Media en het Medium Lessenserie Guns or Roses Docentenhandleiding doelgroep duur 3 vmbo, 2 havo, 2 vwo 6 klokuren Inleiding Jeroen Kooijmans:Werk Geluiden in een film ondersteunen de beelden. Zonder geluiden en muziek zijn beelden vlak of juist multi-interpretabel. Geluiden helpen, als het ware, de beelden het verhaal te vertellen. Ze wijzen de kijker op een sfeer of een gebeurtenis die vaak uit de beelden alleen niet af te leiden is. Anderzijds verwacht de kijker bepaalde muziek en geluiden bij bepaalde beelden. Films kunnen met die verwachtingen te spelen en de kijker op het verkeerde been zetten. Leerlingen bekijken werk van videokunstenaars die spelen met de conventies van geluid en muziek. Wat doen zij met beelden en geluid? Daarna filmen de leerlingen een gegeven situatie en monteren dit met behulp van een eigen soundtrack tot een vrolijke, romantische, spannende of geheimzinnige film. Bronnen Trailer Unheard filmfestival - 2008 Officiële trailer Bond: Quantum of Solance - 2008 Officiële trailer: Alles is Liefde - 2007 Werk - Jeroen Kooijmans - 1994 Intona, (dodici manieri di far tacere un microfono) (12 manieren om een microfoon het zwijgen op te leggen) - Dick Raaijmakers - 1991 Originele Trailer van Mary Poppins - Mash-up versie van een Mary Poppins-trailer Leerdoelen Leerlingen: benoemen aan de hand van voorbeelden ten minste zes kenmerken van de genres romantiek en actie op het gebied van geluid en muziek; verklaren hoe kunstenaars Kooijmans en Raaymakers omgaan met het begrip geluid in hun werk; benoemen waarin het werk van videokunstenaars afwijkt van publieksfilms; beschrijven vijf vormgevingselementen (zowel cameravoering, montage als geluid) die passen bij een gegeven filmgenre; maken een storyboard van tien shots n.a.v. een gegeven filmgenre; zoeken drie verschillende geluids- of muziekfragmenten die passen bij een gegeven filmgenre; maken video-opnamen aan de hand van een storyboard; monteren ruwe opnames en gevonden geluidsfragmenten tot een korte film van 30 seconden waarin het gegeven filmgenre overtuigend tot uitdrukking wordt gebracht;
Docentenhandleiding - Lessenserie Guns or Roses analyseren het werk van medeleerlingen in relatie tot de filmgenres en de gegeven criteria. Benodigdheden Per twee/drie leerlingen een computer met een eenvoudig montageprogramma, bijvoorbeeld moviemaker Per drie leerlingen een videocamera Cd s of sites met geluidseffecten, bijvoorbeeld: www.bop.vgc.be/didmat/multimedia/geluid/index.html Voorwaarden/eisen Leerlingen: kunnen een eenvoudig montageprogramma gebruiken; zijn bekend met termen als storyboard, trailer, shot en scène; kunnen geluiden opnemen en uploaden op de computer; hebben wel eens gewerkt met een videocamera en een storyboard; Voorbereiding De docent kan in plaats van het Mary Poppins fragment ook andere voorbeelden zoeken van mash-ups van filmtrailers. Voor de opdracht kan ook en bestaand filmfragment gebruikt worden. De leerlingen filmen dan zelf niet, maar monteren het geluid allemaal bij hetzelfde fragment. Producten Lijst met vijf vormgevingselementen die passen bij een gegeven filmgenre (zowel cameravoering, montage als geluid) Drie verschillende geluids- of muziekfragmenten zoeken die passen bij het gegeven filmgenre Een storyboard Een korte film van max.30 seconden waarin het gegeven genre wordt verbeeld
Docentenhandleiding - Lessenserie Guns or Roses Lesbeschrijving* *Alle tijden zijn richttijden, u kunt deze naar eigen inzicht aanpassen. Met name deel 3 zou verlengd kunnen worden, zodat leerlingen meer tijd kunnen besteden aan technische/artistieke aspecten. Wanneer u zelf een fragment filmt, kunt u deel 3 overslaan. Deel 1 60 minuten U begint de lessenserie met het bekijken van de trailer van het Unheard Sound Festival. Leerlingen benoemen ten minste vijf soorten filmgenres die in de trailer gesuggereerd worden. Daarna worden er twee reguliere trailers besproken: een trailer van een James Bond-film (actie) en Alles is liefde (romantische komedie). De eerste keer bekijken de leerlingen klassikaal de trailers zonder geluid. Ze analyseren wat de betekenis is van de beelden als je ze bekijkt zonder geluid. De tweede keer bekijken zij de fragmenten met geluid. Ze bespreken in groepjes de cameravoering, kleurgebruik en beeldwisselingen en het geluidgebruik met behulp van het analyseschema. Leerlingen bespreken wat een film tot een romantische film maakt en wat de ingrediënten van een actiefilm zijn. Daarna bekijkt u klassikaal het werk van Jeroen Kooijmans en Dick Raaijmakers. Dit werk analyseren zij ook op cameravoering en geluid. Hoe gaan beide kunstenaars om met het fenomeen geluid? Wat maakt deze films tot videokunst? Waarin wijken ze af van Hollywoodfilms? Tot slot van deel 1 komt het fenomeen mash-up aan de orde. Na de originele trailer van Mary Poppins wordt de Youtube-mashup vertoond waarin de film door een nieuwe montage en ander geluid een nieuwe betekenis krijgt. Leerlingen analyseren de ingrepen die de makers hebben gedaan om de film van genre te laten veranderen. Deel 2 60 minuten De klas wordt verdeeld in groepen van 2-3 personen. Elke groep krijgt een kaartje met een bepaald filmgenre erop, bijv. komedie, western, horror, actie of romantiek. Leerlingen moeten bij hun genre ten minste vijf kenmerkende vormgevingselementen opschrijven ten aanzien van cameravoering, montage en geluid. Elke groep krijgt de opdracht om een gegeven situatie zo te filmen, te monteren en van geluid te voorzien dat die past bij hun genre. Voorbeelden van de gegeven situatie zijn: een persoon op een stoel; een persoon die door de straat loopt; een gebouw. Alle leerlingen filmen dezelfde situatie, maar moeten die laten passen in hun genre door de manier van filmen, montage en het gebruik van geluid. Er moet tijdens het filmen zo min mogelijk geacteerd worden. Het accent ligt op cameravoering, montage en muziek, niet op de acteerprestaties. Voorafgaand aan het filmen maken de leerlingen een storyboard bestaande uit ten minste tien verschillende shots. Ook verzamelen ze minstens drie geluids- en muziekfragmenten die passen bij het genre dat ze moeten verbeelden. Deel 3 60 minuten De groepjes maken opnames aan de hand van hun storyboard. Ze mogen gerust door de opnames heen praten omdat het originele geluid van de opname bij het monteren toch gewist wordt.
Docentenhandleiding - Lessenserie Guns or Roses Deel 4 120 minuten Het ruwe materiaal wordt ingeladen op de computer en gemonteerd tot een korte film van maximaal 30 seconden. Het originele geluid van het ruwe materiaal wordt vervangen door de nieuwe soundtrack die de leerlingen maken uit de door hen verzamelde geluids- en muziekfragmenten. Deel 5 60 minuten Leerlingen bekijken elkaars werk en moeten bij elkaar achterhalen welk genre de andere groepen verbeeld hebben. Leerlingen geven elkaar feedback op sterke punten en verbeterpunten. Criteria Kan de leerling: ten minste vijf verschillende filmgenres herkennen in de trailer van het Unheard Film Festival; ten minste zes kenmerken benoemen van een actiefilm en een romantische film t.a.v. de cameravoering de montage geluid/muziek; benoemen hoe de kunstenaars Kooijmans en Raaijmakers omgaan met het begrip geluid in hun videowerk, en waarin hun werk zich onderscheidt van publieksfilms; ten minste vijf vormgevingselementen beschrijven die passen bij een gegeven filmgenre (zowel cameravoering, montage als geluid); een storyboard maken n.a.v. een gegeven filmgenre met ten minste 10 shots; ten minste drie verschillende geluids- of muziekfragmenten zoeken die passen bij een gegeven filmgenre; video-opnamen maken aan de hand van een storyboard; de ruwe opnames en gevonden geluidsfragmenten monteren tot een korte film van 30 seconden waarin het gegeven filmgenre overtuigend tot uitdrukking wordt gebracht; het werk van medeleerlingen analyseren in relatie tot de filmgenres en de gegeven criteria? Suggesties bij het bekijken van de bronnen Filmtrailers Laat de leerlingen een kort fragment van een van de trailers zien en vraag ze het aantal beeldwisselingen te tellen. In de trailer van Bond komen aanzienlijk meer wisselingen voor dan in Alles is liefde. De cameravoering is een stuk onrustiger. Ook het kleurgebruik is somber: donkere en sobere kleuren. Bij de shots van Bond moet je ook veel beter opletten wat er gebeurt. Er wordt vaker gebruik gemaakt van totaalshots waarbinnen veel actie is. Bij Alles is liefde zie je veel meer close-ups. De emotie van de spelers is duidelijk af te lezen aan de gezichten. Het gaat veel minder om de omgeving of de actie. Bij Alles is liefde is het geluid meer functioneel en niet spanningverhogend zoals bij Bond. Daar is zelfs de stilte een spanningverhogend geluid (en het krassen van een stoelpoot in de opening). Jeroen Kooijmans Bij het analyseren van het werk van Kooijman gaat het er vooral om dat leerlingen herkennen waarin deze film afwijkt van een Hollywoodfilm, en wat dit maakt tot een kunstwerk. Waarom zou de kunstenaar het geluid juist weggelaten hebben bij deze film? Wat verwacht je dat er gaat gebeuren? Hoe komt dat? Dan kan er ook naar de titel gekeken worden. Wat is het voor werk? Wat is het doel of is er juist geen doel? Leerlingen kunnen eventueel meer werk van Jeroen Kooijmans bekijken op Youtube (als inspiratie voor hun eigen werk)
Docentenhandleiding - Lessenserie Guns or Roses Dick Raaijmakers De film van Dick Raaijmakers laat een persoon zien die bezig is om een microfoon te laten zwijgen. Hij gebruikt daar meerdere martelwerktuigen voor. Het zijn 12 verschillende manieren waarop hij probeert om de microfoon uit te schakelen. De meest voor de hand liggende methode (gewoon kapot slaan) gebruikt hij niet.
Media en het Medium Lessenserie Guns or Roses Leerlingmateriaal doelgroep duur 3 vmbo, 2 havo, 2 vwo 6 klokuren Inleiding Jeroen Kooijmans:Werk Geluiden en muziek in een film zijn minstens even belangrijk als het beeld. Zonder geluiden en muziek verveelt de film snel, want je weet vaak niet wat er aan de hand is. Geluiden helpen je het verhaal te begrijpen. Geluid en muziek bepalen de sfeer van de film. Vaak heb je verwachtingen bij muziek of geluiden. Bij een vrolijk liedje denk je niet gelijk aan een verscheurd, bloedend lichaam. Wanneer je twee mensen ziet kussen, met daarbij krakende schoengeluiden en piepende deuren, krijg je geen verliefd gevoel. Deze lessenserie gaat over de betekenis van geluid en muziek bij verschillende filmgenres. Je bekijkt filmtrailers, mash-ups en werk van videokunstenaars. Uiteindelijk maak je een eigen korte film naar aanleiding van een geven situatie in de stijl van een bepaald filmgenre. De geluiden en de muziek die je verzamelt spelen daarin een sleutelrol. Bronnen Trailer Unheard filmfestival - 2008 Officiële trailer Bond: Quantum of Solance - 2008 Officiële trailer: Alles is Liefde - 2007 Werk - Jeroen Kooijmans - 1994 Intona, (dodici manieri di far tacere un microfono) (12 manieren om een microfoon het zwijgen op te leggen) - Dick Raaijmakers - 1991 Originele Trailer van Mary Poppins - Mash-up versie van een Mary Poppins-trailer Producten Lijst met vijf vormgevingselementen die passen bij een gegeven filmgenre (zowel cameravoering, montage als geluid) Drie verschillende geluids- of muziekfragmenten zoeken die passen bij het gegeven filmgenre Een storyboard Een korte film van maximaal 30 seconden waarin het gegeven genre wordt verbeeld
Leerlingmateriaal - Lessenserie Guns or Roses Opdrachten 1. Analyseer de getoonde filmtrailers, mash-ups en videokunstwerken. Maak daarbij gebruik van het opdrachtenblad. 2. Je krijgt een filmgenre toegewezen. Dit genre moet je verbeelden in een korte film van maximaal 30 seconden. Het onderwerp van de film is voor iedereen in de klas hetzelfde. De stijl waarin je filmt, monteert en gebruikmaakt van geluid/muziek bepaalt in hoeverre het genre dat jullie moeten verbeelden herkenbaar is. Het gaat dus niet zozeer om WAT je filmt maar HOE je de sfeer van jullie genre vormgeeft in beeld en geluid. 4. Beschrijf vijf vormgevingselementen die passen bij jullie filmgenre (zowel cameravoering, montage als geluid). 5. Maak voorafgaand aan het filmen een storyboard met ten minste tien shots. 6. Zoek ten minste drie verschillende geluids- of muziekfragmenten die passen bij jullie filmgenre. 7. Monteer de ruwe opnames en de gevonden geluidsfragmenten tot een film van maximaal 30 seconden in de stijl van jullie genre. Criteria Kun je: ten minste vijf verschillende filmgenres herkennen in de trailer van het Unheard Film Festival; ten minste zes kenmerken benoemen van een actiefilm en een romantische film t.a.v.: de cameravoering de montage geluid/muziek; benoemen hoe de kunstenaars Kooijmans en Raaijmakers omgaan met het begrip geluid in hun videowerk, en waarin hun werk zich onderscheidt van publieksfilms; ten minste vijf vormgevingselementen beschrijven die passen bij een gegeven filmgenre (zowel cameravoering, montage als geluid); een storyboard maken n.a.v. een gegeven filmgenre met ten minste tien shots; ten minste drie verschillende geluids- of muziekfragmenten zoeken die passen bij een gegeven filmgenre; video-opnamen maken aan de hand van en storyboard; de ruwe opnames en gevonden geluidsfragmenten monteren tot een korte film van 30 seconden waarin het gegeven filmgenre overtuigend tot uitdrukking wordt gebracht; het werk van je medeleerlingen analyseren in relatie tot de filmgenres en de gegeven criteria?
Leerlingmateriaal - Lessenserie Guns or Roses bijlage 1 leerlingmateriaal opdrachtenblad Guns & Roses Bekijk de trailer van het Unheard Filmfestival. 1. Noem ten minste vijf filmgenres die hier door middel van het geluid worden gesuggereerd. Je ziet twee trailers van films die al eerder zijn uitgekomen. Je bekijkt iedere trailer twee keer. De eerste keer zonder geluid, de tweede keer met geluid. 2. Vul de analyseschema s in. Omcirkel het vakje met het juiste antwoord. Per antwoord zijn meerdere vakjes mogelijk. Beschrijf de geluidseffecten Beschrijf de muziek James Bond De montage is vaak supersnel snel rustig traag Het camera-standpunt is kikker- vogelperspectief normaal vaak perspectief perspectief De shots zijn vaak totaal medium head & shoulder close-up Het kleurgebruik is realistisch donker kleurig zwart/wit Je ziet de hoofdpersonen actief passief alleen samen vaak Alles is Liefde De montage is vaak supersnel snel rustig traag Het camera-standpunt is kikker- vogelperspectief normaal vaak perspectief perspectief De shots zijn vaak totaal medium head & shoulder close-up Het kleurgebruik is realistisch donker kleurig zwart/wit Je ziet de hoofdpersonen actief passief alleen samen vaak Beschrijf de geluidseffecten
Leerlingmateriaal - Lessenserie Guns or Roses Beschrijf de muziek Bekijk de werken van Jeroen Kooijmans en Dick Raaijmakers 3. Wat zie je? Schrijf in een zin op wat je ziet. 4. Wat verwacht je (aan het begin van de film)? Hoe komt dat? 5. Wat is het camerastandpunt? 6. Hoeveel shots tel je bij beide werken? 7. Bekijk de titels goed. Wat heeft de titel met de film te maken, denk je? 8. Waarin verschillen deze films van Hollywoodfilms? 9. Experiment: zet eens drie verschillende soorten muziek of geluid onder de Kooijmans-film. Hoe beïnvloedt het geluid de betekenis van de film? Bekijk de trailer en de mash-up van Mary Poppins 10. De vrolijke Disney-film Mary Poppins lijkt in de mash-up op een horrorfilm. Benoem de veranderingen die de makers hebben aangebracht. Let daarbij op: de cameravoering - de montage - geluid/muziek Je hebt met je groepje een bepaald filmgenre toegewezen gekregen 11. Benoem van dit genre ten minste vijf kenmerken. Denk daarbij aan de cameravoering - de montage - geluid/muziek Eventueel kun je het analyseschema hierboven gebruiken.