facts & figures Het dorpscafé en de bruine kroeg in cijfers

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "facts & figures Het dorpscafé en de bruine kroeg in cijfers"

Cornelis Lemmens
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

facts & figures Het dorpscafé en de bruine kroeg in cijfers Een bijlage bij Drink Inspiration magazine 31 Daar in dat kleine café, september 2018 Nynke van Spiegel Arjen Moes, stock icons: Creative

1 facts & figures Het dorpscafé en de bruine kroeg in cijfers Een bijlage bij Drink Inspiration magazine 31 Daar in dat kleine café, september 2018 Nynke van Spiegel Arjen Moes, stock icons: Creative Mania Het is een fenomeen zo oud als de weg naar Rome, maar er zijn er steeds minder van: bruine kroegen, dorps- en stamcafés. De plek waar het interieur uit de vorige eeuw stamt en de barvrouw of -man de stamgasten bij naam kent. De cijfers en feiten. 1

De geschiedenis van de bruine kroeg De bruine kroeg is ontstaan aan het begin van de 19e eeuw, toen mensen hun woonkamer gingen inrichten als kleine cafés.

Die vaak bruine inrichting was de naamgever voor de bruine kroegen van nu. In 1881 kwam er een wet die een (dure) vergunning verplicht stelde voor het uitbaten van een huiskamercafé.

2 De geschiedenis van de bruine kroeg De bruine kroeg is ontstaan aan het begin van de 19e eeuw, toen mensen hun woonkamer gingen inrichten als kleine cafés. Vrouwen verdienden een extra zakcentje door gasten in hun voorkamer te verwelkomen en ze drank te serveren. De inrichting was huiselijk, met kleedjes op de houten tafels en ronde, houten stoelen. Die vaak bruine inrichting was de naamgever voor de bruine kroegen van nu. In 1881 kwam er een wet die een (dure) vergunning verplicht stelde voor het uitbaten van een huiskamercafé. In de grote steden mochten maar 500 van deze vergunningen worden afgegeven. Waarna het aantal drastisch afnam. Bron: Taalherkomst De oudste kastelein is 92 jaar De oudste kastelein van Nederland staat achter de bar bij café en Dolhaart in Maastricht. Haar naam is Tiny Bolk en ze is 92 jaar. Sinds haar 12e helpt Tiny al mee in de zaak, die toen nog van haar ouders was. In 1967 nam ze de kroeg over en kreeg daarbij hulp van haar man, die 26 jaar geleden overleed. Nu is de kroeg van haar kleinzoon Xavier. Bron: Thuis in Maastricht 2

De Amsterdamse Krulletter Naar de kroeg gaan is goed voor je gezondheid De naam van veel Amsterdamse bruine kroegen werd tot In 2017 publiceerde Oxford University onderzoek waaruit een halve eeuw

Net zoals andere com- pen door Jan Willem Visser, die ook de typograaf van Amstel plexe sociale verbindingssystemen zoals dansen, zingen bier was.

3 De Amsterdamse Krulletter Naar de kroeg gaan is goed voor je gezondheid De naam van veel Amsterdamse bruine kroegen werd tot In 2017 publiceerde Oxford University onderzoek waaruit een halve eeuw geleden met witte verf op het raam geschil- blijkt dat naar de buurt- of dorpskroeg gaan goed is voor je derd in de Amsterdamse Krulletter ; een lettertype ontwor- gezondheid. Hoe zit dat precies? Net zoals andere com- pen door Jan Willem Visser, die ook de typograaf van Amstel plexe sociale verbindingssystemen zoals dansen, zingen bier was. De naam van een kroeg geschreven in die typische en verhalen vertellen, is een avondje borrelen voor veel ge- bruine-kroegletter zie je nu nog steeds bij sommige traditio- meenschappen een ritueel dat wordt geassocieerd met het nele pareltjes op het raam staan. verbinden van mensen. Regelmatig naar de nabijgelegen Bron: Schitterend bar gaan, zo ontdekten onderzoekers, zorgt daarom voor een groter gemeenschapsgevoel. Daarnaast hebben mensen die regelmatig op stap gaan gemiddeld acht goede vrienden, waar niet-kroeggangers er zes hebben. En dat heeft dan ook weer te maken met het endorfine-systeem dat wordt geactiveerd door alcohol waardoor je makkelijker sociale contacten legt. Bron: Adaptive Human Behaviour and Psychology 3

4 Het café in cijfers In 2007 vertegenwoordigde de dorp-/buurtcafés en het bruin café gezamenlijk nog 61% van de gehele branche, in 2012 zakte dit aandeel naar 56% en in 2016 is dit aandeel gezakt tot 52%. Het aantal cafés in Nederland is in de afgelopen vijf jaar tijd gedaald van naar Dat is een daling van 4 procent. Over een periode van tien jaar is de daling nog veel sterker. In tien jaar tijd verdwenen er cafés in Nederland, een daling van 13 procent. Alleen in de steden Leeuwarden (23 procent), Leiden (11 procent) en Den Haag (6 procent) is het café-aanbod de In Enschede (21 procent), Venlo (20 procent) en Roermond (18 procent) is het aanbod van cafés het hardste gedaald. In Drenthe sloot in de afgelopen acht jaar één op de vijf kroegen de deuren. Ondanks de daling in Venlo en Roermond hebben deze gemeentes samen met Maastricht en Amsterdam nog steeds de meeste cafés per aantal inwoners. In 2016 was er in Nederland gemiddeld een café per inwoners. In Maastricht lag dit aantal op een café per 770 inwoners. Met ruim inwoners per café telt Apeldoorn relatief gezien de minste cafés. laatste tien jaar gestegen. Leeuwarden 23% Ontwikkeling café s in Nederland Leiden 11% Enschede 21% Den Haag 6% Apeldoorn minste cafés per aantal inwoners 21% Venlo 20% Roermond 18% Maastricht 21% 4

AANTAL CAFÉ S Aantal cafés in Nederland 10.274 8.950 4% 10.

5 AANTAL CAFÉ S Aantal cafés in Nederland % (tov. 2013) % JAARTAL 5

Waarom daalt het aantal cafés? Veranderend consumentengedrag Nieuwe generaties zijn niet meer opgegroeid met het café als trefpunt van hun sociale leven.

6 Waarom daalt het aantal cafés? Veranderend consumentengedrag Nieuwe generaties zijn niet meer opgegroeid met het café als trefpunt van hun sociale leven. Social media, festivals en online streamingdiensten zoals Netflix dragen bij aan afnemend cafébezoek. Vergrijzing en ontvolking Vanwege een veranderend consumentengedrag onder de nieuwe generaties is het met name de oudere generatie die nog kiest voor een kroegbezoek. Naarmate die mensen ouder worden zijn ze slechter ter been, waardoor hun horecabezoek afneemt. Ook trekken steeds meer mensen richting De daling van alcoholconsumptie met een groeiende focus op een gezond leefpatroon Steeds meer consumenten zijn zich bewust van de negatieve bij-effecten van alcohol. Alcoholvrije dranken zijn in de grote steden, waardoor met name in het buitengebied buurtcafés simpelweg niet meer genoeg klandizie hebben en noodgedwongen de deuren moeten sluiten. Bron: CBS en Spronsen & Partners opkomst en ook gezonde(re) alternatieve als sappenbarren zijn een alternatief voor horecabezoekers die wel gezellig met vrienden een drankje willen doen, maar liever niet aan de alcohol gaan. 6

7 Het gouden vocht kent een prijs, vooral in Scandinavië Bron: Business Insider Ben je van plan een hele avond aan het pils te gaan, dan kun je beter naar Oost-Europa dan naar Scandinavië. Wat de prijs betreft in ieder geval. Een overzicht van de gemiddelde prijs per pint (iets meer dan een halve liter) in de lokale kroeg van de hoofdsteden van Europa: STAD Praag Warschau Lissabon Istanboel Berlijn Brussel Frankfurt Moskou Athene Madrid Edinburgh Amsterdam Milaan Kopenhagen Dublin Helsinki London Parijs Stockholm Oslo 1,38 2,24 2,41 3,19 3,36 3,88 3,96 4,05 4,39 4,91 5,17 5,25 5,60 5,77 6,12 6,12 6,20 6,30 6,30 8, PRIJS 7

8 Over drinken in de kroeg Ja: Is het belangrijk dat er verschillende soorten bieren van de tap worden aangeboden? MAN 45% VROUW 37% % Ja: Is een bierkaart belangrijk? MAN 39% VROUW 32% 18t/m29 53% Pils uit tap of fles? Speciaalbier uit tap of fles? GEEN MENING 23% FLES 22% TAP 55% GEEN MENING 29% FLES 34% TAP 37% Bron: Nationaal bieronderzoek

Daar in dat kleine café Het idee voor het nummer Daar in dat kleine café komt uit 1974.

9 Daar in dat kleine café Het idee voor het nummer Daar in dat kleine café komt uit Piere Kartner, die later bekend werd onder de artiestennaam Vader Abraham, wachtte in café t Schippershuis in de haven van Hoorn op een fotograaf. De fotograaf kwam nooit opdagen. Kartner werd geïnspireerd door de gemoedelijke sfeer van de bruine kroeg. Hij schreef twee bierviltjes vol met sfeerbeelden, die hem later hielpen bij het schrijven van toch wel één van de beroemdste café-krakers van de afgelopen dertig jaar. En dan nog dit: het gaat niet om het bier of om de muziek Of je nou wel of niet de naam van je kroeg in Amsterdamse krulletters op het raam hebt laten schrijven. Of je je pils nou duur verkoopt of niet. Of je nou wel of geen bierkaart hebt en of je nou pils van de tap of pils uit fles schenkt. Het maakt de kroegganger allemaal niet uit. Dat bier is zo belangrijk niet, zolang je personeel maar vriendelijk, gastvrij en attent is. De top 3 van dingen waar gasten zich het meest aan ergeren in de horeca is namelijk: 1. Personeel met slechte omgangsvormen 2. Personeel dat weinig interesse, passie en toewijding toont Het geluidsbehang In 2017 won John West met zijn nummer Wit-Zwart de award 3. Personeel dat de gast gast (te) weinig aandacht schenkt Bron: Nationaal gastvrijheidsonderzoek voor het meest gedraaide nummer in de Nederlandse horeca. Het jaar daarvoor was West ook al genomineerd, maar ging André Hazes junior er met de award vandoor voor zijn nummer Leef. Overigens is Hazes overleden vader de meest gedraaide artiest aller tijden in de horeca. Wie is er niet ooit de kroeg uitgeveegd onder begeleiding van het nummer Het laatste rondje?! Bron: Xenox 9

Vergelijkbare documenten

Daling cafés zet door, maar stagneert

Daling cafés zet door, maar stagneert Cafésector in cijfers Na een zeer forse daling in 2008 en 2009, is het caféaanbod in 2010 slechts met 0,8% gedaald. Absoluut gezien hebben 74 cafés hun deuren gesloten. Dat blijkt uit een analyse van het