uw nummer uw datum 4 augustus 2009 ons nummer 2009/UIT/7241 onze datum 25 augustus 2009 verzonden inlichtingen bij J. Ramakers sector/afdeling BS/Welzijn doorkiesnr. 0475-388362 AAN het raadslid de heer L. Coenen bijlage(n) betreffende Artikel 43-vragen inzake jeugdwerkloosheid Aantal uren besteed aan beantwoording brief: 4 Ter beantwoording van de door u gestelde vragen op grond van artikel 43 van het Reglement van Orde voor de vergaderingen en andere werkzaamheden van de gemeenteraad met betrekking tot jeugdwerkloosheid delen wij u, met opneming van de inleiding, het volgende mede. In uw collegevergaderingen van 14 juli en 21 juli 2009 heeft u belangrijke besluiten genomen over respectievelijk een actieplan aanpak jeugdwerkloosheid, danwel de Wet investeren in jongeren (WIJ), welke laatste per 1 oktober 2009 in werking treedt. Gelet op de werkeloosheid waar o.a. jongeren (een van de gevoelige doelgroepen) mee te maken kunnen krijgen, zijn beide maatregelen van groot belang voor hen. Het kan voor onze jongeren belangrijke gevolgen hebben. Ik begrijp uit het ambtelijk voorstel dat er naar gestreefd wordt om de Raad op 22 oktober allerlei verordeningen te laten vaststellen, terwijl er nog geen modelverordeningen van beschikbaar zijn. De WIJ, Wet investeren in jongeren, is op 30 juni j.l. door de Eerste kamer aangenomen en is erop gericht de duurzame arbeidsparticipatie van jongeren tot 27 jaar (was 23 jaar) te bevorderen en te komen tot een substantiële verhoging van hun arbeidsparticipatie. De jongeren van 16 tot 27 jaar komen vanaf dat tijdstip niet langer meer in aanmerking voor een uitkering in het kader van de Wet Werk en Bijstand (WWB). Met de invoering van de WIJ tracht de Regering bijstandsafhankelijkheid van jongeren te voorkomen. In dit kader stellen wij u de volgende vragen waarvan wij hopen, dat gelet op de zomermaanden waarin keuzes gemaakt moeten worden om (verder) te studeren, dan wel te werken met name de voorlichting aan jongeren en hun ouders groots wordt aangepakt: samen met de scholen en de werkgevers(organisaties), voor onze jongeren. Stadhuis, Markt 31 Postbus 900 6040 AX Roermond Telefoon (0475) 359999 Fax (0475) 388285 Rabobank 1272.86.179
Pagina 2 Vraag 1. Vraag 2. Vraag 3. Vraag 4. Bent u met ons van mening, dat deze wet grote gevolgen kan hebben voor onze jongeren die staan voor het maken van keuzes: verder studeren (of staken van hun studie), werk zoeken en mogelijk verlies van uitkeringsrechten, als gevolg? Neen. De feitelijke situatie voor de jongeren verandert nauwelijks ten opzichte van de huidige situatie. Met de Wet investeren in jongeren (WIJ) worden gemeentes verplicht om jongeren tot 27 jaar, die zich melden voor een uitkering, een werkleeraanbod te doen. De huidige sluitende aanpak jongeren van de gemeente Roermond schrijft dit eveneens voor. Het verschil zit in de leeftijdscategorie, die met de WIJ van 23 jaar wordt opgetrokken naar 27 jaar. De jongere die straks onder de WIJ valt en een werkleeraanbod van de gemeente weigert, krijgt geen uitkering. De jongere die een aanbod accepteert, maar hiermee geen of onvoldoende inkomsten uit heeft, krijgt een inkomensvoorziening of een aanvulling tot op het huidige bijstandsniveau. De jongere die niet in staat is een aanbod te accepteren krijgt eveneens een inkomensvoorziening. Deze situatie is conform de huidige regeling, waarbij een jongere die een aanbod niet accepteert ook wordt uitgesloten van een uitkering, dan wel (zwaar) wordt gesanctioneerd. Gemeenten (VNG) en Divosa hebben dan ook bij herhaling aangegeven, dat de invoering van de WIJ niets toevoegt aan het huidige beleid voor jongeren. Desondanks wordt de wet ingevoerd per 1 oktober aanstaande. Gemeenten dienen nu in hoog tempo een wet te implementeren, die op zich genomen omvangrijker is dan de Wwb. Er moeten 5 verordeningen worden aangepast, 3 beleidsregels, de werkprocessen in de uitvoering en de automatisering dient opnieuw ingericht te worden. Indien vraag 1 bevestigend wordt beantwoord bent u het dan met ons eens dat er alles aan moet worden gedaan om de jongeren en hun ouders hiervan op de hoogte te stellen? In hoeverre ligt er verantwoordelijkheid bij het Min. van Soc. Zaken? Via welke media kunt u het beste hierin sturen en informeren? Aangezien de situatie van de jongeren in feite niet wijzigt is de (huidige) reguliere informatievoorziening via de gebruikelijke kanalen afdoende. In hoeverre strookt het op 14 juli 2009 door u aangenomen actieplan aanpak jeugdwerkeloosheid met de verplichting uit de WIJ (het aanbieden van een werkleer-aanbod). Het plan strookt volledig met de verplichtingen van de WIJ. De huidige sluitende aanpak jongeren wordt uitgebreid tot 27 jaar. Gezien de economische situatie en de verwachtingen omtrent de (stijgende) jeugdwerkloosheid worden de huidige inspanningen fors geintensiveerd. Krijgt u te maken met extra verplichtingen, of heeft u in dit actieplan al rekening hiermee gehouden? Waaruit bestaat dit werkleeraanbod (algemeen geaccepteerde arbeid of een voorziening die gericht is op arbeidsinschakeling. w.o. begrepen scholing, opleiding of sociale activering)?
Pagina 3 Vraag 5. Vraag 6. Vraag 7. Aangezien de gemeente al enkele jaren een sluitende aanpak jongeren hanteert, verandert er weinig in de aanpak omtrent jongeren die zich melden voor een uitkering. Doordat het werkleeraanbod in de wet erg breed is gedefinieerd, heeft de gemeente veel vrijheid met betrekking tot de invulling van dit aanbod. Dit zorgt er voor dat de gemeente maatwerk kan leveren ten opzichte van de jongeren. De gemeente kan voor het werkleeraanbod een beroep doen op de huidige re-integratieinstrumenten. Zoals is opgenomen in het plan van aanpak gaat er een Jongerenteam aan de slag. De jongeren zullen begeleid worden op hun weg naar duurzame arbeidsinpassing. Dit Jongerenteam is samengesteld uit medewerkers van het UWV Werkbedrijf en medewerkers van de gemeente. Hoeveel jongeren krijgen te maken met deze maatregelen en hoeveel zijn er al geholpen (van voor het actieplan)? Verzorgt de gemeente zelf ook een werkleeraanbod voor jongeren in de eigen gemeentelijke organisatie? Het plan richt zich op alle Roermondse jongeren, ongeacht hun uitkeringssituatie. Op dit moment staan er 250 Roermondse jongeren als werkloos geregistreerd. In de huidige sluitende aanpak zitten de 120 jongeren met een Wwb uitkering. Op dit moment zijn er binnen de gemeentelijke organisatie al 15 jongeren die een werkleer- of een traineeplek hebben. Bekeken wordt of in het kader van goed voorbeeld doet volgen het aantal werkleerplaatsen nog kan worden uitgebreid. Heeft u alle jongeren, samen met scholen en andere partners, in beeld? In hoeverre werkt het onderscheppen van jongeren die uit het onderwijs dreigen te vallen en hoe groot is de wachtlijst om hen elders een aanbod te doen? Ja. Buiten de leerplicht en de kwalificatieplicht heeft de gemeente geen dwangmiddelen. Het voortijdig schoolverlaten wordt door inzet van het RMC (Regionaal Meld en Coordinatiepunt) teruggedrongen in samenwerking met de relevante partners. Er zijn geen wachtlijsten, hoewel rekening moet worden gehouden met de vaste instroommomenten in het onderwijs.. Ik begrijp dat de gemeente de nodige vrijheid heeft als het gaat om de concrete invulling van het werkleeraanbod? Waar moet ik o.a. aan denken en wat zijn hiervan de gevolgen voor andere bestaande reguliere banen en projecten? Geen concurrentie te verwachten in de onderlinge invulling (straks zoeken de scholen voor hun reguliere leerlingen ook leerwerkplekken)? Aangezien het werkleeraanbod erg breed gedefinieerd is in de WIJ, is het onder de re-integratievoorzieningen, zoals beschreven in de reintegratieverordening, te scharen. Het werkleeraanbod dat de gemeente de jongere doet zal er in eerste instantie zo veel en zo snel mogelijk op gericht zijn om de jongere aan een (reguliere) baan te helpen. Een aanbod vanuit het gehele instrumentarium op het gebied van reintegratie is mogelijk.wanneer
Pagina 4 blijkt dat de afstand die jongeren tot de arbeidsmarkt hebben erg groot is, kunnen er in het kader van het werkleeraanbod trajecten in het Productiehuis worden ingezet. Bovenal geldt dat er maatwerk geleverd wordt. Er is geen reden om aan te nemen dat er verdringingseffecten optreden en er zal intensief samengewerkt worden met het onderwijsveld en de kenniscentra. Vraag 8. Vraag 9. U mag "leunen op de reeds bestaande re-integratiemiddelen in het kader van de WWB (Education First en de huidige gesubsidieerde arbeid? Komt u hiermee niet in de knel, qua aantal mogelijk beschikbare plaatsen? Neen, er zijn nu voldoende plekken in het Productiehuis voorhanden. Er is wel geanticipeerd op een grotere instroom van jongeren door in de huidige (Europese)aanbesteding, die na de zomervakantie wordt afgerond, extra trajecten voor jongeren mee te nemen. Daarnaast is het zo dat de meeste jongeren, die nu als gevolg van de economische situatie werkloos zijn of werkloos dreigen te worden, in principe geschikt zijn voor de arbeidsmarkt en geen intensief reintegratietraject nodig hebben. In een groot matchingsoffensief zullen we samen met het UWV Werkbedrijf voor deze jongeren een passende plek op de arbeidsmarkt trachten te realiseren. Voor alle jongeren hebben we als het ware een rugzakje aan ondersteuningsinstrumenten beschikbaar, waarmee we het voor werkgevers aantrekkelijker kunnen maken om deze jongeren, ondanks de huidige moeilijke bedrijfseconomische situatie, een plek te bieden binnen hun bedrijf. Voor de uitvoering en het slagen van het plan van aanpak hebben we het Roermondse bedrijfsleven hard nodig. We willen hier dan ook afspraken over gaan maken. Gelukkig is de bereidheid en de medewerking vanuit het bedrijfsleven er ook. Begin september staat een eerste bijeenkomst gepland, waarbij een aantal grote Roermondse bedrijven uit de traditionele maakindustrie het plan van aanpak willen adopteren. In hoeverre denkt u extra uitvoeringskosten te moeten maken? Vooruitlopend op de implementatie willen we graag een globale raming hebben hiervan: voorlichting, automatisering en nieuwe werkwijze (waaruit bestaat die?). Het Rijk gaat ervan uit dat er een besparing is te verwachten. Graag monitoren wat de extra kosten/vergoedingen zijn? De invoering van de WIJ zal zeker extra uitvoeringskosten met zich meebrengen. Op dit moment hebben wij hier nog geen inzicht in. De wet is immers amper een maand oud en tot op het laatste moment is invoering en invoeringsdatum uiterst onzeker geweest. Het rijk gaat uit van een besparing op de uitkeringslasten en heeft deze besparing ook al ingeboekt, door gemeentes volgend jaar te korten op het Wwb inkomensdeel. Men is er hierbij van uitgegaan, dat alle jongeren geen uitkering meer krijgen. Men gaat hier echter voorbij aan het feit, dat zeker in deze tijd van economische teruggang lang niet ieder passend werkleeraanbod ook voldoende inkomen genereert voor de jongere. De gemeente zal dan toch een (aanvullende) uitkering moeten verstrekken. Of er een extra vergoeding komt vanuit het rijk voor de uitvoeringskosten van de WIJ is nog niet bekend.
Pagina 5 Vraag 10. Vraag 11 Vraag 12 Vraag 13 Vraag 14 Omdat de scholen per 1 september 2009 weer starten kunnen we sommige jongeren nog waarschuwen en tijdig informeren over deze maatregelen. Heeft u het idee, dat alle jongeren weten wat er op hen afkomt in dit kader? Zo ja, hoe heeft u dat getoetst, c.q. gemerkt? Neen. Bent u met ons van mening dat we jongeren (en hun ouders) via een aparte voorlichtingsronde moeten informeren gelet op het belang van hun keuzes- en hoe gaat u dit dan op een voor hen adequate manier z.s.m. doen? Het is snel 1 september en 1 oktober nadert ook ras. Neen. Er zijn wel voorlichtingen geweest op het MBO onderwijs, waarin jongeren (en hun ouders) informatie hebben gekregen over de mogelijkheden om langer door te studeren. De gemeente heeft in dit voorlichtingstraject geparticipeerd. Is er een platform (met daarin vertegenwoordigd scholen en werkgevers) waarin deze probelemen aangekaart kunnen worden en in welke mate kunnen zij een bijdrage hierin leveren? Neen. In het plan van aanpak wordt wel intensief samengewerkt met het UWV Werkbedrijf, het onderwijsveld, de kenniscentra en het bedrijfsleven Heeft u concrete initiatieven waarin ervaring en deskundigheid van oudere werkelozen (of werkenden) gekoppeld kunnen worden aan jongeren die werkeloos dreigen te geraken? Andersom kan natuurlijk ook (jongeren hebben leren omgaan met nieuwe technieken, ICT) Ja, in het plan van aanpak zal met het nieuwe instrument van mentorschap gewerkt gaan worden. In het EDCO-dossier heb ik u gevraagd te zoeken naar behoud en vervangende werkgelegenheid voor het wegvallen van deze logistieke en andere banen en liefst binnen de gemeentegrenzen van Roermond, maar ook in de regio.welke (groei)sectoren, bijv. toerisme en/of recreatie, detailhandel/retail en outdoor) hebben nog wel een vraag naar jongeren en hoe vult men deze vacatures in? Maken onze Roermondse jongeren, die te maken krijgen met de WIJ en WWB daarin ook een kans? Zo ja, blijkt dat uit vestigingsvoorwaarden die we stellen aan nieuwe ondernemingen of uit andere contacten en zo neen, waarom niet? Opvallend in de huidige economische situatie is, dat anders dan in het verleden, de werkloosheid in Roermond veel geringer stijgt dan elders. Over de maand juni was er zelfs een daling. De stijging van de werkloosheid(gemeten eind juni, ten opzichte van een jaar geleden) is landelijk 14%, in Limburg 12% en in Roermond 2%. Mede als gevolg van het gevoerde beleid is de economie in Roermond minder conjunctuurgevoelig geworden. De werkgelegenheid is gespreid over meerdere sectoren, zonder echter het belang van de traditionele maakindustrie voor de werkgelegenheid in Roermond uit het oog te verliezen. In sectoren die minder te maken hebben met de recessie ( zorg, retail en horeca en toerisme) zijn zeker nog vacatures, waarop ook jongeren geplaatst kunnen worden.
Pagina 6 Bij de vestiging van nieuwe bedrijven is de personeelsvoorziening een vestigingsfactorfactor die, naast een goed woon- en leefklimaat en een goede bereikbaarheid, steeds belangrijker wordt. Het is echter zaak hierbij maatwerk toe te passen en geen generieke voorwaarden vooraf te stellen. Tot slot en mede naar aanleiding van uw mail en krantenbericht over het tekort aan stageplaatsen in Nederland, verwijzen wij naar het plan van aanpak, dat ter kennisname aan de commissie Financien en Economische zaken is gezonden. De invoering van de WIJ zal in de commissie Financien van 6 oktober aanstaande aan de orde komen, voorafgaand aan de behandeling in de raad op 22 oktober. Een kopie van deze brief is aan de overige leden van de raad gezonden. Burgemeester en wethouders van Roermond, De secretaris, De burgemeester,