: rudi@zirr.nl Of: Meer informatie over ZiRR: Rudi Emmelkamp, danstheater ZiRR 8