Anders samenwerken, andere afspraken

Transcriptie

1 Anders samenwerken, andere afspraken Tussenresultaten van het technologieclusterproject juridische aspecten BIM Freek Bomhof

2

3 Brancheinnovatiecontract BIM Kennisoverdracht van TNO aan het MKB Innovatie in de bouwsector aanjagen door BIM Sectorbreed (opdrachtgevers worden ook betrokken) Bottom-up: kennis praktisch toepasbaar maken, géén onderzoek

4 Onderwerpen in het brancheinnovatiecontract In uitvoering: Nederlandse afspraak Level of Details BIG BIM Capability Maturity Model Blauwdruk Bedrijfssamenwerking BIM 3D toetsen omgevingsvergunning In voorbereiding: BIM mogelijkheden & business models Gebruik van IFD Dit is juridische aspecten

5 Eerste ervaringen en observaties Openheid en vertrouwen is belangrijk Sommige onderwerpen blijven terugkomen (objectbibliotheken, juridische aspecten) en krijgen daardoor mythische proporties Veel interesse vanuit bedrijven om hier serieus op in te springen Veelheid aan elkaar kruisende initiatieven, portals, overzichten, onderzoeken, publicaties,

6 A4-tje of boekwerk?

7 Juridische aspecten - probleemstelling Probleem: Door BIM verandert samenwerking Mogelijkheden komen anders te liggen ( wie zit waaraan ) Auteursrecht kan een rol spelen Wat leg je contractueel vast? BIM-protocollen ( blauwdruk ) als basis voor analyse Output: Toelichting op UAV / DNR Basis voor vervolgproject IBR

8 Juridische aspecten - vraagstelling Vragen Wat moet je afspreken bovenop de DNR, UAV, UAV-GC? Wat moet je daarvan contractueel vastleggen? Kortom: hoe ziet een generiek BIMprotocol eruit?

9 Doelen 1. Breed draagvlak (TNO, brancheorganisaties, MKB, IBR, ). 2. De Blauwdruk is de laatste (kennis)stap voor de formele aanvulling algemene contractvoorwaarden. Dit project Beoogd vervolg: formaliseren in annex algemene voorwaarden (door IBR)

10 Deelnemers en betrokkenen Kerngroep Spring (architecten) Spekkink C&R (adviseurs) Bloeii (opdrachtgever, advies & ontwikkeling) DWA (ir bureau) Hendriks Bouw (bouw) IAA (architecten) Experts, advies Rassers (advocaten) IBR (bouwrecht) UNETO-VNI (installatiebranche, juridisch) Breijer (bouw) Movares (ir bureau; bedrijfsjurist)

11 Projectaanpak 1. Expertworkshop (met de juristen van branches, bedrijven, IBR) 2. Plenaire kick-off bijeenkomst 3. Werksessie met het MKB, focus op praktijkervaringen en knelpunten 4. Vervolg expertworkshop met de juristen voor afbakening inhoud Blauwdruk 5. Toetsing, ook bij opdrachtgevers zoals RWS, Rgd, Aedes 6. Inhoudelijke afronding van de Blauwdruk 7. Plenair seminar

12 Bestaande BIM richtlijnen als referentie NL IPC report 2012 Rgd BIM Norm 2012 RWS BIM verkenning en concept roadmap 2011 Nordic countries Finland : Senaatti BIM Requirements 2007/2009 en COBIM 2012 Denemarken : BIPS 3D Working Method 2006/.. Noorwegen : Statsbygg BIM Manual 2009 USA NBIMS 2009/ IPD + IPD case books 2007/2009 US Army 2006/ BIM Guides for general contractors 2006/.. ConsensusDOCS 2007 BuildingSMART Handbook under construction Various guidelines from BuildingSMART regional Chapters Other countries Australië : CRC National Guidelines for digital modelling and case book 2009 Singapore : CORENET planning and design submission and approvals 2012

13 Techical Aspects Organizational / Collaboration Aspects Internationale vergelijking - overzicht BLUEPRINT Agreements on: NL Nordic (FI, DK, NO) US Building Smart Other Countries (AU, SG) 1 a. BIM ownership [AU] b. BIM related cost [AU] c. BIM related tasks [AU] d. BIM Knowledge & Qualification Recommendations on 2 a. Procurement (tendering) method b. Relation to Laws and Regulations (especially for public bodies) [SG] Background Considerations 3 a. Model Integration & Level of Details b. Tools, Software, and Open Standards Note: 0 = hardly available; 5 = extensive/complete

14 BIM ownership NL Nordic US Building Other Countries BLUEPRINT (FI, DK, NO) Smart (AU, SG) 1 a. BIM ownership [AU] Public Clients leading the BIM initiatives. There are different views regarding ownership due to the perspective of parties whom the gudelines refer to. (i.e. Contractors, US Army etc.) Since Australia adopt IPD and BIM, the implementations and guidelines are similar. Note: 0 = hardly available; 5 = extensive/complete

15 BIM-gerelateerde kosten BLUEPRINT NL Nordic (FI, DK, NO) US Building Smart Other Countries (AU, SG) 1 b. BIM related cost [AU] The cost is to be beared by all parties and it is only found in BIM Guide for Contractor's Note: 0 = hardly available; 5 = extensive/complete

16 BIM-gerelateerde taken NL Nordic US Building Other BLUEPRINT (FI, DK, NO) Smart Countries 1 c. BIM related tasks [AU] Public clients leading the BIM initiatives. Therefore, the guidelines emphasizes the client ownership. Note: 0 = hardly available; 5 = extensive/complete

17 BIM kennis en kwalificatie BLUEPRINT NL Nordic (FI, DK, NO) US Building Smart Other Countries (AU, SG) 1 d. BIM Knowledge & Qualification There is TNO BIM Quickscan which is not incroporated with BIM guidelines. BIM coordinator role is intensively defined. BIM maturity and BIM manager's role is identified in US Army guidelines Singapore's Building and Construction Authority (BCA)'s academy provides - twice-yearly dialogues, - BIM training in engineering and architecture, - seminars, lectures, internship programmes Note: 0 = hardly available; 5 = extensive/complete

18 Aanbestedingsmethode BLUEPRINT NL Nordic (FI, DK, NO) US Building Smart Other Countries (AU, SG) 2 a. Procurement (tendering) method IPD in US and similar practices in Australia due to adoptation of IPD DBFMO&DBM in RGD BIM Norm and IPD in IPC voor architecten) Note: 0 = hardly available; 5 = extensive/complete

19 Wet- en regelgeving BLUEPRINT NL Nordic (FI, DK, NO) US Building Smart Other Countries (AU, SG) 2 b.relation to Laws & Regulations (especially for public bodies) [SG] RDG in relation to bouwbesluit 2012 Due to the variation of state laws. Senati guidelines illustrates where/by whom/how BIM can (and will) be used in future regarding building permits etc. [not in practice yet] Note: 0 = hardly available; 5 = extensive/complete

20 Modelintegratie, LOD, tools, software, open standaarden Background Considerations 3 a. Model Integration & Level of Details b. Tools, Software, and Open Standards IFC, specified in RGD BIM Norm Note: 0 = hardly available; 5 = extensive/complete

21 1. Uitgangspunt BIM-aanpak 1.1. Afspraak over de keuze voor model-integratieaanpak Alles in één model (het ideaalbeeld van BIM) OF Slim samenwerken o.b.v. domeinmodellen (de efficiënte praktijk) De Blauwdruk beschrijft de verschillen tussen beide mogelijkheden en de punten waarop afspraken dienen te worden gemaakt m.b.t. integratieaanpak. OF

22 1. Uitgangspunt BIM-aanpak 1.2. Afspraak over de keuze voor positie van BIM manager Als aanvullende rol op een bestaande functie (bijv. architect) OF Als een aparte functie / nieuwe contract partij (bijv. de BIM Coördinator) De Blauwdruk beschrijft de rollen van de BIM manager, de juridische overwegingen bij een aparte BIM Coördinator-functie, en de punten waarop afspraken dienen te worden gemaakt over deze positionering.

23 2. Samenwerkingsafspraken 2.1. Afspraken over model-eigendom Met name afspraken over: de eigendom van het totale BIM model; de intellectuele kennis; de gerelateerde data; en licentieovereenkomsten. 2.2 Afspraken over taken en verantwoordelijkheden Met name afspraken over: verschuivingen en in elkaar schijven van de fasen in het bouwproces; en herstellen van fouten vóór de bouw n.a.v. BIM clashdetectie Afspraken over BIM competentieniveau Met name afspraken over de methodiek (bijv. naar de TNO BIM Quickscan) voor het objectief vaststellen van het BIM competentieniveau van de kandidaat partijen bij aanbesteding en t.b.v. BIM kwaliteitsborging gedurende het project.

24 3. Aanbevelingen 3.1. Aanbevelingen bij het kiezen voor aanbestedingsvorm Welke aanbestedingsvorm(en) is/zijn het meest geschikt voor een BIMproject t.a.v. de bouwopgave, het type opdrachtgever, de samenwerkingsvorm. 3.2 Aanbevelingen in relatie tot algemene wet en regelgeving Bijv. inrichting van de samenwerking/ het BIM-project die voldoet aan de wet -en regelgeving, i.h.b. wet informatiebeheer (macro), regelgeving van contractuele aard (micro), en project-overstijgende aspecten (meso) Aanbevelingen met betrekking tot aansluiting BIM op bouwbesluit e.d. Bijv. bouwaanvraag met BIM, inzet bouwregelgeving en EPC-normen in BIM clashdetectie.

25 Zijn contracten de enige richting? tussen contact en contract zit maar één letter verschil: de r van relatie

26 Vervolg van het project Samen met het MKB en praktijkdeskundigen Op basis van hun projectervaringen en huidige knelpunten, geven de deelnemers input tijdens de Werksessie met TNO (in feb 2013): welke praktische invullingen zijn nog meer nodig voor de hoofdonderwerpen van de Blauwdruk. Samen met de brancheorganisaties en juridische experts Sector-breed draagvlak en steun, en juridische afbakening van de Blauwdruk voor de vervolg ontwikkeling van Annex: set aan algemene voorwaarden, aansluiting bij de bestaande contractmodellen UAV, UAVgc, Bouwteam. Samen met de opdrachtgevers Validatie (tevens in het kader van de (EU) randvoorwaarden voor publieke opdrachtgevers) en intentie voor het gebruik in toekomst projecten.

27 Contactgegevens Projectcoördinatie en afstemming met brancheorganisaties ir. Freek Bomhof Principal Business Consultant Inhoudelijke ontwikkeling en kennisoverdracht dr. Rizal Sebastian, BArch, MSc. Senior Research Scientist