Nationaal/Register search en selectie voor stimulerend toezicht Toolkit Toezicht Zorg
Nationaal/Registei search en selectie voor stimulerend toezicht Toolkit Toezicht Zorg Redactie ir. B.F. Dessing
TOOLKIT ƒ TOEZICHT ZORG Woorweerei Actiz, GGZ-Nederland, NFU, NVZ en VGN, verenigd in de Brancheorganisaties Zorg hechten veel waarde aan de kwaliteitvan zorg. Voor een goede kwaliteit van zorg zijn professioneel bestuur en toezicht een belangrijke voorwaarde. De zorgsector heeft daarom regels opgesteld voor goed bestuur en toezicht. Op 1 januari 2010 heeft de Brancheorganisatie Zorg de Zorgbrede Govemancecode 2010 uitgebracht en hiermee is de bestaande Zorgbrede Govemancecode verhelderd, vernieuwd en op belangrijke punten aangescherpt. De brancheorganisaties geven hiermee een richtinggevend normenkader voor goed bestuur en goed toezicht. Met de nieuwe code wil de zorgsector een antwoord bieden op recente ontwikkelingen, maar ook richting geven aan de toekomst van de sector. De nieuwe code is weer een stap in het verder professionaliseren van bestuur en toezicht binnen de sector. De code vormt geen eindpunt, maar kan worden gezien als een volgende stap in de goede richting. Het gaat daarbij in de kern niet om de set van regels. Goed bestuur en toezicht wordt uiteindelijk bepaald door gedrag van mensen in concrete situaties. De mensen werkzaam in de zorgsector zijn bereid om verantwoordelijkheid te nemen en over hun gedrag verantwoording af te leggen. De kracht komt van binnenuit, niet omdat het moet, maar omdat de zorginstellingen dit belangrijk vinden en willen. De vernieuwing van de Zorgbrede Govemancecode vormde ook een aanleiding om deze Toolkit te vernieuwen. De vernieuwdetoolkit vormt een krachtige ondersteuning voor bestuurders en toezichthouders in de zorgsector. De brancheorganisaties in de zorg hebben daarom graag bijgedragen aan de actualisering van detoolkit Toezicht Zorg, waarin u wederom een omvangrijk instrumentarium aantreft dat u kan ondersteunen bij de verschillende facetten van bestuur en toezicht. Graag bevelen wij het gebruik van detoolkit Toezicht Zorg van harte bij u aan. drs. Elmer Mulder Voorzitter Brancheorganisaties Zorg
TOOLKIT /TOEZICHT ZORG Ten geleide Bij ons werk als adviseur op het terrein van werving en selectie van toezichthouders in de zorgsector krijgen we veel vragen van zittende en aspirant-toezichthouders over de werking van het toezicht zelf. Om de praktijk van het interne toezicht in de zorgsector verder te helpen, brengen we al weer de tweede versie van detoolkittoezicht Zorg uit; de eerste versie verscheen in mei 2008. Deze Toolkit is volledig vernieuwd en aangepast aan de nieuwste inzichten, wetgeving en codes. Deze keer is detoolkit meer gericht op de kern van de zaak: het toezichthouden zelf, de advies- en de werkgeversrol. Het boek is bedoeld als naslagwerk bij en voor uw praktijk als toezichthouder, bestuurder, adviseur of als anderszins betrokkene bij de sector. DeToolkit is tot stand gekomen door de bijdragen van de Brancheorganisaties Zorg, de Nederlandse Vereniging vantoezichthouders in de Zorginstellingen, de Nederlandse Zorgautoriteit, de Inspectie voor de Volksgezondheid, Rabobank Nederland, PwC, GITP en Van Doorne NV. Wij danken in het bijzonder de leden van de stuurgroep* die met ons hebben meegewerkt aan de totstandkoming van detoolkit Toezicht Zorg, de auteurs en meelezers van deze Toolkit en de heer ir. B.F. Dessing die als voorzitter van de stuurgroep het project begeleidde. mr. Olaf Smits van Waesberghe Directeur Nationaal Register x ïë/ltet nawoord voor alle ;:i etrokken auteurs, meelezers ïieitstuurgroepleden, :;:;(Sgina201.
TOOLKIT ƒ TOEZICHT ZORG Voorwoord Ten geleide 11 Begrippen en afkortingen 13 14 14 16 20 Inleiding 1.1 Inleiding 1.2 Wat is governance? 1.3 Huidige stand van zaken 1.4 Bestuursmodellen 23 2 Informatievoorziening 24 2.1 Inleiding 25 2.2 Aansluiting op het bestaande informatiesysteem 26 2.3 Eisen aan en betrouwbaarheid van informatie 29 2.4 Het organiseren van informatie 30 2.5 Kwaliteiten veiligheid 35 3 Financieel 36 3.1 Financieel wettelijk kader 37 3.2 Welke gegevens relevant 38 3.3 Auditcommissie 41 3.4 Financieel toezicht 48 3.5 Beoordelen (bouw)investeringen 53 4 Risicomanagement 54 4.1 Inleiding 56 4.2 Verschillende risico's 65 4.3 Kwaliteit van zorg 68 4.4 Compliance, rapportage en verantwoording 70 4.5 'Zwaar weer'-signalen 72 4.6 Reputatiemanagement
TOOLKIT/ INHOUDSOPGAVE 77 78 80 84 85 87 88 95 i Werkgeverschap 5.1 Werving en selectie 5.2 Aanstelling 5.3 Remuneratie 5.4 Functioneren 5.5 Slechtnieuwsgesprek 5.6 De vertrekkende bestuurder 5.7 Opvolging en interim-voorziening 153 154 156 161 167 169 9 Same 91 C 9.2 Ir rr 9.3 S 9.4 C 10 Aans 99 100 106 107 112 115 120 120 Samenstelling raad van toezicht 6.1 Stijl, rol en teamwork 6.2 Diversiteit 6.3 Profielen 6.4 Werving en selectie 6.5 Vragen bij een sollicitatiegesprek 6.6 Herbenoeming en aftreden 6.7 Honorering 170 174 176 181 182 188 191 10 1 10.2 10.3 Bijlag Wette Wets\ Liters 123 124 125 129 129 132 133 134 Functioneren raad van toezicht 7.1 Inleiding 7.2 Taakverdeling 7.3 Reglement 7.4 Periodieke evaluatie 7.5 Slechtnieuwsgesprek 7.6 Opleiding en professionalisering 7.7 Integriteit, onafhankelijkheid en tegenstrijdig belang 194 197 201 203 Profs* SVJutti Mawt CoSoi 137 138 142 145 146 148 Extern toezicht 8.1 Inleiding 8.2 Kwaliteit en veiligheid, IGZ 8.3 Ordening van zorgmarkten, NZa 8.4 Markttoezicht, NMa 8.5 Samenwerking NZa en NMa
TOOLKIT/INHOUDSOPGAVE TOOLKIT/TOEZICHT ZORG /9 77 5 Werkgeverschap 78 5.1 Werving en selectie 80 5.2 Aanstelling 84 5.3 Remuneratie 85 5.4 Functioneren 87 5.5 Slechtnieuwsgesprek 88 5.6 De vertrekkende bestuurder 95 5.7 Opvolging en interim-voorziening 99 6 Samenstelling raad van toezicht 100 6.1 Stijl, rol en teamwork 106 6.2 Diversiteit 107 6.3 Profielen 112 6.4 Werving en selectie 115 6.5 Vragen bij een sollicitatiegesprek 120 6.6 Herbenoeming en aftreden 120 6.7 Honorering 153 9 Samenwerking 154 9.1 Concernvorming 156 9.2 Inrichting bestuur en toezicht, medezeggenschap in concernverband 161 9.3 Samenwerking en joint ventures 167 9.4 Commissie Verbindingen 169 10 Aansprakelijkheid 170 10.1 Inleiding 174 10.2 Vrijtekening en vrijwaring 176 10.3 Verzekering 181 182 188 191 Bijlagen Wettelijk kader Wetsvoorstellen Literatuurlijst 123 7 Functioneren raad van toezicht 124 7.1 Inleiding 125 7.2 Taakverdeling 129 7.3 Reglement 129 7.4 Periodieke evaluatie 132 7.5 Slechtnieuwsgesprek 133 7.6 Opleiding en professionalisering 134 7.7 Integriteit, onafhankelijkheid en tegenstrijdig belang 194 197 201 203 Profiel Nationaal Register Nuttige adressen Nawoord Colofon 137 8 Extern toezicht 138 8.1 Inleiding 142 8.2 Kwaliteit en veiligheid, IGZ 145 8.3 Ordening van zorgmarkten, NZa 146 8.4 Markttoezicht, NMa 148 8.5 Samenwerking NZa en NMa
TOOLKIT/TOEZICHT ZORG 1201 Hawoord DeToolkitToezicht Zorg is tot stand gekomen door de bijdragen van: Nederlandse Zorgautoriteit * Nationaal Register e PricewaterhouseCoopers e Rabobank Nederland. Inspectie voor de Volksgezondheid «Van Doorne N.V... Nederlandse Vereniging vantoezichthouders,n de Zorg» Brancheorganisaties Zorg o GITP Wij danken in het bijzonder de voorzitter van de stuurgroep, de heer ir. B.F. Dessing en de auteurs van detoolkittoezicht Zorg. mr.w.k. Bischot e drs. J.M. Buiting, arts mr. R. Collenteur s mr. F.P.N, van Dal drs. J.C.G.M. Dinjens J.J.K. Gerards G.C. Huisman Msc drs. J.F.H.M. van de Kasteele RA mr. M.M.L. Konings mr. S. Laseur-Eelman A.J.M. Loogman RA» drs. L. de Maat e mr. A.H. Mars 9 mr. A. Oreel G.J. Postma RA * drs. M.C.M, van Schaik» W.M.C.L.M. Schellekens, arts * drs. J. van der Spek
TOOLKIT/NAWOORD /202 WIJ zijn de vele deskundigen, die als vertegenwoordigers van de genoemde organisaties dan wel anderszins binnen de Stuurgroep Toolkit Toezicht Zorg als auteur of als commentator detoolkit hebben vormgegeven, ook veel dank verschuldigd. Naast de auteurs noemen wij: s mr.tw. Duijst 8 dr. Ph.J. Flach MBA 8 J. Keetels MSc RA 9 drs. K.H. Pelzer " drs. H.G.M.J. Pernot RA S.S.Tegenbosch, jurist 8 M.Vink * M. Wats MBA mr. Olaf Smits van Waesberghe Directeur Nationaal Register
TOOLKIT ƒ TOEZICHT ZORG ƒ203 oordigers van aa len de Stuurgroep itor detoolkit gd. Naast de Colofon Uitgave Nationaal Register Jan van Nassaustraat 93 Postbus 97607 2509 GA Den Haag info@nationaalregister.nl www.nationaalregister.nl Eindredactie Josephine Duns, Den Haag Vormgeving cover buroyousten É I Opmaak/druk RS Drukkerij bv, Den Haag ISBN 978-90-79301-04-1 NUR805 Den Haag, maart 2011
lfcll^;li lili: i ;ÉllilliÉiilliil:iM Plliil^^llllllll Hlllliillllllii: ^pkiiii^ë ii jiiii