Kwaliteit. Benodigdheden Transparante fles Uitgebreid wateronderzoek Witte emmer Test-sets voor ijzer-, hardheiden PH-bepaling

Transcriptie

1 Kwaliteit Hoe beoordeel je kwaliteit van drinkwater? Het drinken van vervuild water of water met ziektekiemen betekent een lagere productie van je dieren. De norm voor het beoordelen van de kwaliteit van het drinkwater van je vee is dus altijd Zou ik dit zelf opdrinken? Transparante fles Uitgebreid wateronderzoek Witte emmer Test-sets voor ijzer-, hardheiden PH-bepaling Geur Kleur Smaak Troebelheid Foto: JSWater, Den Bosch Tap water af in een transparante fles direct na zuivering. Beoordeel op de genoemde punten. Laat de fles 24 uur staan en controleer of er bezinksel optreedt. Maandelijks 1. Beoordeel kleur tegen een witte achtergrond, m.b.v. een witte emmer. 2. Gebruik test-sets voor ijzer-, hardheids en / of ph-bepaling om zelf snel de werking van de waterzuivering te controleren. 3. Laat minimaal 1 x per jaar een uitgebreid wateronderzoek uitvoeren en doe dit ook direct bij problemen. 4. Neem bij afwijkingen ten opzichte van leidingwater contact op met een waterspecialist.

2 Reinheid buffertank Hoe beoordeel je de reinheid van de buffertank? Het drinken van vervuild water of water met ziektekiemen betekent een lagere productie van je dieren. De norm voor het beoordelen van de reinheid van de buffertank is daarom altijd Zou ik zelf hieruit water durven drinken? Zaklamp Thermometer Zichtbare vervuiling op de tankwand: hierbij kan het gaan om een slijmachtige biofilm of neerslag van ijzer en mangaan. Controleer of er neerslag zichtbaar is op de tankwand en gebruik een zaklamp voor inspectie. Controleer ook of het water een afwijkende geur heeft. Controleer het verschil in watertemperatuur voor en na de voorkoeler m.b.v. een thermometer. Maandelijks 1. Gebruik een donkere tank om algenvorming door lichtinval te voorkomen. 2. Reinig de tank bij vervuiling m.b.v. een hoge-druk-reiniger en laat de volledige tankinhoud weg stromen. 3. Overweeg het gebruik van een UV-desinfectielamp om microbiologische verontreiniging tegen te gaan. 4. Bij robotmelken wordt vaak gewerkt zonder risicovolle buffervoorraad na afloop van de voorkoeler. 5. Laat jaarlijks een bacteriologisch wateronderzoek uitvoeren van het voorkoelwater.

3 Capaciteit drinkwateraanvoer Hoe beoordeel je de capaciteit van de wateraanvoer? Een te lage drinkwateraanvoer kost melkproductie. Stel jezelf vooraf altijd de vraag: Hoeveel water drinken mijn koeien per dag en wat is het dagelijks waterverbruik? Emmer Waterniveau in drinkbakken. Meet m.b.v. een emmer of de aanvoer per drinkpunt 20 l per minuut is bij gelijktijdig gebruik van meerdere drinkpunten. Controleer of drinkbakken leeg raken rondom de melkbeurten. Als de koeien op dat moment onvoldoende water kunnen opnemen, zal dit negatief werken op de totale dagelijkse wateropname. Eens per kwartaal Te geringe watertoevoer kan veroorzaakt worden door een onvoldoende capaciteit van de bronpomp, bronwaterzuivering, te kleine leidingdiameter of onvoldoende capaciteit van de drinkbak-vlotter.

4 Beoordeel de drinkgelegenheid Hoe beoordeel je de drinkgelegenheid? Te weinig ruimte kan belemmerend werken voor de wateropname. Koeien kunnen elkaar verdringen aan de drinkbak. Dit heeft gevolgen voor de ranglage dieren. Ook de hoogte van de drinkbak kan een grote rol spelen. De hoogte van de bovenkant van de bak bepaalt voor een groot deel de water opname. De koe drinkt van nature graag met haar kop licht naar beneden gebogen. Rolmaat Hoogte van de drinkbak. Ruimte voor overig koeverkeer tijdens drinken. Aanwezigheid van belemmeringen als een opstap of hokafscheiding. Drinkgedrag. Meet de hoogte m.b.v. een rolmaat, norm is cm. Beoordeel het beeld bij drukte rondom het melken. Beoordeel op aarzelend gedrag rondom het drinken. Eenmalig bij het plaatsen van de drinkgelegenheid 1. Optimale situatie: de koe drinkt met de kop licht naar beneden gebogen. 2. Aarzelend gedrag kan ontstaan door lekspanning, een wateropname van 10 tot 20 liter per beurt is gebruikelijk. Foto: ZLTO

5 Hoeveel drinkpunten Hoe beoordeel je het aantal drinkpunten? Een te lage wateropname kost melkproductie. Om goed te kunnen drinken, moeten er voldoende drinkpunten zijn. Maar teveel is ook weer niet goed. Stel jezelf vooraf altijd de vraag: Hebben mijn koeien genoeg mogelijkheden om te drinken? Rolmaat Controleer het aantal drinkpunten. Meet de totale breedte drinkbakken. Beoordeel aan de hand van de norm en het aantal koeien of er voldoende drinkpunten zijn: groepsdrinkbakken: 7cm per koe of 25 koeien per drinkbak sneldrinker: maximaal 15 koeien per drinkpunt Eenmalig afhankelijk van de omvang veestapel. 1. Ook bij kleine groepen bij voorkeur altijd 2 drinkbakken i.v.m. voldoende drinkgelegenheid rang-lage dieren. 2. Een te groot aantal drinkpunten kan ook negatief werken, doordat er dan minder verversing van water plaatsvindt. 3. Een sneldrinker neemt weinig ruimte in en is een goede optie om extra aanvullende drinkvoorziening te realiseren.

6 Controleer reinheid van drinkpunten Hoe beoordeel je het aantal drinkpunten? Het drinken van vervuild water of water met ziektekiemen betekent een lagere productie van je dieren. De norm voor het beoordelen van de reinheid van drinkpunten is dus altijd: Zou ik zelf uit deze drinkbak durven drinken? Borstel Geur, kleur en troebelheid van het water. Biofilm, slijmlaag op de wand van de drinkbak. Hoeveelheid bezinksel op de bodem van de drinkbak. Controleer 2x per dag op sterke vervuiling en reinig direct indien nodig. Reinig alle groepsdrinkbakken 2x per week uitvoerig m.b.v. een borstel. 1. RVS-drinkbakken met een schuine uitloop zijn makkelijk te legen en compleet te reinigen. 2. Bij betonnen of gegalvaniseerde reservoirs of baldrinkers is complete reiniging vrijwel onmogelijk. Foto s: JSWater, Den Bosch

7 Drinkwatervoorziening weidegang Hoe beoordeel je het aantal drinkpunten? Een te lage wateropname kost melkproductie. Ook tijdens het weideseizoen moet er voldoende water van goede kwaliteit beschikbaar zijn. Stel jezelf vooraf altijd de vraag: Hebben mijn koeien genoeg mogelijkheden om te drinken in het weideseizoen? Geen Observeer en beoordeel op de volgende punten: Capaciteit van de wateraanvoer Verhouding drinkpunten : stuks melkvee Reinheid van het leidingsysteem Reinheid van de drinkbakken Foto s: JSWater, Den Bosch Controleer of drinkbakken leeg raken rondom piekmomenten. Spui het leidingsysteem zodat stilstaand water wordt weggespoeld bij omschakeling naar een nieuw perceel. Vanaf start weideseizoen: maandelijks. Bij omschakeling naar nieuw perceel. 2 keer per dag controleren op reinheid gedurende weideseizoen. 1. Bij warm weer neemt de waterbehoefte van melkvee sterk toe, voldoende kwaliteit en beschikbaarheid tijdens weidegang is dus van extra groot belang terwijl de watervoorziening hier juist vaak onvoldoende is! 2. Zorg bij voorkeur altijd voor minimaal 2 drinkpunten per perceel om ranglage dieren ook voldoende drinkgelegenheid te geven

8 Wateropname Hoe beoordeel je de wateropname? Een te lage drinkwateropname kost melkproductie. Per liter melkgift heeft een koe 3,5 liter drinkwater nodig. Stel jezelf vooraf altijd de vraag: Drinken mijn koeien voldoende? - Watermeter Controleer het waterverbruik bij melkvee en noteer of het verbruik dagelijks op een registratielijst. Monteer een nauwkeurige watermeter en beoordeel of de verhouding wateropname : melkproductie overeenkomt met de norm van 3,5 : 1. Dagelijks, een afwijking maakt je in een vroeg stadium attent op een probleem Welke acties kan ik ondernemen bij afwijkingen? 1. Bij een lage wateropname t.o.v. de norm is er extra aanleiding om maatregelen door te voeren ter verbetering van kwaliteit en beschikbaarheid van drinkwater 2. Voer ook waterregistratie uit als het vee bij weidegang wordt gevoed met bron- of leidingwater centraal vanuit het bedrijf Foto: JSWater, Den Bosch