Infobrochure voor studenten. Heelkunde 3 Orthopedie- Neurologie. Straat 48

Infobrochure voor studenten Heelkunde 3 Orthopedie- Neurologie Straat 48

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 2 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE 2 ALGEMENE GEGEVENS 4 Globale omschrijving van de afdeling: 4 Functies: 5 GRONDPLAN 6 3. PROFIEL VAN DE AFDELING 7 Medische pathologieën, behandeling, onderzoeken - Orthopedie 7 Medische pathologieën, behandeling, onderzoeken - Neurologie 8 De meest voorkomende verpleegactiviteiten 10 Woordverklaring & gebruikte afkortingen 16 4. ORGANISATIE EN WERKING VAN DE AFDELING 17 Dagschema 17 Diensturen verpleegkundigen 18 Diensturen studenten 18 Overlegmomenten 18 Afdelingsgebonden tips: 19 5.BIJLAGE 20 5.1 Werkpostfiche risicoanalyse van de afdeling 20 MEDISCHE TERMINOLOGIE 21 Etymologie 21 Woordenschat 26

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 3 WELKOMSTWOORD Beste student, Welkom in AZ St-Lucas Gent! Je komt binnenkort bij ons op stage en wij zijn daar heel blij om. We investeren graag tijd in jou als student. Jij bent immers onze toekomst! AZ St-Lucas kan jou heel wat mogelijkheden bieden. Met 825 bedden, meer dan 2300 medewerkers en zo n 70.000 opnames per jaar behoren we tot één van de grootste ziekenhuizen van Vlaanderen. Het hele gamma van specialiteiten staat voor onze patiënten ter beschikking. We kunnen je dus heel wat leermomenten aanbieden. Grijp deze kansen dan ook met beide handen, vraag gerust om eens een onderzoek bij te mogen wonen, een techniek uit te voeren, Jouw interesse speelt alleen maar in je voordeel. Een organisatie zoals AZ St-Lucas, brengt heel wat met zich mee. Daarom geven we je graag wat extra informatie, die je op de volgende bladzijden kan terugvinden. Neem deze bundel zeker door als je voor de eerste maal op stage komt in ons ziekenhuis. Je kan er belangrijke informatie in terugvinden! We wensen je alvast een fijne en zeer leerrijke stage toe, Christine Van der Hoogerstraete Directeur personeel en organisatie Els Vanblaere Verpleegkundig en paramedisch directeur Wim Moerman Kurt Bourguillioen Begeleidingsverpleegkundigen

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 4 ALGEMENE GEGEVENS Globale omschrijving van de afdeling: Afdeling Heelkunde 3, is een gemengde dienst orthopedie-neurologie met een capaciteit voor 30 patiënten Orthopedie:. Veel van deze patiënten ondergaan een chirurgische ingreep op orthopedisch vlak. Zowel jong als oud, zowel een geplande ingreep als een trauma. Neurologie: Deze afdeling staat in voor de diagnosestelling en niet-chirurgische behandeling van een grote variëteit aan aandoeningen. We treffen er voornamelijk patiënten aan met aandoeningen van het zenuwstelsel. Patiënten in verband met beroertezorg, zoals CVA,TIA,auto-imuunziekten, depressie, epilepsie, MS, parkinson, ziekte van Altzheimer, patiënten met jonge dementie, ethyl en korsakoff zijn de meest voorkomende pathologieen De unit-verpleegkunde is een praktijkrelevante vertaling van het concept patiëntentoewijzing uit integrerende verpleegkunde. De dagelijkse toewijzing van de patiënten gebeurt door een vast deel van de patiëntenkamers op de afdeling als een unit af te bakenen. In een unit van een verpleegafdeling verblijven ongeveer 15 patiënten. De verpleegkundige is gedurende haar shift verantwoordelijk voor de zorg en de zorgcoördinatie. Verpleegafdeling heelkunde 3 bevindt zich in straat 48; dit is op de tweede verdieping van de Z-blok. 09/224.51.48 E-mail: heelkunde3@azstlucas.be

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 5 Functies: Artsen: dienst orthopedie zie ook op website www.azstlucas.be zorgaanbod medisch aanbod Hoofdverpleegkundige: Tom Ramboer Stagementor: Jessica Van Acker, Leen Temmerman Team van verpleegkundigen Logistieke assistenten: zij voeren ondersteunende taken uit zoals: zorgen voor het voedingsgebeuren zorgen voor het patiëntenvervoer voeren allerlei boodschappen uit Onderhoudspersoneel Kinesisten: Arne en Bart Ergotherapeut: Sabrina Sociale dienst: Tiny Porrez Vrijwilligers

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 6 GRONDPLAN

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 7 Medische pathologieën, behandeling, onderzoeken - Orthopedie Pathologieën en patiëntenpopulatie Spoedopnames en geplande opnames Gewrichtsdegeneratie artrose ter hoogte van de heup (coxartrose) en de knie (gonartrose). Trauma s: ongevallen op het werk (bouw), in huis (vallen door struikelen of van een ladder tijdens het klussen), tijdens sportbeoefening (minivoetbal), in het verkeer (vaak polytrauma s). Heupfracturen door een ongelukkige val vinden we vooral terug binnen een oudere populatie, gezien de minder goede botkwaliteit, het minder evenwichtsgevoel en tragere reflexen. Onderzoeken 3. PROFIEL VAN DE AFDELING Bloedonderzoek (steeds groot complet preoperatief) consult cardiologie (preoperatief zo geïndiceerd) RX thorax (zo nodig) RX van het betrokken gewricht (heup, knie,enkel,humerus, LWZ, ) CT bekken Botscan NMR, bv. LWZ Consulten bij internistische (pneumologie, cardiologie, gastro-enterologie, ) of andere (dermatologie, neus-keel-oor, ) specialisaties naargelang problematiek Behandelingen Naargelang het betrokken gewricht komen de volgende ingrepen en behandelingen vaak voor: Totale heupprothese (THP) is een vervanging van het ganse gewricht (gewrichtskop en-pan), bij een Moore prothese wordt enkel de kop vervangen. Een BHR (Birmingham Hip Resurfacement), waarbij als het ware een kapje op de heupkop wordt geplaatst, en de kop wordt behouden. Revisie totale heup (rev.thp), hierbij wordt de reeds vroeger geplaatste prothese vervangen. Dit is een complexe langdurige operatie aangezien het oude materiaal eerst dient verwijderd te worden. Standaard wordt hiervoor bloed besteld. Heupnageling door middel van IMHS (intra-medullaire heupschroef), gammanagel of PFN (proximale femurnagel)

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 8 Kuntschnernagel in de femur (= K.femur) Osteosynthese gebeurt met plaat en schroeven Arthroscopie van de knie: zowel diagnostisch (in beeld brengen van de gewrichtsdegeneratie en afwegen van de noodzaak van een TKP), als therapeutisch (kruisband-, of meniscusoperatie) Transpositie tuberositas tibiae, waarbij de verhevenheid van het scheenbeen wordt verlegd en in lijn wordt gebracht met de spier die op knieschijf aanhecht. Totale knieprothese (TKP) waarbij het volledige kniegewricht of unicondylaire (partieel) wordt vervangen door een knieprothese Enkelfracturen Voet-osteotomie: Hallux valgus Watson-Jones operatie Totale schouderprothese (TSP) Acromioplastie, open of artroscopische rotatorcuffsutuur Osteosynthese van fracturen van de humerus, elleboog, ulna, radius en pols Carpal tunnel syndroom (CTS) Rapid recovery : «het optimaliseren van alle aspecten van het verblijf van de zorgvrager vanaf zijn preoperatief onderzoek tot na zijn ontlsag» (Stock 2014) -rapid voor THP en TKP - samenwerking met de pre-opnamebalie -verminderen van de impact op fysisch en psychisch vlak Rugoperaties: TLIF, PLIF, ALIF (resp. transforaminale, posterieure en anterieure interbody fusie) Epidurale infiltraties Medische pathologieën, behandeling, onderzoeken - Neurologie Pathologie Behandeling Onderzoeken Neurologie CVA TIA Parkinson epilepsie M-S, ALS depressie (suicide pogingen) neuro- en myopathieën Medicatie: per os (= PO), subcutaan (= SC), intramusculair (= IM), intraveneus (= IV) Kine Ergo, ADL Diabetesmedicatie Logo Gastrostomie/ PEG-sonde Lumbale punctie, ev bloodpatch NMR CT-scan EEG gastroscopie echo RX doppler carotiden EMG

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 9 pathologie van de ouderdom : dementie/ alzheimer sandoglobulinekuur multigamkuur Privigenkuur Infecties Urineweginfecties meningitis, encephalitis Cystofix Centrale catheder, PI Telemetrie infuustherapie, vochttoediening medicamenteus, aerosol, O2, afhankelijk oorzaak en ernst, evt. medicatie, operatie plaatsen cystofix, intermitterend sonderen, blaasinstillatie, Zonder klachten : geen behandeling Zo T en klachten : antibiotica EKG Holter TEE Neurologische onderzoeken labo visueel huidplooi gewicht RX thorax, consult pneumo EKG consult cardio duplex onderste ledematen duplex carotiden consult gastro gastroscopie rectaal toucher, echo abdomen, RX abdomen,ivp CT hersenen, evt. NMR MMSE Labo, urinekweek Recidiverende UWI : IVP Haemoculturen luchtwegen tgv slikpneumonie, CVA Gastro-intestinale klachten Dehydratatieondervoeding Braken Diarree Obstipatie Koorts : antibiotica, aerosol, Rehydrateren (IV voeding), bijvoeding, IV voeding, medicatie, PEG-sonde IV voeding, medicatie, ev. Antibiotica Laxerende voeding, extra vocht, medicatie Labo, sputumkweek, RX thorax Sliktechnieken via logo of slikvideo Labo, echo abdomen, RX overzicht abdomen, Gastroscopie Stoelgangkweek Rectoscopie, Colonscopie Hartdecompensatie Ritmestoornissen Medicatie : diuretica, digitalis, ACE inhibitoren, dieet Medicatie : anti-aritmica, pacemaker Labo, EKG, RX thorax Holterregistratie, EKG, labo Opvolgen telemetrie TIA en CVA Medicatie : vaatverwijders, CT hersenen, EEG, MR,

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 10 ergo, logo, kiné Anticoagulantia, bloeddrukverlagende medicatie angiografie Diabetesontregeling Insuline, per orale medicatie, dieet Labo, dagcurve, haemo-glucotesten, echoabdomen, RX thorax, urinekweek Acute verwardheid Medicatie : antipsychotica, sedativa, anxiolitica, antidepressiva Uitsluiten somatische aandoeningen CT hersenen, EEG, labo, urinesediment, RX thorax Structuur brengen Dementie Medicatie Labo, holterregistratie, EEG, ORL Aanbrengen orïentatiepunten Valpartijen Medicatie, afhankelijk van de oorzaak Fixeren, nadelen fixatie overwegen! CT hersenen, EEG, labo De meest voorkomende verpleegactiviteiten 3.2.1: Basiszorgen: Medicamenteuze toedieningen de student kan S.C een inspuiting geven met betrekking tot anticoagulantie therapie (bv. Clexane) de student kan een I.M. inspuiting toedienen kan insuline toedienen met spuit en naald huidplooitechniek kan insuline toedienen met insulinepen huidplooitechniek (2) kan medicatie S.C. toedienen inspuittechniek (2) kan medicatie I.M. / I.V. toedienen (2) kent de indicatie en nevenwerkingen en kan dit aan de patiënt toelichten kan een infuus klaarmaken en plaatsen, medicatie optrekken, leiding purgeren en medicatie toedienen via zijleiding of in bolus (via hoofdleiding), kan infuusleidingen vernieuwen en kan werken met driewegkraan - debietregelaar kan bij een patiënt met een centraal veneuze catheter leidingen en verbandwisseling uitvoeren (3) de student kan medicatie per os toedienen de student kan medicatie klaarzetten onder begeleiding kan patiënten observeren met een PCA-pomp kan werken met een infuuspomp

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 11 Goede lichaamshygiëne geven aangepast aan de noden van de patiënt, vb. bedbad, of douche geven, hulp aan lavabo, zelfzorg stimuleren evenals aandacht voor de haren, gebit, nagels en conditie van de huid. Omschrijven van verpleegkundige problemen, actie plannen en evalueren. Observeren op psychisch, fysisch en sociaal vlak. Werken in multidisciplinair team. Luisteren naar de patiënt en rapporteren 3.2.2 Specifieke behandelingen: Ademhalingsstelsel kent normale en afwijkende AH-types en kan afwijkingen hierop bij de patiënt vaststellen zorgt voor de ademhaling van de patiënt o door aangepaste houding o hulp bij ophoesten observeert en rapporteert sputum en kan dit verzamelen voor labo-onderzoek kan zuurstof toedienen kan inhalatietherapie toedienen Bloedsomloop stimuleren om zowel passieve als actieve oefeningen te doen afhankelijk van de pathologie, toedienen medicatie Controle van bloeddruk en pols Toedienen van bepaalde bloedverdunnende medicatie - per os, SC. - I.V vb. via spuitpomp (Heparine) Bloedtransfusies Preventie van thromboflebitis door toedienen van anticoagulantia, aanbrengen van anti-flebitis kousen Meten van glycemie met glucometer Observatie van bloedingen en bloedarmoede post-operatief Huid en zintuigen kan toezicht houden op en het verband wisselen bij een gesloten chirurgische wonde (2) kan naadloze wondhechting aanbrengen (2) kan de soorten wondnaden herkennen en hechtingsmateriaal verwijderen: haakjes en draadjes (2) toezicht houden op en een verbandwisseling uitvoeren bij een vacuumdrainage en het opvangrecipiënt verwisselen (2) pre-operatieve huidvoorbereidingen; het scheren en wassen van de operatiewonde met hibiscrub gebruik maken van verschillende ontsmettingsstoffen en wondzorgmaterialen kan toezicht houden op en verbandwisseling uitvoeren bij: o zuivere open wonden: oppervlakkig / diepexsudaat: weinig / veel maceratie o insteekplaatsen van externe fixator o decubituswonden o geïnfecteerde wonden op advies van de arts verzorgen o een staal wondvocht opnemen o een wonde peilen en spoelen o oude wieken verwijderen en nieuwe wieken inbrengen o wondinstillatie toepassen

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 12 o de wonden onderkennen in de granulatiefase, biologische ontstekingsfase en necrotische fase (2) o passieve en interactieve wondverbanden aanbrengen: (2) kan een actief drainagemiddel verwijderen (2) kan de stomazorg uitvoeren en aangepast materiaal gebruiken bij een patiënt met anus praeter (3) Spijsverteringsstelsel stimuleren om op te zitten, eventueel rond te lopen, aangepaste voeding aangenaam maken, zorgen voor een rustige omgeving, ongemakken voorkomen, voldoende laten drinken Toedienen van medicatie per os of IV. Eventueel plaatsen van een maagsonde gastrostomiecatheter: blijvende catheter door de huid rechtstreeks in de maag geplaatst via gastroscopie. Eerste dag enkel water toedienen. Soort sondevoeding wordt door de arts doorgegeven. Steeds spoelen na voedseltoediening. Opletten bij diabetespatiënten. Verband 3x/week vernieuwen. Toezien op de voeding pre en post-operatief (van nuchter houden tot water, lichtverteerbaar en gewone voeding) Toezicht op diëten Bijhouden van vocht en/of voedingsbalans Verzorgen van PEG sonde Patiënten ondersteunen en observeren bij maaltijd: slikstoornissen, begripsstoornissen, visusbeperking Uitscheidingsstelsel (Zorg voor mictie en defaecatie van de patiënt) Observatie van de diurese, urineretentie, bijhouden vochtbalans Hulp bieden aan de patiënt die niet zelfstandig kan urineren of defaeceren: met gebruikmaking van toilet of toiletstoel, in bed met behulp van bedpan, urinaal bij incontinentie (met aangepast materiaal) Lavementen: klein lavement : zoals fleet, norgalax, Anaal verwijderen van faecalomen wanneer andere laxativa niet helpen draagt er zorg voor dat de zelfstandigheid en de privacy hierbij zo weinig mogelijk geschaad worden observeert en rapporteert, zo nodig, de frequentie en de toiletgewoonten van de patiënt, herkent macroscopische afwijkingen maakt zo nodig observatie mogelijk door opvang en verzameling van urine en faeces voor labo-onderzoek bevordert de defaecatie en neemt maatregelen om obstipatie te voorkomen door: o te stimuleren tot meer beweging o gebruiken van een aangepaste voeding en vochtinname o toedienen van orale of rectale laxantia kan een eenmalige blaascatheterisatie uitvoeren bij een mannelijke en vrouwelijke patiënt voor: staalname, urineretentie en residu (2) kan alleen / met hulp een verblijfcatheter plaatsen bij een mannelijke en vrouwelijke patiënt en kan het vereiste toezicht hierop uitoefenen (2) kan een urinestaal afnemen bij een verblijfscatheter (2) kan blaasspoeling uitvoeren: open systeem bij patiënt met verblijfscatheter (2) gebruik van incontinentiemateriaal

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 13 neurologisch stelsel: observatie neurologisch profiel: GSC (Glasgow Coma Scale) Kennis van algemene begrippen bij CVA TIA beroerte linker hersenhelft: o Re-hemiplegie verlamming Re lichaamshelft o Re-hemianopsie uitval van het gezichtsveld aan de Re kant van beide ogen o Niet reageren op nemen of verwaarlozen van Re zijde o Dysfagie eetproblemen o o Emotionele labiliteit Specifiek voor beroerte links: afasie moeilijkheden met taal Dysartrie moeilijkheden met spraak Agnosie - niet herkennen van voorwerpen/geluiden Apraxie niet weten hoe bepaalde handeling uit te voeren Gedragsverandering: langzaam/onzeker gedrag Beroerte rechter hersenhelft o Li hemiplegie - verlamming Li lichaamszijde o Li hemianopsie uitval van het gezichtsveld aan Li zijde van beide ogen o Dysfagie eetproblemen o Emotionele labiliteit o Specifiek voor beroerte Re: dysartrie: onduidelijks spraak gedragsverandering: impulsief verkeerd inschatten van tijd neiging zelfoverschatting 3.2.3 voeding en vochttoediening Zorgt voor voldoende voedsel en vochtopname kan de voedingstoestand van de patiënt beoordelen kan vocht en voedingsbalans bijhouden dient de maaltijd op met zorg voor de omgeving en de sfeer stimuleert de zelfstandigheid van de patiënt bij de maaltijd, zo nodig de patiënten stimuleren tot drinken biedt hulp aan bij patiënten die niet zelfstandig kunnen eten en drinken dient voedsel en vocht toe met gebruik van hulpmiddelen zoals tuitkannetje, aangepast bestek Er steeds attent op zij of de patiënt nuchter moet zijn: voor operatie voor het onderzoek door zijn diagnose/pathologie (bijv. pancreatitis) na een onderzoek (vb na zijn gastroscopie mag de pt. tot 60 na het onderzoek niets nuttigen omdat de keel verdoofd werd met xylocaïne spray) -> verstikkingsgevaar Er zijn verschillende diëten, de meest voorkomende zijn : Diabetesdieet, Na-arm, Na-2000, Na-3000, C.A.V. (cholesterolarme voeding), L.V. (lichtverteerbare voeding), Glutenvrij-dieet, Vetarme voeding, Eiw 80 vochtbeperking, islamitisch, vegetarisch

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 14 3.2.4 mobiliteit Zorgt voor de juiste houding in bed en afwisseling hierin rugligging, zijligging,, wisselligging, half zittend, rechtop zittend, Trendlenburg, anti- Trendlenburg, Fowler, met hoogliggende arm of been. maakt goed gebruik van de hulpmiddelen: ruggesteun, voetensteun, dekenboog, bedgalg, zandzakken, veiligheidshekkens, andere hulpmiddelen die de druk onder de drukplaatsen herverdelen mobiliseert de zieke: o zittend op de rand van het bed o zittend in zetel of rolstoel o lopend aan de arm/of met andere hulpmiddelen o kan de patiënt vervoeren met bed, brancard rolstoel o kan de tillift gebruiken en kan de patiënt in en uit bed tillen Patiënten die een rugoperatie ondergingen, mogen enkel tegen een verhoogde stoel leunen of rondlopen. Ze mogen niet laag zitten. Gebruikt een platte bedpan en geen bedgalg. Het eerste moment van postoperatieve opstaan gebeurt met hulp van de kinesist. Hij zorgt er samen met de ergotherapeute ook voor dat de patiënt over voldoende hulpmiddelen beschikt om te stappen en transfers uit te voeren. De kinesist richt zich vooral op het stappen en de algemene mobiliteit van de patiënten met behulp van looprek of krukken, waarvoor hij één tot meerdere malen met de patiënt oefent. De ergotherapeute stimuleert de zelfredzaamheid van de patiënten, en leert hen na de operatie hoe ze bepaalde bewegingen moeten uitvoeren. Het in en uit bed stappen, het oprapen van voorwerpen op de grond, het opstaan uit de zetel wordt hen zowel individueel op de kamer, alsook in groep aangeleerd. Op donderdagnamiddag gaat de heupklas door waar concrete tips worden gegeven aan patiënten die een heupoperatie ondergingen. De vuistregel is dat patiënten twee keer per dag opzitten met een rustpauze na het middageten. Rekening houdend met hun algemene toestand worden zij voor het middagmaal en na het avondmaal terug in bed gelegd. Voor de minder mobiele en zwaardere patiënten hebben we ook twee tilliften ter beschikking. De passieve tillift waarin de patiënt hangt (Max) en de actieve waarin de patiënt rechtop kan staan met een band rond het middel (Sara). 3.2.5 hygiëne: De student zorgt bij de dagelijkse lichaamshygiëne van de patiënt of voor de hulp hierbij bestaande uit: de volledige of gedeeltelijke verzorging van de patiënt, op bed, aan de lavabo onder de douche of in bad schenkt bij de verzorging van de huid telkens aparte aandacht aan de verschillende drukplaatsen, met de bedoeling decubitus te voorkomen, voorkomt en behandelt intertrigo verzorgen van de uitwendige geslachtsorganen, na mictie of defaecatie, bij incontinentie, tijdens de menstruatie het voorkomen van verwikkelingen van bedlegerigheid en immobiliteit: decubitus, contractuur, trombose, atrofieën, luchtwegeninfectie, incontinentie, urineretentie, afname van eetlust, darmtraagheid, constipatie en psychische gevolgen helpt de patiënt die in zijn beweging gestoord is door informatie te geven over de gevaren van langdurige immobiliteit dagelijkse mondverzorging: tanden poetsen, mond spoelen, prothese verzorgen, voorkomen en/ of eventueel behandelen van mondaandoeningen,

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 15 mondverzorging bij de patiënt die daar zelf niet toe in staat is, stimuleren van speekselsecretie, lippen verzorgen dagelijkse haarverzorging: haar borstelen of kammen, baard scheren, haar wassen in bed of aan de lavabo nagelverzorging van handen en voeten biedt hulp bij aan - en uitkleden en laat het kiezen van de kleding zoveel mogelijk over aan de patiënt ZV van de rapid recovery krijgen dagkledij aan dit ter bevordering van psychisch welzijn en het comfort van de zorgvrager bij kinesitherapie. ontsmetten van de operatiestreek met ontsmettingszeep Zorgt voor een goed opgemaakt bed kan bed opmaken en afhalen: o de patiënt mag uit het bed o de patiënt mag in bed draaien maar niet opstaan Nemen van voorzorgmaatregelen omtrent MRSA Aandacht voor handhygiëne 3.2.6 Fysieke beveiliging: Gebruik maken van bedsponden en bindmateriaal. Steeds zorgen voor beveiliging, vb. onrusthekkens omhoog, bij onrustige patiënten fixatiemateriaal aanwenden zoals een voorzettafel, fixatiegordel, polsbinden, verpleeglaken Bed in de laagste stand zetten bij het verlaten van de kamer Er voor zorgen dat het belsignaal altijd in het bereik van de patiënt ligt. 3.2.7 Verpleegactiviteiten die verband houden met het stellen van verpleegkundige diagnose: Observeert de lichaamstemperatuur axillair; voelt en telt de pols, maar ook vb. kleur, pijnprikkels, alertheid, sufheid, ademhalingsritme 3.2.8 Assisteren bij verpleegkundige handelingen Gebruik van spuitpompen en druppeltellers Manueel blaasspoeling: meestal 2 maal per dag of meer indien nodig met fysiologische oplossing. Plaatsen wieken Verblijfsonde plaatsen en éénmalige sondage bij man en vrouw: sonderen bij de man gebeurt met een sonde Ch 16. Bij de vrouw met Ch 14. Plaatsen infuus: is voor 2 de en 3 de jaars. Sonderen via urostoma: met fijne female sonde Ch 12. Aanprikken porth-à-cath: voor het toedienen van infuus of chemo. Verwijderen hechtingen: meestal in 2 maal onder toezicht van een verpleegkundige. Verwijderen redon: onder toezicht van een verpleegkundige. 3.2.9 Specifieke aandachtspunten voor de afdeling Zorgt voor de patiënt en zijn omgeving draagt zorg voor de materiële inrichting en de rustige omgeving in de ziekenkamer. zorgt voor de leefsfeer van de patiënt: bezoek, bloemen, fruit, post, kleding, telefoon zorgt voor het recreatief bezig zijn van de patiënt, onderkent door observatie en gesprek waarin de patiënt belang stelt in verband met ontspanning en bezigheid

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 16 reinigt en onderhoudt het gebruikte verplegingsmateriaal, past regels voor persoonlijke en algemene hygiëne zodanig toe dat infecties voorkomen worden functioneert als goed teamlid en medestudent op de afdeling met een verantwoordelijkheid die beperkt is tot wat van een beginnende student kan verwacht worden en zoals hierboven beschreven Cognitieve en sociale vaardigheden: De student: kan een opnamegesprek voeren bij een patiënt (2) kan algemene préoperatieve zorgen plannen en uitvoeren (2) kan informatie geven aan de patiënt met betrekking tot onderzoeken en ingreep (2) heeft inzicht in de gehanteerde verpleegprotocols op een heelkundige verpleegeenheid heeft inzicht in de wijze waarop patiënten het operatiegebeuren beleven(2) kan informatie geven aan heelkundige patiënten i.v.m. verpleegkundige interventies. (2) kan observaties op somatisch en niet-somatisch vlak rapporteren en bespreekbaar stellen in team(2) kan een verpleegplan hanteren (2) kan postoperatieve verwikkelingen bij patiënten observeren en signaleren i.v.m. - o ademhalingsstelsel o gastro-intestinaal stelsel o cardio-vasculair stelsel o urinestelsel o huid o zenuwstelsel (2en 3) Technische vaardigheden: De student: kan de basisprincipes toepassen: hygiëne en steriliteit, veiligheid, beleving van de patiënt, comfort, zelfzorg en inspraak, ergonomie, economie en ecologie (2) kent de preventieregels van infectie en contaminatie (vb. mrsa) Woordverklaring & gebruikte afkortingen AAT CVA TIA Afasie Hemiplegie Infiltratie MS achteruitgang algemene toestand cerebro-vasculair accident (bloeding of trombose) trans-ischemisch attac spraakstoornis, een geheel of gedeeltelijk onvermogen om te speken of het gesprokene te begrijpen verlamming aan 1 zijde van het lichaam epidurale inspuiting, door de arts gegeven rond het ruggenmerg (meestal cortisone preparaten) multiple sclerose

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 17 4. ORGANISATIE EN WERKING VAN DE AFDELING Dagschema Vroegdienst: 06.30 u Overdracht nachtdienst naar vroegdienst 06.45 u 07.45 u Enkele patiënten worden verzorgd die naar kine gaan 07.45 u 08.00 u Medicatie uitdelen 08.00 u Overdracht vroegdienst naar dagdienst 08.30 u Ochtendverzorging+opnames sandoglobuline-multigamkuren Tussendoor 15 min. Pauze 11.00 u Uitdelen medicatie vervoer van en naar OP, opname patiënten 11.30 u Opdienen middagmaal 12.00 u Middagtoer + ev. afdienen 12.30 u Vervoer van en naar OP, dossiers invullen,. 13.30 u V1 overdracht aan L1 V2 overdracht aan L2 14.15 u Einde dienst Laatdienst: 13.30 u Overdracht tussen V1 en L1 en tussen V2 en L2 14.15 u Controle avondmedicatie, patiënten worden uit bed gehaald 15.00 u Namiddagverzorging 16.30 u 15 min. Pauze 16.45 u Uitdelen medicatie 17 u 17.00 u Opdienen avondmaal + evt. eten geven 17.30 u Afdienen avondmaal Tussendoor Vervoer OP, opnames,afsluiten van sando/multigamkuren, 18.30 u Avondtoer 20.45 u Overdracht L1 en L2 naar nachtdienst 21.14 u Einde dienst Dagdienst: 07.45 u- 08.00 u Help bij opdienen ontbijt 08.00 u Overdracht V1 naar D1 en V2 naar D2 08.45 u Ochtendverzorging tot Tussendoor 15 min. Pauze 11.00 u Klaarzetten medicatie 12.00 u Middagtoer 12.30 u D15 : middagpauze tot 13.30 u D22 : middagpauze tot 14.30 u 13.30 u D15 helpt patiënten uit bed, evt. koffie opdienen 15.00 u Namiddagverzorging 16.30 u Einde D15

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 18 16.30 u D22 : avondmaal klaarmaken 17.00 u Avondmaal opdienen 17.30 u Avondmaal afdienen 18.00 u Einde D22 Nachtdienst: 20.45 u Overdracht laatdienst naar nachtdienst 21.15 u Controle medicatie 22.00 u 1 ste toer (medicatie uitdelen, patiënten klaarleggen voor nacht, ) 24.00 u 2 de toer (medicatie!) 04.00 u 3 de toer 06.00 u Patiënten klaarmaken voor OP + T controle Tussendoor Postoperatieve controles (RR, T, verband, mictie, ) 06.30 u Overdracht nachtdienst naar vroegdienst 06.45 u Einde nachtdienst Diensturen verpleegkundigen Dagdienst Vroegdienst Late dienst Nachtdienst 7.45u tot 16u42(1u pauze), 8u tot 18u (2u pauze) 06u30 tot 14u12 (geen pauze) 13u30 tot 21u12 (geen pauze) 20u45 tot 06u45 (geen pauze) Diensturen studenten De diensturen voor studenten zijn dikwijls verschillend per school. Toch volgen de studenten de uren van de medewerkers = 7.42u Laat dagelijks je urenlijst aftekenen door de verantwoordelijke. Als je naar de introductie komt de eerste stagedag, breng ook je urenlijst mee en laat je deze door de begeleidingsverpleegkundige aftekenen. Overlegmomenten Wekelijks wordt op woensdagmiddag overleg gepleegd met de hoofdverpleegkundige, unit verpleegkundige, kinesist, ergotherapeute en sociale dienst. De situatie zowel in het ziekenhuis als de thuissituatie wordt besproken. Hoe verloopt het herstel van de patiënt bij ons en is de patiënt ontslagklaar. Is er hulp genoeg thuis Met betrekking tot de patiënten Overdracht is een kortdurende (15 min) formele informatie uitwisseling waarbij voor dat ogenblik belangrijke informatie doorgegeven wordt, van verpleegkundige tot verpleegkundige bij dienstverandering) Patiëntenbespreking (is een patiëntgerichte bespreking met een taakgerichte en groepsgerichte functie, met een multidisciplinair karakter)

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 19 Afdelingsgebonden tips: Draag zorg voor het materiaal, wees kostbewust Er is altijd werk op een afdeling (aanvoelen, zien, ) Aandacht voor hulpbehoevende patiënten (eten, drinken) Draag je steentje bij tijdens overdrachtsmomenten (observaties, vragen stellen, rapportering) Herzie anatomie en fysiologie van het beenderstelsel, ter vergemakkelijking van inzicht en observaties Kom goed voorbereid naar de stage ( infobrochures, cursussen, doelstellingen) o Lees de infobrochure o Herzie de algemene anatomie en fysiologie o Herzie de technieken die je reeds zag o Formuleer heel duidelijk je doelstellingen voor deze stage Goede en gepaste omgangsvorm; hoffelijkheid, verzorgd voorkomen, verzorgde taal. Van de student verwachten we : o Nakomen van afspraken o Vermogen van degelijk oberveren en rapporteren o Aanpassingsvermogen o Doorzettingsvermogen o Verantwoordelijkheid o Engagement: begaan zijn met de zorg om patiënten en met eigen leerproces o Leergierigheid: vragen stellen o Positief kritische ingesteldheid o Geen handelingen stellen waartoe men nog niet bevoegd is! o Geen handelingen stellen waarvan je niet zeker bent, of waarbij je je niet zeker voelt. o Open en eerlijke communicatie met verpleegkundigen. o Respect voor patiënten, aandacht voor privacy, respecteren beroepsgeheim.

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 20 5.BIJLAGE 5.1 Werkpostfiche risicoanalyse van de afdeling vzw AZ Sint-Lucas & Volkskliniek Campus Sint-Lucas Campus Volkskliniek Groenebriel 1 Tichelrei 1 9000 Gent 9000 Gent Tel. 09/224 61 11 Tel. 09/224 56 11 Fax 09/224 61 10 Fax 09/224 56 10 info@azstlucas.be info@volkskliniek.be WERKPOSTFICHE STAGIAIRS in uitvoering van het KB van 21/09/04 betreffende de bescherming van stagiairs Onderneming : AZ Sint-Lucas Werkposten : Verpleegafdeling E4 straat 42 Typefunctie : Verpleegkundige Opleiding : Bachelor in verpleegkunde / 4 e graadsopleiding verpleegkunde LUIK A Beschrijving van de werkzaamheden : - Waar : Verpleegafdeling E4 straat 42 - Welke machine, transportmiddel, producten :.. - Taken : Verpleegkundige taken Resultaat risico-evaluatie (1) : - Risico s : Risico biologische agentia groep 2 : TBC + bloedoverdraagbare infectieziekten, dragen van lasten, contact met voeding - Genomen preventiemaatregelen : Vaccinaties, standaardvoorzorgsmaatregelen - Specifieke instructies, opleiding : standaardvoorzorgsmaatregelen beheersen, hef- en tiltechnieken LUIK B Risico s en hinder (2) Verplicht medisch toezicht (3) val op de begane grond risico beroepsziekten : fysisch.. van hoger gelegen vlak chemisch.. biologisch. prikwonden/snijwonden lawaai longaandoening verbrijzelingen trillingen huidaandoening.. rondvliegende scherven warmte veiligheidsfunctie? :.. brandwonden koude contact met voedingswaren elektrische risico s vochtigheid gebruik van beeldschermen (4) manueel hanteren van lasten (met gevaar voor rugletsel) val van voorwerpen chemische hinder inentingen/test : tetanus tuberculoses geïsoleerd werk spatten hepatitis B andere : andere. stof ioniserende stralingen. gassen, dampen noodzakelijke maatregelen bij zwangerschap en borstvoeding. Conform risicolijst AZSL aard v/h gericht onderzoek. Periodiciteit 1 x geldig voor de volledige opleiding Welke werkkledij/persoonlijke beschermingsmiddelen worden gedragen? (verantwoordelijkheid gebruiker) broekpak/schort/andere : broekpak of schort ademhalingsbescherming (type) :.. veiligheidsschoenen (type) :.. oorkap/oorpropjes (type) :.. handschoenen (type) : PVC of Latex helm/kapje (type) :. bril/scherm (type) : bij risico op bloedspatten andere :.. Voor de onderneming : naam en handtekening Ondergetekende werd geïnformeerd over de in te nemen werkpost. Datum : Datum : (1) indien het een arbeidspost zonder specifieke gezondheids-en veiligheidsrisico s betreft, dient de tabel Risico s en kinder niet aangevuld te worden (2) geeft de specifieke kenmerken van de arbeidspostanalyse (3) aard van de blootstelling zoals voorzien in de inventaris opgemaakt in uitvoering van ARAB art.124 & 1b en meegedeeld aan de arbeidsgeneesheer (4) gebruik van beeldschermen gedurende een aanzienlijke deel van de normale werktijd (bv.meer dan 4 uur) in functie van wat bij de gebruiker geldt (5) algemene opmerking : de werkpostfiche is vooraf ter advies voorgelegd aan de diensten van preventie en bescherming op het werk en het comité

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 21 MEDISCHE TERMINOLOGIE Etymologie ALGEMEEN a- zonder dys- -ectomie intra- -itis logos ( -logie, -loog) pathos ( -pathie) poly- wijst op een stoornis wegname in ontsteking leer lijden veel card-, cardi- (afgeleid van het Grieks) vas- (afgeleid van het Latijn) hem-, hemat- (afgeleid van het Grieks) trache- (afgeleid van het Latijn) bronch- (afgeleid van het Latijn) pneum-, pneumon- ( van het Grieks) pneu (van het Grieks) CARDIOVASCULAIR STELSEL cardiologie cardiopathie hart leer of studie van de hartziekten het lijden aan een hartziekte (bloed)vat BLOED- EN LYMFESTELSEL bloed RESPIRATOIR STELSEL tracheitis bronchitis pneumectomie apnoe dyspnoe houdt verband met de luchtpijp ontsteking van de luchtpijp wijst op een luchtpijpvertakking ontsteking van de luchtpijpvertakking houdt verband met de long wegnemen van de long houdt verband met het ademen toestand waarbij tijdelijk het ademen ophoudt een moeilijke ademhaling

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 22 stomat- (afgeleid van het Grieks) gastr- (afgeleid van het grieks) enter- (afgeleid van het Grieks) hepat- (afgeleid van het Grieks) nefr- (afgeleid van het Grieks) ur- (Grieks) cyst- (afgeleid van het Grieks) uterus (Latijn) hyster- (afgeleid van het Grieks) gynaec- (afgeleid van het grieks) neur- (afgeleid van het Grieks) encefal- (afgeleid van het Grieks) cerebr- (afgeleid van het Latijn) psych- (afgeleid van het Grieks) polypnoe SPIJSVERTERINGSSTELSEL stomatologie stomatitis gastrectomie gastritis enteritis gastro-enteritis hepatitis snel en veelvuldig ademen mond studie van de mondaandoeningen mondslijmvliesontsteking wijst op maag wegnemen van de maag maagontsteking darm darmontsteking ontsteking van maag en darm lever infectie aan de lever UROGENITAAL STELSEL ureter (Latijn) cystitis hysterectomie gynaecologie houdt verband met de nier wat verbandt houdt met de urine urineleider houdt verband met de blaas blaasontsteking baarmoeder ZENUWSTELSEL neurologie psychiatrie houdt verband met de baarmoeder wegnemen van de baarmoeder wat verband houdt met de vrouw vrouwenziekten zenuw studie van de zenuwen, zenuwziekten hersenen hersenen ziel OSTEOMUSCULAIR STELSEL tak van de geneeskunde die zich bezighoudt met het behandelen en genezen van geestesaandoeningen

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 23 oste- (afgeleid van het Grieks) houdt verband met het been muscul- (afgeleid van het Latijn) spier intramusculair inspuiting in de spier artr- (afgeleid van het Grieks gewricht artritis gewrichtsaandoening pod- (afgeleid van het Grieks) voet podologie studie van de voet thorac (afgeleid van het Latijn) borstkas OTORINOLARYNGOLOGIE, OFTALMOLOGIE, DERMATOLOGIE ot- (afgeleid van het grieks) oor otitis oorontsteking rin- (afgeleid van het Grieks) neus oftalm- (afgeleid van het Grieks) oog dermat- (afgeleid van het grieks ) heeft betrekking op de huid dermatoloog dokter in de huidziekten cut- (afgeleid van het Latijn) huid subcutane injectie inspuiting onder de huid Aantal / hoeveelheid hemi-, semiuni-, monobi-, ditrioligopoly-, multi- hemiplegie oligofrenie polypnoe PREFIX helft verlamming van een lichaamshelft één twee drie weinig weinig verstand, een verstandelijke handicap veel veel en snel ademen Afmeting micro- klein

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 24 macro- mega-, megalo- micro-organisme macroscopisch Gelijkenis / verschil / tegenstelling auto- homo-, iso- hetero- anti- Graad / hoedanigheid hypo- hyper- dys- Ontkenning a-, an- in-, im- Plaats in-, intra-, en-, endo-, ento- homoseksueel isomorf hetero-anamnese antibioticum hypotensie hypertensie dyspnoe anemie incontinentie intramusculair klein organisme, bijv. een bacterie groot wat te zien is met het blote oog groot zelf gelijk Zich aangetrokken voelen tot hetzelfde geslacht dezelfde vorm ander bevraging van een familielid tegen tegen de ziekte onder, te weinig, onvoldoende te lage bloeddruk boven, te veel, overdreven te hoge bloeddruk moeilijkheid, stoornis moeilijke ademhaling zonder, gebrek aan bloedarmoede niet niet kunnen ophouden van urine in, binnen in de spier e- ec-, ex- exo- uit, buiten inter-, meso- Snelheid brady- bradycardie tussen, in het midden traag trage hartslag

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 25 tachy- Tijd ante-, pre-, propost- tachycardie prematuur posttraumatische stress snel snelle hartslag voor vroeggeboorte na stress na een trauma SUFFIX -algie -ectomie -emie -fobie -geen, -genese -itis -manie -pathie, -paat -scopie -therapie gastralgie glycemie claustrofobie pathogeen cystitis kleptomanie cardiopathie gastroscopie farmacotherapie pijn maagpijn wegnemen houdt verband met bloed suikergehalte van het bloed vrees vrees voor kleine ruimten ontwikkeling, vorming ontwikkelen van een ziekte ontsteking blaasontsteking drang neiging tot stelen aandoening hartlijden onderzoek maagonderzoek behandeling behandeling met medicatie

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 26 Woordenschat A Abces Abnormaal Abortus Abrasie Abrupt Absence Absorptie Abstinentie Accidenteel Acne Activeren Acuut Adolescent Adult Afasie Agitatie Alert Allergie Amnesie Analyse Anamnese Anesthesie Anorexia Antibioticum Antidepressivum Apathie Artrose Autonoom etterbuil, ophoping van pus in het lichaam afwijkend van de norm miskraam schaafwond plotseling kortstondig bewustzijnsverlies opname onthouding van medicijnen, alcohol, drugs toevallig, of als gevolg van een ongeluk puistjes werkzaam maken plotseling en hevig puber, jeugdig persoon volwassene spraakstoornis opwinding oplettend overgevoeligheid geheugenverlies ontleding vraaggesprek naar de ziektegeschiedenis verdoving of narcose magerzucht, eetstoornis geneesmiddel dat bacterien doodt middel tegen ziekelijke neerslachtigheid lusteloosheid gewrichtsaandoening zelfstandig

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 27 B Biopsie Bronchitis C Carcinoom Cardiaal een stukje weefsel uit een orgaan verwijderen voor onderzoek ontsteking van de luchtpijptak kankergezwel met betrekking tot het hart Caries Causaal Cellulitis Celmembraan Cerebraal Cerebrovasculair Chemotherapie Chirurgisch Cholesterol Chronisch Circulatie Classificatie Cognitief Coitus Combinatie Complex Complicatie Conceptie Conditie Contraceptivum Convulsie Coronair Correlatie Crisis Criterium Curatief tandbederf oorzakelijk verband (oorzaak gevolg) ontsteking van het onderhuidse bindweefsel wand, omhulsel van de cel met betrekking tot de grote hersenen met betrekking tot de bloedvaten in de hersenen behandeling van kanker met medicijnen operatief lichaamsvet van lange duur (bloeds)omloop indeling, rangschikking met betrekking tot het denkproces geslachtsgemeenschap verbinding ingewikkeld bijkomende ziekte bevruchting toestand waarin iemand verkeert voorbehoedsmiddel stuip, toeval m.b.t. de kransslagaders van het hart samenhang ernstige ziekteaanval toets, een reden genezend

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 28 Curve Cyclus Cytoplasma Cyste D Decubitus Deficit Delirium Dementie Dermatologisch Detectie Diabetes Diagnose Distilleren Donor Dosis Drainage E Echografie Eczeem Effectief Efficiënt Ejaculatie Elastisch Elektro-Encefalo-Grafie Elektrocardiografie Eliminatie Embolie Embryo Emesis Emfyseem Emotioneel Epidemie kromme lijn terugkerende regelmatige reeks celvloeistof holte gevuld met vocht doorligwond gebrek acuut psychische stoornis t.g.v. een lichamelijke aandoening, vergiftiging of onthouding van middelen geestelijke achteruitgang met betrekking tot de huisziekten opsporing, ontdekking suikerziekte vaststelling van een ziekte zuiveren degene die zijn orgaan afstaat hoeveelheid van een geneesmiddel vochtafvoering beeld van organen oppervlakkige huidaandoening doeltreffend doelmatig zaadlozing rekbaar beeld van de elektrische hersenstroom onderzoek van de elektrische activiteit van het hart verwijdering bloedvatverstopping vrucht in het moederlichaam braken longaandoening gevoelsmatig besmettelijke ziekte die zich verspreid onder een

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 29 Epilepsie Equivalent Etiologie Euforie Evaluatie Evolutie Excessief Excitatie Extern F Faeces Fataal Fenomeen Fertiliteit Fixatie Fobie Fractuur Fysisch G Genetisch Genitaal Geriatrisch Gradueel Gynaecologisch H Hallucinatie Hemopathie Hepatitis Homogeen Hygiënisch Hyperkinesie Hypersecretie Hypersensitiviteit bevolkingsgroep vallende ziekte, toevallen gelijkwaardig leer van de ziekteoorzaken verhoogd gevoel van welzijn beoordeling ontwikkeling overdreven opgewondenheid uitwendig ontlasting noodlottig verschijnsel vruchtbaarheid vasthechting ziekelijke vrees been(bot)breuk lichamelijk met betrekking tot de erfelijkheid met betrekking tot de geslachtsorganen medische zorg voor de oudere mens trapsgewijs met betrekking tot de vrouwenziekten zinsbedrog, waanvoorstelling bloedziekte leverontsteking gelijksoortig met betrekking tot de lichaamszorg overmatige bewegingsdrang verhoogde afscheiding verhoogde gevoeligheid

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 30 Hypertensie Hyperventilatie Hypotensie Hysterectomie I Identificatie Immaturiteit Immobilisatie Immuniteit Implantatie Implicatie Impotentie Impregnatie In vitro In vivo Inactief Incidenteel Incisie Inclusief Incompatibel Incontinentie Incubatie Indicatie Indicatief Indirect Individueel Inductie Infantiel Influenza Infuus Inhalatie Injectie Insomnia Intensiteit Interactie verhoogde bloeddruk angstige ademhaling te lage bloeddruk verwijdering van de baarmoeder vereenzelviging onrijpheid onbeweeglijk maken onvatbaarheid voor een ziekte inplanting verwikkeling onvermogen tot geslachtsgemeenschap binnendringen van de zaadcel in de eicel in een reageerbuis in het levende organisme onwerkzaam bijkomend insnijding met inbegrip van onverenigbaar onvermogen om urine of ontlasting op te houden sluimeren van een ziektekiem aanwijzing aanduidend niet rechtstreeks afzonderlijk gevolgtrekking kinderlijk griep vochttoediening in de bloedvaten inademen van dampen inspuiting slapeloosheid sterkte onderlinge beïnvloeding

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 31 Interval Interventie Intoxicatie Intramusculair Intraveneus Irreversibel Irritatie Isoleren K Katheter Kinetisch Klinisch L Lactatie Latent Lateraal Leukemie Libido Lipide Lokaal Lumbago M Malaise Manie Manifest Melanoom Membraan Menarche Meningitis Menopauze Menstruatie Mentaal Metabolisme Microbiologisch tussenperiode ingreep vergiftiging in de spier in de ader onomkeerbaar prikkeling afsluiten buisje wat beweging veroorzaakt direct voor de arts zichtbaar borstvoeding sluimerend aan de zijkant bloedkanker geslachtsdrift vetachtige stof plaatselijk, van beperkte omvang lendenpijn gevoel van onwelzijn ziekelijke neiging onmiddellijk herkenbaar kwaadaardig gezwel van de huid dun vlies eerste maandstonden hersenvliesontsteking overgangsjaren maandstonden verstandelijk stofwisseling met betrekking tot de kleinste levende wezens

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 32 Microniseren Mimiek Mobilisatie Modificeren Monotherapie Morbiditeit Mortaliteit Motorisch Mucus Musculair Mutisme N Narcoticum Nasaal Neonataal Nervositeit Neveneffect Nihil O Obesitas Obsessie Obstipatie Obstructie Occasioneel Odor Oedeem Oestrogeen Oraal Osteoporose Otitis Ovulatie P Palliatief Parallel verpulveren gezichtsuitdrukking beweeglijk maken wijzigen behandeling met één geneesmiddel ziektecijfer sterftecijfer met betrekking tot beweging slijm met betrekking tot de spieren onvermogen om te spreken verdovend middel met betrekking tot de neus m.b.t. de eerste weken na de geboorte zenuwachtigheid bijwerking niets overgewicht, vetzucht dwangvoorstelling moeilijke stoelgang verstopping nu en dan voorkomend reukzin waterzucht vrouwelijk hormoon met betrekking tot de mond botontkalking oorontsteking eisprong verzachtend evenwijdig

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 33 Paralyse Paranoia Parese Partikel Pathologisch Pediatrisch Penetratie Perceptie Periodiek Peristaltiek Permanent Permeabiliteit Pigmentatie Placebo Placenta Pneumonie Populatie Post Partum Postnataal Postoperatief Posttraumatisch Potentie Potentieel Predispositie Prematuur Prenataal Preoperatief Preventie Prognose Progressief Proteïne Prothese Pseudotumor Psychisch verlamming achtervolgingswaanzin gedeeltelijke verlamming klein deeltje ziekte m.b.t. de kindergeneeskunde binnendringing door de huid heen waarneming regelmatig terugkerend darmbeweging blijvend doordringbaarheid verkleuring geneesmiddel zonder werking moederkoek longontsteking bevolking na de bevalling na de geboorte na een heelkundige ingreep na een letsel kracht mogelijk vatbaarheid voortijdig voor de geboorte voor de operatie voorkoming (van ziekte) voorspelling van het verloop en de afloop van een ziekte voortschrijdend eiwit kunstmatig lichaamsdeel schijngezwel geestelijk

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 34 Psychologisch Psychomotorisch Psychose Psychosomatisch Punctie Purgatief R Radiografie Radiotherapie Recuperatie Referentie Regressie Reïnfectie Renaal Repetitief Reproductie Research Resistent Respons Retardatie Reversibel Rhinitis Routinematig S Salivatie Sarcoom Secretie Sedativum Segment Seniliteit Sensorieel Simultaan Solutio Somatisch m.b.t. het gevoelsleven m.b.t. bewegingen door de geest veroorzaakt geestelijke stoornis m.b.t. het verband tussen geest en lichaam prik middel tegen verstopping fotograferen d.m.v. röntgenstralen bestraling herstel van krachten verwijzing achteruitgang hernieuwde besmetting m.b.t. de nier zich herhalend vermenigvuldiging wetenschappelijk onderzoek bestand tegen antwoord vertraging, achterstand omkeerbaar, veranderbaar (neus)verkoudheid zoals gewoonlijk speekselvloed kwaadaardig gezwel afscheiding kalmerend middel onderdeel geestelijke en lichamelijke ouderdomsverschijnselen zintuiglijk gelijktijdig oplossing m.b.t. het lichaam

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 35 Spasme Sporadisch Sputum Stase Steriliteit Substitutie Supervisie Suppositorium Symptoom Syncope Syndroom Systematisch Systemisch T Tendens Terminaal Tetanus Therapie Thermisch Thoracaal Thrombus Tic Tolerantie Tonus Toxicomanie Toxisch Tranquillizer Transfer Transformatie Transplantatie Traumatisch Tremor Trombose Tumor kramp zeldzaam fluim, speeksel stilstand onvruchtbaarheid vervanging toezicht zetpil, pil die via de anus wordt ingebracht ziekteverschijnsel plotseling bewustzijnsverlies ziektebeeld stelselmatig over het hele lichaam verspreid neiging, richting van een ontwikkeling in het eindstadium infectieziekte die door gifstof leidt tot spierspasmen geneeswijze, behandeling met betrekking tot warmte m.b.t. de borstkas bloedprop zenuwtrek verdraagzaamheid spierspanning verslaving aan gifstof giftig middel dat opwindingstoestanden bedaart overdracht verandering overplanting door een letsel ontstaan beving vorming van bloedprop in bloedvat of hart gezwel

Infobrochure heelkunde 3 straat 42 36 U Ulcus Uniform Urgentie Uterus V Vaccinatie Variabiliteit Vasculair Vegetatief Veneus Vertigo Viraal Visioen Visueel zweer éénvormig dringende noodzaak baarmoeder inenting veranderlijkheid m.b.t. de bloedvaten buiten het bewustzijn om m.b.t. de aders duizeligheid door een virus veroorzaakt droombeeld m.b.t. het zicht