Positie en missie Stuurgroep Dynamisch Platteland Vastgesteld SDP 13 februari 2015 Inleiding De Stuurgroep Dynamisch Platteland (SDP) is opgericht in 1997. De aanleiding hiervoor vormde de varkenspest. De Brabantse gemeenten en een aantal intermediaire organisaties besloten zich toen te organiseren rondom de aanpak van de sociaal economische problematiek als gevolg van de ontwikkelingen in de landbouwsector. In 1999 werden de werkzaamheden van de SDP uitgebreid met de bestuurlijke afstemming op gemeentelijk niveau betreffende het reconstructieproces. Sinds 2004 functioneert de SDP (louter) als gemeentelijk afstemmingsoverleg op provinciaal niveau op het gebied van plattelandsontwikkeling, met als doel de belangenbehartiging en ondersteuning van gemeenten ten behoeve de uitvoering van hun taken. Deze rol als bestuurlijk platform is met de Vereniging van Brabantse Gemeenten (VBG) afgestemd. De SDP bestaat sinds 2012 uit gemeentelijke vertegenwoordigers namens de streeknetwerken (aangevuld met gemeentelijke vertegenwoordigers namens gebieden waar geen streeknetwerken actief zijn). In 2014 is een nieuwe bestuursperiode van gemeenten gestart en heeft de SDP een aangepaste samenstelling gekregen. Een goed moment voor de SDP om naar aanleiding van de ervaringen van de afgelopen jaren stil te staan bij haar positie en functioneren. Dit heeft geleid tot enkele aanpassingen en aanscherpingen hierin en de formulering van een kernachtige missie. In deze notitie worden deze toegelicht. Missie De Stuurgroep Dynamisch Platteland wil voor en namens de Brabantse gemeenten de adviseur van de provincie zijn met betrekking tot plattelandsontwikkeling. Kernwoorden hierbij zijn collectief, gecoordineerd, (ook) proactief en agendabepalend, plattelandsontwikkeling breed. Binnen de Brabantse overlegstructuur neemt de SDP hierdoor een geheel eigen positie in. Het is het enige gremium waar gemeenten op provinciaal niveau beleidsmatig afstemming organiseren over plattelandsontwikkeling en op basis daarvan advies uitbrengen aan Gedeputeerde Staten (GS) en Provinciale Staten (PS). Het heeft als zodanig een toegevoegde waarde ten opzichte van gremia die op (sub)regionaal niveau functioneren, zoals het Regionaal Ruimtelijk Overleg (RRO) in de regio's, de streeknetwerken, Agrifood Capital en het Intergemeentelijk afstemmingsoverleg in De Peel (IGA). Daarbij kunnen deze gremia ook een ander karakter hebben. Bij de formele RRO's ligt het accent sterk op ruimtelijke opgaven, bijv. m.b.t. bedrijventerreinen en woningbouw. De streeknetwerken richten zich op de uitvoering van beleid in hun gebieden. Desalniettemin is het wel zaak de agenda van de SDP goed af te stemmen met de agenda's van de (sub)regionale gremia; dubbelingen in de agenda's moeten zoveel mogelijk worden voorkomen. Brede terrein van plattelandsontwikkeling De focus van de SDP is de laatste jaren vrijwel uitsluitend gericht geweest op de transitie zorgvuldige veehouderij 2020 (Agenda Brabantse agrofood, Verordening ruimte, Brabantse zorgvuldigheidsscore veehouderij, urgentiegebieden). Hiervoor is ook alle aanleiding geweest. Op grond van de afspraken die gemaakt zijn in het kader van het Brabant Beraad staan gemeenten immers voor een forse opgave. Als aanspreekpunt, klankbord, 1
belangenvertegenwoordiger en "contractpartner" van gemeenten heeft de SDP nadrukkelijk een bijdrage geleverd bij het uitvoeren van die opgave. Hierdoor is de provincie op dit gebied een groot gewicht gaan toekennen aan de SDP als vertegenwoordigende en intermediaire organisatie van de Brabantse gemeenten en is de SDP ook nadrukkelijker erkend door de andere partners van het Brabant Beraad. De focus op zorgvuldige veehouderij heeft wel betekend dat de andere onderwerpen van het Koersdocument Transitie Stad en Platteland van de provincie (2011), anders dan enkele jaren geleden werd voorgenomen, amper aan de orde zijn geweest. Dit gaat de komende periode veranderen. Het onderwerp zorgvuldige veehouderij zal een belangrijke plaats blijven innemen op de agenda van de SDP, maar ook andere onderwerpen zullen nadrukkelijk de aandacht krijgen. Het gaat hierbij om in principe alle onderwerpen die aan de orde komen in het genoemde koersdocument; niet alleen die van het ruimtelijke domein, maar ook die van het economische en sociale domein (of een combinatie daarvan). De door de SDP op te pakken onderwerpen moeten aansluiten bij een Brabant breed gedeelde behoefte onder gemeenten. Daarbij hebben de gemeenten de provincie nodig om "stappen" te kunnen zetten met betrekking tot het onderwerp en moet er gekomen kunnen worden tot een gemeenschappelijk geluid richting de provincie. In de agenda's van de SDP bijeenkomsten moet een goede verhouding gevonden worden tussen actuele zaken, waar de SDP zich direct over moet uitspreken en adviseren, en de verkenning en verdieping van onderwerpen, waar de (advies)rol van de SDP niet op voorhand duidelijk hoeft te zijn. Prioriteit krijgen onderwerpen die aansluiten bij de "energie en actualiteit" van de dag. Bijlage 1 bevat een groslijst van potentiele onderwerpen. Spreekbuis van de gemeenten richting de provincie De SDP heeft zich het afgelopen jaar op het gebied van zorgvuldige veehouderij bewezen als intermediair tussen de Brabantse gemeenten enerzijds en de provincie (GS en PS) en andere partijen anderzijds, en in die hoedanigheid ook als spreekbuis en vertegenwoordiger namens de gezamenlijke gemeenten. Deze positie wil de SDP gaan uitbouwen en ook gaan vervullen voor andere onderwerpen op het gebied van plattelandsontwikkeling. Hier hoort bij dat de SDP in de voile breedte van plattelandsontwikkeling door GS en PS erkend wil worden als adviesorgaan van de provincie, zowel gevraagd als ongevraagd. Het is niet nodig dat deze adviesrol wordt vastgelegd door middel van formele besluitvorming. Wel moet deze geborgd worden door contacten en afspraken op bestuurlijk niveau, waarbij de SDP zijn positie bij de provincie zal moeten verdienen op basis van de kwaliteit van de adviezen (zeker op andere gebieden dan transitie zorgvuldige veehouderij). De SDP wil hierbij niet alleen reagerend en volgend zijn (n.a.v. voornemens en initiatieven van de provincie) - zoals de laatste jaren overwegend het geval is geweest -, maar ook een proactieve en agendabepalende rol gaan oppakken. De rol als intermediair, vertegenwoordiger en spreekbuis wordt gebaseerd op de signalen en ideeen van de individuele gemeenten, die via de leden van de SDP in de SDP bijeenkomsten bijeen worden gebracht. Incidenteel kunnen ook bredere (achterban)bijeenkomsten voor gemeenten worden georganiseerd. Om haar adviesrol richting de provincie zo optimaal mogelijk te kunnen invullen wordt de afstemming met de provincie geintensiveerd. Gedacht wordt aan het uitnodigen van de gedeputeerde in de SDP bijeenkomsten en aan afstemmingsmomenten met de Statencommissie. Ook is het nodig dat directe relaties worden onderhouden met andere organisaties, bijvoorbeeld de VBG en het Brabant Beraad. 2
Vertegenwoordiging in de SDP De SDP bestaat uit gemeentebestuurders, die ieder een groep gemeenten vertegenwoordigen die deelnemen aan hetzelfde streeknetwerk. Zie hiervoor bijlage 2. De leden vertegenwoordigen dus uitsluitend de gemeenten in de betreffende gebieden en dus niet het hele gebied/het streeknetwerk. Hun legitimatie moet geborgd zijn door de betreffende gemeenten. Verbinding met individuele gemeenten De SDP kan haar missie alleen waarmaken als de verbinding met haar achterban, de individuele gemeenten, sterk genoeg is. In die zin is ten opzichte van de afgelopen bestuursperiode verbetering nodig. Niet alle gemeenten hebben zich altijd (voldoende) vertegenwoordigd gevoeld door de SDP. Vooral naar aanleiding van de PS bespreking in februari 2014 van het onderwerp urgentiegebieden (tijdens de behandeling van de Verordening ruimte) is gebleken dat de rol van de leden van de SDP als vertegenwoordiger van de gemeenten van hun gebieden niet overal goed uit de verf kwam en dat de verbinding met de (individuele) gemeenten niet overal sterk genoeg is. De individuele leden van de SDP zijn verantwoordelijk voor de wisselwerking met de gemeenten in hun gebied. Deze functie van linking pin heeft o.a. betrekking op de voorbereiding van de SDP vergaderingen (onderwerpen/agendapunten aandragen, input op agenda verzamelen, evt. voorbespreken), de terugkoppeling daarvan (verslag doorsturen, acties uitzetten) en (over het algemeen) de voorbereiding van standpunten van de SDP en van uitgaande brieven. De leden bepalen zelf hoe zij de afstemming met hun achterban (de gemeenten in hun gebieden) organiseren. Dit kan via (de bijeenkomsten van) het streeknetwerk of het IGA (De Peel) of anderszins. Ook zorgen de leden voor een goede ambtelijke verankering bij de betreffende gemeenten en, indien nodig, bij de omgevingsdiensten. Het best zou een ambtelijk vertegenwoordiger namens de gemeenten in een gebied hier zorg voor kunnen dragen. Deze kan dan ook in dat gebied de wisselwerking tussen het bestuurlijke (o.a. de SDP vertegenwoordiger) en het ambtelijke circuit waarborgen. Secretariaat SDP De Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant (ODZOB) levert de secretaris van de SDP. Deze functie is tot 2015 altijd volledig betaald geweest door (de gemeenten van) het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven dan wel de ODZOB. Vanaf 2015 kan de financiering niet meer alleen door de ODZOB worden gedragen. Aanvullende financiering moet worden gevonden van gemeenten buiten het ODZOB gebied en/of de provincie. Bijlagen 1. Groslijst onderwerpen plattelandsontwikkeling 2. Samenstelling/vertegenwoordiging SDP met kaartje 3
Bijlage 1 Groslijst potentiele onderwerpen Transitie zorgvuldige veehouderij 2020: Verordening ruimte, Brabantse zorgvuldigheidsscore veehouderij (BZV), mestverwerking, urgentiegebieden, instrumenten aanpak knelpunten Beleid vrijkomende agrarische bedrijfslocaties (VAB-beleid) Leefbaarheid kleine kernen (o.a. voorzieningenniveau) Gemeenschappelijk landbouwbeleid (o.a. agrarische natuurverenigingen) Ruimtelijke ordening: denken in oplossingen (gemeenten, provincie) Beleid (glas)tuinbouw PAS (Programmatische aanpak stikstof) Relatie Stad en Platteland Structuurvisie Brabant (vanuit optiek landelijk gebied) Omgevingswet (voorbereiding hierop) 4
Gemeentelijke vertegenwoordiging in de Stuurgroep Dynamisch Platteland Situatie per 1 februari 2015 Leden Gelegitimeerd als vertegenwoordiger in de SDP door de volgende gemeenten (waarvoor dan Relatie met gebiedsindeling streeknetwerken Opmerkingen Stuurgroep Dynamisch Platteland ook de afstemming wordt georganiseerd). N.b. Gemeenten kunnen aan twee (en in enkele gevallen aan drie) leden gekoppeld zijn, omdat ze aan twee (of drie) streeknetwerken deelnemen. Deze gemeenten zijn cura'efaanqeqeven. (zie bijgaand kaartje van de provincie) Peter Maas / Sint-Oedenrode Best, Boxtel, Eindhoven, Haaren, 's-hertogenbosch, Heusden, Oirschot, Oisterwijk, Schijndel, Sint-Michielsgestel, Sint-Oedenrode, Son en Breuqel, Tilburq, Vuqht gemeenten Het Groene Woud voorzitter, relatie VBG, Frans van Hoof / Oirschot Bergeijk, Bladel, Eersel, Hilvarenbeek, Oisterwijk, Oirschot, Reusel-De Mierden gemeenten Huis van de Brabantse Kempen Ted van de Loo / Boekel Bernheze, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Haaren, 's-hertogenbosch, Heusden, Landerd, Maasdonk, Mill ca, Oss, Sint-Anthonis, Sint-Michielsgestel, Schijndel, Uden, Veghel, Vught gemeenten Agrifood Capital (incl. Maashorst) Rien Wijdeven / Bernheze Hans Kuijpers / Drimmelen Aalburg, Drimmelen, Geertruidenberg, Oosterhout, Werkendam, Woudrichem gemeenten Biesbosch Streeknetwerk Petra Lepolder / Steenbergen Bergen op Zoom, Halderberge, Moerdijk, Roosendaal, Steenbergen, Woensdrecht gemeenten Brabantse Wal en Waterpoort Wilma van der Rijt / Heeze-Leende Cranendonck, Bndhoven, Heeze-Leende, Valkenswaard, Veldhoven, Waalre gemeenten Boven Dommel vice-voorzitter, Nicole Lemlijn / Deurne Asten, Deurne, Geldrop-Mierlo, Cemert-Bakel, Helmond, Laarbeek, Nuenen ca, Someren gemeenten Peelnetwerk Anke van Extel / Cemert-Bakel Johan de Beer / Zundert Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Breda, Etten-Leur, Oosterhout, Rucphen, Zundert gemeenten LandStad Baronie Jan van Doormaal / Hilvarenbeek Dongen, Gilze-Rijen, Goirle, Heusden, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Oisterwijk, Tilburg, Waalwijk gemeenten VLL Hart van Brabant
Indeling alliantiemakelaars Brabantse Wal: Maartje de Deugd Waterpoort: Martin Eijkelhof LandStad Baronie: Francis Witmer r~1 Biesbosch Streeknetwerk: Han Clement en Alfred van Mameren f~l Vitaal Leisure Landschap Hart van Brabant: Anneth van Bruchem Het Groene Woud: Willy Thijssen en Johan van Cuyck Maashorst: Mario Graat 1551 AgrifoodCapital: Mario Graat en Alfred van Mameren Peelnetwerk: Rene Dierx en Berna Kousemaker I I Boven Dommel: Ron Wetzer en Elly Trommeien Huis van de Brabantse Kampen: Bas Hessing en Elly Trommeien datum 25 juni 2014 (F. Naus 3505)