INLEIDING ZILVERGEHALTE VERHOOGD NAAR RUIM.925

JAARVERSLAG 2013 1

INLEIDING ZILVERGEHALTE VERHOOGD NAAR RUIM.925 Wie onze jaarverslagen achter elkaar legt ziet de snelle ontwikkeling die het museum doormaakt: de aankoop van de grote Van Kempen en Begeercollectie, de verbreding van de doelstelling naar modern zilver, de bestuurlijke en statutaire omslag, de internationalisering via de Schoonhoven Silver Award en de aanleg van de werkplaatsen voor jong talent. Het jaar 2013 past in die rij: verandering en voortgang, vernieuwing en verdieping. Dat begon met het afscheid van de klokken. Sinds 1 januari 2013 maken de klokken geen deel meer uit van de museale presentatie. De collecties zijn terug naar de eigenaren van wie ze in bruikleen waren. Daarmee kwam een eind aan de lange relatie met de klokken en hun Vrienden. Het zilvergehalte van het museum werd daarmee verhoogd naar zeker.925. Sterling! Maar de trein heeft het hele jaar 2013 vaart gehouden. Met inschakeling van een externe projectleider is de zilverwerkplaats aangelegd en zijn plannen ontworpen voor een radicale herinrichting van de rest van de begane grond, de eerste en de tweede etage. Met veel energie is gezocht naar financiers. Die zijn gelukkig gevonden in de figuur van fondsen, maar ook de Schoonhovense bedrijven en de bedrijven die de herinrichting realiseren hebben zich niet onbetuigd gelaten. Wij waarderen dat zeer. Het moet gezegd worden dat de bijdrage van de fondsen lager is dan we hadden ingeschat. Gelukkig kan het gat worden gedicht uit de erfenis die mevrouw Antal-Begeer ons heeft nagelaten. Deze dochter van Carel Begeer heeft zich steeds een warm pleitbezorgster van ons museum getoond. Door haar bijdrage kon het definitieve "go"voor de herinrichting toch worden gegeven. Tegelijkertijd verandert de context van het museum. Op landelijk niveau wordt gesproken over vernieuwing en vooral over samenwerking. Het museum staat daar zeer positief tegenover. Wat de overheid betreft staan we aan de vooravond van de samenvoeging van de vijf gemeenten in de Krimpenerwaard. Dat is voorzien voor 2015, maar werpt zijn schaduw al vooruit. We hopen vurig dat de vijf gemeenten het museum op waarde weten te schatten. Met oud zilver moet je zorgvuldig omgaan! Alles wordt anders, maar ja, eigenlijk was dat altijd al zo. Wij werken er hard aan die verandering in het museum te laten zien als een sterke verbetering! Namens het bestuur, drs. Martin van Leeuwen, voorzitter. 2

COLLECTIE, Schatkamer van objecten en verhalen Het museum ontleent zijn bestaansrecht aan zijn collecties. Het beheren en presenteren van objecten en bijbehorende verhalen is een kerntaak van grote maatschappelijke waarde. Ontvlechting klokken- en zilvercollectie en herinrichting Zilvermuseum Het beleidsvoornemen de focus te leggen op zilver en afscheid te nemen van de collectie uurwerken is in 2013 tot uitvoer gebracht. Onmisbaar bij deze mega operatie was Leo van den Bogaert, die per 1 januari was aangesteld om als projectleider alle vernieuwingen in het museum de komende twee jaar in goede banen te leiden. De projectleider was belast met de ondersteuning van de herinrichting van de begane grond, de inrichting van de werkplaatsen, de verhuizing van de klokken, de planontwikkeling van de nieuwe Zilverzalen en het zoeken naar externe financiers en sponsors. Het eerste grote project was de verhuizing van de collectie uurwerken. In januari verliet het torenuurwerk uit 1542, met de vroegst bekende speeltrommel in Europa, als eerste object het Zilvermuseum. Dit torenuurwerk van Henrick Vabrie kreeg een nieuw onderkomen in het Museum Speelklok in Utrecht. Om het reusachtige uurwerk van 3000 kilo te kunnen transporteren is het gedemonteerd. Dan nog kon het alleen via het raam het museum verlaten. Op zondag 3 maart vond in het Zilvermuseum een openbare klokkenveiling plaats door veilinghuis Boven s Auctioneers. Tijdens de kijkdagen kon men in de Klokkenzaal horloges, uurwerkmakersgereedschappen, losse onderdelen, wekkers en klokken bezichtigen. Veel van de klokken waren dringend toe aan onderhoud en restauratie. De uurwerken waren uit het bezit van de Stichting Museum en Archief van Tijdmeetkunde en het Nederlands Zilvermuseum Schoonhoven en waren niet geselecteerd voor het nieuw op te richten Tijdmuseum. Bij het afstoten is op zorgvuldige wijze gehandeld conform de richtlijnen van de LAMO (Leidraad Afstoten Museale Objecten). Alles is aangeboden aan andere musea, maar er was maar voor een enkel stuk belangstelling. Dankzij de veiling heeft 98% van de uurwerken en aanverwante zaken een nieuwe eigenaar gevonden en is behoed voor een eeuwig bestaan in een depot. Na de veiling is de voormalige Klokkenzaal in gebruik genomen als tweede Zilverzaal. De presentatie Zilvertafel-Tafelzilver kreeg er een prominente plek en tevens werd daar de expositie Meesterstukken, eindexamenwerk van leerlingen van de Vakschool Schoonhoven, ingericht. De overgebleven collectie uurwerken van het museum is halverwege het jaar in bruikleen gegeven aan de STCN (Stichting Tijdmeetkundige Collectie Nederland). Dit is tevens gebeurd met de collectie uurwerken van de SMAT (Stichting Museum en Archief voor Tijdmeetkunde). Beide stichtingen hebben in de afgelopen decennia gezamenlijk een samenhangende collectie bijeengebracht en het is wenselijk deze collectie bijeen te houden. De STCN gaat deze doelstelling verwezenlijken. 3

Collectiebeheer Er is gedurende het gehele jaar hard gewerkt aan de voorbereiding van de herinrichting van 2014. De zilvercollectie is in zijn totaliteit bestudeerd en er zijn selecties gemaakt die passen in de nieuwe presentatie. Zowel voorwerpen uit de vaste presentatie in de Zilverzaal, als de geselecteerde voorwerpen uit het depot zijn opgemeten en ingevoerd in het digitale registratiesysteem Adlib. De invoer van voorwerpen in Adlib was eind 2013 zover dat nieuwe inkomende stukken voortaan rechtstreeks digitaal geregistreerd kunnen worden. Naast voorbereidingen voor de nieuwe inrichting is er ook hard gewerkt om de verzekerde waarde van alle voorwerpen te updaten. Hierbij is begonnen met de langdurige bruiklenen en aansluitend is de eigen collectie opnieuw beoordeeld. Tot slot is er in 2013 ook zilver volgens de LAMO afgestoten. Deze voorwerpen zijn aangeboden aan andere musea, maar er was weinig belangstelling. Uiteindelijk zijn de stukken via een veilinghuis naar nieuwe eigenaren gegaan. Bruiklenen van Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed: twee kandelaren, Otto Knoop, 1737 (40298.01=02), draadmandje, J.P. Straatburg, Utrecht, 1783 (40299) Particuliere collectie: mokkaservies G. Beran, 1960 (40302), kandelaar, G. Beran, 1962 (40301), sigarendoos G. Beran, 1960 (40300) Bruikleen retour Een langdurig bruikleen uit particulier bezit is beëindigd. Het gaat om de volgende voorwerpen: paar kandelaren, C.Radijs, 1783 (40102. 01=02), strooibus, Middelburg, 1734 (40099), theepot, A.Bergers, Amsterdam 1770 (40095), pijpenkomfoor Amsterdam, 1722 (40101), tabaksdoos, P. Keppel, 1810/1812 (10957), mosterdpot W. Warnecke, 1775 ( 40151), lepel, B.Rikkers, Leeuwarden, 1611 (40112), wandelstokknop, eind 19 de eeuw, Duitsland (40104), theepot met melkkan, Bentveld, Amsterdam, 1837) (40075), houten cassette met zilveren bestek C.J. Begeer, Utrecht, 1920 (40098). Aankopen Stokroos Stipendium voor eigentijds zilver 2013: Zilveren Stampschaal, Piet Hein Eek, (14102), met dank aan de Stichting Stokroos. Set of pretenders, Eelco Veenman, 2012 (14091.01=04) met dank aan de Vriendkring van het Nederlands Zilvermuseum Schoonhoven. Schenkingen Particuliere collectie: schilderij van mevrouw Antal-Begeer (10609). Paul Derrez van Galerie Ra in Amsterdam schonk de set Confetti-baskets. Directeur, Gemke Jager, koos deze set op de beurs Meesterlijk (november, Amsterdam) uit de collectie zilverwerk die Paul Derrez daar toonde (14101.01=02). De heer E. van den Boom: gipsen beeld Adam van Vianen. 4

Particuliere collectie: (14054-14089): diverse theelepels en suikerschep, 1955-1965, taartschep, André van Loon, 2002, twee longdrinklepels, G. Beran, ca. 1960, warmwaterkan ca 1938, cassette voor sieradenof cameeën, afstudeerwerkstuk Gustav Beran, 1933, souvenirlepel, Texel, souvenirtheelepel, Curaçao ca. 1950, tafellepel, Carel J.A. Begeer, ca. 1908, twee tonicstampers, tonicstamper, diverse theelepels na 1960, theelepel, ca. 1930, theelepel, G. Beran, ca. 1938, suikerschep, J.J.A. Gerritsen, Zeist, ca. 1910, schuivertje, J.A.A. Gerritsen, Zeist. 1905, mes met hoornen heft, G. Beran, vóór 1960, theelepel en koffielepel, twee dessertlepels met verschillende bakken, Model Spatella, G. Beran, 1956, peper-, zout- en mosterdstel, J.M. van Kempen, Voorschoten, 1873, vleesdienvork en juslepel, J. Schijfsma, Sneek, 1902, tafelcouvert driedelig, Model Jeunesse, G.Beran, 1962, viscouvert, model Jeunesse, G.Beran, 1959, peper en zoutstel, Ton Postma, 2000, theeservies, vierdelig, M.J. Gerritsen, Zeist 1925. Exposities STOKROOS STIPENDIUM 2012, 15 december tot en met 15 april 2013 Eelco Veenman maakte onder de titel Silver Applications een aantal apps voor het Zilvermuseum. Nuttige gebruiksvoorwerpen, die wij met ons meedragen, zoals een pen, een bril of smartphone, vertaalde Eelco in zilver. Hij stelde de gebruiksfunctie van zilver ter discussie: zilver ontsnapt aan de oorspronkelijke context en vindt aansluiting in onze hedendaagse samenleving. MEESTERSTUKKEN, 15 mei t/m 15 september Deze expositie toonde het eindexamenwerk van studenten goud- en zilversmeden van de Vakschool Schoonhoven, waarmee zij aantonen klaar te zijn om de titel Meester Goud- en of Zilversmid te dragen. Er was een grote diversiteit aan (draagbare) sieraden en objecten. Van een troon tot bonbonnière en van halssieraden tot haarkammen. Tien Meesterstukken waren door een vakjury genomineerd voor een prijs. Alle waren technisch goed uitgevoerd en hadden een verrassende materialenmix of ontwerp. Zoals Cravatta Nera van Joanne van Dijk, een halssieraad voor mannen waarbij de maakster zich liet inspireren door het dierenrijk. Of een sprookjesachtige Assepoester van Merel van der Bel, de bonbonnière van zilver en glas in de vorm van de pompoenkoets van Assepoester. Een actueel ontwerp was Kroonjuweel van Julia de Gruijter, geïnspireerd op de troonswisseling. De kroonjuwelen op de ring en de troon konden onderling verwisseld worden. ZILVERTAFEL-TAFELZILVER, hele jaar door Een presentatie met beeld en geluid over de aankoop van de Van Kempen en Begeercollectie. ORANJEDAGEN 26 april t/m 2 juni Om de troonwisseling te vieren toonde het Zilvermuseum zijn collectie Koninklijk zilver. Deze zeer gevarieerde collectie bestond zowel uit historische, als uit hedendaagse stukken, van Willem I tot en met Koning Willem Alexander. 5

Tentoongesteld werden bijvoorbeeld een zilveren rammelaar ter gelegenheid van de geboorte van Juliana en een unieke, geëmailleerde Oranjebeker met afbeeldingen van alle stadhouders, koningen en koninginnen van Oranje Nassau. Een kinderworkshop maakte deel uit van de presentatie met als feestelijke afsluiter een eigen gemaakt oranje tompouce ter ere van de nieuwe koning! STOKROOS STIPENDIUM 2013, 27 december 2013 t/m 25 mei 2014 Piet Hein Eek schitterde op de begane grond met een controversieel ontwerp! Ongebruikelijke productieprocessen en imperfectie toonden de kracht van zilver in een onvervalste Piet Hein Eek setting. Centraal in deze presentatie stond de zilveren schaal die deze Nederlandse ontwerper speciaal voor het Zilvermuseum maakte. De schaal kwam tot stand dankzij het stipendium voor eigentijds zilver van de Stichting Stokroos. Met dank aan de zilvercommissie, bestaande uit Annelies Krekel, Marjan Unger en Paul Derrez. Herinrichting en nieuw museumconcept Uit de pitch tussen twee externe bureaus is unaniem gekozen voor ontwerpbureau Tinker Imagineers uit Utrecht. Onder leiding van projectleider, Leo van den Bogaert, heeft de complete staf intensief meegewerkt aan en meegekeken naar respectievelijk het schetsontwerp en het voorlopig ontwerp. De sessies over het nieuwe museumconcept De wereld van zilver met de verrassende, interactieve tafel, de themakabinetten en het Zilverlab waren een uitdaging en bijzonder inspirerend. De directeur en projectleider hebben tevens hard gewerkt aan een grootscheepse fondsen- en sponsorwerving ten behoeve van de herinrichting. 6

VERBINDEN, ontmoetingsplaats en platform tussen verleden, heden en toekomst Het museum verbindt met zijn collecties het verleden met het heden en de toekomst en is een ideaal platform om binnen die context doelgroepen bijeen te brengen, thema s uit te diepen en discussies te stimuleren. Een ontmoetingsplaats voor liefhebbers, specialisten, onderwijs en bedrijfsleven. Zilversmederij en gedeeltelijke herinrichting begane grond In september ging een lang gekoesterde wens van het museum in vervulling: een Zilversmederij waar het ambacht live is te zien, horen en ruiken. Voor het Zilvermuseum betekende de zilversmederij de eerste stap in een groots vernieuwingsproces, waarbij o.a. ingezet wordt op méér actieve beleving van het zilver. De Zilversmederij is tot stand gekomen door samenwerking met de Vakschool Schoonhoven, Stichting Silver in Motion en de Gemeente Schoonhoven. In de werkplaats zijn vier werkplekken, waar startende zilver- en goudsmeden zich gedurende een, hooguit twee jaar, als (cultureel) ondernemer kunnen vestigen en ontwikkelen. Het Zilvermuseum is daarvoor een inspirerende ruimte en de bezoekers komen zichtbaar en tastbaar in contact met het ambacht. Bovendien is de Zilversmederij een belangrijke nieuwe trekpleister in de stad en versterkt daarmee de positie van Schoonhoven als zilverstad. In het kader van de ontwikkeling van kleinschalige bedrijvigheid heeft de gemeente Schoonhoven financiën ter beschikking gesteld. Om de bedrijvigheid te bevorderen is vooral gekeken naar nieuwe ondernemers. Op het gebied van zilver zijn talentvolle afgestudeerden van de Vakschool en deelnemers aan het programma van de Stichting Silver in Motion belangrijke potentiële ondernemers. Janneke de Bruijn en Merel van der Bel waren de eerste smeden die per 1 september hun onderneming startten in de Zilversmederij. Janneke de Bruijn is goudsmid en designer, afgestudeerd aan de Vakschool Schoonhoven en Willem de Koning Academie. Merel van der Bel is goud- en zilversmid, afgestudeerd aan de Vakschool Schoonhoven en winnaar van de publieksprijs Meesterstukken 2013. De Zilversmederij werd halverwege september officieel geopend door wethouder economie en toerisme, Peter Matheij. Doordat de Zilversmederij werd ingericht op de plek waar de koffiecorner was, is er in 2013 gestart met de herinrichting van de begane grond. Er is een nieuw meubel geplaatst, waarin kassa, infobalie en de koffiecorner werden samengevoegd. 7

Onder leiding van Theo Kelders, een specialist in ontwikkelen van horecaconcepten, is er samen met de marketingcoördinator van het museum, Chantal Lening, en de werkgroep koffiecornervrijwilligers een geheel nieuw concept bedacht voor het museumcafé. Ook zijn er nieuwe vitrines voor de museumwinkel gemaakt. Met de projectiewand en geheel nieuw meubilair, die in 2014 zullen worden uitgevoerd c.q. aangeschaft, is de begane grond veel beter en professioneler uitgerust om te dienen als ontmoetingsplaats voor allerlei activiteiten. Zilverstad Symposium Het thema MACHT & PRACHT was ontleend aan de titel van de landelijke Open Monumentendag 2013 en sloot aan bij de viering van 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden. De herdenking van deze historische gebeurtenis was op 30 november 2013, de dag dat ook het Zilversymposium werd georganiseerd. Sprekers: - Drs. George Hamel, gemmoloog en gecertificeerd taxateur edelstenen, sprak over Koninklijke diademen, waaronder de oogverblindende tiara, die Koningin Máxima tijdens de inhuldiging droeg. Nieuws over de herkomst van deze tiara (Amsterdam en niet Parijs!) haalde onmiddellijk de pers, vooral de royaltybladen! - Dr. Paul Rem, conservator van Museum Paleis Het Loo: Huisraad van zilver. Macht en pracht aan het hof van de Oranjes met unieke zilveren stukken uit de vertrekken van koningin Mary II op Het Loo. - Drs. Edith den Hartigh, directeur Stichting Open Monumentendag, vertelde over de keuze voor het thema Macht & Pracht van Open Monumentendag 2013, blikte terug op de 27 ste editie van dit evenement en legde uit wat er de komende jaren op het programma staat. - Drs. Irene Meyjes, kunsthistoricus en projectmedewerker Zilverarchieven bij het RKD (Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie), besprak ontwerptekeningen en andere stukken uit de zilverarchieven die betrekking hadden op pracht & praal - opdrachten voor het Koninklijk Huis. - Mickey de Rooij, etiquette-deskundige en hoofdredacteur van Arcadië, gaf een boeiend overzicht van op miniatuur, gravures en schilderijen vastgelegde staatsbanketten en diners. Beginnend met de hertog van Berry en eindigend met het afscheidsdiner van Koningin Beatrix voor de Nachtwacht. Nieuw was de geanimeerde Meet and Greet lunch; facultatief: stadswandeling Macht & Pracht door Schoonhoven onder leiding van een stadsgids. Het Symposium werd geopend door André Bonthuis, burgemeester van Schoonhoven, en geleid door de dagvoorzitter, Martin van Leeuwen, voorzitter van het museumbestuur. Meer dan negentig deelnemers bezochten het Zilverstad Symposium, dat voor het eerst door het Zilvermuseum zelfstandig werd georganiseerd. 8

Vrijwilligers Vrijwilligers voelen zich verbonden met hun museum, de museumbezoekers en de collectie. De inzet van 75 vrijwilligers van het Zilvermuseum is enorm. Op velerlei gebied wordt van alles ondersteund en georganiseerd door een hecht team. Het vrijwilligersuitje voerde dit jaar naar de nieuwe presentatie van Zilvermuseum het Sterckshof in Antwerpen, waar de vrijwilligers werden getrakteerd op een rondleiding en versnaperingen in de tuin. Op 23 september werd een middag in het museum georganiseerd voor nieuwe vrijwilligers, wat maar liefst zeventien kandidaten opleverde, van wie een groot aantal ook daadwerkelijk enthousiast aan de slag is gegaan. Vrienden De Museumvrienden organiseerden diverse activiteiten in het museum, waarbij onderlinge contacten en het beleven van gezamenlijke interesses centraal stonden. In het bestuur van de Stichting Vriendenkring vond een grote wisseling plaats. In mei traden vier bestuursleden af, Henk Bos, Jan van de Vlist, Piet Korpershoek en Rob Jung. Gelukkig namen vier nieuwe, enthousiaste en betrokken bestuursleden het stokje over: Anneke van Heertum (voorzitter), Coos Ooms, Helmi Hooijkaas en Hans Welman. EDUCATIE, leeromgeving voor iedereen In het museum steek je altijd iets op. Het valt op dat museumbezoekers leergierig zijn en dat ze het leuk vinden iets te ontdekken. Ook letterlijk is het museum een leerschool: voor het onderwijs. Cultuureducatie Nadat er in 2012 energie is gestoken in een nieuwe museumles voor de basisscholen, is er dit jaar gestart met het werven van nieuwe scholen die het museum komen bezoeken. Basisscholen uit de hele Krimpenerwaard, de gemeente Lopik en enkele plaatsen in de Alblasserwaard zijn aangeschreven en telefonisch benaderd voor deelname aan de museumlessen van het museum. Dit heeft geresulteerd in nieuwe basisscholen uit de regio die deelnemen aan het educatieve programma van het museum. 9

Naast de basisscholen is er dit jaar ook gestart met een samenwerking met de Stichting Kinderopvang Schoonhoven. Het museum wil graag participeren in een programma voor buitenschoolse projecten met Stichting Kinderopvang Schoonhoven. Er is een aantal projecten geweest waarbij diverse leeftijdsgroepen kennismaakten met het museum. Zo hebben de baby- en peutergroepen even naar binnengekeken bij de Slaapkamer van Sinterklaas, hebben de kinderen in de leeftijdscategorie 4 tot 6 jaar een Pietenmiddag bezocht en de kinderen in de leeftijdscategorie 7 tot 9 jaar een Schitterende kandelaren parade gemaakt tijdens de kerstvakantie. Tot slot zijn er natuurlijk ook dit jaar weer diverse vakantieworkshops en speurtochten geweest. Namelijk: Maak je eigen Silver Application. Kinderen konden voorwerpen van thuis meenemen, zoals oud speelgoed, mobiele telefoons of serviesgoed om daar een kunstwerk van te maken dat een nieuwe functie heeft. Inspiratiebron was de tentoonstelling van Eelco Veenman, Silver Applications. Konings en Koninginnespeurtocht In het kader van de kroning werden er Oranjedagen georganiseerd. Kinderen konden aan de hand van een speurtocht en de expositie meer te weten komen over ons Koningshuis. Tevens werd de kroning gevierd met het maken van oranje tompoezen. Paasspeurtocht Zilveren eieren zoeken in het museum. Zilveren eieren zijn door het hele museum verstopt. Bij elk ei hoort een opdracht waarbij kinderen informatie moesten zoeken, een tekening maken of een raadsel op moesten lossen. Wanneer de opdrachten goed waren gemaakt werden de kinderen beloond met chocolade paaseieren. Kerstspeurtocht Door het hele museum zijn zilveren kerstballen opgehangen. Door de opdrachten uit te voeren die bij de kerstballen horen komen kinderen meer te weten over de collectie en de tentoonstelling. Bij elk goed uitgevoerde opdracht kregen de kinderen een onderdeel voor het 10

maken van een kerstklokje. De allerkleinsten konden direct aan de slag met een versimpelde versie van het klokje. Voor volwassen waren er het gehele jaar door rondleidingen. Naast dit standaard aanbod startte het museum dit jaar ook met een maandelijks zilverspreekuur. Het doel van het spreekuur is mensen meer kennis te bieden over het meegebrachte voorwerp. Hierbij gaat het nadrukkelijk niet om een taxatie, maar om informatie over datering, maker e.d. BELEVING, ruimte om te genieten, ervaren en beleven Musea zijn plezierig om naar toe te gaan. Musea voegen iets toe aan speciale ontvangsten. Het Zilvermuseum zet zijn monumentale gebouw en exposities steeds vaker open voor externe activiteiten: - 21 januari: MuseumMaandag i.s.m. Plusmagazine, mogelijk gemaakt door de Bank Giro Loterij, wisselprogramma met vele activiteiten van zilverpoetsen tot laten taxeren van eigen meegebrachte zilveren voorwerpen. - 27 januari: Vriendenbijeenkomst College Tour Anders, zilversmeden Jorinda Bruggeman, Paul de Vries en Eelco Veenman lieten zich over hun vak, hun inspiratie en hun drive ondervragen door publiek - 20 februari: kinderworkshop, kunst maken van eigen voorwerpen in navolging van zilversmid en kunstenaar Eelco Veenman. - 1 en 2 maart: kijkdagen en 3 maart: grote openbare Klokkenveiling - 11 maart: Het Zilvermuseum komt naar u toe. Bezoek aan Stichting Vrijwaard op de boot. - 31 maart en 1 april Pasen: speurtocht voor kinderen: zilveren eieren zoeken - Veteranendag: oude en jonge militairen werden door burgemeester A. Bonthuis in het Zilvermuseum ontvangen en toegesproken. Schoonhoven telt 76 veteranen tussen 25 en 95 jaar. In oude legervoertuigen werden de veteranen van het Zilvermuseum naar het Bastion gebracht. - 5 en 6 april Nationaal Museumweekend Doe eens een museum : leer wat zilvermerken vertellen over zilveren voorwerpen en kijk hoe een filigrainspecialist te werk gaat. - 21 april Culturele Zondag: rondleidingen langs High lights van de collectie en gratis kopje koffie - 24 april: Presentatie van de MuseActie, vier musea in de Krimpenerwaard startten hun gezamenlijke actie: bij een bezoek aan een van de musea ontving de bezoeker een stempel. Als alle vier de musea waren bezocht, ontving de bezoeker tegen inlevering van de volle stempelkaart een ets, gemaakt door een kunstenaar uit de Krimpenerwaard. Deelnemende musea: Streekmuseum Krimpenerwaard (Krimpen a/d IJssel), Bisdom van Vliet (Haastrecht), Poldermuseum Gemaal de Hoge Boezem (Haastrecht)en het Zilvermuseum (Schoonhoven). De etsen werden ter beschikking gesteld door de KrimpenerwaardKunst. - 26 april: Angela Kuysters en Loek van der Kolk 11

kregen een Koninklijke onderscheiding voor ondermeer hun vrijwilligerswerk in het Zilvermuseum. - 20 mei: Nationale Zilverdag, ontbijt, opening door burgemeester A. Bonthuis, jurering Noviteitenshow, Meesterstukken en een publieksenquête, Oranjedagen (presentatie zilver met een koninklijk Oranje tintje), naborrel voor alle deelnemers en prijsuitreikingen. - 3 juni: Vereniging Goud- en Zilversmeden (VGZ) bracht een bezoek aan het Zilvermuseum tijdens hun jaarlijkse ledenvergadering die plaatsvond op de Vakschool met aansluitend een programma in de Zilverstad - 29 juni: Evenement Schoonhoven opent haar deuren, vanaf de trap in het Zilvermuseum liet Popcorn Vocals op ludieke manier van zich horen. Het was één van achtentwintig optredens in de binnenstad van Schoonhoven die dag. - 11 juli: Aftrap van het Grote Zilverspel door leerlingen van groep 8 van de Schoonhovense Ichtusschool in aanwezigheid van Franca van Winkel, directeur van Rabobank Utrechtse Waarden, die het schoolproject financierde. - 11 juli: uitreiking Zilvermuseum Video Prijs 2013 van de Vriendenkring van het Zilvermuseum door bestuurslid Hans Welman aan Joanne van Dijk uit Gorkum met haar video Cravatte Noir. - 7 september: Oude Haven Concert en de After Glow op het Kazerneplein, verzorgd door het Zilvermuseum - 19 september: wethouder economie en toerisme, Peter Matheij, opent de Zilversmederij voor startende zilver- en goudsmeden - 30 september: Museummaandag met Margriet, mede mogelijk gemaakt door de BankGiro Loterij, wisselprogramma met vele activiteiten van zilverpoetsen tot laten taxeren van eigen meegebrachte zilveren voorwerpen. - 13 oktober: Culturele Zondag, toelichting in de Zilversmederij en gratis rondleidingen langs de High lights van de collectie. - 17 oktober: overhandiging nieuwe VVV-stadsgids Schoonhoven Zilverstad door Erik Zindel van de VVV Zuid Holland Zuid aan wethouder Peter Matheij en Gemke Jager, directeur Zilvermuseum - 20 oktober: activiteit Vriendenkring Jonge Zilversmeden vertellen over hun passie. Betrokken zilversmeden waren: Femke Toele, Temzin Rompe, Merel van de Bel en Janneke Bavelaar. - 16 november t/m 5 december: Slaapkamer van Sinterklaas - 27 november: Pietenmiddag met een Pietenspeurtocht en het maken van een eigen Taaitaaipop. Ontmoeting met Sinterklaas. - 30 november: Zilverstad Symposium Macht & Pracht. - 14 december Nacht van het Zilver met verhalenvertellers, zilver- en goudsmeden in de Zilversmederij en de vocal groep Music Unlimited. - 23 december t/m 5 januari: speciale kinderactiviteiten, waaronder een kerstspeurtocht en een kerstklokje maken 12

ECONOMISCHE WAARDE, economische kracht en trekpleister Musea zijn een bron van activiteiten, reuring en aantrekkingskracht, een plek midden in de samenleving met ook economische betekenis. Denk aan alle toeristen die op musea afkomen, de werkgelegenheid die een museum direct en indirect biedt, het kapitaal dat de duizenden vrijwilligers vertegenwoordigen, de aantrekkingskracht voor bedrijven en goedopgeleide huishoudens, en het gezicht dat een museum de stad en streek geeft. Bezoek Het museum heeft zijn openingstijden gedurende de zomermaanden verruimd: van di. t/m vr. al om 11.00 uur (i.p.v. 12.00 uur) open. Hierdoor kunnen bezoekers van de stad al s ochtends het museum bezoeken en informatie krijgen bij het VVV-agentschap. Het museum werd op de 29 e Nationale Zilverdag mede dankzij het sombere weer extreem goed bezocht: maar liefst 3.200 brachten een bezoek aan de tentoonstellingen en de activiteiten in het Zilvermuseum. Ook de Museummaandag van het jubilerende tijdschrift Margriet werd goed bezocht, het maximale aantal bezoekers van 100 werd heel snel gehaald. Totaal bezochten 16.229 mensen het museum, van wie 1298 specifiek voor de VVV kwamen. Het bezoekersaantal was daarmee hoger dan in 2012 (15.755, van wie 748 voor de VVV). Ongetwijfeld is dit ondermeer te danken aan de vele activiteiten die werden georganiseerd. Speciale arrangementen en prijsafspraken zijn gemaakt met: Rabobank UW Vrijwilligerspas Nederland Solexverhuur Alblasserwaard Groepsdagtochten VVV Zuid-Holland Zuid: op pad in Schoonhoven Zilverstad Vereniging Agrarische Vrouwen Reformatorisch Dagblad/Terdege Stichting Stadswandelingen B&B Schoonhoven e.o. Hotel Belvedere Pers en publiciteit Middelen om bezoek naar het Zilvermuseum te krijgen waren o.a.: flyers bij iedere expositie, MuseActie, nieuwsbrieven, publicaties in lokale, regionale en landelijke kranten, (vak)tijdschriften, onze eigen website en websites van anderen. Het museum kreeg aandacht in de volgende media: - flyer van de Open Joodse Huizen (4 en 5 mei) in Elburg, waar de film Ilona Ptasnik haar leven en haar juwelen door het Zilvermuseum ter beschikking was gesteld - Kontakt, Lekstreek, Postiljon - AD Groene Hart/AD Gouda 13

- Telegraaf - Margriet - Plusmagazine - Elegance - Edelmetaal, Collect, Museumtijdschrift, Scriptum Art - RKD Bulletin - Heemschut - Nieuwsbrief NJU en NJC, Groene Flits (Stichting Groene Hart), Krimpener Kunstwaard, Kunststroming, MuseumMaandag - Groene Hart Leven - Recreatiekrant Oudewater e.o. - Provincie Zuid-Holland, fietsroutes: Fietsen langs historische vaarwegen en Van Schoonhoven naar Gouda - VVV folder Schoonhoven Begin van het jaar ging de nieuwe website van VVV Schoonhoven in de lucht. Deze website is geheel vormgegeven in de landelijke VVV-huisstijl en ebvat alle toeristisch-recreatieve informatie en nieuws over de Zilverstad (www.vvvschoonhoven.nl). Er werd in december een pitch gehouden om een externe communicatiemedewerker aan te trekken, die het nieuwe Zilvermuseum op de kaart moest gaan zetten. Hendrike Ligthart Schenk van Communicatie en Marketing bureau Goed Punt uit Amsterdam kreeg de opdracht. Zij is met verve per 1 januari 2014 aan de slag gegaan. Website en Social Media De website is een belangrijk medium voor informatie overdracht en wordt dan ook continue vernieuwd. Gebleken is dat de meeste bezoekers van de site informatie zoeken over de tarieven en openingstijden, de collectie bekijken, de agenda raadplegen, de arrangementen bekijken en tot slot de tarieven van de horeca bekijken. Het museum is sinds dit jaar ook gestart met on line formulieren voor informatieaanvragen en inschrijving voor workshops. Het blijkt dat onze doelgroep daar nog aan moet wennen en er nog niet veelvuldig gebruik van maakt. Social Media wordt steeds belangrijker om snel het nieuws van het museum onder de aandacht te brengen, campagnes te lanceren en mensen aan het museum te binden. Het museum krijgt gestaag meer volgers. Facebook telde eind 2013 96 volgers. Twitter staat op 193 volgers op 31 december. Ook het aantal retweets op twitter loopt op en berichten op Facebook worden meer gedeeld. 14

FACTS AND FIGURES Bestuur en medewerkers Bestuur per 31 december 2013 Martin van Leeuwen, voorzitter Titia Hooijkaas, secretaris Rob Lelieveld, penningmeester Anneke van Heertum Max Kerremans Directie/staf Gemke Jager, directeur Arjenne Bouwknegt, collectiebeheerder Chantal Lening, marketingcoördinator Projectleider (extern) Leo van den Bogaert *) Gastheer, -vrouw/suppoost Jaap Bonninga Goren Davtian Hans de Groot Rudi Kleingeld Wout de Vrij Baliemedewerker Annelies Brouwer Secretariaat Annelies Brouwer Vrijwilligers Ca 75 vrijwilligers waren actief in de volgende werkgroepen: Adlib registratie systeem, archief, bewaking, bibliotheek, boekhouding, computer, evenementen, fotografie, gastvrouwen, kassa/balie, kinderfeestjes, museumcafé, museumwinkel, p.r., projecten, registratie, rondleidingen, technische zaken, transporten, website, workshops en zilververzorging. Hun inzet en grote betrokkenheid is onontbeerlijk bij de organisatie van het Zilvermuseum. *) Leo van den Bogaert (1953) heeft een technische en educatieve achtergrond. Hij heeft grote expertise in conceptontwikkeling en projectleiding en zijn sporen verdiend met diverse veranderingsprojecten, zoals in het Science Center Nemo NEMO in Amsterdam, het GraPhic Design Museum (MOTI) in Breda en onlangs in het interactiever maken van Madurodam in Den Haag. 15

Balans en exploitatie A BALANS Het exploitatieresultaat bedroeg bijna 77.000 negatief. Dit is een afname van 44.000 ten opzichte van het exploitatieresultaat 2012. De afname werd met name verklaard door 21.500 hogere personeelslasten vanwege het geheel wegvallen van de loonkostensubsidies. Verder daalden de diverse inkomsten. In 2013 is een tweede deel van de nalatenschap van mevrouw Antal-Begeer ontvangen. Dit bedrag is toegevoegd aan het Fonds Begeer, opgenomen onder de voorzieningen. Tevens is een bijdrage van de Gemeente Schoonhoven ontvangen voor de inrichting van de Zilversmederij. De in 2013 betaalde kosten voor de herinrichting van het museum zijn aan het Fonds Begeer onttrokken. 16

B S T A A T VAN BATEN EN LASTEN 2013 2012 17

Het Zilvermuseum bedankt alle donateurs, fondsen, overheden en sponsors voor de financiële ondersteuning. Exploitatie: - De Gemeente Schoonhoven gaf een exploitatiesubsidie van 47.407. Daarnaast is er sprake van een indirecte subsidie: de Gemeente stelt het pand om niet ter beschikking. - Rabobank Utrechtse Waarden - Donaties van branchegenoten, Schoonhovense bedrijven en particulieren Expositie Meesterstukken - Juwon - Vakschool Schoonhoven Aankoop Stokroos Stipendium 2013 - Stichting Stokroos Aankopen zilver - Antal-Begeer Fonds Zilversmederij - Gemeente Schoonhoven - Bijou Moderne Museumvitrines - Littel Interieur Bouw, Schoonhoven Herinrichting begane grond en 1 e verdieping heeft met name plaatsgevonden uit eigen middelen. Hiervoor werd het Antal-Begeer en het Van der Bilt-Ptasnik fonds aangewend. In 2014 zal de afronding van de herinrichting, naast hiervoor aangetrokken fondsen van derden, eveneens uit deze fondsen worden bekostigd. Toezeggingen in 2013 van externe fondsen t.b.v. de totale herinrichting: - VSBfonds - K.F. Heinfonds - Stichting Zabawas - Prins Bernhard Cultuurfonds (Margarethe Petronella Fonds, van der Vossen-Delbrück Fonds, Van Meeuwen Kan Fonds en het Buziau Geesink Fonds) Stichting Nederlands Zilvermuseum Schoonhoven Kazerneplein 4 2871 CZ Schoonhoven Tel. 0182-385612 info@zilvermuseum.nl www.zilvermuseum.nl 18