Wat & hoe te meten aan de lage rug? Drs. Francois Maissan Fysiotherapeut Manueel therapeut Gezondheidswetenschapper Job Bleeker Fysiotherapeut MFT io. afstudeerrichting Orthopedische Manuele Therapie Mw. Anke Lambooij Fysiotherapeut MFT io. afstudeerrichting Orthopedische Manuele Therapie Mw. Bianca Paape Fysiotherapeut MFT io. afstudeerrichting Orthopedische Manuele Therapie Doel van de workshop Verkrijgen van inzicht en vaardigheden met betrekking tot het gebruik van klinimetrie bij de lwk als ondersteuning van het klinisch redeneren Inleiding Klinisch redeneren en klinimetrie gebruik bij een lwk casus Klinimetrie bij een lumbale radiculopathie 1
RPS-formulier Rehabilitation Problem Solving-form Steiner 2002 Ervaren symptomen Objectivering tekens/symptomen Ervaren symptomen Objectivering tekens/symptomen Casus Verwijzing huisarts: lumbalgie+uitstraling Man 32 jaar sinds 6 weken pijn in de rug en nu ook linker beenpijn laterale zijde eerst tot de knie nu ook tot de enkel Hoesten pijnlijk in de rug, buigen en lang zitten provoceren Sinds drie maanden ander werk: administratief met klantbezoek Moet auto rijden naar het werk + klantbezoek = gaat maar wel pijnlijk. Nooit eerder lwk pijn Trauma; mogelijk. Hij kan zich herinneren dat hij zich verstapt heeft een paar dagen voordat de klachten begonnen... Hij maakt zich geen zorgen en er is geen sprake van bewegingsangst. 2
Deze titel is verdeeld over in totaal drie verschillende regels Uitleg over de foto tekst 1 Punt twee; tja, wat zal ik eens zeggen Uitleg over de foto deel twee Punt vier heel interesant deze cursus. Vijf. Ja, zeker heel erg interessant. Tot slot punt zes. Richtlijn lage-rugpijn? Richtlijn lage rugpijn Indien de fysiotherapeut op basis van gegevens uit de anamnese radiculaire uitstraling vermoedt, voert hij een neurologisch onderzoek uit. Dit bestaat uit de Lasègue-test en het onderzoeken van de spierkracht, sensibiliteit en peesreflexen van de desbetreffende spinale zenuw(en). De behandeling van patiënten met lage rugpijn met radiculaire uitstraling valt buiten het bereik van deze richtlijn. Bij een positieve testuitslag wordt contact opgenomen met de verwijzer. 3
Pijn in de rug Pijn in het been Pijn bij hoesten Flecteren lwk Deze titel is verdeeld over in totaal drie verschillende regels Laseque Sensibiliteit Uitleg over de foto tekst 1 Reflexen Punt twee; => http://www.skillslab.ugent.be/leerpadneurond/61neurologiere.htm tja, wat zal ik eens zeggen Spierkracht Uitleg over de foto deel twee Buigen Zitten Zitten op kantoor Zitten in de auto Punt vier heel interesant deze cursus. Vijf. Ja, zeker heel erg interessant. Tot slot punt zes. http://www.skillslab.ugent.be/leer padneurond/61neurologiere.htm Pijn in de rug Pijn in het been Pijn bij hoesten Flecteren lwk Deze titel is verdeeld over in totaal drie verschillende regels Laseque Sensibiliteit Uitleg over de foto tekst 1 Reflexen Punt twee; => http://www.skillslab.ugent.be/leerpadneurond/61neurologiere.htm tja, wat zal ik eens zeggen Spierkracht Uitleg over de foto deel twee Punt vier heel interesant deze cursus. Vijf. Ja, zeker heel erg interessant. Tot slot punt zes. Buigen Zitten Zitten op kantoor Zitten in de auto 4
Radiculopathie 5
bb Conclusie: Bij twijfel testen. 6
Stel: Vervolg klinisch redeneren Geen radiculair beeld Casus Verwijzing huisarts: lumbalgie+uitstraling Man 32 jaar sinds 6 weken pijn in de rug en nu ook linker beenpijn laterale zijde eerst tot de knie nu ook tot de enkel Hoesten pijnlijk in de rug, buigen en lang zitten provoceren Sinds drie maanden ander werk: administratief met klantbezoek Moet auto rijden naar het werk + klantbezoek = gaat maar wel pijnlijk. Nooit eerder lwk pijn Trauma; mogelijk. Hij kan zich herinneren dat hij zich verstapt heeft een paar dagen voordat de klachten begonnen... Hij maakt zich geen zorgen en er is geen sprake van bewegingsangst. Pijn in de rug Pijn in het been Pijn bij hoesten Flecteren lwk Deze titel is verdeeld over in totaal drie verschillende regels Lichamelijk onderzoek naar artrogene Uitleg over functiestoornissen de foto tekst 1 Buigen Zitten Zitten op kantoor Zitten in de auto Punt twee; tja, wat zal ik eens zeggen Uitleg over de foto deel twee Punt vier heel interesant deze cursus. Vijf. Ja, zeker heel erg interessant. Tot slot punt zes. 7
SIG en / of LWK Vijf provocatietesten Distractie test Compressie test Thigh thrust test Gaenslen test Patrick s sign (Faber-test) 8
Vijf provocatietesten Distractie test Compresie test Thigh thrust test Gaenslen test Patrick s sign (Faber-test) Stel: Vervolg klinisch redeneren Geen SIG pijn provocatie Vervolg klinisch redeneren Functiestoornis LWK? 9
Hoe te onderzoeken? 3d Bewegen van de lwk? Facet transverse orientation at the thoracolumbar junction is highly variable (~80% with ~101 and ~20% with 35 ). All facets are oriented more vertically from T1 (~150 ) to L5 (~170 ). The facet sagittal orientations of the lumbar zygoapophyseal joints are not equivalent. Conclusions. Asymmetry in facet orientation is a normal characteristic in the thorax 10
The conclusions of 17 of 24 articles indicate that some specific form of coupled motion pattern between rotation and side bending does exist in the lumbar spine. However, in 7 articles, no pattern was identified. Furthermore, among the 17 articles in which some pattern was reported, there was little agreement across articles as to the direction of the coupled motion, either when rotation or side bending was initiated. 3 d onderzoek Zinvol of niet? 11
Passive motion in the lumbar spine was then assessed with the subject lying on his or her left side. The clinician moved the subject s spine into flexion and back to extension using the bent legs as a lever. During this flexion/extension movement, the clinician palpated each of the lumbar spine interspinous spaces to allow the examiner to identify areas of hypo/hypermobility in the lumbar spine and to detect the presence of a dysfunctional vertebral segment The subject was placed prone on the table, and a passive examination to assess areas of Hypo or hypermobility of the thoracic spine was performed by the clinician applying an anterior cephalic force through the spinous processes of the thoracic spine 12
The intertester reliability for identifying the least mobile segment was good (agreement 82.8%, kappa.71, 95% confidence interval [CI].48 to.94), but it was poor for identifying the most mobile segment (kappa.29, 95% CI.13 to.71), despite good agreement (79.3%) The level of agreement between the PA assessments and intervertebral motion measured by MRI was poor (kappa.04, 95% CI.16 to.24, and kappa.00, 95% CI.09 to.08, for the least and most mobile segments, respectively) P-A druk lijkt een betrouwbare test Functiestoornis bewegingsuitslag facetgewricht 13
Niet vergeten Instabiliteit Neurodynamica Myogene structuren Psycho-somatiek Evaluatieve klinimetrie Pijn in de rug Pijn in het been Pijn bij hoesten Flecteren lwk Deze titel is verdeeld over in totaal drie Rug/been verschillende pijn => VAS/NRS regels flecteren => dig. inclinometer Uitleg over de foto tekst 1 schober test Punt twee; tja, wat zal ik eens zeggen QBPDS Uitleg over de foto deel twee Punt vier heel interesant deze cursus. Vijf. Ja, zeker heel erg interessant. Tot slot punt zes. Buigen Zitten Buigen => Vinger/vloer Zitten => PSK Zitten op kantoor Zitten in de auto Zitten op kantoor => PSK Zitten in de auto => PSK 14
Evaluatieve klinimetrie Vinger-bodem afstand Schober test Digitale hoekmeting QBPDS, PSK en VAS pijn Results: The Spearman s correlation coefficient for trunk flexion assessed by the test and the radiologic measure was excellent (rs 5 2.96). The intra- and interobserver reliability were excellent (ICC 5.99). The Bland and Altman method showed no systematic trend. The values observed for the test were.97 for SRM and.87 for effect size. Conclusions: Because the fingertip-to-floor test has excellent validity, reliability, and responsiveness, it can be used in clinical practice and therapeutic trials. Results. Pearson s correlation test (r) between measurements made with the MMST and the gold standard, intra-class correlation coefficient (ICC), minimum metrically detectable change (MMDC) and confidence interval (CI) were used to analyze the data. The MMST demonstrated moderate validity (r = 0.67; 95%CI 0.44 0.84), excellent reliability (intra: ICC = 0.95; 95%CI 0.89 0.97; inter: ICC= 0.91; 95%CI 0.83 0.96) and a MMDC of 1 cm Conclusions. In our sample of LBP patients, the MMST showed moderate validity but excellent reliability and MMDC 15
http://www.meetinstrumentenzorg.nl// Wat gedaan 16
Pijn in de rug Pijn in het been Pijn bij hoesten Flecteren lwk Buigen Zitten Zitten op kantoor Zitten in de auto Deze titel is verdeeld over in totaal drie Wel/niet radiculopathie Buigen => Vinger/vloer Zitten op kantoor => verschillende regels SIG pijn prov. Tests Zitten => PSK PSK LWK Uitleg functie over tests de foto tekst 1 Zitten in de auto => PSK Rug/been pijn => VAS/NRS Punt twee; tja, wat zal ik eens zeggen Flecteren => dig. inclinometer Uitleg over schober de foto test QBPDS deel twee Punt vier heel interesant deze cursus. Vijf. Ja, zeker heel erg interessant. Tot slot punt zes. Take home message Ga objectiveren Meet niet te veel, maar relevant Evalueer maar niet alleen self rating VRAGEN 17