Interne Geneeskunde Predialyse polikliniek
Interne Geneeskunde U bent verwezen naar de predialyse polikliniek omdat de functie van uw nieren verstoord is en nierfunctievervangende behandeling in de toekomst waarschijnlijk nodig zal zijn. De predialyse polikliniek is onderdeel van de afdeling Nierziekten van het UMCG. Naast een optimale medische behandeling van de nieraandoening is een belangrijk doel van deze polikliniek om voorlichting te geven over de verschillende soorten nierfunctievervangende behandelingen. Ook worden de voorbereidingen getroffen die nodig zijn voor de gekozen behandeling. Op de polikliniek is ook aandacht voor de gevolgen van uw ziekte in het dagelijks leven. In deze folder worden het voorbereidende traject en de verschillende behandelwijzen beknopt voor u op een rij gezet. Nierfunctievervangende behandelingen Er zijn verschillende mogelijkheden voor nierfunctievervangende behandeling. Allen hebben voor- en nadelen. Deze zullen met u besproken worden tijdens de polikliniekbezoeken.ook kunt u uitgebreide schriftelijke informatie krijgen. Afhankelijk van uw medische situatie en in overleg met de nefroloog kan er gekozen worden uit de volgende behandelingen: Niertransplantatie Hemodialyse (kunstnierbehandeling) - in het centrum (overdag of s nachts) - thuis (overdag of s nachts) Peritionaaldialyse (buikspoeling) - thuis (overdag of s nachts) 1
Predialyse polikliniek Polikliniekbezoek De predialyse polikliniek is elke vrijdagochtend van 8.30 tot 12.00 uur open. Tijdens uw bezoek gaat u eerst naar de nefroloog. Dit is een specialist in nierziekten. Hierna gaat u naar de predialyseverpleegkundige. Vervolgens levert u bij het laboratorium op de poli uw 24-uurs urine in en wordt er bloed geprikt. Meestal wordt u in een bloedvat op uw hand geprikt om de bloedvaten in de arm te sparen. Die zijn namelijk in de toekomst mogelijk nodig voor dialyse. Tijdens een van uw eerste polibezoeken maakt u kennis met de diëtist en de maatschappelijk werker. Voorbereiding Nadat u in overleg met uw nefroloog een keuze heeft gemaakt voor een nierfunctievervangende behandeling wordt een aantal voorbereidingen getroffen. Niertransplantatie Patiënten die zijn aangewezen op nierfunctievervangende behandeling kunnen in aanmerking komen voor niertransplantatie. Voor iedere patiënt wordt deze mogelijkheid beoordeeld. Sommige patiënten hebben gezondheidsproblemen die transplantatie in de weg staan (bijvoorbeeld ontstekingen of een ernstige hartziekte). Zelden is leeftijd de enige reden om af te zien van transplantatie. Er zijn twee manieren om aan een donornier te komen. Ten eerste is er het wachtlijstsysteem van Eurotransplant. Via dit systeem komen mensen, die reeds dialyseren, (kunstnierbehandeling of buikspoeling) in aanmerking voor een nier van een overleden donor. De wachttijd is meerdere jaren. Patiënten op de 2
Interne Geneeskunde predialysepoli komen (nog) niet in aanmerking voor transplantatie omdat men pas wachttijd opbouwt nadat men is gestart met dialyse. De tweede mogelijkheid om aan een donornier te komen is via een levende donor, vaak iemand uit de familie of kennissenkring. Veel predialysepatiënten kunnen op deze manier getransplanteerd worden. Er wordt zoveel mogelijk gestreefd naar pre-emptieve transplantatie, dat wil zeggen, transplanteren voordat iemand moet beginnen met dialyse. Als u in aanmerking wilt komen voor transplantatie en er is een mogelijke donor, dan worden er poliklinisch, zowel bij u als bij de mogelijke donor, een aantal voorbereidende onderzoeken gedaan. Dit voorbereidingstraject duurt ongeveer zes maanden en wordt afgerond met een keuringsafspraak bij een nefroloog van de afdeling niertransplantatie. Hemodialyse (kunstnierbehandeling) Als u na overleg met de nefroloog heeft gekozen voor hemodialyse wordt tijdens een operatie een shunt aangelegd. Een shunt is een kunstmatig bloedvat dat nodig is om bloed te kunnen verkrijgen dat in een dialysemachine gereinigd wordt. Voordat die operatie kan plaatsvinden wordt er een vaatonderzoek gedaan om de doorgankelijkheid van uw aders en slagaders te meten. Na dit onderzoek krijgt u een afspraak met de vaatchirurg om de uitslag ven het onderzoek te bespreken. Wanneer uw nierfunctie daar aanleiding toe geeft, wordt u opgeroepen voor de geplande operatie. Peritoneaal dialyse (buikspoeling) Als u gekozen heeft voor buikspoeling wordt u door de nefroloog doorverwezen naar de chirurg. Deze zal met u de mogelijkheden voor het plaatsen van een buikkatheter bespreken. Wanneer uw nierfunctie daar aanleiding toe geeft wordt u opgeroepen voor de buikoperatie. 3
Predialyse polikliniek Multidisciplinair team Op de polikliniek krijgt u met verschillende mensen te maken die samenwerken in een multidisciplinair team. Het multidisciplinaire team bestaat uit een arts, predialyseverpleegkundigen, een diëtist, maatschappelijk werkers, een nurse practitioner diabetes en een vaattoegangscoördinator. De nefroloog bespreekt uw medische situatie met u. Vervolgens controleert de arts uw medicijngebruik en de bloeddruk en verricht lichamelijk onderzoek. De predialyseverpleegkundige geeft u mondelinge en schriftelijke informatie over de toekomstige nierfunctievervangende behandeling. Deze verpleegkundige geeft u ook een hepatitis B vaccinatie volgens landelijke richtlijnen. De diëtist informeert u over uw dieet en geeft u daarover schriftelijk voorlichtingsmateriaal. De maatschappelijk werker ondersteunt u bij het maken van een keuze voor de toekomstige nierfunctievervangende behandeling en geeft praktische informatie over bijvoorbeeld werk en financiën. De nurse practitioner diabetes geeft behandeladviezen aan diabetes patiënten. In overleg wordt afgesproken of de nurse practitioner de begeleiding van de diabetes overneemt. De toegangscoördinator is belast met het regelen van onderzoeken en behandelingen die te maken hebben met het verkrijgen van een toegang tot de bloedbaan of buikholte voor peritoneaal dialyse. 4
Interne Geneeskunde Dialysecentra Aan de predialyse polikliniek van het UMCG zijn twee dialysecentra verbonden. De dialyseafdeling in het UMCG zelf, en het Dialyse Centrum Groningen (DCG). Het DCG heeft verschillende vestigingen. De hoofdlokatie bevindt zich op het terrein van het UMCG. Andere locaties zijn gevestigd in Assen, Delfzijl, Stadskanaal en Terschelling. Tijdens één van de bezoeken aan de polikliniek krijgt u een rondleiding op het dialysecentrum op het UMCG terrein. Als u kiest voor hemodialyse kan dit in het DCG of in het UMCG. Peritoneaaldialyse wordt begeleid via het DCG. Doordat het DCG een aantal lokaties in de regio heeft kan hemodialyse meestal relatief dicht bij huis plaatsvinden. Tijdens uw bezoek aan het dialysecentrum laat de predialyseverpleegkundige u alle vormen van behandeling zien. Wij raden u aan iemand mee te nemen tijdens dit bezoek. U kunt de verkregen informatie dan later samen bespreken. Na dit bezoek maakt de maatschappelijk werker van het DCG een afspraak voor een huisbezoek. Hij/zij kan u onder andere ondersteuning bieden, praktische zaken bespreken en deze desgewenst regelen. Teambespreking Het multidisciplinaire team komt elke vrijdagmiddag na de poli bij elkaar voor de patiëntenbespreking. Tijdens deze bespreking worden de bloeduitslagen nauwkeurig bekeken en mogelijke veranderingen in medicijngebruik of dieet afgesproken. We verzoeken u daarom op vrijdagmiddag tussen 15.00 en 16.30 uur uur telefonisch bereikbaar te zijn. Wij kunnen u dan eventuele veranderingen doorgeven. 5
Predialyse polikliniek Wetenschappelijk onderzoek Een van de taken van een universitair medisch centrum is het doen van wetenschappelijk onderzoek. Het kan zijn dat u gevraagd wordt of uw gegevens gebruikt mogen worden voor onderzoek, bijvoorbeeld gericht op de behandeling van nierpatiënten. Uiteraard zal dit alleen gebeuren na goede uitleg en met uw schriftelijke toestemming. Tot slot De predialyse polikliniek is tussen 8.30 en 12.00 uur telefonisch te bereiken via telefoon nummer (050) 361 43 23. Op de onderstaande websites kunt u nuttige aanvullende informatie vinden: www.dialysecentrumgroningen.nl www.nierstichting.nl www.eurotransplant.nl www.umcg.nl/patiënten/ziekten/niertransplantatie 6
Interne Geneeskunde Aantekeningen 7
Predialyse polikliniek 8
Patiënteninformatie vlc 330/1005