MAARTEN ARTEN BEERNINK VERDIENEN MET UITGEVEN VERDIENEN MET UITGEVEN INSPIRATIEGIDS VOOR JE BOEK IN EIGEN BEHEER

Transcriptie

1 MAARTEN BEERNINK VERDIENEN MET UITGEVEN ARTEN K VERDIENEN MET UITGEVEN N MET UITGEVEN INSPIRATIEGIDS VOOR JE BOEK IN EIGEN BEHEER

2 Niets is gemakkelijker dan zo te schrijven dat geen mens het begrijpt; niets is moeilijker dan belangrijke gedachten zo uit te drukken dat ieder mens ze begrijpt Maarten Beernink Titel Verdienen met uitgeven Ondertitel Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer ISBN Druk E-book 2018 / Tweede druk, 2016 / Eerste druk: 2015 NUR management algemeen Arthur Schopenhauer Trefwoorden: uitgeven, uitgeverij, eigen beheer, boek, boeken, schrijven, promotie, marketing, internetmarketing Auteur Maarten Beernink Vormgeving Helma Folman Boekproductie Het Boekenschap Illustraties Tony Tati, Pennestreek.nl Eindredactie Rien Wisse Fotografie Het Boekenschap, Harrie Ligtvoet (p. 35) Omslag Gerdien Beernink Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Ondanks alle aan de samenstelling van dit boek bestede zorg kan noch de uitgever noch de auteur aansprakelijk worden gesteld voor eventuele schade die het gevolg is van enige fout in deze uitgave.

3 Inhoud Verdienen met uitgeven 11 Waarom een zakelijk boek? 12 Waarom in eigen beheer? 13 Voorbereiden 19 Doe niets zelf, behalve de inhoud 22 Stel je doelgroep exact vast 23 Wacht de lezer wel op mijn boek? 25 Werk met een schrijfcoach 25 Zoek samenwerking met anderen 27 De gewichtige rol van proeflezers 28 Het altijd veel te krappe tijdspad 29 Aan de slag 31 Bezuinig nooit op de eindredactie 32 Foto s, infographics en illustraties 35 De vormgeving van je boek 38 Maak een knallende cover 41 De vormgeving van de rug 45 De opbouw van het binnenwerk 47 Acht drukwerkdilemma s 55 Dilemma 1: harde kaft of paperback? 56 Dilemma 2: printen of drukken? 58 Dilemma 3: groot of klein boek? 60 Dilemma 4: kleur of zwart-wit? 61 Dilemma 5: welke papiersoort? 63 Dilemma 6: wel of geen leeslint? 66 Dilemma 7: dik of dun? 67 Dilemma 8: bedrukte of onbedrukte schutbladen? 68 Wat wil de drukker weten? 69 Wat is FSC-papier? 70 De wereld van de boekdistributie 73 Maak het boek bestelbaar 74 Het voordeel van een cluster 77 Op de plank in de boekwinkel 79 De Koninklijke Bibliotheek (KB) 80 Begin met bloggen 83 Schrijven over je vak 84 Maak een Wordpresswebsite 84 Kies de juiste URL 88 Bemoei je zelf met de Wordpressinstallatie 89 Kies het juiste Wordpressthema 90 De kracht van een goede salespage 91 Gebruik slimme formulieren 95 Ga nou eindelijk eens schrijven 96 Sociale media 107 Laat Twitter het werk doen 108 De voordelen van Facebookmarketing 110 Benut het sociale van LinkedIn 113 Google Plus: nog meer gratis gereedschap 115 Pinterest en Instagram Papiersoort 1: zijdemat gestreken papier (silk), 130 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 7

4 Videomarketing 121 Zoek eens op een andere manier contact met je lezer 122 YouTube instellen als bezoekersmagneet 129 Openbaar versus verborgen 131 De bookparty 135 Waarom een bookparty? 136 Bouw een ijzersterk programma 136 Bereid je gedegen voor 138 Uitstekende catering 141 Een opvallende uitnodiging 142 Geef de verkoop een extra duw 144 Leg de presentatie vast voor marketingdoeleinden 146 Checklist voor een geslaagde boekpresentatie 149 Uitgebreid draaiboek voor een boekpresentatie 152 De promotiemachine 161 Voorkom dat je boek na drie maanden dood is 162 Het allerbeste persmoment 163 Benader de pers tactisch 164 Neem journalisten in vertrouwen 167 Maak offline- en onlinepromotiemateriaal 169 Maak een QR-code 172 Laat een bekend persoon de pen pakken 174 Vraag om tientallen reviews 175 Maak een luisterboek ter promotie 179 Maak een e-book ter promotie 181 De prijs van je e-book 182 E-book als epub of pdf? 182 Je boek op Google Books 184 Maak een online-inkijkexemplaar 188 Ga verkopen 193 Klop even aan bij NBD Biblion 194 De macht van Bol.com 197 De power van Managementboek 198 Amazon, Google Play en Apple 199 Crowdfunding voor je boek 200 Adverteren in een boek 202 Nederland heeft een vaste boekenprijs 203 Hoe bepaal je de ideale verkoopprijs? 205 Geef lezingen en workshops 209 Intekenen met korting 210 Over ons 214 Wat is jouw schrijfexcuus? 219 Met dank Papiersoort 1: zijdemat gestreken papier (silk), 130 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 9

5 1 Een zakelijk boek schrijven is één ding, maar het succesvol op de markt brengen is andere koek. Dit boek, Verdienen met uitgeven, helpt je om meer boeken te verkopen in minder tijd door een goede voorbereiding. Verdienen met uitgeven 10 Papiersoort 1: zijdemat gestreken papier (silk), 130 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 11

6 Waarom een zakelijk boek? Je bent dagelijks druk in de weer met je bedrijf, luistert naar je klanten en komt tijd tekort. Hoe zou je dan toch tijd moeten vinden om een boek te schrijven? Wat levert dat nou op? Verdienen met uitgeven is vooral het vergroten van zichtbaarheid, status en bekendheid. Want met het schrijven en uitgeven van een boek vergroot je niet alleen de marktwaarde van jezelf, maar ook van je bedrijf. Bovendien maakt het je dagelijkse werk veel makkelijker. Je kunt in je boek de meest gestelde vragen beantwoorden en je boek cadeau geven aan potentiële klanten. Op die manier bouw je, zonder dat je er extra tijd in steekt, een vertrouwensband op. Een boek weggeven is bovendien een waardevol gebaar. De ontvanger zal het niet zomaar weggooien. Sceptici zeggen dat een persoonlijk gesprek veel beter is dan het weggeven van een boek. Natuurlijk, mee eens. Maar hoe bereik je in korte tijd veel mensen met je verhaal? Hoe zorg je ervoor dat je hen zo goed mogelijk helpt? Een boek over je business is het ideale antwoord op die vragen. De grote voordelen van een eigen boek Je onderscheidt je van concurrenten die geen eigen boek hebben. Je klanten zien je als expert, als iemand met verstand van zaken. Een boek schept vertrouwen. Een eigen boek bespaart jezelf tijd. Je hoeft niet in elk gesprek eindeloos hetzelfde verhaal te vertellen, maar kunt geïnteresseerd luisteren naar je klant. Die geef je gewoon een boek waarin de meest gestelde vragen worden beantwoord of waarin je punt wordt gemaakt. Je bereikt in één keer duizenden mensen. Daar kan een persoonlijk gesprek niet tegenop. De tijd die je overhoudt, kun je investeren in de echt waardevolle relaties. Je kunt je boek verkopen, eventueel in bulk. Als je je boek eenmaal hebt, kun je lezingen geven over je vakgebied. Dat vergroot je expertstatus. Het is leuk om je eigen boek te hebben. Je ideeën liggen vast. Dat is niet alleen geweldig voor je klantenkring, maar ook voor jezelf of voor toekomstige nieuwe collega s binnen je bedrijf. Geef je boek de volle aandacht Ga je je boek uitgeven in eigen beheer of wil je dat overlaten aan een uitgever? Met dit dilemma worstelen veel schrijvers. Je uitgangspunt zou moeten zijn de kosten zo laag mogelijk te houden en de kwaliteit zo hoog mogelijk. Dat kan best samengaan. Als je het uitgeven in eigen beheer goed voorbereidt, kun je jezelf goed profileren. Zelfs beter dan wanneer je als een van de velen in het fonds van een grote uitgeverij belandt. Immers, de grote uitgever heeft meerdere auteurs onder zijn hoede; bij uitgeven in eigen beheer krijgt jouw boek de volledige aandacht. Waarom in eigen beheer? Een zakelijk boek uitgeven is lastig als je niet weet welke wegen je moet bewandelen. Eerst moet je een grote mentale stap nemen: besluiten om de pen te pakken. Na het schrijven volgen dan de productie, promotie en verkoop van je boek. Vooral die laatste twee stappen kunnen onneembare hordes zijn als je niet precies weet wat je moet doen. Je kunt je 12 Papiersoort 1: zijdemat gestreken papier (silk), 130 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 13

7 Houd het boek dicht bij jezelf Er is een manier om niet afhankelijk te zijn van de grillen van een uitgeverij: uitgeven in eigen beheer en zelf de regie over je boek houden.dan ben je niet afhankelijk van een uitgeverij en kun je zelf bepalen hoe je boek eruit komt te zien en gepromoot wordt. Dat geeft een groot gevoel van vrijheid, van ondernemerschap. Jij staat als auteur aan het roer en bepaalt de koers. Toch is een waarschuwing hier op zijn plaats, want uitgeven in eigen beheer kan ook een groot risico inhouden. Elke fout die je maakt, maak je zelf. Fouten maken is niet erg, maar als je ze tot een minimum kunt beperken, scheelt je dat veel tijd en dus ook geld. Dit boek helpt je daarbij. Boekhandelsketen Selexyz koos voor karakteristieke panden, zoals hier in Arnhem. Inmiddels bestaat de keten niet meer, maar is een aantal boekwinkels zelfstandig doorgegaan. Verdienen met uitgeven in eigen beheer Als je een boek uitbrengt in eigen beheer, kun je er meer aan verdienen, vandaar de knipoog in de boektitel. Al beweren notoire doemdenkers van niet. Je staat met je ideeën letterlijk op de kaart en dat geeft nieuwe en bestaande klanten een gevoel van vertrouwen. Ze weten dat ze goed zitten en dat jij de oplossing voor hun probleem hebt. Daar kan geen dure reclamecampagne tegenop. Je moet echter wel precies weten wat je doet. Om je daarbij te helpen, heb je nu dit boek in handen. boek onderbrengen bij een traditionele uitgeverij om daarbij geholpen te worden. Maar pas op: uitgevers zijn niet scheutig met informatie over de verkopen, auteurs moeten eindeloos wachten en ondertussen gebeurt er maar niets. En als royalty, de zogenaamde beloning, ontvangt de auteur slechts 8 tot 10 procent van de verkoopprijs. Is dat nou de beloning van een project dat bij de meeste mensen een leven lang hoog op hun verlanglijst stond? De valkuilen bij uitgeven in eigen beheer Bij uitgeven in eigen beheer krijgt iedere auteur te maken met een aantal valkuilen. Hier kun je met open ogen in stappen, tenzij je weet waar je op moet letten. Valkuil 1: het ontbreken van pr-power. Onderschat de marketingkracht van een grote uitgever niet. Deze beschikt over uitgebreide perslijsten, contacten bij journalisten en over lange inglijsten. Veel schrijvers kijken op tegen de bekende uitgeversnaam, het merk waaronder zij gaan schrijven. Aan de andere kant: als jij een van de honderden auteurs bent, 14 Papiersoort 1: zijdemat gestreken papier (silk), 130 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 15

8 is het voor een uitgever onmogelijk om jou onvoorwaardelijke aandacht te geven, zoals eerder benoemd. met uitgeven komt de kunst van het schrijven zelf weliswaar zijdelings aan bod, maar het is zeker niet de hoofdmoot. Valkuil 2: angst voor het onbekende. Welke wegen moet je bewandelen? Het uitgeven lijkt nogal een doolhof, vooral aan het begin van het project. De productie (vormgeving, eindredactie en druk), de distributie (hoe krijg je het boek op de plank in de winkel) en de marketing (hoe komt je boek onder de aandacht van de lezer) vragen veel tijd en doorzettingsvermogen als je geen concessies wilt doen aan de kwaliteit. We hebben het constant over zakelijke boeken, maar veel elementen uit dit boek kun je ook gebruiken voor andere typen boeken. In ons betoog over boekpromotie stappen we over grenzen heen en dagen we je uit om veel verder te kijken dan alleen naar je eigen boek. Namens Het Boekenschap, De voordelen van uitgeven in eigen beheer Maarten Beernink, voorjaar 2018 Voordeel 1: onafhankelijkheid. Je bent niet afhankelijk van een uitgeverij of van anderen; je hebt letterlijk je hele project in eigen beheer. Wil je werken met jouw favoriete illustrator? Huur deze gewoon zelf in. Wil je zakendoen met die prettige eindredacteur? Geen probleem. Voordeel 2: de opbrengsten. Alle opbrengsten komen voor honderd procent ten gunste van jou of je bedrijf. Voordeel 3: vrijheid in inhoudelijke invulling. In sommige gevallen kan de mening van een uitgever zo dwingend zijn dat je je hele boek moet herschrijven. Of bepaalde gevoelige passages moet schrappen omdat ze niet commercieel genoeg zijn. Bij uitgeven in eigen beheer ben je zelf altijd de baas over de inhoud. Dit boek gaat over de promotie van zakelijke boeken. Dus over hoe je in een zo kort mogelijke tijd zo veel mogelijk boeken verkoopt. Daarnaast praten we je bij over drukwerkdilemma s en andere praktische zaken waar je als auteur die uitgeeft in eigen beheer rekening mee moet houden. Het schrijven van je zakelijke boek gaat hieraan vooraf. In Verdienen 16 Papiersoort 1: zijdemat gestreken papier (silk), 130 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 17

9 2 Voorbereiden Je gaat pas een taart bakken als je het recept kent en alle ingrediënten in huis hebt. Een goede voorbereiding zorgt immers voor een beter resultaat. Dat geldt ook voor een boek schrijven en op de markt brengen. 18 Papiersoort 1: zijdemat gestreken papier (silk), 130 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 19

10 boek zal de lezer niet prikkelen om het open te slaan, laat staan te gaan lezen. Andersom geldt hetzelfde: een prachtig design wekt hoge verwachtingen over de inhoud van het boek. Als die tegenvalt, legt de lezer het boek meteen opzij. Een goede vormgeving moet de inhoud van het boek ondersteunen en mag nooit leidend zijn. Dat is wat anders dan niet-uitnodigend. De vormgeving mag best choqueren, tot nadenken zetten of sterk afwijken van de bestaande conventies. Toch is het goed om te weten hoe het standaardboek is opgemaakt. Het spel tussen blokken tekst en de witruimte resulteert in de bladspiegel. In een opmaakprogramma zoals InDesign of een tekstverwerker zoals OpenOffice of Word gaat het daarbij om de marges. In de wereld van de boekopmaak zijn er vier soorten marges: de bovenmarge, de ondermarge, de marge van de binnenkant en de marge aan de buitenzijde van het boek. Een veelgebruikt formaat voor boeken is 148 x 210 mm (breedte x hoogte). De bovenmarge kan dan 18 mm zijn, de ondermarge 20 mm, de binnenmarge eveneens 20 mm en de marge aan de buitenzijde 18 mm. Bij een groter boek, volgens de standaardmaat 170 x 240 mm, gelden andere marges: bovenzijde 20 mm, onderzijde 26 mm, binnenzijde 26 mm en buitenzijde 21 mm. Uiteraard kan de vormgever afwijken van deze standaardmarges, maar de marges voor een goede leesbaarheid zitten dicht tegen deze waarden aan. Ideale formaten zijn overigens per drukker verschillend. Maak een knallende cover De omslag is de allerbelangrijkste pagina van het boek. Daar komt de kwaliteit van de vormgever om de hoek kijken. Bezuinigen op de omslag en achterpagina is nooit verstandig. Een klant in een boekhandel beoordeelt het boek eerst op de omslag, dan de achterpagina en dan pas op de tekstpagina s van het binnenwerk. Zorg dus dat de omslag eruit springt in positieve zin. Ook de tekst op de rug van het boek en de vormgeving ervan zijn belangrijk. Als het boek niet op een tafel ligt maar in een kast staat, is die boekenrug bepalend voor het oordeel van de klant. De vormgever van de omslag hoeft overigens niet dezelfde te zijn als die van het binnenwerk. Organiseer een pitch Als je hoge eisen stelt aan de cover - en dat doe je natuurlijk - schrijf je een pitch, een soort wedstrijd, uit onder meerdere vormgevers. De vormgever met het beste ontwerp voor de omslag mag de klus klaren en mag ook het binnenwerk vormgeven. Spreek van tevoren duidelijk af of je de vormgevers ook betaalt voor de pitch zelf. Kies voor aansluitende sferen Laat de sfeer van de omslag aansluiten bij die van het binnenwerk. Dus een rustig vormgegeven binnenwerk vraagt om een rustige omslag. En bij een drukke cover past geen saai binnenwerk. Daarnaast moet de vormgeving naadloos aansluiten op de inhoud. Daarvoor is het belangrijk om een samenvatting te maken voor de vormgever. Geef de vormgever van de omslag alvast enkele pagina s uit het boek, om zich in te lezen en in te leven. Een handige tip is om alvast 40 Papiersoort 2: romanpapier met volume, 90 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 41

11 te kijken welk soort boekomslagen je zelf mooi en aansprekend vindt. Laat deze ook aan de vormgever zien. Dat bepaalt de richting van de vormgeving. Het design van een boek kan heel persoonlijk zijn. Maar houd altijd in het achterhoofd dat je schrijft en ontwerpt voor de lezer, de doelgroep. Inhoud en vorm moeten elkaar ondersteunen, niet tegenwerken. Een goede vormgever begrijpt dat. Wat moet er op de cover staan? De voorzijde van de boekomslag (cover) is je visitekaartje, het verlengstuk van de identiteit van je boek. Besteed hier veel aandacht en zorg aan. De boekomslag moet opvallen tussen al die andere boekomslagen. Zorg ervoor dat de volgende elementen op de voorkant van je boek staan: Blijf met de vormgeving weg van de rug van het boek, want soms loopt daar de kneep. Dat is de inkeping die de boekbinder in de harde kaft maakt om het boek makkelijker open te kunnen slaan. Zorg ook altijd voor afloop aan het boek. Bij een harde kaft (hardcover) moet de foto 14 tot 18 millimeter rondom extra beeld hebben, bij een zachte kaft of paperback (softcover) is dat 5 millimeter. Op de achterzijde van je boek plaats je de barcode geheel rechtsonder. Houd ook daar weer rekening met de kneep. Verder is een foto van de auteur aan te bevelen plus een paar korte zinnen over de auteur. Daarnaast natuurlijk de flaptekst. Daar moeten alle onderdelen in staan die iemand nodig heeft om een bepaald boek te zoeken. De flaptekst is bij internetwinkels vaak te doorzoeken. naam van de auteur boektitel eventueel ondertitel korte aanbeveling in een of twee woorden, de zogeheten blurb Denk ook aan Bol.com bij het ontwerpen Internetwebwinkels zoals Bol.com en Amazon.com beelden de voorkant van het boek vaak extreem klein af. Let er bij het ontwerpen op dat de tekst ook leesbaar is als de boekomslag is verkleind tot pakweg 2 x 3 centimeter. Grote kleurvlakken doen het daarbij altijd goed. Die vormen meteen een mooie blikvanger voor de presentatie in de boekwinkel. Kies je voor een foto, houd het dan bij een detail. Een gedetailleerde foto waarop veel te zien is, vereist minutenlang kijken, maar een aansprekend detail op één foto vangt de kijker in een seconde. De echt goede vormgever onderscheidt zich door voor eenvoud te kiezen, maar door in die eenvoud verschillende diepere lagen, symboliek, te vervatten. De beste boektitel Hoe weet je nu of de boektitel die je in gedachten hebt, ook de beste titel is? Kijk eens rond op titelbank.nl. Op die website vind je alle boektitels die in Nederland zijn verschenen. Ook van titels die niet meer leverbaar zijn. Je kunt dan meteen zien of de boektitel al bestaat. Kies voor een titel waarin een uniek woord is opgenomen. Mensen die dat unieke woord googelen, zullen snel bij jouw boek uitkomen. Dat komt doordat dat woord zó uniek is, dat er weinig andere internetartikelen over zijn verschenen. Google zal jouw boektitel dan hoog plaatsen, omdat er simpelweg geen concurrentie is. Blurb Aanbevelingen van anderen zijn sterker dan aanbevelingen van jezelf. Dat weten lezers. Een recensie van een journalist plaatsen, is een succesvolle methode. Dus waarom het wiel opnieuw uitvinden? Maak gebruik van deze blurb, een aanbeveling die bestaat uit een of twee woorden. Zo n minirecensie probeert potentiële kopers te overtuigen je boek ter hand te 42 Papiersoort 2: romanpapier met volume, 90 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 43

12 nemen. Met het woord blurb bedoelen we hier overigens de miniaanbeveling; niet de naam van de online-uitgeverij Blurb. Een pakkende flaptekst De wervende flaptekst is vrijwel het eerste dat de lezer ziet. Deze rode draad voor het hele boek moet uitnodigen om het open te slaan. De flaptekst is dus een verplicht onderdeel op de achterzijde van een boek. De ingrediënten voor een goede eerste zin? De zin kan verschillende doelen hebben: verrassen (met humor) vragen oproepen en antwoorden beloven verbazing bij de lezer oproepen mensen op het verkeerde been zetten een literair hoogstandje vormen het boek aanprijzen (bijvoorbeeld door een recensent) vragen oproepen of interesse kweken een inkijkje geven in het boek, bijvoorbeeld door een sterk citaat te gebruiken Kortom: besteed extra aandacht aan de eerste zin, want deze moet de lezer uitnodigen om verder te lezen. Maak de flaptekst niet te lang of te saai, dan haken lezers direct af. Liever een wat te korte tekst die nog vragen oproept dan een uitgekauwde lange tekst die niet uitnodigt tot openslaan. Geef de clou niet direct weg, maar bouw de spanning op. De barcode (of EAN-code) De barcode waarin het ISBN is verwerkt, staat rechtsonderaan op de achterzijde van het boek. Er moet voldoende ruimte zijn rond de barcode, in een goed contrasterende kleur. Bijvoorbeeld een zwarte barcode op een witte achtergrond. Ook mag de streepjescode niet te klein worden afgedrukt. Als de code niet goed te scannen is, kan het CB (voorheen het Centraal Boekhuis) je verplichten om er een sticker met een beter leesbare barcode overheen te plakken. Als dat bij de hele oplage noodzakelijk is, kan dat een kostbare aangelegenheid zijn. Op onze website www. hetboekenschap.nl/barcode staat meer informatie over het maken van een barcode. Op de functie van het ISBN komen we verderop terug. Over de auteur Wie heeft het boek geschreven? Een goede, professionele foto van de auteur geeft het onpersoonlijke boek meteen een gezicht. Geef je een fotograaf daar opdracht voor? Spreek dan af dat de rechten voor hergebruik van deze foto zijn afgekocht. Dan kom je later nooit voor verrassingen te staan bij hergebruik. Plaats een klein stukje tekst over de auteur. Geen curriculum vitae, maar een paar wervende zinnen waarin je de relatie van de auteur tot het onderwerp uitlegt. Probeer de auteur ook autoriteit mee te geven, maar ga dat niet geforceerd opzoeken. Het moet wel echt blijven. Blijf altijd relevant. De vormgeving van de rug Alléén de rug van het boek is zichtbaar als het in de boekenkast naast een ander boek staat. Commercieel gezien is dit dus een heel belangrijk onderdeel. Toch wordt er meestal te weinig aandacht aan besteed. Waar moet je op letten bij het maken van een goede rug en een goede rugtekst? In elk geval moet de titel op de rug worden vermeld. De ondertitel hoeft er niet per se op, tenzij deze wat toevoegt. Gebruikelijk is ook om het logo van de uitgever, of een afgeleide daarvan, op de onderzijde van de rug te plaatsen. 44 Papiersoort 2: romanpapier met volume, 90 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 45

13 Bij een dik boek heeft de vormgever meer mogelijkheden om te spelen met de rug dan bij een dun boek. Bij een dik boek is er ruimte om de naam van de auteur op de rug te vermelden. Gebruik felle, opvallende kleuren en herhaal ook een deel van de afbeelding van de voorzijde. Als deze afbeelding vragen, spanning of een gevoel van verrassing oproept, is de potentiële koper eerder geneigd om het boek te pakken in de winkel. Nederlandse uitgevers hebben ooit met elkaar afgesproken dat de rug van boven naar beneden wordt gelezen, als het boek in de kast staat. Het hoofd van de lezer is dan naar rechts gebogen. In een land als Spanje is een dergelijke afspraak nooit gemaakt. Daar zie je bezoekers van bibliotheken en boekwinkels naar links en rechts bewegen met hun hoofden. De ene keer staat de rugtekst daar van onder naar boven, dan weer van boven naar onder. Onder een eigen uitgeversnaam opereren Bij het uitgeven in eigen beheer ontbreekt een logo van de uitgeverij. Immers, er is geen uitgever, want dat ben je zelf. In dat geval kun je zelf een naam geven aan je uitgeefactiviteiten. Dat staat veel professioneler dan werken onder je eigen naam. Bedenk een uitgeversnaam, laat een logo maken en verwerk dit op de cover van het boek. Je eigen uitgeversnaam op de cover van je boek hoeft het principe van uitgeven in eigen beheer niet te bijten. Je eigen logo, niet te groot, kan bijvoorbeeld linksonder in de hoek worden geplaatst. Ook dat kan een kwaliteitsstempel zijn en extra vertrouwen geven aan de koper. Spot-uv op de cover of achterzijde Eventueel kun je details op de achterzijde nog extra benadrukken door het gebruik van spot-uv, een dun laagje dat over bijvoorbeeld de letters van het boek wordt aangebracht. Het is overigens gebruikelijker om dat op de voorzijde van het boek te doen. Kijk in een boekwinkel gewoon eens hoeveel boeken gebruikmaken van deze techniek. Door het boek iets schuin te houden en het licht op de omslag te laten schijnen, kun je dat het best zien. Het aantal boeken met spot-uv op de cover zal je positief verrassen. De opbouw van het binnenwerk We beginnen na de cover op de eerste pagina van het binnenwerk. Alleen bij een harde kaft zitten er schutbladen tussen de omslag en het binnenwerk. Deze laten we in onderstaand overzicht buiten beschouwing. Pagina 1: de Franse titelpagina Op de eerste pagina van het boek, de zogeheten Franse titelpagina, staat alleen de titel van het boek, dus geen auteursnaam of andere gegevens. Hanteer geen opmaak op deze pagina, anders dan de platte tekst. Druk ook geen paginanummer af op deze allereerste pagina. Pagina 2: de frontispice Vroeger zette men hier een illustratie neer. Tegenwoordig wordt pagina 2, de frontispice, altijd blanco gehouden. Er staat ook geen paginanummer op. Pagina 3: de titelpagina Hierop staat een herhaling van de titel en eventueel de naam van de auteur. Deze pagina is wel opgemaakt, maar niet genummerd. Pagina 4: het impressum Het colofon, letterlijk slotstuk, staat achter in het boek. Op pagina 4 staat een soort samenvatting van het colofon: het impressum. Dat is Latijn voor 46 Papiersoort 2: romanpapier met volume, 90 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 47

14 wat geprint wordt. Het geeft informatie over het auteursrecht, ISBN en details over de omslag. Ook staan er beknopte gegevens in over de auteur en andere boeken van diens hand. Copyright 2015 Auteur Auteursnaam Illustraties Naam eventuele illustrator(en) Vormgeving Naam vormgever Drukwerk Naam drukker Advies Namen eventuele adviseurs Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, geluidsband, elektronisch of op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Pagina 5: de opdracht van het boek Op deze pagina kun je het boek aan iemand opdragen. Dat gebeurt meestal in één korte zin die gecentreerd en cursief op de pagina wordt afgedrukt. Als je je boek niet aan een persoon wilt opdragen, kun je pagina 5 en 6 overslaan en meteen met de inhoudsopgave beginnen. Je kunt ook overwegen om op deze plaats een motto te plaatsen. Dat is een citaat dat de sfeer van het boek inluidt. Pagina 6: blanco Deze pagina, vlak voordat het daadwerkelijke boek begint, wordt altijd blanco gehouden. Als de inhoudsopgave meerdere pagina s beslaat, kun je besluiten om pagina 6 te reserveren voor de eerste pagina van de inhoud. Pagina 7: de inhoudsopgave De inhoudsopgave van het boek geeft een overzicht van alle hoofdstukken en paragrafen. Noem deze pagina Inhoud of Inhoudsopgave. De inhoudsopgave kan meerdere pagina s beslaan. Pagina 9 en verder Het daadwerkelijke boek, dus hoofdstuk 1, begint op de eerste oneven pagina na de inhoudsopgave. Meestal is dat pagina 9. In dit boek is dat pagina 11. Gebruikelijk in een zakelijk boek is om te beginnen met het voorwoord van een vooraanstaand persoon. Begin ook elk nieuw hoofdstuk op een rechterpagina. In elk geval het eerste. Als je een hoofdstuk wilt inleiden met een foto, kun je wél op een linkerpagina beginnen. Pagina 214: over de auteur Niet gebruikelijk, maar wel heel verstandig om in je zakelijke boek op te nemen: een of twee pagina s over de auteur of over ons. Daar laat je zien wie je bent en wat je te bieden hebt. Pagina 215: de bijlagen Op de laatste pagina s van het boek is ruimte voor eventuele bijlagen. Begin de eerste pagina van een bijlage op een oneven pagina, dus aan de rechterzijde van het boek. De verschillende bijlagen kunnen meerdere pagina s beslaan. Je kunt de bijlagen op internet plaatsen om ruimte in het boek te winnen. Probeer bijlagen bij voorkeur helemaal te vermijden en verwijs liever standaard door naar je eigen website met een deeplink, een korte URL die aangeeft waar de lezer op je website moet zijn, zoals in dit boek is gedaan. Pagina 217: de literatuurlijst Eventueel geraadpleegde literatuur kan op deze pagina worden genoteerd. De literatuurlijst heeft een conventionele opbouw volgens een 48 Papiersoort 2: romanpapier met volume, 90 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 49

15 academisch model. Begin met de achternaam van de auteur, gevolgd door een komma en dan de voornaam of voorletters. Tussen haakjes daarachter komt het jaar van uitgave. Vervolgens de boektitel, cursief gedrukt. Dan een puntkomma en daarachter direct, zonder hoofdletter, de ondertitel. Dan een komma en tot slot de plaats van uitgave. Voor dit boek hebben we geen gebruik gemaakt van bestaande literatuur, enkel van Wikipedia ter controle. Daarom zul je in Verdienen met uitgeven geen literatuurlijst vinden. Een voorbeeld: Beernink, Maarten (2015). Verdienen met uitgeven; inspiratiegids voor je boek in eigen beheer, Zelhem. overtuigend geschreven zonder gebruik van veel jargon? Dan is een index overbodig. Een voorbeeld van een index staat achter in dit boek. Pagina 222: vervolg index De index kan uit meerdere pagina s bestaan. Het staat mooi als de lijst bestaat uit twee kolommen. Pagina 223 en 224: de allerlaatste pagina s De allerlaatste pagina s in het boek kun je bedrukken, bijvoorbeeld met de index, maar kun je ook blanco laten. Je kunt er ook een advertentie plaatsen, of een promotieverhaal voor een van je andere producten. Is je literatuurlijst langer dan één pagina? Ga dan verder op de volgende pagina s. Pagina 221: de verklarende woordenlijst (optioneel) Bevat je boek veel vakjargon? Overweeg dan om een verklarende woordenlijst achter in het boek op te nemen. Dat verduidelijkt de niet-alledaagse begrippen meteen. In dit boek kiezen we niet voor een verklarende woordenlijst, maar uitsluitend voor een index. Pagina 221: de index De index is een overzicht van de belangrijkste woorden in het boek. Daarmee kan de lezer snel iets opzoeken. Zie het opnemen van een index als een belangrijke service voor de lezer. Veel werk hoeft dit niet te zijn, want veel programma s voor tekstverwerking kunnen een index automatisch maken. Voeg echter geen index toe om maar een index te hebben. Deze lijst met begrippen moet echt wat toevoegen. Is het boek vooral 50 Papiersoort 2: romanpapier met volume, 90 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 51

16 Zoek eens op een andere manier contact met je lezer Een papieren boek bevat letterlijk een verzameling letters en plaatjes. Een video kan je verhaal nóg beter ondersteunen. Door je echte gezicht te laten zien, kun je je direct tot je lezer richten. Dat komt veel persoonlijker over en je bouwt een band op. Ga maar na. Waarom zijn bekende Vlamingen en bekende Nederlanders zo populair? Omdat mensen het gevoel hebben dat ze hen kennen. Je ziet ze zo vaak op televisie dat ze deel uitmaken van je huiskamer. Door video in te zetten over je boek kun je datzelfde effect bereiken. Met video s bouw je een zo persoonlijk mogelijke band op met de bezoeker van je website en daarmee met de lezer van je boek. En daar gaat het natuurlijk om. Als de bedoeling van je boek is dat je bedrijf daarmee bekender wordt, moeten mensen wel weten met wie ze zakendoen. In het e-book De Talentmanager van Het Boekenschap past auteur Kees Gabriëls het principe van video op een originele manier toe. Gabriëls spreekt in een serie korte video s direct tot de lezer en legt lastige passages uit het boek helder uit. Daarmee krijgt het e-book meerwaarde naast de papieren versie. Het e-book is daarmee geen slap aftreksel van het papieren boek, maar een volwaardig product dat video omarmt, en gebruikmaakt van de nieuwste technieken. Het legt op een andere manier contact met de lezer. Videomateriaal maken YouTube is s werelds grootste videodienst en eigendom van Google. Veel mensen gebruiken de zoekmachine van YouTube om informatie te zoeken. Daarbij gaat het uiteraard niet om informatie in tekst, maar in gesproken woord en beeld. Speel daarop in en zorg ervoor dat jouw boek goed gevonden wordt op YouTube. Een andere videodienst is Vimeo. We beperken ons hier tot YouTube. Er zijn verschillende manieren om je video op YouTube goed vindbaar te maken: Mobiliseer drie ambassadeurs van je boek en laat ze in één minuut vertellen wat ze zo geweldig vinden aan je verhaal. Dat resulteert in drie video s op YouTube van elk één minuut. Voorzie elke video van de juiste tags. Dat zijn korte steekwoorden, zodat mensen je boek beter kunnen vinden op YouTube. In elk geval moet daar de boektitel altijd in staan, evenals de auteursnaam en het onderwerp van de video. Deze drie video s kun je vervolgens stuk voor stuk posten in een blog; dat zijn weer drie blogs. Zodra de video in een blogbericht staat, kun je dat van de daken gaan schreeuwen via de sociale media, met name Twitter, LinkedIn, Google Plus en Facebook. Zo n blog hoeft echt niet ingewikkeld te zijn. Zorg voor een goede kop, een sterk intro en een paar regels als opwarmer voor de video. De tekst moet niet alles weggeven, maar slechts een tipje van de sluier oplichten. Stel dat je een bekende Nederlander (BN er) of Bekende Vlaming (BV) zo gek hebt gekregen om je boek op video te recenseren. Typ dan in de beschrijving van YouTube: Waarom vindt (naam BN er of BV) het boek (boektitel) zo aanstootgevend? Klik hier. Wie dan op hier klikt, komt uit bij de video. 122 Papiersoort 4: gesatineerd (glanzend) gestreken papier, 115 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 123

17 Noem aan het eind van de eenminuutvideo altijd even de website waar mensen het boek kunnen bestellen. Je kunt er ook voor kiezen om deze site constant onder in beeld te laten staan. Zorg voor abonnees op je videokanaal. Elke keer als jij een nieuwe video uploadt, krijgen de abonnees een automatische melding. Paul Moers boek Dienstbaar zijn is het nieuwe goud, dat in september 2013 het licht zag, maakt gebruik van video s op deelgebieden. Een van de deelonderwerpen in het boek is het succes van IKEA. Moers heeft een filmpje opgenomen voor de deur van een willekeurige IKEA-vestiging en uitgelegd waarom IKEA zo succesvol is. We hebben dit filmpje naar IKEA gestuurd en de meubelreus heeft dit gedeeld op zijn intranet, om het aan meerdere mensen in het bedrijf te kunnen laten zien. Daarmee is het doel van deze video bereikt: zo veel mogelijk mensen kennis laten maken met het boek. En in dit geval helpt IKEA daar een handje bij. Moers heeft ook video s gemaakt over Avéro Achmea en over ANWB, twee andere voorbeelden in zijn boek. Beide video s met hetzelfde doel: mensen naar de website trekken en bekendheid geven aan zijn nieuwste boek. Belangrijk is natuurlijk om bij het opnemen van de video te zorgen voor goed geluid, zodat de boodschap goed overkomt bij de kijker. Helaas wordt dat laatste nog veel te vaak onderschat. Promoot de video zelf Een video posten op YouTube is nog geen goede videomarketing. Je moet de wereld ook laten weten dat je een goede video hebt geplaatst. Dat klinkt pretentieus en dat mag het ook best zijn. Wie mooie dingen maakt en dat aan niemand laat weten, zal ook nooit succesvol worden. Voor het promoten bestaan verschillende manieren: een nieuwsbrief, Twitter, Facebook, LinkedIn of gewoon een persoonlijk mailtje sturen naar al je relaties in je adresboek. Laat video s naar elkaar verwijzen Sinds kort is het mogelijk om video s naar elkaar te laten verwijzen, crosslinken in internetjargon. Hoe doe je dat? Als je inlogt op YouTube met je gebruikersnaam en wachtwoord kun je geheel rechtsboven aangeven dat je je video s wilt bewerken. Kies de video die je wilt aanpassen en zorg ervoor dat je links naar andere video s binnen je video laat zien. Je eigen video A kan daarmee je eigen video B bekender maken en omgekeerd. Je mag van YouTube niet naar externe websites verwijzen; dat hebben de YouTubetechneuten uitgeschakeld. Laat de bloopers zien Niets is zo leuk als een auteur die struikelt over zijn woorden of een fotograaf die in het water valt terwijl jij je video opneemt. Dit materiaal kun je natuurlijk beschouwen als afval, maar je kunt het ook inzetten als viraal marketinginstrument. Hoe grappiger het filmpje is, hoe meer mensen het gaan delen op sociale media. Jij hoeft dan niets meer te doen om voor bekendheid te zorgen. In het begin geef je de video even een zwier door hem op zo veel mogelijk podia te posten. Vraag promotors voor je video Heb je een mooie video opgenomen, is alles goed getagd en zijn alle velden binnen YouTube volledig ingevuld? Werf dan een aantal promotors voor je video. Het liefst invloedrijke mensen met veel volgers op de sociale media. Je kunt ze daarvoor betalen, maar dat is nog niet echt gebruikelijk in de boekenwereld. Je kunt er ook voor zorgen dat ze je boek promoten door ze erin te noemen of te bedanken. Als bedankje stuur je ze een boek toe uit de stapel leesexemplaren die je hebt gemaakt. Vervolgens doe je er een aardig briefje bij met het verzoek of ze de URL van je video willen promoten op Twitter en/of Facebook. De BN er, BV of de promotor zal zich gevleid voelen of je willen helpen, en je video zelf bekendmaken bij een groot publiek. Gaat je video over een specifiek vakgebied? Vraag 124 Papiersoort 4: gesatineerd (glanzend) gestreken papier, 115 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 125

18 dan aan degene met het grootste netwerk binnen je doelgroep om je boek actief te promoten. Je zult er versteld van staan hoe makkelijk dat gaat. professioneel, volgens de regels (kosten: hoog); amateuristisch, bijvoorbeeld een zelfgemaakte video vanaf je mobiel of tablet (kosten: laag). Verschiet je kruit niet in één keer Heb je drie leuke video s opgenomen van elk tien minuten en heb je die in één keer gepost? Leuk, maar zonde van de marketingkracht die van een video uitgaat. Als je een halfuur aan materiaal hebt, kun je veel beter zorgen voor twintig korte video s die elk een deelonderwerp behandelen. Als je elke week één korte video op YouTube zet, heb je ook elke week weer nieuws. Vergeet niet om elke video wekelijks via sociale media te promoten. Natuurlijk is dit meer werk dan in één keer alle video s posten, maar uiteindelijk is het veel krachtiger. Je laat zien dat je actief blijft, en je hebt je kruit niet in één keer verschoten. Je bent verzekerd van dertig weken lang aandacht. Maak schermopnames met uitleg Er bestaan meerdere programma s om video s van je beeldscherm te maken. Maak minimaal vijf video s waarin je uitlegt welke stappen de bezoeker moet zetten om tot een bepaalde actie op je website te komen. Is het offerteformulier op je website moeilijk in te vullen? Leg dan in een video uit waar de bezoeker op moet letten bij de verschillende gevraagde velden. Wil je iemand een product laten kopen in je webwinkel? Maak dan een video waarin je dat stap voor stap voordoet. Daarmee haal je ook mensen over de streep die twijfelen. Een van de programma s waarmee dit goed mogelijk is, heet Camtasia. Video-editing Veel mensen denken dat het produceren van een video slechts op twee manieren kan: Volgens ons is er een derde manier om tegen lage kosten kwalitatief goede video s te maken: professioneel, maar dan tegen lage kosten. Het doel van een video is het overbrengen van de boodschap. Dat kan wel zonder beeld, maar nooit zonder goed geluid. Bezuinig daar nooit op. De geïnterviewde persoon of de voice-over moet goed verstaanbaar zijn. Het beeld mag best van een telefoon of tablet komen, maar zorg wel voor een goede reversmicrofoon met een extern opnameapparaat. Of, als je dat te duur vindt, gebruik één mobiele telefoon voor het geluid en een andere voor het beeld. Voeg geluid en beeld later samen. Dat zorgt voor een verrassend goed resultaat. Hoe bereid je een goede video voor? Met een script. Hierin schrijf je woordelijk uit wat de personen op de video moeten zeggen. Of, als je het niet wilt voorkoken, bespreek het met de geïnterviewde. Voor een video van een minuut kan deze fase in tien minuten afgerond zijn. Leg het voor aan de geïnterviewde en laat die het script van buiten leren. Bouw de fillmset op. Zorg voor goed licht. Neem je buiten op, wees er dan op bedacht dat het zonlicht niet te fel moet zijn. Bij te fel daglicht vervaagt het contrast in de video. Opnemen in de schaduw is dan beter. Het apparaat voor de geluidsopname moet klaarstaan. Zoals eerder genoemd kan dat een extern opnameapparaat zijn of een mobiele telefoon met een speciale app voor geluidsopnames. 126 Papiersoort 4: gesatineerd (glanzend) gestreken papier, 115 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 127

19 Ga filmen, maar zorg ervoor dat je niet te veel loze informatie opneemt. Dat kost namelijk veel tijd bij de volgende fase, de editing. Dus: hoe minder materiaal, hoe beter. De opgenomen scènes moeten natuurlijk wel kwalitatief goed zijn. Maak eens gebruik van een green screen, een groen scherm dus waarmee je de achtergrond in de montagefase kunt vervangen door andere beelden. Dat kan voor verrassende effecten zorgen. Als de opname klaar is, gaat de editor aan de slag. Beelden en geluiden worden samengevoegd met logo s, bijschriften en een korte aftiteling aan het eind. Daarin wordt de bezoeker aangezet tot actie, bijvoorbeeld tot het kopen van een boek of het bezoeken van een website. Na de editing wordt het videobestand op YouTube gezet. Dat kan openbaar of verborgen zijn. Een verborgen video op YouTube is alleen toegankelijk met een unieke link. Het is aan te raden om twee soorten video s te maken: gratis promotiefilmpjes en betaalde video s. De verborgen link kun je toepassen op de video s in de laatste categorie. YouTube instellen als bezoekersmagneet Je hebt geweldige video s op internet geplaatst, maar ze worden niet of nauwelijks bekeken. Hoe komt dat? Heel eenvoudig: je video is niet zichtbaar genoeg, niet vindbaar. Google en YouTube kunnen nog geen betekenis toekennen aan bewegende beelden. Daarom is het belangrijk om die betekenis zelf toe te voegen om de zoekmachines een handje te helpen. De enige reden om die metadata toe te voegen is dus het optimaliseren van de vindbaarheid van de video. Als YouTube de video kan vinden en rangschikken, zal ook Google de video hoog in de resultaten plaatsen. YouTube is eigendom van Google en Google is je grootste vriend bij internetoptimalisatie. (Bij privacyvraagstukken is dat een heel ander verhaal, al maakt Google daarin ook stappen.) Hoe maak je de video zichtbaar? Een aantal tips. Zet in de omschrijving van de video altijd de URL van de website die je wilt promoten. Iedereen die de video via YouTube bekijkt, dus niet via je site, komt op die manier tóch bij je website uit. Dat is ook weer goed voor de zoekmachineoptimalisatie van de URL die je promoot. Zorg ervoor dat deze link altijd begint met Dus bijvoorbeeld Op die manier is de link klikbaar. De link boven aan de beschrijving plaatsen is handig, omdat deze dan altijd zichtbaar is. YouTube laat namelijk standaard alleen de eerste paar regels van de beschrijving zien. Zet geen irrelevante zaken in de metaomschrijving, want daarmee dien je geen enkel doel. Maak de informatie wél zo uitgebreid mogelijk. Weid 128 Papiersoort 4: gesatineerd (glanzend) gestreken papier, 115 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 129

20 in zo n 500 woorden (een A4 tje) uit over wat er op de video te zien is en waarom deze zo relevant is. YouTube en Google doorzoeken deze teksten en maken daarmee je video zeer relevant. De video werkt zo als een magneet in YouTube en trekt bezoekers uit deze videodienst naar je website. YouTube als zoekmachine Een video posten is slechts een eerste stap in het promoten van je boek via YouTube. Daarna begint het taggen en het zorgen voor een goede omschrijving. Dit zijn de stappen als je begint met YouTubemarketing: Maak een YouTubekanaal aan en typ zo veel mogelijk informatie over jezelf en over je boek op je kanaal. Zorg ook voor een goede verwijzing naar je website. Post de eerste video. Vul álle gevraagde velden in bij YouTube. Dus wanneer de video is gemaakt, waar deze is opgenomen, en een goede beschrijving. Vul ook de juiste en belangrijkste tags in, omdat mensen daarop gaan zoeken. Plaats áltijd je website aan het eind van de beschrijving met een uitnodiging voor de bezoekers om daarop te klikken. Openbaar versus verborgen Filmpjes kun je verkopen en weggeven. We staan hier stil bij openbare video s en verborgen video s. Dit is essentieel voor slim omgaan met videomarketing. Als je alles weggeeft, doe je jezelf tekort. En als je alles achter een betaalmuur zet, weet niemand van je product. Je moet zorgen voor de ideale mix tussen gratis en betaalde content. Openbare, gratis video s Met een gratis video kun je bezoekers lekker maken. Je laat een stukje zien van een product, waardoor het vertrouwen in het product groeit. Zodra de koper enthousiast is, wil hij meer informatie aanvragen en zoekt hij contact. Dat is dan de kans om te verkopen. Verborgen video s Een filmpje waarvan je de link op YouTube niet openbaar deelt, is alleen toegankelijk voor mensen die beschikken over de link. Dit heet een verborgen video. Iedereen met deze link kan de video bekijken, anderen niet. Wat kun je nou met die verborgen filmpjes? Plaats de video in een e-book. Op die manier krijgt het e-book meerwaarde boven het papieren boek. Zet de video in een autoresponder. Dat is een systeem dat automatisch s verstuurt. Als je wilt weten hoe dat werkt, google dan even op autoresponder. Er zijn verschillende aanbieders die autoresponders leveren. Plaats de video op het besloten ledengedeelte van een website. Dat kan alleen als je een gedeelte van je website hebt dat toegankelijk is na inloggen. Op die manier is de video niet voor iedereen beschikbaar. 130 Papiersoort 5: Munken Pure, 120 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 131

21 Zet de video op een dvd en verkoop deze dvd, bijvoorbeeld als onderdeel van een cursuspakket. Je kunt er ook voor kiezen om helemaal geen verborgen video s aan te bieden, maar uitsluitend openbaar toegankelijke filmpjes. Die filmpjes kunnen de bezoeker net dat stukje extra vertrouwen geven om zaken te gaan doen met je bedrijf. Zeker als je zelf optreedt in die video s, geeft dat de bezoeker een vertrouwd gevoel. Let op: de video s hoeven echt niet perfect te zijn, als het geluid maar goed is. Beter een redelijke video op de website dan helemaal geen video. Bovendien onderscheid je je van de concurrent die dit medium helemaal niet inzet voor zijn bedrijf. 132 Papiersoort 5: Munken Pure, 120 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 133

22 9 De bookparty Veel auteurs gaan direct na de bookparty of boekpresentatie op vakantie. Toch is dat niet verstandig, bekeken vanuit marketing en verkoop. De grootste belangstelling voor het boek vanuit de media zal in de weken voor en na de presentatie zijn. De party is daarom nooit het einde van het intensieve proces van uitgeven in eigen beheer, maar een mijlpaal ergens in het midden. 134 Papiersoort 5: Munken Pure, 120 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 135

23 Waarom een bookparty? Een boekpresentatie zonder sfeer is als een feestje zonder taart. Hoe zorg je voor de juiste sfeer en hoe raak je de juiste snaar bij de bezoeker? Vraag je allereerst af waarom je een boekpresentatie wilt geven. Wil je het gewoon omdat je jezelf wilt belonen na het lange schrijven? Zie je de presentatie als het einde van een periode waarin je nauwelijks tijd had voor anderen? Wil je die anderen daar juist voor bedanken? Of beschouw je de presentatie als een marketinginstrument voor je bedrijf? voor jou. Verlevendig de presentatie met andere bijdragen, bijvoorbeeld van een kind, of een wetenschapper met een interessant verhaal. De bijeenkomst krijgt dan meteen extra inhoud. Rondom dit inhoudelijke moment bouw je de rest van de boekpresentatie op. Samengevat: Ontvangst en welkom. Een inleidende bijdrage van een bijzondere gast, bijvoorbeeld degene die het voorwoord heeft geschreven. Het inhoudelijke verhaal van de auteur. Overhandiging van het eerste exemplaar aan een hoge gast, bijvoorbeeld de burgemeester of een expert op je vakgebied. Gezamenlijk proosten op het boek. Boekverkoop met mogelijkheid tot signeren. Je kunt het beste voor dat laatste kiezen. De eerste redenen zijn dan mooi meegenomen en je kunt je eventuele partner of gezin beter op een andere, originelere manier bedanken. Vergeet niet om de mensen die een rol hebben vervuld bij de presentatie te bedanken, bijvoorbeeld met een mooie bos bloemen. Sla ook de medewerkers niet over. Bouw een ijzersterk programma Maak een goed draaiboek voor de boekpresentatie. Een voorbeeld van een draaiboek vind je op Verderop in dit hoofdstuk staat dit draaiboek ook afgedrukt. De elementen die je wilt gebruiken voor je eigen presentatie, kun je daar gewoon uit kopiëren. Veel belangrijker dan een goed draaiboek is het tijdig regelen van een ijzersterk programma. Kun je als auteur zelf je verhaal goed vertellen? Schroom dan niet om zelf op te treden voor je gasten. Ze komen immers Media zijn altijd dol op bekende personen. Als je boek zich in een bepaalde regio afspeelt, regel dan een overhandigingsmoment met een bekend persoon uit die regio. Bijvoorbeeld een burgemeester, al is die keuze vrij voorspelbaar. Burgemeesters en wethouders zijn makkelijk te strikken; verrassender is het om een bekendheid uit onverwachte hoek te benaderen. Het moment van overhandiging, dat je laat samenvallen met de boekpresentatie, zorgt weer voor nieuwe media-aandacht. Tip: laat de boekpresentatie sponsoren door een bedrijf, in ruil voor naamsvermelding voor in het boek. 136 Papiersoort 5: Munken Pure, 120 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 137

24 10 De promotiemachine Massamedia als televisie en gedrukte kranten doen het nog steeds goed, ondanks de enorme aanwezigheid van internet. Hoe kom je onder de aandacht van de schrijvende journalist of de redacteur van De Wereld Draait Door? 160 Papiersoort 5: Munken Pure, 120 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 161

25 De promotiemachine aan het werk zetten is van groot belang wanneer je gaat uitgeven in eigen beheer. Dat wordt weleens onderschat door de enthousiaste auteur die telkens het wiel opnieuw moet uitvinden. Dit hoofdstuk geeft je inzicht in de belangrijkste promotiemiddelen. Een traditionele uitgeverij beschikt vaak over een goed marketingplan, dat wordt ingezet kort voordat het boek op de markt komt. Bij uitgeven in eigen beheer komt dit allemaal voor rekening van de schrijver. Soms kan het een voordeel zijn om niet aangesloten te zijn bij een reguliere uitgeverij. Bij grote uitgeverijen kan het boek ondergesneeuwd raken in het enorme productaanbod. Bovendien hebben auteurs van boeken in eigen beheer vaak een soort natuurlijke sympathie, die journalisten zeer aanspreekt. De kans op free publicity voor het boek neemt daardoor weer toe. Voorkom dat je boek na drie maanden dood is De juiste timing Een succesvol boek is meer dan alleen een voortreffelijke inhoud. Een groot marketingsucces bereik je door een doordachte planning. Voor een journalist is een boek alleen nieuws als het nog niet is verschenen of nog maar enkele weken op de markt is. Al na twee maanden is het boek oud nieuws en krijg je alleen nog aandacht bij een actuele gebeurtenis waaraan je boek gelinkt kan worden. Probeer daarom twee vliegen in één klap te staan. Plan het moment van verschijnen zorgvuldig en zorg voor verbinding met de actualiteit. Het allerbeste persmoment Probeer de boeklancering samen te laten vallen met een actuele gebeurtenis. Journalisten zijn continu op zoek naar originele invalshoeken voor artikelen. Als jij die kunt bieden door de journalist te wijzen op het uitbrengen van je boek, dat toevallig samenvalt met die actuele gebeurtenis, heb je goud in handen. Veel auteurs zien de bookparty als laatste fase van de boekproductie. Dat klopt, vanuit de auteur gezien. De tijd van het noeste schrijfwerk zit erop en de boeklancering is een beloningsmoment waarbij de auteur in de schijnwerpers staat. Familie, vrienden en de pers krijgen een uitnodiging om het feestje bij te wonen. Maar er komt geen enkele journalist opdagen op het feestje en de verwachte verkooppiek blijft uit. Wat ging er mis? En hoe kan het dat de belangstelling zo tegenvalt? Alles valt of staat met een goede timing. Een boek wordt pas een succes als veel mensen het lezen. Wanneer gaan ze dat doen? Als ze het gekocht hebben. Ze moeten er dus allemaal vanaf weten. Dat kan op twee manieren: via sociale media en via de traditionele massamedia zoals kranten, lokale en landelijke televisie, radio, en invloedrijke websites. De hamvraag is nu: hoe zorg je ervoor dat journalisten over je schrijven? Verplaats je even in een journalist. De mailbox van een redactie stroomt dagelijks over van persberichten. Je moet dus goed weten wanneer jouw bericht relevant is. Het nieuws dat je een boek in eigen beheer hebt uitgegeven is misschien wereldnieuws voor je moeder, maar voor een journalist ben je een van de velen. Zorg dus voor die actuele haak om optimale media-aandacht te krijgen. 162 Papiersoort 6: zijdemat gestreken (silk) papier, 170 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 163

26 Heb je een boek geschreven over succesvolle moeders? Verstuur je persbericht dan in de aanloop naar Moederdag. Een ander voorbeeld. De historie van New York heeft Nederlandse wortels. Pak daarom het jaar waarin de banden tussen Nederland en Amerika onderwerp van aandacht zijn. Wij deden dat bij 400 jaar Nederlandse betrekkingen. Dat leidde bij ons tot een halve pagina aandacht in De Telegraaf. Ons boek Starten in Duitsland haalde eind 2014 de voorpagina van Tubantia vanwege de actuele koppeling met een grote ondernemersbeurs die de dag ervoor gehouden werd en het bezoek van de consul-generaal. Pak een actuele gebeurtenis en schrijf daar een boek over. Aandacht gegarandeerd. Waar zou je boeken over kunnen schrijven? Denk aan de troonswisseling van Beatrix en Willem-Alexander, debacles bij grote bedrijven of gewoon een originele invalshoek rondom de traditie van sinterklaas in Nederland en België. Presenteer dat boek dan begin of medio oktober. Het is niet zo moeilijk om de juiste timing te vinden, maar ga er gewoon even voor zitten. Benader de pers tactisch Iedere journalist is lui. Althans, zo lijkt het, omdat je als auteur vaak geen ontvangstbevestiging of reactie krijgt. Dat komt doordat elke redactie overstelpt wordt met berichten en verzoeken tot interviews. Verwacht daarom niet dat een redactie zomaar aandacht aan je boek geeft. Je moet die aandacht eerst verdienen. Dat doe je door slim te werk te gaan. Hoe valt je boek op in die enorme brij persberichten? Maak het de journalist allereerst zo makkelijk mogelijk. Zodra je je doelgroep helder voor ogen hebt, maak je een lijst met de invloedrijkste journalisten. Stuur ze een leesexemplaar met een persbericht en een persoonlijke brief. Daarin vertel je wie je bent, waarom je het boek hebt geschreven, en dat je een leesexemplaar en een persbericht meestuurt. Kondig je brief van tevoren aan door het persbericht te mailen met een aantal relevante auteursfoto s en uiteraard de omslag van je boek. Bel de journalist gewoon op Een week na het opsturen van het boek bel je de journalist op en vraag je of je een afspraak kunt maken. Dat zijn dus al drie contactmomenten met de redactie. Probeer een beetje te bluffen en laat zien dat je niet om deze journalist heen wilt. Verplaats je zo goed mogelijk in zijn doelgroep, want die hoeft niet een-op-een overeen te komen met de doelgroep van je boek. Een journalist van een lokale krant heeft het meest aan de lokale link. Daar zal hij de nadruk op leggen en dat zal voor hem een voorwaarde zijn om jou een interview aan te bieden. Als je in Huizen woont en een boek hebt geschreven, ligt het voor de hand om het Nieuwsblad voor Huizen te benaderen. Vanwege de lokale link zal de journalist het persbericht eerder willen plaatsen, of je zelfs willen interviewen. Maar als je ook een artikel wilt in de Veendammer, de lokale krant voor Veendam, moet je wat anders te werk gaan. Stel die redactie bijvoorbeeld voor om een aantal boeken weg te geven via een lezersactie. Daar zullen ze vrijwel altijd op ingaan. Geef een lezing in de plaatselijke bibliotheek of ga signeren in de boekwinkel. Als de lokale link er niet is, ga je die zelf maken. Het benaderen van regionale en lokale media werkt overigens goed. Ze worden veel gelezen, bekeken of beluisterd. Daarnaast kun je je richten tot media met een heel specifieke doelgroep. Denk aan gespecialiseerde websites waar je lezers graag komen. Kijk goed naar vakmedia en zorg ervoor dat je weet welke bladen je doelgroep leest. Je kunt het zo gek niet bedenken of er bestaat wel een website of magazine over. 164 Papiersoort 6: zijdemat gestreken (silk) papier, 170 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 165

27 Het verschijnen van een boek waarvan de schrijver uit de buurt komt, is bijna altijd reden tot publicatie van een artikel in de lokale media. Toch is het verstandig om een stap verder te gaan dan alleen bellen en en. Bezoek lokale journalisten en maak persoonlijk contact. Bel ze op en vraag om een afspraak waarin je het belangrijkste lokale blad de lokale primeur gunt. Doe vervolgens hetzelfde met regionale kranten en ten slotte met de landelijke media. Beloof de journalist telkens dat hij de eerste is in de regio of in het land. Dus één lokale krant, één regionale krant en één landelijke krant. De vakpers benaderen is de volgende stap. Zorg ook hier voor unieke content, waarbij je de journalist zelf bezoekt. Dit kost veel tijd, maar levert veel op. Bel de journalist op, mail hem, bel nogmaals en zeur net zo lang tot je een interview hebt geregeld. Soms belonen journalisten volhardende auteurs met een interview om van het gevraag af te zijn. Dat verdient dan misschien niet de schoonheidsprijs, maar het is wel doeltreffend. Neem journalisten in vertrouwen Een eerste vereiste is een goed en beknopt persbericht dat je naar alle media stuurt waarvoor het bericht relevant is. Bepaal de medialijst zorgvuldig. Neem enkele journalisten van de belangrijkste media in vertrouwen en vertel ze dat je boek eraan komt. Benader ze persoonlijk via de telefoon. Stuur ruim voor de geplande verschijningsdatum een exemplaar toe, onder strikt embargo. De journalist heeft zo het gevoel dat hij iets bijzonders in handen heeft en zal er dan eerder en wellicht meer aandacht aan besteden. Nodig de journalist uit om jezelf te laten interviewen voor het boek. Ga er nooit van uit dat de aandacht vanzelf komt; het is altijd nodig er bovenop te zitten. Vraag recensies aan de pers Reserveer een stuk of vijftig boeken om te versturen naar de media. Beknibbel hier niet op, want met het verspreiden van je gedachtegoed via de massamedia bereik je veel mensen. Wees ook niet te bescheiden om direct om een recensie te vragen. Journalisten krijgen wekelijks stapels nieuwe boeken binnen. Jouw boek moet in dat enorme aanbod opvallen en dat kan alleen met persoonlijke aandacht voor de journalist. Stuur altijd een verzorgd persbericht mee, dat je op briefpapier afdrukt. En bel er een dag later nog over. Wees volhardend en laat je niet met een kluitje in het riet sturen. Maak het zo persoonlijk mogelijk Zorg ervoor dat je weet wie de journalist van de krant is waar je je boek naartoe wilt sturen. Een telefoontje of naar de redactie volstaat vaak. Vraag meteen even naar het persoonlijke adres. Een lijst is hier vaak niet van te geven, want de banen in de journalistiek wisselen nogal eens. Zodra je die naam hebt, stuur dan het volgende op: 166 Papiersoort 6: zijdemat gestreken (silk) papier, 170 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 167

28 Je boek dat nog niet officieel is verschenen (enkele weken voor de verschijningsdatum). Het persbericht. Een begeleidende brief inclusief een persoonlijke krabbel met pen. Schrijf op de envelop: naam medium, naam journalist (voor- en achternaam zonder spelfouten!), postbus, postcode en plaats. Je visitekaartje met daarop je mobiele nummer; eventueel handgeschreven, dat is nog persoonlijker. Stuur een week na het postpakketje een Je hebt de naam van de journalist en zijn adres. Als je dat niet hebt, kun je het richten aan de redactie, maar wel ter attentie van de juiste journalist. Stuur een waarin je jezelf voorstelt en verwijs naar het postpakketje van vorige week. Dat hoeft geen uitgebreide mail te zijn. Een voorzet: Beste Lieke/Herman/Annette/Wim, (gebruik de voornaam!) Vorige week heb ik mijn nieuwste boek, (titel cursief), naar de redactie gestuurd, ter attentie van jou. Ik ben heel benieuwd of het boek je heeft bereikt en of je de moeite wilt nemen om een deel ervan te lezen. Ik bied aan om eens langs te komen op de redactie. Ik heb nog geen afspraken met andere media gemaakt, dus jullie kunnen de primeur krijgen. Ik hoor graag van je. (Bij een magazine: wanneer is de verschijningsdatum van de volgende uitgave?) [Sluit af met een vraag; dan komt er ook een antwoord en is er persoonlijk contact!] Met vriendelijke groet, (naam, mobiel nummer en adres) Een primeur bieden? Alleen voor het interview Natuurlijk wil een journalist van een krant of magazine graag de eerste zijn die over je boek schrijft. Maar gok niet op de primeur. Stel dat een journalist niets doet met je bericht; dan heb je waardevolle tijd verspild met wachten. Je kunt wel de primeur geven voor het eerste grote interview. Aan De Telegraaf of het AD bijvoorbeeld of aan het eerste magazine dat een groot interview met je ziet zitten. Voor de radio geldt dan weer hetzelfde, net als voor televisie. Wij hebben meerdere keren contact gehad met redacteuren van De Wereld Draait Door omdat zij dolgraag een interview wilden met een van de hoofdpersonen in onze boeken, de topondernemer van Jumbo, Karel van Eerd. Maar niet als hij diezelfde avond ook bij de inmiddels gestopte concurrent Pauw & Witteman zou aanschuiven, dan zou de primeur weg zijn. Helaas konden wij onze hoofdpersoon niet zover krijgen om zich te laten interviewen. Het risico van imagoschade was te groot. Maak offline- en onlinepromotiemateriaal Papieren promotiemateriaal doet het nog steeds goed. Iets tastbaars meegeven na een gesprek, een lezing of zomaar een ontmoeting is goud waard. Wat je op dit promotiemateriaal communiceert, luistert wel heel nauw. Eerst bekijken we welke vormen van fysiek promotiemateriaal we kunnen inzetten: posters visitekaartjes over je boek flyers 168 Papiersoort 6: zijdemat gestreken (silk) papier, 170 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 169

29 vlaggen banieren (banners) boekenleggers pennen een dvd over je boek USB-stick goody bag ansichtkaart als uitnodiging bedrukte gadgets bedrukte gebakjes (petitfours) je een boek voor horecaondernemers? Promoot het dan bijvoorbeeld op een bierviltje. Een papieren poster Een poster doet het altijd goed in de boekwinkel, maar is voor zakelijke boeken minder relevant. Boekhandelaren staan niet te trappelen om elk managementboek zomaar in te kopen. Het heeft dan ook niet veel zin om de pijlen te richten op de boekwinkelier. Dat ligt anders bij gespecialiseerde boekwinkels of bij boekwinkels die de auteur lokaal willen promoten. In dat geval kun je natuurlijk weer wél een poster afgeven. Het maakt niet uit wat je kiest Je kunt het zo gek niet bedenken, alles is mogelijk. Het hangt erg af van je budget en van je creativiteit. Het maakt niet uit of je gaat voor een luxe pennenset of een goedkoop visitekaartje, het gaat om het effect van de boodschap. Bedenk dus eerst wat je doel is. Wil je mensen naar een bepaalde website trekken? Beloon ze daar dan voor en stel wat in het vooruitzicht. Wil je de bezoekers laten twitteren of iets laten delen op Facebook? Leg dat dan uit. En vertel ook waarom je dat zo graag wilt; wees open en eerlijk. Mensen zullen je dan sneller ter wille zijn. Als je dit doel glashelder voor ogen hebt, kun je nadenken over de ruimte die de boodschap nodig heeft. Heb je een lang verhaal te vertellen? Maak dan een kaartje of brochure. Wil je alleen een leus de ether in slingeren? Kies dan voor een pen of sticker. Het is helemaal mooi als de informatiedrager goed op de boodschap van je boek aansluit. Is je boek een pleitbezorger van groen ondernemen? Druk het dan op FSC-papier (sowieso altijd aan te raden) en zorg ervoor dat al het promotiemateriaal ook duurzaam is. Overweeg in dit geval om alleen digitaal promotiemateriaal te maken om het milieu te ontzien. Gaat het boek over glossy zakendoen? Sluit daar dan op aan in de promotiecampagnes. Maak Visitekaartjes voor het boek Visitekaartjes laten maken is niet duur en is zeer aan te raden. Zo heb je altijd kaartjes op voorraad waarop je naam, telefoonnummer, adres en de voorzijde van je boek staan. Als je ergens bent, kun je er altijd een paar achterlaten en een enthousiast praatje over je boek houden. Dat kan ook in een privé situatie, bijvoorbeeld op een verjaardag. Neem je kaartjes altijd mee. Je weet nooit wie je tegenkomt. Een staande banier Een banier of banner staat zeer professioneel, bijvoorbeeld op de boekpresentatie. Ben je van plan om lezingen over je boek te geven? Laat dan een banier maken met daarop de voorzijde van je boek. Dat komt heel professioneel over. Als je kiest voor een verwisselbare banier, kun je het doek altijd weer wisselen wanneer je reclame wilt maken voor een ander product of merk. Een boekenlegger Een boekenlegger? Dat kan voor auteurs met een boek in eigen beheer net even de slagroom op de taart zijn. En bovendien een uitstekend pr-instrument en een leuke weggever. Boekenleggers zijn er in alle 170 Papiersoort 6: zijdemat gestreken (silk) papier, 170 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 171

30 soorten en maten. Er zijn in Nederland en België zelfs talloze mensen die ze verzamelen. Bij onze verkoopstands verbaasden we ons erover hoeveel mensen dat doen. Wat wil je communiceren op de boekenlegger? Het ligt voor de hand om daarop van alles te vertellen over het nieuwe boek. Maar dat is niet zo verstandig. Promoot een volgend deel, of promoot het bijbehorende e-book of een gerelateerde cursus. Zorg ervoor dat mensen met hun smartphone naar de website kunnen gaan van het product dat of de dienst die je promoot. Dat kan op twee manieren: door de website te noemen op de boekenlegger én door een QR-code aan te bieden. Hoewel de meningen verschillen over de effectiviteit van QR-codes, is er een groep consumenten die daar vaak gebruik van maakt. En als je een URL noemt, maak dan altijd een deeplink. Dus bijvoorbeeld niet maar Wat is het ideale formaat voor een boekenlegger? Een te grote gooien mensen weg, want die is te onhandig, en een te kleine is ook niks, want die verdwijnt. Een gangbaar formaat is 52 mm breed en 148 mm hoog. Maar 74 x 210 mm kan ook prima. Maak een QR-code Met een QR-code kan iemand met een smartphone deze code scannen. Daarmee kom je direct uit bij de website waar deze naartoe linkt. Op zich leuk, maar er kan nog veel meer met een QR-code bij de promotie van je boek. Natuurlijk is een QR-code ook maar een middel om te communiceren. En misschien bestaat het over twee jaar wel niet meer, want de ontwikkelingen gaan snel. Toch loont het de moeite om je even te verdiepen in de mogelijkheden die een QR-code biedt bij de boekpromotie. Het Boekenschap beveelt deze website van harte aan: Methode 1: leid de lezer naar een bepaalde website Via bijvoorbeeld (er zijn veel meer van zulke sites) is het mogelijk om zelf in een paar seconden een goede QR-code te maken. Een QR-code is een code die te lezen is met een mobiele telefoon. Deze code kan de telefoon opdrachten geven. De bekendste opdracht is: ga naar deze website. De telefoon opent dan de internetbrowser en laat de ingestelde website zien. Dat kan ook een deeplink naar een pagina zijn, dus bijvoorbeeld direct naar deze informatie over QR-codes: www. hetboekenschap.nl/qr. Dat kan weer handig zijn als je je bezoekers, nadat ze een bepaald deel van je boek hebben gelezen, niet naar de homepage wilt sturen, maar direct naar de webpagina waar ze moeten zijn. Methode 2: werk met een verborgen tekstboodschap Je kunt ook een QR-code maken waarachter een verborgen boodschap of wachtwoord zit verstopt. Wat heb je hieraan bij de boekpromotie? Stel je voor dat je de lezer wat extra hoofdstukken wilt bieden die niet in het papieren boek staan. De lezer kun je naar internet leiden, maar je wilt niet dat iedereen die hoofdstukken zomaar kan inzien. Als je ze beveiligt met een wachtwoord, kun je dat verstoppen in de QR-code. Als je dit gebruikt, moet je wel nagaan in hoeverre de doelgroep vertrouwd is met het scannen van QR-codes. Bij een boek over computertechnologie of bij een managementboek zou het kunnen. 172 Papiersoort 6: zijdemat gestreken (silk) papier, 170 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 173

31 Methode 3: verstuur een sms Wees creatief en laat de mobiele telefoon van je lezer een sms-bericht klaarzetten dat verstuurd kan worden na het scannen van de QR-code. En zo zijn er nog meer mogelijkheden waarbij een QR-code kan helpen om de boekpromotie wat innovatiever te maken. Het gaat er niet om dat honderd lezers dit doen. Als één lezer het doet, is het project al geslaagd. Laat een bekend persoon de pen pakken Het inschakelen van een bekende Nederlander (BN er) of Bekende Vlaming (BV) is om meerdere redenen interessant. De belangrijkste is wel het opwekken van de interesse van de media. Journalisten komen maar wat graag op een boekpresentatie waar een BN er of BV te gast is. Zo iemand wordt uitgebreid geïnterviewd en en passant wordt het boek nog even genoemd. Maar is dat wat je met een boekpresentatie wilt bereiken? Wanneer BN ers of BV s geïnstrueerd worden om altijd door te verwijzen naar de auteur, schiet het uitnodigen zijn doel niet voorbij. Maar wanneer komen ze op je bookparty? Vooral als ze een bijdrage hebben geleverd aan je boek, bijvoorbeeld door het voorwoord te schrijven. Hun bloed, zweet en tranen kleven dan aan de pagina s. En daar zijn ze trots op. Maar het is niet eenvoudig om een BN er of BV de pen te laten pakken. Daarom kun je je ook als ghostwriter opwerpen. Je kruipt dan in de huid van de bekende persoon en schrijft zelf de complete tekst. Vervolgens keurt de BN er of BV die tekst goed. In zeven stappen naar het doel 1. Kies zorgvuldig een BN er of BV die iets heeft met het onderwerp van je boek. 2. Of, als dat niet lukt, benader een bekende persoon tot wie je via-via toegang hebt. Er is altijd wel een link tussen de bekende persoon en het onderwerp van je boek te maken. 3. Maak een waarin je kort het onderwerp van het boek introduceert. 4. Bel de BN er of BV op en stuur een na. Of gebruik de omgekeerde volgorde, eerst mailen en dan bellen. 5. Schakel mensen rond de bekende persoonlijkheid in om hem of haar te overtuigen. 6. Geef niet op bij de eerste tegenslag, maar ga door alsof je een bord voor je kop hebt. 7. Heb je contact? Vraag dan of de BN er of BV het eerste boek in ontvangst wil nemen op je bookparty, en een korte aanbeveling wil maken. Begin niet meteen over het voorwoord; dat is te veel gevraagd. Maar als je een toezegging hebt, stel dan voor om het voorwoord uit naam van de bekende persoon te schrijven. Vraag om tientallen reviews Hoe kun je een twijfelende koper over de streep trekken? Door de kracht van de groep te gebruiken, de mening van anderen over jouw product. Zet daarom lezers van je boek in om het te promoten. Maar hoe verleid je ze daartoe? Door ze iets in het vooruitzicht te stellen of door iets te beloven. 174 Papiersoort 6: zijdemat gestreken (silk) papier, 170 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 175

32 Vijf beloftes aan toekomstige lezers De lezer mag het boek eerder lezen dan de massa. De lezer voelt zich bevoordeeld, bijzonder. Deel vijftig boeken uit onder vrienden en bekenden, nog voor de grote boekpresentatie. Vraag of ze je boek willen lezen, of in elk geval een recensie over je boek willen schrijven. Laat zien dat je juist deze kleine groep hebt uitgekozen uit een grotere groep. Dan voelen zij zich echt vereerd. Stuur ze een week na ontvangst van je boek een , waarin je vraagt om een reactie op je boek. Natuurlijk mag dat ook een reactie in één zin zijn, als ze maar wat roepen. In negen van de tien gevallen krijg je een reactie terug. (Maar het ligt er natuurlijk wel aan hoe aardig je het vraagt ) Beloof een flinke korting. Je stuurt vijftig s naar relaties, zonder meteen een boek cadeau te geven. In deze vertel je ze dat je boek eraan komt, waar je boek over gaat en nodig je ze uit om het boek met een voorintekenkorting te bestellen. Noem altijd een uiterste datum in deze , dan komen ze eerder in actie. Stuur een week voor het verstrijken van deze datum een als reminder. Vraag aan iedereen die de boekpresentatie bezoekt om een korte eerste reactie op je boek. Het hoeft niet per se een inhoudelijke reactie te zijn, want mensen hebben het boek nog niet gelezen. Het kan ook gewoon een eerste indruk zijn of een reactie op de onderwerpkeuze. Willen de bezoekers je boek eerst lezen? Vraag dan in elk geval om een adres. Een effectieve manier om reviews te verzamelen is het opnemen van korte videofragmenten na afloop van de boekpresentatie. Geef bezoekers gratis toegang in ruil voor een review. Koppel een evenement of lezing aan je boek en vraag daar entree voor. Geef iedereen die wat aardigs over je boek vertelt gratis toegang voor het event. Vergeet nooit dat een review veel waard is. Beloof wat anders in ruil voor een review. Verplaats je in degene van wie je graag een review ontvangt en stel een gepersonaliseerde beloning in het vooruitzicht. Op die manier krijg jij wat je wilt (een review) en krijgt degene die de review schrijft een beloning naar keuze. Je kunt zelf nog zo hard roepen hoe goed je boek is, als iemand anders dat doet werkt het tien keer beter. Maak daarom verstandig gebruik van testimonials, reviews, aanbevelingen of hoe je de mening van anderen ook wilt noemen. Wat doe je als je voor een grote aankoopbeslissing staat? Je vraagt anderen om raad. Dat kan al dan niet bewust gebeuren. Testimonials op internet doen het altijd goed. Dat geldt niet alleen bij de aanschaf van een auto, caravan of printer, maar ook voor boeken. Niet voor niets hebben tal van webwinkels sterrensystemen geïntroduceerd, waarin de klant zijn mening kan geven. Wehkamp.nl laat bijvoorbeeld ook negatieve meningen zien, waardoor je als klant echt het gevoel krijgt bij een betrouwbare partij te kopen. Wees daar dus niet bang voor. Hoe werken testimonials in boekenland? Testimonials of aanbevelingen zijn van grote waarde. Traditioneel zet de uitgever de mening van een krant als review op de achterflap van een boek, maar internet biedt nog meer mogelijkheden. Je kunt zien wat anderen van het boek vinden door reviews te lezen. Op je eigen verkooppagina mogen die reviews natuurlijk niet ontbreken. Hoe ziet een goede reviewpagina eruit? Er zijn geen vaste regels voor om te bewerkstelligen dat een lezer van een internetpagina een review snel accepteert. Feit is wel dat een foto bij de review wonderen doet. Dan krijgt een mening ineens een gezicht. 176 Papiersoort 6: zijdemat gestreken (silk) papier, 170 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 177

33 En af en toe een wat mindere recensie is helemaal niet erg. Sterker nog, voor de algehele betrouwbaarheid krijgen de goede recensies alleen maar meer waarde als er af en toe een wat mindere recensie tussen zit. Korte aansprekende zinnen met naam en foto zijn dus de meest ideale review. Videoreviews, kost dat niet veel tijd? Als je zelf video s maakt van je lezers, kost dat veel energie en tijd. Maar je kunt je lezers ook vragen om zichzelf te filmen (eventueel via de smartphone) en even te vertellen wat ze van je boek vinden. Daar mag best iets tegenover staan van jouw kant, bijvoorbeeld een gratis tweede exemplaar om weg te geven. De persoon die de moeite neemt om een positieve review te schrijven of zelfs op te nemen, is de beste ambassadeur voor je boek die je je kunt bedenken. Pak het dus slim aan en zorg ervoor dat de videoreviews jou geen tijd kosten. Maak een enquête Begin je net met het plaatsen van reviews? Maak dan gebruik van een gratis online-enquête over je boek. Deze vind je bijvoorbeeld op de gratis enquêtewebsite of SurveyMonkey.com. Verzin een stuk of vier vragen over je boek en nodig de bezoekers via uit om de enquête in te vullen. Niet iedereen zal dat doen, maar als je zo een stuk of tien recensies verzamelt, heb je al een mooi begin. Een andere manier is het plaatsen van een reactiemogelijkheid op je website, waardoor je actief de dialoog met de bezoeker aangaat. Een simpel antwoord op een vragen kan natuurlijk ook altijd. Ook kun je de sociale media inzetten om de reviews bij elkaar te sprokkelen. Gewoon wedden op meerdere paarden. Gouden aanbevelingen van anderen zijn belangrijker dan aanprijzingen van jezelf. Besteed hier dan ook voldoende tijd en aandacht aan. Naast een enquête kun je ook denken aan een ludiekere manier: maak eens een quiz over je boek en verloot een aantal boeken in ruil voor de juiste inzendingen. Maak een luisterboek ter promotie In Amerika is er een grote markt voor het luisterboek. In Nederland niet; audioboeken vormen hier een bescheiden niche. De hoofdreden: het Nederlandse taalgebied is veel kleiner dan het Engelse. Door dan tóch een luisterboek te maken als ondernemer, kun je jezelf goed onderscheiden van de concurrentie. Veel zakenmensen zijn lang onderweg in de auto en willen hun tijd nuttig besteden. Hoe mooi is het als je een USB-stick verkoopt met daarop het boek over je business, maar dan volledig ingesproken? Het luisterboek geeft een extra dimensie aan het papieren boek en het e-book. Wie verstandig is, maakt er een combinatiepakket van: dus papieren boek, e-book en luisterboek tegen een scherpe combinatieprijs. Vergeet de vaste boekenprijs en eventuele combinatieprijs niet aan te melden bij het Commissariaat voor de Media. Zelf inspreken of werken met een stemacteur? Een luisterboek inspreken is echt een vak apart. Een stemacteur kan de boodschap als geen ander overbrengen. Stuntel je zelf met het inspreken van je boek? Besteed het dan uit aan een professional. Vind je het leuk en is je stem plezierig om naar te luisteren? Doe het dan zelf. De auteur is de enige die precies weet hoe hij elke zin heeft bedoeld. Bovendien vergroot dat het gevoel van authenticiteit bij de lezer. 178 Papiersoort 6: zijdemat gestreken (silk) papier, 170 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 179

34 Gebruik het programma Audacity Audacity is een geweldig (gratis) programma om geluidsbestanden te bewerken. Stukjes eruit halen, een achtergrondmuziekje toevoegen, een leader of outtro - alles is mogelijk. Audacity kan geluidsbestanden exporteren naar mp3, maar daarvoor is wel extra software, een zogeheten plug-in nodig. Gebruik SoundCloud als gratis pr-middel SoundCloud is het platform voor luisterboeken. Vergelijkbaar met YouTube, maar dan alleen voor mp3-bestanden, wav-bestanden en andere geluidsbestanden. Als je je boek op SoundCloud hebt gepost, is het belangrijk dat je het laadt met extra informatie. Schrijf minimaal drie alinea s over je luisterboek op SoundCloud. Voorzie het luisterboek van de juiste tags. En kopieer de embed code. Dat is de code waarmee je het SoundCloudbestand op je eigen website kunt weergeven. Dat ziet er echt heel professioneel uit. Maak het luisterboek beschikbaar via het CB Het is mogelijk om je luisterboek bestelbaar te maken via het CB. Op die manier kunnen webwinkels je boek in de virtuele etalage zetten en verkopen. Een van de bekendste luisterboekenwinkels is Tips voor extra aandacht Maak korte teasers, lekkermakers, van je luisterboek. Leuke vragen over de inhoud van je boek, leuke weetjes, interessante feiten - alles leent zich voor een teaser. Post de teasers ook op SoundCloud en promoot ze in een nieuwsbrief, via YouTube, via een webinar (onlineseminar op internet) en natuurlijk in je papieren boek. Verder kunnen geluidsfragmenten ook prima ondersteunend werken bij je boek. Een boek voor dierentuinmedewerkers is extra veel waard als je het lardeert met dierengeluiden. Pas op met bedrijven die de productie van een luisterboek tegen een vergoeding voor je regelen. De uitgeefrechten moeten altijd bij de auteur blijven liggen om problemen in de toekomst te voorkomen. Maak een e-book ter promotie Waarom zou je een e-book uitgeven, het papieren boek verkoopt toch goed? En de prijs van een e-book ligt een stuk lager; straks koopt niemand het papieren boek nog. Uitgevers worstelen al jaren met deze kwestie. Hoe je het ook wendt of keert, de opmars van het elektronische boek is niet meer te stuiten. In sommige gevallen heb je meer aan een e-book dan aan een papieren boek: Als de lezer veel moet opzoeken. De zoekfunctie van het e-book is ideaal. Als je gericht naar informatie op zoek bent, werkt een e-book veel prettiger. Bij studiedoeleinden. Wat heb je liever? Een zware tas vol boeken of een apparaat waarop je je e-book kunt lezen? Als je lezers het boek nu willen hebben om tot een oplossing van hun probleem te komen. Je wilt dan niet wachten tot de volgende dag wanneer je papieren boek in de bus valt. Op vakantie. In het vliegtuig neem je makkelijker een e-book mee dan een dik papieren boek. Als lekkermaker. Een e-book kan de verkoop en de bekendheid van je papieren boek vergroten. 180 Papiersoort 6: zijdemat gestreken (silk) papier, 170 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 181

35 Als manier van verdieping. Lezers die meer willen weten over het onderwerp van je papieren boek verwijs je naar je e-book. Als je beeld en geluid wilt toevoegen. Die kun je eenvoudig toevoegen aan een e-book. Wanneer is een e-book minder interessant? nadeel is dat de pdf niet schaalbaar is. Als je een pdf van je boek op een ipad of andere tablet bekijkt, zie je dat deze het complete boek weergeeft. Bij een groot boek is de letter dan al snel te klein. Speciaal om dat probleem op te lossen is de epub ontwikkeld. Inmiddels is deze toe aan versie 3. Deze maakt het mogelijk om video s in het boek op te nemen, zonder dat je het e-book hoeft te verlaten. Als relatiegeschenk. Een inlogcode cadeau krijgen is niet interessant. Een papieren boek geef je graag cadeau en is leuk om te krijgen. Commercieel gezien is het verkopen van grote hoeveelheden boeken aan bedrijven interessant. Een virtuele stapel e-books verkoop je minder makkelijk dan een stapel echte boeken. De prijs van je e-book Apple wil dat de prijs van je e-book eindigt op 99 cent achter de komma. Dus 3,99, 4,99 of 5,99 euro, enzovoort. In tegenstelling tot het papieren boek schrijft de Nederlandse wet niets voor over e-books. Je mag dus met je prijs variëren en hoeft deze niet te melden bij het Commissariaat voor de Media. Op papieren boeken zit standaard 6 procent btw. Voor e-books geldt dat niet; over de prijs van een e-book moet je 21 procent btw rekenen. E-book als epub of pdf? Er bestaan verschillende manieren om een e-book te publiceren. De pdf is de bekendste, maar deze heeft een aantal grote nadelen. Het grootste Een voorbeeld van een gratis e-book. Met speciale software kun je het boek een 3D-uitstraling meegeven. 182 Papiersoort 6: zijdemat gestreken (silk) papier, 170 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 183

36 Met dank De volgende personen wil ik heel hartelijk danken bij de totstandkoming van dit boek: In de eerste plaats Andrea en onze kinderen Jonas, Amke en Irsa voor hun geduld en de ruimte die ze mij gaven en geven. Collega Helma Folman voor haar kritische blik en vooral haar motiverende woorden om dit boek af te maken. Collega-auteur Oscar Bulthuis voor zijn vermogen om te sparren. Vormgever en lieve zus Gerdien voor de prachtige omslag. Collega-schrijfcoach Hanneke Bruintjes voor het tegenlezen. Tekstcorrector Rien Wisse voor zijn kritische blik als corrector. Tony Tati voor het belangeloze gebruik van zijn prachtige illustraties. Tiny Tati voor haar opbouwende commentaar. Drukwerkexperts Joris Brockötter en Bob Marneth voor het meedenken over deze bijzondere uitvoering met zeven papiersoorten. Bovenal wil ik jou, lezer, bedanken dat je de moeite neemt om je te verdiepen in de wereld van het uitgeven in eigen beheer. Je bent nu goed op weg en veel stappen dichter bij je doel gekomen: een zakelijk boek over je vak met jouw naam op de kaft. Jouw boek zal deuren voor je openen waarvan je nog niet eens wist dat ze bestaan. Maarten Beernink, voorjaar 2018 Index actualiteit 99 adverteren 202 affiliate link 24 affiliatelink 24 afleveradres 69 afleverdatum 70 Amazon.com 199 Apple 199 Audacity 180 audioboeken 179 auteur 45 autoresponder 103 banier 171 barcode 44 beeldbank 37 besparen 34 bijlagen 49 bindwijzen 57 binnenwerk 47 biotop 65 bloggen 84 blurb 43 boekdistributie 74 boekenlegger 171 Boekensalon 194 boekinkoper 79 boekomslag 42 boekpresentatie 136 boektitel 43 boekwinkel 79 Bol.com 42, 197 bookparty 136 branded content 203 brievenbuspost 68 bulkbestellingen 211 bulkkorting 211 call to action 93 catering 141 CB 74 CB-account 78 CB Compact 78 CBOnline 76 Cedar 196 child theme 91 clusteruitgeverij 78 cmyk 62 Commissariaat voor de Media 197 consignatie 207 Contact Form 7 96 correctieronde 33 cover 41 crosslinken 125 crowdfunding 200 deadline 32 digitale beurspleinen 79 distributie 74 DNS.be 88 DNS Belgium 88 doelgroep 23 domeinnaam 85 dpi 37 drukken 58 drukproces 67 EAN-code 44 e-book 181 eerste exemplaar 137 eindredacteur 25, 32 campagne 103 marketing 100 enquête 178 enquetemaken.be 178 epub 182 Facebook-marketing 110 Facebook-pagina 112 fillmset 127 filmen 128 flaptekst 44 formaat 61 formulier 95 fotograaf 36 Franse titelpagina 47 frontispice 47 gesatineerd papier 64 gestreken papier 63 goody bag 170 Google 88 Google Analytics 102 Google Books 184 Google Play Store 199 Google Plus 114 Gravity Forms 95 green screen 128 hardcover 56 harde kaft 56 hootsuite.com 109 hotemetoot 139 houtvrij offset wit (hvo) 64 illustraties 38 impressum 47 index 50 infographics 37 inhoudsopgave 49 Instagram 116 intellectueel eigendom Papiersoort 7: Arctic volume (opdikkend mc-papier), 130 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 221

37 ISBN aanvragen 75 Issuu.com 189 journalisten 163 kapitaalbandje 98 kennisbank 96 kleurgebruik 61 kneep 43 Koninklijke Bibliotheek (KB) 80 landingpage 91 leenrechtvergoedingen 195 leeslint 66 lezingen 209 likes scoren 112 LinkedIn 113 Lira 196 literatuur 49 luisterboek 179 Mailchimp.com 101 Managementboek.nl 198 marges 40 Merkenbureau 89 motto 48 Munken Pure 65 NBD Biblion 194 NUR-code 77 omslag 41 opdikking 63 opdracht 48 pakketpost 68 paperback 56 papiersoorten 63 PDF 182 persmoment 163 Pictoright 196 Pinterest 115 pitch 41 PMS 62 portokosten 68 poster 171 primeur 169 printen 58, 61 PRO 196 proeflezers 28 promotiemateriaal 169 QR-code 172 ramsj 204 recensies 167 relatiegeschenk 145 reversmicrofoon 127 review-pagina 177 reviews 175 romanpapier 63 royalty 14 save-the-dat 143 schermopnames 126 schrijfcoach 25 schutblad 68 SEO 97 SIDN 88 silk zijdemat gestreken papier 63 SlideShare 144 softcover 57 SoundCloud 180 spot-uv 46 standaardformaat 67 stemacteur 179 Stichting Lira. Zie Lira Stichting PRO. Zie PRO stickers 69 stockfoto s 37 streepjescode 44 subdoelgroepen 102 super-isbn 77 SurveyMonkey.com 178 testimonials 177 tijdsplanning 29 timing 164 titel 43 titelbank.nl 76 tweetdeck.com 109 Twitter 108 uitbesteden 22 uitnodiging 142 URL 88 valkuilen 15 vaste boekenprijs 203 vaste prijs opheffen 204 verborgen video 131 verdienen 15 verkoopprijs 205 verkoopstrategie 101 verzendkosten 94 video-editing 126 videomarketing 121 videoreviews 178 videoverslag 146 visitekaartjes 171 voorinschrijving 210 voorintekening 210 voorintekenprijs 145 voorkant 42 vormgeefpitch 41 vormgeving 45 webhost 84 webinar 180 weblog 84 website 84 woordenlijst 50 Wordpress 84 Wordpressinstallatie. Zie Wordpress Wordpressthema 90 workshops 209 YouTube 123 zoekmachineoptimalisatie Papiersoort 7: Arctic volume (opdikkend mc-papier), 130 gram Verdienen met uitgeven - Inspiratiegids voor je boek in eigen beheer 223

38 Dit boek nu bestellen? Je hebt nu kennisgemaakt met een deel uit het boek Verdienen met uitgeven. Het complete papieren boek (ter waarde van 24,95) telt zeven (!) papiersoorten. Bestel het nu, klik hier!