Werkgroep Veiligheid van sportzalen, sportzaaltoestellen, tijdelijke tribunes, (Overzicht wetgeving praktijk)

Transcriptie

1 en Werkgroep Veiligheid van sportzalen, sportzaaltoestellen, tijdelijke tribunes, (Overzicht wetgeving praktijk) 1 Jean-Pierre Stouten, dienst Preventie

2 Is er hieromtrent wetgeving of niet? Ja, maar welke? Wet van 09/02/1994 (aangepast door de wet van 04/04/2001) Wet betreffende de veiligheid van producten en diensten Doelgroep: * producenten * invoerders * leveranciers U denkt nu als consument Dit is niet voor ons!!!, dus Maar opgelet!

3 Wet betreffende de veiligheid van producten en diensten Doelgroep: producenten, invoerder, leveranciers Wat is belangrijk? Een veilig produkt (toestel) afleveren d.w.z. dat dit produkt bij normale of redelijkerwijze gebruiksomstandigheden geen enkel risico oplevert voor de opbouwer / afbreker en de gebruiker (sporter)

4 Wet betreffende de veiligheid van producten en diensten Doelgroep: producenten, invoerder, leveranciers Waaraan te denken? gemakkelijke, degelijke samenstelling van de toestellen; voorschriften voor veilige opbouw, gebruik en afbraak instructies, opleidingen, voorzien voorschriften voor onderhoud te voorzien; voorschriften voor periodieke controles te voorzien; technische informatie voorzien die belangrijk is bij het gebruik van de toestellen voorzien;

5 Arbeidsveiligheidwetgeving Doelgroep: eigenaar zaalwachter (opbouwer-afbreker) Wat is belangrijk? de Europese kaderrichtlijn (89/391/EEG) is omgezet in deze Welzijnswet. dit is onze basiswet betreffende het welzijn van de werknemers tijdens de uitoefening van hun taken deze wet bevat de algemene verplichtingen van de werkgever i.v.m. het opsporen en wegwerken van risico- en ongevalsfactoren

6 Arbeidsveiligheidwetgeving 1. Welzijnswet van 04/08/1996 Wet betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk met als hoofddoel Risicoanalyses van taken en werkposten (sporttoestellen) 2. Diverse uitvoeringsbesluiten gegoten in verschillende Koninklijke Besluiten - KB Beleid - KB Werken op hoogte - KB Manueel hanteren van lasten - KB Arbeidsmiddelen - CODEX, A.R.A.B. -

7 Wat met jullie de eigenaar zaalwachter (opbouwer afbreker)? vooraleer toestellen aan te kopen goed na te denken over het gebruik, de intensiteit, het niveau, met de opbouwers - afbrekers en sporters overleggen de aankoopprocedure na te leven (bestelling, levering en indienststelling)

8 Aankopen of

9 Aankopen of

10 Aankopen of

11 Wat met jullie de eigenaar zaalwachter (opbouwer afbreker)? Wat houdt de aankoopprocedure in? - offerteaanvraag: welke veiligheidsvoorwaarden - vigerende wetten en reglementen zijn belangrijk (KB. Arbeidsmiddelen, KB. Speeltoestellen, CE-markering ), gebruikersopleiding voorzien, preventieadviseur en arbeidsgeneesheer contacteren - bestelling: offertevoorwaarden overnemen - levering: controleren of alles aan de gevraagde voorwaarden voldoet vooraleer een opstelling te doen - indienststelling door de interne preventieadviseur en alle betrokkenen betrekken en een opleiding veilig gebruik

12 Wat met jullie de eigenaar zaalwachter (opbouwer afbreker)? Ervoor te zorgen dat er voor elk sporttoestel een risicoanalyse wordt gemaakt Ervoor te zorgen dat er voor elke sporttoestel een instructiekaart wordt opgemaakt De sporter erop wijzen wat de risico s zijn van het gebruik van sporttoestellen door bvb. - infosessies te organiseren, - de eerste sportactiviteit van een vereniging bij de start van een nieuw seizoen iedereen te informeren, - een infobrochure op te stellen, -

13 De sporter staat wettelijk in de kou! Ja, dat is waar maar Wanneer men voldoet aan de arbeidsreglementering en aankoopprocedure dan heeft men een zekerheid dat de aanwezige sporttoestellen ook veilige sporttoestellen zijn!!! EN Wanneer men de sporter informeert, instrueert en de risico s heeft uitgelegd van het sporten met de diverse toestellen dan (mag u op uw 2 oren slapen!) PROBEER DIT ALLEMAAL OP PAPIER TE ZETTEN!!!

14 Toestelveiligheid Elk toestel moet voorzien zijn van een: - risicoanalyse (kan samen door de leverancier opgemaakt worden) - veiligheidsinstructiekaart - gebruikershandleiding (productfiche) - onderhoudsinstructies eventueel in checklisten te voorzien Ervoor te zorgen dat bovenstaande in de sportzaal aanwezig is Probeer met je leverancier hieromtrent afspraken te maken (bvb. aankoopprocedure)

15 Toestelveiligheid

18 Brandpreventie Aantal mensen aanwezig in de accommodatie: - afspraak met brandweer omtrent het aantal sporters en bezoekers dat maximaal is toegelaten * oppervlakte zaal * soort activiteit (tafels, stoelen tribune, ) * aantal nooduitgangen * breedte nooduitgangen * aantal trappen * vrije breedte trappen *

19 Brandpreventie MAXIMUM 300 PERSONEN TOEGELATEN

20 Brandpreventie Sprinklerinstallatie: - verplicht in specifieke gevallen (afspraak met brandweer hier omtrent) - 5-jaarlijkse keuring door uw EDTC Brandmeldinstallatie: - niet verplicht maar aangewezen indien niet altijd een wachter aanwezig - met een doormelding naar een meldkamer

21 Brandpreventie

22 Brandpreventie Blusmiddelen: - voldoende (afspraak met brandweer omtrent hoeveelheid, plaats en soort blusmiddel) - steeds vrij te houden - gepictogreerd op hoogte - jaarlijks officieel nazicht (firma of brandweer) - periodiek nazicht (vrijhouden) door interne verantw. - op te lijsten en te nummeren

23 Brandpreventie

24 Brandpreventie

25 Brandpreventie Nooduitgangen: - steeds vrij te houden - steeds gemakkelijk kunnen geopend worden (tijdens activiteit nooit gesloten met een sleutel) - voorzien van een pictogram - voorzien van noodverlichting (mag NOOIT afgedekt) Noodverlichting: - boven alle deuren die richting nooduitgangen wijzen - strategisch in gangen en tegen muren van de zaal - moeten steeds vrij zijn (nooit afgedekt) ook niet met een sticker nooduitgang - periodiek getest

26 Brandpreventie

27 Brandpreventie Belangrijk!!! - Weten de zaalwachters Wat te doen in geval van een calamiteit? - Kunnen de zaalwachters werken met de brandblusmiddelen? - ervoor te zorgen dat alle aanwezigen de noodprocedure kennen door bvb. noodplanning op strategische plaatsen op te hangen - de steeds weerkerende verenigingen de noodprocedure ook eens in praktijk te laten brengen

28 E.H.B.O Hebben de zaalwachters allemaal een EHBO-opleiding gevolgd en wordt deze periodiek herhaald? Is er een EHBO-koffer? Is er een EHBO-Lokaal? Zijn er specifieke materialen en EHBO-hulpmiddelen aanwezig voor sportletsel zoals bvb. coolpacking, coldspray, opblaasbare armbeenondersteuning,?

29 E.H.B.O EHBO-opleiding zaalwachters: - minimum basisvorming - specifieke vorming sportletsels EHBO-koffer: - basisinhoud (zie lijst FOD WASO) - extra EHBO-hulpmiddelen aan toe te voegen zoals bvb. coolpacking, coldspray, opblaasbare armbeenondersteuning,?

30 E.H.B.O EHBO-Lokaal (niet verplicht maar indien aanwezig ook wettelijk in orde) * lokaal gepictogreerd boven de deur * voldoende ruim * voldoende verlicht en verluchting * stromend water * draagbed * vast bed of massagetafel * voldoende verbandmateriaal * medische hulpmiddelen * instructiekaarten aanwezig * telefoontoestel (telefoonnummers. van dokter, ziekenhuis, noodnr., )

31 Tijdelijke tribunes Moeten een periodieke controle krijgen tussen 3 maanden en jaarlijks bepaald door de intensiteit van gebruik - door een bevoegd persoon Mogen alleen verplaatst opgezet en afgebroken door personen die hiervoor zijn opgeleid en nooit door leden van de sportende vereniging Moeten steeds voorzien zijn van verankeringpunten die ook steeds gebruikt worden (aansprakelijkheid van eigenaar!) Denk ook steeds eraan dat aan de buitenzijden steeds leuningen geplaatst zijn!

32 Tijdelijke tribunes

33 Machines Bij aankoop de aankoopprocedure te voorzien! Alleen te gebruiken na een degelijke opleiding Alleen te gebruiken bij geen activiteit in de sportzaal Periodiek nazicht en onderhoud verplicht door een bevoegd persoon!

34 Machines Bij aankoop de aankoopprocedure te voorzien! Alleen te gebruiken na een degelijke opleiding Alleen te gebruiken bij geen activiteit in de sportzaal Periodiek nazicht en onderhoud verplicht door een bevoegd persoon!

35 Technische installaties - lokalen Technische installaties: * Onderhoudscontracten? * Alleen bevoegd personen (firma s of bevoegd door werkgever) mogen hieraan werkzaamheden uitvoeren * Alle soorten onderhoud ter schrift stellen Technische lokalen: * Steeds gesloten (alleen bevoegd persoon aanwezig) * Deur met zelfsluitend systeem (deurpomp) * Alleen materialen aanwezig die gerelateerd zijn aan de installaties * Boven en onder verluchting * Buiten de lokalen een brandblusmiddel te voorzien *

36 Periodiek nazicht van ELK sporttoestel, elke machine, elke tribune, elk podium, elke scheidingswand, de elektriciteit, de verwarmingsinstallatie, moet periodiek worden nagezien door een bevoegd persoon! Wat is een bevoegd persoon? - een persoon met de nodige knowhow, opleiding en ervaring omtrent de risico s en mankementen die er kunnen ontstaan bij het gebruik, opbouw en afbraak van alle bovenstaande materialen - een persoon die bewust is van zijn takenpakket omtrent het nazicht (geen aansprakelijkheid!) - een persoon die door zijn werkgever hiervoor wordt aangeduid

37 Periodieke keuringen door uw EDTC ELK sporttoestel dat verplaatst wordt door een hijstoestel (takel, lift, ) moet periodiek (3-maandelijks) gekeurd worden Wij raden aan om ook alle verankeringpunten van sporttoestellen periodiek te laten keuren niet verplicht - door uw EDTC Elektrische installaties moeten om de vijf jaren gekeurd worden, ook uw noodverlichting en Wat is een EDTC? - een erkend organisme dat de nodige certificaties bezit om te kunnen voldoen aan de wettelijke voorwaarden om keuringen mogen verrichten

38 Algemeen Men moet aan veel wettelijke voorwaarden voldoen zodat men dikwijls de bomen door het bos niet meer ziet. Laat u ondersteunen door uw interne en externe preventiediensten Maak afspraken met uw leveranciers omtrent nazichten, controles, onderhoud zij kennen hun producten het best! Probeer procedures met checklisten op te stellen Geef elke werknemer van de diensten een stukje verantwoordelijkheid (geen aansprakelijkheid!)

39 en Werkgroep Veiligheid van sportzalen, sportzaaltoestellen, tijdelijke tribunes, (Aansprakelijkheid - verzekeringen) 39 Bart Beelen, inspecteur

40 Basisveiligheid sportinfrastructuur I. Aansprakelijkheid uitbating II. Nuttige verzekeringscontracten III. Praktijkvoorbeelden

41 I. Aansprakelijkheid uitbating Buitencontractuele aansprakelijkheid Contractuele aansprakelijkheid Objectieve aansprakelijkheid Strafrechtelijke aansprakelijkheid

42 Burgerlijke aansprakelijkheid in het burgerlijk wetboek Artikel 1382 BW Directe aansprakelijkheid Elke daad van de mens, waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt, verplicht degene door wiens schuld de schade is ontstaan, deze te vergoeden. Artikel 1383 BW Ieder is aansprakelijk niet alleen voor de schade welke door zijn daad, maar ook voor die welke hij door zijn nalatigheid of door zijn onvoorzichtigheid heeft veroorzaakt.

43 Burgerlijke aansprakelijkheid in het burgerlijk wetboek Wanneer kan men van een ander schadevergoeding eisen? 1. Bewijs van een FOUT gemaakt door een ander (ook een NALATIGHEID of een ONVOORZICHTIGHEID) 2. Bewijs van SCHADE geleden te hebben 3. Bewijs van OORZAKELIJK VERBAND tussen beiden

44 Burgerlijke aansprakelijkheid in het burgerlijk wetboek Wat is Foutief handelen? (directe onrechtmatige daad) * Overtreding van een RECHTSREGEL die gebod of verbod oplegt * Inbreuk op de ALGEMENE ZORGVULDIGHEIDSNORM OF handelen of nalaten te handelen wordt getoetst aan de gedragingen van een GOEDE HUISVADER(*) in dezelfde omstandigheden (*) Wat is een goede huisvader? - een normaal zorgvuldig en vooruitziend persoon

45 Burgerlijke aansprakelijkheid in het burgerlijk wetboek Wat is Foutief handelen van een derde? (indirecte onrechtmatige daad) Artikel 1384 BW Men is aansprakelijk niet alleen voor de schade welke men veroorzaakt door zijn eigen daad, maar ook voor die welke veroorzaakt wordt door de daad van PERSONEN voor wie men moet instaan, of van ZAKEN die men onder zijn bewaring heeft.

46 Burgerlijke aansprakelijkheid in het burgerlijk wetboek Wat is Foutief handelen van een derde? (indirecte onrechtmatige daad) Artikel 1384 BW (vervolg) De vader en de moeder zijn aansprakelijk voor de schade veroorzaakt door hun minderjarige kinderen. De onderwijzers en de ambachtslieden voor de schade door hun leerlingen en leerjongens veroorzaakt gedurende de tijd dat deze onder hun toezicht staan. De hierboven geregelde aansprakelijkheid houdt op, indien de ouders, onderwijzers en ambachtslieden bewijzen dat zij de daad welke tot hun aansprakelijkheid aanleiding geeft, niet hebben kunnen beletten.

47 Burgerlijke aansprakelijkheid in het burgerlijk wetboek Zaken dien men onder zijn/haar bewaring heeft sportinfrastructuur SCHADELIJDER moet GEBREK in de installatie aantonen + het OORZAKELIJK VERBAND met zijn schade Alle andere oorzaken zijn uitgesloten: - overmacht, - fout van het slachtoffer - daad van een derde Zo niet: minstens gedeelde aansprakelijkheid!

48 II. Verzekeringscontracten Burgerlijke aansprakelijkheid Rechtsbijstand Objectieve aansprakelijkheid brand & ontploffing uitbater sportinfrastructuur en cafetaria (wettelijk verplicht) Zaakschadeverzekering (brand, water, glasbraak, vandalisme, diefstal, ) sportinfrastructuur en cafetaria

49 III. Praktijkvoorbeelden Probleemstelling (1): - Sporthal is gesloten, maar cafetaria is s avonds open en onbekenden hebben deur van de gemeenschappelijke inkomhal beschadigd. Antwoord: - hij die schade lijdt moet BEWIJS leveren van aansprakelijkheid derde (art BW) - bewijsproblemen vermijden: twee afzonderlijke toegangen voorzien bij ontwerp sportinfrastructuur, bewakingscamera s voorzien? - Zaakschadeverzekering (vandalisme gedekt?)

50 III. Praktijkvoorbeelden Probleemstelling (2): - Richtlijnen sportfederaties ter bescherming van de sporters ten allen tijde volgen of alleen bij wedstrijden? Bv. kussens rond volleybalpalen en geen stokken in de zijkant van de netten Antwoord: Alg. zorgvuldigheidsplicht / handelen als goede huisvader Let op! - Uitsluitingen in BA-polissen: niet gehandeld volgens wetten, regels en gebruiken in de sector, waarbij schade haast voorzienbaar was - persoonlijke strafrechtelijke aansprakelijkheid (onopzettelijke slagen en verwondingen) in hoofde van personeel of uitbater

51 III. Praktijkvoorbeelden Probleemstelling (3): - Onvoorzienbare scherpe rand aan zwembad kwetst jeugdige zwemmer die met snelheid uit wildwaterglijbaan wordt geslingerd. Antwoord: - schadevergoeding via BA-verzekering uitbater tenzij : gekende gebrekkige installatie - mogelijk persoonlijke strafrechtelijke vervolging uitbater/ontwerper/aannemer zwembad

52 III. Praktijkvoorbeelden voorbeelden uit rechtspraak Val door vloertegel losgekomen tijdens badmintonspel (Eerste Aanleg Hasselt 16/11/1995) - Afgewezen omdat er geen getuigen waren dit zagen gebeuren en het volgens rechter eerder om een oneven tegel ging die door slachtoffer opgemerkt had moeten zijn alvorens men begon te spelen (zichtbaar gebrek). Val in kleedkamer zwembad door waterplassen (Hof van Beroep Antwerpen 19/01/1995) - Afgewezen daar gedraging van slachtoffer(lopen, springen) zelf val heeft veroorzaakt en niet mag verwacht worden dat vloer in zwembadkleedkamers droog is (voorzienbare hindernis)

53 III. Praktijkvoorbeelden voorbeelden uit rechtspraak Minivoetbalspeler valt tegen venster cafetaria dat brak en hem snijwonden toebracht (Eerste Aanleg Hasselt 25/11/1999) - Afgewezen omdat de speler zelf zo onvoorzichtig was om zijn spel/snelheid niet aan te passen aan de beperkte ruimte naast de zijlijn, waardoor vaste en voorzienbare hindernis had kunnen vermeden worden. Zevenjarige krijgt zaalvoetbaldoel op zich (Hof van Beroep Gent 27/01/1993) - Volwassen begeleiders verzuimden toezichtplicht tijdens voorbereiding zaal. Doel niet bestemd om op te klimmen. Slachtoffer maakte verkeerd gebruik van sportinfrastructuur.

54 III. Praktijkvoorbeelden voorbeelden uit rechtspraak Achteruitlopende volleybalspeler kwetst achterhoofd zittende speler op naburige veld (Eerste Aanleg Kortrijk 01/02/1999) - Veroordeling uitbater samen met volleybalspeler, wegens onvoldoende afsluiting tussen twee velden(netten niet gesloten) en onvoorzichtigheid speler die enkel aandacht had voor de bal, zonder rekening te houden met mogelijke aanwezigheid andere personen naast het veld. - gedeelde aansprakelijkheid

55 III. Praktijkvoorbeelden voorbeelden uit rechtspraak Aspecten waarmee rechters rekening houden bij de appreciatie van de aansprakelijkheid inzake ongevallen!!! De leeftijd van een sporters (15-jarigen: een zekere graad van self-governement). Het onderscheidingsvermogen van de kinderen (wat kan en wat niet?). De normale bestemming van het materiaal/verkeerd gebruik. De opgedane ervaring (gekend gebrek aan infrastructuur). De aard van de sport/aanwezigheid van hindernissen/risico-aanvaarding De gemaakte afspraken tussen zaaluitbaters en gebruikers Feit of sportinfrastructuur al dan niet afgesloten was.

56 en DANKEN U VOOR UW AANDACHT 56 Bart Beelen, inspecteur Jean-Pierre Stouten, Dienst Preventie