Balans: 38 doden, een veelvoud aan gewonden en een 70-tal huizen verwoest.

Transcriptie

1 2 oktober 1944; Een heldere herfstdag in Genk Angstige kinderen; Beelden van Mi-Ly; Vietnam, Irak, Gaza Was ik er ook? Waarom laat die herinnering niet af, En die onrust en verwarring al mijn hele leven lang; Het was toch maar alleen een vergissing; Niet meer dan dat In een oorlog zijn de wandaden van de verliezer misdaden en van de winnaar vergissingen. Van de mensen die zulke vergissingen ondergaan wordt verwacht, dat ze een gegeven uitleg aanvaarden en berusten in wat collateral damage wordt genoemd. We schrijven 02 oktober 1944, weken na de bevrijding en 50 km. achter de frontlinie toen op een zonovergoten voormiddag Genk-Centrum werd platgebombardeerd door de 18 medium bombers uit de 394th BG van de 9th US Air Force. Balans: 38 doden, een veelvoud aan gewonden en een 70-tal huizen verwoest. Met de brokken herstelden US genietroepen een strategisch vliegveld in de buurt, nl. U47 te Opglabbeek. Omdat de bommenwerpers boven Duitsland de bescherming nodig hadden van jachtvliegtuigen met een kortere actieradius, dienden die laatsten zo kort mogelijk bij het front te worden gestationeerd. Generaal Anderson haastte zich om te spreken van een: gross error due to poor navigation, poor headwork and misidentification of target te wijten aan zware bewolking boven Genk, zoals de de-briefing rapporten vermeldden en verder zweeg men. Het dossier van de raid werd in de US achtergehouden en bleef gesloten. De mensen in Genk weten dat die dag de zichtbaarheid schitterend was, zonder ook maar één wolkje aan de lucht. Zelf zat ik als kind van amper 4 jaar midden in de roos. Het was een warme zonnige herfstmorgen, we waren in de tuin. Ik weet nog dat ik met de rug naar de kerk stond, toen ineens van links t.o.v. mij vliegtuigen kwamen aanvliegen, zilverkleurig en anderen in camouflagekleuren. Het was een boeiend schouwspel want ze waren laag, dicht bijeen, blonken in het zonlicht en sommigen wiegden met de vleugels. De motoren draaiden zeer luid en van onder waren ze open. Plots kwam er paniek bij de volwassenen en werden we de schuilkelder ingejaagd. Dan volgden de gebeurtenissen zich snel op. De herinneringen aan het fluitend geluid en schokgolven van de bominslagen, de hevige luchtdruk die me samenperste en bloed dat kwam uit mond en neus, het huis boven op ons stuikte in elkaar en gekraak van bewegende keldermuren, een lamp flikkert en gaat = N

2 dan volledig uit en daarna het angstige gevecht tegen het langzaam verstikken door het stof in het donker, blijven sedertdien. Toen we eindelijk buiten konden geleid worden zag ik vader tot aan de nek in het puin steken en ik wilde persé bij hem blijven maar werd gewoon verder getrokken en het heeft lang geduurd voor ik hem terugzag. Bij de familieleden was er grote paniek en vertwijfeling en ik besefte dat iets heel ergs was gebeurd. Van ons huis bleef enkel een zwartgeblakerde schouw rechtopstaan en daar bleef ik een hele tijd achter. Het vertrouwde thuis was er ineens niet meer. Beelden van een babyarmpje in een witte handdoek met het gouden kettinkje aan van mijn 4 maanden oude nichtje blijven mij achtervolgen en een zonnige herfstmorgen vind ik nog steeds gruwelijk. Erover spreken kon niet: hard werken om te vergeten was het motto. Vele tientallen jaren later is mij de rekening gepresenteerd, kapitaal met intrest. Een vergissing, en nog zoveel vragen De antwoorden hebben wel lang op zich laten wachten. Midden 2005 werd uiteindelijk via de US Ambassade in België meer informatie vrijgegeven, die samengevat volgende reconstructie toelaat van wat er gebeurde: I Versie v/d boordcommandanten. 1 ste versie: doel was niet zichtbaar door bewolking. We draaiden af 60 sec. na geplande tijd over het doel en lieten onze bommen vallen in vijandelijk gebied 2 de versie: bomrichter misrekende doel en viel plaats aan op 27,8 mijl WNW en op 27,1 mijl WNW van het eerste doel. II Officiële versie in 1944: Te wijten aan ergere bewolking boven het doel, bombardeerden de 12 toestellen een niet geïdentificeerde plaats op één minuut voorbij doel om 09,35 uur NB. Het doel waren versterkingen in Ubach, ten Noorden van Aken. III Het dossier vrijgegeven in 2005: De groep die Genk aanviel week af van de gepande koers met 18 toestellen uit een formatie van samen 144 toestellen die was opgestegen in midden Frankrijk. NB. Volgens bijgevoegd plan bleek dat te zijn toen de formatie België binnenkwam en was nooit boven Duitsland. De de-briefings na de raid zijn standaardprocedures en kunnen afwijken van de werkelijkheid. Er zijn geen objectieve elementen die wijzen op een vergissing, maar de US autoriteiten houden vol dat het een vergissing was en verwijzen naar de slechte zichtbaarheid waarvan de de-briefings gewag maken. NB. De de-briefings rapporten werden opgesteld om zo kennelijk de eigen verantwoordelijkheid te ontlopen, met steun van ervaren commandanten. = O

3 De de-briefingrapporten zijn op essentiële punten onjuist en daarom niet geloofwaardig. IV Getuigen ter plaatse Verloop van de raid: De toestellen kwamen vanuit westelijke in oostelijke richting aanvliegen en bombardeerden eerst de open ruimte (einde Vennestraat), verkenden daarna het centrum uitvoerig en zwenkten af naar het noorden om minuten later terug te komen en in noord/zuid richting een gerichte aanval op het centrum uit te voeren. De zichtbaarheid was perfect (geen wolkje aan de lucht), de toestellen vlogen laag (beneden de 1000 meter) en er was geen vijandelijke luchtactiviteit. Tussen de eerste bommen en de aanval op het centrum verliepen ca. 8 minuten. M.b.t. de omstandigheden spreken de bevelvoerders van zware bewolking a) Er kon wel schade geobserveerd en foto s genomen. b) Getuigen in Genk bevestigen de goede zichtbaarheid. NB. Er was geen wolk in de lucht boven Genk. M.b.t. het verloop zeggen de bevelvoerders, na boven doel te zijn gekeerd te hebben teruggevlogen in WNW richting alvorens hun bommen te droppen. a) De bomtrechters verlopen respectievelijk voor de Vennestraat in w/o en voor het centrum in N/Z richting. b) De versie vanuit Ubach in WNW richting te komen tot Genk klopt niet: in werkelijkheid kwamen ze uit tegenovergestelde richting nl. Zonhoven. Verder suggereren de bevelhebbers een misrekening van respectievelijk 28.1 en 28.8 mijl voorbij het doel met één dropping om 9 uur 35. a) In werkelijkheid waren er 2 bomdroppings respectievelijk om 9 uur 27 i/d Vennestraat en 9uur 35 o/h centrum. De tussentijd van ca. 8 minuten, werd gebruikt om te verkennen en het centrum gericht aan te vliegen. b) De versie van één beweging klopt dus niet. c) 8 minuten komt overeen met de tijd nodig om terug te komen van Ubach tot Genk. d) Toestellen waren laag zoals men vloog in eigen gebied of voor precisie opdrachten. De navigatie gebeurde toen op zicht, wat inhoudt: a) Men volgt van minuut tot minuut de koers en het niet zien gedurende langere tijd van voorop gemarkeerde punten of de rest der formatie, zonder dat de navigator doorheeft dat men verkeerd zit, is uitgesloten. b) Genk werd perfect geobserveerd: vanwege zichtbaarheid, de beschikbare tijd ( ca. 8 minuten) en de lage hoogte. = P

4 Beide bevelvoerders werden 5 weken later onderscheiden. Een en ander laat het onaangenaam gevoel dat de bevelvoerders met instemming en hulp van hun oversten, verantwoordelijkheden hebben ontlopen voor iets dat nooit had mogen gebeuren en dat dit blijkbaar, 65 jaar later, nog niet bespreekbaar is voor de US. V Besluit: De de-briefings willen het laten voorkomen dat de raid op Genk in één beweging vanuit WNW richting vanaf Ubach, in slechte zichtbaarheid en van op grote hoogte werd gedaan door een groep van 18 toestellen die de hoofdformatie had verloren, maar die versie wordt door feiten tegengesproken. Er werd toen op zicht genavigeerd en het missen van een gemarkeerd doel en het verliezen van kontact met de rest van de formatie is dan een signaal dat men verkeerd zit en mogelijk boven bevrijd gebied. Toch werd beslist een duidelijk burgerdoel te bombarderen, laag en met goede zichtbaarheid. Blijkt nu dat de 18 toestellen van de raid op Genk, reeds snel de formatie verlieten en naar Genk afweken (waar de groep trouwens over Zonhoven aankwam en een 1 ste maal bombardeerde). Binnen die tijd kon de hoofdformatie naar Ubach vliegen en beschikte daarna over ca. 8 minuten om aan te vallen en terug te komen tot ten zuiden van Genk, en binnen diezelfde 8 minuten kon de groep van 18 Genk verkennen en gericht bombarderen (2 de bombardement) en weer aansluiten bij de hoofdformatie. De geringe hoogte (- 1000m) kan een aanduiding zijn van zich niet boven vijandelijk gebied te weten. De groep van 18 landde later gelijktijdig met de rest op de basis en was dus nooit boven doel in Duitsland. In de uitgave The story of the 394th bomb group vinden we dat de 394th BG 36 toestellen leverde aan de formatie, en goed resultaat boekt met 23 ton voltreffers op het doel (Ubach) en dat er geen verliezen waren of contacten met de Luftwaffe en de 36 toestellen gelijktijdig en leeg op haar basis in Bricy terugkeerde. Bommenwerpers die terugkeerden naar hun basis moesten veiligheidsredenen steeds leeg en zonder lading landen. Gezagvoerder Lt. Col. Buhler, verantwoordelijke voor de bommen op Genk kon getraceerd in december 2002, en herinnerde zich Genk nog als an excellent hit. Omdat het dossier van de raid toen nog werd achtergehouden door de US administratie en de inhoud nog steeds geheim was, zweeg ook hij snel. Tenslotte nog dit: bij navigatie op zicht is het missen van herkenningspunten uitgezet op de geplande koers of een gemarkeerd doel en het verliezen van contact met de rest van de formatie, een signaal voor voorzichtigheid. De bevelhebbers hadden alle tijd om te zien dat zij niet juist zaten en mogelijk boven bevrijd gebied. Men hoort vaak zeggen dat de crew dacht boven vijandelijk gebied (Aken) te zijn en niet boven Genk. Nu weten we dat de visie op oorlog voeren in 1944 aanvaardde om gewone Duitse burgers massaal en anoniem te executeren door geallieerde bombardementen op hun woonsteden, en onze bevrijders vonden er zelfs het begrip Moral bombing voor uit. Het minste wat daarover kan opgemerkt, is het gebrek aan empathie en de verregaande onverschilligheid bij de crews voor het lot van hun slachtoffers. = Q

5 Het begrip Collateral Damage of m.a.w. de builen samen met de blutsen nemen, is ook een geallieerde uitvinding om dit gedrag te kunnen legitimeren. Slachtoffers van collateral damage tellen niet, worden niet geteld en het maakt ook niets uit of zij vallen voor, op of achter de frontline. Het winnen van een oorlog heeft niets te maken met rechtvaardigheid, maar wel met het in staat zijn tot de grootste afschrikking of brutaliteit. De raid op Genk confronteert ons te meer met die Amerikaanse onverschilligheid voor niet-amerikanen en hun ongehoorde arrogantie waarmee Amerika zelfs tot vandaag pertinente vragen over eigen verantwoordelijkheid of een eventuele geheime agenda voor het bombardement op Genk uit de weg gaat. Zelf botsen zij, die het overleefden, nog telkens op een ergerlijk omgekeerd negationisme als hun verhaal als een vergissing wordt goedgepraat. Zelfs een sorry voor de slachtoffers kon er tot vandaag nog niet van af! Genk, december 2008 J. Libot = R