Nieuwsbrief. Nepal. Vergeten land tussen jungle en hooggebergte. Caritas Catholica Vlaanderen vzw. Afgiftekantoor Brussel 4 P4A9097

Transcriptie

1 Nieuwsbrief Caritas Catholica Vlaanderen vzw Afgiftekantoor Brussel 4 P4A9097 Nummer 65 maart-april 2012 Tweemaandelijks bericht van Caritas Catholica Vlaanderen vzw Nepal Vergeten land tussen jungle en hooggebergte

2 Inhoudstafel Editoriaal p. 03 Caritas Wereldwijd p. 06 Solidariteit p. 10 Gezondheid & Welzijn p. 12 Kerk & samenleving p. 20 Aankondigingen p. 22 Publicaties p. 24 Nieuwsbrief Caritas Catholica Vlaanderen vzw Tweemaandelijks tijdschrift verspreid bij bestuurders en directieleden van aangesloten instellingen. Alles wat in dit blad te lezen staat, mag overgenomen worden, mits vermelding van de bron. Verschijnt Tweemaandelijks tijdschrift Oplage 2400 exemplaren Verantwoordelijke uitgever Dominic Verhoeven, Directeur Maatschappelijke zetel Caritas Vlaanderen vzw: Guimardstraat Brussel dominic.verhoeven@caritas.be Redactie & administratie Caritas Vlaanderen vzw Liefdadigheidstraat Brussel T F post@caritas.be Grafisch ontwerp & druk Licap cvba Guimardstraat Brussel T

3 p. 03 Edito De veerkracht van een samenleving Ons kleine landje was de afgelopen periode al te vaak het toneel van zinloos lijden en oeverloos verdriet. Het busongeval in Sierre waarbij 22 kinderen, vier begeleiders en twee chauffeurs het leven lieten, zorgde voor een massale uiting van medeleven. Even stond de wereld stil en was iedereen weer kind en ouder, verenigd in verdriet. De warme samenleving is niet weg. Dat mee-leven was er ook bij het zinloos geweld op stille zaterdag, toen een MIVB-controleur om het leven kwam bij verkeersagressie. Ook hier kwam op grote schaal reactie, waarbij de nieuwe sociale media als facebook en twitter ten volle hun rol speelden. Twee dagen later was er echter alweer een geval van agressie, ditmaal tegen een treinbegeleidster. Als samenleving moeten we het signaal geven dat er een grens overschreden is en dat de agressie in de samenleving aan banden moet worden gelegd. De gebeurtenissen van de afgelopen weken hebben aangetoond dat de samenleving de veerkracht daartoe kan opbrengen. Toch is het vaak ook met de media - een dubbeltje op zijn kant. Met dezelfde pen waarmee een stem wordt gegeven aan medeleven en collectieve rouw, wordt even later ongenadig ingehakt op politiek andersdenkenden of economische tenoren. De krant is een product geworden, dat moet verkopen. En de blogs die online de artikels commentariëren en er vaak nog een grove schep bovenop doen - geven aan dat deze aanpak werkt. De macht van de media in deze is groot. Zeer groot. Toch heeft onze samenleving misschien meer nood aan reflectie en samenwerking dan aan polarisatie en opbod. En laten we al eens de grote woorden op stal laten. Net terug van Nepal kreeg ik de bedenking onder ogen dat de transfers in dit land van Noord naar Zuid onvoorstelbaar onrechtvaardig zijn. Terecht. Ik denk inderdaad dat de doorsnee Nepalees die met één à twee dollar per dag moet rondkomen, zich in de verste verte niet kan voorstellen hoe wij het begrip onrechtvaardig dan wel invullen. Hiermee is geen uitspraak gedaan over transparantie, responsabilisering, wederkerigheid en dergelijke. De Blijde Boodschap van Pasen bevat daarvoor geen pasklare antwoorden. Maar misschien valt er wel iets uit af te leiden over de basisattitude waarmee mensen in de debatarena treden. Als onze samenleving de inhoudelijke cohesie kan vinden om op te veren en te reageren als ze in haar wezen wordt geraakt, dan moet er ook op andere vlakken veel mogelijk zijn. We hebben als christenen daarbij ook onze eigen verantwoordelijkheid. Nog een deugddoende Paastijd, op weg tussen Pasen en Pinksteren! Luk De Geest voorzitter Dominic Verhoeven directeur

4 p. 04 De voetwassing reflectie naar aanleiding van witte donderdag De voetwassing van de leerlingen door Jezus behoort tot de overgeleverde traditie en in vele witte donderdagvieringen is er ook een voet- of handenwassing voorzien. Daardoor is het ook iets herkenbaars geworden, maar verliezen we soms ook uit het oog hoe confronterend dit moet geweest zijn voor Jezus leerlingen. Hij, de rabbi, de meester, wast de voeten van zijn leerlingen! Zijn leerlingen moeten zich op zijn minst ongemakkelijk gevoeld hebben. De reactie van Petrus liegt er trouwens niet op. Geen denken aan. Hier hadden ze zich immers niet aan verwacht. De voeten van de gasten wassen, was het werk van de knechten, of van slaven. En verwachtten ze tenslotte niet de Messias, die de nieuwe koning zou zijn, die in voetsporen zou treden van Salomon en David? Ze hadden het er onder elkaar wel eens over, wie de belangrijkste onder hen zou zijn En dan wil uitgerekend Jezus hen de voeten wassen! Dat God Liefde is, en Delen, en daardoor eigenlijk tegengesteld aan Macht, was niet eenvoudig te begrijpen. Slechts langzaam rijpt het inzicht. Misschien eerder nog door het voorbeeld dan door het woord. Was mij dan maar helemaal, zal Petrus uitbrengen. De voetwassing maakt zichtbaar hoe de almacht van God concreet wordt in de machteloosheid van de Liefde een Liefde die ons te beurt valt, waar we geen verdienste aan hebben. Genade. God heeft ons zo lief gehad dat we niet anders kunnen dan die liefde te beantwoorden door op onze beurt onze naaste lief te hebben. Doet ook gij, zoals ik u heb voorgedaan Toch is de bekoring van de macht nooit ver weg. De verleiding om zelf Meester te spelen. Ook de geschiedenis van de kerk zelf heeft voldoende zwarte bladzijden, waar de verlokking van de macht het haalde op de boodschap van het evangelie. Waardoor de weg ook open lag voor alle vormen van misbruik. Met Pasen vieren we de verrijzenis, de triomf van het leven over de dood. Maar het gaat niet om een triomfalisme dat ons als kerk voor eens en voor goed in pole position brengt. Het gaat over de triomf van een man die sterft aan een kruis, de triomf van een gebroken en gegeven leven. Wat wij verkondigen is de dwaasheid van het kruis, zegt Paulus. Stultitia Crucis. De dwaasheid van het kruis, de machteloosheid van de liefde die alles overwint. Laten we van die weg niet afwijken. God heeft ons zo liefgehad dat wij niet anders kunnen dan onze naaste lief te hebben. Daarin ligt ook onze Caritasopdracht besloten. Maar ook daar loert de verleiding soms om de hoek. Wereldwijd zijn we met 165 Caritas-leden, zusterorganisaties. Maar er zijn daar flink uit de kluiten gewassen zussen bij, en hele frele kleintjes Wie aan de donor-zijde van het verhaal staat, beslist nu eenmaal ook over de besteding van de middelen. Laten we daarom zeer bewust stilstaan bij het verhaal van de voetwassing. Wij staan ook maar ten dienste van. Van de lokale caritasorganisaties die aangewezen zijn op onze hulp. Van de patiënten, bewoners en gebruikers, die op onze dienstverlening een beroep doen. Het is ons voorrecht om te kunnen helpen, te kunnen geven, te kunnen liefhebben. Met die maat van de liefde worden ook wij gemeten. Zoals Zuster Emmanuelle het uitdrukte, niet lang voor haar dood : Als ik binnenkort bij God aanklop, zal Hij mij niet vragen of ik wel voldoende gebeden heb. Niet dat het niet belangrijk is, maar het is niet dat dat Hij me zal vragen. Maar wat Hij me zal vragen is : Hebt ge voldoende liefgehad? Daar gaat het hem om. Hebben wij voldoende liefgehad? Hebben wij voldoende mensen de voeten gewassen? Het is een attitude, een levenshouding waartoe Jezus ons op witte donderdag uitnodigt. Hij heeft ons bij het Laatste Avondmaal niet alleen het brood en de wijn gelaten, ter zijner gedachtenis, maar ook water, om elkaars voeten te wassen. Laten we er voor ijveren dat deze bron nooit opdroogt, maar dat ze ons leven als nieuwe paas mensen mag blijven voeden!

5 p. 05 De Heer is opgestaan! Hij is waarlijk opgestaan! Alleluja! Mogen we ons met deze paasgroet, waarmee christenen elkaar sinds heugnis begroeten in de paastijd, aangesproken weten om het beste van onszelf te blijven geven, om ons steentje bij te dragen opdat het verhaal van de opstanding en van Gods Rijk van Gerechtigheid dat ons hierin is toe gezegd, ook voelbare realiteit zou mogen worden voor zovelen die er nu nog van verstoken blijven. Dankjewel, Gerda! Eind maart nam Gerda Goeman afscheid van Caritas Vlaanderen, na bijna 30 jaar met het huis verbonden te zijn geweest. Gerda was al die tijd de steunpilaar voor alle juridische aspecten. Ze verzorgde de coördinatie van de ISBIs en stond in voor de verslaggeving van de Raden van Bestuur van Caritas Vlaanderen vzw en Caritas Hulpbetoon vzw. Ze was ook inhoudelijk sterk betrokken bij de werking van Caritas Hulpbetoon, en trok ook mee de kar voor de Werkgroep Armoede. Gerda kweet zich met minutieuze nauwgezetheid en juridische accuraatheid van haar taken, en ze was dank zij haar staat van dienst, ook mee het levend geheugen van Caritas. Maar ze was niet alleen een rots van een werknemer waarop je kan bouwen, zoals op Petrus. Gerda was ook een vriendelijke en zorgzame, warmhartige medewerker die zich om iedereen bekommerde, niet in het minst om de nieuwe en jonge medewerkers. Beste Gerda, We wensen je voor de toekomst het allerbeste. Met nog vele jaren in goede gezondheid, met je man, kinderen en kleinkinderen. Vrede en alle goeds Dankjewel, Gerda!

6 p. 06 Caritas wereldwijd Nepal Vergeten land tussen jungle en hooggebergte De laatste week van maart brachten Michel Verhulst en Dominic Verhoeven als voorzitter en ondervoorzitter van Caritas International een werkbezoek aan Nepal, vergezeld van Joeri Leysen, Asia Desk medewerker en gestationeerd in Bangkok. Na een kort bezoek in Delhi aan Caritas India, dat in januari zijn 50ste verjaardag had gevierd. Enkele impressies Wie Nepal zegt, denkt in eerste instantie aan de Himalaya, aan de Mount Everest, aan Edmund Hillary en Tenzing Sherpa. Nepal is het dak van de wereld. Voor wie wat ouder is, komen er ook nog herinneringen bovendrijven aan de tijd toen de hoofdstad Kathmandu in was bij hippies, en het bereiken van hogere sferen niet onmiddellijk met het Himalaya-massief te maken had. Nepal lijkt op de kaart een klein land, ingesnoerd als het is tussen India en China. Toch is het vijf maal zo groot als België, en telt het dertig miljoen inwoners, die samen 59 verschillende talen spreken. In het laagland en de vallei van Kathmandu overheerst het Hindoeïsme, naarmate men stijgt, neemt het aandeel van de (Tibetaanse) Boeddhisten toe. Nepal herbergt overigens het paleis waar de Boeddha opgroeide in Lumbini, in het Zuiden. Het aandeel van de christenen bedraagt enkele procenten, waaronder om en bij de 7000 katholieken bij wijze van spreken één Vlaamse parochie, maar dan wel met een hogere mate van wekelijkse mispraktijk. Nepal heeft een rijke culturele traditie, maar is verder vooral een arm land. Samen met Laos wordt het beschouwd als het armste land in Azië. Veel Nepali hebben noodgedwongen hun land verlaten en werken als gastarbeider in India of in de golfstaten, of hebben de weg naar het Westen en ook naar België - gevonden. Als arbeider of als politiek vluchteling, want de gewapende politieke strijd van de laatste decennia, die uiteindelijk resulteerde in de afschaffing van de monarchie en het aan de macht komen van de Maoïstische Partij stortte het al arme land gedurende lange tijd in een politieke chaos, die nog steeds niet helemaal opgelost is. De integratie van de opstandelingen in het regeringsleger is nog niet afgerond, en ook het opstellen van een nieuwe (federale) grondwet zal allicht niet afgelopen zijn tegen de vooropgestelde deadline van begin mei. Geslaagde terugkeer: van vluchteling tot kippenboer. Terzelfdertijd is het echter zo dat het land zelf een uitgebreide groep van enkele tienduizenden vluchtelingen uit Buthan her bergt : mensen van Nepalese origine, die in de vruchtbare valleien van Buthan woonden, en daar aanvang van de jaren 90 uit werden

7 p. 07 Eco-toerisme Verblijfsaccomodatie: nog een weg te gaan... verdreven. Opnieuw een illustratie van het feit dat het grootste deel van de vluchtelingenstromen nooit het westen bereikt, maar in de onmiddellijke omgeving van het land van vertrek blijven hangen. Verweg het grootste programma van Caritas Nepal betreft de opvang van deze groep vluchtelingen, voor wie voedselprogramma s en onderwijs wordt voorzien. Hier zijn we echter niet geraakt. Caritas België is ook niet betrokken bij dit project. Het tweede project situeert zich in de Annapurna Conservation Area. Zoals gezegd staat Nepal vooral te boek als een toeristische bestemming, maar de evolutie van de toeristische industrie brengt mee dat de toeristen veelal de traditionele paden links laten liggen, en met een 4 x 4 zo snel mogelijk zo hoog mogelijk willen geraken. De inkomsten uit toerisme zijn in deze vallei de laatste jaren dan ook drastisch teruggevallen. Toch beschikt de vallei over heel wat potentiële troeven. Caritas International investeert hier in de omvorming van de toeristische infrastructuur en in de herwaardering van de oude paden. Op een eco-vriendelijke manier wordt zo gewerkt aan een opleving van het toerisme in de vallei, zodat ter plekke tewerkstelling kan worden gerealiseerd en minder mensen zullen moeten uitwijken naar het buitenland. Ook voor dit project wordt samengewerkt met een lokale partner, CHESS. Door samen te werken met lokale partnerorganisaties, slaagt Caritas Nepal erin het eigen personeelsbestand beperkt te houden, en geen logge strucuur te creëren. Community Based Disaster Risk Reduction Caritas International België heeft op dit moment drie projecten lopen in Nepal. Een ervan situeert zich in het zuiden van land, in de Terai, en heeft betrekking op het versterken van de capaciteit van de lokale gemeenschappen om voorbereid te zijn op overstromingen en de impact ervan zoveel mogelijk te beperken. In 2008 werd het land door zware overstromingen getroffen. Er vielen weinig menselijke slachtoffers, maar de gevolgen voor de landbouw en de veestapel waren catastrofaal. We werken enerzijds aan versteviging van de oevers, maar ook aan een early warning system. Caritas Nepal werkt hiervoor samen met een lokale partner RERI. Jong meisje uit de vallei van Lamjung: later haar eigen thee-huis?

8 p. 08 Vrijwillige terugkeer Het derde project tenslotte heeft betrekking op vrijwillige terugkeer. Nepalezen die geen kans maken om erkend te worden in België, keren terug naar hun geboorteland, met een kleine financiële bijdrage en met lokale begeleiding door Caritas Nepal. In totaal zijn reeds meer dan 60 Nepali ingegaan op het aanbod van vrijwillige terugkeer. In het overgrote deel van de gevallen (op twee na) gaat het om geslaagde verhalen. In Badralpur, in de Terai, bezochten we Gurung. Hij keerde vorig jaar terug naar Nepal, en richtte er met de bijdrage van 2200 euro (via europese financiering), en met geld dat hij van familie kon lenen, een kippenbedrijfje op met 3500 legkippen. Met de opbrengst van de verkoop van de eieren kan hij zijn familie, alsook de vrouw en de kinderen van zijn overleden broer onderhouden en de kinderen een degelijke opleiding geven. Gurung kan rekenen op ondersteuning van Caritas Nepal, o.m. voor zijn businessplan en voor verdere training. Hij is trots op zichzelf, en op wat hij voor elkaar gebracht heeft. In België had hij geen toekomst, maar hij kijkt er niet met bitterheid naar terug : hij heeft in België vooral leren werken, zegt hij, en hij heeft er geleerd dat hard werken en investeren loont. Dat brengt hij nu in praktijk. *** Naast de eigen projecten die we samen met Caritas Nepal hebben we ook nog enkele andere projecten bezocht, onder meer in Kathmandu, CPCS, Child Protection Centers and Services, een project voor de opvang van straat kinderen dat steun krijgt van de Vrienden van Zuster Emma nuelle vzw. Wat begon alse een éénmans initiatief met een klein huis voor de opvang van enkele straatkinderen, is uitgegroeid tot een bloeiende NGO met verschillende shelters die voor honderden kinderen instaan. Er wordt aandacht besteed aan zowel huisvesting, onderwijs als medische zorg. Bovendien worden de jongeren ook weerbaar gemaakt, om alleen in de maat schappij te kunnen overleven. Zo is er ook een kinderraad, met gekozen afgevaardigden van alle huizen en shelters. We maakten tevens van de gelegenheid gebruik om het partenariaatsproject Keta Keti te bezoeken. Ook dit is voornamelijk gestart als het initiatief van één man, een bevlogen onderwijzer die in de jaren tachtig aankwam in het afgelegen bergdorp Melamchi op 1700 meter - om er nooit meer weg te gaan. Ook hier gaat het om een gestage groei. De school die in omvang toeneemt (met internaat), en die onderwijs van hoog niveau biedt, dat met sommige privéscholen uit Kathmandu kan wedijveren. De medische post, die er sinds enkele jaren is bijgekomen, en mo- Zoals in zovele landen vormt ook in Nepal de gebrekkige verkeersinfrastructuur een belangrijke hindernis voor economische vooruitgang.

9 p. 09 men teel de watervoorziening, waaraan de laatste hand gelegd wordt.keta Keti kan jaarlijks rekenen op steun van de gelijknamige vzw uit België : bevlogen landgenoten die tijdens een trekking met de man in contact kwamen, waarbij de vonk oversprong. Hoe succesrijk het verhaal van Melamchi is, mag blijken uit het feit dat het dorp groeit, terwijl andere dorpen uit de vallei in de loop der jaren spookdorpen geworden zijn, én uit het feit dat de school ook kinderen uit de vallei aan trekt, die vaak vier uur moeten lopen om er te geraken. *** Nepal is een arm land, met een gebrekkige wegeninfrastructuur, met een politiek weinig stabiele context en met een veelal afwezige overheid, waar het op sociale voorzieningen aankomt. Met Caritas Nepal beschikken we echter over een gedegen en ge dreven partner, met een kleinschalige aanpak en zonder grote overheadstructuur. De CPCS-kinderraad: participatie en verantwoordelijkheid in praktijk. De katholieke gemeenschap is klein, met 7000 gelo vigen, grotendeels afkomdig uit o.m. India, maar met een aantal congregaties die er de rugge graat van uit maken. De laatste dag voor de terug reis bezoch ten we nog een kleine religieuze gemeen schap die een huis voor AIDS-kinderen en moeders runt. Ofschoon er een grote tolerantie is ten opzichte van religies, blijft waakzaamheid geboden. Enkele jaren geleden werd er een aanslag ge pleegd tegen een kerkgebouw. En bij het einde van de dienst van Palmzondag, werd er nogal wat tijd besteed aan de veiligheidsmaatregen voor de goede week. Maar als we willen kiezen voor de armste landen, zijn we in Nepal zeker op de juiste plaats! Dominic Verhoeven ondervoorzitter Caritas International Voorkomen van overstromingen: een taak voor de ganse gemeenschap.

10 p. 10 Solidariteit Sahel: caritas International Dreigende voedselcrisis Droogte, armoede, speculatie Terwijl de Hoorn van Afrika nog altijd strijd voert tegen voedselonzekerheid, kampen ook de Sahellanden met ernstige voedseltekorten. Ten minste 5.7 miljoen mensen hebben nu al voedselhulp nodig. De voedsel tekorten zullen het grootst zijn tussen mei en oktober 2012, in delen van Burkina Faso, Mali, Mauritanië, Niger, Senegal, Tsjaad, Noord-Nigeria, Noord-Kameroen en Gambia De situatie in de Sahel is des te alarmerend omdat het hier om de armste landen van de wereld gaat. In de Human Developement Index van de Verenigde Naties van 2011, die 187 plaatsen telt, staat Niger op de 186ste, Tsjaad op de 183ste, Burkina Faso op de 181ste, Mali op de 175ste en Mauritanië op de 159ste plaats. Heel wat mensen hebben geen voorraad meer omwille van onregelmatige regenval en slechte oogsten. Schaarste en speculatie hebben de voedselprijzen de hoogte in gejaagd met stijgingen tot meer dan 50%. Als er al eten op de markt te vinden is, dan is dat onbetaalbaar. De koopkracht van een doorsnee gezin is immers belachelijk laag in bovenvermelde landen. Het geweld in het noorden van Mali bemoeilijkt daarenboven de situatie Malinezen zijn gevlucht naar veiliger oorden in eigen land, mensen zijn de grens overgestoken naar Mauritanië, Burkina Faso, Algerije en Niger. Weg van huis met hun zeer beperkte middelen hebben ze het des te moeilijker om te overleven. Het Caritasnetwerk is voorbereid Het Caritasnetwerk, dat kan rekenen op zijn lokale Caritaspartners, heeft al maatregelen genomen. De Werkgroep voor de Sahel, waar ook Caritas International deel van uitmaakt, was bijeen in februari van dit jaar en heeft een niet mis te verstane noodoproep gelanceerd aan alle Caritasorganisaties om de noodinterventieplannen van de betrokken landen te helpen financieren. In Niger, bijvoorbeeld, waar potentiëel tot 5,5 miljoen mensen bedreigd worden door de honger, zorgt CADEV- Niger van maart tot juni voor cash-for-work en food-for-work activiteiten. Vanaf mei zullen zaaigoed en andere landbouwproductiemiddelen verdeeld worden evenals veevoeder. Van juli tot september wordt er voedsel uitgedeeld in afwachting van de nieuwe oogst. Voor de slachtoffers van het gewapende conflict in Mali die zich in Niger bevinden, is er een urgentieprogramma dat voorziet in de distributie van voedsel, aanvoer van drinkbaar water, en de installatie van toilet- en wasfaciliteiten. Ondertussen wordt er ook verder gewerkt aan een gemeenschappelijke aanpak van het steeds terugkerend probleem van de honger in de Sahel. Een analyse en een evaluatie van de aanpak in de verschillende betrokken landen ligt aan de basis hiervan. De volgende thema s zijn ondertussen door de werkgroep als prioritair naar voren geschoven, willen we ervoor zorgen dat de getroffen bevolkingsgroepen beter gewapend zijn tegen de droogte: alternatieven voor voedsel distributie en preventie van ondervoeding bij kin der en, promotie van

11 p. 11 ecologische familiale land bouw bedrijfjes, waterbeheer en diversificatie van de inkomsten voor de meest kwetsbare groepen. Strijd met ons tegen voedseltekorten in de Sahel IBAN BE BIC BPOTBEB1 Van harte dank Meer info: Caritas International vraagt met aandrang asielzoekers aan de grens niet langer op te sluiten en de nodige maatregelen te nemen om zoveel mogelijk hindernissen op hun inburgeringparcours weg te nemen wanneer ze hun statuut hebben verkregen. Twee jaar ervaring op het terrein leert dat sociale begeleiding op maat een sleutel is tot succesvolle integratie. BEGELEIDING OP MAAT: SLEUTEL TOT SUCCESVOLLE INTEGRATIE VOOR ASIELZOEKERS DIE IN EEN GESLOTEN CENTRUM HUN STATUUT VAN VLUCHTELING KRIJGEN. Wie in België aankomt via luchtverkeer kan asiel aanvragen bij het verlaten van het vliegtuig. Wie niet over de nodige reis do cumenten beschikt wordt voor de duur van een versnelde asiel proce dure ondergebracht in een grenscentrum (gesloten cen trum voor volwassenen, terugkeerwoningen van de Dienst Vreem delingen zaken voor families met kinderen). Bij een posi tieve be slissing moet betrokkene het centrum onmiddellijk ver laten. De erkende vluchteling of subsidiair beschermde, die vaak op dat moment pas voor het eerst contact heeft met de Belgische samenleving, bevindt zich dan op straat zonder opvang, zonder sociaal netwerk, zonder begeleiding. Zijn/haar integratietraject is een waar hindernissenparcours. Twee jaar van intensieve begeleiding van erkende vluchtelingen en subsidiair beschermden die aangehouden werden aan de grens heeft heel wat problemen blootgelegd bij o.a. het vinden van een woning, de inschrijving in de gemeente, de aanvraag tot bijstand bij een OCMW, het aanleren van de taal, vrij verkeer als subsidiair beschermde. In een zopas verschenen rapport vraagt Caritas International aan het beleid en de administratie om komaf te maken met de juridische en administratieve disfuncties in deze context en rekening te houden met volgende aanbevelingen die het integratieproces kunnen bevorderen: Geen systematische aanhouding van asielzoekers aan de grens Aanstelling van een instantie die verantwoordelijk is voor de in vrijheid gestelde personen Begeleiding bij het zoeken naar een woning, sensibiliseren van huiseigenaars Correcte toepassing van wettelijke wachttijden en respecteren van de rechten bij door OCMW s en gemeentes Duidelijke regels over naamswijzigingen Sociale begeleiding op maat Johanna Vanraes U kunt het rapport inkijken op de website van Caritas International:

12 p. 12 Gezondheid & welzijn 2012 Europees jaar van het actief ouder worden en de solidariteit tussen generaties Na het Europees jaar van het vrijwilligerswerk in 2011, staat 2012 in het teken van het actief ouder worden en de solidariteit tussen de generaties. Voor het Vlaams Steun punt Vrijwilligerswerk was de studiedag die elk jaar in gericht wordt ter gelegenheid van de week van de vrijwilliger een ideaal moment om dit thema op de agen da te plaatsen. Dit gebeurde in samen werking met de Vlaamse Ouderenraad. Het thema dat de Europese Unie dit jaar vooropstelt, is boeiend en heeft heel wat te maken met vrijwilligers werk. Daarom gaan we er in ons tijdschrift graag wat nader op in. We baseren ons hiervoor op de uit een zettingen van Kathy Louagie, staf mede werker Vlaamse Ouderenraad, Huib Hinne kint, voorzitter commissie maat schap pe lijke participatie Vlaamse Ou de ren raad en prof. dr. Anja Declercq van Lucas. Waarom is er een Europees jaar over actief ouder worden gekomen? Er is een sterke toename van het aantal ouderen in Europa. Dit heeft te maken met de babyboomgeneratie die nu stilaan in de leeftijdscategorie van de ouderen terecht komt, maar zeker ook met het feit dat de gezondheidszorg en de hygiëne sterk verbeterd zijn, evenals het welvaartsniveau, allemaal factoren die maken dat mensen gemiddeld langer leven. Het groeiend aantal ouderen wordt te vaak gezien als een bedreiging voor de maatschappij, als een last. Maar, mensen leven niet alleen langer, maar vaak ook langer in goede ge zond heid, ouderen hebben heel wat ervaring en vaar dig heden. Daarom biedt de vergrijzing ook een kans en is actief blijven op oudere leeftijd ook een oplossing. Wat is actief ouder worden? Actief ouder worden heeft verschillende uitzichten. Het gaat om ouderen de kans geven om volwaardig deel te nemen aan de samenleving, werkgelegenheid voor ouderen, ouderen de mogelijkheid geven om zich vrijwillig in te zetten, ouderen zelfstandig laten wonen door woningen, infra structuur, IT-toepassingen en vervoer aan te passen. Om dit mogelijk te maken moeten aan ouderen meer kansen gegeven worden om actief te blijven en zelfstandig te wonen. Doel van het Europees jaar 2012 Isabelle Pateer, Otherweyes Met dit Europees jaar komt er vooral aandacht voor bewustmaking, is het de bedoeling om politici aan te zetten tot actie en om een grotere samenwerking en solidariteit tussen de generaties op gang te brengen.

13 p. 13 Bij de lancering van het jaar lag de nadruk vooral op de arbeidsparticipatie, maar wij de vrij wil li gersorganisaties willen ook het belang van het vrij wil ligerswerk daarin benadrukken. Actief ouder worden in België In België werd de lancering van het Europees jaar gehouden op 7 maart 2012 in Brussel. Dit Europees jaar is voor België erg belangrijk, want ook in België stijgt de levensverwachting aanzienlijk, is er de babyboomgeneratie en komt daarbij nog het da len de geboortecijfer, waardoor de vergrijzing sterk toe neemt. Op gebied van tewerkstelling voor ouderen kent België een flinke achterstand binnen Europa. Ac tieve participatie van ouderen in de samen leving, ouderen betrekken bij beslissingen die hen aan gaan is in ons land een belangrijk werkpunt. Ook de aandacht voor de levenskwaliteit van de ouder en en voor de opti ma lisatie van hun gezond heid en welzijn is een be lang rijk item. De eigen bij drage van de ouderen moet daarin voldoende be klem toond worden. Vrijwilligerswerk als element van actief ouder worden Vrijwilligerswerk is een manier om de betrokkenheid van ouderen in de samenleving te verhogen. Vrijwilligerswerk op oudere leeftijd bevordert de sociale inclusie van ouderen. Het verhoogt de levens kwa li teit van alle generaties. Vrijwilligerswerk heeft posi tieve effecten op ouderen: het geeft een betere sub jectieve welzijnsbeleving en een grotere zelf waardering. Vrijwilligerswerk zorgt er voor dat het sociale netwerk van mensen uit breidt, het geeft het gevoel dat je iets kan bete kenen voor anderen wat belangrijk kan zijn bij het beëin digen van de beroepsloopbaan of bij het wegval len van een aantal zorgtaken voor kinderen en klein kinderen. Vrijwilligerswerk versterkt de eigen- waarde van mensen en biedt kansen om leer er varingen op te doen en nieuwe vaardigheden te ontwikkelen. Vrijwilligerswerk stelt mensen in staat om dingen te veranderen, zelfs op hoge leef tijd. Vrij wil li gers werk creëert meer interesse in ander vrij wil ligers werk, het geeft zin om meer te doen. Kor tom, vrijwilligerswerk verbetert de gezond heidstoe stand en het welzijn van mensen! Ouderen hebben heel wat troeven in handen op ge bied van vrijwilligerswerk. Zij hebben levens er varing en beschikken vaak over heel wat maat schappe lijke competenties. Zij zijn beschikbaar, mees tal overdag, wat voor veel vrijwilligerswerk be lang rijk is. Zij zijn vooral goed in het omgaan met generatiegenoten, de groep die ook veel be hoefte heeft aan vrijwilligerswerk en vrijwillige inzet. We geven graag nog enkele cijfers mee. Gemiddeld 17% van de 55-plussers zetten zich in Vlaanderen in gedurende 5 à 6 uren per week. In de leeftijdsgroep van 55 tot 64 jaar is dat 24,7%, van de 65- tot 74-jarigen engageert 17,9% zich als vrijwilliger en bij de 75-plussers is dit nog 12,6%. Dit betekent dat meer dan ouderen zich meer dan 5 uur per week inzetten gedurende ongeveer 40 weken per jaar. We spreken bijgevolg van 40 miljoen uren vrijwilligerswerk! Laat ons de economische meerwaarde daarvan toch niet onderschatten. En nog een belangrijk aandachtspunt. 17% van de 55-plussers doet vrijwilligerswerk, maar evenveel mensen geven aan dat ze ook wel vrij willigerswerk zouden willen doen als het hen zou gevraagd worden. Er is dus echt nog wel een poten tieel aan vrij willigers beschikbaar. Ook als de pensioen leeftijd zal verhogen in de volgende jaren, betekent dit dat er nog altijd een groot aantal mensen aanspreek baar is om vrijwilligerswerk te doen. De beste manier om vrijwilligers te vinden is nog altijd de mensen persoonlijk aanspreken. Dit houdt een opdracht in voor alle vrijwilligers en profes sionelen die actief zijn in het vrijwilligerswerk: spreek mensen aan in uw omgeving. Informeer naar hun interesses en stimuleer hen om een gepast vorm van vrijwillige inzet te vinden. Liliane Krokaert Coördinator Present Caritas Vrijwilligerswerk vzw Meer informatie over het Europees jaar: Website Europa: Website België:

14 p. 14 WILT U ANDERS OUDER WORDEN? Met allerhande onderzoek probeert men een zicht te krijgen op de vergrijzing en de gevolgen hiervan. Hangt er een zwaard van Damocles boven onze hoofden en durven alleen ultra-optimisten dit een uitdaging noemen? Of zullen we via innovatie en creativiteit ook deze wending in de maatschappij kunnen opvangen? CERA-project Anders ouder worden CERA besliste niet bij de pakken te blijven zitten en startte het project Anders ouder worden. Via dit project wil CERA innoverende projecten voor kwetsbare ouderen ondersteunen. De pro jecten moeten vertrekken vanuit zorg op maat en tege moet komen aan de tendens van een verschuiving van residentiële zorg naar klein schaliger voor zie ning en en zorg in de samenleving. Present Vrijwilligerswerk vzw was meer dan ge ïn te res seerd om de eigen expertise in dit project te laten in passen. Deze expertise ligt niet op het terrein van de thuiszorg, maar wel op het terrein van vrijwilligerswerk: anders ouder worden door de inzet van vrijwilligers in een woonzorgcentrum. Resi den ti ële zorg zal altijd nodig blijven dus ook daar moet nagedacht worden over het opti ma li se ren van de menselijke zorg voor de be woner. Vrij wil ligers kunnen, mits aan enkele voor waarden vol daan is, partners zijn binnen dit nieuwe zorg gebeuren. Vrijwilligers inzetten is kiezen voor: o Een warme voorziening waar plaats is voor de mens achter de bewoner o Het inbedden van het woonzorgcentrum in de lokale gemeenschap door het binnenbrengen van de buitenwereld in de voorziening De tijd en inzet van vrijwilligers maken meer mogelijk: ze zijn extra hart en handen! Een veel te lange titel Naast zeven andere projecten, werd Present vrij wil li gerswerk vzw geselecteerd met het project: de kwaliteit ver be teren van het vrijwilligerswerk in de residentiële ouderen zorg door degelijke vorming en ondersteuning van de vrij wil li gersverantwoordelijken. We kregen het niet korter ge zegd: elk element van de titel is belangrijk. Isabelle Pateer, Otherweyes Present wil immers aan de bel trekken, voor het een alarmbel wordt. We willen directies en besturen - van woon zorgcentra in de eerste plaats, maar ook van andere zorg voorzien ing en zo graag van het volgende overtuigen: een kleine investering in een vrijwilligersbeleid levert een win-win situatie op voor de voorziening en voor de vrijwilligers.

15 p. 15 Vrijwilligers inzetten is niet gratis. De noodzakelijke investering houdt in: o een visie op vrijwilligerswerk uitschrijven en iedereen, elk personeelslid en elke vrijwilliger, informeren over deze visie en verwachten dat ze deze uitdragen. De vrijwil li gers werking zal niet goed draaien als niet elk personeelslid bereid is vrijwilligers te betrekken. Elk personeelslid dat samenwerkt met een vrijwilliger moet zijn of haar rol hierin ten volle beseffen. o Een vrijwilligersverantwoordelijke aan duiden en deze tijd en middelen geven om de vrijwil li gers te rekruteren, selecteren, be ge leiden, eva lu eren, bezielen en be danken. De vrij wil li gers ver ant woor de lijke coördineert de vrijwilligerswer king, de collega-personeelsleden sturen de vrij wil li gers in hun afdeling rechtstreeks aan. o De vrijwilligers erkenning geven door een welge meend dank je wel, ook vanuit de directie. Een voorziening die investeert in de vrij wil li gers werking bereikt een echte meerwaarde. Er gaat geen tijd verloren aan spanningen, geschillen of on duide lijk heden. Elke vrijwilliger doet de taak die hem of haar het meest ligt. Tevreden vrijwilligers zijn de beste ambassadeurs van een voorziening. Dit is niet alleen belangrijk voor de goede naam van de voor ziening maar dit zal er ook voor zor gen dat de rekrutering van de vrijwilligers ge mak ke lijker verloopt. Mond-tot-mondreclame is de beste reclame. Binnen het CERA-project werkt Present twee pistes uit om dit resultaat te bereiken. Enerzijds vor ming en ondersteuning voorzien specifiek voor de vrij willi gers verantwoordelijken in ouderenzorg en anderzijds het sensibiliseren van directies en besturen. VORMING van vrijwilligersverantwoordelijken Present wil vanuit zijn deskundigheid de lokale vrijwilligersverantwoordelijken in ouderenzorg op leiding en begeleiding aanbieden, zodat zij over de nodige vaardigheden beschikken om het vrij wil ligers werk in hun voorziening te organiseren. Het is im mers geen evidente taak. In bijna alle ge vallen neemt een personeelslid de coördinatie van de vrijwilligers bij zijn of haar andere taken. Meestal is er maar één vrijwilligersverantwoordelijke in een woonzorgcentrum en een opleiding om mensen te coachen hebben ze meestal niet gehad. Nochtans is het coachen van mensen die zich belangeloos inzetten net extra moeilijk. Via diepte-interviews met vrij wil li gers ver ant woor delij ken tastte Present in 2010 de realiteit af. Waar liggen de succes factoren en de knelpunten? Uit deze in for ma tie haalden we de thema s voor de vor ming. In 2011 organiseerden we een vorming over com mun i ca tie: enerzijds met de individuele vrij wil liger, bijvoorbeeld over het voeren van moeilij ke gesprekken waar heel wat vaardigheden bij komen kijken. Maar anderzijds ook met de groep vrij wil li gers, bijvoorbeeld tijdens overlegmomenten. In het najaar zochten we naar de plaats van de vrijwilligerswerking in een woonzorgcentrum: het belang van een goede organisatie en van het uitschrijven van een gedragen visie, communicatie naar collega s en directie toe, opkomen voor jezelf en voor je functie, enz. Selectie en evaluatie van vrij wil li gers zijn de thema s van de vormingen in 2012 ( vormingskalender). De sterkte van dit vormingsaanbod ligt zeer duide lijk in de specialisatie, aangezien het volledig is toe ge spitst op vrijwilligersverantwoordelijken in de sec tor van de ouderenzorg. Daardoor zijn con text en casussen voor de deelnemers heel her ken baar. SENSIBILISEREN van directies en besturen Begin 2011 startten we ook het tweede luik van het project, het sensibiliseren van directies en besturen. We beslisten een mailingcampagne uit te werken, waarin we zo krachtig mogelijk onze argumenten op tafel gooiden. Het Europees jaar voor het vrijwilligerswerk 2011 was een goede gelegenheid om deze mailing te kaderen. Dit zijn de vijf tips die we verspreid over het jaar opstuurden naar directies en besturen van woonzorgcentra: Tip 1: Een vrijwilligersverantwoordelijke, waarom? Tip 2: Visie op vrijwilligerswerk, waarom en hoe? Tip 3: Vrijwillig is niet gratis. Tip 4: Wat zegt de wet? Tip 5: Directeur, wat is uw rol? Deze tips kan u nog bekijken op de website van Present: Tips voor een goed draaiende vrijwilligerswerking.

16 p. 16 Tot slot Present is er van overtuigd dat een goede vrijwil li gers werking een enorme meerwaarde kan bete kenen voor ouderen in een woonzorgcentrum. Naast de nodige zorg die door het personeel gegeven wordt, kunnen vrijwilligers net iets meer aandacht en tijd geven aan de individuele persoon. Maar de kwaliteit van vrijwilligerswerk is niet ge ga ran deerd. Om het vrijwilligerswerk in goede banen te leiden, is er nood aan een ver antwoor de lijke die op zijn beurt wordt ondersteund en gevormd. Daarom hebben we ingezet op dit project. In de hoop directies warm te maken voor de meer-waarde van vrijwilligerswerk en hen te overtuigen van de nood aan investering in een goed vrijwilligersbeleid en onderwijs in de hoop dat we via het vormingsaanbod op maat de vrij wil li gersver ant woor de lijken ondersteunen bij en sterken voor het kwaliteitsvol coachen van vrijwilligers. Lieve Coorevits Projectmedewerker Present en Projectmedewerker vrijwilligerswerk Caritas Vlaanderen vzw ZORGTEAMS (VER) LEIDEN TOT LEREN: WAT KUNNEN WE LEREN VAN VOETBALTEAMS? Zorgteams leveren een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van de zorg. Onder een team, verstaan we een groep van individuen met de gedeelde verant woor de lijk heid voor het halen van be paalde resul taten, waarbij ze elkaar nodig hebben. Goed func tio ne ren de teams resulteren in snellere, beter toegankelijke en meer patiënt-/cliënt gerichte zorg. Te ge lij ker tijd worden zorg in stel lingen voortdurend uit ge daagd om hun dag dage lijkse praktijken aan te passen aan maat schap pelijke, politieke en we tenschap pe lijke ont wik ke lingen. Zoals elk organisme zich aan past aan een ver anderende omgeving, is het voor elke or ga ni satie van belang constant te inno veren. Team leren is dé facilitator van deze inno va tie. De op los singen van vandaag kunnen de pro ble men van morgen zijn; de enige constante is ver an de ring. In de zorg wordt het zorgproduct gerealiseerd door intensieve samenwerking tussen uit een lo pende specialismen. Zorgkundigen, artsen, ver pleegkundigen, apothekers, technici, balie mede wer kers, paramedici en tal van anderen maken deel uit van

17 p. 17 We onderzoeken wat we kunnen leren van voetbal teams: hoe spelen zorgteams de bal vlot rond? 1. Creëer ruimte Zoals een trainer cruciaal is voor de ontwikkeling van een sterke voetbalploeg, is het vooral de direct leidinggevende die invloed heeft op de rand voor waarden die leiden tot teamleren. Je doet dat allereerst door ruimte te creëren. Maak tijd vrij om te leren/ te trainen. Gebruik je opleidings- en adviesbudget om je team te inspireren en kennis en vaardigheden te ver groten. Dat kan ten koste gaan van andere pro jec ten, maar zal zich dubbel en dwars uitbetalen. Team leren zal leiden tot allerlei goede ideeën en de vaar dig heid deze als team vlot uit te voeren. 2. Investeer in de persoonlijke training en effectiviteit van medewerkers Isabelle Pateer, Otherweyes talloze zogenaamde zorgketens. Om goede en veilige zorg te kunnen realiseren, is de uitdaging daarbij om alle verschillende ac ti vi teiten goed op elkaar af te stemmen. De keten rond de gebruiker is immers zo sterk als de zwakste schakel. Maar dezelfde keten wordt een stuk sterker wanneer schakels elkaar onder ling kunnen ver sterken. Een zorgketen kan zo een vangnet vormen voor menselijke fouten en onzorg vul dig heid. De investering in teamwerk en teamleren valt in het niets vergeleken met de ma ter iële en niet-materiële kosten van ineffectieve zorg or gani sa ties. Veel ondoelmatigheid in de zorgverlening heeft immers zijn wortels in samenwerking en communicatie. Lerende teams onderscheiden zich van andere teams doordat zij hun leren bewust organiseren, kennis met elkaar delen en gebruiken in hun da gelijkse praktijk. Mensen leren voortdurend als ze aan het werk zijn. Vaak is dit een onbewust proces. In een team kan het werk alleen maar goed uitgevoerd worden, als het als team wordt uitgevoerd en de mensen zich daarbij bewust zijn van hun onderlinge afhankelijkheid. Individueel leren staat dan in dienst van het team en de organisatie. Door teamleren blijft de organisatie zich ontwikkelen en neemt de kans op duurzaamheid van de verandering toe. Teamleren is krachtiger dan individueel leren, vergroot de kans op het beklijven van het geleerde en draagt zo bij aan duurzaamheid van verandering. Train je spelers! Doe een deel van die investering in persoonlijke vaardigheden van de teamleden. Team leren vraagt vaardige communicatie. Over de inhoud van het werk, natuurlijk, maar ook over de communicatie zelf. Hoe vraag je door zonder nog een oordeel te hebben? Ben je in staat diverse interpretaties naast elkaar te laten bestaan? Wat is het effect van suggestieve vragen en hoe kun je dat voorkomen? Leer je collega s de interactie in de groep waar te nemen en daarop constructief te reflecteren? 3. Pas nieuwe vormen van leren toe Voetbalteams trainen meer dan dat ze wedstrijden spelen. Train samen met je team; zoek samen met je team naar nieuwe vormen. Experimenteer met de toe passing ervan en zet ze in waar je dat als team verder helpt. Soms is een simpele vorm al voldoende. Voer bijvoorbeeld een dagopening in waarin je een 15 minuten uitwisselt over wat je gisteren hebt gedaan, vandaag gaat doen en waar je tegenaan loopt. Het leidt meteen tot meer teamgeest door het inzicht in elkaars werk en problemen. Je zult zien: vrij snel daarna gaan collega s elkaar aanvullen en helpen. Ga tijdens het afdelingsoverleg eens anders zitten, rouleer het voorzitterschap en maak ruimte voor een reflectie in de vorm van case clinics of intervisie. 4. Houd rekening met het grotere geheel Het spel speelt zich af binnen de witte lijnen; binnen de beperkingen zijn de mogelijkheden onbeperkt. Je bent onderdeel van een groter systeem waar op je

18 p. 18 je moet verhouden. Zitten je mensen op meer dere locaties - zorg dat ze elkaar desondanks ont moeten. Ervaren de medewerkers onderling geen ge meenschap pelijk belang, leg dan samen het ge meenschap pelijke belang bloot. Droom samen over de toe komst, bedenk een metafoor over hoe je je team binnen 2 jaar ziet. 5. Richt je op doelen en resultaten Een stapje terugdoen, om een schot op het doel af te vuren! Een organisatie richt zich op doelen en resultaten - doe in teamleren hetzelfde. Wanneer zijn onze gebruikers tevreden? Bespreek een probleem uit het werk. Oefen bijvoorbeeld in het teamoverleg hoe je met familie van bewoners/patiënten omgaat of hoe je een slechtnieuws-gesprek voert. De vaardigheid daarnaast te reflecteren op de commun i ca tie en interactie oefen je door daar bewust af en toe uit te stappen. Voor het implementeren van teamleren is een imple men tatie- of stappenplan niet genoeg. Misschien kun je zelfs wel zonder. Door binnen je team ruimte te geven om te leren van elkaar en hoe je als team functioneert, je te trainen in persoonlijke effectiviteit en je daarbij vooral te richten op de doelen, effectief gedrag en de resultaten die dat tot gevolg heeft, wordt teamleren een manier van werken en zo ongemerkt een deel van een cultuur gericht op leren. Wil je zelf aan de slag om je persoonlijke effectiviteit te verhogen om van jouw team een krachtig dreamteam te maken? Als je partner in duurzaam opleiden, trainen en ontwikkelen zoeken we samen met jouw wegen om het leervermogen in je organisatie verder te ontwikkelen, werken we zowel met groepen als met individuen én geven we de professionalisering van je organisatie mee vorm van management tot zorg- en samenwerkingsprocessen. Wij kunnen naar je toekomen: in een kennismakingsgesprek verbinden we jouw en onze kennis tot een leertraject. Daarna gaan we aan de slag en evalueren we samen met jou. Omdat wij ook graag van je leren. Of je komt naar ons: een deel van onze trainingen en opleidingen kan je volgen via de formule open aanbod. Meer informatie over ons aanbod vind je op onze website: Bron: opperdiep.wordpress.com Zie ook: Namens het team van VOCA Training & Consult: Roeland BROECKAERT consultant roeland.broeckaert@voca.be Interleuvenlaan 15b 3001 Heverlee Tel Fax info.voca@voca.be

19 p. 19 HET VUUR DELEN: BESTUURDERSAVONDEN 2012 De bestuurdersavonden van het Vlaams Welzijnsverbond werden fel gesmaakt door de bestuurders van de voorzieningen. Uit de evaluatie blijkt dat de bestuurders net appreciëren dat er infomomenten / vorming gericht specifiek naar de bestuurders Centraal thema is samenwerken Waarom zouden we als bestuurders van welzijnsvoorzieningen kiezen voor samenwerking? Welke rol kunnen we als bestuurders spelen in het kader van samenwerking? Welke meerwaarde creëert samenwerken voor uw welzijnsvoorziening? Welke ondersteuning verwacht u van het Vlaams Welzijnsverbond in dit kader? Vragen waarover we graag met u in dialoog gaan. plaatsvinden. De raad van bestuur van het Vlaams Welzijnsverbond besliste om het initiatief in 2012 te herhalen. We bieden een ander programma aan zodanig dat de bestuurders die bereikt werden in het interessant vinden om in te spelen op het aanbod. We rekenen erop dat zij mond-aan-mond reclame bieden bij collega-organisaties. Bestuurder, U bent welkom op één van onze bestuurdersavonden! Waar en wanneer? o 17 april 2012: Fabriekspand, Veldstraat 59, 8800 Roeselare o 12 juni 2012: Provinciale Hogeschool Limburg, Elfde Linie straat 23a, 3500 Hasselt o 11 september 2012: KU Leuven, Hertogstraat 178, 3100 Heverlee o 25 september 2012: ALM, Filip Williotstraat 9, 2600 Berchem o 9 oktober 2012: Vormingscentrum Guislain, Jozef Guislainstraat 43, 9000 Gent Programma 18.30u Onthaal met broodjes 19.00u Verwelkoming door Jan Renders, algemeen voorzitter Vlaams Welzijnsverbond 19.10u Samenwerken in beeld 19.20u Samenwerken: een bewuste keuze van de raad van bestuur, door Jan Verbanck, trainer-consulent bij VOCA, training & consult 19.55u De opportuniteiten van samenwerken, door Frank Cuyt, algemeen directeur van het Vlaams Welzijnsverbond 20.30u In dialoog met collega-bestuurders o.l.v. de sectorcoördinatoren Diane Serneels en Jan Bosmans 21.00u Syntheseverslag uit de dialooggroepen en vraagstelling aan de inleiders Frank Cuyt en Jan Verbanck 21.15u Receptie met mogelijkheid tot netwerking 22.00u Einde Inschrijving De deelname is gratis, maar u dient zich wel in te schrijven. U kan zich inschrijven via onze website: of stuur een mailtje naar bestuurdersavonden@vlaamswelzijnsverbond.be. Dit initiatief staat open voor alle bestuursleden van de aangesloten voorzieningen van het Vlaams Welzijnsverbond. INFO: Linda Beirens, tel

20 p. 20 Kerk & samenleving Beroepsvereniging voor katholieke pastores ZORG VOOR DE ZORGENDEN EEN PASTORALE COMPETENTIE? De beroepsvereniging voor katholieke pastores in de gezond heids- en welzijnszorg organiseert op zaterdag 2 juni haar tweede congres en algemene ledenvergadering. Het voor middag programma is voor alle geïnteresseerden toegankelijk. Inhoudelijk wordt er dit keer gefocust op de vraag of de zorg voor de zorgenden collega s, verpleegkundigen, opvoeders, artsen, een taak is voor de pastor. We laten twee pas tores en een directeur aan het woord om deze vraag te ver helderen, en er vanuit verschillende perspectieven op te ant woorden. Madeleine Burghoorn is pastor in het AZ Sint Trudo te Sint Truiden. Zij is als pastor ook vertrouwenspersoon binnen de voorziening. Ria Vercamer is pastor in het DVC Heilig Hart te Deinze, waar de zorg voor collega s specifiek in haar takenpakket geformuleerd is. Hendrik Devriendt is directeur van het WZC Sint Jozef te Ruiselede. Na deze drie getuigenissen volgt een panelgesprek waarvoor ook Dominiek Lootens als vormingswerker en Mgr. Johan Bonny als bisschop zijn uitgenodigd. Het gesprek wordt gemodereerd door Anne Vandenhoeck. In de namiddag volgt dan de algemene vergadering, die enkel voor leden toegankelijk is. Er zal voldoende tijd voorzien worden om de werking van de raad van bestuur en de reeds afgelegde weg voor te stellen. Er worden ook voldoende mogelijkheden geboden om verduidelijkende vragen te stellen of opmerkingen te formuleren. We kunnen nu al een tipje van de sluier lichten over hoe het staat met de tien prioritaire doelstellingen die vorig jaar door de adviesraad opgelijst zijn voor de raad van bestuur. In het najaar van 2011 werd deze lijst gereduceerd tot zes werkvelden : 1. Bescherming van het beroep en ijveren voor een wettelijk statuut; 2. ontwikkelen van een deontologie van de pastor; 3. ontwikkelen van normen voor het aantal mandaten voor pastores per patiëntengroep; 4. nadenken over de inhoud van het beroep in verhouding tot andere levensbeschouwingen; 5. een duidelijke omschrijving nastreven van de verhouding tussen de zendende instantie en de feitelijke werkgever; 6. bijdragen aan de visibiliteit en aantrekkelijkheid van het beroep! Voor elk van deze werkvelden werd een taskforce opgericht, bestaande uit enkele bestuurders. Bedoeling van deze werkgroepen is dat ze een stevig dossier ontwikkelen rond de doelstellingen, en dat ze voorstellen formuleren aan de raad van bestuur. De eerste doelstelling de bescherming van het beroep en het ijveren voor een wettelijk statuut is meteen de grootste uitdaging. Het moge duidelijk zijn dat dit niet op één, twee, drie geregeld kan worden. Bovendien zijn de andere doelstellingen van belang om een statuut te kunnen verwerven. Zo moet er bijvoorbeeld een adequate en juiste normering uitgedokterd worden voor het aantal mandaten per patiëntengroep; en om dit te kunnen verwezenlijken hebben we nood aan een goed systeem van taakregistratie. Enkel wanneer we een goed zicht hebben op de pastorale taken op bijvoorbeeld een oncologische afdeling van een ziekenhuis kunnen we