Bilaterale handel Vlaanderen Italië Handelsbalans Vlaanderen - Italië 2007 is tot heden het jaar dat de handel tussen Vlaanderen en Italië zijn historische hoogtepunt kende: de som van de uiten de invoer bedroeg dat jaar 22,603 miljard. Na twee jaren van internationale recessie restte daarvan in 2009 nog slechts 16,712 miljard. In 2010 en 2011 tekenden beide handelsstromen dan weer een dermate sterke groei op zowel de uitvoer als de invoer noteerden een jaarlijkse groei van om en bij 10% dat de totaalhandel opnieuw de kaap van 20 miljard rondde (2014: 20,68 miljard). De handel mag dan nog steeds minder intensief verlopen dan in 2007, het overschot dat Vlaanderen boekt op de handelsbalans (2014: 4,914 miljard) ligt wel bijna 700 miljoen hoger dan in 2007 het geval was. Lag in 2007 iedere 100 export nog in de weegschaal met 68 import, dan is de import-exportratio inmiddels verbeterd tot 61%. Na de lichte exporttoenames in zowel 2013 (+3,5%) als in 2014 (+1,3%) bracht 2015 alvast enige verademing in het Vlaamse exportcijfer naar Italië: in de periode van januari tot mei 2015 ging onze tussentijdse uitvoer meer maar liefst 22,4% omhoog tot 6,59 miljard euro. Die stijging was vrij egaal gespreid over alle prominente sectoren. Bij de invoer uit Italië tot mei 2015 was er daarentegen sprake van een lichte terugval, want de import daalde 1,74% toe t.o.v. de eerste 5 maanden in 2014. Het tussentijdse handelsoverschot met Italië veerde al meteen op tot ruim 3,3 miljard euro en ook de import-exportverhouding ging voorlopig de hoogte in tot 50%. x EUR miljard export % jaarverloop import % jaarverloop balans 2010 11,403 7,003 4,400 2011 12,486 +9,49% 7,636 +9,04% 4,850 2012 12,213-2,19% 7,924 +3,77% 4,289 2013 12,640 +3,50% 7,482-5,57% 5,158 2014 12,800 +1,27% 7,886 +5,40% 4,914 Handel Vlaanderen - Italië ( miljard) 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 2010 2011 2012 2013 2014 uitvoer invoer www.flandersinvestmentandtrade.be
BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade Vlaamse uitvoer naar Italië (2014) EUR 12,8 miljard (6 e markt) De Vlaamse afzet in Italië bereikte in 2014 zijn op een na hoogste waarde enkel 2007 ( 13,437 miljard) was nog beter dankzij een toename van de uitvoer met +1,27% (tegenover 2013). Daarmee evolueerde Italië als afzetmarkt voor Vlaanderen iets beter dan gemiddeld: op wereldwijde schaal groeide de Vlaamse goederenuitvoer slechts 0,61%. Wel bleef de evolutie op de Italiaanse markt een heel klein beetje achter bij de groei die Vlaanderen realiseerde binnen de EU (+1,37%) en binnen de groep van onze top 20 markten (+1,38% gemiddeld). Die 20 belangrijkste markten waren samen trouwens goed voor ruim 81% van Vlaanderens mondiale uitvoer in 2014. Vertegenwoordigde de Italiaanse markt in 2013 nog 4,33% van de Vlaamse goederenuitvoer, dan dikte dat aandeel in 2014 lichtjes aan tot 4,36%. Slechts vijf landen legden in 2014 nog meer gewicht in de schaal: Duitsland (17,07% aandeel), Nederland (12,53%), Frankrijk (12,12%), het V.K. (8,66%) en de V.S. (5,52%). In januari mei 2015 exporteerde Vlaanderen voor 6,59 miljard euro naar Italië. Dat is maar liefst 22,4% (of 1,2 miljard euro) meer dan in januari mei 2014. Die stijging zat vrij netjes en gespreid over alle prominente sectoren als: organische chemie (+32,51% of 366 miljoen euro meer), farmaceutica (+44,33%, 290 miljoen euro erbij), kunststoffen (+12,87%) en machines (+17,39%). Italië bleef uiteraard met voorsprong de 6 de exportbestemming van Vlaanderen. Het aandeel in de totale Vlaamse uitvoer steeg voorlopig zelfs tot 5,35%. In 2013 voerde Italië wereldwijd nog voor 359,5 miljard euro in, wat toen 2,53% uitmaakte van de totaalimport en goed was voor een tiende plaats in de wereldranglijst. In 2014 importeerde Italië wereldwijd voor 355 miljard euro aan goederen, wat correspondeerde met een aandeel van 2,48% in de mondiale invoer. Het werd daarmee de elfde wereldgoederenimporteur na Canada en voor India. Met een exportportefeuille van 12,79 miljard euro speelde Vlaanderen als leverancier een rol van 3,6% in de Italiaanse totaalimport. In 2013 was dat nog maar 3,52% geweest. pagina 2 van 9 Bilaterale handel Vlaanderen Italië
UITVOERSECTOREN Sectorale uitvoer naar Italië (2014, in % van totaal) vervoermaterieel 5,01% optica, precisieapparatuur 4,02% overige 18,33% chemie, farmaceutica 39,45% textiel 5,05% onedele metalen 5,64% machines, elektrisch materieel 10,10% kunststof, rubber 12,39% BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade Zoals gezegd, noteerde de uitvoer 1,27% (of + 160 miljoen) hoger dan in 2013. Anders dan dat bescheiden percentage laat vermoeden, gingen de meeste grote sectoren er vrij fors op vooruit, net zoals het gros van de kleinere branches overigens (restsegment overige ). De spreekwoordelijke uitzonderingen op de regel chemische en farmaceutische producten (-6,94% of - 376,4 miljoen), resp. kunststof en rubber (-10,72% of - 190,5 miljoen) gooiden echter behoorlijk wat roet in het eten. Bij dat alles hoort wel één kanttekening: binnen het restsegment overige vinden we ook de vertrouwelijke trafiek, een categorie waarover zoals de naam al suggereert weinig te vertellen valt, behalve dat die in 2014 ruim dubbel zo zwaar ging wegen (+155,60% of + 150,2 miljoen). Geen enkele exportsector realiseerde een groei die maar enigszins in de buurt kwam. Onze export van chemische en farmaceutische producten naar Italië beleefde in 2013 nog zijn historische hoogtepunt, wat toen vooral op het conto kwam van de toegenomen uitvoer van farmaceutica en in mindere mate ook organische chemie. In 2014 bleef de uitvoer van farmaceutica op hetzelfde hoge niveau presteren, maar viel de uitvoer van organische producten terug met ruim 351 miljoen. In de ruim 5 miljard aan chemische en farmaceutische producten die Vlaanderen in 2014 naar Italië exporteerde, had het deelsegment organische chemie een aandeel van circa 50%. De farmaceutica vertegenwoordigen inmiddels een derde van het totaalbedrag. De export van kunststoffen en rubber naar Italië is de afgelopen dertien jaar relatief stabiel verlopen: zelden werd zwaar afgeweken van de gemiddelde exportwaarde van 1,6 miljard. In 2011 2013 werden de beste resultaten neergezet de uitvoer neigde toen naar 1,8 miljard maar in 2014 stokte de teller op 1,59 miljard. De uitvoer van machines en elektrisch materieel kreeg een stevige tik tijdens de mondiale crisis van 2009 en heeft zich daar nooit helemaal van kunnen herstellen, integendeel. De uitvoer bleef slabakken en bereikte zijn dieptepunt in 2013. De groei die werd opgetekend in 2014 (+6,35% of 77,2 miljoen) mag een lichtpuntje heten. Hetzelfde geldt in grote lijnen voor de uitvoer van onedele metalen (die overigens grotendeels draait om ijzer, staal en gereedschap). In de aanloop naar 2009 werd jaarlijks nog vlot 1 miljard uitvoer gerealiseerd. ///////////// pagina 3 van 9
Dat bedrag werd in 2009 gehalveerd. Na twee jaren waarin de export weer enigszins aantrok ging het in 2012 en 2013 weer bergaf. De stijging die in 2014 werd opgetekend (+5,82% of + 39,7 miljoen) titlt de exportwaarde weer even boven 700 miljoen. Ook de export van vervoermaterieel (vooral automotive) heeft een dergelijk scenario gekend: in de aanloop naar de mondiale crisis exporteerde Vlaanderen jaar na jaar voor ruim 1 miljard, waarna het van kwaad naar erger ging. Nadat de bodem werd bereikt in 2013 minder dan 530 miljoen uitvoerwaarde overschreed de uitvoer in 2014 weer 640 miljoen. De textielbranche (vooral kleding, aangevuld met synthetische vezels en in mindere mate ook tapijten) en de sector van optica en precisieapparatuur presteerden in 2014 dan weer rond hun recordniveau. De export van textiel naar Italië heeft de afgelopen jaren al bij al constant gepresteerd en 2014 (+3,52%) vormde daarop geen uitzondering. De sector van optica en precisieapparaten is dan weer een sector in opkomst. In 2013 werd voor het eerst (vlot) de grens van 400 miljoen overschreden en in 2014 kwam daar nog eens zo n 100 miljoen bovenop. Bij het restsegment overige lieten buiten de reeds vermelde opstoot aan vertrouwelijke trafiek twee sectoren zich opmerken. De uitvoer van minerale producten (vooral brandstoffen) kende een aanwas van maar liefst 59,23% (of + 112,2 miljoen). Ook deed de diamantsector het zowat 1/3 (of + 63,2 miljoen) beter dan in 2013. UITVOERPRODUCTEN Belangrijkste Vlaamse exportproducten naar Italië (2014): - organische chemische producten 19,75% - farmaceutische producten 13,28% - kunststof en toepassingen 10,73% - machines, toestellen en mechanische werktuigen 7,40% - auto s, tractoren, rijwielen, motorrijwielen 4,94%Vlaamse invoer uit Zuid- Afrika (2013) 1,42 miljard (29 e lever Vlaamse invoer uit Italië (2014) EUR 7,9 miljard (9 e leverancier) Onze invoer uit Italië haalde in 2012 nog zijn op één na hoogste waarde sinds er cijfers voorhanden zijn (2002) maar kromp in 2013 met 5,57%. In 2014 werd dankzij een toename van onze invoer uit Italië met 5,40% weer bijna het niveau gehaald van 2012. Met dat laatste groeipercentage deed Italië het in 2014 overigens ruim vijf procentpunt beter dan gemiddeld: Vlaanderen importeerde in 2014 slechts 0,17% meer dan in 2013. Ook doet Italië het beter dan onze gemiddelde intra-eu-leverancier (-1,63%) en onze belangrijkste leveranciers wereldwijd (top 20: -1,23%). Italië blijft de 9 de positie bezetten op de ranglijst van leveranciers voor Vlaanderen en staat voor een aandeel van 2,74%. Van de EU-lidstaten kunnen enkel Nederland (21,04% aandeel), Duitsland (12,36%), Frankrijk (7,87%), het V.K. (5,09%) en Ierland (4,14%) betere cijfers voorleggen. In januari mei 2015 kwam de invoer (ongeveer 3,30 miljard euro) 1,74% lager uit dan in januari mei 2014 (3,36 miljoen euro). De chemische/farmaceutische sector (+7,8%) en de automotive sector (+6,4%) kenden een stijging, machines (-5,6%) en onedele metalen (-7,6%) daarentegen verloren terrein. Italië blijft hiermee voorlopig de negende leverancier van Vlaanderen met een aandeel van 2,82% in de totale Vlaamse invoer. Wereldwijd exporteerde Italië in 2014 voor 397,95 miljard euro aan goederen. Dat stemt overeen met een aandeel van 2,79% in de mondiale goederenuitvoer en levert Italië meteen de achtste plaats op na Zuid-Korea en voor Hongkong. Met een invoer uit Italië ter waarde van 7,834 miljard speelde Vlaanderen als klant een rol van 1,97% in het Italiaanse wereldwijde uitvoertotaal. pagina 4 van 9 Bilaterale handel Vlaanderen Italië
INVOERSECTOREN Sectorale invoer uit Italië (2014, in % van totaal) kunststof, rubber 6,14% overige 21,55% chemie, farmaceutica 29,79% voeding, dranken 6,41% onedele metalen 7,25% vervoermaterieel 10,78% machines, elektrisch materieel 18,09% BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade Vergeleken met 2013 kwam onze invoer uit Italië 404,3 miljoen hoger te liggen. Van de sectoren die met naam vermeld staan op het taartdiagram, was er slechts één vervoermaterieel (-3,43% of - 30,2 miljoen) die in het rood ging. Dat werd ruimschoots goedgemaakt door vooral de toegenomen invoer van voeding en dranken (+14,92% of + 65,6 miljoen) en van chemische en farmaceutische producten (+8,07% of + 175,3 miljoen). INVOERPRODUCTEN Belangrijkste Vlaamse invoerproducten uit Italië (2014): - farmaceutische producten 23,62% - machines, toestellen en mechanische werktuigen 15,06% - wagens en ander wegtransportmaterieel 10,74% - kunststof en toepassingen 4,52% - ijzer- en staalproducten 3,35% Belgische uitvoer naar Italië (2014): gewestelijke verdeling Had Vlaanderen mondiaal bekeken in 2014 een aandeel van 82,39% in de Belgische goederenuitvoer, dan bleef het in Italië steken op 82,14%. Aan de invoerzijde wint Wallonië opvallend sterk aan belang. In 2013 kwam dat vooral door een toegenomen invoer van minerale brandstoffen; in 2014 werden er opvallend veel farmaceutica ingevoerd uit Italië. ///////////// pagina 5 van 9
Aandeel Vlaanderen in Belgische uitvoer naar Italië ( miljard) 18 000 16 000 14 000 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 81,79% 82,13% 82,14% 2012 2013 2014 Vlaanderen België UITVOER Waarde (in miljoen EUR) Aandeel Aandeel Variatie in % 2012 2013 2014 2013 in % 2014 in % 2012-2013 2013-2014 Vlaanderen 12 212,7 12 639,8 12 800,1 82,13% 82,14% +3,50% +1,27% Wallonië 2 430,2 2 427,7 2 488,6 15,77% 15,97% -0,10% +2,51% Brussel 288,3 323,4 294,0 2,10% 1,89% +12,18% -9,07% TOTAAL BELGIË 14 931,1 15 390,9 15 582,7 100% 100% +3,08% +1,25% INVOER Waarde (in miljoen EUR) Aandeel Aandeel Variatie in % 2012 2013 2014 2013 in % 2014 in % 2012-2013 2013-2014 Vlaanderen 7 923,5 7 481,8 7 886,1 70,63% 66,15% -5,57% +5,40% Wallonië 1 818,1 2 653,9 3 524,3 25,05% 29,56% +45,97% +32,80% Brussel 511,5 457,1 511,0 4,32% 4,29% -10,64% +11,79% TOTAAL BELGIË 10 253,2 10 592,8 11 921,5 100% 100% +3,31% +12,54% BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade pagina 6 van 9 Bilaterale handel Vlaanderen Italië
België Italië: export en import van diensten Tot vandaag is het nog niet mogelijk om over diensten in- en uitvoerstatistieken te publiceren op het gewestelijke niveau. Op het Belgische niveau zijn er wél cijfers beschikbaar, geput uit de betalingsbalans van de Nationale Bank. In wat volgt, gaat het dan ook telkens over de Belgische buitenlandse handel van diensten, niet over de Vlaamse. In 2014 exporteerde België wereldwijd voor 91,57 miljard euro aan diensten. Dat was 6,58 miljard euro meer (+7,74%) dan de 84,99 miljard euro uitvoer in 2013. Toen was de toename t.o.v. het jaar dáárvoor 2012 nog een stuk minder indrukwekkend geweest, met amper 1,8 miljard meeruitvoer aan Belgische diensten (+2,12%). In 2014 kwam de invoer van diensten in België op 86,36 miljard euro uit, niet minder dan 8,1 miljard euro meer (+10,34%) dan in 2013 (78,27 miljard euro). De dienstenbalans bleef in 2014 voor een comfortabele 5,21 miljard euro in het groen, een surplus dat toch anderhalf miljard lager lag dan de 6,72 miljard euro overschot in 2013. In 2014 maakten diensten 27,2% uit van de Belgische totaaluitvoer (van goederen en diensten samen). 72,8% ervan was voor rekening van goederen. Bij de invoer lag de verhouding licht anders en resulteerde in 25,85% voor diensten en 74,15% voor goederen. Op de wereldmarkt voor diensten bezette België in 2014 de 12 e plaats als dienstenexporteur met een aandeel van 2,40% in de werelduitvoer en dat na Singapore (2,73%) en voor Zwitserland (2,34%). Als wereldimporteur van diensten werd ons land 14 e in 2014, met 2,29% van de mondiale dienstenimport achter de naam, na Italië met 2,36% inbreng en vóór Canada met een mondiaal aandeel van 2,23%). Belgische uitvoer van diensten naar Italië Betalingsbalanscijfers van de Nationale Bank geven te zien dat Italië ook qua diensten een onmiskenbaar belangrijke partner voor ons land is gebleven in 2014. België exporteerde in 2014 voor 2,24 miljard euro aan diensten naar Italië, een fraai cijfer, al ging onze export er daarmee jaar-op-jaar niet vooruit (-0,41% tegenover +5,2% in 2013). Net als in 2013 bleef Italië hangen op de 8 e plaats als afzetmarkt voor Belgische diensten, met een aandeel van 2,44% in de totale jaaruitvoer aan diensten wereldwijd, na Luxemburg ( 4,69%) en voor Ierland (2,43%). Na twee jaar van forse vooruitgang 29,5% in 2012 en 33,75% in 2013 liet de uitvoer naar Italië in de tak andere commerciële diensten in 2014 2% laten liggen, maar bleef wel comfortabel eerste met een inbreng in de totale dienstenuitvoer van dik 1/3 (34,3%). Nog even meegeven dat tot die veelomvattende branche gerekend worden: PR, reclame, marktonderzoek en adviesdiensten, accountancy en juridisch advies, onderzoek en ontwikkeling, transacties tussen filiaalbedrijven, architectuur, engineering, wetenschappelijke inspectie- en certificeringsdiensten, makelaars- en commissielonen, leasingtransacties, land- en mijnbouwoperaties en lokale verwerking en milieubeheer... Heel wat sterker achteruit ging transport, dat er een kleine 90 miljoen euro aan uitvoer aan inschoot t.o.v. 2013 (-12,1%). Als uitvoerpost raakt transport almaar verder achterop bij andere commerciële diensten, maar houdt wel de tweede plaats vast en het bijhorend aandeel van 25,8%. Op drie volgde dan telecom en ICT, waarvan de uitvoer in 2014 liefst 27,4% vooruitging na het status-quo in 2013 (-0,7%). Het aandeel van die tak stond in 2014 op 17,34%. Samen stond de top 3 in voor ruim 77% van de totale dienstenexport naar Italië. ///////////// pagina 7 van 9
Na een toename met 8,1% in 2014 tot 212 miljoen euro haalde reisverkeer de vierde plaats met net geen 10% aandeel in de totale dienstenexport naar Italië. Heel wat verderop ging ook de uitvoer van financiële diensten ene kleine 5% vooruit en haalde de laatste top vijfplaats met een inbreng van 3,3% in het totaal. SECTOREN (in 1.000 EUR) 2012 2013 2014 % aandeel 2014 Andere commerciële diensten 584 630 781 925 766 669 34,26% Transport 683 680 656 653 577 269 25,80% Telecommunicatie, informatica en berichtgeving 306 676 304 522 388 069 17,34% Reisverkeer 207 437 196 129 211 983 9,47% Financiële diensten 40 169 70 392 73 811 3,30% Overige diensten 313 517 237 419 220 036 9,83% Totaal diensten 2 136 109 2 247 040 2 237 837 100% Belgische invoer van diensten uit Italië Bron: Nationale Bank van België (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade Ook in 2014 liep de dienstenbalans onveranderd rood aan, zelfs feller in ons nadeel (meer dan ½miljard euro 526,24 miljoen euro) dan in 2013 toen de balans nog een tekort had laten zien van net geen ½miljard euro (-499 miljoen euro). België had in 2014 dan ook voor 2,76 miljard euro aan diensten uit Italië ingevoerd, nauwelijke 0,66% meer dan in 2013. Door de 0,41% exportafname die de invoer tegenover zich kreeg, dikte in 2014 dienstendeficit met italië nog 5,5% aan. Als leverancier van diensten hield Italië in 2014 de zevende plaats vast (na Luxemburg en nipt voor Zwitserland) met een aandeel van 3,2% in het Belgische importtotaal. Die positie had het in 2013 ook al had bezet, zij het toen met een iets hoger aandeel (3,49%). Ook bij de import stonden andere commerciële diensten (+10% in 2014) bovenaan met zowat 1,1 miljard euro aan invoer en goed voor een verrijkt aandeel van 39,6% in het invoertotaal uit Italië. Maar als gesmaakt vakantieland stond ook reisverkeer nog altijd hoog gerangschikt na een 2,11% invoeraanwas in 2014. De inbreng ervan in het invoertotaal bedroeg dat jaar 31,2%. De voorsprong van het reiswezen op derde invoerbranche, transport, (-19,2%; 25,3% aandeel), is in 2014 opgelopen tot een kleine 340 miljoen euro nadat ingevoerd transport dat jaar 19,2% achteruitging en er nog een aandeel aan overhield van 18,9% van de totale invoer uit Italië. Gezamenlijk kreeg de sectorale top drie kreeg in 2013 om en bij 90% van de invoer van diensten uit Italië achter de naam. Telecom en ICT (4% aandeel) en de bouwsector (1,65% aandeel) maakten in 2014 de importtop 5 volledig. SECTOREN (in 1.000 EUR) 2012 2013 2014 % aandeel 2014 Andere commerciële diensten 969 516 994 578 1 094 215 39,59% Reisverkeer 848 304 843 746 861 581 31,17% Transport 683 247 647 030 522 653 18,91% Telecommunicatie, informatica en berichtgeving 127 993 80 263 110 572 4,00% Bouwsector 42 694 15 437 45 687 1,65% Overige diensten 291 491 164 991 129 372 4,7% Totaal diensten 2 963 245 2 746 045 2 764 080 100% Bron: Nationale Bank van België (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade pagina 8 van 9 Bilaterale handel Vlaanderen Italië
Italië en de wereldhandel voor diensten In 2014 voerde Italië wereldwijd voor 81,1 miljard euro aan diensten in. Dat invoerbedrag zette het land op de 13 e plaats op in de wereldranglijst met dienstenimporteurs met een aandeel van 2,36% in de mondiale diensteninvoer (na Zuid-Korea met 2,40% en voor België met 2,29% aandeel). Met 2,24 miljard euro uitvoer in 2014 tekende Belgïe als leverancier voor 2,66% van het Italiaanse invoertotaal aan diensten wereldwijd. In 2014 exporteerde Italië voor 85,6 miljard euro aan diensten naar de wereldmarkt en werd daarmee de 13 e exporteur van 2,34% van de totale wereldexport (na Zwitserland met 2,34% en voor Hongkong met 2,20% aandeel in het wereldtotaal). Als exportmarkt voor diensten die Italië in 2014 uitvoerde, stond België met 2,76 miljard euro aan import in voor 3,23% van de Italiaanse totaaluitvoer BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB) (meest recente bijwerking cel Kennisopbouw: augustus 2015) ///////////// pagina 9 van 9