België - Belgique P.B. 9300 Aalst 1 BC10744 Driemaandelijkse nieuwsbrief van Netwerk Palliatieve Zorg BHV vzw, speciale editie van de nieuwsbrief - jaargang - nr 35 - juli/aug/sept 2014 erkenningsnummer P508816, afgiftekantoor 9300 Aalst 1, afzendadres: J. Vander Vekenstraat 158, 1780 Wemmel, v.u. Wim Distelmans vormingsbrochure VTO palliatieve zorg Brussel-Halle-Vilvoorde 2014-2015
Al onze opleidingen worden gegeven door docenten, deskundig in het onderwerp en met ervaring in palliatieve zorg. Onze docenten zijn o.a. medewerkers van het Forum Palliatieve Zorg, de thuiszorgequipe Omega, het dagcentrum TOPAZ, LEIF en andere externe deskundigen. Inlichtingen Nadia Denayer - vormingsverantwoordelijke Forum Palliatieve Zorg J. Vander Vekenstraat 158-1780 WEMMEL Tel.: 02/456.82.09 - vorming@forumpalliatievezorg.be Voor up-to-date informatie en permanente aanvullingen zie www.forumpalliatievezorg.be Inschrijvingen Inschrijvingen Forum Palliatieve Zorg: 02/456.82.09, vorming@forumpalliatievezorg.be of online via www.forumpalliatievezorg.be Inschrijvingen voor de Basiscursus, Postgraduaat en BANABA in samenwerking met HUB/EHB: Groepscentrum Permanente Vorming 02/609.37.37 of gpv@hubrussel.be Inschrijvingen LEIF: leifartsen@leif.be, leifnurses@leif.be of tel.: 02/456.82.15
Deskundig bij het levenseinde? We weten niet wat er ons te wachten staat. Professioneel omgaan met patiënten bij het levenseinde? Een lange leerschool! Elke hulpverlener betrokken bij het levenseinde vindt in deze vormingsbrochure diverse mogelijkheden tot permanente vorming, tot uitwisseling en tot visieontwikkeling. De referenten palliatieve zorg woonzorgcentra kunnen zich verder bekwamen in een langdurige opleiding die we samen met PANAL gedurende 8 dagen realiseren. Zorgkundigen, ergotherapeuten, kinesisten, maatschappelijk werkers, worden op de basiscursussen verwacht. Zowel in het voorjaar als in het najaar zijn er instapmogelijkheden. Verpleegkundigen kunnen jaarlijks introductie palliatieve zorg volgen, postgraduaat en BANABA in samenwerking met hogescholen Erasmus en HUB Brussel. Vrijwilligers kunnen opnieuw voor een kennismaking en vorming terecht in de basiscursus die in september van start gaat. En voor wie reeds basis heeft, zijn er terugkomdagen palliatieve zorg, doorheen het jaar verspreid. Leden van het Forum bepalen mee de richting, de visie van de zorg. Op diverse lunchdebatten worden verschillende meningen op een actief meedenkend publiek losgelaten. In februari 2015 wordt het debat voorafgegaan door een theaterstuk. Informatie geven over de diverse mogelijkheden palliatieve zorg blijft een basisopdracht. Samen met de thuisequipe Omega wordt info op maat gegeven in het woonzorgcentrum, in de SEL, in de gemeente, in Brussel Gezien het Forum deel uitmaakt van W.E.M.M.E.L., het expertisecentrum Waardig levenseinde, blijven we ons intern bijscholen met Omega, met LEIF, met TOPAZ, met ULteam. De Leerstoel Waardig Levenseinde, met als titularis prof. dr. Wim Distelmans, voorzitter van het Forum staat borg voor diversiteit in meningen, voor evolutie in denken en voor een maatschappelijke stem die de samenleving en het beleid verder inspireert. PALM, opleiding palliatieve zorg voor artsen en masters gaat voor de tweede keer van start. De medewerking van docenten verbonden aan alle Vlaamse universiteiten geeft aan deze opleiding een veelzijdig aanbod vanuit een brede kijk op levenseindezorg. We zien u graag terug op een van de vele initiatieven. Met vragen, bedenkingen en suggesties kan u alvast terecht op vorming@forumpalliatievezorg.be. Initiatieven worden verder via de Nieuwsbrief en de website bekend gemaakt www.forumpalliatievezorg.be Met dank aan de vele medewerkers en subsidiërende instanties die deze initiatieven mede mogelijk maken: de Vlaamse Gemeenschap, de Federale overheid, de Vlaamse Liga tegen Kanker, de Stichting tegen Kanker, de Provincie Vlaams-Brabant. Inge De Hertogh, secretariaat Nadia Denayer, vormingsverantwoordelijke Christina Vanderhaeghe, coördinator Yanna Van Wesemael, psychologe
Inlichtingen Woord vooraf 1 Algemene inhoudsopgave 2 Inhoudsopgave per discipline 3 1 Vormingsaanbod van het Forum Palliatieve Zorg 5 1.1 Basisopleidingen palliatieve zorg 5 1.1.1 Basiscursus vrijwilligers 5 1.1.2 Basiscursus palliatieve zorg 6 1.1.3 Opleidingsdag: beleid in de palliatieve zorg voor woonzorgcentra 7 1.2 Permanente vorming 8 1.2.1 Terugkomdagen 8 1.2.1.1 Terugkomdagen voor verpleegkundigen 8 1.2.1.2 Terugkomdag voor palliatief referenten woonzorgcentra en thuisvervangende settings 9 1.2.2 Vrijwilligersdag 10 1.3 Vorming op maat van uw organisatie 11 1.3.1 Op maat van uw organisatie 11 1.3.2 Info-avond palliatieve zorg 13 1.3.3 Initiatie in de palliatieve zorg 14 1.3.4 Basiscursus palliatieve zorg 15 1.3.5 Intervisie voor woonzorgcentra 15 1.4 Open initiatieven 16 1.4.1 Toneelstuk Amazone, met aansluitend debat 16 1.4.2 Lunchdebatten W.E.M.M.E.L. 17 1.4.3 Stagemogelijkheden en thesisbegeleiding 18 1.4.4 Documentatiecentrum 18 1.4.5 Rondleiding expertisecentrum W.E.M.M.E.L. 19 2 Vormingen in samenwerking met partners 20 2.1 Referenten palliatieve zorg in woonzorgcentra, regio Vlaams-Brabant 20 2.2 Hogeschool-Universiteit Brussel en Erasmushogeschool Brussel 21 2.2.1 Introductie Palliatieve Zorg 22 2.2.2 Postgraduaat Palliatieve Zorg 23 2.2.2.1 Postgraduaat Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg 23 2.2.2.2 Postgraduaat Palliatieve Zorg voor niet-verpleegkundigen 24 2.2.3 BANABA Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg 25 2.2.4 Palliatieve zorg bij diverse cliëntengroepen 27 2.3 LEIF LevensEinde InformatieForum 28 2.4 PALM: permanente vorming in palliatieve zorg voor masters 30 Uitgaven van het Forum Palliatieve Zorg 31 Algemene voorwaarden 2 Vormingsbrochure 2014-2015
Elke zorgverlener kan bij het Forum Palliatieve Zorg terecht voor een basisvorming of verdere vorming. We vermelden bij elke discipline het paginanummer waar u de vorming naar keuze kan terugvinden in onze brochure: Artsen Terugkomdag voor referenten (CRA) 9 Toneelstuk Amazone 16 Lunchdebatten 17 Referenten Palliatieve Zorg in woonzorgcentra (CRA) 20 Palliatieve Zorg bij diverse cliëntengroepen 27 LEIF-artsenopleiding 28 PALM-opleiding 30 Referenten palliatieve zorg (Palliatief Support Team) Terugkomdag voor referenten 9 Toneelstuk Amazone 16 Lunchdebatten 17 Referenten Palliatieve Zorg in woonzorgcentra 20 Introductie Palliatieve Zorg 22 Postgraduaat Palliatieve Zorg 23 BANABA Palliatieve Zorg (indien de referent een verpleegkundige is) 25 Palliatieve Zorg bij diverse cliëntengroepen 27 LEIF-opleiding andere zorgverleners 29 Verpleegkundigen Terugkomdagen voor verpleegkundigen 8 Toneelstuk Amazone 16 Lunchdebatten 17 Introductie Palliatieve Zorg 22 Postgraduaat Palliatieve Zorg 23 Forum Palliatieve Zorg 3
BANABA Palliatieve Zorg (enkel verpleegkundigen 25 kunnen doorstromen naar de BANABA) Palliatieve Zorg bij diverse cliëntengroepen 27 LEIF-opleiding andere zorgverleners 29 Vrijwilligers Basiscursus vrijwilligers 5 Vrijwilligersdag 10 Toneelstuk Amazone 16 Lunchdebatten 17 Palliatieve Zorg bij diverse cliëntengroepen 27 Zorgkundigen Basiscursus Palliatieve Zorg 6 Toneelstuk Amazone 16 Lunchdebatten 17 Introductie Palliatieve Zorg 22 Postgraduaat Palliatieve Zorg 23 Palliatieve Zorg bij diverse cliëntengroepen 27 Andere zorgverleners (bv. maatschappelijk werkers, vrijzinnig-humanistisch consulenten, psychologen, ergotherapeuten, kinesisten, pastoraal medewerkers, ) Basiscursus Palliatieve Zorg 6 Toneelstuk Amazone 16 Lunchdebatten 17 Introductie Palliatieve Zorg 22 Postgraduaat Palliatieve Zorg 23 Palliatieve Zorg bij diverse cliëntengroepen 27 LEIF-opleiding andere zorgverleners 28 PALM - opleiding (! Enkel voor masters) 30 4 Vormingsbrochure 2014-2015
1 Vormingsaanbod van het Forum Palliatieve Zorg 1.1 Basisopleidingen palliatieve zorg 1.1.1 Basiscursus vrijwilligers Iedereen die zich graag wil engageren als vrijwilliger in de palliatieve zorg Doelstelling Een basismodule voor vrijwilligers in de palliatieve zorg, met bijzondere aandacht voor: Het kennismaken met de basisprincipes van palliatieve zorg Het inzicht verwerven in de structuur van palliatieve zorg en in de ondersteunende rol van de thuiszorgequipe Het communiceren over en in palliatieve zorg De voorafgaande zorgplanning en de beslissingen aan het levenseinde Ethisch reflecteren bij het denken en het handelen Programma 1) Basisconcept palliatieve zorg met klemtoon op het functioneren binnen een team 2) Oriëntatie en informatieronde uit de verschillende settings 3) Emotionele impact van palliatieve zorg 4) Basisvaardigheden in communicatie 5) Comfortzorg en aanvullende therapieën 6) Sociale en familiale aspecten 7) Spirituele aspecten bij patiënt, bewoner en bij hulpverlener 8) Verlies en rouw 9) Pyscho-emotionele ondersteuning bieden aan patiënt, bewoner en familie 10) Zorg voor zorgenden 11) Beslissingen aan het levenseinde / de voorafgaande zorgplanning 12) Bezoek en voorstelling van alle organisaties binnen het Expertisecentrum Waardig Levenseinde W.E.M.M.E.L. Aantal deelnemers Minimaal 8 maximaal 16 (deze cursus gaat enkel door mits voldoende inschrijvingen) Data en tijdstippen 8 vrijdag voormiddagen, van 9u tot 12u30 Najaar 2014: 26/09/14, 03/10/14, 10/10/14, 17/10/14, 24/10/14, 07/11/14, 14/11/14, 21/11/14 Locatie Expertisecentrum Waardig Levenseinde W.E.M.M.E.L., J. Vander Vekenstraat 158, 1780 Wemmel Forum Palliatieve Zorg 5
(Deze cursus kan ook in uw eigen voorziening georganiseerd worden (woonzorgcentra, OCMW, dienstencentra, gezinsdiensten, ), of samen met andere voorzieningen in uw buurt). Gratis voor vrijwilligers die zich engageren binnen regio Brussel-Halle-Vilvoorde (95 euro voor vrijwilligers uit andere regio s) Cursusmateriaal, dranken en broodjeslunch inbegrepen Inschrijvingen Forum Palliatieve Zorg: 02/456.82.09, vorming@forumpalliatievezorg.be of online via www.forumpalliatievezorg.be. 1.1.2 Basiscursus palliatieve zorg Zorgkundigen, ergotherapeuten, kinesisten, maatschappelijk werkers en andere gezondheidswerkers werkzaam in de zorgsector uit woonzorgcentra, thuiszorgdiensten, familiehulp, familiezorg, mutualiteiten, OCMW, Doelstelling Een basismodule palliatieve zorg, met bijzondere aandacht voor: De kennismaking met de basisprincipes van palliatieve zorg Het inzicht verwerven in de structuur van palliatieve zorg en in de ondersteunende rol van de thuiszorgequipe Het communiceren over en in palliatieve zorg Het oefenen in het interdisciplinair werken De voorafgaande zorgplanning en de beslissingen aan het levenseinde De plaats van familie in palliatieve zorg Programma 1) Basisconcept palliatieve zorg met klemtoon op het eigen functioneren binnen een team 2) Fysieke aspecten van zorg en comfortzorg 3) Emotionele impact van palliatieve zorg en het bieden van psychoemotionele ondersteuning voor patiënt en familie 4) Basisvaardigheden in communicatie 5) Sociale, psychologische en spirituele aspecten in palliatieve zorg 6) Verlies/rouw (h)erkennen en aandacht geven 7) Ethische aspecten en beslissingen aan het levenseinde 8) Bezoek en voorstelling van alle organisaties binnen het Expertisecentrum Waardig Levenseinde W.E.M.M.E.L. Aantal deelnemers minimaal 8 maximaal 16 (deze cursus gaat enkel door mits voldoende inschrijvingen) 6 Vormingsbrochure 2014-2015
Data en tijdstippen 5 dinsdagen van 9u00 tot 16u00 (onthaal vanaf 9u00, cursus start om 9u30 stipt) Najaar 2014: 18/11/14, 25/11/14, 02/12/14, 09/12/14, 16/12/14 Voorjaar 2015: 21/04/15, 28/04/15, 05/05/15, 12/05/15, 19/05/15 Locatie DAG 1-4: GC De Zandloper, Kaasmarkt 75-1780 Wemmel DAG 5: Expertisecentrum Waardig Levenseinde W.E.M.M.E.L. J. Vander Vekenstraat 158, 1780 Wemmel (Deze cursus kan ook in uw eigen voorziening georganiseerd worden (woonzorgcentra, OCMW, dienstencentra, gezinsdiensten, ), of samen met andere voorzieningen in uw buurt) 250 euro per deelnemer (cursusmateriaal, dranken en lunch inbegrepen). Educatief verlof op aanvraag. Inschrijvingen Forum Palliatieve Zorg: 02/456.82.09, vorming@forumpalliatievezorg.be of online via www.forumpalliatievezorg.be. 1.1.3 Opleidingsdag: beleid in de palliatieve zorg voor woonzorgcentra Directies, kwaliteitscoördinatoren, CRA, werkzaam in de zorgsector uit woonzorgcentra Doelstelling Handvatten aanbieden voor het uitstippelen van een beleid palliatieve zorg in het woonzorgcentrum. Programma Tijdens deze opleidingsnamiddag zal kort ingegaan worden op basisconcepten over palliatieve zorg: wat is palliatieve zorg? Waarin verschilt het van curatieve geneeskunde? Wat bepaalt de wetgeving rond palliatieve zorg in woonzorgcentra? Verder zal uitgebreid ingegaan worden op vragen als: hoe ontwikkel je een eigen visie over palliatieve zorg binnen je woonzorgcentrum? Welk beleid voer je hierover? Welke medewerkers betrek je hier bij? Hoe kan je dit vervolgens implementeren? Hoe kan je dit communiceren naar medewerkers en bewoners? Hoe implementeer je een rouwzorgbeleid? Aantal deelnemers minimaal 8 - maximaal 16 (deze cursus gaat enkel door mits voldoende inschrijvingen) Datum 07/05/15 (13u30 16u30) Forum Palliatieve Zorg 7
Locatie GC De Zandloper, Kaasmarkt 75 1780 Wemmel 20 euro per sessie, per persoon Inschrijvingen Forum Palliatieve Zorg: 02/456.82.09, vorming@forumpalliatievezorg.be of online via www.forumpalliatievezorg.be 1.2 Permanente vorming 1.2.1 Terugkomdagen Tijdens onze terugkomdagen nemen we de gelegenheid om bijzondere onderwerpen aan te brengen en een uitwisselingsmoment voor alle aanwezigen te creëren. Doelstelling Voor al wie een opleiding in of enige kennis heeft over palliatieve zorg en werkzaam is binnen dagcentra, eenheden, woonzorgcentra, ziekenhuizen,... Deze terugkomdagen kunnen beschouwd worden als verdere vorming waarbij het belangrijk is dat er reeds een basiskennis over palliatieve zorg is. De terugkomdagen dit jaar worden per doelgroep opgesplitst. 1.2.1.1 Terugkomdagen voor verpleegkundigen Deze terugkomdagen zijn bedoeld voor verpleegkundigen die reeds een basis gevolgd hebben in palliatieve zorg. 1) Pijn-en symptoomcontrole: neuropatische pijn en refractaire symptomen Inhoud De fysiologie van neuropathische pijn wordt besproken. Aan de hand van casussen worden mogelijke behandelingen besproken. Docent Dr. Martine De Laat. Ze is anesthesiste en verantwoordelijke palliatief support team UZ Gent Datum donderdag 6/11/14 (13u30 16u30) 8 Vormingsbrochure 2014-2015
Locatie Expertisecentrum Waardig Levenseinde W.E.M.M.E.L. - J. Vander Vekenstraat 158 1780 WEMMEL 20 euro per sessie, per persoon Inschrijvingen Forum Palliatieve Zorg: 02/456.82.09, vorming@forumpalliatievezorg.be of online via www.forumpalliatievezorg.be. 2) Pijn- en symptoomcontrole: Gastro-intestinale symptomen Inhoud Tijdens deze vormingsnamiddag komen mondzorg, nausea, emesis, hik, ascites, darmobstructie, diarree, constipatie en incontinentie in het kader van palliatieve zorg aan bod. Aan de hand van casussen worden mogelijke behandelingen van deze symptomen besproken. Docent Dr Maridi Aerts is gastro-enteroloog teamlid van de supportieve en palliatieve zorg UZ Brussel, LEIFarts Datum Donderdag 2/04/15 (13u30 16u30) Locatie Expertisecentrum Waardig Levenseinde W.E.M.M.E.L. J. Vander Vekenstraat 158 1780 WEMMEL 20 euro per sessie, per persoon Inschrijvingen Forum Palliatieve Zorg: 02/456.82.09, vorming@forumpalliatievezorg.be of online via www.forumpalliatievezorg.be. 1.2.1.2 Terugkomdag voor palliatief referenten woonzorgcentra en thuisvervangende settings Palliatief referenten werkzaam in woonzorgcentra, Referenten die de langdurige opleiding hebben gevolgd en bijkomende intervisie/opleiding willen, CRA s van woonzorgcentra, huisartsen met patiënten met een grote patiëntenpopulatie in woonzorgcentra. Forum Palliatieve Zorg 9
Doelstelling Permanente vorming voor verantwoordelijken palliatieve zorg in woonzorgcentra. Programma 1) Werken met families Elke familie heeft een unieke dynamiek. Hoe krijg je als palliatief hulpverlener inzicht in familiesystemen en hoe ga je daar dan mee om? Wat kan de rol zijn van de familie in de palliatieve zorg. Docent Katlijn Willems, zelfstandig opleider, coördinator van vzw Integraal Datum Donderdag 26/02/15 (13u30-16u30) Locatie Expertisecentrum Waardig Levenseinde W.E.M.M.E.L. J. Vander Vekenstraat 158 1780 WEMMEL 20 euro per sessie, per persoon Inschrijvingen Forum Palliatieve Zorg: 02/456.82.09, vorming@forumpalliatievezorg.be of online via www.forumpalliatievezorg.be. 1.2.2 Vrijwilligersdag Vrijwilligers die werkzaam zijn binnen palliatieve zorg of in contact komen met palliatieve situaties, en vrijwilligersverantwoordelijken. Doelstelling Ontmoetingsmomenten waar we een aantal specifieke thema s uitdiepen en dit onder begeleiding van een aantal deskundigen met een hart voor vrijwilligers. We bieden de mogelijkheid voor vrijwilligers om onderling ervaringen uit te wisselen en kennis op te doen. Programma 1) Dementie als ziektebeeld: welke vormen bestaan er en hoe kan je ermee om als vrijwilliger? Tijdens deze vormingsnamiddag zal ingegaan worden op de verschillende vormen van dementie (Alzheimer, vasculair, Parkinson, enz...) en welke impact deze vormen van dementie hebben op het functioneren van de persoon die lijdt aan dementie. 10 Vormingsbrochure 2014-2015
Verder zullen er concrete tips aangereikt worden van hoe je kan omgaan met personen met dementie wanneer je met hen geconfronteerd wordt als vrijwilliger. Docent Jasmijn Driegelinck, consulente Expertisecentrum Dementie MEMO Halle Vilvoorde Datum Maandag 23/02/15 (13u30 tot 16u30) Locatie Expertisecentrum Waardig Levenseinde W.E.M.M.E.L. J. Vander Vekenstraat 158 1780 WEMMEL Gratis (voor alle vrijwilligers van de regio Brussel-Halle-Vilvoorde) Inschrijvingen Forum Palliatieve Zorg: 02/456.82.09, vorming@forumpalliatievezorg.be of online via www.forumpalliatievezorg.be. 1.3 Vorming op maat van uw organisatie 1.3.1 Op maat van uw organisatie Het Forum Palliatieve Zorg biedt vormingen aan op maat, op maat van uw organisatie of van een bepaalde doelgroep (vb. familiehulp, woonzorgcentra, mantelzorg, SIT/SEL, seniorenorganisaties, scholen, sociale diensten van gemeenten, ). U heeft de mogelijkheid om een vorming in uw eigen voorziening te organiseren, of in de lokalen van het expertisecentrum W.E.M.M.E.L, gelegen in de J. Vander Vekenstraat 158, 1780 Wemmel. Indien u de vorming binnen de eigen voorziening organiseert, dient u wel te beschikken over een voldoende groot vormingslokaal en projectiemogelijkheid (witte muur, scherm,..) Zo kunnen de onderwerpen van de informatie-sessies verder besproken worden in een uitgebreide vorming, maar u kan ook uit een het programma aan specifieke onderwerpen kiezen (zie: thema s in de kijker). De onderwerpen worden afgestemd op de voorkennis van de deelnemers. De inhoud en duur van dit programma bepaalt de organisatie zelf, in overleg met de vormingsverantwoordelijke van het Forum. Samen maken we een boeiend programma. De kostprijs is 90 euro per lesuur, exclusief verplaatsingskosten van de docent. Forum Palliatieve Zorg 11
Vorming op maat: enkele thema s in de kijker: 1.) Initiatie Zorg voor de zorgende (2x3u) Zorgpersoneel van een organisatie of instelling Opzet Het professioneel omgaan met ernstig zieken en hun omgeving heeft een impact op de persoon van de hulpverlener. In deze module gaan we dieper in op hoe men als hulpverlener blijvend zorg kan bieden, gesterkt door zijn persoonlijke drijfveren en krachtbronnen. Men wordt aangespoord op zoek te gaan naar waar men de eigen motivatie/energie vandaan haalt, en dit in verbinding te brengen met de organisatie/het team waarin men werkt. Doelstelling Ondersteuning krachtbronnen zorgpersoneel bij het bieden van de palliatieve zorg, gezien hulpverleners met heel hun mens-zijn in de zorg staan. Opbouw 2 dagdelen van 3 uur, die als één geheel gevolgd kunnen worden Programma 1) Helder maken van de persoonlijke drijfveren en krachtbronnen van de hulpverlener 2) Intervisie Bijzonderheden Deze opleiding kan aangepast worden aan de verwachtingen van de instelling. Het traject dat elke instelling in de palliatieve zorg aflegt, is verschillend. Contact en Info Forum Palliatieve Zorg: 02/456.82.09, vorming@forumpalliatievezorg.be 2.) Rouw in het woonzorgcentrum (min. 2 uur) Afdelingsteam van een woonzorgcentrum Opzet Rouwzorg maakt integraal deel uit van de palliatieve zorg. Oudere mensen in het woonzorgcentrum zijn wel eens méér met afscheid bezig. Ze hebben hun eigen woonplaats verlaten, en realiseren zich bij momenten dat hun einde voelbaar wordt. Hulpverleners kunnen daar op een gepaste manier zorgzaam leren mee omgaan. Doelstelling Aandacht voor het rouwen bij ouderen bij het zorgpersoneel verfijnen in dagelijkse 12 Vormingsbrochure 2014-2015
omgangsvormen. Draagkracht van een team versterken bij moeilijke begeleidingen, bij rouwende bewoners en hun familie. Opbouw Eén dagdeel waarin concrete rouwsituaties uit het woonzorgcentrum toegelicht en uitgediept worden. Bijzonderheden Deze opleiding kan aangepast worden aan de verwachtingen van de instelling. Het traject dat elke instelling in de palliatieve zorg aflegt, is verschillend. Contact en Info Forum Palliatieve Zorg: 02/456.82.09, vorming@forumpalliatievezorg.be 3.) Voorafgaande zorgplanning (2 x 3u) Zorgpersoneel van een organisatie of instelling, directies, psychologen, maatschappelijk assistenten, palliatief referenten Opzet Voorafgaande zorgplanning is een communicatieproces waarbij bewoner, bijgestaan door familie en de zorgverstrekker, in dialoog gaat over actuele en toekomstige zorgwensen. Voorafgaande zorgplanning kan ook helpen behandelingskeuzes bij het levenseinde duidelijk te maken. Op basis van het LEIF-plan worden handvatten aangereikt om te spreken met bewoners over voorafgaande zorgplanning. Doelstelling Aanbieden van handvatten om te werken aan voorafgaande zorgplanning voor bewoners/patiënten. Opbouw 2 dagdelen van 3 uur, die als één geheel worden gevolgd Programma Levenseindebeslissingen Communicatie met patiënten omtrent voorafgaande zorgplanning Bijzonderheden Deze opleiding kan aangepast worden aan de verwachtingen van de instelling. Het traject dat elke instelling in de palliatieve zorg aflegt, is verschillend. Contact en Info Forum Palliatieve Zorg: 02/456.82.09, vorming@forumpalliatievezorg.be Forum Palliatieve Zorg 13
1.3.2 Info-avond palliatieve zorg In samenwerking met het Forum Palliatieve Zorg kan uw organisatie een info-avond palliatieve zorg organiseren voor de plaatselijke bevolking van een gemeente, voor hulpverleners, artsen,. Dit gebeurt in samenwerking met de plaatselijke SEL, en met andere plaatselijke verenigingen, OCMW, mutualiteit, woonzorgcentra, huisartsenverenigingen, Deze avond kan doorgaan in de lokalen van de organisatie zelf of op andere locaties zoals bijvoorbeeld: zaal woonzorgcentrum, in het cultureel centrum van de gemeente, parochiezaal, Tijdens deze info-avond komen een aantal sprekers aan bod die vertellen over hoe zij aan palliatieve zorg doen in hun gemeente: bv. directeur woonzorgcentrum, huisartsen, verpleegkundigen eenheden/dagcentra, verpleegkundige thuiszorgequipe Omega van uw regio, Gedurende de avond wordt er een drankje voorzien en een muzikaal intermezzo met lokale musici. Nadien is er tijd voor vraagstelling vanuit het publiek en debat. Deze avond wordt gecoördineerd en gemodereerd door het Forum Palliatieve Zorg. Het Forum Palliatieve Zorg zorgt voor: inhoudelijke coördinatie en organisatie van de bijeenkomsten en de avond zelf; het ontwerp van een affiche die verspreid kan worden in de hele gemeente; financiële bijdrage voor de organisatie van deze avond; publiciteit voor het initiatief via onze contacten; vergoeding van de sprekers op de info-avond. We verwachten van de initiatiefnemers: het zoeken van een aantal gemotiveerde hulpverleners/vrijwilligers/ artsen die deze avond mee willen realiseren; uw aanwezigheid op twee bijeenkomsten voor de voorbereiding van de info-avond; uw medewerking op de info-avond zelf; publiciteit voor het initiatief via jullie contacten. Contact en info 02/456.82.07 of info@forumpalliatievezorg.be 1.3.3 Initiatie in de palliatieve zorg Alle personeelsleden van een instelling (woonzorgcentra, MPI, ziekenhuizen, ), voor nieuwe personeelsleden en verdere vorming voor personeel langer in dienst Opzet Deze module wil de palliatieve cultuur in een instelling introduceren en/of versterken en alle personeelsleden met palliatieve zorg kennis laten maken 14 Vormingsbrochure 2014-2015
Doelstelling Een eerste kennismaking met de basisprincipes van palliatieve zorg Inzicht verwerven in de bestaande mogelijkheden van palliatieve zorg Bewustwording van een persoonlijke inbreng bij verschillende aspecten van palliatieve zorg Werken aan een gezamenlijke visie van zorg om de implementatie van palliatieve zorg mogelijk te maken Opbouw 3 dagdelen van 3 uur, die als één geheel worden gevolgd Programma 1) Basisconcept palliatieve zorg: kennismaken met palliatieve zorg informatie verwerven over de verschillende mogelijkheden van palliatieve zorg en de werking binnen het landschap jezelf situeren in palliatieve zorg 2) Emotionele impact van palliatieve zorg 3) Implementatie van palliatieve zorg in de eigen instelling Bijzonderheden Deze opleiding kan aangepast worden aan de verwachtingen van de instelling. Het traject dat elke instelling in de palliatieve zorg aflegt, is verschillend. Deze vorming zal dus vanzelfsprekend aangepast worden aan de vraag en noodzakelijkheden van de instelling. De derde dag, de implementatie van de palliatieve zorg, wordt bij voorkeur meegevolgd door Directie afvaardiging Raad van Bestuur. Locatie De cursus kan in de instelling zelf georganiseerd worden of in de lokalen van het expertisecentrum W.E.M.M.E.L, gelegen in de J. Vander Vekenstraat 158, 1780 Wemmel. Indien u de vorming binnen de eigen voorziening organiseert, dient u wel te beschikken over een voldoende groot vormingslokaal en projectiemogelijkheid (witte muur, scherm,..) 90 euro per lesuur + verplaatsingskosten van de docenten Contact en Info Forum Palliatieve Zorg: 02/456.82.09, vorming@forumpalliatievezorg.be 1.3.4 Basiscursus palliatieve zorg Deze basiscursus kan ook in uw voorziening georganiseerd worden of in samenspraak met voorzieningen in uw buurt (voor meer informatie, zie 1.1.2.). Forum Palliatieve Zorg 15
1.3.5 Intervisie voor woonzorgcentra Huisartsen, CRA s, hoofdverpleegkundigen, referenten palliatieve zorg, directies, in woonzorgcentra. Afhankelijk van de noodzaak kunnen intervisiekringen opgericht worden die geografisch verspreid zijn. Zo kunnen medewerkers vanuit verschillende woonzorgcentra deelnemen aan eenzelfde intervisiegroep. Doelstelling Het Forum Palliatieve Zorg wil met u meezoeken naar een gepaste werkvorm om het palliatief team te ondersteunen. Dit kan door intervisie. Intervisie is een werkvorm die eigen reflecteren en handelen bevordert. Er wordt niet oordelend geluisterd naar de persoon die een case-situatie aanbrengt. De andere personen geven feedback en denken mee oplossingsgericht na. 90 euro per lesuur + verplaatsingskosten van de docenten Contact Forum Palliatieve Zorg, 02/456.82.09 of vorming@forumpalliatievezorg.be 1.4 Open initiatieven 1.4.1 Toneelstuk Amazone, met aansluitend debat De voorstelling richt zich op een volwassen publiek en vooral op hen die zich betrokken voelen bij het thema. Professionelen, hulpverleners, patiëntengroepen, patiënten, partners en hun omgeving, enz. Inhoud stuk Katrien zegt dat ze een Amazone wordt. Zoals de mythologische krijgsvrouwen die een borst amputeerden om beter met pijl en boog te schieten naar de vijand. De vijand van Katrien is niet met pijl en boog te bestrijden, maar met chemo, amputatie en bestraling. Katrien heeft borstkanker. Alex wil geen Amazone. Hij wil de vrolijke, sportieve en sexy Katrien waarmee hij al negen jaar getrouwd is, behouden. Hij heeft een hekel aan alles wat met ziekte te maken heeft: ziekenhuizen, naalden en dokters. Hij is heel bang, maar houdt zich stoer. Alex belooft om Katrien te steunen. Door dik en dun. Hij vindt dat zijn plicht en het wordt ook als vanzelfsprekend van hem verwacht. Het is niet meer dan normaal dat je een zieke partner steunt, toch? Zo vanzelfsprekend blijkt het echter niet te zijn en Katrien steunen is veel zwaarder dan Alex had vermoed. De ziekte belast niet alleen 16 Vormingsbrochure 2014-2015
Katriens gezondheid, ook hun relatie komt onder druk te staan. Alex krijgt hoe langer hoe meer afkeer van de ziekte en van Katriens lichaam. Hun intimiteit en seksualiteit gaan er erg onder lijden. Borstkanker is een thema dat al vaker in literatuur, toneel en film behandeld werd. In deze voorstelling gaat men niet alleen in op het lichamelijk en psychisch effect bij het slachtoffer. Men legt vooral de nadruk op de zware druk die de ziekte, de behandeling en de gevolgen ervan hebben op zowel de zieke, de partner, de relatie als de seksualiteit. Het ooit begeerde en aantrekkelijke lichaam is nu zwaar geschonden en het vergt aanpassing en een leerproces van beide partners om weer samen te kunnen genieten van intimiteit en seksualiteit. Theater Aardpaard wil met de productie Amazone een onderwerp behandelen dat nog al te vaak in de taboesfeer ligt. Het zet met deze creatie een gedurfd stuk theater neer: eenvoudig, pakkend, klein, maar propvol echt voelen. Naar een concept van Sam Schürg en in regie van Lenneke Maas spelen Inge Verhees en Arjen Arnoldussen de eerlijke zoektocht van Katrien en Alex naar een nieuwe vorm van seksualiteit, intimiteit en zorg dragen voor elkaar. Omdat het moet. Zonder noemenswaardig decor of attributen zetten de acteurs een herkenbaar beeld neer van een man en een vrouw. Zij is ziek. Hij is niet gezond meer. Met steun van de Stichting tegen Kanker Datum Dinsdag 03/02/15 (13u30 16u30) Locatie GC De Zandloper, Kaasmarkt 75-1780 Wemmel 20 euro per persoon Inschrijven 02/456.82.07, info@forumpalliatievezorg.be of online via www.forumpalliatievezorg.be 1.4.2 Lunchdebat W.E.M.M.E.L. Alle leden van het Forum Palliatieve Zorg en geïnteresseerden. Forum Palliatieve Zorg 17
Doelstelling Bijeenkomsten van de Algemene Vergadering van het Forum Palliatieve Zorg. We houden een maatschappelijk debat over onderwerpen in de palliatieve zorg en/of het levenseinde. Tijdens deze lunch worden er gastsprekers uitgenodigd die over specifieke onderwerpen een uiteenzetting geven. Er is ruimte voor interactie, vraagstelling en discussie. Programma en data 2 vrijdagen 17/10/14, 22/05/15 Telkens van 12u30 tot 14u00 (onthaal vanaf 12u) Verdere programmatie en sprekers per sessie worden later meegedeeld op onze website: www.forumpalliatievezorg.be. Locatie Grote Zaal Expertisecentrum Waardig Levenseinde W.E.M.M.E.L. - J. Vander Vekenstraat 158 1780 Wemmel 5,00 euro per persoon, per sessie. Broodjes en dranken worden voorzien. Vooraf inschrijven is noodzakelijk! Inschrijven 02/456.82.07 of info@forumpalliatievezorg.be of via www.forumpalliatievezorg.be 1.4.3 Stagemogelijkheden en thesisbegeleiding Voor studenten in opleiding zijn er mogelijkheden voor stage. Dit kan voor verschillende beroepsgroepen. In het verleden waren dit: Verpleegkundigen in de opleiding BANABA Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg ; Huisartsen in beroepsopleiding; Studenten Geneeskunde, Verpleegkunde, Verzorging, Maatschappelijk werk, Psychologie, Stages van personen in ondersteunende beroepen: secretariaat, informatica, Het Forum Palliatieve Zorg kan je helpen een goede stageplaats te vinden en kan ook zelf stageplaats zijn. We bieden tevens begeleiding aan voor thesissen en wetenschappelijk onderzoek. Het is noodzakelijk ruim op voorhand contact op te nemen. Voor meer informatie, kan u terecht bij ons via: 02/456.82.07 of info@forumpalliatievezorg.be. 1.4.4 Documentatiecentrum Het Forum Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde beschikt over een bibliotheek die door u geraadpleegd kan worden. Iedereen die op zoek is naar informatie over diverse thema s binnen palliatieve zorg, zoals vrijwilligers, studenten, leerkrachten, 18 Vormingsbrochure 2014-2015
professionals, kan ons contacteren. De bibliotheek bestaat uit boeken, tijdschriften, beeldmateriaal, educatief materiaal, over palliatieve zorg in het algemeen, maar ook over specifieke thema s zoals de rouwkoffer, doosje vol troost en kinderboekjes voor kinderen die betrokken zijn bij palliatieve zorg in hun omgeving. Om de correcte informatie te zoeken die u nodig hebt, neem gerust contact met ons op via: 02/456.82.09 of y.vanwesemael@forumpalliatievezorg.be. Na telefonisch contact, kan u steeds langskomen om uw vraag te bespreken en samen op zoek te gaan naar de gepaste documentatie. 1.4.5 Rondleiding expertisecentrum W.E.M.M.E.L. Het UZ Brussel van de Vrije Universiteit Brussel kocht in 1995 een gebouw te Wemmel voor TOPAZ, het eerste supportief dagcentrum in België. Hiernaast vonden allerlei verenigingen, begaan met ongeneeslijk zieken, ook onderdak in dit centrum. Vanaf het begin gonst het in Wemmel aan activiteiten: opvang van ongeneeslijk zieken, consultaties, stages, vergaderingen, denktanken, werkbezoeken, persconferenties, VTO (vorming-training-opleiding) voor professionelen en voor vrijwilligers. Zo groeide deze plek in België uit tot het expertisecentrum van het levenseinde met empathie en respect voor ieders recht op zelfbeschikking ongeacht afkomst, taal, sociale status, of filosofische overtuiging. In w.e.m.m.e.l. kan je terecht bij: Supportief dagcentrum tel. 02 456 82 02 www.dagcentrum-topaz.be tel. 02 456 82 07 www.forumpalliatievezorg.be Uitklaring Levenseindevragen-team tel. 078 05 01 55 www.ulteam.be Thuisequipe palliatieve zorg BHV tel. 02 456 82 03 www.forumpalliatievezorg.be LevensEinde InformatieForum Leiflijn 078 15 11 55 www.leif.be Leerstoel Waardig Levenseinde van demens.nu aan de VUB tel. 02 477 60 41 www.waardiglevenseinde.eu U kan op aanvraag een beroep doen op het expertisecentrum voor een rondleiding en voorstelling van alle organisaties die hier plaatsvinden. Voor meer informatie, tel. 02/456 82 07, info@wemmel.pro of www.wemmel.pro. Forum Palliatieve Zorg 19
2 Vormingen in samenwerking met partners Het Forum Palliatieve Zorg werkt nauw samen met een aantal partners bij het uitwerken van het vormingsaanbod omtrent palliatieve zorg. 2.1 Referenten palliatieve zorg in woonzorgcentra, regio Vlaams-Brabant Het Forum Palliatieve Zorg en Panal vzw organiseren van oktober 2014 tot juni 2015 een opleiding voor palliatief referenten regio Vlaams-Brabant. Folders van deze opleiding kunnen afzonderlijk worden aangevraagd bij de vormingsverantwoordelijke. Referenten palliatieve zorg, CRA, die aan het werk zijn in woonzorgcentra binnen regio Vlaams-Brabant, en die reeds een basiscursus palliatieve zorg of een postgraduaat palliatieve zorg hebben gevolgd. Situering Via deze 8-daagse opleiding maken we de referent palliatieve zorg wegwijs in de relevante wetgeving, in de (verdere) uitbouw van de visie en structuur van palliatieve zorg in de organisatie. De opleiding start in oktober 2014 en eindigt in juni 2015. Van cursisten verwachten we een actieve inbreng aan de hand van onder meer casestudies, De docenten gaan samen met hen op zoek naar hoe palliatieve zorg een (verdere) inbedding kan krijgen in hun organisatie. Programma Dag 1: Dinsdag 07/10/2014 Kennismaking Palliatieve zorg in Vlaanderen en wetgeving Functieprofiel van de referentiepersoon palliatieve zorg Dag 2: Dinsdag 04/11/2014 Werken vanuit de waarderende benadering: het ontwikkelen van eigen competenties en vaardigheden Dag 3: Dinsdag 02/12/2014 Werken vanuit de waarderende benadering: inzicht in de eigen zorgcultuur en in de cultuur van de organisatie Rouw in woonzorgcentra Dag 4: Dinsdag 27/01/2015 Pijnmedicatie bij ouderen Symptoomcontrole Dag 5: Dinsdag 24/02/2015 Wat is ethiek en wat is mijn ethiek? Dag 6: Dinsdag 24/03/2015 Hoe vormingen organiseren en wat heb ik daarvoor nodig? 20 Vormingsbrochure 2014-2015
Dag 7: Dinsdag 28/04/2015 Advanced care planning Spirituele zorg Dag 8: Dinsdag 02/06/2015 Zorg voor de zorgenden Afronding met receptie Docenten Dr. Johan Coppens, Karen De Meerleer, Paul Destrooper, Prof. Dr. Wim Distelmans, Moniek Drees, Hendrikje Huysmans, Prof Dr. Herman Nys, Goedele Slots, Dr. Rudi Timmermans, Sophie Tobback. Nadia Denayer, Nele Geysen, Christina Vanderhaeghe, Ria Vandermaesen. Locatie CG De Zandloper, Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel (na inschrijving ontvangt u een routebeschrijving) 550 euro: voor de cursusdagen, cursusmateriaal, koffie/thee en broodjeslunch inbegrepen. Te storten op rek. nr. IBAN BE82 7364 0127 0068 van Panal vzw Uw inschrijving is pas definitief na betaling, de volgorde van betaling bepaalt de deelname! Educatief verlof op aanvraag. Opleidingscheques worden niet aanvaard. Inschrijvingen Bij voorkeur online via www.panal.be bij activiteiten of via vragen@panal.be of 016/23.91.01 (minimaal 16 en maximaal 22 deelnemers. Inschrijven tot en met vrijdag 12/09/2014) 2.2 Hogeschool-Universiteit Brussel en Erasmushogeschool Brussel In samenwerking met de Brusselse Hogescholen HUB (Hogeschool-Universiteit Brussel) en Erasmushogeschool. Erkend door het Ministerie van Onderwijs. Opzet Een getrapte opleiding met drie onderdelen: 1) Een Introductie Palliatieve Zorg die vrij te volgen is door alle zorgverleners (alle specialismen starten in één groep) 2) Een Postgraduaat Palliatieve Zorg: a. Er is een Postgraduaat Verpleegkundige Palliatieve Zorg van 30 studiepunten (voor verpleegkundigen die de basiscursus hebben gevolgd) Forum Palliatieve Zorg 21
b. Er is daarnaast een Postgraduaat Palliatieve Zorg van 20 studiepunten voor nietverpleegkundigen (voor alle andere specialismen die de basiscursus hebben gevolgd) Beide Postgraduaten volgen samen les, enkel de studenten van het Postgraduaat Verpleegkundige Palliatieve Zorg (30 SP) volgen twee specifieke onderdelen meer. Om toegelaten te worden tot bovenvermelde Postgraduaten dient men in het bezit te zijn van een diploma Hoger Onderwijs, en dient men een basiscursus gevolgd te hebben. 3) Vervolgens kan je de BANABA Palliatieve zorg (Bachelor-Na-Bachelor) volgen van 30 studiepunten. Deze is enkel toegankelijk voor verpleegkundigen die in het bezit zijn van een diploma Bachelor in de Verpleegkunde en die een getuigschrift hebben van het Postgraduaat Verpleegkundige Palliatieve Zorg. 2.2.1 Introductie Palliatieve Zorg Verpleegkundigen, zorgkundigen en andere gezondheidswerkers zoals kinesisten, vrijzinnig-humanistisch consulenten, ergotherapeuten, psychologen, Toelatingsvoorwaarden Werkervaring is wenselijk Doelstelling Inzicht en kennis verwerven over het basisconcept van palliatieve zorg en de verschillende deelaspecten Inhoud Concept palliatieve zorg Basis pijn- en symptoomcontrole Communicatie in palliatieve zorg Emotionele impact Sociale- en spirituele aspecten Rouw- en verlieservaring Beslissingen bij het levenseinde Opbouw 5 donderdagen van 9u00 tot 16u00: Najaar 2014: 25/09/14, 02/10/14, 9/10/14, 16/10/14, 23/10/14 Voorjaar 2015: 26/02/14, 05/03/14, 12/03/14, 19/03/14, 26/03/14 Locatie Najaar 2014: HUB Campus T Serclaes, Warmoesberg 26 1000 Brussel Voorjaar 2015: Erasmushogeschool Campus Jette, Laarbeeklaan 121 1090 Brussel 22 Vormingsbrochure 2014-2015
Attestering Het volgen van de cursus geeft recht op een attest Introductie Palliatieve Zorg en biedt de mogelijkheid om zich verder te bekwamen (bv. Postgraduaat of BANABA). 275 euro (opleidingscheques en educatief verlof zijn mogelijk) Inschrijven Groepscentrum Permanente Vorming - HUB Warmoesberg 26-1000 Brussel Tel.: 02/609.37.37 - gpv@hubrussel.be - http://gpv.hubrussel.be/ 2.2.2 Postgraduaat Palliatieve Zorg 2.2.2.1 Postgraduaat Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg De opleiding richt zich alleen tot verpleegkundigen die een coördinerende, sturende en voorbeeldfunctie hebben. Zij focussen zich op de uitvoering en management van zorg. Toelatingsvoorwaarden In het bezit zijn van het diploma Bachelor in de Verpleegkunde en de Introductie Palliatieve Zorg gevolgd hebben of een vergelijkbare basiscursus gevolgd hebben (bv. Basiscursus aangeboden door het Forum Palliatieve Zorg). Gediplomeerde verpleegkundigen kunnen ook toegelaten worden en ontvangen een certificaat als attestering. Doelstelling Deze ervaringsgerichte opleiding wil de kennis verdiepen in palliatieve zorg en de beroepshouding verder ontwikkelen met betrekking tot alle aspecten van het palliatief zorgconcept. Inhoud Rol en taken als referentieverpleegkundige in woonzorgcentra, thuisverpleging, ziekenhuizen, Medische aspecten van palliatieve zorg en oncologie Pijn- en symptoomcontrole: diagnostiek, interventies/casuïstiek en workshops Patiëntencommunicatie en begeleiding Spirituele zorg Ethiek en zorgethiek Groepssupervisie Werkveldervaring (56 stage-uren) Forum Palliatieve Zorg 23
Data Les- en stagedata voor academiejaar 2014-2015: 2014: 25/09/14, 2/10/14, 9/10/14, 16/10/14, 23/10/14, 6/11/14, 13/11/14, 20/11/14, 27/11/14, 4/12/14, 11/12/14, 18/12/14. 2015: 8/01/15, 22/01/15, 29/01/15, 5/02/15, 12/02/15, 26/02/15, 5/03/15, 12/03/15, 19/03/15, 26/03/15, 2/04/15, 7/05/15, 21/05/15, 28/05/15, 4/06/15. Locatie Afwisselend op: HUB campus Terranova, Blekerijstraat 23-29, 1000 Brussel Erasmushogeschool Brussel campus Jette, Laarbeeklaan 121, 1090 Brussel Attestering Het succesvol afronden van het Postgraduaat Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg wordt bekrachtigd met een getuigschrift. Het Postgraduaat (= BANABA deel 1) geeft u de toelating tot het 2 de opleidingsjaar van de BANABA (= BANABA deel 2), mits u in het bezit bent van een diploma Bachelor in de Verpleegkunde. 655 euro (30 studiepunten, introductie inbegrepen) (opleidingscheques en educatief verlof zijn mogelijk) Inschrijven Groepscentrum Permanente Vorming - HUB Warmoesberg 26 1000 Brussel Tel.: 02/609.37.37 - gpv@hubrussel.be - http://gpv.hubrussel.be/ 2.2.2.2 Postgraduaat Palliatieve Zorg voor niet-verpleegkundigen Gezondheidswerkers (kinesisten, moreel consulenten, ergotherapeuten, psychologen, ) die inzicht en vaardigheden willen verwerven in het palliatief zorgconcept. De lessen vallen grotendeels samen met deze van de Postgraduaat Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg. Toelatingsvoorwaarden In het bezit zijn van een diploma Hoger Onderwijs en de Introductie Palliatieve Zorg gevolgd hebben of een vergelijkbare basiscursus gevolgd hebben (bv. Basiscursus aangeboden door het Forum Palliatieve Zorg). Doelstelling Deze ervaringsgerichte opleiding wil de kennis verdiepen in palliatieve zorg en de beroepshouding verder ontwikkelen met betrekking tot de palliatieve zorg. 24 Vormingsbrochure 2014-2015
Inhoud Medisch-sociale aspecten van palliatieve zorg Patiëntencommunicatie en -begeleiding Complementaire therapieën Spirituele zorg Ethiek en zorgethiek Domeinspecifieke workshops Studiedagen Werkveldervaring (stage) Data Les- en stagedata voor academiejaar 2014-2015: 2014: 25/09/14, 2/10/14, 9/10/14, 16/10/14, 23/10/14, 6/11/14, 13/11/14, 20/11/14, 27/11/14, 4/12/14, 11/12/14, 18/12/14. 2015: 8/01/15, 22/01/15, 29/01/15, 5/02/15, 12/02/15, 26/02/15, 5/03/15, 12/03/15, 19/03/15, 26/03/15, 2/04/15, 7/05/15, 21/05/15, 28/05/15, 4/06/15. Locatie Afwisselend op: HUB campus Terranova, Blekerijstraat 23-29, 1000 Brussel Erasmushogeschool Brussel campus Jette, Laarbeeklaan 121, 1090 Brussel Attestering Het succesvol afronden van het Postgraduaat Palliatieve Zorg wordt bekrachtigd met een getuigschrift. 520 euro (30 studiepunten, introductie inbegrepen) (opleidingscheques en educatief verlof zijn mogelijk) Inschrijven Groepscentrum Permanente Vorming - HUB Warmoesberg 26 1000 Brussel Tel.: 02/609.37.37 - gpv@hubrussel.be - http://gpv.hubrussel.be/ 2.2.3 BANABA Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg Deze opleiding richt zich tot verpleegkundigen die als experten een coachende en educatieve rol spelen op het werkveld. Toelatingsvoorwaarden Vervolgens kan je de BANABA Palliatieve zorg (Bachelor-Na-Bachelor) volgen van 30 studiepunten. Deze is enkel toegankelijk voor verpleegkundigen die in het bezit zijn van een diploma Bachelor in de Verpleegkunde. Forum Palliatieve Zorg 25
Voor het modeltraject van deze opleiding werd een programma uitgewerkt dat twee studiejaren omvat van telkens 30 studiepunten. Je kan het programma ook spreiden over meerdere jaren via een persoonlijk traject. Wie een postgraduaat op een andere hogeschool heeft gevolgd kan voor de gevolgde vakken vrijstelling krijgen en deelnemen aan BANABA deel 2. Doelstelling en inhoud Bekwaming in palliatieve zorgeducatie Bekwaming in het invoeren van palliatieve zorg in diverse settings Competentieverwerving met betrekking tot het palliatieve zorgproces bij specifieke zorgvragers Omgaan met ethische dilemma s Literatuurstudie en wetenschappelijk onderzoek Zorg voor de zorgenden Opbouw 2 opleidingsjaren (van telkens 30 studiepunten) - BANABA Deel 1 (= Postgraduaat Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg, zie 2.2.2.1) - BANABA Deel 2 (= Deel 1 en Deel 2 vormen samen de eigenlijke BANABA-opleiding) Werkveldervaring (190 stage-uren) Maken en presenteren van een eindproef Data Les- en stagedata voor academiejaar 2014-2015: 2014: 25/09/14, 2/10/14, 9/10/14, 16/10/14, 23/10/14, 6/11/14, 13/11/14, 18/12/14. 2015: 8/01/15, 29/01/15, 19/03/15, 26/03/15, 2/04/15, 23/04/15, 21/05/15, 4/06/15. Locatie Afwisselend op: HUB campus Terranova, Blekerijstraat 23-29, 1000 Brussel Erasmushogeschool Brussel campus Jette, Laarbeeklaan 121, 1090 Brussel Attestering Bij het succesvol afronden van deze opleiding wordt een diploma Bachelor-Na- Bachelor (BANABA) Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg behaald. 334,90 euro per jaar (voor 30 studiepunten: 61,90 euro + 9,10 euro per studiepunt - exclusief cursussen). Opleidingscheques worden aanvaard als geldig betaalmiddel. Inschrijven HUB campus Terranova - Blekerijstraat 23-29 - 1000 Brussel Tel.: 02/608.49.16 - kathy.pletinckx@hubrussel.be - http://www.hub-kaho.be/ 26 Vormingsbrochure 2014-2015
2.2.4 Palliatieve zorg bij diverse cliëntengroepen Doelstelling Korte infosessies, in het voorjaar 2015, over heel specifieke ziektebeelden, doelgroepen en verdieping. Een onderzoek hoe we bij deze ziektebeelden of groepen het palliatief zorgconcept kunnen implementeren. Allen die in aanraking komen met deze ziektebeelden of doelgroepen en hun palliatief handelen, willen afstemmen op specifieke vragen en mogelijkheden die het ziektebeeld of de patiënt oproept. Hierbij is het belangrijk om vertrouwd te zijn met het palliatief zorgconcept en/of werkzaam zijn in een palliatieve setting. Programma 1) Palliatieve zorg bij kinderen Datum: donderdag 19/03/2015 (9-13u) Docent: Christina Vanderhaeghe 2) Palliatieve zorg voor psychiatrisch uitbehandelde personen Datum: donderdag 19/03/2015 (14-18u) Docent: Ann Callebert 3) Palliatieve zorg bij personen met een neuro-degeneratieve aandoening Datum: donderdag 26/03/2015 (9-13u) Docent: An van Nunen 4) Palliatieve zorg bij personen met dementie Datum: donderdag 26/03/2015 (14-18u) Docent: Jo Lisaerde 5) Palliatieve zorg in de thuiszorg Datum: donderdag 02/04/2015 (9-13u) Docent: Bie Lambrechts 6) Workshop: bijzondere topics inzake levenseindebeslissingen Datum: donderdag 02/04/2015 (14-18u) Docent: Paul Destrooper 7) Palliatieve zorg in woon- en zorgcentra Datum: donderdag 21/05/2015 (9-13u) Docent: Dirk Vermoesen en Sophie Tobback 8) Palliatieve zorg bij personen met een matige en ernstige mentale handicap Datum: donderdag 21/05/2015 (14-18u) Docent: Hilde Filliers Locatie HUB campus Terranova, Blekerijstraat 23-29, 1000 Brussel 25 euro per sessie (cursusmateriaal en een drankje zijn in deze prijzen inbegrepen) Opleidingscheques worden aanvaard als geldig betaalmiddel Forum Palliatieve Zorg 27
Inschrijven Groepscentrum Permanente Vorming - HUB Warmoesberg 26 1000 Brussel Tel.: 02/609.37.37 - gpv@hubrussel.be - http://gpv.hubrussel.be/ 2.3 LEIF - LevensEinde InformatieForum Doelstelling In deze opleidingen wordt inzicht verworven in de diverse beslissingen bij het levenseinde en in de mogelijkheden van palliatieve zorg. Op deze manier kunt u fungeren als referent en bij collega s aan intercollegiale deskundigheidsbevordering doen. U zal ook beter in staat zijn om rond deze problematiek met o.a. artsen en andere teamleden te communiceren. Er zijn twee verschillende opleidingen nl. LEIFartsenopleiding: deze opleiding is verspreid over 5 zaterdagen en is geaccrediteerd (ethiek en economie) en leidt tot een certificaat. LEIFopleiding voor andere zorgverleners (verpleegkundigen [LEIFnurses], apothekers, psychologen, kinesisten, moreel consulenten, pastores, maatschappelijk werkers, ): deze opleiding is verspreid over 5 modules van elk 6 uur en leidt tot een certificaat. Er is telkens een cursus in het voor- en in het najaar. Programma LEIFartsenopleiding 2013-2014 Introductie 04/10/14 (9u - 16u) Wetgeving inzake beslissingen bij het levenseinde in de praktijk gebracht 18/10/14 (9u - 12u45) De persoon in de wet 15/11/14 (9u - 16u) De spelers in de beslissingen bij het levenseinde 28/02/15 (9u - 12u45) Communicatie 21/03/15 of 25/04/15 (9u - 16u) Continue vorming regionale intervisiegroepen symposia en congressen 28 Vormingsbrochure 2014-2015
LEIFopleiding 2013-2014 voor andere zorgverleners Introductie dinsdag 23/09/14 dinsdag 03/02/15 telkens van 9u30-16u Wetgeving inzake beslissingen bij het levenseinde in de praktijk gebracht dinsdag 07/10/14 dinsdag 24/02/15 telkens van 9u30-16u De persoon in de wet dinsdag 21/10/14 dinsdag 10/03/15 telkens van 9u30-16u De spelers in de beslissingen bij het levenseinde dinsdag 04/11/14 dinsdag 24/03/15 telkens van 9u30-16u Communicatie dinsdag 18/11/14 of 25/11/14 dinsdag 21/04/15 of 28/04/15 telkens van 9u30-16u Continue vorming regionale intervisiegroepen symposia en congressen intervisie en collegiale consultatie voor zorgverleners aangaande beslissingen bij het levenseinde Locatie J. Vander Vekenstraat 158-1780 WEMMEL Contacteer Leif via 02/456.82.15 Inschrijven Tel.: 02/456.82.15, leifartsen@leif.be of leifnurses@leif.be Voor meer gedetailleerde informatie over het opleidingsprogramma, het continue aanbod en over LEIF zelf, zie www.leif.be. Forum Palliatieve Zorg 29