DE AIFMD - NOG 90 DAGEN Op 22 juli 2013 zal de AIFMD*, inclusief de Uitwerkingsverordening**, in Nederland van kracht zijn. Voor veel beheerders van bijvoorbeeld vastgoedfondsen en private equity fondsen betekent dit dat er nog een hoop werk te verzetten is. Bent u al bezig om uw organisatie op orde te krijgen naar aanleiding van de nieuwe wettelijke vereisten? We hebben voor u alvast de meest recente ontwikkelingen in deze Nieuwsbrief op een rij gezet. De timing: Het team Financiering van Lexence kan u assisteren bij: het analyseren van de impact van de AIFMD op uw organisatie de implementatie van de AIFMD in uw organisatie het begeleiden van het vergunning- of registratietraject RECENTE AANKONDIGINGEN VAN DE AFM - VERGUNNINGSAANVRAAG EN REGISTRATIE Nederlandse beheerders van beleggingsinstellingen zullen, vanwege toezicht op de naleving van de AIFMD, te maken krijgen met zowel de AFM als met de DNB. Dit geldt niet alleen als de beheerder onder het vergunningsregime valt, maar ook als hij onder het registratieregime valt. Lees meer DE BEWAAROVEREENKOMST TUSSEN BEWAARDER EN BEHEERDER De Uitwerkingsverordening bevat onder andere een lange reeks vereisten waaraan de schriftelijke bewaarovereenkomst tussen de bewaarder en beheerder moet voldoen. Uit deze vereisten zijn zowel verplichtingen te ontwaren die betrekking hebben op de beheerder, als verplichtingen die betrekking hebben op de bewaarder. Lees meer DE BEROEPSAANSPRAKELIJKHEID VAN DE BEHEERDER De AIFMD bevat de verplichting voor de beheerder om potentiële aansprakelijkheidsrisico s, die voortvloeien uit de activiteiten van de beheerder, te dekken. Het dekken van deze risico s kan op twee manieren: door het aanhouden van additioneel eigen vermogen of door middel van een aansprakelijkheidsverzekering. 1/11
Lees meer DE LICHTERE REGELING De AIFMD voorziet ook in een lichtere regeling. Voor beheerders waarop de lichtere regeling van toepassing is, geldt geen vergunningsplicht, maar wel een verplichting om een melding te doen aan de bevoegde autoriteiten van hun lidstaat van herkomst alsmede om aan die autoriteiten bepaalde informatie te verstrekken. Lees meer Wilt u meer weten over deze onderwerpen of heeft u vragen? Neem dan contact op met Charles Destrée op (020) 5736 851. Met vriendelijke groet, Lexence Team Financiering * Richtlijn 2011/61/EU van het Europees Parlement en de Raad van 8 juni inzake beheerders van alternatieve beleggingsinstellingen. ** Op 19 december 2012 heeft de Europese Commissie gedelegeerde regelgeving vastgesteld ter aanvulling van de bepalingen in de AIFMD, genaamd de Uitwerkingsverordening. 2/11
AFM - VERGUNNINGSAANVRAAG & REGISTRATIE Nederlandse beheerders van beleggingsinstellingen zullen vanwege toezicht op de naleving van de AIFMD te maken krijgen met zowel de AFM als met de DNB. Dit geldt niet alleen als de beheerder onder het vergunningsregime valt, maar ook als hij onder het registratieregime valt. Contact met de toezichthouders op basis van de AIFMD zal in de toekomst dus een gegeven worden. Daarnaast blijven zij de vastgoedfondsensector verscherpt in het vizier houden. Zo heeft de AFM, bij de recente presentatie van het jaarverslag, aangekondigd dat er dit jaar bijzondere aandacht zal zijn voor partijen die een vergunning nodig hebben vanwege de verhoging van de vrijstellingsgrens van 50.000 euro naar 100.000 euro. DE VERGUNNINGSAANVRAAG Onlangs heeft de AFM bekendgemaakt dat beheerders vanaf 22 mei 2013 de vergunningsaanvraag kunnen starten. Dit dient te geschieden op basis van het recentelijk gepubliceerde Aanvraagformulier vergunning beheerder alternatieve beleggingsinstelling(en) (Beheerdersformulier). Daarnaast dient per beleggingsinstelling het Meldingsformulier beleggingsinstelling te worden ingevuld en ingediend bij de AFM (Beleggingsinstellingsformulier). Bij dit formulier hoort tenslotte het supplement Meldingsformulier bewaarder, dit is wederom een uitgebreid formulier dat alle relevante informatie over de bewaarder van de beleggingsinstelling moet bevatten (Bewaardersformulier). De informatie en de bijlagen die door middel van deze formulieren moeten worden verstrekt worden hieronder kort besproken. Voorts bespreken wij kort de vereisten voor de betrouwbaarheid en deskundigheid van de beleidsbepalers. Het Beheerdersformulier In dit formulier moet onder meer informatie worden verschaft over de volgende onderwerpen: inrichting van de bedrijfsvoering van de beheerder (groeps)structuur van de beheerder soorten beleggingen die de beheerder beheert aan welke partijen de beheerder taken uitbesteedt financiële positie van de beheerder beloningsbeleid en een overzicht van bepaalde medewerkers beleggingsdiensten of nevendiensten die de beheerder ook verleent dagelijkse beleidsbepalers (de te toetsen personen) Bij het Beheerdersformulier moet de volgende documentatie worden aangeleverd ten aanzien van de beheerder: kopie uittreksel handelsregister businessplan beschrijving van de inrichting van de bedrijfsvoering organogram van (de groep van) de beheerder beschrijving inzake uitbesteding 3/11
kopie controleverklaring en onderliggende jaarrekening of vermogensopstelling overzicht beheerde beleggingsinstellingen en waarde beheerde activa beschrijving beloningsbeleid en onderbouwing toepassing schema medewerkers beleid omtrent privébeleggingen Meldingsformulier benoeming van de te toetsen personen inclusief bijlagen (geschiktheidmatrix, betrouwbaarheidsformulieren, referentenformulieren) En, indien van toepassing: kopie vergunning(en) buitenlandse toezichthouder(s) uittreksel uit het handelsregister of daarmee vergelijkbare buitenlandse instantie betreffende buitenlandse entiteiten diverse documenten betreffende externe taxateur diverse documenten betreffende prime broker(s) diverse documenten betreffende financiële verplichtingen kopie polis beroepsaansprakelijkheidsverzekering en betalingsbewijs Meldingsformulier Beleggingsinstelling voor aan te melden beleggingsinstellingen, en eventuele subfondsen en aandelenklassen Meldingsformulier Bewaarder voor elke aan te melden beleggingsinstelling Het Beleggingsinstellingsformulier Per beleggingsinstelling waarover de beheerder beheer voert of voornemens is te gaan voeren moet dit formulier worden ingevuld. Het betreft de volgende informatie: contactgegevens beleidsbepalers bewaarder soorten belegging en het type beleggingsinstelling open-end/closed-end, verhandelbaarheid en prospectusinformatie (ingeval het gaat om een closed-end beleggingsinstelling dient te worden aangegeven of de deelnemingsrechten verhandelbaar zijn en van welk type prospectus gebruik wordt gemaakt) overeenkomst van beheer en bewaring Bij het Beleggingsinstellingsformulier moet de volgende documentatie worden aangeleverd ten aanzien van de beleggingsinstelling: reglement of statuten en bijbehorende documentatie en organogram Meldingsformulier benoeming voor de toetsing van personen prospectus bijlage informatieverstrekking beleggers indien de instelling al actief is: het meest recente jaarverslag van de instelling voorzien van een controleverklaring door een accountant 4/11
Het Bewaardersformulier Dit uitgebreide formulier vergezelt telkens het Beleggingsinstellingsformulier. Het betreft de volgende informatie: contactgegevens omschrijving van de verhouding tussen het hoofdkantoor en het Nederlandse bijkantoor type bewaarder (bv. alternatieve bewaarder bij vastgoed of private equity fondsen) beleidsbepalers beschrijving van de bedrijfsvoering door de bewaarder andere activiteiten van de bewaarder uitbesteding door de bewaarder kwijting van aansprakelijkheid door de bewaarder kopie en gedetailleerde uiteenzetting van de overeenkomst inzake beheer en bewaring Bij het Bewaardersformulier moet de volgende documentatie worden aangeleverd ten aanzien van de bewaarder: controleverklaring inzake het eigen vermogen van de bewaarder overeenkomst inzake beheer en bewaring En, indien van toepassing: kopie van het uittreksel uit het Handelsregister documenten inzake de relatie tussen hoofdkantoor en bijkantoor toelichting intra-groep vorderingen en verplichtingen bewaarder inclusief schatting opeisbaarheid akten van verpandingen en/of garantstelling(en) kopie verleende vergunning(en) bewijs toelating als UCITS-bewaarder Meldingsformulier(en) benoeming organogram inschrijving beroepsregister/documentatie inzake regels beroepsmoraal beschrijving van de bedrijfsvoering van de bewaarder kopie uitbestedingsovereenkomst(en) eigen bijlagen GESCHIKTHEID EN BETROUWBAARHEID VAN BELEIDSBEPALERS De dagelijks beleidsbepalers en commissarissen van de beheerder moeten geschikt en betrouwbaar zijn. Voor elk van deze te toetsen personen moet een Meldingsformulier benoeming worden ingevuld. (Dagelijks) beleidsbepalers kunnen ook rechtspersonen zijn. In dat geval worden de beleidsbepalers van deze rechtspersoon aangemerkt als (dagelijks) beleidsbepalers. Zijn dit 5/11
wederom rechtspersonen dan dient te worden aangegeven wie de beleidsbepalers van deze rechtspersoon zijn. Dit dient te worden herhaald totdat wordt uitgekomen bij alle natuurlijke personen die beleidsbepalers zijn. Per (dagelijks) beleidsbepaler en commissaris dient het formulier Betrouwbaarheidsonderzoek te worden ingevuld. Voor het collectief van dagelijks beleidsbepalers en voor het collectief van commissarissen dient een Geschiktheidsmatrix te worden ingevuld. Bron: www.afm.nl/nl/professionals/afm-voor/aifm/aifm/vergunningregistratie/vergunning.aspx HET REGISTRATIEREGIME Indien de beheerder niet onder het vergunningsregime valt, valt hij onder het registratieregime. Ook de beheerder die onder het registratieregime valt, kan de registratieaanvraag starten vanaf 22 mei 2013. Hieronder bevindt zich een beknopt overzicht van de gegevens die voor de registratieaanvraag moeten worden aangeleverd: algemene gegevens beheerder algemene gegevens beleggingsinstelling waarover de beheerder het beheer voert of voornemens is te gaan voeren beleggingsstrategie per beleggingsinstelling Bron: www.afm.nl/nl/professionals/afm-voor/aifm/aifm/vergunningregistratie/registratie.aspx Bovenstaande informatie dient aan de AFM te worden verstrekt op het moment van aanmelding voor het registratieregime. PERIODIEKE INFORMATIEVERSTREKKING Naast de eenmalige informatieverplichting voor de Nederlandse beheerder van een beleggingsinstelling bij de registratie of vergunningsaanvraag geldt voor de beheerder, nadat de vergunning is verkregen of nadat de registratie is geregeld, ook een periodieke informatieverplichting met betrekking tot bijvoorbeeld de financiële instrumenten waarin wordt belegd en de risicoposities van de beleggingsinstelling. In de Uitwerkingsverordening wordt aangegeven waar onder andere informatie over moet worden verstrekt: de voornaamste financiële instrumenten waarin de beheerder handelt, inclusief een opdeling van financiële instrumenten en andere activa, inclusief de beleggingsstrategie en de geografische en sectorale beleggingsfocus van de beleggingsinstelling de markt(en) waarop de beheerder actief handelt 6/11
de diversificatie van de portfolio van de beleggingsinstelling, inclusief maar niet gelimiteerd tot, de voornaamste risicoposities en de belangrijkste concentraties Verder is aan de Uitwerkingsverordening een appendix gehecht waaruit in detail blijkt welke informatie moet worden verstrekt voor het vergunningsregime en het registratieregime. 7/11
DE OVEREENKOMST TUSSEN BEWAARDER EN BEHEERDER De Uitwerkingsverordening bevat onder andere een lange reeks vereisten waaraan de overeenkomst inzake beheer en bewaring, ook wel OBB, moet voldoen. Uit deze vereisten zijn zowel verplichtingen te ontwaren die betrekking hebben op de beheerder, als verplichtingen die betrekking hebben op de bewaarder. DE BEHEERDER De volgende elementen uit die lijst zijn met name van belang voor de beheerder: de middelen en de procedures waarmee de beheerder alle relevante informatie overbrengt aan de bewaarder, of verzekert dat de bewaarder toegang heeft tot de informatie die hij nodig heeft voor zijn taakuitoefening alle noodzakelijke informatie die uitgewisseld dient te worden tussen de beheerder en de bewaarder met betrekking tot de verkoop, terugbetaling, uitgifte, annulering of terugkoop van deelnemingsrechten in een bepaalde beleggingsinstelling alle noodzakelijke informatie die uitgewisseld dient te worden tussen de beheerder en de bewaarder met betrekking tot de beoordeling van de uitvoering van de bewaarfunctie informatie met betrekking tot alle bankrekeningen op naam van de beleggingsinstelling en de procedures die verzekeren dat de bewaarder wordt geïnformeerd op het moment dat er een nieuwe rekening wordt geopend procedures aan de hand waarvan de bewaarder met betrekking tot zijn taken een onderzoek kan instellen naar het gedrag van de beheerder en de kwaliteit van de medegedeelde informatie kan beoordelen, eventueel via toegang tot de boeken van het fonds DE BEWAARDER Op het moment van publicatie van deze nieuwsbrief zijn een aantal partijen, waaronder Kas Bank, BNP Paribas, State Street, Intertrust en Orangefield actief om de rol van bewaarder op zich te gaan nemen. BNP Paribas heeft recentelijk aangekondigd dat de branch status is aangevraagd om voorbereid te zijn op het in werking treden van de AIFMD. Intertrust heeft zeer recentelijk aangekondigd de rol van bewaarder voor vastgoed en private equity fondsen aan te bieden. Het is nog wel de vraag of het thans beperkte aantal aanbieders de vraag straks aan zal kunnen.* De volgende concrete stap in het proces naar deze nieuwe rol zal de onderhandeling over de OBB zijn. Met name de discussie tussen de beheerder en de bewaarder over de risicoallocatie zal een belangrijke dynamiek zijn bij de uitonderhandeling van dit document. De uitkomst daarvan zal ook weer in belangrijke mate bepalend zijn voor het prijsniveau van de door de bewaarder aangeboden diensten. Daarbij staat overigens wel voorop dat de bewaarder op grond van de AIFMD in principe altijd zijn eigen aansprakelijkheid zal hebben. 8/11
Tenslotte is het op basis van de Uitwerkingsverordening toegestaan om niet voor iedere beleggingsinstelling die door de beheerder wordt beheerd een specifieke schriftelijke overeenkomst aan te gaan. Er mag dan een zogenaamd raamwerk worden afgesloten, waarin wordt aangeven ten aanzien van welke beleggingsinstellingen de bewaarovereenkomst is aangegaan. De Nederlandse wetgever kan hier wel van afwijken en toch een specifieke bewaarovereenkomst per fonds eisen. * Zie ook het artikel Zwaardere bewaardersfunctie wordt onaangename verrassing voor sector in het FD van 19 april 2013. 9/11
BEROEPSAANSPRAKELIJKHEID VAN DE BEHEERDER De AIFMD bevat de verplichting voor de beheerder om potentiële aansprakelijkheidsrisico s, die voortvloeien uit de activiteiten van de beheerder, te dekken. Het dekken van deze risico s kan op twee manieren, te weten door het aanhouden van additioneel eigen vermogen, of door middel van een aansprakelijkheidsverzekering. In de Uitwerkingsverordening zijn de eisen die worden gesteld aan de aansprakelijkheidsverzekering nader uitgewerkt. Zo dient de verzekering onder andere het volgende te dekken: handelen, nalaten of het maken van fouten in het kader van de wettelijke en regulatoire verplichtingen, de verplichting tot het betrachten van bekwaamheid en zorg jegens de beleggingsinstelling en de beleggers, fiduciaire verplichtingen, geheimhoudingsverplichtingen etc. nalaten om geschikte procedures ter voorkoming van oneerlijke, frauduleuze of kwaadwillige handelingen vast te stellen, te implementeren en te onderhouden het niet naar behoren uitvoeren van de waardering van de activa of berekening van de prijzen van de rechten van deelneming in een beleggingsinstelling Bovendien is in de Uitwerkingsverordening vermeld dat de verzekeringsdekking van elke afzonderlijke verzekeringsclaim gelijk dient te zijn aan ten minste 0,7% van de waarde van de portefeuilles van de door de beheerder beheerde beleggingsinstellingen. De verzekeringsdekking van het jaartotaal aan verzekeringsclaims dient gelijk te zijn aan 0,9% van de waarde van de portefeuilles. Een kopie van de polis van de verzekering en een betalingsbewijs van de premie moeten op grond van het Beheerdersformulier worden aangehecht. In Nederland hebben wij nog geen verzekeraars gezien die zich actief in dit marktsegment begeven. Wel zagen wij dat bijvoorbeeld The Travelers Indemnity Company in het Verenigd Koninkrijk al een dergelijke aansprakelijkheidsverzekering aanbiedt. 10/11
DE LICHTERE REGELING De AIFMD voorziet ook in een lichtere regeling, waarbij de eerder in deze nieuwsbrief besproken registratieverplichting geldt. Voor beheerders waarop de lichtere regeling van toepassing is, geldt geen vergunningsplicht, maar wel een verplichting om een melding te doen aan de bevoegde autoriteiten van hun lidstaat van herkomst, alsmede om aan die autoriteiten bepaalde informatie te verstrekken. De lichtere regeling geldt voor: beheerders die direct of indirect beleggingsinstellingen beheren waarvan het totaal aan beheerde activa onder de drempel van 100 miljoen blijft beheerders die uitsluitend beleggingsinstellingen beheren die zonder hefboomfinanciering werken, en in die beleggingsinstellingen kunnen gedurende een periode van vijf jaar geen terugbetalingsrechten worden uitgeoefend, en het totaal aan beheerde activa blijft onder de drempel van 500 miljoen De lichtere regeling is bij retailbeleggers slechts van toepassing indien door de beheerder rechten van deelneming in een beleggingsinstelling worden aangeboden aan minder dan 150 personen, en: voor zover die rechten slechts kunnen worden verworven tegen een tegenwaarde van ten minste 100.000,- per deelnemer; of voor zover die rechten een nominale waarde per recht hebben van ten minste 100.000 Indien deelnemingsrechten slechts aan professionele beleggers worden aangeboden, dan gelden voor de lichtere regeling alleen de financiële drempels van 100 miljoen resp. 500 miljoen. Wilt u meer weten over deze onderwerpen of heeft u vragen? Neem dan contact op met Charles Destrée op (020) 5736 851. 11/11