De energietransitie en het Vlaams innovatiebeleid. Johan Hanssens, Secretaris-generaal Departement EWI 18 januari 2018

Transcriptie

1 De energietransitie en het Vlaams innovatiebeleid Johan Hanssens, Secretaris-generaal Departement EWI 18 januari 2018

2 Agenda 1. Situering beleidsdomein EWI 2. VISIE 2050 en het innovatiebeleid 3. Innovatiebeleid en de energietransitie: instrumenten 4. Europese en internationale samenwerking in de energietransitie

3 1. Situering Beleidsdomein EWI Elf beleidsdomeinen Vlaamse overheid Kanselarij & Bestuur (KB) Financiën & Begroting (FB) Internationaal Vlaanderen (IV) Onderwijs & Vorming (OV) Economie, Wetenschap & Innovatie (EWI) Werk & Sociale Economie (WSE) Cultuur, Jeugd, Sport & Media (CJSM) Landbouw & Visserij (LV) Mobiliteit & Openbare Werken (MOW) Welzijn, Volksgezondheid & Gezin (WVG) Omgeving (OMG) ( = vroegere Leefmilieu, Natuur & Energie (LNE) + Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed (RWO) )

4 Budget 2018 per beleidsdomein (in mia ; alle beleidsdomeinen = 44 mia ) Internationaal Vlaanderen Landbouw en Visserij Cultuur, Jeugd, Sport en Media Economie, Wetenschappen en Innovatie Omgeving (vroegere LNE + RWO) Financiën en Begroting 0,166 0,192 1,27 1,66 2,03 2,54 Werk en Sociale Economie Mobiliteit en Openbare Werken Kanselarij en Bestuur 3,69 3,71 3,94 Welzijn, Volkgezondheid en Gezin 12,15 Onderwijs en Vorming 13, Budget in miljard euro

5 Beleidsdomein EWI: structuur Vlaams minister Werk, Economie, Innovatie en Sport Departement Economie, Wetenschap & Innovatie (EWI) Vlaams Adviesraad voor Ondernemen en Innoveren (VARIO) Sociaal Economische Raad van Vlaanderen (SERV) Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen (VLAIO) Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) Participatie- Maatschappij Vlaanderen (PMV) Investeringsmaatschappij LRM Agentschap Plantentuin Meise

6 2. VISIE 2050 : langetermijnstrategie Vlaanderen Het creëren van welvaart en welzijn op een slimme, innovatieve en duurzame manier in een sociaal, open, veerkrachtig en internationaal Vlaanderen, waarin iedereen meetelt. (maart 2016) 7 transitieprioriteiten VISIE2050 Circulaire economie Slim wonen en leven Industrie 4.0 Levenslang leren, dynamische levensloopbaan Zorg en welzijn 4.0 Vlot en veilig mobiliteitssysteem Energietransitie Innovatie als cross-cutting

7 3. Innovatiebeleid: instrumenten: bottum up Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) Financiering voor fundamenteel en strategisch wetenschappelijk onderzoek (focus op onderzoekers aan universiteiten, SOC s en wetenschappelijke instellingen) Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen (VLAIO) Stimuleren en ondersteunen van innovatie en ondernemerschap (focus op ondernemingen)

8 Strategische keuzes in Vlaanderen: 4 SOC s Focus op cleantech en duurzame ontwikkeling (energie, materialen, chemie, gezondheid, landgebruik) Dotatie 54 mio Nano-electronica, digitale technologie, PV technologie (Internet of things en Slimme steden, Building Integrated PV) Dotatie 110 mio Technologische ontwikkelingen voertuigindustrie, machinebouw (focus op onder meer energie-efficiënte aandrijfsystemen) Dotatie 18 mio Vlaams Instituut voor Biotechnologie Dotatie 60 mio

9 Main R&D actors in Flanders: mapping

10 W & I samenwerkingsverbanden Enkele voorbeelden Energyville : KULeuven, VITO, IMEC, Uhasselt Duurzame energie, intelligente energiesystemen (EFRO-financiering) WaterstofNet : programme office Interreg Waterstofregio 2.0 en IBN Power to Gas(Applications) (EFRO/Interreg + clusterfinanciering)

11 R, D & I samenwerkingsverbanden : Clusterbeleid Clusters : actieve en duurzame samenwerking tussen ondernemingen, kenniscentra en overheid met als doel het ontsluiten van onbenut economisch potentieel en de realisatie van competitiviteitsverhoging bij Vlaamse ondernemingen; bijdragen aan de oplossing van maatschappelijke uitdagingen met een directe economische meerwaarde voor Vlaamse ondernemingen.

12 Twee types in clusterbeleid: SPC s en IBN s Speerpuntclusters Innovatieve bedrijfsnetwerken Actieve betrokkenheid en directe sturing door bedrijven Samenwerking tussen bedrijven als rode draad Gedragen visie: actieplan/competitiviteitsverhoging op maat van leden Clusterorganisatie als facilitator Gericht op wegwerken gemeenschappelijke (kennis)drempels Activiteiten langsheen het innovatiespectrum Internationale oriëntatie Aansluiting bij strategische domeinen / 5-tal Ambitieus, grootschalig, LT visie Triple helix constellatie vereist Overeenkomst uitvoering comp progr + clusterpact Max 10j, 50% private bijdr, max 500 k /j steun Bottum up / 15-tal Beperktere ambitie / KT actieplan Alle relevante actoren, focus opbedrijven Overeenkomst uitvoering actieplan Max 3j, 50% private bijdr, max 150 k /j steun 7

13 Rol Speerpuntclusters in energietransitie Duurzame Energie Duurzame chemie Materialen Logistiek, transport Agrivoeding

14 Rol IBN s in energietransitie Power to Gas (H 2 toepassingen) Offshore Energie Duurzame verlichting

15 4. Energietransitie: Europees en internationaal (1) Transitie naar een koolstofarme samenleving : Europese en internationale samenwerking essentieel EWI volgt het Europese R, D & I beleid van zeer nabij op : communicatie en interactie Vlaamse stakeholders (bedrijven, onderzoeksinstellingen, ) Clusters als belangrijk en representatief aanspreekpunt (LT visie en strategie grote groep bedrijven)

16 4. Energietransitie: Europees en internationaal (2) Belang van de Europese en internationale dimensie in W&I: Door strategische positionering in Europese en internationale waardenketens kunnen we onze innovatiekracht versterken Vlaamse technologiesterkten en innovatiepotentieel uitspelen in Europese en internationale context -> internationale groeimarkt voor hernieuwbare energie en CO 2 -arme technologieën

17 4. Energietransitie: Europees en internationaal (3) EU Strategic Energy Technology Plan (SET-Plan) EU Circular Economy Strategy EU Bioeconomy Strategy H2020 ( ) : Europese financieringsprogramma voor Research & Innovation Societal Challenges Pillar : Secure, Clean and Efficient Energy Smart Green and Integrated Transport Climate Action, Environment, Resource Efficiency & Raw Materials European Steering Group SET-Plan EU Programmacomité s

18 4. Energietransitie: Europees en internationaal (4) Strategic Energy Technology Plan (SET-Plan) : Europese overkoepelende strategie voor energietechnologie EU Energy Union & Climate Strategy (Februari 2015) A Framework Strategy for a Resilient Energy Union with a Forward- Looking Climate Change Policy COM(2015) 80 final An innovation-driven transition to a low carbon economy offers great opportunities for growth and jobs (5 dimensions) Energy security, solidarity and trust A fully integrated European energy market Energy efficiency contributing to moderation of demand Decarbonising the economy Research, Innovation and Competitiveness (Updated SET-Plan)

19 4. Energietransitie: Europees en internationaal (5) National Energy and Climate Plans (NECP) -> eind 2018! : 5 th dimension : Research, Innovation & Competitiveness Alignering van het O&I beleid met de SET-Plan strategie is cruciaal

20 SET-Plan

21 SET-Plan 10 SET-Plan Key Actions : VL draagt bij aan definiëring strategische doelstellingen, innovation actions

22 Europees innovatiefonds

23 STI in Flanders Speurgids speurgids-ondernemen-amp-innoveren-2017

24 Contactpersoon : Lut Bollen, PhD Policy Advisor Flemish Government DEPARTMENT OF ECONOMY, SCIENCE & INNOVATION Koning Albert II-laan 35 box 10, B-1030 Brussels T