ZORGPLAN 2015-2019
Inhoud 1. Inleiding... 1 2. Passend Onderwijs... 2 a. Algemeen... 2 b. Samenwerkingsverband... 3 c. Basiszorg en zorgprofiel... 3 d. Toelatingscriteria... 4 3. Zorg in de klas... 5 a. Algemeen... 5 b. Mentoren... 5 c. Docenten... 5 4. Zorg in school... 6 a. Algemeen... 6 b. Zorgteam... 6 c. Dyslexie... 6 d. Dyscalculie... 7 e. Verzuimbeleid... 7 f. Leerlingvolgsysteem... 7 g. Faalangsttrainingen... 8 h. Leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte... 8 i. Programma voor hoogbegaafde en getalenteerde leerlingen... 9 j. Externe hulpverlening... 9 Bijlagen:... 1 Schoolondersteuningsprofiel... 1 Dyslexie protocol... 1 Pestprotocol (aanpassen)... 1 Protocol Meldcode Kindermishandeling... 1 Verzuimprotocol?... 1
1. Inleiding Het Rijnlands Lyceum Sassenheim (RLS) is een algemeen bijzondere scholengemeenschap voor vwo, tweetalig vwo, havo en mavo. Onze school kenmerkt zich door een prettige open sfeer. Leren en het halen van een diploma dat bij de leerling past staat bij ons centraal. Daarnaast vinden wij het belangrijk dat leerlingen zich prettig voelen op school en dat zij plezier met elkaar hebben in en buiten de school. Wij hechten er waarde aan dat iedere leerling zich veilig voelt. Het RLS vindt dat leerlingen onderwijs moeten krijgen dat ze op grond van hun ontwikkeling nodig hebben. Het RLS heeft en neemt de verantwoordelijkheid voor de zorg aan leerlingen die bij ons staan ingeschreven. Uitgangspunt is dat alle leerlingen na het behalen van hun diploma voldoende kennis en vaardigheden in huis hebben om een vervolgopleiding met succes te kunnen starten. Het RLS wil tevens voldoen aan de afspraken die rondom de invulling van de (basis) zorg met het Samenwerkingsverband in de regio gemaakt zijn. Vanuit de maatschappij wordt terecht een beroep gedaan op de school om te komen met een visie op leerlingenzorg en een bijbehorend plan van aanpak. Hierbij moeten we niet vergeten dat de primaire taak van school is en blijft het verzorgen van onderwijs, daar ligt de primaire deskundigheid van de docenten. Vanuit die kennis moeten we er dan ook voor waken ons niet teveel op terreinen te begeven waarop anderen meer deskundig zijn, maar de zorg op het juiste moment overdragen aan betreffende deskundigen (hulpverlening). Zorgplan 2015-2019 Pagina 1
2. Passend Onderwijs a. Algemeen De wet onderscheidt twee verplichte documenten voor passend onderwijs: het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband en het ondersteuningsprofiel van de school. Om de zorgplicht waar te kunnen maken moeten alle scholen voor regulier en (voortgezet) speciaal onderwijs binnen een samenwerkingsverband met elkaar samenwerken. Deze samenwerking is niet vrijblijvend. Doel is om gezamenlijk een dekkend aanbod van onderwijsondersteuning in de regio te bieden, zodanig dat leerlingen al dan niet met extra ondersteuning- een ononderbroken ontwikkelingsproces kunnen doormaken. Het RLS heeft een zorgplicht. Dat betekent dat wij verantwoordelijk zijn voor de leerlingen die op onze school staan ingeschreven. Daarbij wordt vooral uitgegaan van de kwaliteiten van leerlingen. Het accent ligt vooral op de mogelijkheden en minder op de beperkingen van een leerling. Alle leerlingen kunnen gebruik maken van de basisvoorzieningen die het RLS biedt. In een enkel geval kan het zijn dat een leerling meer nodig heeft dan deze basisvoorzieningen. In dat geval wordt in overleg met ouders en leerling bekeken of het RLS deze kan bieden en op welke wijze deze vormgegeven kan worden. Zorgplan 2015-2019 Pagina 2
b. Samenwerkingsverband Het Rijnlands Lyceum Sassenheim valt onder het Samenwerkingsverband Duin- en Bollenstreek. Hierin zitten 9 schoolbesturen met samen 18 vestigingen voor voortgezet (inclusief speciaal) onderwijs. Deze scholen werken samen met als doel een samenhangend geheel van ondersteuningsvoorzieningen binnen en tussen de scholen te realiseren en wel zodanig dat leerlingen een ononderbroken ontwikkelingsproces kunnen doormaken en leerlingen die extra ondersteuning behoeven een zo passend mogelijk plaats in het onderwijs krijgen. Om een dekkend netwerk te kunnen bieden in onze regio is een goede samenwerking tussen de scholen in de regio noodzakelijk. Daarnaast is ook een goede samenwerking met de ouders van onze leerlingen van groot belang. Het Samenwerkingsverband Duin- en Bollenstreek heeft een ondersteuningsplan opgesteld waarin beschreven wordt hoe de scholen en het samenwerkingsverband invulling geven aan de ondersteuning die zij kunnen bieden aan leerlingen en wat het beleid van het Samenwerkingsverband is. c. Basiszorg en zorgprofiel Binnen het Samenwerkingsverband Duin- en Bollenstreek zijn afspraken gemaakt aan welke basiszorg alle scholen in de regio moeten voldoen. In grote lijnen komt dan neer op de volgende activiteiten: - Er zijn heldere toelatingscriteria zodat het duidelijk is voor welke school een leerling zich kan inschrijven. - De ontwikkeling van iedere leerling wordt gevolgd via een digitaal leerlingvolgsysteem). - Er wordt gezorgd voor veiligheid en welbevinden van de leerlingen. - Elke leerling heeft een mentor. - Er wordt gewerkt aan sociale vaardigheden en omgaan met elkaar. - De leerlingen worden bij elkaar betrokken en bij de school. - De ouders worden bij de schoolloopbaan van hun kind en bij de school betrokken. Zorgplan 2015-2019 Pagina 3
Naast de basiszorg waarin elke school moet voorzien, kunnen scholen ook iets extra s bieden. Meestal betreft het lichte ondersteuningsactiviteiten voor een paar leerlingen of enkele uren. Het zijn ondersteuningsactiviteiten die niet standaard voor elke leerling zijn, maar die wel snel toegankelijk zijn voor leerlingen binnen de eigen setting. Dit wordt basisplusondersteuning genoemd. Deze ondersteuning zal op het RLS in de meeste gevallen gegeven worden door de mentor. In een enkel geval kan het zijn dat een leerling behoefte heeft aan extra individuele ondersteuning. Het RLS zal in dat geval samen met ouders bekijken welke vorm van ondersteuning wenselijk is, of het RLS deze kan bieden, hoe deze ondersteuning het beste kan worden vormgegeven en wie daarbij de betrokkenen zijn. Voor deze leerlingen wordt een OPP (Ontwikkel Perspectief Plan) opgesteld, dat jaarlijks zal worden geëvalueerd en bijgesteld. Het interne zorgteam zal hierin een belangrijke rol spelen. Het RLS heeft een zorgprofiel opgesteld. Hierin staat wat onze basiszorg inhoudt en welke eventuele extra zorg wij kunnen bieden. d. Toelatingscriteria Zorgplicht geldt voor leerlingen die ingeschreven kunnen worden op het Rijnlands Lyceum Sassenheim. Leerlingen die ingeschreven worden, hebben minimaal een eenduidig mavo of vmbo-tl advies van de basisschool gekregen. Dit advies is gebaseerd op het zogenoemde LOVS (Leerling Onderwijs Volg Systeem). Indien een leerling met een extra ondersteuningsbehoefte aangemeld wordt, dient de aanmelding vergezeld te gaan van een OPP (Ontwikkelings Perspectief Plan). Bovendien moet de ondersteuningsbehoefte passen in het ondersteuningsprofiel van het Rijnlands Lyceum Sassenheim. Is dat niet het geval, dan behoort het tot de zorgplicht van het RLS om een andere, passende school binnen het samenwerkingsverband Duin- en Bollenstreek te vinden. Zorgplan 2015-2019 Pagina 4
3. Zorg in de klas a. Algemeen Zorg in de klas is gericht op het toekomstperspectief van de leerling en het realiseren van de mogelijkheid om een diploma te halen dat past bij de capaciteiten van de leerling. Onderwijszorg start in de klas, in het dagelijks contact tussen docent en leerling. Daarbij vervult de mentor een belangrijke rol. Hij / zij houdt het overzicht over het functioneren en de ontwikkeling van de leerling en is contactpersoon voor leerling, ouders en collega s. b. Mentoren Binnen het RLS wordt gewerkt met een systeem van klassenmentoren. De mentor is en blijft de belangrijkste spil bij de begeleiding van leerlingen op school. Hij / zij signaleert en bespreekt eventuele problemen op onderwijskundig of sociaalemotioneel gebied direct met leerling en ouders. Tijdens de mentorlessen is er onder meer aandacht voor veiligheid in de klas en het groepsproces. Er is een pestprotocol op school waarmee indien nodig gewerkt wordt. Mentoren kunnen voor vragen altijd terecht bij het zorgteam. c. Docenten Differentiatie binnen de klas heeft een hoge prioriteit op het RLS. Binnen de lessen wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met verschillen tussen leerlingen. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar leerlingen die moeite hebben om het tempo en de stof te volgen, maar wordt ook uitdaging geboden aan leerlingen die bovengemiddeld mee kunnen komen. De scholing van het personeel op dit gebied is een essentiële voorwaarde. Daarnaast worden jaarlijks zorgworkshops georganiseerd voor docenten hoe om te gaan met specifieke leer- en gedragsproblemen in klas zoals autisme, dyslexie of ADHD. Doel is de deskundigheid van docenten te bevorderen zodat zij beter om kunnen gaan met de verschillende leer- en gedragsproblemen binnen de les.. De verantwoordelijkheid voor de organisatie en de inhoud van deze workshops ligt bij het zorgteam. Zorgplan 2015-2019 Pagina 5
4. Zorg in school a. Algemeen Ook zorg in school is gericht op het toekomstperspectief van de leerling en het realiseren van de mogelijkheid om een diploma te halen dat past bij de capaciteiten van de leerling. Alle leerlingen kunnen gebruik maken van de basisvoorzieningen van onze school. In een enkel geval kan het zijn dat de basiszorg niet voldoende is. In dat geval bekijkt het zorgteam in overleg met ouders en mentor welke ondersteuning wenselijk is en of het RLS deze kan bieden. b. Zorgteam Het interne zorgteam op het RLS bestaat uit de zorgcoördinator, twee dyslexiecoaches, een gedragsdeskundige en twee vertrouwenspersonen*. Daarnaast zijn er een aantal leerlingbegeleiders die geschoold zijn om leerlingen met specifieke problemen zoals autisme of ernstige AD(H)D te begeleiden. Het zorgteam onderhoudt contacten met de externe partners van Rijksbureau Leerplicht, het Centrum voor Jeugd en Gezin, en de GGD. Er is een aantal keer per jaar groot overleg tussen het interne en externe zorgteam. Daarnaast is de Maatschappelijk Werker van het CJG en de verpleegkundige van het CJG regelmatig op school voor overleg of om individuele leerlingen te spreken. c. Dyslexie Elke dyslectische leerling op het RLS heeft een dyslexiecoach. De dyslexiecoach ondersteunt dyslectische leerlingen via coaching. De coach heeft individuele gesprekken met de leerling om te kijken waar hij/zij tegenaan loopt en geeft adviezen en tips hoe hiermee om te gaan. * de vertrouwenspersonen hebben binnen het zorgteam een afgebakende functie, zij hebben daarnaast ook een onafhankelijke functie binnen de school zoals omschreven in de wet. Zorgplan 2015-2019 Pagina 6
In de brugklas kunnen leerlingen de groepstraining Dyslexie de baas volgen. De cursus richt zich op het vergroten van de zelfredzaamheid en het zelfvertrouwen van leerlingen met dyslexie. In vier bijeenkomsten worden handvatten aangereikt door middel van oefeningen, gesprekken en rollenspellen. Een dyslectische leerling heeft recht op een aangepaste regeling, zoals extra tijd bij toetsen en examens. Zie hiervoor het dyslexie protocol. Leerlingen met dyslexie kunnen ook gebruik maken van de algemene steunlessen Nederlands, Engels, Frans en Duits in de onderbouw. d. Dyscalculie Op het RLS houdt een hiertoe opgeleide docent zich bezig met de ontwikkelingen op het gebied van dyscalculie. Leerlingen met een diagnose dyscalculie hebben recht op extra tijd bij grote toetsen waarbij rekenen een belangrijk onderdeel is. Nieuwe ontwikkelingen en/of voorzieningen op dit gebied worden op de voet gevolgd en zullen indien mogelijk op het RLS worden doorgevoerd. e. Verzuimbeleid Op het RLS wordt gewerkt met het protocol ziekteverzuim van Rijksbureau Leerplicht. De jaarlaagcoördinatoren zijn verantwoordelijk voor de signalering en nemen indien nodig contact op met het interne zorgteam en / of de leerplicht ambtenaar. Indien nodig kan tevens advies ingewonnen worden bij onze contactpersoon GGD van het CJG. Voor langdurig zieke leerlingen kunnen aparte afspraken gemaakt worden in overleg met arts, ouders en school. f. Leerlingvolgsysteem Het RLS werkt met het leerlingvolgsysteem SOM Today. Hierin worden o.a. algemene gegevens, resultaten en verzuim van leerlingen opgenomen. Dit deel is voor ouders en leerlingen thuis inzichtelijk. Aanvullende informatie die voor het zorgteam van belang kan zijn, zoals een dyslexie verklaring of onderzoeksverslag van een psycholoog worden via de zorgcoördinator opgenomen in het leerlingvolgsysteem. Voor het aanleveren van deze gegevens zijn ouders altijd zelf Zorgplan 2015-2019 Pagina 7
verantwoordelijk. Deze informatie staat in een afgeschermd deel van het LLV dat alleen inzichtelijk is voor mentor en zorgteam. Daarnaast kan er vanuit school aanvullende informatie worden opgenomen, zoals een handelingsplan of een OPP. Hiervoor is de zorgcoördinator verantwoordelijk. g. Faalangsttrainingen Er worden jaarlijks faalangstreductietrainingen aangeboden aan kleine groepen leerlingen die daar behoefte aan hebben. Leerlingen kunnen zich hiervoor aanmelden via de mentor, in overleg met ouders. Er wordt gewerkt volgens een praktische methode waarbij het doel is de leerlingen bewust te maken van waar hun faalangst vandaan komt en hoe zij deze onder controle kunnen krijgen zodat hun zelfvertrouwen kan groeien en zij zich uiteindelijk optimaal kunnen ontplooien. Er is een aparte training specifiek gericht op het eindexamen (mavo, havo of vwo). Deze start aan het begin van het ieder schooljaar. In de loop van het jaar worden ook groepstrainingen aan leerlingen uit de 1 e en 2 e klassen aangeboden. In sommige gevallen is er ook individuele begeleiding mogelijk. h. Leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte Met alle basisvoorzieningen die het RLS aan alle leerlingen biedt, blijft een kleine groep leerlingen over die extra ondersteuning nodig heeft. In dat geval wordt een Ontwikkel Perspectief Plan (OPP) opgesteld waarin duidelijk de ondersteuningsbehoefte van de individuele leerling wordt omschreven, welke doelen worden gesteld en op welke wijze deze gerealiseerd kunnen worden. Het OPP wordt opgesteld door school, in nauw overleg met ouders en leerling. Het OPP wordt jaarlijks geëvalueerd en bijgesteld. De financiering van extra ondersteuning ligt deels bij school, deels bij het samenwerkingsverband en voor een deel soms ook bij ouders. Leerlingen met een officiële diagnose zoals dyslexie, autisme of AD(H)D hebben recht op extra tijd bij grote toetsen. Hiervoor moet een kopie van de diagnose aan school overhandigd worden. Zorgplan 2015-2019 Pagina 8
i. Programma voor hoogbegaafde en getalenteerde leerlingen Hoogbegaafde leerlingen op het RLS worden op diverse manieren begeleid. De grootste groep, hoogbegaafde leerlingen die goed tot excellent presteren, moet blijvend worden uitgedaagd om verveling en demotivatie (met het risico op afzakken) te voorkomen. Voor de andere groep, hoogbegaafde leerlingen die onderpresteren, geldt vaak dat zij ondersteuning bij het leerproces nodig hebben (metacognitieve vaardigheden). Vanaf de brugklas worden door de werkgroep Hoogbegaafdheid diverse mogelijkheden geboden aan beide typen hoogbegaafde leerlingen: verrijkingstrajecten binnen en buiten de schoolvakken voor excellente leerlingen en begeleidingstrajecten voor onderpresteerders. De begeleiding voor onderpresterende leerlingen kan bestaan uit groepstraining of individuele gesprekken. Voor leerlingen uit de hogere leerjaren is het mogelijk om op school Masterclasses te volgen en om gebruik te maken van het brede aanbod voor excellente leerlingen buiten de school. Een belangrijke voorwaarde voor begeleiding is dat van (nieuwe) leerlingen bekend moet zijn dat zij hoogbegaafd zijn. Dit vraagt extra aandacht en communicatie bij de instroom in de brugklas. Bij vermoedens van hoogbegaafdheid wordt met ouders overlegd of nader psychologisch onderzoek zinvol is. In het beleidsplan Hoogbegaafdheid (zie bijlage) worden de doelstellingen en procedures verder beschreven. j. Externe hulpverlening Op het RLS bestaat de mogelijkheid om in gesprek te komen met een medewerker van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Teylingen. Wij hebben als vaste contactpersonen een Jeugd Maatschappelijk werkster en een Jeugd verpleegkundige. Zij zijn regelmatig op school en kunnen een leerling en/of ouders te woord staan. Sommige leerlingen hebben behoefte aan extra ondersteuning door externe hulp verlening zoals een psycholoog of de GGZ. Deze ondersteuning moet door ouders Zorgplan 2015-2019 Pagina 9
aangevraagd en gefinancierd worden. De school kan via het zorgteam en de externe zorgpartners van het Centrum voor Jeugd en Gezin wel adviezen geven maar kan een leerling niet zelf aanmelden. Zorgplan 2015-2019 Pagina 10
Bijlagen: Schoolondersteuningsprofiel Dyslexie protocol Pestprotocol (aanpassen) Protocol Meldcode Kindermishandeling Verzuimprotocol?