SINCFALA MUSEUM VAN DE ZWINSTREEK JAARVERSLAG 2009

SINCFALA MUSEUM VAN DE ZWINSTREEK JAARVERSLAG 2009 Sincfala, Museum van de Zwinstreek Pannenstraat 140 8300 Knokke-Heist Tel 050 630 872 Fax 050 630 406 www.sincfala.be

Tentoonstelling Klasgenoten in Heist-aan-Zee Nocturne Uitpassers Scharpoord Zomertochten Toeristisch treintje Beelden in de Stad Liftschacht Oud Schoolgebouw 2 vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009

WOORD VOORAF 2009 was een jaar waarin de toegankelijkheid van het Oud Schoolgebouw werd geoptimaliseerd door de bouw van een liftschacht en de installatie van een lift in het hart van het gebouw. De erg ingrijpende bouwwerkzaamheden namen veel meer tijd in beslag dan voorzien en verstoorden grondig de werking van het museum voor en achter de schermen. Het museum werd in het voorjaar een tijd gesloten en daarna was tot eind oktober slechts de vleugel over de geschiedenis van de Zwinstreek toegankelijk voor het publiek. Dit vertaalde zich in een halvering van het aantal bezoekers ten opzichte van 2008. De reguliere activiteiten, zoals de winterlezingen, museumavonden, Erfgoeddag, Open Monumentendag en een najaarstentoonstelling gingen gewoon door, met een goede opkomst tot gevolg. Met de medewerkers werd naast het organiseren van de activiteiten vooral aandacht besteed aan de inventarisatie van het collectiemateriaal. Een aantal vrijwilligers maakte werk van het inscannen van een deel van het fotomateriaal dat deel uitmaakt van de collectie. Inscannen en inventarisatie van dit materiaal is zeer tijdrovend. Met het oog op de ontsluiting van de foto s werd een foto-identificatieproject opgestart in samenwerking met de Seniorenraad van de gemeente Knokke-Heist. De inhoud van de gecombineerde website over museum (www.sincfala.be) en streekkenniscentrum (www.zwinstreek.eu) werd ontdubbeld en volledig overgezet van een passief systeem naar een zogenaamd content management system, waardoor voortaan op een eenvoudige manier pagina s kunnen worden bijgevoegd en aangepast. Samenwerking blijft een belangrijk thema voor de museale werking. Zo werden de banden aangehaald met de andere musea en bezoekerscentra in de regio, namelijk de Parels uit de Zwinstreek. Ook drie Europese projecten, waarin Museum Sincfala, al dan niet rechtstreeks of via het gemeentebestuur van Knokke-Heist, betrokken partij is, werden voorbereid. Daarvan zullen in de loop van de volgende jaren de vruchten worden geplukt. Danny Lannoy Voorzitter vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009 3

1. DOEL VERENIGING EN SAMENSTELLING BESTUUR 1.1. Doel Sincfala, Museum van de Zwinstreek vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek vzw werd in 1970 opgericht als Heemkundig museum voor de polders en de visserij. Eind 2005 kreeg de vereniging, met de realisatie van een nieuwe museumvleugel waarin ook de Zwinstreek meer aandacht kreeg en de vernieuwde vzw-wetgeving, een nieuwe naam. De doelstellingen werden in dat kader gemoderniseerd en bijgewerkt: a) het verzamelen, inventariseren, conserveren, permanent tentoonstellen en bestuderen van objecten (gebruiksvoorwerpen, iconografisch materiaal, voorwerpen m.b. t. de archeologie, geschiedenis, heemkunde, folklore, kunstgeschiedenis, landbouw en visserijleven en natuurlijke historie) m.b.t de Zwin- en kuststreek, en dat volgens wetenschappelijk en museaal verantwoorde normen en methoden. b) het promoten, beschermen en bestuderen van de Zwinstreek, zijn geschiedenis en erfgoed voor inwoners, toeristen en tweedeverblijvers. c) samenwerking met andere verenigingen, lokale en bovenlokale initiatieven die een gelijkaardig doel nastreven, en dat binnen de structuren van de gemeentelijke afdeling Vrijetijd. 1.2. Samenstelling van het bestuur Danny LANNOY AV - RvB, voorzitter Fons THEERENS AV - RvB, secretaris/afgevaardigd bestuurder Freddy JONES AV - RvB, penningmeester Eric HUYS AV - RvB, lid Jan TILLEMAN AV - RvB, lid Noël GEIRNAERT Bieke HILLEWAERT Luc JANSSENS Jacques LARBOUILLAT Luc TROFFAES Mieke ACKX Caroline BAEYENS Robert CHIELENS Juul DE VOCHT Peter DEZUTTER Karel SEGERS Dirk VALCKE Luc VAN RILLAER AV AV AV AV AV adviseur adviseur adviseur adviseur adviseur adviseur adviseur adviseur AV: algemene vergadering - RvB: raad van bestuur Willy WINTEIN nam ontslag in 2009 (AV 15 april) 1.3. Algemene vergaderingen De algemene vergaderingen van het museumbestuur vonden plaats op woensdag 15 april en 31 augustus 2009. Algemene vergadering van 15 april 2009 Verslag van de vergadering van de algemene vergadering van 5 maart en 3 september 2008 Personeel Financiën: verslag 2008 - ter goedkeuring Financiën: begroting 2009 - ter kennisgeving Jaarverslag 2008 - ter goedkeuring Gebouw: stand van zaken toegankelijkheid en uitbreiding Collectie Planning 2009 vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009 5

Algemene vergadering van 31 augustus 2009 Goedkeuring verslag AV van 15 april 2009 Financiën: begroting 2010 ter goedkeuring Planning 2010 Gebouw: stand van zaken toegankelijkheid en uitbreiding Om de werkingssubsidies voor de vzw s die deel uitmaken van de afdeling Vrijetijd vanaf begin 2010 te kunnen benutten, coördineerde de boekhouding van deze afdeling alle subsidieaanvragen. Daardoor moest de vzw een door de algemene vergadering goedgekeurde begroting 2010 aan het college van burgemeester en schepenen voorleggen in september 2009. De begroting van 2010 van de vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek werd na advies van de financieel beheerder in de gemeenteraad van 29 oktober 2009 goedgekeurd. De werkingssubsidie voor 2010 werd in de gemeenteraad van 25 november 2009 aan de vzw toegekend. De werkingssubsidies blijven op hetzelfde niveau als 2009. 1.4. Overleg Op geregelde tijdstippen werd overleg gepleegd tussen voorzitter, algemeen bestuurder en erfgoedcoördinatrice. In dit overleg kwamen vooral de uitwerking van de activiteiten, de bouwwerkzaamheden in het museum (verhogen toegankelijkheid) en de aankoop van collectiestukken aan bod. 6 vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009

2. PERSONEEL 2.1 Samenstelling personeel In het museum werken 7 mensen (6 FTE) Vzw-personeel Marijke Heyneman Sonja Senave Charlotte Van Wynsberghe (3 personeelsleden 2,5 FTE) technisch medewerker voltijds contractueel als Smetbaan in dienst vanaf 1 februari 2000 technisch medewerker voltijds contractueel als Smetbaan in dienst vanaf 9 september 1998 als DAC sinds 1 januari 2000 administratief bediende halftijds contractueel als DAC in dienst sinds 15 december 1984 Gemeentepersoneel (4 personeelsleden 3,5 FTE) Estelle Slegers Amélie Neyrinck Jeffry Chielens Ronny Janssens Luc Stepman erfgoedcoördinator voltijds contractueel vanaf 1 maart 2006 administratief medewerkster - voltijds contractueel van 1 april tot en met 17 september 2009 (vervanging Jeffrey Chielens) administratief medewerker voltijds contractueel loopbaanonderbreking t/m 17 september 2009 loopbaanonderbreking vanaf 5 oktober 2009 administratief medewerker voltijds statutair vanaf 1 oktober 2004 administratief medewerker halftijds contractueel vanaf 1 september 2006 2.2 Taakverdeling 2.2.1 Leidinggevend personeel Als afgevaardigd beheerder van Sincfala, Museum van de Zwinstreek vzw is Fons Theerens belast met toezicht op de inhoud, het concept en de realisatie van het museum en de daaraan verbonden activiteiten. Estelle Slegers is als erfgoedcoördinator verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken in het museum, zowel op het vlak van de permanente collectie, als de tijdelijke tentoonstellingen en de andere museale activiteiten. Ze legt en onderhoudt contacten met erfgoedorganisaties en staat in voor het organiseren van erfgoedactiviteiten zoals Erfgoeddag en Open Monumentendag. 2.2.2 Administratief personeel Ronny Janssens staat in voor onthaal van de bezoekers, administratie, collectiestromingen, de financiën en registratie collectiestukken. Amélie Neyrinck/Jeffry Chielens zorgt voor de productionele ondersteuning en promotie rond het museum en de evenementen en activiteiten. Mede-inventariseren van de museumcollectie en update websites Sincfala, Zwinstreek en Beelden in de Stad. Charlotte Van Wynsberghe staat in voor de inventarisatie van de collectie. Luc Stepman zorgt mee voor de inventarisatie van de museumcollectie. vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009 7

2.2.3 Technisch en onderhoudspersoneel Marijke Heyneman en Sonja Senave staan in voor het nethouden van het museum en het onderhoud, behoud en depot van de museumcollectie. Ze zijn nauw betrokken bij de opbouw en afbraak van alle tentoonstellingen. 2.3 Jobstudenten Vicky Viane: 1 tot en met 31 juli inventarisatie collectie promotie Folkloremarkt begeleiding Museumavonden en Zomertochten balie: onthaal bezoekers Wesley Deschryver: 1 tot en met 31 juli begeleiding Museumavonden en Zomertochten promotie Folkloremarkt inventarisatie collectie balie: onthaal bezoekers Ciska Neyts: 1 tot en met 31 augustus inventarisatie collectie begeleiding Museumavonden en Zomertochten promotie Folkloremarkt inventarisatie funerair erfgoed Ramskapelle Evelyn Savels: 1 tot en met 30 september balie: onthaal bezoekers en telefoonpermanentie inventarisatie collectie inventarisatie funerair erfgoed Ramskapelle 2.4. Personeelsbegeleiding Geen van de personeelsleden zit in een inwerkingtraject. 2.5. Stagiaires Kelly Trio loopt tijdens het schooljaar 2008 2009 op woensdag stage binnen haar opleiding secretariaat aan OLVO Heist. Kelly Pattist doet dit tijdens het schooljaar 2009-2010. Met Nathalie De Groote, Jelle Steegman en Adelheid Carlier (KHBO Bacheloropleiding Leerkracht) werd in november de ontwikkeling van educatieve pakketten voor het basisonderwijs gestart. Hun stage liep tot mei 2009. Jilly Ryckaert (opleiding: Onthaal & PR-assistant bij Syntra West) liep stage van 22 april tot 7 mei 2009. 2.6. Medewerking gemeentepersoneel Voor de activiteiten kon het museum een beroep doen op de medewerkers van de Technisch Uitvoerende Dienst en het technisch personeel van het Cultuurcentrum. 2.7. Gidsen Voor de rondleidingen in het museum, bezoek in het kader van de Week van de Zee, begeleiding van de Zomertochten, Erfgoeddag en Open Monumentendag werden een tiental gediplomeerde gidsen ingezet. Op woensdag 4 juni hield het Museum Sincfala een voorbereidende vergadering met geïnteresseerde gidsen om het nieuwe zomeraanbod verder uit te werken: parcours en programma, gidsbeurten en vrijwilligersvergoeding. 8 vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009

2.8. Vrijwilligers Voor het museum gaat het in hoofdzaak om de volgende taken: deeltaken collectieverwerking teams versterken bij evenementen en activiteiten Museum Sincfala kreeg in de loop van het jaar de hulp van zes vrijwilligers. Zij konden vanaf juni hun taken met betrekking tot collectieontsluiting opnemen na een kennismakingsgesprek waarin de taken werden overlopen en waarin werd gepeild naar de motivatie van de kandidaten. Ze voerden in 2009 de volgende taken uit: Marie Louise Vandooren verzorgt het medeonthaal op opendeurdagen en recepties. Greta Moerman beheerde tot het voorjaar 2009 (dinsdagnamiddag) de prentkaartencollectie. Nicole Vandierendonck en Monique Van Berendoncks worden op donderdagnamiddag ingezet voor o.a. opbergen kaartencollectie, sorteren en nummeren van schoolboeken en andere taken binnen de collectiewerking. Roger Vantorre zorgt op donderdag voor de inventarisatie vissersmateriaal en geeft advies voor de educatiepakketten. Ursula Panis zette zich tot eind september 2009 op maandag in voor de inventarisatie van schoolboeken en bibliofiele uitgaven, en werkte een educatief pakket voor het secundair onderwijs uit. Daisy Ragole beheert op donderdag en vrijdag het fotoidentificatieproject. Hilde Baeyens fotografeerde tot september 2009 de museumcollectie. Sandra Vermeulen sorteerde voor korte tijd een deel van de nieuw geïnventariseerde collectiestukken. Luc Holemans zet op dinsdag- en donderdagmorgen gegevens van de beeldbank Sincfala over naar de Beeldbank West-Vlaanderen. Op vrijdag 13 november 2009 organiseerde de Vrijwilligerscentrale van de gemeente Knokke-Heist een vrijwilligersbeurs. Museum Sincfala was er ook met een stand vertegenwoordigd, bemand door Nicole Vandierendonck en Monique Van Berendoncks. Er werden nieuwe oproepen gelanceerd op de website van het vrijwilligerswerk West-Vlaanderen. vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009 9

3. COLLECTIE EN INVENTARISATIE 3.1. Collectiewerving In 2009 verwierf het museum 3993 bijkomende collectiestukken. Het overgrote deel werd verworven door schenking. Een kleiner aantal werd aangekocht. 3.1.1. Schenking Schenkingen worden enerzijds spontaan door mensen aan het museum overhandigd. Naar aanleiding van tentoonstellingen of museale activiteiten wordt gericht gezocht naar materiaal om de collectie uit te breiden (oproep via de pers of persoonlijke contacten) en dit materiaal in een tentoonstelling te verwerken. Een volledig overzicht van de schenking voor 2009 vindt u als bijlage 1. Hieronder een aantal schenkingen geordend per categorie. 3.1.1.1. Oproepen Klasgenoten in Heist-aan-Zee In de aanloop van de najaarstentoonstelling Klasgenoten in Heist-aan-Zee- Foto s door de jaren heen werd op initiatief van Anne-Marie Maertens actief gezocht naar klasfoto s van oud-leerlingen van de scholen uit alle onderwijsnetten van Heist-aan-Zee in voorbije jaren van de vorige eeuw. Openbaar vervoer in de Zwinstreek Voor deze zomertentoonstelling gepland voor het museumjaar 2010 deed het Museum Sincfala een beroep op de lokale pers om mogelijke schenkers en bruikleengevers aan te spreken. Er reageerden 5 mensen. 3.1.1.2. Documentatie en boeken Marleen Savels: 2 persknipsels uit de Gazette van Brugge van 1912 over de nieuwe zeedijk van Heist en over de Brugse zeekust, verval en herwording. Een Liedjesschrift voor het onderwijs en een Kookboek voor Zeevisch (zie illustratie) dat werd gebruikt op het vissersvaartuig de Z. 419. Paul Depaepe: documenten over de Heistse visser Theophiel Degroote die tijdens Wereldoorlog II in Newlyn (Zuidwest Engeland) verbleef en deelnam aan de evacuaties in Duinkerke, Noord-Frankrijk, van Engelse soldaten met zijn visserboot de H. 42 Pharaïlde, op verzoek van de Engelse overheid. Krantenknipsels over Victor Depaepe meer bepaald zijn acties om Brugs visrecht in Engelse kustwateren af te dwingen. Oude nummers van Het Contactblad onder redactie van Victor Depaepe, vader van de schenker, oude nummers van Brugsch Handelsblad over De Eeuw van Brugge. Enkele oude nummers van tijdschriften als het Duitse Mai Markt Post (over de Belgische kust en Don Quichoteske acties van vader Victor Depaepe), en Het Visserijblad. Twee mappen met persartikelen over de Belgische Zeevisserij, jaren 1960 1980, met knipsels uit De Zeemacht en Het Visserijblad. Zes jaarverslagen van de Provinciale Commissie van Zeevisscherij (1912-1921-1922-1924-1925-1926). Marc Goetinck: boekje Toeristisch vademecum voor West-Vlaanderen van het jaar 1977. Jacques Vandevelde: een boek met persknipsels over personen en evenementen in Knokke-Heist jaren 1950-1980, drie mappen met persknipsels over het Knokse verenigingsleven en gouden bruiloften, 1 trouwboekje gemeente Knocke-aan-Zee van 20 juni 1906, sportuitslagen van Knokse duivenmaatschappijen (De Noordduif en De Reisduif) en documenten en tijdschriften van gemeenteraadsverkiezingen. Deze laatsten werden opgenomen in de Collectie Knokke-Heist van Bibliotheek Scharpoord. Guido Lams: een kaart van Heyst en omstreken gedrukt te Brussel in 1941 en jaargangen 1971-1976- 1977-1978-1979-1981-1982-1983-1985 van het heemkundig tijdschrift Heyst Leeft. Jeanine De Schryver: boekje met XXXI Vlaamsche Liederen voor leden van het syndicaat De Vrije Visschers uitgegeven in 1920. Marie Delobel: zes oude Belgische kranten waaronder La Nation belge van zaterdag 11 mei 1940 met de Duitse aanval op België; Le Soir van 9 november 1943 over luchtaanvallen van de geallieerde troepen; vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009 11

Le Soir van 20-22 juli 1969 met de landing op de maan; Le Soir van 17 december 1987 met een bijlage over een eeuw geschiedenis; La Libre Belgique van 2 augustus 1993 met de dood van koning Boudewijn I van België. Roland Gheselle: een kopie van een akte van een visprivilege verleend aan de Brugse vissers voor de Britse kustwateren door koning Charles II van Engeland in 1666. Graaf François Lippens: 15 boeken waaronder Knokke en Het Zwin van Maurits Coornaert, Les Jardins Fleuris au Zoute, Historie van het Zoutekerkje (1925-1975), Bijdrage tot de geschiedenis van Heist, Knokke, Duinbergen, Albert-Plage, Inventaris van Landschappen in de provincie West-Vlaanderen, Ter Doest, lieu historique de la Flandre maritime, een reeks boekjes uit de Knokke-reeks van André D Hont, en toeristische brochures van Knocke-Zoute en West-Vlaanderen. Frieda Dhondt: 21 nummers van het schooltijdschrift Schakel uit de jaargangen 1953 tot 1972 van de Oud-leerlingenbond van het Sint- Jozefinstituut te Knokke. Georgette Vandierendonck: oude reisbrochures van het expresstreinennetwerk in Europa en van de ferrymaatschappij Townsend Thoresen (zie illustratie) en een 15-tal schoolboeken uit het secundairen beroepsonderwijs. Victor Bogaert: 260-tal stukken verkiezingsdocumentatie en -propaganda van gemeenteraadsverkiezingen uit de periode 1960-1970 die plaatsvonden in Knokke-Heist. Het materiaal werd opgenomen in de Collectie Knokke-Heist van Bibliotheek Scharpoord. 3.1.1.3. Audiovisueel materiaal André Smessaert: 9 zwart-witfoto s van Knokke Het Zoute uit de periode 1948-1949. Cecile Couwyzer-Dewilde: 11 zwart-witfoto s van feestelijkheden in Knokke-Heist, 3 foto s van de inhuldiging van het O.L.V. Ter Linden Ziekenhuis van Knokke in 1947, 2 foto s van de vissershuldeceremonie te Heist (jaren 1950), 1 foto van een klokkenwijding te Heist, 2 foto s van een feest bij de Broeders Xaverianen, 1 foto van een huwelijksjubileum en een foto van een familielid als soldaat in het kamp van Beverlo. J.A. Rau (via Noël Geirnaert, hoofdarchivaris van het Brugse Archief): 2 foto s met daarop zichten van Knokke-Heist. De eerste opname is een zicht op de Lippenslaan uit 1949, vervaardigd door Het Laatste Nieuws en de tweede opname toont de eetzaal van het Casino in 1955. Stadsbestuur Oostende: 9 zwart-wit prentbriefkaarten van Knocke-Zoute. Alain Vannieuwenburg: een oude filmopname over Kind en Gezin: Kolonie van Knokke uit 1919, gedraaid door François Rents (op dvd). Deze cineast werkte samen met Joris Ivens in een reportage over de armoede in de mijnstreek Le Borinage. Brugse Stadsarchief: 3 zwart-witfoto s over de Dominicanenkerk en omgeving in Knokke. Roger Vantorre (namens de Vriendenkring van het oud-provinciaal Maritiem Instituut te Heist Vissersvreugde): koffer met dia s over schoolreizen en visserijstages op zee, reddingsacties met vlotten. Jacques Vandevelde: 6 fotoalbums met familiefoto s, 32 losse foto s van diverse evenementen (sport, familiefeesten, Casino Knokke) en 1 kader met krantenartikel en foto van zijn vader Pierre Vandevelde als handboogschutter. Frieda Monbaliu: 17 oude zwart-witfoto s van het pension Blauwet gelegen langs de Damse Vaart van de familie Blauwet (jaren 1930). 2 recente kleurenfoto s van Marguerite Blauwet, uitbaatster van het pension en haar doodskaartje. Zij overleed op 98-jarige leeftijd. Volgens een bijgesloten brief is de schenkster de zus van Lode Monbaliu, overleden priester van de parochie te Damme. Anne-Marie Maertens: 12 oude zwart-witfoto s van evenementen in Heist, 3 prentkaarten van villa s in Duinbergen, 10 kleurenfoto s van de Sint-Antoniuskerk te Heist, de Heistse visserij, en afbraak van oude cafés in het dorp van Heist, 12 negatieven van zeilschepen te Oostende en 12 negatieven interieur 12 vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009

Delvaux, prentkaart van Heistse Klakkertjes op de Heistse Folkloremarkt, 6 zwart-witfoto s over ondermeer de inhuldiging van burgemeester Leon Lippens in 1946. Rudy Savels: portret op plaat met afmetingen 45 x 70 cm van Norbert Calus, een jonge zeeman die op 16-jarige leeftijd omkwam bij een scheepsramp van de B.604 Ibis op 13 november 1975. Marc Goetinck: aquarel van een zeilschuit. Dienst Erfgoed Middelkerke: 7 affichegrote luchtfotofragmenten uit de Atlas van de Kust (deel 2 Knokke) van uitgeverij Aquaterra. Geert Hoemaecker: 13 zwart-witfoto s van het interieur van villa Ter Dijcke (hoek Kragendijk met Kalvekeetdijk te Knokke), genomen in opdracht van een gerechtsdeurwaarder, uit de jaren 1950-60 en 11 zwart-witfoto s met zichten van Duinbergen uit de jaren 1976-1978. Anne-Mie Latruwe: 3 zwart-witfoto s, waarvan twee ingekaderd, van familieportretten. Eén ervan is een met potlood bijgewerkte foto van Camiel Savels in militair uniform uit de Eerste Wereldoorlog. Stanley Verfaillie: een groot deel van het filmarchief van Lucien Henneman. Roland Gheselle: een reeks zwart-witfoto s en kleurenfoto s over Zeebrugse vissersvaartuigen, de Z. 19 en Z. 574 en een dvd met video-opnames van de visserij met de Z.19 en de Z.39. Henri Dobbelaere: 1 grote zwart-witfoto van de haven van Zeebrugge uit de jaren vlak na de Wereldoorlog II. Michaël Vandierendonck: zwart-witfoto in posterformaat met opschrift Hulde aan onze Glorierijke helden en onze dierbare strijders van den veldtocht 1940. badstad Heist-aan-Zee. Emiel Elias: 53 oude zwart-wit familiefoto s uit eind 19de en eerste helft 20ste eeuw. Sommige studioportretten dragen het signatuur van Photographie des Familles- Georges Triebels, Heyst-sur-Mer. Daniël Vanbelleghem-Devestele: een oud familieportret van de Heistse families Savels-Degroote op een jubileumfeest uit de periode 1835-1890. Marie-Claire Bulcke: 2 kleine zwart-witfoto s van de Heistse families Bulcke-De Schuyter en Bulcke- Smedt. Edmond Heyneman: 130 oude zwart-witfoto s uit de jaren 1960-1970 over de Zeebrugse visserij toen hij deel uitmaakte van de Heistse bemanning op diverse vissersvaartuigen. Op de foto s herkent hij andere bemanningsleden als René Devos, Daniël Valcke, René Valcke, Werner Verbeke en anderen. André Deschryver: 14 kalenderfoto s van Zeebrugse vissersvaartuigen onder andere van de Z 483 Jasmine; Z 121 Deborah; Z 18 Soetkin; Z 162 Van Dyck; Z 84 Albrecht Rodenbach; Z 576 Mare Nostrum. Walter Vanhulle: een uitvergrote zwart-witfoto van de inhuldiging van de nieuwe treinferry in de haven van Zeebrugge door koning Leopold III en dit in de late jaren 1930. De foto van dit formaat heeft in het ferryterminalgebouw gehangen tot het in 1999 werd gesloopt. Het treinferryverkeer was nodig voor de overslag van Belgische en Britse treingoederen wegens verschillende spoorbreedte tussen België en Engeland. vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009 13

3.1.1.4. Visserij Chris Meyers (oud-visser uit Heist met lapnaam Prut ): 2 uit zee voor de Franse kust, zone Seinebaai opgeviste stukken; een houten jufferblok en een fossiele slagtand van wat ooit een mammoet moet zijn geweest. Staf Van Gerwen: doosje met eremedaille voor een werkend lid van het Visscherssyndicaat Heist-aan-Zee 1910 (zie illustratie). Michael Vandierendonck: zeebrief nr. ZVIS 448 en keuringsdocumenten voor de O.15 Zilvermeeuw (4 mei 2004), Motorola gsm met batterij en transformator, Ericsson gsm-toestel met transformator en toetsplaatjes, en een semafoon RTT met gebruiksaanwijzing, een trekkrachtmeter van kabelnetten van het type Marelec SM-D, 3 reddingsvesten van het type SKB Condor in evenveel gebruiksfasen (opgeplooid in zwarte verpakking, uit zijn verpakking en opgeblazen met een gasampule). Henri Dobbelaere: vier dozen Ligne de pistolet of The shermuly Pistol Rocket Line - nylonkoord van 300 meter dat met een vuurpijl wordt afgevuurd. In een aparte kist zitten vier vuurpijlen van het type Fusée International. 3.1.1.5. Devotionalia Luc Van Rillaer: 680 doodsprentjes, 67 doodsbrieven, 37 communieprentjes, 1 geboorteprentje en 6 bidprentjes en een boekje voor een uitvaartliturgie voor een overledene uit de gemeente Knokke- Heist. Ronny Molderez: doodskaartje van de Heistse visser Evarist Vandierendonck of Evarist van Klutses, ook bekend onder de bijnaam De Klopper. Hij had de reputatie altijd bij zwaar weer uit te varen met een vaartuig van rederij en vishandelaar Raphaël Huysseune. Dirk Valcke: 57 doodskaartjes van overleden inwoners uit Knokke-Heist en de Zwinstreek. Marie Deschepper: twee heiligenbeeldjes: Sint-Rochus en Sint-Jozef. Guido Lams: houten sierhanger met het beeldje van de Heilige Rochus. Maria Deschepper-Braet: enkele eerstecommunieprentjes, 2 gebedenboeken, zondagsmisboek, paternoster en 25 heiligenmedaillons, prent in kader Geloofd en gebenedijd Zij ten allen tijde het allerheiligste en goddelijke sacrament vollen aflaat Paus Pius VI 24 maart 1776. Roger Dessein: religieuze zangboekjes over de Zeebrugse zeewijding van het jaar 1993 en 1998, de herdenking van Saint Georgeday (bevrijding haven van Zeebrugge door de Britse strijdkrachten in Wereldoorlog I) van 1993 en 1995 en Wapenstilstand op 11 november 1995 in de Sint-Donaaskerk van Zeebrugge. Isabelle Dessein: 79 geboortekaartjes van bewoners van Knokke-Heist en de Zwinstreek uit periode 1980 2008. 3.1.1.6. Verenigingen De Fam. Kreps: 2 sierborden van het zangkoor Cantabile (Knokke-Heist) en een bord van een verbroedering van het stadspersoneel Knokke 1947-1969, opgedragen aan Joseph Demuynck. Jacques Vandevelde: 2 sporttrofeeën van handboogwedstrijden te Knokke, 2 grote houten handbogen met leren foedraal met vier pijlen en een ijzeren pijlhouder waarin vier pijlen, 3 T-shirts van sportevenementen te Knokke: 4de Europees Wereldkampioenschap Casino - 1996, European Championship Triathlon for Casino s 1997, Zwintriathlon Sluis-Knokke 1999, een servies van 2 bordjes van Knokse schuttersmaatschappijen, 3 kopjes van de Knokse Sebastiaansgilde en 2 kopjes De Noordschutters Knokke-Heist. Rita Gydé: 2 Colemanlampen met draagstellen en stokken. Dergelijke lampen werden vroeger vooraan bij een optocht van een fanfare of harmonie gedragen. De muziekvereninging aan wie deze voorwerpen toebehoorden is onbekend. 14 vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009

Henri Dobbelaere: 2 popjes van de Heistse folkloristische dansgroep Heistse Klakkertjes. 3.1.1.7. Ambachten Paul De Neve: 2 houten boterspatels, een grote houten wasknijper en een houten opbergdoosje met een lepel. Paul Geerinckx: rustieke schaarploeg met stalen wiel en een dito gareelkoppel van een boerenwagen. 3.1.1.8. Kaarten Samuel Van Landegem: 8 stafkaarten van de Belgische Kust en de Westerschelde tot aan Antwerpen uit het jaar 1921 en de topografische kaarten zijn genummerd volgens gemeente: nr. 4 Blankenberge, nr. 5 Westcapelle, nr. 6 Watervliet, nr. 7 Capellen, nr. 11 Oost-Duinkerke, nr. 12 Oostende, nr. 19 Veurne, nr. 28 Ieper. 3.1.1.9. Opmerkelijk Mari Diet: 65 oude oefenboeken met partituren voor instrumenten en liedjesbladen uit de belle-époqueperiode. Georgette Vandierendonck: dubbele inktpot uit 1942 en een oude inktvloeidroger met vloeipapier. Ze kreeg dit als aandenken voor haar eerste communie uit handen van burgemeester Debra van Heist. Rony Molderez: 2 houten strandstoelen met voetsteun. Robert Vandepitte: 2 olie-op-doekschilderijen van kunstschilder Emilio die tijdens het zomerseizoen (periode 1950-1970) de zeedijk animeerde met ter plaatse werken te maken van Heist. Johan Van Poucke: steendruk voor litho s van het Grand Hotel (Knocke) dat in de eerste helft van de twintigste eeuw het Van Bunnenplein domineerde. Het hotel was eigendom van Louis Van Bunnen. Dirk Valcke: 3 oude winkelzakjes van Maria Vandaele - Fruit en Groenten Algemene Voedingswaren, Polderstraat Heist, van een Couque de Dinant en van Zwarte Kat Koffie. Jacques Vandevelde: doos met 40 broodmedaillons (zie illustratie) 3.1.2. Aankopen 3.1.2.1. Rommelmarkten/Kringloopcentra Geregeld werden rommelmarkten en kringloopcentra in de regio of langs de kust bezocht. Voor een detail van de aankopen zie bijlage 2. 3.1.2.2. Veilingen/Antiquariaten Antiquariaat Marechal: olieververf op doek van Knokke rond de eeuwwisseling van de 19e en 20ste eeuw van de kerk en molen van Lievens met het huisje van Vermeille. Veiling Cursief Boek Den Godvruchtigen Landman Boek L'école de la fortification Affiche Bezoekt Damme Kaart Comitatus Flandria - Claes Jansz Kaart Galliae Veteris Typus - Johannes Jansonius Kaart Les Pays-Bas François - Desnos Kaart Le Comté de Flandre - I.B. Nolin vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009 15

3.1.2.3 Privépersonen Marc Goetinck Diverse boeken, toeristische gidsen en tijdschriften Handdoek Royal Hotel Heist 1961 6 sierborden Sint-Sebastiaan handbooggilde Knokke Waterverfschilderij Lisseweghe van Bourlart 22 oude Michelin wegenkaarten Boek De Provincie Zeeland in hare aloudegesteldheid' met landkaart (zie illustratie) Een overzicht van de aankopen voor 2009 vindt u als bijlage 2. 3.2 Bruikleen 3.2.1. In bruikleen gekregen Een overzicht van de bruiklenen voor 2009 vindt u als bijlage 3. Sint-Sebastiaangilde Knokke: 3 kunstwerken in bruikleen (voor een periode van vijf jaar die loopt vanaf 1 juni 2009). Stilleven (olie op doek 56 x 75 cm ) Stilleven met Vissen (olie op doek 20 x 40 cm) Zicht op de Haven (olie op doek 36 x 56 cm) Jacques Strubbe voor de tentoonstelling Vervoer in de Zwinstreek (2010) 2 foto s in kader van de oude Knokse stoomtram 1908 en van Emile Strubbe, treinen trambestuurder te Knokke, 2 doodsbrieven vader en zoon Strubbe (beide trambestuurders te Knokke) en 1 lidboekje Verbroedering der Trambedienden. 3.2.2. In bruikleen gegeven Parochie Sint-Antonius-Abt leende 2 beelden van de patroonheilige Sint-Antonius Abt (periode 5 jaar). Philippe Hillemans leende 100 diapositieven van het voormalig Provinciaal Maritiem Instituut Heist van 27 februari tot 30 juni 2009 tentoonstelling Internationaal Fotofestival Knokke-Heist. Stad Oostende leende een plan van de dorpskern van Knokke omstreeks 1896 met vermelding van de woonplaats van de toenmalige kunstenaars en 6 etsen van Karl Mediz, het schilderij Boten op het Strand te Heyst van Henri Permeke van 14 maart tot 18 oktober 2009 Kunstmuseum aan Zee (ex-pmmk) Beaufort Inside Studentenclub Moeder Zwinneblomme Knokke-Heist leende 1 vlag van de Zwinneblomme In Liefde Bloeyende Knocke 1939 voor hun jaarlijkse bal. Provinciale Archiefdienst West-Vlaanderen nam een reeks originele klank-, video- en filmbanden gemaakt door Lucien Henneman in permanente bruikleen. 16 vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009

3.3. Inventarisatie De inventarisatie gebeurt online via de museumwebstek en verloopt in drie fasen: A. Registratie: registreren van binnenkomende stukken en opstellen van schenkings- en/of bruikleenaktes. In geval van gewone aankoop worden de voorwerpen geregistreerd als aankoop zonder akte, maar (indien mogelijk) met aankoopbewijs. B. Inventarisatie: onderbrengen, beschrijven en fotograferen van de collectie rubrieken. C. Bewaring: onderbrengen van de stukken in gerubriceerde opslagplaatsen. De museumcollectie is opgesplitst in 18 deelcollecties, die op zich in rubrieken en eventueel onderrubrieken zijn ingedeeld. Een gedetailleerd overzicht per deelcollectie hiervan in bijlage 4. De museumcollectie groeide met net geen 7 procent van 61 637 naar 66 143 stuks, of een toename met 4 506 stukken. Net geen 4 000 voorwerpen kwamen nieuw bij. De resterende 500 is een bijstelling van voorwerpen al in het bezit maar nog niet geteld. Affiches Zo goed als volledig geïnventariseerd De oude nummering is voor het overgrote deel in nieuwe nummering omgezet Inhaalbeweging inventarisatie City Advertising Ambachten 60 % geïnventariseerd Hoofdzakelijk nieuw materiaal van bakkerij Archeologie Voor het overgrote deel nog niet geïnventariseerd Gegevens van onderzoek VIOE nog in museumcollectie inbrengen Audiovisuele materialen Bijna een derde geïnventariseerd Voor de inventarisatie van de foto s werd het foto-identificatieproject verder uitgebouwd Overheveling van een grote reeks dia s (Collectie Broeder Urbaan), gesorteerd, maar nog niet geteld en geïnventariseerd Hernummering en inventarisatie foto-cd s en dvd s. Devotionalia Twee derde geïnventariseerd Groot aantal scapulieren kreeg nieuwe nummering Didactische materiaal 80 % geïnventariseerd Inhaalbeweging schoolgerief en schoolschriften Diverse verzamelingen Bijna een derde geïnventariseerd Mannekensbladen kregen nieuwe nummering Hoofdzakelijk inventarisatie medailles en erepenningen, eretekens en munten Documenten Twee derde van de deelcollectie is geïnventariseerd Vooral inhaalbeweging folders, kleine documenten, ingebonden documenten en kranten en tijdschriften Hobby, sport en spel 45 % geïnventariseerd Vooral bij-inventariseren materiaal van duivenmelkers, schuttersgilden, rokersclub, carnavals- en sportverenigingen Huisraad 15 % geïnventariseerd Vooral bij-inventariseren van decoratieve elementen vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009 17

Kaarten, plattegrond en plan 95 % geïnventariseerd Vooral bij-inventariseren zeekaarten en bouwplannen Kleding 30 % geïnventariseerd Landbouwmateriaal 40 % geïnventariseerd Zeer groot deel van de deelcollectie komt nog niet voor in overzicht: schenkingen/bruikleen Meubilair Zo goed als niet geïnventariseerd Militaria 90 % geïnventariseerd Schilderijen 90 % geïnventariseerd Vissers- en scheepsmateriaal 65 % geïnventariseerd Vlaggen Volledig geïnventariseerd Inhaalbeweging vaandels Hernummering oud naar nieuw inventarisnummer afgerond 3.4. Foto-identificatieproject Het inscannen van de foto s uit de museumcollectie werd verdergezet. Van de ongeveer 12 000 foto s uit de museumcollectie zijn 3 700 stuks ingescand (formaat: 300 dpi TIFF). De foto s werden thematisch en/of geografisch afgedrukt gebundeld in identificatieboekjes. Op het eind van het jaar waren een 100-tal boekjes raadpleegbaar. In samenwerking met de Seniorenraad Knokke-Heist werden in het Ontmoetingscentrum De Vierbote (Heist) samenkomsten georganiseerd en dit de eerste vrijdag van de maand. Het aantal geïnteresseerden varieerde van 20 tot 50. Geïdentificeerde foto s zullen in een volgende fase ingegeven worden in een databank, zodat de oude foto s digitaal doorzoekbaar zullen zijn via de beeldbank op www.zwinstreek.eu. Een selectie van de foto s wordt ook op de Beeldbank van West-Vlaanderen geplaatst. Het fotoidentificatieproject wordt voor het grootste deel gedragen door vrijwilligers. Het identificeren van de uitgebreide collectie foto s gaat stukje bij beetje verder. Om met het project een versnelling hoger te gaan, zoekt het museum permanent naar bijkomende vrijwilligers. 18 vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009

3.5. Restauratie In overleg met Katrien Vandamme werd onderzocht in hoeverre een bundel affiches uit de jaren 1970, zwaar beschadigd door vroeger waterprobleem in de museumkelder, alsnog kunnen worden gerecupereerd. Op basis van de eerste vaststellingen werden een dertigtal affiches geselecteerd. Van het grote pak werden tot nu toe een tiental affiches gerecupereerd. Een schilderij Duinen van het Zoute in Knokke-Heist van Jacques Rosseels, dat voor een toekomstige tentoonstelling uit de collectie van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Gent in bruikleen zal worden genomen, werd op last van het Museum Sincfala gerestaureerd door Gerarda Schuurmans uit Gent. 3.6. Depotbeheer De kelderruimte van het Oud Schoolgebouw werd volledig ontruimd. Al het materiaal dat door een eventuele wateroverlast zou kunnen worden aangetast, werd overgebracht naar de zolderverdieping van het nieuwe depot. Aankoop van een ladenkast in bergruimte achter de grote zaal van het Oud Schoolgebouw voor het opbergen van documenten en papierwerk groter dan A3-formaat. Inventarisatie van al het materiaal dat sinds jaren opgeslagen staat in het oud gemeentelijk depot van Heist. In het kader van de ontwikkeling van een regionaal depotbeleid nam Museum Sincfala in 2008 al deel aan een breed opgevat depotonderzoek naar depotbehoeften en een omgevingsanalyse bij de erfgoedactoren in de provincie West-Vlaanderen. In mei - juni 2009 heeft elke provincie een cultureel-erfgoedconvenant gesloten met de Vlaamse Gemeenschap. In afwachting van een aanwerving van een eerste depotconsulent registratie in de loop van 2010 zijn in de provincie West-Vlaanderen verkennende gesprekken lopende met drie regio s of hoofdpartners (Kortrijk, zuidelijke Westhoek en Brugge) om verder het pad te effenen voor de depotconsulenten en eventueel al pilootprojecten op te starten. 3.7. Wetenschappelijk onderzoek In het tijdschrift De Harpij, jaargang 28 nummer 1/2009 verscheen van de hand van Gie Robeyns een geïllustreerd artikel over de geschiedenis van de dierentuin Lac van Heist 1957 1965. Michaël Vandierendonck stuurde het Museum Sincfala een reeks foto s van een grote klont amber opgevist voor de oostkust van Engeland ter hoogte van Lowestoft. Na onderzoek door het Vlaams Instituut voor Onroerend Erfgoed werd vastgesteld dat het amber niet afkomstig is van gefossiliseerd hars van een naaldboom maar van concretie uit de darm van een potvis wat dan met de term ambergris wordt aangeduid. 3.8. Afgestoten collectie Dubbel materiaal werd voorlopig apart gehouden om in een latere fase te bekijken wat ermee kan gebeuren, bv. schenking/bruikleen aan andere musea. vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009 19

3.9. Vragen om inlichtingen Het museum ontvangt op geregelde basis, al dan niet doorgestuurd vanuit andere gemeentelijke diensten of vanuit leden van heemkundige kringen, algemene en/of gerichte vragen over de geschiedenis van de gemeente, de herkomst van voorwerpen, het opsporen van oude foto s en prentbriefkaarten, film- en videobeelden. De vragen worden gesteld aan de balie van het museum, via de telefoon, per brief, per e- mail of via de website. Van oude foto s en prentbriefkaarten wordt de digitale versie aan de infovragers door- of toegestuurd indien het voor persoonlijk gebruik is. Aan instellingen, organisaties, auteurs en publicisten wordt het materiaal ter beschikking gesteld op voorwaarde van bronvermelding. Ook oude film- en videofragmenten die in het museum al gedigitaliseerd aanwezig zijn, worden na een gemotiveerd verzoek aan kostprijs gekopieerd. Per onderwerp Onderwerp 2009 2008 2007 Museum 26 21 19 Erfgoed 17 17 29 Heemkunde 23 31 13 Bibliotheek 10 15 11 Collectie 36 31 31 Museumshop 7 0 7 Educatie 10 5 7 Nieuwsbrief 7 10 7 Totaal 136 130 124 Via welke weg 2009 2008 2007 Telefoon 16 24 17 Brief 5 8 5 E-mail 72 45 41 Website 30 32 28 Museumbalie 13 21 33 Totaal 136 130 124 20 vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009

3.10. Bibliotheek Museum Sincfala De boeken in de deelcollectie Museum Sincfala van de gemeentelijke openbare bibliotheek worden ingegeven via de administratie van Bibliotheek Scharpoord en zijn opzoekbaar via de website www.sincfala.be en de provinciale WINOB-databank. Overzicht per thema Thema 2004 2005 2006 2007 2008 2009 000: Algemeen (encyclopedieën, bibliografie ) 35 38 42 66 65 66 100: Filosofie 0 0 0 0 0 0 200: Godsdienst 28 38 41 44 44 48 300: Sociale wetenschappen en politiek 4 4 5 6 6 6 340: Economie 44 50 50 51 51 52 390: Recht 2 3 6 13 15 15 399: Krijgswetenschap 2 2 2 2 2 4 400: Psychologie 0 0 0 0 0 0 430: Pedagogie (vooral schoolboeken) 166 168 175 229 229 230 500: Wiskunde, informatica, natuurwetenschappen 37 47 52 66 66 69 600: Geneeskunde, sport 19 23 27 35 35 35 620: Huishoudkunde 10 17 28 32 33 33 630: Land- en tuinbouw, jacht en visserij 314 376 422 497 502 507 640: Techniek en industrie 187 218 299 378 378 384 700: Beeldende kunst 151 187 214 261 264 285 780: Film, dans en muziek 11 15 18 25 25 28 800: Taal- en letterkunde 72 77 98 105 120 122 900: Geschiedenis 254 381 420 499 519 549 950: Aardrijkskunde 45 51 62 68 69 76 Zonder onderwerp (romans) 53 65 11 17 17 18 TOTAAL 1 434 1 760 1 972 2 394 2 440 2 527 vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009 21

4. ACTIVITEITEN 4.1 Wandelende Noordzee Boys Knokke-Heist 11 januari De opkomst lag door het mooie weer hoog: van de 1 376 deelnemers kozen 888 wandelaars ervoor hun wandeling uit te breiden met een bezoek aan de nieuwe museumvleugel over 2000 jaar geschiedenis van de Zwinstreek. 4.2. Boekvoorstelling Heyst in de 18de eeuw Jacques Larbouillat 15 februari 31 mensen woonden de voorstelling op de eerste verdieping van de nieuwe vleugel bij. Het boek, waarvan aanvankelijk 100 exemplaren werden gedrukt, werd opnieuw uitgegeven. 4.3. Lezing Over vrybuters en quaetdoeners - Tim Piceu (i.s.m. Sint-Guthago) 22 februari Aan de hand van documenten uit Belgische en Nederlandse archieven, bibliotheken en musea bracht historicus Tim Piceu deze kleine oorlog in Vlaanderen tot leven. Over vrybuters en quaetdoeners vertelt voor het eerst het hallucinante verhaal van het (over)leven in de frontlijn van de godsdienstoorlogen. Aantal deelnemers: 31. 4.4. Tentoonstelling Aangespoeld/Washed ashore 28 maart tot en met 7 juni Twee jonge fotografen gingen de uitdaging aan om in het kader van het Fotofestival Knokke-Heist en in opdracht van Sincfala, Museum van de Zwinstreek een hedendaagse visie te presenteren op de Zwinstreek. Als aangespoelden troffen Ben Van den Berghe en Glenn Geerinck een streek aan die anno 2009 grotendeels verdwenen lijkt. In plaats van zich af te vragen hoe het vroeger echt geweest was, kozen beide kunstenaars ervoor de waarheid in het midden te laten en hun eigen versie te scheppen. De flashback (het erfgoed) gaf aanleiding tot een onderzoek naar het huidige leven in de Zwinstreek en het toekomstbeeld van deze omgeving: de flash forward. Inge Henneman (Fotomuseum Antwerpen) was de curator van het project. Opening De opening werd in de grote zaal van het Oud Schoolgebouw gehouden met toespraken van voorzitter Danny Lannoy, gevolgd door een toelichting van Inge Henneman. De receptie vond plaats in een grote tent in de tuin tussen de oude en nieuwe museumvleugel. Er waren 77 personen aanwezig. Bezoek Bezoekers aan deze tentoonstelling kochten ofwel een combiticket voor de deeltentoonstellingen ofwel een museumticket. In totaal bezochten 7 011 bezoekers de Internationale Fototentoonstelling in Knokke- Heist: daarvan bezochten 1 229 bezoekers de fototentoonstelling in het Museum Sincfala. In totaal werden in Museum Sincfala 28 combitickets verkocht, waarvan 12 tegen volle prijs (8,00 EUR) en 16 tegen korting (4,00 EUR). Publicatie In het tweejaarlijkse Engelstalige magazine voor fotografie EXTRA een artikel met fotoreeks over de fototentoonstelling (p. 66-71). vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009 23

4.5. For Freedom Museum Opening 25 april Het For Freedom Museum opende plechtig zijn deuren op zaterdag 25 april 2009 in aanwezigheid van minister van landsverdediging Pieter De Crem, gouverneur van West-Vlaanderen Paul Breyne, burgemeester van Knokke-Heist Graaf Leopold Lippens en vele andere prominenten. 4.6. Erfgoeddag 26 april In 2009 was Erfgoeddag aan zijn negende editie toe met als thema Uit Vriendschap. Centraal stonden de vrijwilligers. Zij toonden in het museum hoe je vrijwilliger kunt worden, welke taken je er kunt verrichten. De belangstellenden werden met een slideshow vertrouwd gemaakt met de reglementering rond gemeentelijk vrijwilligerswerk en de vrijwilligerscentrale. Ook werd er gewezen op de jaarlijkse vrijwilligersbeurs in het Cultuurcentrum Scharpoord die in de lokale pers wordt aangekondigd. Vacatures worden bijgehouden en bekendgemaakt door de Vrijwilligerscentrale van de gemeente Knokke-Heist en via de lokale pers verspreid. Twee gidsen namen de rondleidingen om beurten om 14.00 14.30 15.00 15.30 16.00 16.30 uur waar. In totaal bezochten 125 personen het museum: 120 volwassen en 5 kinderen. 4.7. Lezing Een jaar vol feesten Bart Lauvrijs (i.s.m. Sint-Guthago) 26 april Wat is de oorsprong van bekende feesten als Kerstmis, Carnaval, Pasen, Pinksteren, Valentijnsdag, Moederdag, Vaderdag,? Bart Lauvrijs bestudeerde de volksgebruiken van de feesten in de loop van een jaar en schreef er in 2004 een boek over: Een jaar vol feesten. In een boeiende uiteenzetting verklaart de auteur-onderzoeker de oorsprong, betekenis en gebruiken van de belangrijkste kalenderfeesten. Want achter deze eeuwige kringloop van scharniermomenten in het jaar schuilt telkens een boeiend verhaal, vaak verrassend en altijd wetenswaardig: van historische feiten tot handige feesttips. Aantal deelnemers: 35. 4.8. Oosthoekkermis zondag 21 juni Museum Sincfala opende de deuren van 10 tot 18 uur met een tentoonstelling van oude foto s van Knokke-Heist aan de wanden in de grote zaal in het Oud Schoolgebouw en met een display van mappen met oude foto s van Heistenaars waarin elke bezoeker kan aanduiden om wie het gaat en waar en wanneer de foto werd genomen. De fotomappen maken deel uit van een groot lokaal erfgoedidentificatieproject dat tot doel heeft om het vele beeldmateriaal dat zich in het Museum Sincfala bevindt voor en door het publiek te ontsluiten. 250 belangstellenden, waarvan 204 volwassenen en 46 kinderen. 24 vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009

4.9. Zomertochten juli en augustus 4.9.1. Garnalentocht elke dinsdagnamiddag Het toeristisch treintje maakt een tocht door Heist, vroeger een vissersdorp. Haltes ondermeer aan de vuurtoren, de Visserskapel en het Vissersmonument. Kort bezoek aan Museum Sincfala en tot slot een garnaaldegustatie in het Heistse visserscafé De Meerpaal. Aantal deelnemers Datum 7 juli 14 juli 21 juli 28 juli Totaal Gratis 0 1 2 0 3 Kinderen 8 6 1 7 22 Volwassenen 22 30 25 27 104 Totaal 30 37 28 34 127 Datum 4 aug 11 aug 18 aug 25 aug Totaal Gratis 1 0 2 3 6 Kinderen 0 4 2 5 11 Volwassenen 30 37 34 27 128 Totaal 31 41 38 35 145 In totaal namen 272 mensen deel. 4.9.2. Tocht Beelden in de Stad elke woensdagnamiddag Parcours en programma Het toeristisch treintje bracht de deelnemers langs een deel van de openbare kunstwerken in Knokke- Heist. Met de tocht Beelden in de Stad werden bovendien bekende en minder bekende plaatsen in de gemeente bezocht. Een gids verstrekte deskundige uitleg. De laatste stop was Cafécultuur van Cultuurcentrum Scharpoord. Aantal deelnemers Datum 1 juli 8 juli 15 juli 22 juli 29 juli Totaal Gratis 0 0 0 0 0 0 Kinderen 6 0 3 0 1 10 Volwassenen 30 4 25 4 4 67 Totaal 36 4 28 4 5 77 Datum 5 aug 12 aug 19 aug 26 aug Totaal Gratis 0 0 0 0 0 Kinderen 3 0 0 0 3 Volwassenen 9 3 9 8 29 Totaal 12 3 9 8 33 In totaal namen 110 mensen deel. vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009 25

4.9.3. Tocht Knokke-Heist anders bekeken elke vrijdagnamiddag De Pajerotrein reed tussen strand en polders, waarbij de geschiedenis van Heist, Knokke, Ramskapelle en Westkapelle werd ontdekt, met een kort bezoek aan het For Freedom Museum in Ramskapelle. Aantal deelnemers Datum 3 juli 10 juli 17 juli 24 juli 31 juli Totaal Gratis 0 0 0 0 1 1 Kinderen 5 3 2 3 0 13 Volwassenen 15 17 7 8 31 78 Totaal 20 20 9 11 32 92 Datum 7 aug 14 aug 21 aug 28 aug Totaal Gratis 0 0 0 0 0 Kinderen 0 4 1 6 11 Volwassenen 9 14 42 19 84 Totaal 9 18 43 25 95 In totaal namen 187 mensen deel. 4.9.4. Gidsenkring Toon Ghekiere In overleg met gidsenkring Toon Ghekiere, die al heel wat jaren een eigen wandel- en fietsaanbod uitwerken, werd de kalender voor erfgoedinitiatieven uitgebreid. Juli Do 2 - Wandeltocht om en rond Casino Knokke Ma 6 - Architectuurwandeling Knokke met bezoek aan Villa Altena Do 9 - Wandeltocht om en rond het Casino Knokke Za 11 - Architectuurfietstocht Knokke-Heist Zo 12 - Wandeling Oud-Knokke Do 16 - Wandeltocht om en rond Casino Knokke Zo 19 - Wandeling in Heist Ma 20 - Architectuurfietstocht Duinbergen en Albertstrand Do 23 - Wandeltocht om en rond Casino Knokke Zo 26 - Wandeling in Het Zoute Ma 27 - Fietstocht Zwarte Polder Do 30 - Wandeltocht om en rond Casino Knokke en Blootsvoets door de Zwindelta Augustus Ma 3 - Fietstocht Beeldenroute Beaufort 03 Do 6 - Wandeling in Heist met bezoek aan Villa De Jonghe Za 8 - Fietstocht naar Damme Za 15 - Blootsvoets door de Zwindelta Zo 16 - Architectuurwandeling Duinbergen Ma 17 - Fietstocht naar Damme Za 22 - Architectuurfietstocht Knokke-Heist Ma 24 - Architectuurwandeling Knokke met bezoek aan Villa Altena Za 29 - Blootsvoets door de Zwindelta 4.10. Museumavonden donderdagavonden tussen 11 juli en 15 augustus De Museumavonden zijn een traditie op zomerse donderdagen. Om 18.30 en 19 uur startte een gids met een rondleiding. Om 20 uur serveerde het museum telkens een optreden met als thema de zee en de geschiedenis. Programma 16 juli Ambrozijn in t klein jazz en groove en veel humor 23 juli Krokmesjeu gezellige folk 30 juli Kindertheater Paljoen Muziek in de boom 6 augustus Shantykoor Blankenberge zeemansliederen uit stoere zeemansborsten 13 augustus Clubeaumer - maritieme liefdesverhalen Voor jong en oud waren er volksspelen. Bar met drankjes. In totaal namen 377 mensen deel. 26 vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009

Aantal bezoekers Datum 16 juli 23 juli 30 juli 6 aug. 13 aug. Gratis: <6 jaar 1 0 15 4 7 Betalend: >6 jaar 31 70 75 125 49 TOTAAL 32 70 90 129 56 4.11. Open Monumentendag 13 september 21ste editie met als thema Zorg. De dienst Erfgoed maakte in overleg met het lokaal comité OMD Knokke-Heist, onder voorzitterschap van schepen Danny Lannoy, een reeks locaties toegankelijk met als invalshoek zorg voor water, gezinnen, zielen en de doden. Heist Sint-Antonius Abtkerk - Sint-Jozefstraat 1 Neogotische parochiekerk (1871-1875) gebouwd in een toen sterk groeiende vissersgemeenschap, als vervanging van de vroeggotische kerk in het zuiden van Heist (Koudekerke). In de kerk gaat er bijzondere aandacht naar het (zielen)heil van de vissers en hun families, en naar de collectie Sint-Antonius Abtbeelden en -relicten. Twee gidsen leidden in totaal 85 volwassenen en 10 kinderen rond. Knokke Sint-Helenabegraafplaats - De Klerckstraat z/n Begraafplaats uit 1929 met graftomben van o.m. de kunstschilders Paul Parmentier, Louis Ludwig en Pierre Henri Bayaux, monseigneur Lagae, burgemeester Frans Desmidt, pastoor Leo Bonte, Marie Siska en Leander Waeghe. Het gaat om monumentale en veelal met zin voor kunst ontworpen grafmonumenten. Merkwaardig arduinen kruis aan de ingang. Drie gidsen leidden in totaal 118 volwassenen en 1 kind rond. vzw Sincfala, Museum van de Zwinstreek Jaarverslag 2009 27