Cluster Midden-Overijssel

Maart 2015 Ontmoetings- en verblijfsfunctie Cluster Midden-Overijssel Een onderzoek naar het belang, de wensen en suggesties

Inhoud Onderzoeksresultaten 2 Conclusies en aanbevelingen 3 Verantwoording 7 1. Verblijven en ontmoeten in de bibliotheek 9 1.1 Belang faciliteiten 10 1.2 Gebruik faciliteiten 12 1.3 Tevredenheid gebruik faciliteiten 14 4. Leesclubs 26 4.1 Lidmaatschap leesclubs en gebruik leeskringservice 27 5. Nieuwe initiatieven 28 5.1 Aantrekkelijkheid nieuwe initiatieven 29 Steekproef 31 2. Ontmoeten 16 2.1 (Samen) naar de bibliotheek 17 2.2 Mogelijkheden om anderen te ontmoeten 18 3. Verblijven 19 3.1 Verblijfsduur in de bibliotheek 20 3.2 Verblijven en ontspannen 21 3.3 Inrichting van de bibliotheek 22 3.4 Favoriete plek in de bibliotheek 24 3.5 Langer verblijven in de bibliotheek 25 1

Onepager In dit onderzoek zijn het belang, de tevredenheid en de behoeften ten aanzien van de ontmoetings- en verblijfsfunctie van Cluster Midden- Overijssel onderzocht. Het onderzoek biedt de bibliotheek inzicht in hoe de ontmoetings- en verblijfsfunctie verder vorm kan krijgen. Ontmoeting en verblijf Voor panelleden blijft het lenen van materialen de belangrijkste reden om naar de bibliotheek te komen. Van de ontmoetings- en verblijfsfunctie hechten ze meer belang aan verblijf dan aan ontmoeting. Vooral rondsnuffelen, vragen kunnen stellen aan de bibliotheekmedewerkers en boeken/ tijdschriften/ kranten ter plekke lezen of inzien zijn belangrijk. Verbeterpunten zien panelleden vooral in comfortabeler meubilair, ruimere openingstijden, betere horecagelegenheden en een betere inrichting/ indeling van de bibliotheek. In Midden-Overijssel ervaren de panelleden de ontmoetingsfunctie iets meer dan in het totale Panel, hoewel soms grote verschillen tussen de verschillende bibliotheken bestaan. 21% De ontmoetings- en verblijfsfunctie kan in de komende tijd meer vorm krijgen op de volgende manieren: FabLabs Zorg voor meer comfort in de bibliotheek. Dat kan door ander meubilair, meer of gezelligere leeshoekjes, goede werkplekken en een aantrekkelijke horecagelegenheid. Ga ook na hoe het tijdschriftenaanbod verbeterd kan worden en of u voor rustige ruimtes / stilteplekken kunt zorgen. Dat kan het gemak en de verblijfsduur vergroten. Zorg dat de activiteiten goed aansluiten op de behoeften van de klanten. Klanten waarderen vooral activiteiten die dicht bij de kern van de bibliotheek liggen: presentaties door auteurs, lezingen en tentoonstellingen en de onderwerpen literatuur, kunst & cultuur en computer & sociale media. Naar FabLabs en podia voor lokaal talent, zoals Taaltalent Aan het Woord, zouden relatief veel panelleden gaan. Met een Tablet Café of een Spreekuur Mediawijsheid bereikt u vooral 55-plussers. Laat duidelijk weten welke diensten voor leesclubs de bibliotheek allemaal aanbiedt. Van uw panelleden is 7% lid van een leesclub. Van hen neemt nu 43% de boeken af via de bibliotheek. Om jongeren te trekken, kunt u ook een digitale leesclub organiseren. 2

Conclusies en aanbevelingen 3

Conclusies en aanbevelingen (1) Voor panelleden van Cluster Midden-Overijssel blijft het lenen van materialen de belangrijkste reden om naar de bibliotheek te komen. Toch komt maar één op de vijf púúr voor het lenen naar de bibliotheek. Van de ontmoetings- en verblijfsfunctie hechten ze meer belang aan verblijf dan aan ontmoeting. Vooral belangrijk zijn: rondsnuffelen (vooral voor vrouwen) vragen kunnen stellen aan de bibliotheekmedewerkers boeken, tijdschriften en kranten ter plekke lezen of inzien (boeken inzien vooral voor vrouwen) Over deze aspecten zijn de panelleden over het algemeen tevreden. Er zijn wel verschillen zichtbaar tussen de verschillende vestigingen. Over de meeste punten zijn panelleden uit Ommen en Olst-Wijhe vaker tevreden dan de leden uit Kampen, Raalte en Hardenberg. Verbeterpunten zien panelleden vooral in comfortabeler meubilair, ruimere openingstijden, betere horecagelegenheden en een betere indeling / inrichting van de bibliotheek. De ontmoetings- en verblijfsfunctie zou voor Cluster Midden-Overijssel geoptimaliseerd kunnen worden op de volgende wijze: Verblijf en comfort Zorg voor meer comfort in de bibliotheek. Dat kan door ander meubilair, meer of gezelligere leeshoekjes, goede werkplekken en een aantrekkelijke horecagelegenheid. De belangrijkste elementen van de verblijfsfunctie zijn voor de bezoekers rondsnuffelen en ter plekke tijdschriften, kranten of boeken inzien en lezen. Wanneer ze dat in de bibliotheek op een prettige manier kunnen doen, zal dat het gemak en de verblijfsduur vergroten. Bij uw bibliotheek zijn relatief veel opmerkingen gemaakt over een gebrek aan stilte-/ werk-/ studieplekken. Onderzoek per vestiging de wensen voor en mogelijkheden van het inrichten van meer van zulke plekken. Meerdere panelleden blijken moeite te hebben met de nieuwe indeling / presentatie van materialen, wat rustig inspiratie opdoen niet vergemakkelijkt. Onderzoek hoe u uw bezoekers hierin tegemoet kan komen, bijvoorbeeld door duidelijkere bewegwijzering, meer uitleg, plattegronden of andere presentatie van materialen. Investeer in (de juiste onderdelen van) uw aanbod. Uit de open vragen blijkt onder andere dat veel panelleden wensen of klachten hebben over het tijdschriftenaanbod. Tijdschriften zijn bij uitstek geschikt om bezoekers uit te nodigen langer in de bibliotheek te blijven. Onderzoek of aanpassing van dit aanbod mogelijk is. Zorg waar mogelijk voor meer rustige ruimtes in uw bibliotheek. Meerdere panelleden ergeren zich aan lawaai in de bibliotheek. Als er geen rustige plekken zijn, is het voor sommige leden minder uitnodigend om langere tijd ontspannen rond te snuffelen of tijdschriften te lezen. Een aparte speelhoek voor kinderen uit de buurt van stilteplekken kan hiervoor een oplossing zijn. Ook is een paar keer de opmerking gemaakt dat in de centrale hal van Dedemsvaart (te harde) muziek aan staat; dit is waarschijnlijk vrij gemakkelijk te verhelpen. 4

Conclusies en aanbevelingen (2) Zorg voor een gezellige horecagelegenheid en maak duidelijk aan de bezoekers dat het toegestaan is om materialen uit de bibliotheek mee te nemen naar de horecagelegenheid. De horecagelegenheden in Ommen en Raalte worden al erg goed beoordeeld. Uit onderzoek 2014-2 Vindbaarheid & presentatie kwam naar voren dat leden over het algemeen tevreden zijn over horecafaciliteiten in bibliotheken, maar dat veel bezoekers niet weten of het toegestaan is om materialen mee te nemen. Probeer hierover duidelijkheid te verschaffen, bijvoorbeeld met berichten in de nieuwsbrief en op de website of door informatie bij de tijdschriften en kranten, bij de uitleenautomaten en in de horecagelegenheid zelf. Ook is het mogelijk (een deel van) de tijdschriften en kranten in of dichtbij de horeca te plaatsen. De panelleden die meegedaan hebben aan de foto-opdracht hebben een foto gemaakt van hun favoriete plek in de bibliotheek. Als u deze foto s wilt gebruiken voor promotie, dan kan onderzoeksbureau Ruigrok het betreffende panellid hiervoor om toestemming vragen. Ontmoeten Zorg dat de activiteiten van Cluster Midden-Overijssel goed aansluiten op de behoeften van de klanten. Klanten ervaren de ontmoetingsfunctie veel minder dan de verblijfsfunctie. Het bezoeken van activiteiten is het aspect van de ontmoetingsfunctie dat ze het meest belangrijk vinden. Uit onderzoek 2013-1 Activiteiten kwam naar voren dat bezoekers vooral activiteiten waarderen die dicht bij de kern van de bibliotheek liggen: presentaties van auteurs, lezingen en tentoonstellingen zijn de meest aansprekende activiteiten. Voor de onderwerpen geldt dit voor literatuur, kunst & cultuur en computer / social media. De activiteiten in Ommen lijken al relatief veel bezocht te worden. N.B. uit de open vragen blijkt dat vrij veel van de panelleden uit Midden- Overijssel zelf niet toekomen aan het deelnemen aan activiteiten (i.v.m. drukte of te grote afstanden), maar het wel waarderen dat / als uw bibliotheek deze aanbiedt. Onderzoek hoe u hierop kunt inspelen, ofwel om deze groep toch naar de activiteiten te krijgen (denk aan andere tijden of onderwerpen), ofwel om hun goodwill te benutten (bijvoorbeeld voor uw PR, of om hen als donateur, vriend of fan toch te betrekken bij uw activiteiten). Geef ruimte aan lokaal talent en lokale discussies. De bibliotheek kan een belangrijke rol spelen in het zichtbaar maken van lokaal talent. Zoals in de visie van de Commissie Cohen al stond: De fysieke plek zorgt voor de lokale inbedding van de bibliotheek. Alleen al door er te zijn voor de leden van een gemeenschap; te voorzien in een plek waar zij elkaar kunnen ontmoeten en zich onderdeel kunnen voelen van die gemeenschap. En door het bieden van een podium aan lokale maatschappelijke en culturele organisaties, aansluitend bij de individuele behoeften en lokale aandachtsgebieden. Ook kan de bibliotheek mensen uitnodigen en stimuleren om zich te mengen in het lokale debat over zaken als lokale besluitvorming en gemeenschapskwesties, naast hun participatie via de digitale weg. Zo draagt de bibliotheek bij aan vorming van de lokale identiteit. (Commissie Cohen (2014) De bibliotheek van de toekomst. Den Haag: SIOB. Zie http://www.siob.nl/kennisbank/documenten/bibliotheek-van-de-toekomst/item2582 ) 5

Conclusies en aanbevelingen (3) Van uw panelleden is 13% enthousiast over een podium voor lokaal taaltalent. Richt u in eerste instantie op vestigingen waar meer enthousiasme hiervoor bestaat, zoals Olst-Wijhe. Laat u hiervoor bijvoorbeeld inspireren door het Taaltalent Aan het Woord van de Bibliotheek Kennemerwaard. Of laat u inspireren door de Bibliotheek Eemland, die zich actief richt op Eemlandse schrijvers en hun titels uitleent en gesigneerd verkoopt, maar hen ook interviewt, laat voorlezen uit eigen werk en filmpjes daarvan op de website plaatst. Overweeg of u iets wilt doen in het kader van FabLabs. FabLabs spreken jongeren en mannen relatief erg aan: doelgroepen waar nog veel leden te winnen zijn. Ga eerst na of er al een FabLab bij u in de buurt is waar u bij kunt aansluiten (kijk bijvoorbeeld op www.fablab.nl). Als u erover denkt om zelf een FabLab op te zetten, zorg dan dat u samenwerkt met andere partijen en laat u inspireren door bestaande initiatieven van bibliotheken, zoals FryskLab van Biblioservice Fryslân, FabLab van de Bibliotheek Zoetermeer, BiblioLab van Bibliotheek FlevoMeer of FabLab Zeeland van de Zeeuwse Bibliotheek ( Kom langs en maak kennis ). Zorg dat het programma van het FabLab is ingebed in uw programmering mediawijsheid en betrek de scholen in de buurt bij de activiteiten binnen het FabLab. Meer informatie kunt u vinden in het artikel Concept FabLab verdient het verkend te worden in Bibliotheekblad 2014-5 of op http://fablab.nl/tag/bibliotheek/ Het Tablet Café en spreekuur mediawijsheid zijn initiatieven waarover vooral 55-plussers enthousiast zijn. Richt u met deze activiteiten op de oudere doelgroep. U kunt ook specifieke doelgroepen met eigen behoeften aanspreken, zoals ondernemers. Leesclubs Laat duidelijk weten welke diensten op het gebied van leesclubs de bibliotheek allemaal aanbiedt. Van uw panelleden is 7% lid van een leesclub. Van hen neemt nu 43% de boeken af via de bibliotheek. Waar leden dit niet doen, komt dit vooral omdat in veel leesclubs alle leden zelf het gekozen boek kopen of lenen of omdat de boeken rechtstreeks door de Rijnbrinkgroep ( Nijverdal ) worden verzorgd. (Te) hoge kosten en vaak heel recente boeken in grote aantallen nodig hebben zijn (naast afname bij de Rijnbrinkgroep) redenen om boeken niet via de bibliotheek te regelen. Met een leeskringservice bereikt u vooral vrouwen en 65- plussers. Omdat de afname van boeken via uw bibliotheek relatief hoog is, maar het aantal leesclubleden wat achterblijft, kan het voor uw bibliotheek ook interessant zijn om meer te investeren in leeskringen. Als u zich met de leeskringservice ook op jongeren wilt richten, overweeg dan ook een digitale leesclub, via bijvoorbeeld Facebook, Twitter of de website. Van dit initiatief zegt 11% van de jongeren tot 35 jaar van Cluster Midden-Overijssel dat ze er zeker of waarschijnlijk aan zouden willen deelnemen. Zie voor bestaande initiatieven (buiten de bibliotheek) bijvoorbeeld http://twitterleesclub.nl/ of https://www.facebook.com/ayearofbooks?fref=ts. 6

Verantwoording 7

Over het onderzoek Achtergrond ProBiblio heeft in 2009 opgericht, een onderzoeksplatform speciaal ontwikkeld voor de bibliotheekbranche. Bibliotheekleden kunnen lid worden van en ontvangen als deelnemer 4 maal per jaar een vragenlijst over verschillende onderwerpen. Veldwerkperiode Het 1 e onderzoek in 2015 heeft plaatsgevonden van 13 maart t/m 31 maart 2015. Leeswijzer grafieken Percentages kunnen soms optellen tot iets meer of minder dan 100%. Dit wordt veroorzaakt door afrondingsverschillen. In het resultatendeel worden resultaten soms weergegeven in de vorm van diagrammen. De donkerblauwe diagrammen geven de resultaten van Cluster Midden-Overijssel weer, de lichtblauwe diagrammen de resultaten van het totale. Midden- Overijssel Leeswijzer open vragen De letterlijke antwoorden op de open vragen staan in een aparte bijlage. 8

1. Verblijven en ontmoeten in de bibliotheek 9

1.1 (1) Binnen ontmoeting en verblijf zijn vragen stellen, rondsnuffelen en boeken inzien belangrijk Mannen en 65+-ers vinden boeken inzien en rondsnuffelen minder belangrijk dan vrouwen en jongere panelleden. In Olst-Wijhe vinden relatief veel panelleden ter plekke boeken/ tijdschriften/ kranten inzien en activiteiten bijwonen belangrijk. 65-plussers vinden ter plekke kranten/ tijdschriften inzien en digitale bestanden raadplegen het minst vaak belangrijk; panelleden tot 35 jaar vinden activiteiten bijwonen juist minder belangrijk. Lenen van materialen (zeer) belangrijk (zeer) onbelangrijk 99% 99% 0% 1% Vraag stellen aan medewerker 1% 99% 92% 91% 1% 2% Rondsnuffelen in de bibliotheek Midden Overijssel 88% 87% 3% 4% Boek ter plekke lezen/inzien Een 81% 81% 0% activite 99% 6% 7% Tijdschriften/kranten 0% ter 20% plekke 40% lezen/inzien 60% 80% 100% 70% 69% 12% 11% Digitale bestanden raadplegen 43% 44% 23% 24% Activiteit bijwonen 37% 41% 18% 18% Midden-Overijssel (n=646) (n=20.546) "In hoeverre vindt u het belangrijk of onbelangrijk dat u de volgende dingen in de bibliotheek kunt doen?" 10

1.1 (2) Afspreken met anderen in de bibliotheek is maar voor weinig mensen belangrijk Panelleden van Cluster Midden-Overijssel vinden wifi op de smartphone gebruiken iets belangrijker dan leden van het totale Panel, vooral de jongste leeftijdsgroep en de leden uit Raalte. De andere onderwerpen worden in Midden-Overijssel minder belangrijk gevonden. De jongere panelleden (tot 35 jaar) hechten het meeste belang aan studeren of werken (met of zonder computer of internet). Vrouwen vinden bijeenkomen in clubverband belangrijker dan mannen. Op laptop/tablet werken zonder Wifi (zeer) belangrijk 10% (zeer) onbelangrijk 13% 54% 54% Afspreken met anderen 8% 12% 49% 50% Op laptop/tablet werken met Wifi Studeren/werken (zonder computer) Midden Overijssel Koffie/thee drinken of iets eten Gebruik Wifi op smartphone 20% 23% 13% 54% 43% 44% 10% 19% 26% 42% 41% 18% 22% 42% 40% Op een 54% comput 0% 20% 31% 40% 28% 60% 80% 100% 35% 39% Bijeenkomen in clubverband Op computer van bibliotheek werken 20% 21% 36% 38% 29% 30% 36% 36% Midden-Overijssel (n=646) (n=20.546) "In hoeverre vindt u het belangrijk of onbelangrijk dat u de volgende dingen in de bibliotheek kunt doen?" 11

1.2 Slechts een vijfde bezoekt de bibliotheek alleen om te lenen. Verblijf is belangrijker dan ontmoeting Mannen komen relatief weinig puur om te lenen. Wifi is met name in Raalte en Olst-Wijhe gebruikt, terwijl de leden uit Ommen het vaakste aangeven dat ze activiteiten van de bibliotheek hebben bezocht. Koffie/thee drinken of iets eten in de bibliotheek is het vaakste gebeurd in Ommen en Raalte. Bibliotheek alleen bezocht voor het lenen van materialen Bibliotheek afgelopen 2 maanden niet bezocht Midden-Overijssel (n=646) 21% 21% Verblijven in de bibliotheek 10% 92% Rondsnuffelen / Tijdschrift/krant inspiratie opdoen lezen of inzien 3% 5% Boek lezen of inzien 21% Koffie/thee drinken of iets eten (n=20.546) Midden Overijssel 46% 45% 35% 31% 28% 29% 6% 9% 79% 1% 1% Midden Overijssel 9% Wat 21% 95% Studeren / werken in de bibliotheek he Heeft men 0% 50% 100% alleen Op computer van Wifi op smartphone Op laptop/tablet 0% 20% Studeren/werken 40% 60% Op 80% laptop/tablet 100% bibliotheek werken gebruikt werken met Wifi zonder laptop/tablet werken zonder Wifi 79% Digitale bestanden raadplegen 9% 10% 7% 7% 2% 3% 1% 2% 1% 1% Ontmoeten in de bibliotheek Bibliotheek algemeen Vraag stellen aan medewerker Een activiteit bezoeken Afspreken met anderen In clubverband bijeenkomen Lenen van materialen 43% 42% 4% 6% 2% 3% 2% 1% 95% 92% "Welke van de volgende dingen heeft u in de afgelopen twee maanden in de bibliotheek gedaan?" 12

1.2 Tijdschriften/kranten lezen en vragen stellen meer gedaan door ouderen; rondsnuffelen, boeken inzien, werken/studeren en wifi meer door jongeren Bibliotheek alleen bezocht voor het lenen van materialen 20% 22% 22% 19% Verblijven in de bibliotheek 10% 92% Rondsnuffelen / Tijdschrift/krant inspiratie opdoen lezen of inzien Bibliotheek afgelopen 2 maanden niet bezocht 5% 5% 4% 5% Boek lezen of inzien 50% 48% 44% 39% 20% 27% 34% 37% 34% 29% 29% 29% 21% Koffie/thee drinken of iets eten Uitsplitsing leeftijd totale 16-35 jaar (n=1.740) 35-55 jaar (n=6.421) 55-65 jaar (n=4.781) Midden Overijssel 9% 8% 9% 12% 79% Midden Overijssel 9% Wat 21% 95% Studeren / werken in de bibliotheek he Heeft men 0% 50% 100% alleen Op computer van Wifi op smartphone Op laptop/tablet 0% 20% Studeren/werken 40% 60% Op 80% laptop/tablet 100% bibliotheek werken gebruikt werken met Wifi zonder laptop/tablet werken zonder Wifi 79% 65+ (n=5.502) Digitale bestanden raadplegen 1% 1% 2% 2% 12% 9% 9% 9% 16% 9% 5% 3% 8% 2% 2% 3% 6% 2% 2% 1% 3% 1% 1% 1% Ontmoeten in de bibliotheek Bibliotheek algemeen Vraag stellen aan Een activiteit medewerker bezoeken 36% 41% 42% 46% Afspreken met anderen In clubverband bijeenkomen 5% 5% 6% 8% 5% 2% 3% 3% 0% 1% 2% 3% Lenen van materialen 92% 93% 93% 91% "Welke van de volgende dingen heeft u in de afgelopen twee maanden in de bibliotheek gedaan?" 13

Boek lezen of inzien Tijdschriften en kranten lezen of inzien Vraag stellen aan medewerker Rondsnuffelen/ inspiratie opdoen Materialen lenen 1.3 Tevredenheid belangrijkste aspecten ontmoetings- en verblijfsfunctie ligt hoog Over het ter plekke lezen of inzien van tijdschriften en kranten zijn vooral de panelleden uit Ommen en Olst-Wijhe zeer tevreden; Midden Overijssel (n = 611) 45% 52% 2% 0% (n = 18.961) 43% 51% 4% 1% 0% Midden Overijssel (n = 297) 35% 57% 6% 1% 0% (n = 9.157) 34% 58% 7% 2% 0% Midden Overijssel (n = 281) 50% 47% 3% 0% (n = 8.689) 50% 45% 4% 1% 0% Midden Overijssel (n = 226) 44% 50% 2% 2% 0% 1% (n = 6.395) 36% 56% 6% 2% 0% Midden Overijssel (n = 182) 42% 52% 4% 0% 1% (n = 6.032) 37% 58% 4% 0% 1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Zeer tevreden Tevreden Niet tevreden, niet ontevreden Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening "In hoeverre bent u tevreden of ontevreden over de dienstverlening van uw bibliotheek op het gebied van de dingen die u afgelopen twee maanden in de bibliotheek gedaan heeft?" 14

Activiteit bijwonen Wifi op smartphone gebruiken Koffie/thee drinken of iets eten Op computer van bibliotheek werken 1.3 Tevredenheid horeca ligt hoog Over een kop koffie/ thee drinken of iets eten zijn vrijwel alle panelleden uit Midden-Overijssel (zeer) tevreden. Midden Overijssel (n = 58) 22% 59% 16% 2% 0% 2% (n = 1.981) 21% 58% 13% 4% 1% 3% Midden Overijssel (n = 36) 44% 56% 0% (n = 1.943) 41% 50% 7% 1% 0% Midden Overijssel (n = 44) 30% 59% 7% 5% 0% (n = 1.443) 33% 55% 8% 2% 0% 1% Midden Overijssel (n = 29) 45% 45% 10% 0% (n = 1.293) 44% 49% 5% 1% 0% 1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Zeer tevreden Tevreden Niet tevreden, niet ontevreden Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet / geen mening * Let op! Resultaten gebaseerd op een n kleiner dan 30 moeten als indicatief beschouwd worden. "In hoeverre bent u tevreden of ontevreden over de dienstverlening van uw bibliotheek op het gebied van de dingen die u afgelopen twee maanden in de bibliotheek gedaan heeft?" 15

2. Ontmoeten 16

2.1 Meeste mensen bezoeken de bibliotheek meestal alleen In het Cluster komen in vergelijking met het totale Panel vrij veel panelleden met hun kind(eren). Mannen en 55-plussers komen vaker met hun partner naar de bibliotheek. Vrouwen komen vaker met hun kind(eren) dan mannen. In Olst-Wijhe komen vaker dan in de andere bibliotheken panelleden met hun kind(eren). 72% 76% 16% 12% 10% 76% Alleen Met mijn kind(eren) Midden Overijssel 10% 72% Met wie 0% 20% 40% 60% 80%100% Met mijn partner 10% 10% 2% 2% Met anderen Midden-Overijssel (n=646) "Met wie bezoekt u meestal de bibliotheek? (n=20.546) 17

... 'digitaal' te ontmoeten... te ontmoeten in de vestiging zelf... is een plek om tussen de mensen te zijn 2.2 Ontmoetingsfunctie wordt door weinig mensen ervaren In Midden-Overijssel ervaart men de ontmoetingsfunctie wel iets meer dan in het totale Panel, vooral in Olst-Wijhe en Ommen. De panelleden tot 55 jaar vinden relatief vaak dat de bibliotheek niet uitnodigt om anderen te ontmoeten in de vestiging zelf of om hen digitaal te ontmoeten. 65-plussers hebben vaak geen mening over dit digitaal ontmoeten. Vrouwen vinden vaker dan mannen de bibliotheek een plek om tussen de mensen te zijn. De bibliotheek is een plek om tussen de mensen te zijn Midden Overijssel (n = 646) 7% 33% 41% 13% 3% 3% (n = 20.546) 5% 31% 38% 18% 5% 4% De bibliotheek nodigt uit om andere mensen te ontmoeten in de vestiging zelf Midden Overijssel (n = 646) (n = 20.546) 6% 3% 20% 22% 41% 43% 22% 18% 4% 6% 8% 7% De bibliotheek nodigt uit om andere mensen digitaal te ontmoeten Midden Overijssel (n = 646) 1% 5% (n = 20.546) 1% 4% 33% 34% 31% 31% 13% 15% 16% 16% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Helemaal mee eens Mee eens Niet mee eens, niet mee oneens Mee oneens Helemaal mee oneens Weet niet/geen mening "In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende uitspraken over de mogelijkheid om andere mensen te ontmoeten in de bibliotheek?" 18

3. Verblijven 19

3.1 Meeste mensen nemen de tijd voor hun bibliotheekbezoek De bezoektijden van panelleden uit Midden-Overijssel wijken nauwelijks af van die van het totale Panel. Mannen en 65-plussers nemen relatief vaak de tijd voor hun bibliotheekbezoek. In Kampen blijven gemiddeld de meeste mensen langer dan 30 (en zelfs 45) minuten. In Olst-Wijhe, Hardenberg en Raalte blijven relatief veel panelleden kort (minder dan 30 minuten). Ik neem hier meestal de tijd voor 77% 77% 0-15 minuten 15-30 minuten 22% 77% 21% 19% 19% 58% 58% 58% Midden Overijssel Het moet meestal even snel tussendoor 22% 77% Als u de 0% 50% 100% 22% 22% 30-45 minuten 45 minuten of meer Midden Overijssel 58% 21% 12% 14% Be 9% Be 0% 50% 100% 0-15 minuten 15-30 minuten 73% 70% 26% 28% 70% 10% 28% Weet niet Midden-Overijssel (n=646) 1% 1% (n=20.546) "Als u de bibliotheek bezoekt neemt u hier dan meestal de tijd voor of moet dit even snel tussendoor?" 30-45 minuten 45 minuten of meer Midden Overijssel 1% 1% 26% 73% 0% Bezo 0% ekd 0% 20%40%60%80%100% "Als u de bibliotheek bezoekt, hoeveel tijd verblijft u dan meestal in de bibliotheek?" 20

... nodigt uit om er langere tijd te verblijven... is een plek om te ontspannen 3.2 Verblijfsfunctie wordt meer ervaren dan de ontmoetingsfunctie Hoewel panelleden in Kampen gemiddeld het langst blijven, zijn daar niet opvallend veel panelleden die vinden dat de bibliotheek uitnodigt om er langere tijd te verblijven. Midden Overijssel (n = 646) 16% 50% 24% 6% 2% 3% De bibliotheek is een plek om te ontspannen (n = 20.546) 12% 51% 24% 8% 2% 2% De bibliotheek nodigt uit om er langere tijd te verblijven Midden Overijssel (n = 646) 13% 47% 29% 9% 1% 2% (n = 20.546) 10% 48% 28% 10% 2% 2% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Helemaal mee eens Mee eens Niet mee eens, niet mee oneens Mee oneens Helemaal mee oneens Weet niet/geen mening "In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende uitspraken over uw verblijf in de bibliotheek?" 21

Modern ingericht Ik voel me welkom Ziet er schoon en opgeruimd uit 3.3 Bibliotheek ziet er schoon uit, men voelt zich welkom, maar de inrichting is niet zozeer modern In Olst-Wijhe voelen vrijwel alle panelleden zich (zeer) welkom in de bibliotheek. In Ommen is men opvallend positief over hoe modern de bibliotheek is ingericht en hoe schoon en opgeruimd het eruit ziet. In Kampen en Raalte zijn iets minder mensen tevreden over hoe modern de inrichting is. Midden Overijssel (n = 646) 32% 64% 4% 0% Ziet er schoon en opgeruimd uit (n = 20.546) 31% 61% 5% 1% 0% Ik voel me welkom Midden Overijssel (n = 646) 43% 50% 6% 1% 0% (n = 20.546) 38% 53% 7% 1% 0% Modern ingericht Midden Overijssel (n = 646) 22% 50% 20% 6% 2% 0% (n = 20.546) 22% 49% 20% 6% 1% 1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Helemaal mee eens Mee eens Niet mee eens, niet mee oneens Mee oneens Helemaal mee oneens Weet niet/geen mening "In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende uitspraken over de inrichting van de bibliotheek?" 22

Entree ziet er uitnodigend uit Meubilair is comfortabel Sfeervol ingericht 3.3 De entree, het comfort en de inrichting zijn voor verbetering vatbaar In Olst-Wijhe en Ommen zijn gemiddeld de meeste panelleden tevreden over de inrichting. 65-plussers vinden het vaakst dat de bibliotheek sfeervol is ingericht. Panelleden uit Kampen en panelleden jonger dan 35 jaar vinden de entree van hun bibliotheek het minst vaak uitnodigend. Midden Overijssel (n = 646) 22% 48% 22% 6% 2% 0% Sfeervol ingericht (n = 20.546) 19% 48% 23% 8% 2% 1% Midden Overijssel (n = 646) 18% 47% 19% 6% 2% 8% Meubilair is comfortabel (n = 20.546) 17% 47% 21% 6% 1% 9% Entree ziet er uitnodigend uit Midden Overijssel (n = 646) 22% 41% 25% 9% 2% 0% (n = 20.546) 18% 43% 24% 12% 2% 1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Helemaal mee eens Mee eens Niet mee eens, niet mee oneens Mee oneens Helemaal mee oneens Weet niet/geen mening "In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende uitspraken over de inrichting van de bibliotheek?" 23

3.4 Foto s van de favoriete plek in de bibliotheek "Wat is uw favoriete plek in de bibliotheek?" * -leden hebben in hun bibliotheek een foto gemaakt van hun favoriete plek in de bibliotheek. Een overzicht van alle foto s van uw bibliotheek inclusief toelichting is terug te vinden in een aparte digitale bijlage. 24

3.5 Meubilair, openingstijden, inrichting / indeling en horeca grootste verbeterpunten In Midden-Overijssel zien panelleden vooral verbeterpunten in comfortabeler meubilair, andere/ ruimere openingstijden, andere inrichting/ indeling en betere horeca. In Kampen en Raalte hebben panelleden de meeste wensen, o.a. over het meubilair, de horeca, openingstijden en presentatie van de collectie. In Ommen vinden relatief veel panelleden het goed zoals het is. Comfortabeler meubilair Andere / ruimere openingstijden (Betere/gezellige) eet-/drinkgelegenheid bieden Aantrekkelijkere presentatie van de collectie Meer activiteiten organiseren Andere inrichting / indeling van de bibliotheek Meer / betere stilteplekken, werkplekken of studieruimten Betere voorzieningen treffen om in de bibliotheek te lezen Beter aanbod van tijdschriften en kranten bij de leestafel Betere sfeer Betere beschikbaarheid van het personeel Een leukere / uitgebreidere kinderafdeling (Betere) Wifi verbinding in de bibliotheek Verbetering van de verlichting Vriendelijker of deskundiger personeel Meer stopcontacten Meer mogelijkheden bieden om anderen digitaal te ontmoeten Anders, namelijk Niets, het is goed zoals het is Niets, ik hoef niet langer in de bibliotheek te verblijven 2% 4% 3% 4% 2% 2% 1% 1% 6% 7% 5% 6% 7% 5% 6% 5% 9% 11% 7% 9% 14% 16% 13% 15% 12% 13% 13% 13% 14% 13% 33% 27% "Wat zou de bibliotheek voor u kunnen doen om uw verblijf in de bibliotheek aangenamer te maken zodat u langer in de bibliotheek zou blijven per bezoek?" 17% 19% 15% 16% 15% 15% 20% 19% Midden Overijssel (n=646) (n=20.546) 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 25

4. Leesclubs 26

4.1 Relatief veel leeskringen in Midden-Overijssel regelen hun boeken via de bibliotheek Vrouwen en 65-plussers zijn relatief vaak lid van een leesclub. Ja 7% 9% 9% Ja 91% 43% 34% Een overzicht van de verbeterpunten voor de leeskringservice van de bibliotheek is opgenomen in de bijlage. 3% 5% 10% 17% Nee 93% Midden Overijssel Nee 7% 51% 61% Bent u lid 93% 91% van 0% 20% 40% 60% 80% 100% Weet ik niet 61% 34% Een overzicht van de redenen waarom de leesclub de boeken niet Midden via de bibliotheek ontvangt en de 51% Overijssel organisatie of instantie via welke men de 43% boeken dan ontvangt is opgenomen in O de bijlage. O 0% 50% 100% "Bent u lid van een leeskring of leesclub?" 6% 5% Uitsplitsing leeftijd totale Midden-Overijssel (n=646) (n=18.461) 16-35 jaar (n=1.740) 35-55 jaar (n=6.421) 55-65 jaar (n=4.781) 65+ (n=5.502) "Ontvangt uw leeskring / leesclub de boeken via de bibliotheek?" 27

5. Nieuwe initiatieven 28

5.1 Naar FabLabs en podia voor lokaal taaltalent zouden relatief veel mensen gaan % zou ik zeker / waarschijnlijk naar toe gaan FabLab Taaltalent Aan het Woord Tablet Café 21% 13% 12% 23% 16% 14% Gesprek rond de leestafel Spreekuur 23% Mediawijsheid Digitale leesclub 10% 9% 7% Midden Overijssel Digitale 21% leesclub 11% 10% 5% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Midden-Overijssel (n=646) (n=20.546) "In bibliotheken in heel Nederland worden verschillende initiatieven genomen waarbij mensen elkaar ontmoeten en samen dingen creëren. Hoe enthousiast bent u over de volgende initiatieven om hier naar toe te gaan, als zoiets door uw bibliotheek georganiseerd zou worden?" Een beschrijving van de initiatieven is terug te vinden in de bijlagen. 29

5.1 Naar FabLabs zouden relatief veel jongeren en mannen gaan Digitale leesclubs trekken ook vaker leden tot 35 jaar. Tablet Café s en spreekuren Mediawijsheid zijn vooral aansprekend voor 55- plussers. Podia voor lokaal taaltalent en gesprekken rond de leestafel trekken 55-plussers en vrouwen. % zou ik zeker / waarschijnlijk naar toe gaan FabLab Taaltalent Aan het Woord Tablet Café 29% 12% 14% 21% 17% 14% 27% 24% 22% 22% 14% 14% 17% 18% 3% 6% 16% 25% Gesprek rond de leestafel Spreekuur Mediawijsheid Digitale leesclub % 8% 11% 3% 11% 10% 6% 7% 8% 11% 14% 2% 5% 11% 18% 10% 6% 5% 4% Uitsplitsing geslacht en leeftijd totale Mannen (n=4.618) Vrouwen (n=15.927) 16-35 jaar (n=1.939) 35-55 jaar (n=7.117) 55-65 jaar (n=5.383) 65+ (n=6.087) "In bibliotheken in heel Nederland worden verschillende initiatieven genomen waarbij mensen elkaar ontmoeten en samen dingen creëren. Hoe enthousiast bent u over de volgende initiatieven om hier naar toe te gaan, als zoiets door uw bibliotheek georganiseerd zou worden?" Een beschrijving van de initiatieven is terug te vinden in de bijlagen. 30

Steekproef 31

Samenstelling Steekproef (1) Verdeling over vestigingen en responspercentage Welke vestiging bezoekt u het vaakst? Midden-Overijssel de Bibliotheek Kampen 205 de Bibliotheek Hardenberg 174 de Bibliotheek Raalte 114 de Bibliotheek Ommen 81 de Bibliotheek Olst-Wijhe 72 is Noord Friesland Responspercentage Midden- Overijssel Uitgenodigd 947 34681 Deelgenomen 646 20546 Responspercentage 68% 59% is Noord Friesland 32

Geslacht Leeftijd Samenstelling Steekproef (2) Verdeling leeftijd en geslacht Aantal deelnemers Midden-Overijssel Onbekend 0% 0% n= 646 20.546 65 jaar of ouder 23% 30% is Midden-Overijssel Leeftijd 16 tot 35 jaar Midden-Overijssel 10% 9% 55 jaar tot 65 jaar 35 tot 55 jaar 16 tot 35 jaar 10% 9% 27% 26% 35% 40% 35 tot 55 jaar 40% 35% 55 jaar tot 65 jaar 27% 26% 65 jaar of ouder 23% 30% Onbekend is Midden-Overijssel Gemiddelde leeftijd 0% 0% Midden Overijss el Midden-Overijssel 53,4 55,2 is Midden-Overijssel Geslacht BiebPan el Midden-Overijssel Man 20% 22% Vrouw 80% 78% is Midden-Overijssel 33

Bijlage 34

Beschrijving initiatieven (1) 21% FabLab Een werkplaats in of bij de bibliotheek, waar u zelf digitale ontwikkelingen kunt zien en bedienen, zoals 3D printers of Google Glass. Het is een high-tech productieplek, waar iedereen creatieve ideeën kan uitwerken en gebruik kan maken van nieuwe technieken. Om snel aan de slag te kunnen en de kennis daarvoor te krijgen is er veel begeleiding. 23% 13% 12% Taaltalent Aan het Woord Tablet Café 16% 14% Een podium voor talentvolle woordkunstenaars om zich te presenteren aan het publiek. De bibliotheek geeft samen met het theater mensen met enthousiasme voor het gesproken woord een kans. Er is ruimte voor alle soorten korte, creatieve voordrachten in de Nederlandse taal, zoals een gedicht, een verhaal, een column, een rap, stand-up comedy, cabaret of een lied. De beste woordkunstenaars gaan door naar de grote finale, waarin gestreden wordt voor Woordkunstenaar van het Jaar. 23% Een informele bijeenkomst voor mensen die een tablet/ipad hebben aangeschaft, of overwegen om dat te gaan doen. In het Tablet Café kunt u vragen stellen, elkaar op weg helpen, kennis Midden delen en Overijssel ervaringen uitwisselen. Medewerkers van de bibliotheek zijn aanwezig om u te helpen. Digitale 21% leesclub 0% 20% 40% 60% 80% 100% 35

Beschrijving initiatieven (2) 10% Gesprek rond de leestafel Het gesprek rond de leestafel gaat over een bepaald thema (bijvoorbeeld genealogie, Syrië, tuinieren of dyslexie). U kunt tijdens het gesprek mensen ontmoeten die in dezelfde thema s geïnteresseerd zijn en met hen van gedachten wisselen. Een medewerker van de bibliotheek begeleidt het gesprek en gooit vragen en stellingen in de groep. U heeft de mogelijkheid om vrijblijvend aan te schuiven als een onderwerp u interesseert. 11% 9% Spreekuur Mediawijsheid Tijdens het spreekuur kunt u vragen stellen over nieuwe media. Medewerkers van de bibliotheek helpen u om mediawijzer te worden. Bijvoorbeeld bij het aanmaken van een DigiD, veilig internetten, wifi, sms en of het aanmaken van een Facebookaccount. 10% 7% Digitale leesclub 5% 23% De digitale leesclub geeft u de kans om elke maand digitaal met andere mensen te discussiëren over een boek. De bibliotheek regelt dat op een vast tijdstip een boek besproken wordt op Facebook. Als het boek u aanspreekt kunt u inloggen en het met anderen hebben over Midden het boek. Overijssel De deelnemers kunnen elke maand verschillen. 21% Digitale leesclub 0% 20% 40% 60% 80% 100% 36