Goede basiscondities, concrete toepassingen en randvoorwaarden daar draait het om!

Transcriptie

1 jaarverslag

2 jaarverslag

3 2

4 VOORWOORD Goede basiscondities, concrete toepassingen en randvoorwaarden daar draait het om! De afgelopen 10 jaar stond de informatiemaatschappij in het teken van stimuleren en versnellen. Veel energie is gestoken in het ontwikkelen van kennis en het bevorderen van ICT toepassingen, onder meer in verschillende maatschappelijke sectoren. Zowel in het nationale als het Europese ICT-beleid is geleidelijk een beweging in de focus zichtbaar van beschikbaarheid naar toepassing en uitein - delijk de stap naar daadwerkelijk gebruik en innovatie. De beschikbare infrastructuur in Nederland is uitstekend. Maar de slag naar het grootschalige, daadwerkelijke gebruik blijft moeilijk te realiseren ondanks het massale gebruik van nieuwe technologieën in het bedrijfsleven, de zorg, het onderwijs, de privésfeer en binnen de overheid. Hoe komt dat? Wij Nederlanders zijn wat huiverig, we willen alles goed regelen en onder controle hebben. Dat is goed, want het gaat om de verdere ontwikkeling en de toekomst van Nederland. Daar hebben we in eerste instantie goede basiscondities voor nodig, zoals een goede infrastructuur, maar ook bijvoorbeeld computervaardig - heden. Groepen mensen dreigen achter te raken omdat ze niet met digitale toepassingen kunnen omgaan. Het is zowel in economisch als in sociaal opzicht van groot belang dat deze mensen aangehaakt blijven bij de ontwikkeling van de informatiesamenleving. In 2009 start daarom het belangrijke publiekprivate programma Digivaardig en Digibewust, belegd bij ECP.NL. In de tweede plaats heeft het bedrijfsleven behoefte aan heel concrete toepassingen die zij makkelijk en snel kunnen invoeren. Denk aan elektronisch factureren, open mobiel internet en authenticatietoepassingen. Juist interoperabiliteit is in een tijd van toenemende concurrentiedruk, opkomende buitenlandse markten en de noodzaak tot innovatie noodzakelijk. Niet alleen de efficiëntie en kwaliteit van de organisatie wordt erdoor beïnvloed, maar ook de positie in de markt en de samenwerking met bijvoorbeeld afnemers, leveranciers enzovoort. Doel is schaal en massa van toepassingen te krijgen. In de derde plaats zijn randvoorwaarden ( versnellers ) nodig voor het realiseren van vertrouwen. Het vertrouwen in de digitale veiligheid, maar ook in het publiekprivate gebruik van data waarbij het privacyvraagstuk een grote rol speelt. Al deze ontwikkelingen en bijbehorende vraagstukken en struikelblokken zijn van belang voor het bedrijfsleven, voor de overheid en voor de maatschappij: wij allemaal. De vraagstukken kunnen weliswaar scherp worden geformuleerd, maar ze zijn niet eenvoudig oplosbaar. En geen van de betrokken partijen is in staat ze alleen op te lossen. Daarom bundelt ECP.NL, platform voor enederland, al meer dan 10 jaar als neutraal platform de denk- en doekracht van bedrijven (aanbieders van ICT, maar ook vele toepassers ervan), overheden, koepelorganisaties en kennis- en onderwijsinstellingen. Binnen ECP.NL pakken zij bovenstaande vraagstukken op voor het realiseren van een informatiesamenleving waarin kansen worden benut en bedreigingen opgelost. Naast onderwerpen van technische en juridische aard tonen steeds meer ECP.NL activiteiten juist een ethische en sociologische invalshoek. Het gaat bij de inzet van de technologie om de waarde van en voor de mensen die ermee omgaan. Dit Jaarverslag biedt u een overzicht van de vele activiteiten die ECP.NL oppakt in het hierboven geschetste kader. Wij hopen dat we in 2009 op samenwerking met u en uw organisatie kunnen rekenen! 3 ecp.nl jaarverslag 0809 A. van Bellen directeur ECP.NL

5 INHOUDSOPGAVE Over ECP.NL 9 Interview met Alexander Rinnooy Kan 12 4 Digivaardig 18 e-factureren 24 VOORWOORD 3 INHOUDSOPGAVE 4 ROGER VAN BOXTEL EN ARIE VAN BELLEN AAN HET WOORD 6 1. OVER ECP.NL 9 ECP.NL is 10 Deelnemers 10 ECP.NL en EPN verloofd 11 ALEXANDER RINNOOY KAN OVER SAMENWERKINGSVERBANDEN 12 Raad van Advies 13 Bestuur 13 Medewerkers BASISVOORWAARDEN 15 Infrastructuur 17 IPv6 17 Digivaardig & Digibewust 18 Organisatie 18 Digivaardig voor senioren 18 Digivaardig voor digibeten 19 Digivaardig voor MKB 20 Digivaardig voor ambtenaren 21 FRANK HEEMSKERK OVER ICT VAARDIGHEDEN TOEPASSINGEN IN HET BEDRIJFSLEVEN 23 e-factureren 24 Open Mobiel Internet 25 Nederland Digitaal in Verbinding (NDiV) 26 Identiteits (ID) Management en Authenticatie 26 Interoperabiliteit 27 XBRL Nederland 28 Open Standaarden 28

6 Digibewust 32 Watch your space 39 enederland Interview met Jeroen Terstegge over Privacy 46 5 ecp.nl jaarverslag 0809 Deelnemers 52 Internationale vertegenwoordiging in de UN/CEFACT 28 CORINE VAN DRUNEN OVER MOBIEL INTERNET RANDVOORWAARDEN 31 Digivaardig & Digibewust 32 Organisatie 34 Internationaal verband 34 Digibewust voor jongeren en hun opvoeders 34 Digibewust voor MKB 38 Digibewust voor gebruikers 39 Mediawijsheid 40 QUATRO PLUS 41 Vertrouwen Privacy in Perspectief 42 ISP Platform Kinderporno 43 Notice & Take Down 43 RFID Etikettering 44 Seminars Beleidsonderwerpen 44 JEROEN TERSTEGGE OVER PRIVACY VOORLICHTING Pers 48 Websites 48 Nieuwsbrieven 49 Publicaties 49 Evenementen enederland DEELNEMERS ECP.NL COLOFON 54

7 INTERVIEW ECP.NL wordt inmiddels door steeds meer partijen gesteund in haar rol als agendazetter, verbinder en uitvoerder. Roger van Boxtel voorzitter ECP.NL Arie van Bellen directeur ECP.NL 6 Een enederland zijn we daar al? Arie van Bellen: Nog niet. De informatiemaatschappij is nog altijd enorm in beweging. De ontplofte internetbubbel, ontspoorde megaprojecten en een tanende aandacht van de politiek; niets kan afdoen aan de ontwikkelingen in de praktijk. We zijn steeds meer online at any time, any place and with anyone. Communiceren, foto s en muziek uitwisselen, maar ook betalen, belastingaangifte doen en transacties aangaan. Dit biedt fantastische kansen voor bedrijven en instellingen maar zeker ook in het dagelijkse leven van mensen. Roger van Boxtel: De impact op onze economie en sociale leven kan inderdaad moeilijk onderschat worden. Door de enorme ontwikkelingen en het massale gebruik zijn we in een fase terecht gekomen die nog fundamenteler is dan pak weg 10 jaar geleden. Het biedt enorm veel kansen en mogelijkheden maar vergt ook een verantwoord gebruik. We zetten steeds meer, zowel zakelijk als privé, op internet en dat maakt ons kwetsbaar. Dat vraagt niet alleen om economische en juridische antwoorden maar ook om sociologische, meer mensgericht; wat doet dat met ons? Volop in beweging dus. Arie van Bellen: Zeker. De vraag is alleen zijn we daar ook klaar voor? Ik denk het niet. Uit onderzoek blijkt dat we als Nederland voorop lopen wat betreft de mogelijkheden alleen doen we er nog niet genoeg mee. En dat is verklaarbaar. Nieuwe mogelijkheden leiden ook altijd tot spanningen tussen belangen van bestaande en nieuwe partijen en tot verschuivingen in bestaande normen en waarden. Wat je bijvoorbeeld ziet is dat iedereen zijn eigen wiel aan het uitvinden is. Dit heeft een remmende werking. Een aantal zaken, denk aan privacy en authenticatie, moeten we gezamenlijk aanpakken; met verschillende partijen de handen ineenslaan en het in één keer goed regelen. Dan weet de burger, in zijn rol als consument, patiënt, belastingaangever, ondernemer, dat het goed geregeld is. Ik weet, het klinkt als Hollands polderen maar het werkt. En we moeten met zijn allen die unieke voorsprong die we hebben, zien te behouden. Roger van Boxtel: Wat je bijvoorbeeld in de zorg ziet is dat technisch al lang veel meer mogelijk is. Daar krijgen we nu eindelijk het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD). Een heel goede ontwikkeling. We willen toch allemaal graag dat de arts in een ander ziekenhuis meteen kan zien voor welke antibiotica je allergisch bent? En natuurlijk is privacy daarbij een belangrijk begrip. Dat moeten we goed regelen. Maar we moeten ook uitkijken dat we niet een privacy in kwadraat nastreven. Feitelijk wordt iedere dienstverlener,

8 van zorgverzekeraar tot kleine zelfstandige inclusief de overheid, gedwongen na te denken over effectiviteit en positionering en dat vergt een andere manier van denken, ook van burgers. Wat kan ECP.NL hierin betekenen? Arie van Bellen: Juist op het gebied van spanningen, of onzekerheden, kan ECP.NL veel betekenen. Samenwerken, het bundelen van krachten rondom onderwerpen die sectoroverschrijdend van belang zijn! Denk aan vertrouwen; privacy, identiteitsmanagement en authenticatie. We willen allemaal het gemak van toenemende digitalisering op alle vlakken, zorg, openbaar vervoer, belastingdienst, maar tegelijkertijd willen we ook zelf de controle houden over wat anderen over ons kunnen vinden. Veiligheid is van belang maar niemand zit te wachten op een wirwar aan pasjes, codes enzovoorts. Roger van Boxtel: Ja, en de berichtgeving over gekloonde pasjes, gekraakte OV-Chipkaarten en een onveilig Elektronisch Patienten Dossier (EPD) doen geen goed aan dat vertrouwen. Als Raad van Advies van ECP.NL willen we deze succes- en faalfactoren bespreekbaar maken. Het kader voor al deze toepassingen kent namelijk eenzelfde basis; technisch kan het maar hoe zit het in het gebruik? Is het veilig? Wie kan bij mijn gegevens? Hoe weet ik zeker met wie ik te maken heb? Kortom de innovatie moet in balans zijn met de maatschappelijke vragen. Waar ligt in 2009 uw prioriteit? Arie van Bellen: Zoals zojuist al gezegd; wat we nu moeten doen is focussen op daadwerkelijk gebruik van ICT. Deze laatste stap lijkt weerbarstig en moeilijk te realiseren. Het ontbreekt aan belangrijke randvoorwaarden. Ik noemde het al eerder; het realiseren van vertrouwen. Maar ook vraagstukken rondom interoperabiliteit en consumentenbelangen zoals open standaarden, en auteursrechten. Roger van Boxtel: Daarnaast dienen zich meer maatschappelijke vraagstukken aan als e-vaardigheden. We moeten onze verantwoordelijkheden nemen naar grote groepen mensen die dreigen achter te raken omdat ze niet met computers kunnen omgaan. Dit onthoudt hen niet alleen persoonlijk mooie kansen maar ook economisch is dit van groot belang. In 2009 starten we met het vijfjarig programma Digivaardig & Digibewust. Samen met overheid, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties streven we naar meer mensen met basale computerkennis zodat ze niet achter dreigen te raken in een zich steeds verder digitaliserende samenleving. ECP.NL bestaat 10 jaar, wanneer is de missie volbracht? Arie van Bellen: Niemand kan in de toekomst kijken en ook ik riep 10 jaar geleden over 10 jaar bestaat ECP.NL niet meer, dan is ebusiness (toen nog) gewoon business geworden. Maar kijk nu. ebusiness is business en we hebben daar mooie bijdragen aan kunnen leveren. Denk aan de Model Gedragscode die de basis heeft gelegd voor de Thuiswinkel waarborg, een succesvol keurmerk voor online winkelen. Maar ook concrete toepassingen voor het bedrijfsleven als bijvoorbeeld standaardisatie in de uitzendbranche, de elektronische handtekening en de code tegen spam. De vraagstukken vandaag zijn meer organisatorisch en ethisch van aard, en vragen dus om een andere inbreng en onderbouwing. Roger van Boxtel: Centraal staat daarbij het kader waarbinnen al de huidige ontwikkelingen een kans van slagen hebben. De privacy - discussie bijvoorbeeld duikt op bij het patiëntendossier, bij de OV Chipkaart en bij slimme meters. Maar ook brancheoverstijgende toepassingen als e-factureren vragen om grootschalig doorpakken. Het is noodzakelijk dat we op dit vlak gezamenlijk de schouders eronder zetten. Daar mag je ECP.NL over 10 jaar op afrekenen! 7 ecp.nl jaarverslag 0809

9 8

10 9 Over ECP.NL. ecp.nl jaarverslag 0809

11 OVER ECP.NL Over ECP.NL Door de ontwikkeling van de technologie ontstaan nieuwe toepassingen in bedrijfsleven, overheid, zorg, onderwijs en op consumentenvlak. Deze nieuwe toepassingen doen traditionele verhoudingen omslaan. 10 ECP.NL ziet deze veranderingen als uitdagingen om de kansen die hieruit voortkomen ten volle te benutten! ECP.NL IS... al 10 jaar het platform waar publiekprivaat wordt samengewerkt aan een informatiesamenleving waarin we de kansen optimaal benutten en bedreigingen oplossen. Zowel om de (internationale) concurrentiepositie van Nederland te behouden en te verbeteren maar ook om de kansen voor onze samenleving in het algemeen te grijpen. Hierbij bestaat de behoefte aan een neutraal, deskundig en gezaghebbend platform waar sectoroverschrijdend wordt samengewerkt. ECP.NL brengt verschillende partijen bij elkaar en benoemt concrete thema s en (doorbraak)projecten die opgepakt moeten worden. Ook agendeert zij vraagstukken waarvan politieke aandacht gewenst is om doorbraken te realiseren. DEELNEMERS Om belangrijke voorwaarden en doorbraken te realiseren is het noodzakelijk dat door alle betrokken partijen wordt samengewerkt: overheid, bedrijfsleven, maatschappelijke- en intermediaire organisaties, onderwijs- en kennis instellingen. Ruim 160 van deze partijen vormen het draagvlak van ECP.NL, een overzicht vindt u op bladzijde 52. De deelnemers van ECP.NL vormen de basis, door samen te werken en kennis te delen worden concrete resultaten bereikt. Daarnaast zorgen zij ook voor een continue contributiestroom waardoor ECP.NL als onafhankelijk platform kan opereren voor en met haar deelnemers. Deelnemers van ECP.NL kunnen in een vroeg stadium invloed uitoefenen op ontwikkelingen als standaarden, wet- en regelgeving en veiligheid van internettoepas - singen. Hiermee dragen zij bij aan de ontwikkeling van

12 enederland. Uiteraard biedt het ook kans binnen de eigen organisatie efficiënter in te spelen op innovatieve ontwikkelingen. Door haar onafhankelijkheid en dit brede draagvlak wordt ECP.NL bovendien regelmatig door de overheid gevraagd samen te werken op belangrijke maatschappelijke thema s. Samenstelling deelnemers Bedrijven < % Bedrijven > % Intermediairs 20% Overheid 9% Kennisinstellingen 8% 11 Oprichting ECP.NL ECP.NL is in 1998 opgericht door het ministerie van Economische Zaken en werkgeversvereniging VNO-NCW. Vanuit overheid en bedrijfsleven werd ingezien dat de invoering van elektronisch zakendoen een radicale omslag teweeg zou brengen binnen de traditionele economische verhoudingen, nationaal en internationaal. En dat ondanks de goede uitgangspositie van Nederland (koploper op gebied van EDI, betrouwbare technologische infra structuur, hoge penetratiegraad pc s, hoog niveau van kennis technologie en vrije marktwerking) samenwerking cruciaal was om de mogelijkheden van elektronisch zakendoen te kunnen benutten. ecp.nl jaarverslag 0809 ECP.NL EN EPN VERLOOFD Tijdens het congres enederland 2008 op 20 november meldde EPN-voorzitter Alexander Rinnooy Kan dat ECP.NL en EPN in gesprek zijn over een integratie van de twee platforms. In juni 2008 is door Rinnooy Kan, Roger van Boxtel, voorzitter ECP.NL, en de directeuren van beide organisaties gesproken over intensieve afstemming van activiteiten en nadere samenwerking in de toekomst. Conclusie van die bijeenkomst was te streven naar een integratie waarbij de organisaties opgaan in één nieuw platform, waarin de doelstellingen van zowel EPN als ECP.NL zijn gewaarborgd. Het integratieproces verloopt voorspoedig en het resultaat van deze verloving, zoals Rinnooy Kan het noemde, is dat eind 2008 de formele aankondiging volgt.

13 INTERVIEW Samenwerkingsverbanden ontstaan waar mensen en organisaties elkaar vertrouwen. Alexander Rinnooy Kan voorzitter EPN, voorzitter SER 12 Wat gaat ICT betekenen voor onze samenleving? Ik denk dat de mogelijkheden die ICT biedt pas optimaal worden benut als informatiestromen tussen organisaties, overheden en consument digitaal zijn geworden. Inmiddels heeft bijna iedereen een pc met internetverbinding en informatiestromen binnen organisaties zijn digitaal geworden. De digitalisering van de stroom van informatie tussen partijen is de volgende stap. Dat is nodig bijvoorbeeld wanneer we het rendement van de zorg willen verbeteren, mobiliteits- en klimaatproblemen willen aanpakken of problemen willen opvangen die samenhangen met de vergrijzing. Dus de maatschappelijke toepassing van ICT blijft wat achter, waar ligt dat volgens u aan? Het is erg complex om informatiestromen te digitaliseren en op elkaar aan te laten sluiten: we beginnen er nu over na te denken en mee te experimenteren. Een tweede aandachtspunt is dat nog veel inspanningen nodig zijn om mensen en organisaties te overtuigen dat zij informatie, die zij nu het liefst binnen de muren van het eigen huis of eigen organisatie houden, moeten gaan delen om dienstverlening te verbeteren. Mensen moeten daarvoor weten hoe ze veilig gegevens kunnen uitwisselen en organisaties moeten maatregelen treffen om er voor te zorgen dat gegevens goed worden gebruikt en dat eventueel misbruik snel is op te sporen. En dat is moeilijk? Een voorbeeld: veel patiënten zullen blij zijn met het elektronisch patiëntendossier waar Minister Klink onlangs iedereen een brief over stuurde. Daarmee kunnen medische fouten worden voorkomen. Maar weinig mensen zullen nu weten op welke manier ze straks samen met hun huisarts kunnen controleren of gegevens niet voor frauduleuze doeleinden worden gebruikt. Iedereen ziet wanneer er in huis is ingebroken en weet hoe je aangifte kunt doen, maar voor elektronische gegevens weten mensen nog nauwelijks hoe ze die kunnen controleren. Ook bedrijven die elektronische gegevens gebruiken om hun dienstverlening te verbeteren laten onvoldoende zien hoe ze zorgen dat die informatie niet zomaar bij anderen terecht komt, of hoe ze voorzieningen treffen om oneigenlijk gebruik van gegevens te voorkomen. Kunt u voorbeelden geven waar het wel al goed gaat? De grote nationaal en internationaal opererende dienstverleners hebben er vaak al voor gekozen gevoelige informatie over hun bedrijfsprocessen te delen met anderen om hun dienstverlening te verbeteren en kosten te verminderen. Grote supermarktketens met hun toeleveranciers, grote callcenters met uitzendbureaus en banken met hun IT-dienstverleners bijvoorbeeld. In de gezondheidszorg zien we dat zorgverleners in hun regio s informatie verzamelen en delen over de effectiviteit van hun zorg. Dankzij de gegevensuitwisseling in die samenwerkingsverbanden wordt dienstverlening verbeterd: schappen zijn gevuld, wachtrijen korter en de gezondheid van mensen in die regio s beter. En dat vaak tegen lagere kosten. Om die echte maatschappelijke doorbraken te bewerkstelligen: wie is er nu aan zet? Die samenwerkingsverbanden ontstaan waar mensen en organisaties elkaar vertrouwen en inzien dat ze kunnen verdienen door mee te werken aan het succes van de ander. Dat is een proces dat je niet kunt opleggen. Je kunt wel de voorwaarden creëren. Denk aan ondernemers bewust maken van de mogelijkheden en meewerken aan standaardisatie. Dan zijn samenwerkingsverbanden niet tot elkaar veroordeeld en kan zonder grote desinvesteringen van partner gewisseld worden. Partijen als ECP.NL of EPN kunnen daarbij een grote rol spelen, bij het agenderen van de mogelijkheden, het samenbrengen van partijen, attenderen op het belang van toekomstvaste en open oplossingen en het inbrengen van het algemeen belang in die samenwerkingsverbanden.

14 RAAD VAN ADVIES De Raad van Advies is een high level klankbordgroep die ECP.NL opereert en naar de ontwikkelingen hierin. met een strategische blik kijkt naar de omgeving waarin Hieronder een overzicht van de raad. Z.K.H. M.A. van der Bel L.C. Brinkman De prins van Oranje Microsoft, Vice Voorzitter NICTIZ, President EMEA ICT in de Zorg H. van Dorenmalen D.M. van Gorp F.K. de Moor Algemeen Directeur Universiteit Neyenrode, Bestuursvoorzitter IBM Nederland NV directeur Institute for Macintosh Retail Group Competition K.J. Noordzij Voorzitter hoofddirectie A.J. Scheepbouwer Bestuurvoorzitter F. Sijbesma Voorzitter Raad 13 PGGM B.E.M. Wientjes Voorzitter Vereniging VNO-NCW Koninklijke KPN NV G.H.N.L. van Woerkom Hoofddirecteur ANWB van Bestuur DSM ecp.nl jaarverslag 0809 BESTUUR Het Bestuur, met als voorzitter Roger van Boxtel, is verantwoordelijk voor het beleid van ECP.NL. De bestuursleden vertegenwoordigen verschillende marktpartijen en vormen een goede afspiegeling van het speelveld waarin ECP.NL werkt. R.H.L.M. van Boxtel Menzis (voorzitter ECP.NL) P.R. Bakker Schuitema NV J.B. Brink Koninklijke KPN NV*, RFID Nederland tot M. Esseboom IBM Nederland BV G.B.J. Hartsink ABN AMRO Bank L. Jongeling Elektronisch Leerdossier voortgezet onderwijs (ELDvo) L.M.N. Kroon Ministerie van Economische Zaken C. Oudshoorn Vereniging VNO-NCW F.L.J. van der Plas Raad Nederlandse Detailhandel, Macintosh Retail Group P.D. Verstege Koninklijk NIVRA, Deloitte (Penningmeester ECP.NL) A.H.M. Schaart Koninklijke KPN NV.* per

15 MEDEWERKERS ECP.NL heeft een vast team van medewerkers. De directeur is Arie van Bellen. Arie van Bellen Sandra van Arkel Jelle Attema Directeur Marjolijn Bonthuis- Paul Brackel Marjolijn Durinck Krijger 14 Inge Eekhout-Aarts Dorien van Gastel Derk Henderson Rachel Marbus Joyce Martina-Roel Lynda Ong Bart Schermer Sophie Veraart Rachel Peeters Tijmen Wisman

16 15 Basisvoorwaarden. ecp.nl jaarverslag 0809

17 BASISVOORWAARDEN Basisvoorwaarden We zijn behoorlijk goed op weg naar een enederland. Dat blijkt uit onder andere uit 16 de e-readiness ranglijst 1 waar we in 2008 internationaal gezien een 7 e plaats behaalden. Deze goede uitgangspositie hebben we voor een groot deel te danken aan de aanwezige ICT-infrastructuur. Naast de hoge scores op het gebied van infrastructuur blijven we wat betreft gebruik van de mogelijke diensten en toepassingen door zowel overheid, bedrijfsleven en individuele personen nog wat achter. Om het gebruik te bevorderen is het belangrijk meer aandacht te geven aan de digivaardigheden van de bevolking. In een continue ontwikkelende informatiesamenleving mis je zonder een bepaalde mate van digivaardigheden aansluiting op je werk, in de dienstverlening, in de leeromgeving en ook in de privésfeer. 1 E-Readiness ranking report, The Economist Intelligence Unit en IBM

18 Infrastructuur Zoals in de inleiding genoemd scoort Nederland inter - mobiele apparatuur om online te gaan, zoals een laptop nationaal gezien goed als het gaat om infrastructuur. (13%) en een mobiele telefoon (8%). Ook wat betreft Zo vormt de Amsterdam Internet Exchange het marktwerking doen we het goed. Er is concurrentie grootste internetknooppunt van de wereld en zijn we tussen zowel de verschillende typen netwerken (ADSL, in vergelijking met andere Europese landen koploper als kabel (zij het nog marginaal) en in mindere mate het gaat om internet- en breedbandgebruik. In 2007 is mobiele technologieën en glasvezel) als tussen aan- bij 86 procent van de huishoudens een computer aanwezig en 5,4 miljoen Nederlandse huishoudens beschikt bieders op een infrastructuur. Kortom, de ICT-infrastructuur in Nederland zorgt ervoor dat wij optimaal 17 over internet. Driekwart van de Nederlandse huis - houdens beschikt over breedbandinternet 2. Daarnaast gebruikt één op de vijf internetgebruikers regelmatig Boven de laag van complexe fysieke verbindingen ligt een gebruik kunnen maken van ICT-toepassingen. Uiteraard is deze infrastructuur onderhevig aan veranderingen en moet continu vernieuwen. als er over een paar jaar daadwerkelijk overgegaan wordt op IPv6. IPV6 ecp.nl jaarverslag 0809 set van protocollen die ervoor zorgt dat het internetgebruik ECP.NL en het ministerie van Economische Zaken hebben onafhankelijk van het fysieke medium (glasvezel-, in 2005, op aanraden van de Europese commissie, de koper-, kabel infrastructuur) kan plaatsvinden. Momen- Nederlandse Taskforce IPv6 opgericht. Het doel van de teel wordt er gebruik gemaakt van Internet Protocol Task Force is de bewustwording rondom IPv6 bij bedrij- versie 4 (IPv4). Binnen enkele jaren (voorspellingen ven en instellingen stimuleren om er voor te zorgen dat rond 2011) ontstaat er echter een tekort aan deze IPv6 niet te veel in de technische sfeer blijft hangen, IP-adressen die nieuwe computers nodig hebben om op maar ook herkend wordt op strategisch niveau. Na het internet aan te kunnen sluiten. Door IPv6 (dat gebruik uitbrengen van een rapport met een inventarisatie van maakt van een 128-bit schema in plaats van een 32-bit IPv6 implementaties en testcases bij bedrijven is in 2008 schema) komen er meer adressen beschikbaar. Voor de gewerkt aan het opzetten van de IPv6 Awards. Deze overstap naar IPv6 is het van belang dat bedrijven de Awards zijn in het leven geroepen voor de beste IPv6- urgentie, omvang en consequenties van deze overstap implementaties binnen de categorieën bedrijfsleven, gaan inzien zodat ze op tijd maatregelen kunnen onderwijs, internet service providers, overheid en nemen. Zo moeten bedrijven bij de aanschaf van nieuwe particulieren. In 2009 organiseert de TaskForce IPv6 de apparatuur er nu al op letten dat deze apparatuur uitreiking van de IPv6 Awards. geschikt is voor IPv6 zodat er geen problemen ontstaan 2 CBS, De Digitale Economie 2007

19 Digivaardig & Digibewust N I E U W ICT biedt nieuwe mogelijkheden, kansen en uitdagingen: in de werkomgeving, voor sociale interactie, voor de positie van de consument, voor het toegang krijgen tot overheidsinformatie enzovoorts. Uit onderzoek 3 blijkt echter dat diverse groepen moeite hebben om de digi talisering bij te benen. Geringe digitale vaardig - heden zet hen op achterstand. Ze missen toegang tot unieke informatie en/of communicatiemogelijkheden. Naast vaardigheden is ook veiligheid een blijvend aandachtspunt; cybercriminaliteit, ongewenste en illegale content op internet, spam, virussen, identiteitsfraude en bescherming van online privacy. Het stimuleren van evaardigheden (Digivaardig) en de bewustwording rond eveiligheid (Digibewust) is zowel voor de overheid als voor de markt dan ook van belang. Zowel Digivaardigheden als Digibewustzijn vergroten uiteindelijk het vertrouwen in digitale middelen. Daarmee wordt een drempel weggenomen en kunnen mensen deze middelen ook daadwerkelijk inzetten om optimaal mee te kunnen in de informatiesamenleving, die dit ook steeds meer van de eindgebruiker vereist. 18 ORGANISATIE In 2006 startten overheid en bedrijfsleven al gezamenlijk het programma Digibewust dat mensen stimuleert zo optimaal mogelijk gebruik te maken van digitale middelen zoals internet, , chatten en online betalen. Dit terwijl ze zich tegelijkertijd bewust zijn van de mogelijke gevaren en risico s en wat je hier tegen kunt doen. Digibewust blijkt succesvol; op het gebied van eveiligheid is veel draagvlak gecreëerd, een sterke positie veroverd en zijn veel gerichte activiteiten gestart (zie ook bladzijde 32). Verbreding naar evaardigheden is zoals hierboven omschreven van belang voor de Nederlandse markt, overheid en voor burgers afzon - derlijk. Het eigen maken van digivaardigheden is deels de verantwoordelijkheid van onszelf, deels ligt er een taak voor overheid en bedrijfsleven om samen voor een digivaardige samenleving te zorgen. In 2009 start dan ook het nieuwe programma Digivaardig & Digibewust waarbij wordt samengewerkt door overheid en bedrijfsleven en nadrukkelijk wordt aangehaakt bij bestaande initiatieven en activiteiten. Doel is dat zoveel mogelijk Nederlanders op een veilige manier in staat zijn om de mogelijkheden van ICT in de samenleving te benutten en daarmee volwaardig deel kunnen nemen aan de informatiemaatschappij. Dit programma heeft een looptijd van 5 jaar (2009 t/m 2013). De organisatie bestaat uit een programmaraad, ondersteund door een programmabureau en een aantal werkgroepen gericht op specifieke doelgroepen zoals jongeren en hun opvoeders, senioren, digibeten, MKB en ambtenaren. DIGIVAARDIG VOOR SENIOREN De insteek van de activiteiten voor senioren is: senioren inspireren. Senioren die reeds ervaring hebben op internet moeten deze ervaringen delen met andere senioren en hen inspireren de digitale wereld te gaan ontdekken en gebruiken. Samen met organisaties die al dicht bij deze doelgroep staan zoals ILC Zorg voor later, Seniorweb en de Vereniging Openbare bibliotheken worden 3 CBS, De Digitale Economie 2007

20 op basis van deze insteek plannen ontwikkeld om meer senioren online te helpen, hen digivaardig te maken en hen daarnaast naar die kanalen door te verwijzen die hen daarbij kunnen helpen. In 2009 wordt een start gemaakt met deze plannen. DIGIVAARDIG VOOR DIGIBETEN Onder digibeten wordt verstaan mensen die weinig of geen gebruik maken van de computer en/of internet (denk aan allochtonen, werklozen en laagopgeleiden). Deze mensen dreigen de aansluiting op de digitalisering van de samenleving te missen. Deze digitale achterstand bemoeilijkt de aansluiting op de arbeidsmarkt en op dienstverlening vanuit de overheid, beperkt participatie in sociale netwerken en in de communicatie met (hun) kinderen over digitale middelen en het digibewuste gebruik daarvan. Door de werkgroep Digibeten zal samenwerking DQ Test Mensen testen zichzelf graag. Zo doen we massaal mee aan de IQ test, de EQ test, de geheugentest en sinds kort ook de Bijbeltest. Met een zelftest kun je op een laagdrempelige manier inzicht krijgen in je eigen kennis en kunde op een bepaald gebied. De DQ (Digitale Quotient) test, geeft de maker inzicht in zijn/haar digitale vaardigheden. En dan niet alleen in het bedienen van de knoppen maar ook hoe goed hij/zij kan navigeren, gevonden informatie op waarde kan schatten (denk aan betrouwbaarheid van de bron) en op welke basis hij/zij een beslissing neemt bij bijvoorbeeld een aankoop. De test geeft inzicht in je DQ en geeft advies hoe je je digivaardigheden kunt verbeteren. De zelftest is bedoeld voor iedere burger in Nederland en kan specifiek ingezet worden onder werklozen, ouderen, allochtonen en laag opgeleiden. worden gezocht met partijen die actief zijn richting de genoemde doelgroepen en die hen zodoende bereiken. Samen met hen wordt in 2009 gekeken naar wat effectieve voorlichtingsactiviteiten en programma s kunnen zijn met als doel deze groepen bewust te maken van de mogelijkheden van digitale toepassingen en hen te helpen hun digitale vaardigheden te vergroten. Vanaf 2010 zullen voorlichtingcampagnes afgestemd op informatiebehoefte, taal, culturele achtergrond en opleidingsniveau samen met potentiële partners geconcretiseerd worden. Op termijn biedt de test inzicht in de digitale vaardigheden van (verschillende groepen) Nederlanders. Begin 2009, bij de start van het programma Digivaardig & Digibewust zal de DQ test online gaan. 19 ecp.nl jaarverslag 0809