De Itho Energiewoning Balans in energiebesparing en wooncomfort In de Itho Energiewoning worden natuurlijke warmtebronnen zo efficiënt mogelijk gebruikt, intern geproduceerde warmte benut en afgevoerde warmte hergebruikt. Het kleine tekort wat overblijft wordt geleverd met een kleine elektrisch aangedreven warmtepomp die opgeslagen warmte overschotten opnieuw benut. Zo ontstaan er 4 warmte bronnen: - Zonnewarmte (natuurlijk) - Interne warmte (bijproduct van bewoning en elektrische apparaten) - Warmte uit afvalstromen (terugwinning van warmte uit ventilatie en douchewater) - Warmtepomp (elektrische aandrijfenergie) Hand in hand met de focus op energiezuinigheid wordt ook de luchtkwaliteit in de Itho Energiewoning gewaarborgd. Zonnewarmte Zonbijdrage op de schil en door ramen. Door zonnestraling op de schil en door ramen wordt gedurende het stookseizoen het aantal warmtevraag uren beperkt. De zonnewarmte wordt hierbij direct benut. Korte termijn opslag zonnewarmte Buiten het stookseizoen wordt deze warmte opgeslagen in de kolom aarde direct rond de bodemwarmtewisselaar. In de nacht uren wanneer de warmtepomp het warmtapwatervat gaat opwarmen wordt de opgeslagen warmte hergebruikt. Hierbij wordt de zonnewarmte indirect benut op basis van korte termijn opslag. Dit hergebruik van warmte vindt dus plaats voordat de warmte heeft kunnen wegvloeien in de aarde. De brontemperatuur is dan relatief hoog. Seizoenopslag van zonnewarmte Is gedurende de zomermaanden de hoeveelheid beschikbare warmte door zonnestraling meer dan de benodigde warmte voor het maken van warmtapwater, dan gaat het systeem automatisch over op langere termijn warmte opslag; seizoen opslag. In deze periode vloeit het overschot aan warmte langzaam uit tot op een afstand van 5 meter van de kern van de wisselaar. Dit trage proces kunnen we aanduiden als het doorladen van de bodemwarmtewisselaar.
Interne warmte In ieder huishouden wordt een groot deel van de warmte geproduceerd door elektrische apparaten en door de warmte-uitstraling van de aanwezige personen. Hierdoor wordt de hoeveelheid warmte die we toe moeten voeren beperkt. Gedurende de periode dat er geen verwarmingsvraag is, is deze warmte beschikbaar voor het laden van warmte in de bodem. Op deze wijze wordt ook de interne warmte hergebruikt. Terugwinning van warmte uit ventilatie afvoerlucht Een woning die geventileerd wordt heeft in de afvoerlucht een hoeveelheid warmte die we niet laten ontsnappen aan de buitenlucht. De Itho ventilatiesystemen kunnen 95% van deze warmte terugwinnen door de 2 luchtstromen (afvoer en toevoerlucht) gescheiden door een warmtewisselaar langs elkaar te voeren waardoor directe uitwisseling van warmte met de toegevoerde ventilatielucht plaatsvindt. Terugwinning van warmte uit douche water Een deel van de geleverde warmte voor warmtapwater komt als warmte in de woning vrij en draagt dan automatisch bij aan verwarming van de woning. Bij een warmte overschot in de woning wordt met deze warmte de bodem geladen. Een ander deel van deze warmte verdwijnt in de riolering. Met de Itho douche warmtewisselaar kunnen we een groot deel van de warmte die met douchen via de afvoerput wegstroomt hergebruiken en daarmee gelijktijdig het toestromende koude water aanwarmen. Hiermee beperken we de warmtevraag aan de warmtepomp. Warmtelevering door de warmtepomp Verwarmingsseizoen Tijdens het verwarmingseizoen is de hoeveelheid beschikbare zonnewarmte kleiner dan de warmtebehoefte en moet de warmtepomp de warmtevoorraad uit de bodem aanspreken. Met een fractie aan elektrische energie wordt met warmtepompwerking de opgeslagen bodem warmte op een hogere temperatuur gebracht. Tapwater Gedurende het gehele jaar zal de warmtepomp enkele uren per etmaal in werking zijn om warmte te leveren voor het warmtapwater voorraadvat. Tijdens deze functie zal de warmtepomp de bodem dagelijks een deeltje van de warmtevoorraad uit de bodem aanwenden. Door de warmtepomp werking wordt met een klein deel elektrische energie het tapwater op een temperatuur hoger dan 60 o C gebracht. Aardwarmte Wat is aardwarmte De aarde heeft een natuurlijke temperatuur die kan verschillen onder meer als gevolg van ligging en bebouwingsgraad. Bijvoorbeeld in een open gebied in Noord/Oost- Nederland kan de natuurlijke temperatuur van de aarde enkele graden lager zijn dan in een binnenstedelijk gebied zoals in Amsterdam. Is de bodem een goede verwarmingsbron De bodem is meer of minder geschikt voor het aanbrengen van verticale bodemwarmtewisselaars en heeft meer of minder goede kwaliteit voor het laden en ontladen
van warmte. Het type boorproces en de lengte van de wisselaar(s) moet hierop afgestemd worden. Hoe gaat dat bij de Itho Energiewoning Bij de Itho Energiewoning is het proces van warmte laden in de bodem een belangrijke trigger voor een laag energieverbruik. Itho zorgt ervoor dat de bodemlengte voldoende is om het gunstige effect van seizoenopslag te kunnen waarmaken. Dit betekent dat de temperatuur schommeling in de bodem per seizoen niet groot is. Gemiddeld bedraagt deze temperatuur schommeling plus en min 3 a 4 o C. Daarbij wordt gegarandeerd dat de lange termijn gemiddelde temperatuur in de bodem niet structureel toe of afneemt. De Itho Warmtepomp Laden van de bodem De Itho warmtepomp is niet alleen ontworpen voor de aardwarmtepompfunctie (onttrekken van warmte aan de bodem). In de eerste plaats controleert de warmtepomp het comfort in de woning waarbij zoveel mogelijk warmte in de bodem geladen wordt. Verwarming Is de inzet van de warmtepompfunctie nodig dan is de bodemontrekkings temperatuur relatief hoog waardoor het rendement van de warmtepomp hoog is. (TNOgelijkwaardigheidverklaring voor de EPC). Passieve Koeling Het begrip koeling wordt gebruikt in de context dat er een probleem met een ongewenst hoge temperatuur is. Het begrip koeling staat synoniem voor veel elektrisch energie gebruik. Het is u misschien ontgaan maar de werking van de koeling in de Itho Energiewoning was al omschreven bij het laden van warmte in de bodem. Doordat bij een overschot aan warmte, warmte aan de constructie onttrokken wordt zal de woning geen last hebben van te hoge temperaturen. De werking hiervan gebeurt automatisch en ongemerkt 24 uur per dag. De urenteller van een klein circulatie pompje is de stille getuige van het conditioneren van de woning. Het energieverbruik is daarbij slechts 10% van een vergelijkbare airco. Er is geen extra luchtbeweging nodig en het bijbehorende geluid van een airco ontbreekt volledig, zowel binnen als buiten de woning. Een aangenaam woonklimaat waarbij de bewoner mag bedenken dat het overschot aan warmte bewaart blijft voor het aankomende winterseizoen. Het Itho Energiewoningconcept maakt het verschil Integraal en duurzaam bouwen De Itho warmtepomp is ontwikkeld om in een Integraal & Duurzaam bouwen concept te worden toegepast in een full electric aanpak Daarom is de capaciteitsrange bescheiden en is in de realisatie veel aandacht voor integraal werken. Dit vraagt, naast het leveren van apparatuur, om passende begeleiding. Itho kan dit waarmaken op basis van seriematige woningbouw. Bij een projectomvang vanaf 20 woningen kan deze aanpak kostenefficiënt en succesvol toegepast worden. Binnen het Itho Energiewoningconcept draagt Itho ook de verantwoordelijkheid voor de juiste werking van de warmte opslag in de bodem.
Eisen aan Realisatie Het omschreven concept van de Itho Energiewoning begint met de beheersing van de warmtestromen in een woning. Comfortgarantie wordt niet geleverd door het plaatsen van een veel te grote CV-Ketel. De warmtepomp doet afgepast zijn werk. Dit vraag om de juiste aandacht op het punt van integraal ontwerpen en bouwen. Een onderwerp wat al vele jaren onderkend wordt als het belangrijkste aandachtspunt in de ontwikkeling van Duurzaam bouwen. Daarom stelt Itho eisen aan het realisatie traject. Itho is partner in Duurzaam bouwen De benodigde infrastructuur moet bij de ontwikkeling van een bouwplan vroegtijdig gemaakt worden. Door te kiezen voor het Itho Energiewoning concept kan volstaan worden met een full electric infrastructuur. Daarbij is kennis en begeleiding van Itho beschikbaar vanaf het eerste bouwplan. Het spreekt vanzelf dat dit in goede samenwerking gebeurt met die installateur die ervoor open staat om met Itho samen partner te zijn in het integrale bouwproces. Aandacht voor de bewoners De installateur steekt zijn nek uit en staat open voor het werken in een bouwteamverband. In samenwerking met Itho krijgen bewoners die informatie op basis waarvan zij naast de kleur van de tegeltjes ook bewust het gewenste woonklimaat kiezen. Ook dat is nieuw en dit wordt gelukkig in de praktijk beloond. Itho en de overheid Mede door het Itho Energiewonigconcept kunnen overheden de markt stimuleren om de kans van Duurzaam &-Integraal bouwen op te pakken. Het overheidsinstrument van EPC verlaging is geen molensteen meer maar juist een uitdaging om dit integraal met de Itho Energiewoning op te pakken. Daarnaast is het halen van de gewenste CO 2 reductie met de Itho Energiewoning een betaalbare oplossing zowel in de aanschaf als in het gebruik. Itho Bewijst dat het kan! en. Itho maakt het waar.! Zie ook www.itho.nl
Voor enkele woning projecten? De capaciteitsrange en het concept van de Itho Energiewoning past (nog) niet bij enkele woningprojecten. Hoewel het Itho niet ontgaan is dat hier ook een markt voor warmtepompen is moet gesteld worden dat de integrale aanpak hier niet kostenefficiënt kan plaatsvinden. Deze markt wordt nu bediend op basis van levering van apparatuur. Daarbij is er minder focus op het minimaliseren van de warmtevraag. De controle op het bouwproces ontbreekt en bij de dimensionering moet daarom rekening gehouden worden met het installeren van overcapaciteit. Grotere warmtepompen worden toegepast en de aandacht voor het optimaliseren van het rendement is minder. De bodemwarmtewisselaar wordt hier veelal kleiner gekozen zodat de investering net acceptabel is. De Itho warmtepomp is niet ontworpen voor lagere bodemtemperaturen.