Voedselveiligheid en verzekeringen (BA) Philippe Van den Heuvel 03 maart 2009 Kempische verzekeringskring
Inhoudsopgave Productaansprakelijkheid Recall (introductie) Clausule voedselvergiftiging (nut?) Reddingskosten Dioxinecrisis juni 1999 als case
Wet van 25 februari 1991 betreffende B.A. voor producten met gebreken (laatst gewijzigd op 4/12/2000)
Wet betreffende de productaansprakelijkheid Beginsel: Producent van een product is aansprakelijk Producent van een product is aansprakelijk voor schade veroorzaakt door gebrek in dit product
De Producent Echte producenten Schijnbare producenten Invoerder in de EG Personen, die ten subsidiaire titel, als producent worden aanzien
De Producent Echte producenten: Alle deelnemers aan het productieproces
De Producent Schijnbare producenten: Diegene, die zich als fabrikant/producent Diegene, die zich als fabrikant/producent aandient, door zijn naam, merk of ander herkenningsteken op het product aan te brengen
De Producent Invoerder in de E.G.: Gelijkgesteld met producent, indien die de invoer binnen de gemeenschap heeft bewerkstelligd Invoer moet gebeuren in het kader van economische activiteiten en met het oog op de verkoop of de overdracht van het gebruik aan derden
De Producent Personen, die ten subsidiaire titel, als producent worden aanzien: Leverancier als producent - geen vaststelling van de producent van goederen vervaardigd binnen EG - geen vaststelling van invoerder van producten in de E.G., vervaardigd buiten de E.G.
Verweermiddelen v/d producent Indien producent aantoont dat: - hij het product niet in het verkeer heeft gebracht - Het gebrek niet bestond op moment van het in het verkeer brengen van het product - Het product niet vervaardigd is voor verkoop of enige andere verspreiding met economisch doel, noch vervaardigd of verspreid in functie van de uitoefening van zijn beroep - Fout slachtoffer/derde (minstens gedeeltelijke aansprakelijkheid)
Verweermiddelen v/d producent (vervolg) - gebrek het gevolg van het feit dat het product in overeenstemming is met dwingende overheidsvoorschriften - Op grond van technische en wetenschappelijke kennis op moment van in verkeer brengen onmogelijk om gebrek te kennen
Verweermiddelen v/d producent (vervolg) - zijn product slechts een onderdeel/grondstof is en het gebrek te wijten is aan het ontwerp van het product waarvan het een bestanddeel vormt of aan de onderrichtingen die door producent van totaalproduct zijn verstrekt.
Beperking of uitsluiting van aansprakelijkheid De aansprakelijkheid kan niet worden beperkt of uitgesloten worden bij overeenkomst tov derden (consument) Wel opzichtens contractspartijen/professionele partijen (bvb beperkingsclausule of vrijwaringsclausule) Samenloop aansprakelijkheid producent en fout van een derde Samenloop aansprakelijkheid producent en fout slachtoffer
Gebrekkig Product Beginsel: Een product is gebrekkig wanneer het niet de veiligheid biedt die men gerechtigd is te verwachten, alle omstandigheden in aanmerking genomen
Product Elk lichamelijk roerend goed, ook indien het een bestanddeel vormt van een ander roerend of onroerend goed of indien het door bestemming onroerend werd Elektriciteit Landbouwproducten (sinds 4/12/2000)
Gebrekkig Product Beoordelingscriteria voor veiligheidsverwachtingen Presentatie van het product Normaal of redelijkerwijze voorzienbaar gebruik Het tijdstip waarop het product in het verkeer is gebracht
In het verkeer brengen van het product De bedoeling van de producent om aan het product een bestemming te verlenen, door overdracht of door gebruik
Bewijslast Door benadeelde moet bewezen worden: Schade Gebrek Oorzakelijk verband tussen gebrek en schade
Schadevergoeding Schade aan personen Schade aan goederen Franchise van 507,44 EUR voor schade aan goederen
Schade aan personen Schade door dood of lichamelijk letsel Morele schade Beroepsleven en privé-leven
Schade aan goederen Goederen bestemd voor gebruik of verbruik in privé-sfeer Goederen ook daadwerkelijk aangewend voor gebruik in privé-sfeer Schade aan gebrekkig product zelf is uitgesloten van vergoeding
Voorziene franchise Enkel voor schade aan goederen De voorziene franchise wordt steeds gedragen door het slachtoffer
Verval en verjaring van schadevordering Absolute vervaltermijn = 10 jaar vanaf in verkeer gebracht Verjaringstermijn = 3 jaar vanaf ogenblik dat slachtoffer kennis heeft of redelijkerwijze kennis had moeten krijgen
Productaansprakelijkheid in polissen Fidea Voorwaarden BA-na levering (bedrijfspolis, polis Land- & tuinbouw, polis handel & diensten): Schade veroorzaakt door goederen na hun levering die onder meer toe te schrijven is aan het eigen gebrek van deze goederen
Productaansprakelijkheid in polis Fidea Polis Handel en diensten: c.productaansprakelijkheid: dekt aansprakelijkheid voor schade die wordt dekt aansprakelijkheid voor schade die wordt veroorzaakt door producten na hun levering toe te schrijven aan het eigen gebrek van de producten, of aan een fout of vergissing bij het ontwerp, de verpakking, de etikettering, de gebruiksaanwijzing, de levering, de installatie, de montage, de herstelling of de omvorming.
Productaansprakelijkheid in polis Fidea Uitsluitingen: Schade aan het geleverd goed zelf en de kosten om deze te vervangen RECALL: De kosten van het terugnemen, het intrekken, het herstellen of vervangen van producten die een reëel of vermoed gebrek vertonen, ook al heeft dit tot doel schade te voorkomen
Recall (introductie) Mogelijkheid tot het facultatief verzekeren van de aansprakelijkheid voor deze kosten, voor bepaalde risico s = Third party recall dekking (Fidea)
Recall-dekking Recall: algemeen Recall: om welke redenen Recall: wie voert ze uit Welke aansprakelijkheid Welke kosten Dekking in de tijd Verzekerde bedragen
RECALL algemeen Wij verzekeren de aansprakelijkheid voor kosten die derden moeten maken voor de terugroeping van eindproducten van de markt tijdens de verzekerde periode
RECALL: om welke redenen Gerechtelijke beslissing Bevel van de overheid Voorkomen van lichamelijke letsels
RECALL: wie voert ze uit Per definitie door iemand anders dan onze Per definitie door iemand anders dan onze verzekerde
Welke Kosten? LIMITATIEVE OPSOMMING in clausule: Opsporen van gebrekkige producten Verhinderen dat producten nog geconsumeerd of verhandeld worden Vervoer van producten met oog op opslag, herstelling vernietiging of recyclage Opslag gedurende 6 maanden Vernietiging van betrokken producten indien opgelegd door wet of overheid
Clausule voedselvergiftiging (nut?) Oorsprong vòòr wet in contracten met enkel Ba Uitbating Voornamelijk Horeca (opgediende spijzen en dranken) Vreemd voorwerp Geen dekking voor verkoop van spijzen en drank die buiten de verzekerde instelling worden verbruikt Mijns inziens: weinig nut bij onderschrijving BA na levering (tenzij eigen catering)
Reddingskosten Artikel 52 wet op de landsverzekeringen kosten ten laste nemen van dringende en redelijke maatregelen die de verzekerde heeft genomen om bij nakend gevaar een schadegeval te voorkomen Maatregelen enkel gericht op de voorkoming vaststaand feit maw potentieel gevaar en/of hypothetische schade volstaat niet Maatregelen uit eigen beweging Overheidsmaatregelen vallen hier niet onder Kosten tot opheffen van het nakend gevaar Bvb kosten van vervoer, bewaring en vernietiging van oa dieren/goederen komen niet in aanmerking
Dioxinecrisis juni 1999 (case)
Dioxinecrisis Case Groep KBC was als marktleider in de landbouwsector (20.000 cliënten) sterk betrokken Impact op contracten? Brandverzekering: geen verzekerd schadegeval, geen opgesomd gevaar Bedrijfsschadeverzekering: idem brand vermits niet nav gedekt schadegeval Dierenverzekering: geen aanwezigheid van ziektebeeld of letsel + pluimvee/varkens worden niet verzekerd Aansprakelijkheidsverzekeringen In principe onder toepassing Recall weinig van toepassing in de landbouwsector Reddingskosten (art 52) Rechtsbijstand Vergoeding bekomen van schade die verzekerde lijdt door toedoen van derden (contractueel (bvb tov veevoederfabricant) vs extra-contractueel (bvb tov overheid wegens nalatigheid)) Talrijke aangiftes verwachtingspatroon van verdediging Kredietverzekeringen onvermogen van betrokken bedrijven (niet in onze portefeuille)
Dioxinecrisis Case Aandachtspunten Assuralia Alle leveringen worden aanzien als één verzekerd schadegeval maw 1x verzekerd bedrag beschikbaar Schadeclaims mbt labotesten om besmettingen op te sporen vallen niet onder de waarborg Aandacht voor fraudegevaar (verdachte branden in getroffen sector,bederf koopwaar in koelcellen ed)
Dioxinecrisis Case Mogelijke aansprakelijkheidsgronden Koop-verkoop: art 1641 BW zijnde aansprakelijkheid van de professionele verkoper Vermoeden van kennis van het gebrek Gebrek moet wel bewezen worden Koper kan zich richten tot de effectieve verkoper, maar ook tot iedere voorgaande verkoper in de ketting Wet op de productaansprakelijkheid van 25/02/1991 (zie eerdere bespreking) Art 1382 extra contractuele aansprakelijkheid Enkel tov een niet contracterende partij
Dioxinecrisis Case Waarborgen BA Na Levering Schade veroorzaakt aan derden door de goederen bvb leveringen aan verwerkende bedrijven (geleverd varkensvlees wordt verwerkt tot paté, paté is niet meer bruikbaar Schade aan geleverde goederen is niet verzekerd Opmerking: nuances op de verzekeringsmarkt (notie intieme vermenging) Aansprakelijkheid staat niet per definitie vast (koop/verkoop) Reddingskosten (art 52) In principe geen dekking want nakend gevaar was slechts potentieel en schade bleef hypothetisch Maatregelen op bevel van overheid (uitgesloten) Eigen expertise (vrijgave van goederen): geen waarborg, geen kost om dreigend en nakend gevaar af te wenden
Dioxinecrisis Case Voorbeeld BA: pluimveehouder en eierhandelaar wordt schriftelijk in gebreke gesteld door 4 klanten via hun advocaat en 2 rechtstreeks De verzekerde heeft een bedrijfspolis met waarborg BA Na Levering Het voeder werd aangekocht bij 1 van de 10 verdachte veevoederbedrijven. Drie klanten zijn groothandel in eieren (in- en verkoop) en één klant verwerkt de eieren in de mayonaise
Dioxinecrisis Case Verzekerde is fabrikant van eieren Officiële ingebrekestellingen ontvangen 2 gevallen Klanten die de eieren kopen en daarna verkopen (groothandel) Er is schade aan de door verzekerde geleverde goederen Er is geen schade veroorzaakt door de geleverde goederen (eieren) Geen dekking voorzien Klant die de eieren verwerkt in de mayonaise Er is schade aan de door verzekerde geleverde goederen Door die geleverde goederen is er ook schade aan het product van de klant (slechte mayonaise) Schade aan de mayonaise alsook indirecte kosten zijn gedekt
Dioxinecrisis Case Rechtsbijstand genomen acties: Landbouw Uitgesproken schadebeeld (bvb kippensterfte) in de verdachte periode Levering door één van de 10 verdachte voederfabricanten Eigenaar van de dieren Verdere actie, inclusief expertise Maw geen actie indien» Dieren/producten werden vrijgegeven (geen aantasting)» Louter financieel verlies Kleinhandel Enkel bij verwerkende kleinhandel schade door een verwerkend product Algemene infoverspreiding Stock van niet verwerkte producten doen terugnemen door leverancier Ingebrekestelling tegenpartij Aandacht vestigen op korte termijen (koop/verkoop) Particuliere consument Bewijsbare schade? Financieel nadeel? Oprichting van een juridisch call center ten behoeve van klanten uit de landbouwsector voor niet verzekerde schade (eerstelijnsinformatie en oriëntatie dossier
Vragen???