Waterschap Regge en Dinkel Verslag van bevindingen 2013 Rapportage aan het algemeen bestuur concept

Waterschap Regge en Dinkel Verslag van bevindingen 2013 Rapportage aan het algemeen bestuur concept

Ernst & Young Accountants LLP Leonard Springerlaan 17 9727 KB Groningen Postbus 997 9700 AZ Groningen +31 88 407 10 00 +31 88 407 25 05 ey.com Het algemeen bestuur van Waterschap Regge en Dinkel Postbus 5006 7600 GA ALMELO Groningen, 27 mei 2014 Uitkomsten jaarrekeningcontrole 2013 Geachte leden van het algemeen bestuur, Het doet ons genoegen u verslag uit te brengen omtrent de uitkomsten van onze accountantscontrole van de jaarrekening 2013 van waterschap Regge en Dinkel. Wij willen u over de volgende onderwerpen informeren: uitkomsten jaarrekeningcontrole; kwaliteit beheersorganisatie; onafhankelijkheid en controleproces. Onze controle is gericht op het vormen van een oordeel omtrent de jaarrekening over 2013. Hierbij willen wij de medewerkers bedanken voor een efficiënte en prettige samenwerking. De mogelijkheid om een open dialoog met u als bestuur te voeren, vormt een essentieel onderdeel van het controleproces en de governance. Wij waarderen deze mogelijkheid om de inzichten die uit onze controle voortkomen met u te kunnen delen. mei met het dagelijks bestuur van waterschap Vechtstromen besproken. Een afschrift van dit verslag is toegezonden aan het dagelijks bestuur van waterschap Vechtstromen. Wij stellen het op prijs een en ander persoonlijk toe te lichten of eventuele vragen omtrent deze of andere met de controle verband houdende zaken te beantwoorden. Hoogachtend, Ernst & Young Accountants LLP drs. R.H. Bouman RA Het concept van dit verslag is op 12 mei 2014 met de organisatie en op 27 Ernst & Young Accountants LLP is een limited liability partnership opgericht naar het recht van Engeland en Wales en geregistreerd bij Companies House onder registratienummer OC335594. In relatie tot Ernst & Young Accountants LLP wordt de term partner gebruikt voor een (vertegenwoordiger van een) vennoot van Ernst & Young Accountants LLP. Ernst & Young Accountants LLP is statutair gevestigd te Lambeth Palace Road 1, London SE1 7EU, Verenigd Koninkrijk, heeft haar hoofdvestiging aan Boompjes 258, 3011 XZ Rotterdam, Nederland en is geregistreerd bij de Kamer van Koophandel Rotterdam onder nummer 24432944. Op onze werkzaamheden zijn algemene voorwaarden van toepassing, waarin een beperking van de aansprakelijkheid is opgenomen.

Inhoudsopgave Bestuurlijke samenvatting 3 Uitkomsten jaarrekeningcontrole 7 Kwaliteit beheersorganisatie 13 Onafhankelijkheid en controleproces 16

Bestuurlijke samenvatting

Bestuurlijke samenvatting Kernpunten uit onze rapportage Pagina 4 De kernpunten uit onze rapportage kunnen als volgt worden samengevat Uitkomsten jaarrekeningcontrole Conclusie van onze controle De jaarrekening is rechtmatig Financiële positie/kwaliteit van het resultaat Rechtmatigheid Wij hebben bij de jaarrekening 2013 van waterschap Regge en Dinkel een goedkeurende controleverklaring afgegeven met betrekking tot de getrouwheid. Dit betekent dat het jaarverslag en de jaarrekening 2013 zijn opgesteld in overeenstemming met de Waterschapswet en de in de programmarekening opgenomen balans en toelichting en rekening van baten en lasten een getrouwe weergave zijn van de financiële positie en baten en lasten van waterschap Regge en Dinkel. Wij hebben bij de jaarrekening van waterschap Regge en Dinkel een goedkeurende verklaring afgegeven met betrekking tot de rechtmatigheid. Dit betekent dat de baten en lasten en balansmutaties in de jaarrekening 2013 in overeenstemming zijn met de door het algemeen bestuur vastgestelde wet- en regelgeving. Het jaar 2013 is afgesloten met een positief resultaat van 1,7 miljoen, dit betreft een afwijking van 1,7 miljoen ten opzichte van Berap 2013-II (2,0%). Naar onze mening zou het jaarresultaat circa 0-3% van de geprognosticeerde lasten mogen bedragen, dat wil zeggen tussen 0 en 2,6 miljoen. Dit wil zeggen dat er sprake is van een goed begrotingsbeheer. De rechtmatigheidscontrole wordt uitgevoerd door het waterschap. Wij hebben deze werkzaamheden beoordeeld en concluderen dat wij kunnen steunen op de werkzaamheden van de interne controle. Onze rapportering van fouten en onzekerheden In de onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de belangrijkste bevindingen naar aanleiding van de uitgevoerde controles.

Kernpunten uit onze rapportage Kernpunten Pagina 5 Welke fouten en onzekerheden resteren nog? Uitkomsten jaarrekeningcontrole Ongecorrigeerde controleverschillen Ongecorrigeerde verschillen inzake rechtmatigheid (x 1.000) Post/omschrijving van de toelichting Fouten Onzekerheden Herrubricering Verwijzing Europese Aanbestedingen (rechtmatigheid) 393.000 - n.v.t. Pagina 11 Totaal 393.000 - n.v.t. Controletolerantie 851.000 2.554.000 Wij hebben geen ongecorrigeerde fouten voor wat betreft de getrouwheid. De geconstateerde fout van 393.000 voor wat betreft de rechtmatigheid is kleiner dan de door u vastgestelde en door ons gehanteerde controletolerantie. Op basis daarvan hebben wij bij de jaarrekening 2013 zowel betreffende de getrouwheid als de rechtmatigheid een goedkeurende verklaring kunnen verstrekken. De geconstateerde fout heeft betrekking op het niet naleven van Europese aanbestedingsrichtlijnen. Een toelichting hebben wij opgenomen in het hoofdstuk Uitkomsten jaarrekeningcontrole.

Managementsamenvatting Kernpunten uit onze rapportage Pagina 6 De kernpunten uit onze rapportage kunnen als volgt worden samengevat Belangrijke ontwikkelingen in 2013 Fusie met waterschap Regge en Dinkel per 1 januari 2014 een feit Jaarrekeningcontrole goed verlopen Waarderingsgrond slagen niet aangepast Met ingang van 1 januari 2014 is waterschap Regge en Dinkel gefuseerd met waterschap Velt en Vecht en is de nieuwe organisatie waterschap Vechtstromen een feit. Het nieuwe waterschap werkt vanuit twee locaties; in Almelo en in Coevorden. De jaarrekening van waterschap Regge en Dinkel is opgesteld onder verantwoordelijkheid van waterschap Vechtstromen en zal ook door het bestuur van waterschap Vechtstromen worden vastgesteld. Wij hebben geconstateerd dat de jaarrekening en de werkzaamheden met betrekking tot interne controle over 2013 nog zijn afgerond door de medewerkers die deze werkzaamheden de afgelopen jaren ook hebben verricht, waardoor sprake is geweest van een soepel controleproces. Waterschap Regge en Dinkel heeft voor het opstellen van de jaarrekening 2013 haar waarderingsgrondslagen niet aangepast aan de waarderingsgrondslagen van het nieuwe waterschap Vechtstromen. Dit is ook toegestaan volgens de verslaggevingsregels. Wel heeft het waterschap op diverse punten overeenstemming gezocht in de berekening van schattingsposten met de werkwijze van waterschap Velt en Vecht (bijvoorbeeld pensioenvoorziening en wachtgeldvoorziening). Wij hebben de waarderingsgrondslagen van waterschap Vechtstromen niet nader beoordeeld en kunnen dus het effect van een mogelijke herwaardering op de beginbalans van waterschap Vechtstromen op dit moment niet inschatten. Wel willen wij u meegeven dat het mogelijk is dat de eindbalans van waterschap Regge en Dinkel kan afwijken van de beginbalans zoals zal worden ingebracht in waterschap Vechtstromen, doordat andere waarderingsgrondslagen van toepassing zijn.

Uitkomsten jaarrekeningcontrole

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Conclusie van de controle Pagina 8 Controleverklaring Wij hebben een goedkeurende controleverklaring verstrekt bij de jaarrekening van waterschap Regge en Dinkel over het boekjaar eindigend op 31 december 2013. In deze verklaring bevestigen wij dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2013 als van de activa en passiva per 31 december 2013 in overeenstemming met de Waterschapswet. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties over 2013 in alle van materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met de relevante wet- en regelgeving, waaronder verordeningen van het waterschap. De jaarrekening en het jaarverslag dienen te worden opgemaakt in overeenstemming met de Waterschapswet. Wij hebben vastgesteld dat de jaarrekening 2013 van uw waterschap geen materiële afwijkingen vertoont ten opzichte van de voorschriften van de Waterschapswet. Daarnaast is door ons nagegaan of het jaarverslag de minimale wettelijk voorgeschreven informatie bevat en of de inhoud van dit verslag geen tegenstrijdigheden bevat met de door ons gecontroleerde jaarrekening. Wij hebben vastgesteld dat de inhoud van het jaarverslag niet strijdig is met de jaarrekening. Wij zijn er bij ons oordeel van uitgegaan dat het algemeen bestuur de nu overlegde jaarrekening ongewijzigd vaststelt. Indien er nog wijzigingen worden aangebracht in de definitieve vorm van de jaarrekening dienen wij deze te beoordelen alvorens onze controleverklaring hierbij mag worden opgenomen. Controleverschillen Wij hebben tijdens onze controle geen controleverschillen geconstateerd welke groter zijn dan de rapporteringstoleranties zoals vastgesteld door het Algemeen Bestuur in het controleprotocol d.d. 17 december 2008.

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Onze analyse van het resultaat 2013 Pagina 9 Voordelig resultaat nader besproken Het saldo van baten en lasten (na bestemming) over het jaar 2013 bedraagt 1,7 miljoen voordelig ten opzichte van een begroot saldo van nihil bij de gewijzigde begroting. Het resultaat over 2013 ten opzichte van de gewijzigde begroting kan als volgt worden weergegeven: Bedragen x 1.000 Totale lasten Totale baten Resultaat vóór bestemming Gewijzigde begroting 86.581 85.659 Rekening 2013 Afwijking 85.144 85.932 1.437 273 (922) 788 1.710 Mutaties in reserve 922 922 - Uw begrotingsbeheer op orde Het jaar 2013 is afgesloten met een positief resultaat van 1,7 miljoen, bij een begrote sluitende begroting. Naar onze mening zou het jaarresultaat circa 0%-3% van de geprognosticeerde lasten mogen bedragen, dat wil zeggen tussen 0 en 2,6 miljoen. Het resultaat 2013 bedraagt ongeveer 2,0% van de geprognosticeerde lasten. Het verschil ten opzichte van de gewijzigde begroting wordt in de jaarrekening uitgebreid toegelicht en wordt veroorzaakt door verschillende posten. Het resultaat is met name beïnvloed door hogere lasten als gevolg van afwaarderingen van activa (-/- 0,8 miljoen) en lagere lasten als gevolg van onderuitputting van de gebudgetteerde onvoorziene lasten ( 0,5 miljoen) en lagere dan geraamde goederen en diensten derden ( 1,9 miljoen). De baten zijn daarnaast ook hoger dan geraamd als gevolg van het saldo van de volgende afwijkingen: vrijval vanuit de voorzieningen ( 0,2 miljoen), hogere dan geraamde baten vanuit de heffingen ( 0,2 miljoen), hogere lasten als gevolg van het minder kunnen activeren van lasten dan geraamd (-/- 0,7 miljoen) en diverse andere voordelen ( 0,4 miljoen). Resultaat na bestemming 0 1.710 1.710

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Onze analyse van het resultaat 2013 Pagina 10 Analyse van het weerstandsvermogen Reservepositie in 2013 toegenomen Het eigen vermogen, inclusief het resultaat na bestemming, bedraagt ultimo 2013 volgens de jaarrekening 34,2 miljoen en is ten opzichte van 2012 gestegen met 0,8 miljoen. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door het rekeningresultaat 2013 en de (per saldo) onttrekkingen uit de bestemmingsreserves. Paragraaf weerstandsvermogen In het kader van de op handen zijnde fusie is afgelopen jaren gekozen om de inventarisatie van de risico s niet opnieuw uit te voeren. Dat betekent dat de paragraaf weerstandsvermogen op dit moment geen actueel beeld geeft van de risico s die het waterschap loopt. De beschikbare weerstandscapaciteit is 8,0 miljoen. De gecalculeerde risico s bedragen 4,0 miljoen. Hiermee wordt het weerstandsvermogen als ruim voldoende geacht. Hierbij wordt door ons de kanttekening gemaakt dat dit gebaseerd is op de niet geactualiseerde risico s. Wij adviseren het nieuwe waterschap Vechtstromen om een concern brede risicoanalyse op te stellen en beleid te bepalen ten aanzien van de hoogte van de weerstandscapaciteit. Wij hebben op dit moment geen inzicht in hoeverre bovenstaande al is uitgevoerd door waterschap Vechtstromen.

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Bevindingen inzake jaarrekening Pagina 11 Voorziening belastingdebiteuren De belastingheffing en -inning vindt plaats door GBLT. De voorziening uitgedrukt in een percentage van het openstaande saldo belastingdebiteuren daalt fors ten opzichte van voorgaand jaar. De reden hiervan is dat het productieproces als gevolg van de overgang naar een nieuw software pakket een tijd stil heeft gelegen bij het GBLT. Hierdoor staat er in de jaarrekening van GBLT een positie 'nog op te leggen' van ongeveer 1.000.000 (achterstand). Conform voorgaand jaar heeft u inzake de economische recessie rekening houdend met de mogelijkheid van faillissementen van bedrijven een additionele voorziening getroffen. De voorziening bedroeg eind 2012 250.000 waarvan nu nog 166.000 resteert. U bent van mening dat deze voorziening toereikend is. Wij kunnen ons verenigen met het vormen van deze voorziening. Wij vragen het Dagelijks Bestuur vanuit de opdrachtgeverrol blijvende aandacht voor het snel innen van de belastingen te geven, zodat een minder groot financieel risico gelopen wordt. Belastingopbrengsten Voor een nadere toelichting op de belastingopbrengsten verwijzen wij naar de jaarrekening en paragraaf 4.4 inzake waterschapsbelastingen. De belastingopbrengsten worden geïnd door GR GBLT (gemeenschappelijke regeling Lococensus Tricijn). Er is een controleverklaring met beperking verstrekt bij de jaarrekening 2013 van GBLT en goedkeurende controleverklaring bij de belasting-verantwoording 2013 van Waterschap Regge en Dinkel. De verklaring met beperking bij het GBLT heeft betrekking op het niet volledig naleven van de aanbestedingsregels, maar werkt niet door naar de jaarrekening van Waterschap Regge en Dinkel. Naleving europese aanbestedingsrichtlijn Interne toets op de naleving van het aanbestedingsbeleid Voor 2013 zijn, conform voorgaande jaren, repressieve interne controlewerkzaamheden uitgevoerd om vast te stellen in hoeverre de inkooplasten van uw waterschap conform de geldende aanbestedingsregels tot stand zijn gekomen. Hierbij is de interne controle ingestoken op het niveau van crediteuren. Deze repressieve controlemethodiek is achteraf uitgevoerd en is dus voornamelijk constaterend van aard geweest. UItkomsten Uit de uitgevoerde interne controlewerkzaamheden blijkt een totaal aan fouten van 393.000. Wij hebben deze fouten meegenomen in onze foutenevaluatie. De fout van 393.000 betreft een drietal aanbestedingen die ook in 2012 reeds als fout zijn aangemerkt. Uw organisatie heeft hiertoe in 2013 herstelmaatregelen genomen (aanbestedingen doorlopen) zodat deze onrechtmatigheden in 2014 niet meer voorkomen. Een adequaat contractenregistratiesysteem is een belangrijk beheersingsinstrument voor wat betreft risicomanagement en de uitvoering van het aanbestedingsbeleid. Wij hebben uw organisatie geadviseerd nadere waarborgen te treffen teneinde een volledige registratie binnen het contractenregistratiesysteem te realiseren. Nadat de volledigheid van het contractenregister kan worden vastgesteld kan een invulling worden gegeven aan het contractmanagement. Hieronder valt het monitoren van de afloop van contracten en het tijdig initiëren van nieuwe contractonderhandelingen en offerte- en/of aanbestedingsprocedures.

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Grondslagen van financiële verslaggeving Pagina 12 Wet normering topinkomens Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingevoerd. Op basis van deze wet is de bezoldiging van topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector in dienstverband en bij ontslag wettelijk gemaximeerd. Voor de bezoldiging van topfunctionarissen geldt naast de maximering een publicatieverplichting in de jaarrekening. Dit geldt eveneens voor bezoldiging van niet-topfunctionarissen indien zij de maximale bedragen van topfunctionarissen overschrijden. In het kader van de jaarrekening 2013 heeft u een analyse uitgevoerd van de topfunctionarissen binnen uw organisatie. Tevens heeft u vastgesteld of er andere functionarissen zijn die een hogere bezoldiging dan de gestelde maxima kennen. Deze informatie heeft u opgenomen in de toelichting op de jaarrekening. Bij het waterschap valt de secretaris-directeur onder de definitie van topfunctionaris en dient de bezoldiging toegelicht te worden in de jaarrekening. De bezoldiging van de secretaris-directeur is opgenomen in de toelichting van de jaarrekening. Wij kunnen ons verenigen met de verantwoording van de WNT in de jaarrekening. Overschrijding EMU-saldo In de paragraaf EMU-saldo wordt ingegaan op het verloop van het EMUsaldo gedurende de afgelopen jaren. Voor waterschap Regge en Dinkel is de referentiewaarde gesteld op 9,3 miljoen. Uit de jaarrekening 2013 blijkt dat het werkelijke EMU-saldo 16,9 miljoen bedraagt, dit betreft een overschrijding van 7,6 miljoen. Het EMU-saldo wordt gemonitord door het ministerie van Financiën, op dit moment is duidelijk dat het ministerie op micro-niveau geen actie zal ondernemen op een overschrijding. Wij adviseren het nieuwe Waterschap Vechtstromen om het verloop van het EMU-saldo periodiek te monitoren en waar nodig/mogelijk bij de te sturen om een overschrijding te voorkomen. Aanvaardbaarheid van de grondslagen van waardering en resultaatbepaling Naar onze mening zijn de door het dagelijks bestuur gekozen waarderingsgrondslagen aanvaardbaar en consistent toegepast met betrekking tot de significante jaarrekeningposten en bijzondere transacties. Dit geldt tevens voor het tijdstip waarop die transacties hebben plaatsgevonden, de periode waarin zij zijn verantwoord en de desbetreffende toelichtingen in de jaarrekening. Schattingsprocessen binnen de jaarrekening Het dagelijks bestuur is verantwoordelijk voor het maken van schattingen bij het opmaken van de jaarrekening. Als accountant van het algemeen bestuur beoordelen wij deze door het dagelijks bestuur gemaakte schattingen. We kunnen instemmen met de door het dagelijks bestuur gemaakte inschattingen en waarderingsgrondslagen.

Kwaliteit beheersorganisatie

Kwaliteit beheersorganisatie Interne beheersing Pagina 14 Onze bevindingen in het kader van uw interne beheersing In onze managementletter 2013, uitgebracht aan de directie op 29 oktober, hebben wij onze bevindingen en aanbevelingen van onze tussentijdse controle 2013 opgenomen. Wij constateren dat waterschap Regge en Dinkel onze aanbevelingen en bevindingen voortvarend oppakt. Wij hebben derhalve vastgesteld dat onder andere de in de managementletter genoemde aanvullende werkzaamheden inzake de inkopen, de kostenanalyse en de gevraagde aansluitingen tijdig en toereikend zijn opgepakt. Ten tijde van de interim-controle is vastgesteld dat het vier-ogen-principe bij de autorisatie van facturen in de praktijk niet alle risico s afdekt voor wat betreft de prestatieverklaring. Dit betekent dat sprake is van onvoldoende functiescheiding in het inkoopproces. Aanvullend zijn door het waterschap Regge en Dinkel werkzaamheden verricht door middel van een analyse en deelwaarneming op de kosten en daarnaast zijn door de budgethouders de PVR s (periodieke voortgangsrapportages) geanalyseerd en bekrachtigd door middel van ondertekening. Uit deze werkzaamheden zijn geen bijzonderheden geconstateerd. Wij hebben geen significante leemtes in de interne beheersing geconstateerd. Automatisering In het kader van de controle van de jaarrekening brengt de accountant ook verslag uit omtrent zijn bevindingen met betrekking tot de continuïteit en betrouwbaarheid van de geautomatiseerde gegevensverwerking. Onze controle was niet primair gericht op het doen van een uitspraak omtrent de continuïteit en betrouwbaarheid van (delen van) de geautomatiseerde gegevensverwerking en wij hebben daartoe ook geen opdracht van het management ontvangen. De jaarrekeningcontrole heeft geen tekortkomingen in de continuïteit en betrouwbaarheid van de geautomatiseerde gegevensverwerking aan het licht gebracht. Geen sprake van begrotingsoverschrijdingen Met de controle op de juiste toepassing van het begrotingscriterium toetsen wij of het budgetrecht van het algemeen bestuur is gerespecteerd. Wij hebben vastgesteld dat er geen sprake is van overschrijdingen van de begrote lasten. Onze bevindingen in het kader van rechtmatigheid Wij hebben bij de controle over 2013 de rechtmatigheid getoetst conform de bepalingen van het Besluit accountantscontrole decentrale overheden (BADO) en het controleprotocol 2013 van Waterschap Regge en Dinkel. Bij onze controle hebben wij aandacht gegeven aan de volgende onderwerpen: het rechtmatigheidsbeheer; de naleving van het voorwaardencriterium; de begrotingsrechtmatigheid; het misbruik-en-oneigenlijk-gebruikcriterium; de niet-financiële beheershandelingen Het controleprotocol, inclusief het normenkader is door het algemeen bestuur vastgesteld. Het normenkader is intern bij uw waterschap vertaald in een intern controleplan, waarin de uit te voeren werkzaamheden zijn opgenomen. De werking van deze maatregelen is met voldoende diepgang getoetst en de uitkomsten hiervan zijn voor de processen voldoende duidelijk onderbouwd vastgelegd. Wij zijn van mening dat Waterschap Regge en Dinkel voor het boekjaar 2013 een deugdelijk rechtmatigheidsonderzoek heeft uitgevoerd.

Kwaliteit beheersorganisatie Interne beheersing Pagina 15 Niet-financiële beheershandelingen vallen buiten de scope van rechtmatigheidscontrole Handelingen en beslissingen van niet-financiële aard vallen buiten de scope van de rechtmatigheidscontrole door de accountant. De accountant toetst deze handelingen en beslissingen niet inhoudelijk door gegevensgericht onderzoek. Volstaan wordt in dit kader met het beoordelen van het interne systeem van risicoafwegingen. Binnen dit systeem moeten voorwaarden zijn geschapen om risico s goed te kunnen beoordelen en in de tijd te kunnen volgen. Wij hebben ons een beeld gevormd over de wijze van totstandkoming van de inventarisatie van de risico s en de getrouwe weergave van de hieruit mogelijk voortvloeiende financiële gevolgen in de paragraaf Weerstandsvermogen van het jaarverslag. Daarnaast hebben wij gericht geïnformeerd naar de lopende procedures waarbij het waterschap betrokken is, teneinde indicaties te verkrijgen over de eventuele risico s op dit vlak. Op grond hiervan beschikken wij niet over aanwijzingen die een nader onderzoek naar de (financiële) gevolgen noodzakelijk maakt.

Onafhankelijkheid en controleproces

Onafhankelijkheid en controleproces Ons controleproces Pagina 17 Wat is de reikwijdte van onze opdracht Conform de aan ons verleende opdracht hebben wij de jaarrekening 2013 van waterschap Regge en Dinkel gecontroleerd. Deze jaarrekening is onder verantwoordelijkheid van het dagelijks bestuur opgesteld. Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel te geven over de jaarrekening, als bedoeld in artikel 109, tweede lid, van de Waterschapswet. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder het Besluit accountantscontrole decentrale overheden (Bado) en het door het algemeen bestuur vastgestelde controleprotocol. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. waterschap. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving, van de redelijkheid van schattingen die het dagelijks bestuur heeft gemaakt en een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Onze onafhankelijkheid is gewaarborgd Wij vinden het als uw accountant belangrijk om eventuele bedreigingen ten aanzien van de onafhankelijkheid te melden. Wij hebben gedurende het jaar geen onafhankelijkheidsissues geconstateerd. Onze controleaanpak in het kort Onze controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van zowel de baten en lasten als de activa en passiva, alsmede het voor de naleving van de wet- en regelgeving relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn, maar die niet ten doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van het

Onafhankelijkheid en controleproces Ons controleproces Pagina 18 De met u afgesproken goedkeurings- en rapporteringstoleranties Op grond van het Besluit accountantscontrole decentrale overheden stelt het algemeen bestuur de goedkeuringstolerantie vast die de accountant bij zijn jaarrekeningcontrole dient te hanteren. Het normenkader en de goedkeuringstolerantie zijn 28 november 2011 vastgesteld door het algemeen bestuur. Op grond van de jaarrekening 2013 bedraagt de goedkeuringstolerantie voor fouten afgerond 851.000 (1%) en voor onzekerheden 2.554.000 (3%). Als de goedkeuringstolerantie niet wordt overschreden, kan een goedkeurende controleverklaring afgegeven worden. Deze goedkeuringstolerantie is een kwantitatief criterium. De uiteindelijke oordeelsvorming is echter altijd een combinatie van kwalitatieve en kwantitatieve afwegingen. De rapporteringstolerantie, de maatstaf die geldt voor het rapporteren van fouten en onzekerheden, is door het algemeen bestuur bepaald op 85.000 (0,1% van de begrote lasten). Fouten in de jaarrekening (% lasten) Onzekerheden in de controle (% lasten) Beperking Goedkeuringstolerantie Goedkeurend Oordeelonthouding < 1% > 1 < 3% - > 3% < 3% > 3 < 10% > 10% - Afkeurend Begrotingsbeheer Met de controle op de juiste toepassing van het begrotingscriterium toetsen wij of het budgetrecht van het algemeen bestuur is gerespecteerd. Voor een juiste oordeelsvorming is het van belang in hoeverre de begrotingsoverschrijding past binnen het door het algemeen bestuur geformuleerde beleid en/of wordt gecompenseerd door hogere opbrengsten. Wij beoordelen bij onze controle de overschrijdingen ten opzichte van de begrote lasten per kostensoort. Dit betreffen enkel de lasten omdat hierop een beoordeling en rapportering van de accountant wordt gevraagd vanuit de Kadernota Rechtmatigheid. Het is de verantwoordelijkheid van het dagelijks bestuur om begrotingsafwijkingen tijdig te signaleren en te rapporteren aan het algemeen bestuur. Het is de verantwoordelijkheid van het algemeen bestuur om hier dan tijdig een besluit over te nemen. Het is de verantwoordelijkheid van de accountant om de begrotingsrechtmatigheid van de lasten en investeringen te toetsen. Dit doen wij onder andere door: vast te stellen of begrotingsafwijkingen tijdig zijn gesignaleerd en zijn omgezet in een begrotingswijziging ter autorisatie aan het algemeen bestuur; vaststellen of kostenoverschrijdingen leiden tot een onrechtmatigheid, welke meegewogen moet worden in het accountantsoordeel of niet. Kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid hoeven niet te worden meegewogen in het accountantsoordeel. Wij hebben tijdens onze controle geen controleverschillen geconstateerd welke groter zijn dan de rapporteringstoleranties zoals vastgesteld door het Algemeen Bestuur in het controleprotocol d.d. 28 november 2011.