Infosessie Veiligheid voor technische partners Jan Swankaert Hoofd Preventie en Bescherming 1 Inhoud I) RISICO S IN / NABIJ RIOLEN 1. Valbeveiliging nabij rioolputten 2. Vergiftiging door zwavelwaterstof 3. Besmetting door biologische agentia 4. Ergonomische hulpmiddelen II) WERFVEILIGHEID 2 1
I) Risico s in / nabij riolen - Biologische agentia (bacteriën, schimmels, virussen, wormen) - Brand en explosie (aardgas, methaan, producten) - Drukapparatuur (HD-spuitkop, slangen, koppelingen) - Elektrocutie (LS-installatie; 10mA verliesstroom) - Hydraulisch risico (buien, rioolstelsel) - Klemming (bewegende onderdelen) - Onstabiliteit (aantastingen) - Persoonsgebonden (claustrofobie, fitheid ) - Uitglijden, stoten (orde en netheid, uitrusting) - Val (bordes, ladder, putopening) - Vergiftiging / bedwelming (CO, zwavelwaterstof - Verkeerde instructie ( slechte akoestiek ) - Verkeersongeval (in of nabij de openbare weg) - Verstikking (zuurstofgebrek) 3 1) Valrisico & collectieve beveiliging Toegankelijkheid? Bestaande deksels? = Doorvalbeveiliging 4 2
1) Valrisico & persoonlijke beveiliging Ankerpunt! 5 1) Valrisico & instructie - signalisatie Blijf aanwezig zolang het deksel open is Signalisatiebordje valgevaar Instructies voor de aanwezigen 6 3
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Drie Franse rioolarbeiders komen om door vergiftiging nabij Parijs (Belga 12-06-2006) Het gaat om jonge arbeiders tussen 22 en 44 jaar oud. De vier voerden maandagochtend onderhoudswerken uit in de riool toen ze plots werden bevangen door een gas. Het zou gaan om het giftige zwavelwaterstof (H 2S), dat ontstaat bij de rotting van zwavelhoudende organische stoffen. 7 2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Hoe kan H 2 S voorkomen? - Bij anaëroob afvalwater / grondwater door inwerking van sulfaatreducerende bacteriën (tijdseffect en temperatuur) - Sulfaat uit zeewater / industrie - Temperatuursoptimum 25-36 C; + 300 % toename tussen 15 C en 25 C - Komt gemakkelijk vrij uit rioolslib bij het omwoelen of bij cavitaties - Vanaf ph 8 en zeer sterk toenemend bij dalende ph 8 4
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Eigenschappen H 2 S gas - (di)waterstofsulfide - Kleurloos gas - Molecuulmassa = 34,1 g/mol - Kookpunt = -60 C - Smeltpunt = -85 C - Explosiegrenzen (%Vol in lucht) = 4,3 46 - Relatieve dampdichtheid = 1,19 (lucht = 1) - Zelfontbranding bij 260 C - Geurdrempel (ca. 0,008 ppm) 9 2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Evenwicht gas - oplossing In het afvalwater: Tussen water en lucht: H2S H2S Temperatuur Concentratie ph HS- H2S in evenwicht met HS- en dit is enkel afhankelijk van de ph van het afvalwater. Fractie 1,00 0,90 0,80 0,70 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 H2S in de rioolatmosfeer is in evenwicht met H2S in afvalwater. Dit evenwicht wordt beïnvloed door temperatuur en concentratie. 0,00 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 10 ph H2S HS- S-- 5
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Invloed ph Fractie 1,00 0,90 0,80 H2S 0,70 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 HS- S-- 0,10 0,00 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 ph 11 2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Oplosbaarheid in water : Zeer goed oplosbaar in water 5 gram/liter Toxiciteit 10 ppm : TLV (alarmniveau en evacuatie) 15 ppm : STEL (korte termijn blootstellingsdrempel) 150 300 ppm : reukverlies 500-700 ppm : bewustzijnsverlies 1.000 2.000 ppm : dodelijk Uit 1 liter afvalwater kan in een ruimte van 1,8-3,6 m3 een dodelijke concentratie aan H2S-gas ontstaan! 12 6
Probleempunten : -Retourwater uit drukleiding met veel opgeloste H2S. -1 l afvalwater levert een dodelijke dosis in deze onverluchte ruimte. - Geen werkruimte 13 2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Risico s elimineren Robottechnieken Herstellingen met dichtingsmoffen Verwijderen van wortelgroei in de leiding Camera inspectie alvorens oplevering Frezen van huisaansluitingen Mogelijk tot diameters 800 1200 mm 14 7
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Risico s reduceren Risicovolle activiteiten vermijden / beperken Grondige reiniging (slib verwijderen) Hydraulisch isoleren (geen debiet afvalwater / geen cavitaties) Garantie qua verluchting (min. 2 deksels) Toegankelijkheid voor evacuatie verbeteren 15 2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Risico s reduceren Opblaasbare rioolafsluiter 16 8
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Collectieve bescherming Verdunningsventilatie 17 2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Collectieve bescherming Tegenstroomventilatie 18 9
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Persoonlijke bescherming (redding) Driepoot + antival Zuurstofproducerend zelfredmiddel Vluchttoestel Gasdetectie O 2,H 2 S,LEL,(CO) + waterdichte kledij + hoofdbescherming + inentingen OK 19 2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Instructies en opleiding Opgeleide en periodiek getrainde eigen medewerkers Of Beroepsduiker? Als brochure via www.aquafin.be 20 10
2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Instructies en opleiding FOD http://www.meta.fgov.be/workarea/ showcontent.aspx?id=6632 21 2) Vergiftiging door zwavelwaterstof Instructies en opleiding PVI http://www.provant.be/publicaties/le ren/vormingscentra/provinciaal_veil ighe/didactisch_materiaal/brochure s/handleiding_besloten_ruimten.jsp?referer=tcm:7-9678-64 22 11
Aantasting door zwavelwaterstof Deksel, schacht, klimijzers Praktische tip : Aangetaste klimhaken verwijderen Of steeds met valbeveiliging 23 3) Biologische agentia Definitie: Micro-organisme: Virussen Bacteriën Schimmels Endoparasieten: Wormen Protozoa Ziekte Allergie Infectie 24 12
3) Biologische agentia Hoe kan je besmet raken? Fysisch (lichamelijk) contact Ziektekiemen dringen lichaam binnen via : Slijmvliezen van ogen, neus of mond Mond Huid Ademhaling Kans op besmetting afhankelijk van : Persoonlijke weerstand soort biologisch agens (infectiedosis) 25 3) Biologische agentia Overlevingskansen afhankelijk van: Temperatuur Vochtgehalte Zuurtegraad Ziekteverschijnselen meestal griepachtige symptomen aandacht voor zwangere vrouwen melding aan huisarts (contact met afvalwater) Enkele voorbeelden van biologische agentia Virussen : Hepatitus A, Rotavirus Bacteriën : Salmonella, Legionella, Endotoxine G (Tetanus) Protozoa : Naegleria fowleri (Hersenvliesontsteking) 26 13
3) Biologische agentia Preventiemaatregelen Preventiehiërarchie (voorkomen is betere dan genezen) Ontwerp (collectieve beschermingsmaatregelen) Aantal blootgestelden beperken Persoonlijke beschermingsmiddelen Waterdichte kleding, handschoenen, bril, masker Hygiëne Handen wassen met WATER EN ZEEP NIET roken en eten op de werkplaats Scheiden van propere en vuile kledij Onderhoud van douches Afspraken in het gebruik van refter 27 3) Biologische agentia Wondverzorging (ROB-principe) R : Reinigen met water en zeep O : Grondig ontsmetten B : Beschermen met verband, waterdichte pleister, Raadpleging van arts (contact met afvalwater) Medische opvolging Indienstname Jaarlijks medisch onderzoek Medisch advies op verzoek van de werknemer Vaccinaties : tetanus, hepatitis A Zwangeren : blootstelling vermijden, vroegtijdig melden 28 14
3) Biologische agentia Website Aquafin + e-learning cd-rom 29 4) Ergonomie Scharnierdeksellifter Openen Pensbaar Sluiten 30 15
II) WERFVEILIGHEID Collectieve beschermingsmaatregelen 31 II) WERFVEILIGHEID Signalisatie 32 16
II) WERFVEILIGHEID Veilig afstempelen van kranen Risicoanalyse en eventuele plaatproef 33 II) WERFVEILIGHEID Herken gevaarlijke praktijken 34 17
II) WERFVEILIGHEID Beveiligingsmaatregelen Op de werf (Suprotek - Rebarr) In het straatbeeld 35 II) WERFVEILIGHEID E-learning 36 18
II) WERFVEILIGHEID Orde en netheid 37 19