Inleiding tot het vennootschapsrecht voor stagiairs BIBF. Luc STOLLE Advocaat aan de balie te Gent

Transcriptie

1 Inleiding tot het vennootschapsrecht voor stagiairs BIBF Luc STOLLE Advocaat aan de balie te Gent

2 Doelstellingen Vennootschapsrecht in vogelvlucht (3,5 uur) Nadruk op items die belangrijk zijn voor de praktijk van de BIBF er Uitgaande van de opbouw en inhoud van het W.Venn. Enkele belangrijke aandachtspunten voor uw praktijk

3 Nieuw wetboek op vennootschappen en verenigingen Reeds lange tijd aangekondigd Waarschijnlijk nog dit jaar goedgekeurd Waarschijnlijk in werking op (met een lange overgangsregeling) We kijken vandaag nog niet in de toekomst!

4 Structuur van het W.Venn. 17 boeken wetsartikelen Boek I : definities Boek II : alle vennootschappen Boek III : vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid Boek IV - XV : vennootschappen met rechtspersoonlijkheid Boeken IV X : opdeling op basis van de rechtsvorm Boeken XI XII : herstructurerings- en de omzettingsregels Boeken XIII t.e.m. XVI : bijzondere vennootschapsvormen Boek XVII : diverse bepalingen en overgangsbepalingen

5 Criterium van indeling: rechtspersoonlijkheid De rechtspersoon vormt een afzonderlijke fictieve entiteit met een eigen vermogen met afzonderlijke rechten en verplichtingen met een eigen bestuurs- en vertegenwoordigingsorgaan

6 Volkomen of onvolkomen rechtspersoonlijkheid? Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid de vennoten zijn de enigen die kunnen worden aangesproken maatschap, T.H.V., S.H.V. Vennootschappen met onvolkomen rechtspersoonlijkheid de vennoten hebben een subsidiaire mede-aansprakelijkheid V.O.F., Comm.V (Comm.VA), CVOA. Vennootschappen met volkomen rechtspersoonlijkheid beperkte aansprakelijkheid van de vennoten BVBA, CVBA, NV.

7 OVERZICHT VAN DE DIVERSE BOEKEN

8 BOEK I : Inleidende bepalingen -definities (art. 1-17) vennootschap (art. 1) genoteerde vennootschappen (art. 4) controle, moeder- en dochtervennootschappen (artt. 5-9) consortium (art. 10) verbonden en geassocieerde vennootschappen (art ) deelneming en deelnemingsverhouding (art ) kleine vennootschappen (art. 15) kleine groepen (art. 16)

9 Art. 15 en 15/1 W.Venn. zijn belangrijk voor boekhoudkundige en fiscale praktijk kleine vennootschappen (art. 15 W.Venn.): vennootschappen die niet meer dan één der volgende criteria overschrijden: jaargemiddelde van het personeelsbestand : 50 jaaromzet (excl. btw) : euro balanstotaal : euro Microvennootschappen (art. 15/1 W.Venn.): kleine vennootschappen met rechtspersoonlijkheid zijn die geen dochter- of moedervennootschap zijn en die niet meer dan één der volgende criteria overschrijden: jaargemiddelde van het personeelsbestand : 10 jaaromzet excl. btw : euro balanstotaal : euro

10 BOEK II : Bepalingen gemeenschappelijk aan alle vennootschappen (art ) Zowel de vennootschappen met rechtspersoonlijkheid als de vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid algemene bepalingen voor alle vennootschappen basisverplichtingen van de vennoten de verschillende wijzen waarop de vennootschap eindigt

11 BOEK III : maatschap, T.H.V. en S.H.V. (art ) De vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid de maatschap de tijdelijke handelsvennootschap (T.H.V.) de stille handelsvennootschap (S.H.V.)

12 BOEK IV : Bepalingen gemeenschappelijk aan de rechtspersonen (art ) I.P.R.-regels (i.v.m. nationaliteit) de verbintenissen in naam van vennootschap in oprichting (hierna) de organen (A.V. en bestuursorganen) (hierna) de naam van de vennootschap de oprichting en openbaarmakingsformaliteiten (hierna) de jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening de controle van de jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening de procedure en gevolgen van nietigheid van besluiten A.V. de ontbinding en vereffening (hierna) de rechtsvordering en verjaring

13 BOEKEN V X: de vennootschapsvormen Boek V (art ): V.O.F. en Comm.V Boek VI (art ) : BVBA Boek VII (art ) : CVBA en CVOA Boek VIII (art ) : NV Boek IX (art ) : Comm.VA Boek X (art ) : VSO

14 Boek XI : Herstructureringen (artt ) fusie door overneming fusie door oprichting van een nieuwe vennootschap met fusie door overneming gelijkgestelde verrichtingen splitsing door overneming splitsing door oprichting van nieuwe vennootschappen gemengde splitsing partiële splitsing inbreng van een algemeenheid of van een bedrijfstak overdrachten van een algemeenheid of een bedrijfstak

15 Boek XII : Omzetting van vennootschappen (artt ) Procedure voor omzetting Aansprakelijkheid (vooral belangrijk bij omzetting van vennootschap met onvolkomen rechtspersoonlijkheid naar vennootschap met volkomen rechtspersoonlijkheid)

16 Boeken XIII XV : bijzondere vennootschappen Boek XIII (art ) : landbouwvennootschap (LV) Boek XIV (art ) : economisch samenwerkingsverband (ESV) Boek XV (art ) : Europese vennootschap Boek XVI (art ) : Europese coöperatieve vennootschap

17 OVERZICHT VAN DE DIVERSE BOEKEN

18 Boeken V : V.O.F. en Comm.V(artt ) Het betreffen personenvennootschappen met onvolkomen rechtspersoonlijkheid amper 9 artikels definities (artt ) aansprakelijkheid (artt ) overdracht van deelnemingen (art. 209)

19 Vergelijking Maatschap vennoten zijn met totale privé-vermogen aansprakelijk voor de schulden van de vennootschap (transparante vennootschapsvorm) V.O.F. vennoten zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van de V.O.F., maar slechts in subsidiaire orde Comm.V. beherende vennoot = zoals vennoten V.O.F. stille vennoot die slechts aansprakelijk is t.b.v. zijn inbreng (niet mengen in het bestuur)

20 Boek VI : BVBA (artt ) 1. Aard en kwalificatie 2. Oprichting 3. Effecten en hun overdracht en overgang 4. Organen 5. Kapitaal 6. Geschillenregeling 7. Duur en ontbinding 8. Strafbepalingen

21 Boek VIII : NV (artt ) 1. Aard en kwalificatie 2. Oprichting 3. Effecten en hun overdracht en overgang 4. Organen 5. Kapitaal 6. Geschillenregeling 7. Duur en ontbinding 8. Strafbepalingen

22 Titel 2 Oprichting bedrag van het kapitaal (hierna) geplaatst kapitaal? volgestort kapitaal versus te volstorten kapitaal? plaatsing van het kapitaal (hierna) inbreng in natura quasi-inbreng storting van het kapitaal (hierna) Oprichtingsformaliteiten (hierna) nietigheid (bijv. 2 vennoten, behalve (E)BVBA) Oprichtersaansprakelijkheid (hierna)

23 Titel 3 Effecten vorm en categorieën van de aandelen op naam gedematerialiseerd (enkel NV): effecten op effectenrekening bij een vereffeningsinstelling of een erkende rekeninghouder opbrengst = dividend (jaarlijks te stemmen door de jaarvergadering) aandelen met en zonder stemrecht vertegenwoordigen het kapitaal van de vennootschap winstbewijzen (enkel NV) effecten die het kapitaal niet vertegenwoordigen (oprichtersinspanningen)

24 Titel 3 Effecten obligaties effecten die lening aan de vennootschap vertegenwoordigen op naam opbrengst = contractueel vastgelegde interest (periodiek verschuldigd) warrants of inschrijvingsrechten (enkel NV) certificaten certificaten uitgegeven n.a.v. inschrijving in aandelenregister certificatie van aandelen via private stichting

25 Titel 3 Effecten overdracht NV en BVBA wettelijke en conventionele beperkingen van de vrije overdraagbaarheid NV = principe van vrije overdraagbaarheid, maar overdracht beperkende bepalingen mogelijk (voorkooprechten, goedkeuringsrechten, stand-still-bepalingen, call- en putopties, etc.) BVBA = overdracht enkel mogelijk indien voldaan is aan de wettelijke goedkeuringsvereisten (enkel te verstrengen in de statuten) NV gedwongen verkoop van effecten (squeeze-out) openbaarmaking van belangrijke deelnemingen

26 Titel 4 Organen Algemene vergadering van vennoten/aandeelhouders (hierna) bevoegdheden bijeenroeping deelneming verloop wijze van uitoefening van het stemrecht Organen van bestuur en vertegenwoording (hierna) voor BVBA : de zaakvoerders of het college van zaakvoerders voor NV : raad van bestuur en dagelijks bestuur bevoegdheid en werkwijze aansprakelijkheid van de bestuurders/zaakvoerders

27 Titel 4 Organen Soorten algemene vergaderingen gewone algemene vergadering bijzondere algemene vergadering buitengewone algemene vergadering Vorderingen tegen van vennoten tegen bestuurders of zaakvoerders (actio mandati vs. minderheidsvordering) de vennootschapsvordering de minderheidsvordering Algemene vergadering van obligatiehouders

28 Titel 5 Kapitaal Kapitaalverhoging (BVBA art NV art ) inbreng in geld en in natura voorkeurrecht van de bestaande aandeelhouders voor NV : toegestane kapitaal (kapitaalverhoging door raad van bestuur) voor NV : kapitaalverhoging ten gunste van het personeel aansprakelijkheid bij kapitaalverhoging Kapitaalvermindering (BVBA art NV art ) Wachttijd bij uitkering van kapitaalvermindering Zekerheidstelling t.a.v. schuldeisers

29 Titel 5 Kapitaal Voor NV : aflossing van het kapitaal (NV art. 615) Instandhouding van het maatschappelijk kapitaal winstverdeling (BVBA art NV art ) verkrijging van eigen effecten (inkoop/inschrijving eigen aandelen) (BVBA art NV art ) zgn. kruisparticipaties (NV art ) verlies van het maatschappelijk kapitaal ( alarmbelprocedure ) (BVBA art NV art )

30 Titel 6 Geschillenregeling Zowel in BVBA als in NV (gedwongen) uitsluiting van een vennoot/aandeelhouder (BVBA art en NV art ) een vennoot wordt gedwongen zijn aandelen over te dragen aan de eisende vennoot (gedwongen uittreding van een vennoot/aandeelhouder (BVBA art en NV art ) een vennoot wordt gedwongen de aandelen over te nemen van de eisende vennoot Gerechtelijke procedures voor de voorzitter van de rechtbank van koophandel, zetelend in kort geding

31 Boek VII : CVBA en CVOA (artt ) Bepalingen gemeenschappelijk aan CVBA en CVOA 1. Aard en kwalificatie. 2. Oprichting 3. Effecten en hun overdracht en overgang 4. Wijzigingen in het vennotenbestand en in het kapitaal 5. Organen en controle 6. Duur en ontbinding 7. Strafbepalingen

32 Boek VII : CVBA en CVOA (artt ) Bepalingen die bijzonder zijn voor de CVBA 1. Oprichting 2. Organen 3. Kapitaal 4. Strafbepalingen

33 Voornaamste kenmerken van CV Personenvennootschap Één of meerdere bestuurders Vast en veranderlijk deel van het kapitaal veranderlijkheid van de vennoten uittreding, intreding en uitsluiting is statutair te bepalen (statutaire geschillenregeling)

34 BoekIX : Comm.VA (art ) Geen uitgewerkt boek zoals voor de andere rechtsvormen (verwijzing naar de bepalingen betreffende de NV) Voornaamste verschillen met de NV Beherende en stille vennoten (aansprakelijkheid) Statutair benoemd zaakvoerder met vetorecht Veelal gebruikt als holding - beheersvehikel

35 OPRICHTING VAN EEN VENNOOTSCHAP

36 Belangrijkeincentives Lagere belastingdruk in de Ven.B. dan in de PB Drukken van de persoonlijke sociale bijdragen Aansprakelijkheid van de vennoten

37 Eénmaal men voor een vennootschap koos Winstoogmerk of niet? (wettelijke finaliteit) : vennootschap versus vereniging? Handels- of burgerlijke activiteiten? (statutaire finaliteit) Welke vennootschapsvorm kiezen? volkomen rechtspersoonlijkheid onvolkomen rechtspersoonlijkheid geen rechtspersoonlijkheid

38 Vennootschap versus vereniging Maatschap V.O.F. / Comm.V BVBA CVOA of CVBA NV Comm.VA Feitelijke vereniging VZW Private stichting VSO

39 Voornaamste kenmerken NV en BVBA Kapitaal NV min ,00 EUR, geplaatst en volstort BVBA min ,00 EUR geplaatst, min ,00 EUR volstort EBVBA: ,00 EUR volstort min.1/4 per aandeel te volstorten (met min. grens van ,00 EUR) min. 1/5 per aandeel te volstorten (met min. grens van 6.200,00 of ,00 EUR) volstorting inbreng in natura binnen 5 jaar na oprichting onmiddellijke volstorting inbreng in natura

40 Voornaamste kenmerken NV en BVBA NV BVBA Effecten aandelen op naam aandelen op naam winstbewijzen - obligaties op naam uitgifte converteerbare obligaties en warranten obligaties op naam - gedematerialiseerde effecten -

41 Voornaamste kenmerken NV en BVBA Aandelen NV aandelen hebben niet noodzakelijk dezelfde rechten in principe vrij overdraagbaar BVBA elk aandeel heeft gelijk recht in verdeling van de winst en van het overschot na vereffening overdracht vereist goedkeuring van 1/2 van de vennoten én 3/4 van het kapitaal (cumulatieve voorwaarden) uitz.: conventionele beperkingen voorkoop- en goedkeuringsrechten (stand-still, call- en put-opties) Aandeelhouders minstens 2 1 of meer uitz.: specifieke categorieën (echtgenote, ascendenten, descendenten, medevennoten, personen aangeduid de statuten)

42 Voornaamste kenmerken NV en BVBA NV BVBA Bestuur raad van bestuur zaakvoerders / college van zaakvoerders minstens 3 (2 volstaat indien slechts 2 aandeelhouders benoemd voor max. 6 jaar één of meerdere zaakvoerders benoemd voor bepaalde of onbepaalde duur ad nutum herroepbaar bestuurders vormen een college (beraadslaging + stemming) dagelijks bestuur statutair zaakvoerder kan slechts worden ontslagen met unanimiteit of om gewichtige reden (statutenwijziging + rechterlijke toetsing) zaakvoerders handelen individueel (tenzij college) niet vereist

43 Oprichting van een Starters-BVBA Eén of meer natuurlijke personen (zowel oprichter(s) als zaakvoerder(s)) de oprichters mogen geen aandelen hebben in andere vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid die 5% of meer van het totaal van de stemrechten vertegenwoordigen slechts één Starters-BVBA oprichten, zoniet : hoofdelijk aansprakelijk voor de verbintenissen van de tweede Starters-BVBA

44 Kapitaal van een Starters-BVBA minimumkapitaal 1 na max. 5 jaar (of wanneer er 5 werknemers in dienst zijn) : kapitaalverhoging tot (na 3 jaar zijn de vennoten hoofdelijk aansprakelijk voor het verschil) financieel plan opgesteld onder toezicht van een expert (cijferberoeper) een beschrijving van de op te starten vennootschap een geprojecteerde balans een geprojecteerde resultatenrekening een geprojecteerde vermogensstromentabel 25% van jaarlijkse nettowinst (bij een BVBA is dit 5%) reserveren tot geplaatst kapitaal + reservefonds = of de vennootschap wordt omgevormd naar een volwaardige BVBA.

45 Oprichtingsformaliteiten Opstellen STATUTEN (inhoud art. 69 W.Venn.) FINANCIEEL PLAN (vennootschappen met kapitaalvereiste) GEBLOKKEERDE REKENING openen bij financiële instelling (inbreng in geld) OPRICHTINGSAKTE (met STATUTEN) verlijden (eventueel voor de notaris) NEERLEGGING oprichtingsakte ter griffie van de rechtbank van koophandel (verkrijgen rechtspersoonlijkheid)

46 Oprichtingsformaliteiten PUBLICATIE in de bijlagen tot het Belgisch Staatsblad Registratie bij de KRUISPUNTBANK ONDERNEMINGEN Aansluiting bij SOCIALE VERZEKERINGSKAS met oog op betaling van jaarlijkse vennootschapsbijdrage (2015) Balanstotaal < of = ,86 euro : 347,50 euro Balanstotaal > ,86 euro : 868,00 euro

47 Inbreng in natura versus quasiinbrengrichtingsformaliteiten INBRENG IN NATURA (BVBA art en NV ) kapitaalinbreng van naar economische maatstaven waardeerbare vermogensbestandelen tegen uitgifte van (kapitaal)aandelen QUASI-INBRENG (BVBA art en NV ) VERKOOP van goederen aan de vennootschap binnen de 2 jaar na de oprichting door oprichter, bestuurder/zaakvoerder, vennoot/ aandelenhouder of persoon die voor hun rekening optreedt vergoeding in geld = tenminste 1/10 van maatschappelijk kapitaal

48 Inbreng in natura bij oprichting Verslag van BEDRIJFSREVISOR, aangeduid door oprichters Bijzonder verslag van de OPRICHTERS omtrent de inbreng Verslagen voorleggen aan de NOTARIS (bij het verlijden van de akte van kapitaalverhoging) Verslagen NEERLEGGEN ter griffie van de rechtbank van koophandel

49 Quasi-inbreng Verslag van de COMMISSARIS / BEDRIJFSREVISOR aangeduid door zaakvoerder(s) of raad van bestuur (kan in een limitatief aantal gevallen worden weggelaten) Bijzonder verslag van ZAAKVOERDER / RAAD VAN BESTUUR OPROEPING algemene vergadering (verslagen in agenda) BIJZONDERE ALGEMENE VERGADERING beslist (geen notariële akte) NEERLEGGING verslagen ter griffie van de rechtbank van koophandel

50 Handelen voor de vennootschap in oprichting Mogelijkheid te handelen in naam van de vennootschap vóór het bekomen van de rechtspersoonlijkheid (art. 60 W.Venn.) Handelingen worden overgenomen door de vennootschap indien (cumulatieve voorwaarden) neerlegging oprichtingsakte binnen twee jaar na de handeling overname van de handeling binnen twee maanden na de neerlegging oprichtingsakte Zoniet: persoonlijke en hoofdelijke aansprakelijkheid van de persoon die handelde in naam van de vennootschap in oprichting

51 Oprichtersaansprakelijkheid financieel plan BVBA art. 229, 5 en NV art. 456, 4 Wanneer? faillissement binnen 3 JAAR na oprichting Hamvraag: was het kapitaal bij de oprichting TOEREIKEND voor de normale uitoefening van de voorgenomen bedrijvigheid gedurende 2 JAAR? Toetssteen? het FINANCIEEL PLAN dat bij de notaris berust! Wat houdt de veroordeling in? de rechtbank stelt vast in welke verhouding de oprichters HOOFDELIJK AANSPRAKELIJK kunnen worden gesteld voor de gevolgen van het tekort

52 DE ORGANEN VAN DE VENNOOTSCHAP

53 De algemene vergadering

54 Soorten GEWONE (jaarlijkse) algemene vergadering ( GAV ) goedkeuring jaarrekening bestemming van het resultaat kwijting aan bestuurders / zaakvoerders BIJZONDERE algemene vergadering tussentijdse algemene vergadering BUITENGEWONE algemene vergadering algemene vergadering die voor de notaris wordt gehouden (authentieke akte)

55 Bijeenroeping van de algemene vergadering OPROEPING tot de algemene vergadering noodzaak? wie kan oproepen? wie wordt opgeroepen? vorm van de oproeping oproepingstermijnen inhoud van de oproeping Voorafgaande mededeling van STUKKEN

56 Noodzaak van bijeenroeping? In principe moet men altijd oproepen!!! Tenzij alle aandeelhouders (met of zonder stemrecht + ev. obligatiehouders) zijn aanwezig of vertegenwoordigd én alle aanwezigen zijn akkoord met agenda (te notuleren)

57 Wie roept op en wanneer? Wie roept op? het bestuursorgaan (BVBA: art. 268 en NV: art. 533) NV: raad van bestuur (voorafgaande collegiale beslissing) BVBA: zaakvoerder (collegiale beslissing indien college van zaakvoerders) Wanneer? wanneer de statuten het voorzien eigen initiatiefrecht van het bestuursorgaan / commissaris op verzoek van aandeelhouders die 1/5 van kapitaal bezitten verplicht bijeen te roepen binnen 3 weken na verzoek agenda van de verzoekers moet gerespecteerd worden

58 Wie moet worden opgeroepen? Aandeelhouders / vennoten Andere effectenhouders obligatiehouders houders van warrants (NV) houders van effecten, uitgegeven m.m.v. de vennootschap (certificaathouders) Bestuurders / zaakvoerders (antwoorden op de gestelde vragen) Commissarissen (eventueel)

59 Hoe roept men op in een BVBA? BVBA: artikel 268 per aangetekende brief per ander communicatiemiddel (bijv. fax, elektronische aangetekende zending of e- mail) indien de bestemmeling individueel, uitdrukkelijk en schriftelijk akkoord isgegaan met dergelijke oproeping. Termijnen 15 dagen vóór de algemene vergadering NV: zie artikel 533

60 Inhoud van de oproeping Algemeen Identificatie van de vennootschap Plaats Tijdstip (dag en uur) Agenda

61 Plaats en tijdstip In de gemeente (plaats), op de dag en het uur bij de statuten bepaald Let op! jaarrekening ter goedkeuring «voorleggen» aan de algemene vergadering binnen de 6 MAANDEN na afsluitingsdatum (art. 92, 1, lid 2) Wetsbepalingen NV : art. 552 BVBA : art. 282 CVBA : art. 411 CVOA : art 384 (suppletieve bevoegdheid)

62 Verplichte punten op de agenda GAV Kennisname van het jaarverslag van het bestuursorgaan (art W.Venn.) Kennisname van het verslag van de commissaris (eventueel) Goedkeuring van de jaarrekening en de resultaatbestemming (dividenduitkering?) Kwijting aan bestuurders of zaakvoerders (ev. commissaris) Wetsbepalingen art W.Venn. NV : art. 533 BVBA : art. 268

63 Facultatieve agendapunten op GAV Ontslag / benoeming / herbenoeming van bestuurders of zaakvoerders Ontslag / benoeming / herbenoeming van commissaris Bezoldiging van bestuurders of zaakvoerders Bezoldiging van commissaris Verwerving van eigen aandelen door besluit van bestuursorgaan Alarmbelprocedure Varia ( enkel meldingen doen )

64 Voorafgaande mededeling van stukken Welke stukken? ontwerp van jaarrekening (eventueel de geconsolideerde jaarrekening) het jaarverslag van het bestuursorgaan (eventueel) het verslag van de commissarissen (eventueel) lijst der aandeelhouders die aandelen niet hebben volgestort lijst der openbare fondsen, aandelen, obligaties en andere effecten van de vennootschap die de portefeuille uitmaken Wetsbepalingen NV : art. 535 (algemeen) art. 553 (JAV) BVBA : art. 269 (algemeen) art. 283 (JAV) CV : art. 381 (algemeen) art. 410 (JAV)

65 Verloop van de algemene vergadering recht van toegang / deelname volmachten samenstelling van het bureau aanwezigheidslijst verdaging quorum, meerderheden en stemverhoudingen afwerken van de agenda vraagrecht stemming notulen

66 Toegang tot de algemene vergadering Alle aandeelhouders hebben toegang Enkele bijzonderheden: geen toegang bij schorsing van het stemrecht t.g.v. onverdeeldheid bijv. n.a.v. overlijden gemeenschappelijk mandataris (artt. 236, 360, 461 W.Venn.) of gerechtelijk sekwester toegang van echtgenoten een echtgenoot kan optreden met de aandelen uit het eigen vermogen concurrentieel bestuur bij gemeenschappelijke aandelen de lidmaatschapsrechten verbonden aan gemeenschappelijke aandelen in vennootschappen waarin alle aandelen op naam zijn, indien die toebedeeld zijn aan of ingeschreven zijn op naam van één echtgenoot alleen (art. 1401, 5 B.W.)

67 Toegang tot de algemene vergadering (vervolg) toegang van vruchtgebruiker of bloot-eigenaar discussie, de statuten raadplegen toegang van volmachtdragers NV: steeds BVBA en CV: ja, tenzij statutair verboden bestuurders of zaakvoerders (o.m. om te antwoorden op vragen van de aandeelhouders) Commissaris (o.m. om te antwoorden op vragen van de aandeelhouders) Derden (boekhouder, advocaat, aanverwanten?)

68 Aanwezigheidslijst Maakt deel uit van de notulen! Wetsbepalingen NV : art. 539 BVBA : art. 273 CV : statutair te regelen (art. 355, 5 )

69 Verdaging van de algemene vergadering Het bestuursorgaan kan tijdens de GAV de beslissing m.b.t. de goedkeuring van de jaarrekening, incl. de kwijting, (max.) 3 weken uitstellen (zonder motivatie) De verdaging doet geen afbreuk aan andere genomen beslissingen (tenzij andersluidende beslissing) Slechts één verdaging mogelijk nieuwe oproeping meestal noodzakelijk Wetsbepaling NV : art. 555 BVBA : art. 285 CVBA : art. 414

70 Vraagrecht Vraagrecht = recht van iedere aandeelhouder/vennoot ofwel op de vergadering zelf ofwel schriftelijk, voorafgaand aan de vergadering (indien de statuten het toestaan) aanwezigheid bestuurders/zaakvoerders/commissaris Uitzondering: de mededeling van gegevens of feiten is nadelig voor de zakelijke belangen van de vennootschap inbreuk op de vertrouwelijkheidsverplichting waartoe de vennootschap of haar bestuurders/zaakvoerders zich hebben verbonden Wetsbepalingen: NV : art. 540; BVBA : art. 274; CVBA : art. 412

71 Quorum en meerderheid Quorum = aanwezigheid GAV : geen aanwezigheidsvereisten Meerderheid GAV : eenvoudige meerderheid (50 % + 1 stem) van de aanwezige stemmen Aandachtspunten opgevraagde en opeisbare stortingen: aandelen geschorst bij niet volstorting statutaire stemkrachtbeperkingen

72 Manieren om aan de AV deel te nemen Daadwerkelijke aanwezigheid Vertegenwoordiging per volmacht Schriftelijke stemming (per brief) Papieren vergadering Elektronische deelname

73 Schriftelijke stemming (per brief) Stemming per BRIEF (art. 550 W.Venn. enkel in NV) STATUTAIRE regeling noodzakelijk (belangrijk!!!) Mogelijkheid voor iedere aandeelhouder afzonderlijk FORMULIER volgens statutaire vermeldingen met vermelding van stemwijze en onthouding (nietigheid) Berekening van het QUORUM op de vergadering rekening houden met formulieren ontvangen vóór AV (statutaire termijnen)

74 Papieren vergadering Wettelijke mogelijkheid in BVBA, CV, NV en Comm.VA De vennoten/aandeelhouders kunnen EENPARIG EN SCHRIFTELIJK alle besluiten nemen die tot de bevoegdheid van de algemene vergadering behoren UITZONDERING: besluiten die bij authentieke akte moeten worden verleden De houders van obligaties (ook voor BVBA), warrants of certificaten (ook voor BVBA) mogen van die besluiten kennis nemen.

75 Papieren vergadering Initiatief om een papieren vergadering te houden ligt bij het bestuursorgaan het bestuursorgaan stuurt één exemplaar van de notulen rond, elke aandeelhouder tekent op zijn beurt en stuurt door aan de volgende het bestuursorgaan stuurt naar elke aandeelhouder een exemplaar van de notulen, die stemt en terugstuurt Indien geen éénparigheid: gewone bijeenroepingsprocedure (met aangetekende brieven) opstarten

76 Elektronische deelname aan de vergadering Enkel in BVBA en (ook niet-genoteerde) NV Vennootschap moet in staat zijn om de hoedanigheid en de identiteit van de aandeelhouder te controleren Statutaire regeling inzake (1) voorwaarden voor gebruik van het elektronisch communicatiemiddelen + (2) controlewijze Bestuurders, zaakvoerders en commissarissen moeten aanwezig zijn (vraagrecht van de aandeelhouders)

77 Regels inzake winstverdeling Netto-actief op de afsluitingsdatum (zie jaarrekening) dit zijn alle activa - (min) voorzieningen en schulden - (min) niet afgeschreven kosten van oprichting en uitbreiding - (min) niet afgeschreven R&D-kosten (behoudens motieven) mag niet zijn gedaald of mag niet dalen beneden gestorte (of opgevraagde) kapitaal + alle niet uitkeerbare reserves Sanctie: terugbetaling (bewijs van de kennis van onregelmatige betaling moet door vennootschap worden geleverd)

78 Niet-tijdige neerlegging van de jaarrekening Neerlegging bij NBB binnen 30 dagen na goedkeuring (art. 98, lid 2) binnen 7 maanden na afsluiting van het boekjaar Sancties burgerrechtelijke aansprakelijkheid : de door derden geleden schade wordt geacht voort te vloeien uit dit verzuim (art. 98, lid 3) omkering bewijslast strafrechtelijke aansprakelijkheid (art. 126, 1 ) ambtshalve schrapping KBO gerechtelijke ontbinding (zelfs bij éénmalige niet-neerlegging binnen 7 maanden afsluiting boekjaar nieuwe regeling vanaf 12/06/2017): op verzoek van elke belanghebbende of van het O.M., dan wel na mededeling door de kamer van handelsonderzoek (regularisatietermijn)

79 Niet-tijdige neerlegging van de jaarrekening Tarieftoeslag Quid? bijdrage in de kosten die de FOD maakt voor de opsporing en opvolging van ondernemingen in financiële moeilijkheden Bedrag is afhankelijk van (1) de laattijdigheid en (2) vraag of een onderneming een VOL of VKT-schema neerlegt Laattijdigheid volledig schema verkort of micro schema Vanaf het begin van de 9 maand na het afsluiten van het boekjaar 400 euro 120 euro Vanaf het begin van de 10 maand na het afsluiten van het boekjaar 600 euro 180 euro Vanaf het begin van de 13 maand na het afsluiten van het boekjaar euro 360 euro

80 Belangrijkste bijzondere procedures die besluit van de algemene vergadering vereisen inbreng in natura bij oprichting (zie hierboven) quasi-inbreng (zie hierboven) inbreng in natura bij kapitaalverhoging kapitaalverhoging kapitaalvermindering voorkeurrecht bij kapitaalverhoging statutenwijziging doelwijziging omzetting van vennootschappen Inkoop van eigen aandelen ontbinding

81 Inbreng in natura bij kapitaalverhoging (BVBA art en NV art ) in te brengen goederen zijn naar economische maatstaven WAARDEERBAAR verslag COMMISSARIS / BEDRIJFSREVISOR bijzonder verslag ZAAKVOERDER / RAAD VAN BESTUUR OPROEPING algemene vergadering (verslagen in agenda) beslissing van de ALGEMENE VERGADERING (notariële akte - quorum en meerderheid statutenwijziging) NEERLEGGING ter griffie van de rechtbank van koophandel PUBLICATIE in B.S.

82 Voorkeurrecht bij kapitaalverhoging Principe : uitoefening naar evenredigheid van het aandelenbezit BVBA art. 309 e.v. NV art. 592 e.v. Uitzondering: opheffing van voorkeurrecht verslag ZAAKVOERDER/RAAD VAN BESTUUR enkel in het belang van de vennootschap verslag door COMMISSARIS/BEDRIJFSREVISOR/ACCOUNTANT OPROEPING algemene vergadering (verslagen in agenda) beslissing van de ALGEMENE VERGADERING (notariële akte - quorum en meerderheid statutenwijziging) NEERLEGGING ter griffie van de rechtbank van koophandel

83 Statutenwijziging (BVBA art. 286 NV art 558) OPROEPING algemene vergadering wijzigingen zijn aangegeven in de oproeping beslissing van de ALGEMENE VERGADERING (notariële akte) aanwezigheidsquorum eerste vergadering : ten minste 1/2 van kapitaal tweede vergadering : geen aanwezigheidsvereisten meerderheid : 3/4 van de stemmen NEERLEGGING ter griffie van rechtbank van Koophandel PUBLICATIE in B.S.

84 Doelwijziging(BVBA art. 287 NV art 559) verslag van ZAAKVOERDER / RAAD VAN BESTUUR STAAT VAN ACTIVA EN PASSIVA (niet ouder dan 3 maanden) afzonderlijk verslag van COMMISSARIS over die staat (indien er een commissaris is) verslagen op straffe van NIETIGHEID OPROEPING van algemene vergadering beslissing van de ALGEMENE VERGADERING (notariële akte) aanwezigheidsquorum eerste vergadering : ten minste 1/2 van kapitaal tweede vergadering : geen aanwezigheidsvereisten meerderheid : 4/5 van de stemmen NEERLEGGING ter griffie van rechtbank van koophandel PUBLICATIE in B.S.

85 Omzetting (art ) voorstel tot omzetting door BESTUURSORGAAN (art 778) STAAT VAN ACTIVA EN PASSIVA (art 776) niet ouder dan 3 maanden indien netto-actief < kapitaal : vermelding van verschil verslag COMMISSARIS of BEDRIJFSREVISOR/ACCOUNTANT bijzondere inhoud m.b.t. netto-actief (art. 777) verslagen met OPROEPING overgemaakt aan vennoten/ aandeelhouders (art. 779)

86 Omzetting (art ) beslissing van de ALGEMENE VERGADERING notariële akte (art. 783) bijzondere regels inzake quorum en meerderheid, afhankelijk van de betrokken vennootschapsvormen (zie art. 781!!!) vaststelling van de nieuwe statuten (zelfde quorums en meerderheidsregels) (art. 782) NEERLEGGING en publicatie van de authentieke akte (art. 783) bijzondere regels inzake AANSPRAKELIJKHEID (art )

87 Inkoop van eigen aandelen Zowel in NV als in BVBA (reductie van het maatschappelijk kapitaal: strenge eisen) Inkoop is onderworpen aan een voorafgaande toestemming van de algemene vergadering, die bepaalt: het maximum aantal in te kopen aandelen de minimum- en maximuminkoopprijs de duurtijd waarvoor ze haar machtiging verleent tot inkoop (max. 5 jaar)

88 Ontbinding (algemeen art BVBA art 343 NV art 645) verslag ZAAKVOERDER / RAAD VAN BESTUUR STAAT VAN ACTIVA EN PASSIVA (niet ouder dan 3 maanden) verslag COMMISSARIS of BEDRIJFSREVISOR/ACCOUNTANT OPROEPING algemene vergadering verslagen overmaken aan vennoten/ aandeelhouders beslissing van de ALGEMENE VERGADERING notariële akte quorum en meerderheid inzake statutenwijziging aanstelling vereffenaar dient bekrachtigd te worden door de rechtbank van koophandel

89 Minder vaak voorkomende procedures Inkoop van eigen aandelen Fusies Splitsingen Inbreng van algemeenheid van goederen Inbreng van bedrijfstak

90 De bestuursorganen

91 De orgaantheorie Vennootschappen handelen via hun BESTUURSORGANEN GEVOLGEN de handelingen worden gesteld IN NAAM EN VOOR REKENING van de vennootschap én de bestuurders zijn NIET PERSOONLIJK VERBONDEN voor de verbintenissen die door de vennootschap zijn aangegaan Onmiddellijk voor of na zijn handtekening de HOEDANIGHEID vermelden (art. 62 W.Venn.)

92 NV: raad van bestuur (art. 517) AANTAL: minstens 3, soms 2 bestuurders (art. 518, 1) NATUURLIJKE of RECHTSPERSONEN (art. 517) rechtspersoon duidt VASTE VERTEGENWOORDIGER aan (burger-/strafrechtelijk aansprakelijk) COLLEGIAAL orgaan, beslissend bij eenvoudige meerderheid (art. 521) BENOEMING EN ONTSLAG 6 jaar (art. 518, 3) en herbenoembaar (art. 520) ad nutum-afzetbaar (beslissing bij eenvoudige meerderheid) (art. 518, 3) bestuurder kan steeds ontslag nemen (maar niet ontijdig) vacature: tijdelijke vervanging door raad van bestuur tenzij statutair verbod

93 BVBA: één of meerdere zaakvoerders (art. 255) AANTAL: één of meerdere NATUURLIJKE OF RECHTSPERSONEN rechtspersoon duidt VASTE VERTEGENWOORDIGER aan (burger-/strafrechtelijk aansprakelijk) Treden INDIVIDUEEL op (art. 257) tenzij COLLEGIALITEIT statutair vastgelegd Benoeming NIET-STATUTAIRE BESTUURDER (art. 256, lid 1) voor bepaalde duur of zonder beperking van duur ontslag bij eenvoudige meerderheid zaakvoerder kan steeds ontslag nemen Benoeming van STATUTAIR ZAAKVOERDER (art. 256, lid 2) benoeming voor duur van de vennootschap is mogelijk ontslag met eenparigheid of om gewichtige reden (met 3/4 de meerderheid)

94 Bevoegdheid van het bestuursorgaan Residuaire bevoegdheid alle bevoegdheden nodig om het doel van de vennootschap te realiseren, behoudens die waarvoor volgens de wet de algemene vergadering bevoegd is. Intern bestuur én externe vertegenwoordigingsbevoegdheid t.a.v. derden in rechte (vertegenwoordiging voor de rechtbanken) buiten rechte (ondertekenen van overeenkomsten, )

95 Externe vertegenwoordiging (in NV) Globale bevoegdheid beperkingen zijn niet tegenwerpelijk aan derden. onderlinge verdeling (opslitsing) van bevoegdheden tussen bestuurders zijn niet tegenwerpelijk aan derden. Reden: derden moeten er kunnen of vertrouwen dat het bestuursorgaan de vennootschap kan verbinden voor alle handelingen die nodig of dienstig zijn tot verwezenlijking van het doel van de vennootschap.

96 Delegatie van bevoegdheden (in NV) Eén- of meerhandtekeningclausules (algehele vertegenwoordigingsbevoegdheid) één of meerhandtekeningclausule «gedelegeerd bestuurder(s)» tegenstelbaar aan derden. Dagelijks bestuur delegatie van het dagelijks bestuur door raad van bestuur «persoon belast met het dagelijks bestuur» tegenstelbaar aan derden. Beperkingen zijn geldig en onderlinge verdeling van bevoegdheden zijn geldig, MAAR niet tegenwerpelijk aan derden (ongeacht de publicatie)

97 Wat is «dagelijks bestuur»? De handelingen en verrichtingen betreffende het dagelijks bestuur die niet verder reiken dan de behoeften van het dagelijkse leven van de vennootschap de behoeften die de tussenkomst van de raad van bestuur niet rechtvaardigen om reden zowel van het minder belang dat ze vertonen én als van de noodzakelijkheid een vlugge oplossing te treffen Voorbeelden indienen van bezwaar tegen een belangrijke fiscale aanslag ontslaan van een CFO

98 Bestuurdersaansprakelijkheid Gewone bestuursfout Inbreuk op de statuten en/of W. Venn. Bescherming

99 Gewone bestuursfouten(art. 262/527 W.Venn.) ELKE tekortkoming bij de uitvoering van het mandaat elke fout die tot schade aanleiding geeft zelfs loutere nalatigheid / onzorgvuldigheid inspannings- of middelenverbintenis toetsing: redelijke en normaal zorgvuldige bestuurder in dezelfde omstandigheden geplaatst Individuele aansprakelijkheid van bestuurder/zaakvoerder t.a.v. de vennootschap (algemene vergadering) NIET t.a.v. derden

100 Inbreuken op de statuten en W.Venn. (art. 263/528 W.Venn.) Wettekst: bestuurders zijn, hetzij jegens de vennootschap, hetzij jegens derden, hoofdelijk aansprakelijk voor alle schade die het gevolg is van de overtreding van dit wetboek of van de statuten In principe resultaatsverbintenissen (naleven van wet en statuten) Hoofdelijke aansprakelijkheid t.a.v. vennootschap / derden Ontsnappingsmogelijkheid mededeling op eerste AV of RvB na kennisname van de inbreuk ( klikprocedure ) (1) geen schuld, (2) niet deelnemen + (3) aanklagen

101 Voorbeelden uit de dagelijkse praktijk niet-naleven van art. 96, 6 W.Venn. niet-naleven van de alarmbelprocedure (zie verder) niet-naleven van de belangenconflictenprocedure (zie verder) niet-naleving van de jaarrekeningenwetgeving Niet opmaken jaarverslag en/of jaarrekening niet- of laattijdige neerlegging jaarrekening onreglementaire bijeenroeping van de algemene vergadering

102 Art. 96, 6 W.Venn. waarderingsregels Bijzondere vermelding in jaarverslag art. 95 of in een stuk dat samen met de jaarrekening wordt neergelegd (art. 94) verantwoording van de toepassing van de waarderingsregels in de veronderstelling van continuïteit (art. 96, 6 W.Venn.) ingeval uit de balans een overgedragen verlies blijkt of ingeval uit de resultatenrekening gedurende 2 opeenvolgende boekjaren een verlies van het boekjaar blijkt. Boeken in discontinuïteit - voorbeelden boeken van bijkomende afschrijvingen activa terugbrengen tot liquidatiewaarde aanleggen van provisies, boeken van schulden

103 Opgelet!!! Meldingsplicht i.k.v. WCO Meldingsplicht van cijferberoeper (artikel 10 WCO) De externe accountant, de externe belastingconsulent, de externe erkend boekhouder, de externe erkend boekhouder-fiscalist en de bedrijfsrevisor die in de uitoefening van hun opdracht gewichtige en overeenstemmende feiten vaststellen die de continuïteit van de onderneming van de schuldenaar in het gedrang kunnen brengen, lichten deze laatste hiervan op een omstandige wijze in, in voorkomend geval via zijn bestuursorgaan. Zie hieromtrent de Interinstitutenaanbeveling Vanaf 1 mei 2018 : nieuw Wetboek Insolventierecht van kracht (Boek XX W.E.R.).

104 Instellen van actiomandati Ontvankelijkheidsvereiste: voorafgaande beslissing van algemene vergadering (nadien bekrachtiging mogelijk binnen verjaringstermijn) Meerderheden geen quorum 50 % + 1 stem Opbrengst komt toe aan de vennootschap (herstel van het eigen vermogen)

105 Minderheidsvordering (1) Wie? Minderheidsaandeelhouders (bij stilzitten van de meerderheid) Participatievoorwaarde : ofwel alleen of tesamen effecten bezitten die tenminste 1 % van de stemmen (BVBA: 10 %) vertegenwoordigen ofwel alleen of tesamen effecten bezitten die tenminste kapitaal vertegenwoordigen (nominale of pariwaarde) voorwaarde: geen kwijting of geen geldige kwijting hebben gegeven

106 Minderheidsvordering (2) Voor rekening van de vennootschap Gevaar voor minderheidsaandeelhouders!!! indien winst : opbrengst komt aan de vennootschap indien verlies : eiser draagt de kosten van het geding eiser kan veroordeeld worden tot schadevergoeding

107 Kwijting Beperkte werking van de kwijting kwijting bindt enkel de vennootschap Kwijting geldt niet voor inbreuken W.Venn. en de statuten, tenzij de inbreuken uitdrukkelijk in de oproeping werden vermeld ongeldige kwijting (bijv. op basis van valse balans) vrijwarings- en exoneratieovereenkomsten? Aansprakelijkheidsverzekering?

108 Bijzonder aandachtspunt: Belangenconflicten

109 Belangenconflicten in NV (art. 523 W.Venn.) Toepassingsgebied er moet een beslissing worden genomen of er moet een verrichting worden gesteld die behoort tot de bevoegdheid van de raad van bestuur een bestuurder heeft een belang van vermogensrechtelijke aard dat belang kan zowel rechtstreeks als onrechtstreeks zijn; dat belang is strijdig met het belang van de vennootschap Voorbeelden aanzienlijke back-service in groepsverzekering afsluiten van een managementok met bestuurder of diens managementvennootschap afsluiten met huurok m.b.t. pand van bestuurder of van diens patrimoniumvennootschap

110 Belangenconflictenprocedure (1) Betrokken bestuurder zal andere bestuurders VERWITTIGEN vooraleer de raad van bestuur een beslissing neemt Zijn verklaring, en de rechtvaardigingsgronden, worden opgenomen IN DE NOTULEN VAN DE RAAD VAN BESTUUR die de beslissing neemt Ingeval COMMISSARIS : tevens de commissaris op de hoogte brengen Bestuurder mag DEELNEMEN aan de beraadslaging en de stemming, tenzij in publieke vennootschappen

111 Belangenconflictenprocedure (2) De raad van bestuur omschrijft in de NOTULEN de aard van de beslissing of de verrichting verantwoording voor haar beslissing de vermogensrechtelijke gevolgen voor de vennootschap De betreffende passages worden opgenomen ofwel in het JAARVERSLAG ofwel in een AFZONDERLIJK STUK dat samen met de jaarrekening wordt neergelegd Het CONTROLEVERSLAG van de commissaris bevat omschrijving van de vermogensrechtelijke gevolgen

112 Belangenconflicten in BVBA College van zaakvoerders (art. 259) zelfde procedure als voor de raad van bestuur van een NV Geen college van zaakvoerders (art. 260) andere vennoten op de hoogte stellen aanstelling van zaakvoerder ad hoc beslissing wordt genomen of verrichting wordt gesteld voor rekening van de vennootschap door zaakvoerder ad hoc Enige vennoot enige zaakvoerder (art. 261) bijzonder verslag van de enige zaakvoerder bijzonder verslag wordt tegelijk met jaarrekening neergelegd

113 Aansprakelijkheid -sancties Niet-naleving procedure art. 259, 260 en 261 (BVBA) en 523 (NV) W.Venn > inbreuk op W.Venn. (art. 263/528 W.Venn.) hoofdelijke aansprakelijkheid van alle bestuurders (tenzij melding) t.a.v. de vennootschap en derden voor de door de eiser bewezen schade Niet-naleving procedure > nietigheidsvordering (art / 523, 2 W.Venn.) nietigheid moet door vennootschap worden gevorderd indien de wederpartij van de overtreding op de hoogte was of had moeten zijn. Naleving van de procedure artikel 264/529 W.Venn. persoonlijke en hoofdelijke aansprakelijkheid van zaakvoerders t.a.v. de vennootschap en derden wanneer beslissing of verrichting hen onrechtmatig financieel voordeel heeft bezorgd ten nadele van vennootschap

114 Bijzonder aandachtspunt: Alarmbelprocedure

115 Aantasting van het netto-actief Het netto-actief is gedaald tot minder dan de helft van het maatschappelijk kapitaal één vierde van het maatschappelijk kapitaal Begrippen (art 617 W.Venn) netto-actief = (totaal bedrag activa) (voorzieningen en schulden) maatschappelijk kapitaal = gestort + opgevraagd kapitaal

116 Procedure (1) De RAAD VAN BESTUUR roept de algemene vergadering bijeen binnen een periode van ten hoogste TWEE MAANDEN nadat het verlies is vastgesteld of krachtens een wettelijke of statutaire bepaling had moeten vastgesteld worden n.a.v. maandelijkse interne rapportering n.a.v. de toepassing van een wettelijke of statutaire bepaling n.a.v. de halfjaarlijkse staat aan commissaris n.a.v. het verschaffen van inlichtingen aan ondernemingsraad n.a.v. vennootschapsrechtelijke operaties waarbij staat van actief en passief vereist is (wijziging doel, omzetting, )

117 Procedure (2) Voorafgaand aan de algemene vergadering maakt de raad van bestuur, op straffe van nietigheid van de beslissing van de AV, een BIJZONDER VERSLAG op : ofwel met voorstel tot ontbinding ofwel met voorstel tot voortzetting van de activiteiten met maatregelen tot herstel van de financiële toestand

118 Procedure (3) De ALGEMENE VERGADERING beraadslaagt en BESLIST over de ONTBINDING : i.g.v. daling tot minder dan de helft van het kapitaal beslissing bij 3/4de meerderheid van de uitgebrachte stemmen i.g.v. daling tot minder dan een vierde van het kapitaal beslissing bij 1/4de meerderheid van de uitgebrachte stemmen andere mogelijke beslissing : goedkeuring van de maatregelen tot herstel van de financiële toestand

119 Aansprakelijkheid bij niet-naleving (1) FOUT = inbreuk op W.Venn. SCHADE moet bewezen worden vergroting van het passief van de vennootschap

120 Aansprakelijkheid bij niet-naleving (2) OORZAKELIJK VERBAND vennootschap : moet oorzakelijk verband tussen fout en schade bewijzen derden : geleden schade wordt vermoed voort te vloeien uit niet-naleving van de procedure = vermoeden van oorzakelijk verband, tenzij tegenbewijs

121

122 Bijzonder aandachtspunt: Kennelijke grove fout bij faillissement

123 Kennelijke grove fout bij faillissement Faillissement van de vennootschap het faillissement is uitgesproken niet van toepassing bij gerechtelijk akkoord of vereffening Schulden overtreffen baten Bestuurders, gewezen bestuurders of feitelijke bestuurders feitelijke bestuurder is hij die tussenkwam in het bestuur zonder formele benoeming en die positieve daden van bestuur stelde Begingen een kennelijke grove fout die heeft bijgedragen tot het faillissement

124 Welke fouten die bijgedragen hebben tot het faillissement? Vermoeden van fout: ernstige fiscale fraude Algemeen wanbeheer Afsluiten van commerciële en aannemingscontracten die men niet kan controleren Verderzetten van een deficitaire activiteit MAAR OOK het niet-bijhouden van een correcte boekhouding

125 Wie kan de vordering instellen? Vordering in te stellen door de curator Ook schuldeisers kunnen de vordering instellen (moeten de curator op de hoogte brengen)

126 Gevolgen voor de bestuurders de bestuurders, de gewezen bestuurders of de feitelijke bestuurders, die een kennelijke grove fout begingen kunnen door de rechtbank persoonlijk en al dan niet hoofdelijk aansprakelijk worden verklaard voor het geheel of een deel van de schulden van de vennootschap evenwel beperkt tot het beloop van het tekort

127 Belangrijke uitzondering BVBA (art. 265) en CVBA (art. 409) (nog niet voor NV) drie boekjaren vóór het faillissement : gemiddelde jaaromzet minder dan EUR (excl. B.T.W.) en bij het einde van het laatste boekjaar : balanstotaal niet hoger dan EUR

128 Bijzonder aandachtspunt: bijzondere aansprakelijkheid voor RSZ-, BTW-en BV-schulden

129 Bijzondere aansprakelijkheden Voor openstaande RSZ-schulden (art. 265, 2 W.Venn.) Voor openstaande BTW-schulden (93undecies W.BTW) Voor openstaande BV-schulden (art. 442quater W.I.B.)

130 Niet-betaling van RSZ Zaakvoerders, gewezen zaakvoerders en feitelijke zaakvoerders, kunnen persoonlijk en hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld voor het geheel of een deel VAN ALLE OP HET OGENBLIK VAN HET FAILLISSEMENT verschuldigde sociale bijdragen, bijdrageopslagen, verwijlinteresten en ( ) (1) indien komt vast te staan dat een door hen begane GROVE FOUT aan de basis lag van het faillissement, of (2) indien zij zich, in de loop van de periode van 5 jaar voorafgaand aan de faillietverklaring in de volgende situatie bevonden: onder de bestuurders, zaakvoerders of personen bevoegd om de vennootschap te verbinden, waren er personen die bij minstens 2 faillissementen, vereffeningen of gelijkaardige operaties met RSZ-schulden betrokken zijn geweest Op vordering van de curator of de RSZ bij de faillissementsrechter

131 Niet-betaling van bedrijfsvoorheffing / BTW (1) De bestuurders (zaakvoerders) belast met de dagelijkse leiding van de vennootschap (of vereniging) kunnen hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld indien de niet-betaling van de BV te wijten is aan een fout in de zin van art B.W. die ze hebben begaan bij het besturen van de vennootschap of de rechtspersoon artikel 1382 B.W. betreft elke fout of nalatigheid, zelfs de lichtste fout!!! Ook andere bestuurders/zaakvoerders (dan zij die belast zijn met dagelijks bestuur) indien in hun hoofde eenzelfde fout wordt aangetoond

132 Niet-betaling van bedrijfsvoorheffing / BTW (2) Voorbeelden van bestuursfouten in de zin van art B.W.? de onredelijke voortzetting van een ernstig verlieslatende activiteit ten nadele van de schuldeisers de financiering van de vennootschap door bewust na te laten fiscale en sociale zekerheidsverplichtingen te voldoen Vereenvoudiging van bewijslast voor de Staat: vermoeden van fout bij herhaalde nietbetaling van BV speelt enkel t.a.v. bestuurders belast met dagelijks bestuur tegenbewijs mogelijk, maar niet evident wat is herhaalde niet-betaling? (zie volgende slide)

133 Niet-betaling van bedrijfsvoorheffing / BTW (3) De herhaalde niet-betaling van de BV ontstaat ten vermoeden van fout (wanneer?): voor een trimestriële schuldenaar BV, het gebrek aan betaling van ten minste 2 vervallen schulden binnen een periode van één jaar; voor een maandelijkse schuldenaar BV, het gebrek aan betaling van ten minste 3 vervallen schulden binnen een periode van één jaar. Foutvermoeden vervalt indien de niet-betaling het gevolg is van financiële moeilijkheden die aanleiding hebben gegeven tot het openen van de procedure WCO, van faillissement of van gerechtelijke ontbinding.

134 Niet-betaling van bedrijfsvoorheffing / BTW (4) Ontvankelijkheidsvereiste: de rechtsvordering kan slechts worden ingesteld na het verstrijken van een termijn van één maand te rekenen vanaf een door de ontvanger bij ter post aangetekende brief verzonden kennisgeving, de nodige maatregelen treffen om de tekortkoming te verhelpen of aantonen dat de tekortkoming niet het gevolg is van een door hen begane fout. De met de invordering belaste ambtenaar kan ondertussen wel bewarende maatregelen vorderen ten laste van het vermogen van de bestuurder of bestuurders ( )

135 Martelaarslaan GENT