ADVIES VAN DE PROVINCIALE MINA-RAAD over HET ONTWERP VAN HET PROVINCIAAL MILIEUJAARPROGRAMMA 2005 - DEEL PLANNING - Goedgekeurd tijdens de plenaire zitting van 16 september 2004
1. Het document Dit eerste deel van het milieujaarprogramma (MJP) geeft een planning voor 2005 weer van de uit te voeren acties uit het Milieubeleidsplan 2003-2007. In een tweede deel (najaar 2004) zal het deel rapportage 2004 ter advies voorliggen aan de PMiNa-Raad. Hierin wordt dan gerapporteerd over de acties uit het Milieujaarprogramma 2004 en de acties uit de Samenwerkingsovereenkomst tussen het Vlaams Gewest en de Provincie. Het advies van de PMiNa-Raad maakt deel uit van het Milieujaarprogramma en wordt dus gelijktijdig voorgelegd aan de Provincieraad. 2. Algemene en structurele opmerkingen De positieve punten uit het vorige milieujaarprogramma zijn ook hier van toepassing : overzichtelijke opbouw, geplande stappen bondig weergegeven, verklarende woordenlijst etc Er is al een hele weg afgelegd sinds het PMJP 2003! Het valt wel op dat het deel omschrijving bij het begin van elke projectfiche in elk milieujaarprogramma letterlijk wordt overgenomen uit het milieubeleidsplan (in het milieubeleidsplan zelf trouwens ook alles dubbel : tekstdeel en projectfiches). Op deze manier krijgt men dus per milieubeleidsplan, 10 jaarprogramma s (telkens een ontwerpplan én een goedgekeurd plan) waarbij de helft van de tekst letterlijk dezelfde is als in het milieubeleidsplan. Als nu elk jaarprogramma nog eens wordt opgesplitst in een deel planning en een deel rapportage, gaat men dan 20x dezelfde omschrijving (gemiddeld een halve pagina tekst) weergeven? Duurzaam papiergebruik?? ADVIES : het deel omschrijving bij het begin van elke projectfiche heel sterk inkorten of zelfs laten wegvallen. In de inleiding van het jaarprogramma duidelijk vermelden dat men de omschrijving per projectfiche kan terugvinden in het milieubeleidsplan. Het valt de PMiNa-Raad niet gemakkelijk de planning van het komende jaar te adviseren wanneer de rapportage van het huidige jaar nog niet is afgerond. De vraag blijft dan immers open : zijn de geplande projecten voor 2004 (PMJP 2004) werkelijk uitgevoerd of krijgen ze nog dit jaar een uitwerking?. Indien er geplande projecten voor 2004 dit jaar niet meer aan bod kunnen komen, zouden ze immers moeten opgenomen worden in de planning van 2005. Met het huidig systeem lijkt dit onmogelijk. Een voorbeeld hiervan is project N2.1.2 Integratie van soortenbeleid in andere beleidsdomeinen. Hierbij staat in het PMJP 2004 bij de geplande stappen : start project krijtlijnen Antwerpse natuurlijke structuur (KANS-kaart) als basis voor beleidsintegratie. De PMiNa-Raad vermoedt dat dit project nog niet zal afgerond zijn in 2004. Nochtans staat er niets meer te vinden bij de planning van 2005. ADVIES : De geplande maar niet (volledig) uitgevoerde projecten van 2004, begin 2005 nog als extra toegevoegd hoofdstuk bij het PMJP 2005 deel planning, bijvoegen. Het steeds weerkerende titeltje Planningsjaar, met daaronder 2005 op elke projectfiche staat er volledig nutteloos. Ook geplande stappen is overbodig. De titel Projectplanning op elke fiche en de titel van het document (milieujaarprogramma 2005) zijn voldoende duidelijk. Bovendien kan men de titeltjes geraamde uitgaven t.e.m. nr. van activiteit, herschikken, zodat men de meeste projecten kan weergeven op een halve pagina (omschrijving valt ook weg). Het huidige document van 113 pagina s kan gemakkelijk herleid worden tot een 50-tal pagina s. ADVIES : Al de overbodige omschrijvingen en titeltjes in het document schrappen. 1B814DQ6DBN.DOC 2
Tenslotte apprecieert de PMiNa-Raad het toegevoegde hoofdstuk 4.8 Instrumenten t.o.v. het vorige jaarprogramma. 3. Inhoudelijke opmerkingen per hoofdstuk Opm : De hieronder weergegeven adviezen gaan over de teksten onder geplande stappen, tenzij anders weergegeven. p. 20 W1.2.2. Gedifferentieerd waterlopenbeheer De inhoud van de titel komt niet tot uiting in de tekst. Er staat enkel dat manuele ruimingen de voorkeur genieten. ADVIES : vermelden op welke plaatsen (types waterloop) welke techniek zal toegepast worden. p. 29 W 3.2.1 Vorming lokale waterbeheerders Niet alleen exoten planten vormen een bedreiging voor de inheemse soorten, ook zou er aandacht moeten uitgaan naar exoten dieren zoals : roodwangschildpad, geelwangschildpad, blauwbandgrondel, brulkikker enz ADVIES : In de vorming voor lokale waterbeheerders ook info geven over het vóórkomen en het voorkómen van exoten dieren. p.31 N1.1.1 afbakening en inrichting natuurverbindingsgebieden In de omschrijving staat er vermeld : Dit project nam een officiële start op 1 februari 2003 en duurt 13 maanden. De opdracht moet resulteren in een voor de provincies bruikbare handleiding voor de afbakening en de inrichting van natuurverbindingsgebieden. ADVIES : Vermelden of de handleiding voor de afbakening en de inrichting van natuurverbindingsgebieden van het Instituut voor Natuurbehoud inmiddels klaar is en gebruikt wordt. p. 43 N. 3.2.1 Agrarisch natuurbeheer De PMiNa-Raad adviseerde bij het ontwerp PMJP 2004 om de nieuwsbrief ter sensibilisatie van de landbouwers jaarlijks te herhalen. Er werd toen op geantwoord dat dit in overweging wordt genomen. Het is dan ook jammer dat dit nu niet is opgenomen voor de planning 2005. ADVIES : nieuwsbrief ter sensibilisatie van de landbouwers toevoegen in de planning. p. 47 D1.1.1 Uitbouwen intern milieuzorgsysteem In zijn advies over de insteeknota Milieubarometer adviseerde de PMiNa-Raad, de indicatoren van het eerste deel de provincie als bedrijf uit de uitgebreide indicatorenlijst, te integreren in het Intern Milieuzorgsysteem en het in de milieubarometer te laten wegvallen. Ons inziens is er anders te veel overlap. Zo komt er ook in de milieubarometer meer ruimte vrij voor andere belangrijke (omgevings)indicatoren. ADVIES : 1. De PMiNa-Raad wenst advies te geven over de Situatieanalyse en het Actieplan. 2. De PMiNa-Raad vindt het belangrijk om de indicatoren ( registraties ) van het IMZ, bij wijze van voorbeeldfunctie naar andere besturen toe, te communiceren met de buitenwereld. 1B814DQ6DBN.DOC 3
p. 51 D1.1.2 Milieuverantwoord productgebruik De PMiNa-Raad begrijpt niet dat het netwerk van milieuaanspreekpunten pas operationeel kan zijn in 2007. Zelfs dan staat er voorzichtigheidshalve bij genoteerd vermoedelijk. Mogelijk is het dus nog later? De PMiNa-Raad begrijpt dat er eerst ervaring opgedaan moet worden met de centrale administratie, maar raadt toch aan niet te lang te wachten met het uitbouwen van een netwerk. ADVIES : het netwerk van milieuaanspreekpunten reeds uitbouwen in 2005, ten laatste in 2006. p. 54 D 1.1.4 Wateraudit bij nieuwbouw, herbouw of verbouwing ADVIES : bij geplande stappen vermelden wélke aanstiplijst voor duurzaam (drink)watergebruik men gaat hanteren. Uit het PMJP 2004 kan men afleiden dat deze intern werd opgemaakt. p. 56 D 1.1.5 Duurzame energie ADVIES : 1. Bij nieuwbouw of renovatie enkel superisolerende beglazing gebruiken (vb. Vormingscentrum Malle). De extra isolatieprestatie rechtvaardigt de kleine meerkost. 2. Voortdurend uitkijken naar mogelijkheden om op milieuvriendelijke manier zelf elektriciteit op te wekken in de provinciale instellingen en domeinen. p. 58 D1.1.6 Provinciale evenementen zo milieuvriendelijk mogelijk organiseren. De PMiNa-Raad is zeer verheugd met het project rond duurzame energie op Mano Mundo en met de samenwerking met JNM. Ook het draaiboek met de opgedane ervaringen, zal zeker ook andere organisatoren kunnen inspireren. De PMiNa-Raad staat ook positief tegenover het gebruik van milieuvriendelijke bekers. De provincie heeft een voortrekkersrol gespeeld bij de herbruikbare bekers. Momenteel zijn er echter ook composteerbare bekers op de markt. Deze hebben het voordeel dat ze niet moeten gewassen worden voor hergebruik (minder drinkwaterverspilling). Voor gebruik op festivals zijn deze zeer geschikt. Zo werden er deze zomer composteerbare bekers in PLA (polylactidemaïszetmeel) ingezet op het festival in Dranouter (op de markt gebracht door Alken-Maes). Bij de productie van deze beker, zijn er 20 tot 50 procent minder fossiele brandstoffen nodig dan bij de productie van een plastic beker. Hij kan bovendien onder hoge temperaturen en een hoge vochtigheidsgraad (industriële composteerinstallatie), composteren in ongeveer 50 dagen tot natuurlijke humus. Zelfs indien de selectieve inzameling niet optimaal is, veroorzaakt deze beker minder uitstoot van CO2 bij verbranding, dan de wegwerpbeker. Nadelen van de composteerbare beker zijn wel de telkens terugkerende productie en het niet goed composteren van de bekers die eindigen als zwerfvuil (gebruikers zijn mogelijk geneigd de beker gewoon als zwerfvuil achter te laten onder het mom hij vergaat wel ). Er is op dit ogenblik nog geen LCA gemaakt van de composteerbare beker t.o.v. de herbruikbare beker. Volgens STIP(OVAM) geniet de herbruikbare beker op dit moment nog steeds de voorkeur. Zij zijn echter ondertussen met het nodige studiewerk bezig. De zetmeelbeker is immers een belangrijke nieuwe ontwikkeling die nauwgezet dient opgevolgd te worden. ADVIES : Vooraleer eind 2005 de stock herbruikbare bekers volledig te hernieuwen, de meest recente ontwikkelingen over de composteerbare bekers opvragen en overwegen of er niet beter op composteerbare bekers overgeschakeld wordt. 1B814DQ6DBN.DOC 4
p. 60 D1.2.1 Communicatiebeleid rond IMZ uitbouwen naar eigen personeel In de omschrijving staat er in de 2 de alinea, dat het personeel elke week een milieutip zal ontvangen. Dit werd vroeger inderdaad uitgeprobeerd (is dus verleden tijd!) maar mislukte jammer genoeg. Blijkwaar werd deze omschrijving niet geactualiseerd. Bij Algemene en structurele opmerkingen heeft de PMiNa-Raad aangeraden om deze stukjes tekst gewoon weg te laten of sterk in te korten (actualiseren!). In 2004 werd er een communicatieplan opgemaakt, staat er bij geplande stappen. ADVIES : 1. De PMiNa-Raad advies vragen over het ontwerp communicatieplan 2. Het communicatieplan rond IMZ openbaar toegankelijk te maken via het internet. p. 72 D 2.1.8 Duurzaam bouwen en verbouwen stimuleren De PMiNa-Raad is verheugd dat Kamp C in 2005 op een selectie van bouwbeurzen in de provincie zal aanwezig zijn. De PMiNa-Raad had dit in zijn vorig advies aangeraden. Op p. 73 2 de punt lezen we invullen van de bedrijvenzone en het bedrijvencentrum met specifieke bedrijven die aan specifieke normen voldoen. Dit is wel erg vaag gesteld. Welke bedrijven bedoelt men juist? - bedrijven met ISO 14000- of EMAS-certificaat? - bedrijven in de duurzame bouwsector? - bedrijven die milieuvriendelijke producten maken? - bedrijven die inspanningen doen op vlak van energie, water, afval, mobiliteit? ADVIES : Verduidelijken welk type bedrijven men wil aantrekken op Kamp C en welke specifieke normen men hiervoor gaat hanteren. In zijn vorig advies had de PMiNa-Raad aangedrongen om de principes van duurzaam bouwen en verbouwen te promoten bij architecten. Daar werd toen op geantwoord dat deze doelgroep in de volgende jaren nog meer bereikt zal worden via informatiesessies. In het huidige PMJP is daar echter niets van terug te vinden. Tenzij dit vervat zit in programma van studiedagen en informatiesessies over duurzaam bouwen en informatie en documentatie verzamelen, bewerken en verspreiden. ADVIES : De naar onze mening uiterst belangrijke doelgroep, nl. architecten, expliciet vermelden bij de geplande projecten, zodat zij ook rechtstreeks worden aangesproken en zeker niet vergeten worden. p. 81 M1.1.1 Uitvoeren van een toetsing van het mobiliteitsbeleid In het najaar van 2004 wordt er verder gewerkt aan een toetsingsdocument, lezen we. Vervolgens wordt dit ontwerpdocument voorgelegd aan de PMiNa-Raad voor advies, wat we zeker toejuichen. Wat is echter de timing in 2005? Is het ganse jaar nodig voor afwerking van het document, adviesperiode en goedkeuring of gaat men in 2005 over tot de toetsing van het mobiliteitsbeleid zelf? ADVIES : De timing betreffende het afwerken en uitvoeren van het toetsingsdocument mobiliteitsbeleid in het jaar 2005 weergeven. 1B814DQ6DBN.DOC 5
p. 103 G4.1.1 provinciale adviesraad voor milieu- en natuur De PMiNa-Raad heeft bij project D1.1.1 en D1.2.1 gevraagd om advies te mogen geven bij volgende ontwerplannen uit het Intern Milieuzorgsysteem : Situatieanalyse, Actieplan en Communicatieplan. In M1.1.1 Uitvoeren van een toetsing van het mobiliteitsbeleid lezen we dat het toetsingsdocument zal worden voorgelegd aan de PMiNa-Raad voor advies. ADVIES : Geplande stappen aanvullen met de adviesvraag betreffende de ontwerp Situatieanalyse, het ontwerp Actieplan en het ontwerp Communicatieplan uit het Intern Milieuzorgsysteem alsook het ontwerp toetsingsdocument mobiliteitsbeleid. 1B814DQ6DBN.DOC 6
p. 110 I1.1.3. Interne organisatie en integratie De PMiNa-Raad betreurt de beslissing om hun secretaris niet meer te laten deelnemen aan het Milieuoverleg. De reden dat er interne discussies plaatsvinden tussen ambtenaren, die niet mogen bijgewoond worden door de secretaris is hoogst eigenaardig. Toen de secretaris nog deeltijds werd ingezet voor DMN-taken vormde dit immers geen enkel bezwaar. Het zou voor de PMiNa-Raad veel betekenen dat de secretaris op de hoogte gehouden wordt van de nieuwtjes uit de diensten en van de concreet uitgevoerde projecten via de bezoeken. De PMiNa-Raad is van mening dat dit de goede samenwerking alleen maar kan bevorderen. 1B814DQ6DBN.DOC 7