omgevingsdienst HAAGLANDEN

Transcriptie

1 Zaaknummer Ons Kenmerk Datum ODH JAN omgevingsdienst Bezoekadres Zuid-Hollandplein AW Den Haag Postadres Postbus GB Den Haag T (070) E vergunningen@odh.nl I Beschikking Wet natuurbescherming - Soortenbescherming Onderwerp Op 30 november 2017 hebben wij een aanvraag om ontheffing ontvangen als bedoeld in artikel 3.25, vierde lid, aanhef en onder a, van de Wet natuurbescherming en artikel 3.34, derde lid, van de Wet natuurbescherming. De aanvraag heeft betrekking op het project Nederiand zwerfkattenarm Ontheffing wordt gevraagd voor het buiten de bebouwde kom vangen met een vangkooi, neutraliseren en weer uitzetten van verwilderde katten in de gehele provincie Zuid-Holland. Ontheffing wordt gevraagd voor de verbodsbepalingen zoals genoemd in: artikel 3.24, tweede lid, van de Wet natuurbescherming voor wat betreft het zich buiten gebouwen bevinden met vangkooien bestemd voor het vangen van de verwilderde kat (Fe//s cafus) buiten de bebouwde kom; artikel 3.34, eerste lid, van de Wet natuurbescherming voor wat betreft het uitzetten van de verwilderde kat (Fe//s cafus). De ontheffing wordt gevraagd voor de periode 13 december 2017 tot en met 31 december Besluit Wij besluiten: I. de aangevraagde ontheffing te verienen; IL UL de voorschriften 1. tot en met 6. te verbinden aan deze ontheffing; de aanvraag van 30 november 2017 en de aanvullingen van 3 december 2017 onderdeel te laten zijn van deze ontheffing; IV. dat deze ontheffing geldig is tot en met 31 december Ondertekening Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, voor dezen, ing. L. Hopnan Hoofd Toel sing & Vergunningveriening Milieu van de Omgevingsdienst Haaglanden

2 Rechtsmiddelen Voor de mogelijkheid rechtsmiddelen aan te wenden tegen deze beschikking wijzen wij op de desbetreffende tekst in het begeleidende schrijven. 2/8

3 VOORSCHRIFTEN Algemene voorschriften 1 Voor het verrichten van de in deze ontheffing genoemde handelingen mogen de volgende personen middels een doorschrijving gebruik maken van deze ontheffing: - medewerkers van de regie's van de ontheffinghouder; - medewerkers van aan deze regio's van de stichting gelieerde dierenasielen en/of gelieerde dierenambulances; - medewerkers van aan de ontheffinghouder gelieerde rechtspersonen; - medewerkers van door de ontheffinghouder erkende asielen. De doorschrijving vermeldt in ieder geval de volgende gegevens: a) volledige naam, adres, woonplaats en geboortedatum van de medewerker of vrijwilliger aan wie de machtiging is verieend; b) plaats(en) waar de handelingen mogen worden verricht; c) de periode waarvoor de doorschrijving geldt. 2 Uitvoerders van deze ontheffing dragen bij het verrichten van de handelingen waarvoor de ontheffing verleend is de doorschrijving bij zich, alsmede een kopie van deze ontheffing. 3 Indien de ontheffinghouder de onder voorschrift 1 genoemde personen machtigt, dan dient de ontheffinghouder op het secretariaat van de ontheffinghouder een registratie van de verieende doorschrijvingen bij te houden die op verzoek kan worden getoond aan de daartoe bevoegde toezichthouders of opsporingsambtenaren of de registratie ter beschikking te stellen aan Gedeputeerde Staten van de provincie Zuid-Holland. 4 De uitvoerder van de ontheffing dient bij de uitvoering van de werkzaamheden te handelen volgens de 'Gedragscode voor TNRC (Trap Neuter Return Care)' van Zwerfkatten Nederiand. 5 De verwilderde katten mogen niet in natuurgebieden uitgezet worden. 6 Ontheffinghouder dient jaarlijks voor 1 maart te rapporteren over het gebruik van deze ontheffing in het voorafgaande jaar. In de rapportage wordt in ieder geval vermeld: a. het aantal gevangen katten, uitgesplitst naar geslacht, volwassen/kitten en vanglocatie; b. de uiteindelijke bestemming van de gevangen katten (uitgezet, herplaatsbaar, geeuthanaseerd, etc.); c. de uitzetlocatie van de gevangen katten, indien deze niet overeenkomt met de vanglocatie. 3/8

4 OVERWEGINGEN Aanleiding Op 30 november 2017 hebben wij een aanvraag om ontheffing ontvangen als bedoeld in de artikelen 3.25, vierde lid, onder a, en 3.34, derde lid, van de Wet natuurbescherming (hierna: Wnb). De aanvraag heeft betrekking op het project Nederiand zwerfkattenarm Ontheffing wordt gevraagd voor het buiten de bebouwde kom vangen met een vangkooi, neutraliseren en weer uitzetten van verwilderde katten in de gehele provincie Zuid-Holland. Ontheffing wordt gevraagd voor de verbodsbepalingen zoals genoemd in: artikel 3.24, tweede lid, van de Wnb voor wat betreft het zich buiten gebouwen bevinden met vangkooien bestemd voor het vangen van de verwilderde kat (Fe//s cafus) buiten de bebouwde kom; artikel 3.34, eerste lid, van de Wnb voor wat betreft het uitzetten van de verwilderde kat (Fe//s cafus). De ontheffing wordt gevraagd voor de periode 13 december 2017 tot en met 31 december Bij de aanvraag zijn de volgende documenten gevoegd: Projectplan, Nederiand zwerfkattenarm 2025, Stray Animal Foundation Platform, 27 mei 2015; Gedragscode voor TNRC (Trap Neuter Return Care), Zwerfkatten Nederiand; Ontheffing van de Flora- en faunawet, Rijksdienst voor Ondernemend Nederiand, FF/75/2016/042, 12 december 2016; Brief bij de ontheffing van de Flora- en faunawet, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, FF/75/2016/042, 12 december 2016; Brief van de Staatssecretaris van Economische Zaken inzake Dierenwelzijn, Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 907; Vat op de Zwerfkat, Het terugdringen van de gezondheidsrisico's voor mens en dier, Raad voor Dierenaangelegenhcdcn, RDA A, juni 2016; Als de kat van huis is Zwerfkatten in Nederiand: een inventarisatie; Wageningen UR, Wetenschapswinkel rapport 316, mei Op 3 december 2017 is de aanvraag aangevuld met de volgende documenten: Handboek TNR zwerfkatten, Carien Radstake vanuit Zwerfkatten Nederiand (project Stray Animal Foundation Platform), 2017; Projectplan Zwerfkatten Nederiand, Stray Animal Foundation Platform, april 2017; Excel Zwerfkatten Nederland invulexemplaar aantallen TNR Procedure Titel 4.1 van de Algemene wet bestuursrecht en artikel 5.1 van de Wnb zijn toegepast op deze beschikking. Toetsingskader en grondslag beschikking De verwilderde kat (Fe//s cafus) is een diersoort die niet van nature in Nederiand voorkomt. De verwilderde kat valt dan ook niet onder een de beschermingsregimes van de Wet natuurbescherming. Bij de uitvoering van het project Nederiand zwerfkattenarm 2025 zullen echter wel enkele verboden uit de Wnb overtreden worden. Op grond van artikel 3.24, tweede lid, van de Wnb is het verboden zich buiten gebouwen te bevinden met bij algemene maatregel van bestuur aangewezen middelen die geschikt zijn voor het doden of vangen van dieren, of met materialen ter onmiddellijke vervaardiging van die middelen, indien redelijkerwijs moet worden aangenomen dat die middelen of materialen zullen worden gebruikt voor het doden of vangen van dieren. In artikel 3.10, aanhef en onder e, van het Besluit natuurbescherming is het volgende middel aangewezen: vangkooien, met uitzondering van vangkooien geschikt en bestemd voor het vangen van verwilderde katten en verwilderde duiven binnen de bebouwde kom. Op grond van artikel 3.25, vierde lid, aanhef en onder a, van de Wnb kunnen wij ontheffing verienen van dit verbod. Op grond van artikel 3.34, eerste lid, van de Wnb is het verboden om dieren uit te zetten. Op grond van artikel 3.34, derde lid, van de Wnb kunnen wij ontheffing verienen van dit verbod. 4/8

5 Beoordeling omgevingsdienst Aanvraag Het plan van aanpak van Stray Animal Foundation Platform richt zich op het verminderen van de Nederiandse Zwerfkattenpopulaties, en daarmee het zwerfkattenleed, op een duurzame, diervriendelijke en structurele wijze. In Nederiand leven minimaal zwerfkatten. Nederiandse asielen zitten overvol met onder meer katten en dierenwelzijnsorganisaties hebben hun handen vol aan alle zwerfkatten, die zij dagelijks tegenkomen. Zwerfkattenpopulaties worden in meer of mindere mate als problematisch gezien door hun effecten op: de inheemse fauna (predatie van wild); verspreiding zoonosen (Toxocara call, Toxoplasmosis gondii, Salmonella typhimurium); vervuiling, geluidsoveriast, negatief imago van omgeving door aanwezigheid zwerfkatten. Het zwerfkattenprobleem wordt in Nederiand op verschillende manieren bestreden. Een van de manieren is het vangen en euthanaseren van de dieren. In delen van het land worden ook wel katten afgeschoten op grond van een aanwijzingsbesluit als bedoeld in artikel 67 van de Flora- en faunawet, welke gelet op artikel 9.5, zesde lid, van de Wnb, wordt aangemerkt als een opdracht als bedoeld in artikel 3.18, eerste lid, van de Wnb, dan wel op grond van een recent verieende opdracht als bedoeld in artikel 3.18, eerste lid, van de Wnb. Tenslotte worden er zogenaamde castratieprojecten (eventueel met terugplaatsen: TNR) uitgevoerd. Stray Animal Foundation Platform is de initiatiefnemer van het landelijk zwerfkattenproject 'Nederiand Zwerfkattenarm', waarbij onderiinge samenwerking tussen de reeds betrokken organisaties en diervriendelijke opiossingen centraal staan. In 2014 is de Wetenschapswinkel van de Wageningse Universiteit gevraagd een onderzoek te doen naar de staat van de zwerfkatten in Nederland. Deze onderzoeksvraag heeft geresulteerd in het WUR-rapport van mei 2015 'Als de kat van huis is...'. De Raad van Dierenaangelegenheden heeft een aanvullend rapport doen uitkomen in juni 2016 met de titel 'Vat op de Zwerfkat', waarin ook de aspecten voor de volksgezondheid zijn meegenomen. Zwerfkatten Nederland is opgericht met als doel Nederland zwerfkattenarm te maken. De adviezen uit het WUR-rapport zijn in het projectplan venwerkt. In de stuurgroep die sinds december 2015 actief is, zijn landelijke organisaties (Dierenbescherming, NFDO), dierenartsen en vele zwerfkattenorganisaties (Stichting Amsterdamse Zwerfkatten, Stichting Zwerfkatten Rijnmond, Stichting Scheldekat (Zeeland), Stichting Zuiderzee Zwerfdieren) verenigd. Vervolgens is een Nederiands handboek geschreven voor Trap-Neuter- Return (TNR), die alle aspecten van TNR (inclusief monitoring om nieuwe aanwas binnen de kattenkolonies direct te kunnen behandelen) beschrijven om op diervriendelijke wijze Nederland zwerfkattenarm te maken. Bij Zwerfkatten Nederiand zijn vele (zwerfkatten)organisaties in Nederiand aangesloten, waardoor een landelijke dekking en draagvlak gegarandeerd is. Hiermee wordt gezorgd voor een landelijke registratie van de katten, die met TNR-projecten geincludeerd zijn. Zwerfkatten Nederiand is hierin niet alleen de coordinerende organisatie, maar helpt zwerfkatorganisaties concreet met TNR-projecten, het uitlenen van vangmateriaal en adviseren om TNR-projecten op juiste wijze uit te voeren. Naast de reeds in de stuurgroep betrokken (landelijke) organisaties, is initiatiefnemer ook in gesprek met de Nederiandse Jagersvereniging, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten om ook in de buitengebieden tot effectieve en efficiente TNR-projecten te komen met behoud van de beschermde diersoorten, die met predatie door de verwilderde/wilde zwerfkat bedreigd worden. Uitvoering Het doel van deze ontheffing is het mogelijk maken van de uitvoering van TNR. De term TNR betekent: T van Trap (vangen), N van neuter (neutraliseren), R van release of return. Release houdt in dat de kat na neutralisatie wordt losgelaten, waarmee het proces beeindigd wordt. Return houdt in dat er sprake is van het in de gaten blijven houden van de kat of kattenkolonie - het zogenaamde monitoren. De stuurgroep Zwerfkatten Nederiand ziet het monitoren als onlosmakelijk onderdeel van een TNR-project. 5/8

6 De (deel)doelstellingen van het project zijn: 1. het uitvoeren van landelijke TNR campagnes, met als doel het castreren van alle zwervende katten; 2. het opielden van personeel en medewerkers van zwerfkattenorganisaties tot gekwalificeerde TNR medewerkers; 3. een heroverweging t.a.v. de uitzetvergunningen; 4. het in gebruik nemen van een centrale database zodat aantallen en acties centraal bijgehouden worden; 5. het invoeren van een centraal meldpunt 'Zwerfkatten in Nederiand', gecombineerd met een werkend network die actie onderneemt na melding; 6. het bewust maken van de bevolking wat de oorzaken zijn van zwerfkattenpopulaties (niet castreren dieren, laten slingeren van voedsel, bijvoeren); 7. het opstellen van een zwerfkatten jargon dat landelijk gebruikt wordt. Uit wetenschappelijke onderzoeken is gebleken dat TNR in combinatie met educatie over verantwoord eigenaarschap, de meest succesvolle methode is om zwerfdierenpopulaties succesvol en diervriendelijk terug te dringen. Het succes van de methodiek hangt echter wel af van een aantal voorwaarden en de juiste definities van TNR. In het projectplan staat dat het succes van TNR in meer en minder mate afhangt van de volgende factoren: aantal gecastreerde katten moet minimaal rond de 70% liggen. Streven zou 100% moeten zijn; de methodiek is arbeidsintensief, dus moeten er voldoende medewerkers en vrijwilligers zijn; daarnaast is het belangrijk om de omwonenden te informeren over het doel en nut van de maatregel om zo voldoende draagvlak te krijgen bij de lokale bevolking; consensus over bijvoeding bij alle betrokkenen; de gecastreerde dieren worden gechipt, geregistreerd en geoortipt ( zodat op afstand duidelijk is dat het hier een gecastreerd en niet gesocialiseerde kat betreft); er wordt gewerkt volgens een landelijke gedragen TNR protocol. Overtreding verbodsbepaling(en) Op grond van artikel 3.24, tweede lid, van de Wnb juncto artikel 3.10, aanhef en onder e, van het Besluit natuurbescherming (hierna: Bnb) is het verboden zich buiten gebouwen te bevinden met vangkooien. Hier wordt een uitzondering gemaakt voor het gebruik van vangkooien bestemd voor het vangen van verwilderde katten binnen de bebouwde kom. Dit project zal echter ook buiten de bebouwde kom uitgevoerd worden. Dit betekent dat het verbod genoemd in artikel 3.24, tweede lid, van de Wnb overtreden zal worden. Op grond van artikel 3.34, eerste lid, van de Wnb is het verboden dieren uit te zetten. Dit verbod is van toepassing op alle soorten dieren, zowel diersoorten die niet of niet meer van nature voorkomen, als soorten die wel van nature in Nederland voorkomen. Nu de verwilderde katten na het neutraliseren weer in het wild worden losgelaten, wordt dit verbod overtreden. Beoordeling Wij kunnen ons vinden in de doeisteiling van dit project namelijk het verminderen van de Nederiandse zwerfkattenpopulaties, de daarmee samenhangende effecten op het gebied van volksgezondheid als gevolg van hun aanwezigheid, alsmede het verminderen van het zwerfkattenleed, op een duurzame, diervriendelijke en structurele wijze. De Raad van Dierenaangelegenheden heeft in haar zienswijze ten aanzien van het terugdringen van gezondheidsrisico's voor mens en dier onder meer geadviseerd: verplichte (vroeg)castratie/sterilisatie en identificatie & registratie van katten te combineren met maatregelen op het gebied van vaccins, import, houderijvoorschriften, ontworming en TNR, een doeltreffende methode mits voldaan wordt aan strenge voorwaarden. De Raad geeft het volgende advies ten aanzien van TNR: "De TNR-methode is gericht op het vangen, castreren/steriliseren en weer terugplaatsen van zwerfkatten in de eigen omgeving. Alleen als deze methode goed en professioneel georganiseerd wordt, er voldoende betrokken vrijwilligers zijn, strenge vang- en verzorgingsprotocollen (hygiene, hanteren, ontwormen, voeren, ingrepen, identificatie, castratie/sterilisatie e.d. (zie ook paragraaf 3.2.2) worden gevolgd, een substantieel 6/8

7 deel van de populatie katten wordt gevangen (<70% is onvoldoende), nieuwe zwerfkatten gemeld worden en alles goed geregistreerd en permanent gemonitord (bijv. per postcode) wordt is er kans om de populatie zwerfkatten op termijn te laten verminderen en gezondheidsrisico's terug te dringen. Daarnaast is draagvlak onder bewoners een belangrijke voorwaarde, anders werkt deze methode ook niet (o.a. Natoli et.al. 2006, Stoskopf et.al. 2004). TNR is een methode die een lange adem vraagt." Nu de andere adviezen van de Raad, onder andere met betrekking tot verplichte (vroeg)castratie/sterllisatie en identificatie & registratie van katten, vooralsnog niet overgenomen zullen worden door de Nederiandse overheid\ is het goed uitvoeren van TNR des te belangrijker. Niks doen is geen opiossing en zal het probleem alleen maar vergroten. Wij zijn van oordeel dat Stray Animal Foundation Platform een gedegen plan heeft voorgelegd ter uitvoering van het advies van de Raad te voldoen. Stray Animal Foundation Platform heeft een uitgebreid handboek opgesteld, dat als leidraad bij de uitvoering van TNR kan worden gebruikt. Doordat zij in alle provincies actief is, wordt hiermee landelijk dezelfde werkwijze gehanteerd. Ook is de coordinatie en monitoring op deze manier centraal geregeld. Vangmiddelen Het gebruik van vangkooien binnen de bebouwde kom voor het vangen van verwilderde katten is reeds toegestaan. Het Is echter de bedoeling om ook in de buitengebieden, evenals op campings en vakantieparken zwerfkatten te gaan vangen. Er wordt daarom ontheffing aangevraagd voor het gebruik van de vangkooi buiten de bebouwde kom. Voor de beperking van predatie van inheemse fauna, maar ook ter voorkoming van overlast en aantasting van het dierenwelzijn van katten op deze terreinen buiten de bebouwde kom, is het gebruik van de vangkooi noodzakelijk. In voorschrift 4 hebben wij vastgelegd dat er gewerkt dient te worden volgens de 'Gedragscode voor TNRC (Trap Neuter Return Care)' van Zwerfkatten Nederland. Met inachtneming van de verantwoorde manier van uitvoeren op basis van de gedragscode, zien wij dan ook geen reden om dit verzoek af te wijzen. Uitzetten van katten Er is ook ontheffing gevraagd van het verbod tot het uitzetten van dieren zoals bedoeld in artikel 3.34, eerste lid, van de Wnb. Nadat de katten zijn geneutraliseerd, zullen zij, na een korte herstelperiode, weer uitgezet worden. Aangezien de katten voor een periode aan de natuur onttrokken zijn, zien wij deze uitzetting als een overtreding van voormeld verbod. In beginsel zullen de katten uitgezet worden op de locatie waar zij gevangen zijn. Echter, indien de katten in een natuurgebied gevangen zijn (bijvoorbeeld een Natura 2000-gebied of belangrijk weidevogelgebied), mogen de katten hier niet worden teruggeplaatst. Dit is vastgelegd in voorschrift 5. Katten prederen de inheemse fauna, of zij nu geneutraliseerd zijn of niet. Katten zijn dan ook ongewenst in natuurgebieden. Alvorens tot een besluit te komen of een zwerfkat uitgezet kan worden op de vanglocatie in het buitengebied, zal ontheffinghouder overleggen met de KNJV, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten. Het idee is om de katten die niet op dezelfde locatie uitgezet kunnen worden, uit te zetten op andere buitenplekken, zoals boerderijen, maneges en tuinderijen. In het gebied waar deze zwerfkat wel wordt uitgezet, is de monitoring van belang opdat zieke en gewonde dieren veterinair geholpen kunnen worden. Gelet op het vorenstaande, met inachtneming van de voorschriften, zien wij geen reden om het verzoek om ontheffing af te wijzen. Afwijken van beleid In artikel 5.1, tweede lid, van de Beleidsregel uitvoering Wet natuurbescherming Zuid-Holland (hierna: Beleidsregel) is bepaald dat wij een ontheffing, als bedoeld in artikel 3.34, derde lid, van de Wnb, voor het uitzetten van dieren alleen verienen ten behoeve van herintroductie en/of repopulatie. Ult de toelichting bij de Beleidsregel valt op te maken dat deze bepaling met name is opgenomen vanwege de onwenselijkheid van het introduceren van nieuwe (uitheemse) soorten. In dit geval is echter geen sprake van het introduceren Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 884, Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr /8

8 van een nieuwe soort. Het gaat om het vangen van verwilderde katten, waarvan een deel weer wordt losgelaten op de vanglocatie. Echter wordt niet voldaan aan de tekst zoals opgenomen in artikel 5.1, tweede lid, van de Beleidsregel. Op grond van artikel 4:84 Algemene wet bestuursrecht is het mogelijk af te wijken van de Beleidsregel. Wij zijn van mening dat het van groot belang is om de aantallen in het wild levende katten en de bijbehorende problematiek voor de volksgezondheld en de inheemse fauna niet verder te laten toenemen. De gevraagde ontheffing draagt daar aan bij. Stray Animal Foundation Platform is voornemens om landelijk de toepassing van de TNR-methode voort te zetten, waarvoor zij tevens bij andere provincies om ontheffing hebben verzocht. Door eveneens hieraan medewerking te verienen zal het rendement van het gehele project groter zljn. Door het verbinden van voorschriften aan deze ontheffing borgen wij de verantwoorde uitvoering van de TNR-methode en kan zo nodig op basis van de resultaten worden bijgestuurd. Gelet op het vorenstaande zullen wij bij het verienen van deze ontheffing op grond van artikel 4:84 van de Algemene wet bestuursrecht afwijken van het vastgestelde beleid. Samenhangende besluiten Er kunnen nog andere bepalingen van kracht zijn, op grond waarvan vergunningen, toestemmingen, ontheffingen of meldingen benodigd zijn om de gevraagde activiteit te kunnen uitvoeren. Die mogelijkheid geldt bijvoorbeeld voor de uitvoering van dit project in Natura 2000-gebieden. Hiervoor zijn wij bevoegd gezag. Conclusie Op grond van het vorenstaande kan de gevraagde ontheffing op grond van artikelen 3.25, vierde lid en 3.34, derde lid, van de Wnb worden verieend. 8/8