Studio Visual Steps. Onderhoud Windows XP

Studio Visual Steps Onderhoud Windows XP

Dit cahier is geschreven volgens de Visual Steps -methode. 2009 Visual Steps B.V. Met medewerking van Henk Mol, Alex Wit en Yvette Huijsman Opmaak/bureauredactie: Rilana Groot Eindredactie: Ria Beentjes Publicatiedatum: juni 2009 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, uitgeleend, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door middel van fotokopieën, opnamen, of welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 168 Auteurswet 1912 j o het besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 882, 1180 AW Amstelveen). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgaven in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden. Ondanks alle aan de samenstelling van de tekst bestede zorg, kan noch de redactie, noch de auteur, noch de uitgever aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade, die zou kunnen voortvloeien uit enige fout, die in deze uitgave zou kunnen voorkomen. In dit boek komen namen voor van gedeponeerde handelsmerken. Deze namen zijn in de tekst niet voorzien van een handelsmerksymbool, omdat ze slechts fungeren als aanduiding van de besproken producten. Hierbij wordt op geen enkele wijze getracht inbreuk te maken op de rechten van de handelsmerkhouder. Bronvermelding: Een aantal definities en toelichtingen over computertermen in dit cahier is overgenomen uit Windows Help en ondersteuning. Wilt u meer informatie? www.visualsteps.nl Heeft u vragen of suggesties? E-mail: info@visualsteps.nl Abonneren op de gratis Visual Steps Nieuwsbrief: www.visualsteps.nl/nieuwsbrief Website bij het boek Windows XP onderhoud en beveiliging voor senioren www.visualsteps.nl/xponderhoud

Inhoudsopgave Voorwoord... 4 Introductie Visual Steps... 5 Nieuwsbrief... 5 Hoe werkt u met dit cahier?... 6 De schermafbeeldingen... 7 Systeemonderhoud 8 Schijfopruiming... 9 Foutcontrole... 26 Schijfdefragmentatie... 27 Bijlagen Hoe doe ik dat ook alweer?... 31 Inhoudsopgave Windows XP onderhoud en beveiliging voor senioren... 32

4 Voorwoord Het boek Windows XP onderhoud en beveiliging voor senioren is speciaal geschreven voor senioren die meer willen weten over de beveiliging en het onderhoud van de Windows XP-computer. Stap voor stap wordt uitgelegd hoe u de Windows Firewall en update-mogelijkheden in het Windows Beveiligingscentrum kunt instellen. En u leest hoe u ongemakken als virussen en spyware voorkomt en bestrijdt. In een apart hoofdstuk wordt het analyseren en oplossen van veel voorkomende computerproblemen behandeld. Regelmatig onderhoud van het systeem zorgt ervoor dat uw pc goed blijft functioneren. Ook daar wordt aandacht aan besteed. Als laatste onderdeel komt het technisch onderhoud van uw pc in dit praktische boek aan bod. Met behulp van foto s wordt getoond hoe u bijvoorbeeld de batterij of een cd-station in uw computer kunt vervangen. Ik wens u veel plezier met dit boek! Dit cahier is een gedeelte van een hoofdstuk uit het boek Windows XP onderhoud en beveiliging voor senioren. De volledige inhoudsopgave hiervan vindt u achterin dit cahier. De in dit cahier behandelde paragrafen zijn hierin vetgedrukt. Windows Vista onderhoud en beveiliging voor senioren Auteur: Addo Stuur Aantal pagina s: 384 Uitvoering: Gebonden, met leeslint ISBN: 978 90 5905 174 4 Prijs: 23,50 Website bij het boek: www.visualsteps.nl/xponderhoud

5 Introductie Visual Steps Met Visual Steps-handleidingen en -boeken heeft u de beste instructies voor het leren werken met de computer te pakken. U zult waarschijnlijk nergens ter wereld een betere ondersteuning vinden bij uw kennismaking met de computer, met internet, met Windows en andere computerprogramma s. Kenmerken van de Visual Steps-methode: Begrijpelijke inhoud In ieder boek wordt rekening gehouden met de wensen, kennis en vaardigheden van beginnende of iets gevorderde computergebruikers. Duidelijke structuur Ieder boek is opgezet als een complete cursus, die u stap voor stap zonder moeite kunt volgen. Schermafbeelding van iedere stap U werkt aan de hand van eenvoudige instructies en schermafbeeldingen. U ziet direct welke handeling u moet uitvoeren. Direct aan de slag U legt het boek naast uw toetsenbord en voert de handelingen direct uit op uw eigen computer. Uitvoering De teksten zijn opgemaakt in een flink formaat letter. Ook als het boek naast uw toetsenbord ligt, is het goed leesbaar. Kortom, dit zijn handleidingen waarvan ik verwacht dat ze voor u een uitstekende leidraad zullen zijn. dr. H. van der Meij Faculteit Toegepaste Onderwijskunde (afdeling Instructie-technologie) van de Universiteit Twente Nieuwsbrief Alle boeken van Visual Steps zijn volgens dezelfde methode geschreven: stap voor stap instructies met schermafbeeldingen. Een overzicht van alle boeken vindt u op www.visualsteps.nl Op die website kunt u zich ook met enkele muisklikken online aanmelden voor de gratis Visual Steps Nieuwsbrief die per e-mail wordt verspreid. In deze Nieuwsbrief ontvangt u maandelijks informatie over: - de nieuwste titels en eerder verschenen boeken; - speciale aanbiedingen, gratis cahiers en kortingsacties. Als abonnee van de Nieuwsbrief heeft u toegang tot de gratis cahiers op webpagina www.visualsteps.nl/gratis en de tips op www.visualsteps.nl/tips

6 Hoe werkt u met dit cahier? Dit cahier is geschreven volgens de Visual Steps -methode. Leg dit boekje naast uw toetsenbord en voer de instructies direct uit op uw computer. Zo leert u het snelst werken met het beschreven programma. In dit cahier ziet u verschillende tekens. Die betekenen het volgende: Handelingen Dit zijn de tekens die een handeling aangeven: De muis geeft aan dat u iets met de muis moet doen. Het toetsenbord betekent dat u iets moet typen op het toetsenbord. De hand wordt gebruikt als u een serie handelingen moet verrichten die u eerder heeft geoefend of als u bijvoorbeeld de computer aan en/of uit moet zetten. Naast deze handelingen wordt op sommige momenten extra hulp gegeven om met succes dit boek door te werken. Hulp Extra hulp vindt u bij deze tekens: De pijl waarschuwt u voor iets. Bij de pleister vindt u hulp voor het geval er iets fout is gegaan. 1 Weet u niet meer hoe u een handeling uitvoert? Dan kunt u dit met behulp van het cijfer achter deze voetstapjes opzoeken achterin dit cahier in de bijlage Hoe doe ik dat ook alweer? U vindt in dit cahier ook veel algemene informatie en tips. Deze informatie staat in aparte kaders. Extra informatie De kaders zijn aangeduid met de volgende tekens: Bij het boek vindt u extra achtergrondinformatie die u op uw gemak kunt doorlezen. Deze extra informatie is echter niet noodzakelijk om het boek door te kunnen werken. Bij een lamp vindt u handige tips voor het gebruik van het beschreven programma.

7 De schermafbeeldingen De schermafbeeldingen in dit cahier zijn bedoeld om aan te geven op welke knop, map, bestand of hyperlink u precies moet klikken op uw beeldscherm. In de vetgedrukte instructie ziet u het uitgeknipte vensteronderdeel waarop u moet klikken. Met de zwarte lijn wordt aangegeven waar dit onderdeel zich bevindt in het venster op uw beeldscherm. U zult begrijpen dat de informatie in de kleine schermafbeeldingen in het cahier niet altijd leesbaar is. Dat is ook niet nodig. U ziet immers het venster dat in het cahier is afgebeeld, op groot formaat op uw eigen beeldscherm. Hier ziet u een voorbeeld van zo n instructie plus het uitgeknipte vensteronderdeel waarop u moet klikken. De zwarte lijn geeft aan waar dit vensteronderdeel zich bevindt op uw beeldscherm: In sommige gevallen wordt in de schermafbeelding een deel van het venster getoond. Hier ziet u daarvan een voorbeeld: Linksboven in het venster: Het is dus nadrukkelijk niet de bedoeling dat u de informatie in de schermafbeeldingen in het cahier gaat lezen. Gebruik de schermafbeeldingen in het cahier altijd in samenhang met wat u in groot formaat op uw eigen computerbeeldscherm ziet.

8 Systeemonderhoud Om ervoor te zorgen dat uw computer goed blijft functioneren, is het belangrijk dat u regelmatig onderhoud pleegt. Een te volle vaste schijf kan bijvoorbeeld oorzaak zijn van vastlopende programma's. Verwijderen van tijdelijke (internet)bestanden en nietgebruikte programma's kan veel schijfruimte opleveren. Soms is ook het overzetten van omvangrijke videobestanden of grote hoeveelheden fotobestanden naar cd/dvd of externe vaste schijf een goede oplossing om ruimte te winnen. Ander aandachtspunt is de wijze van opslag van bestanden op een vaste schijf. Als het besturingssysteem Windows gegevens opslaat, wordt het eerst beschikbare, vrije plekje op de schijf gebruikt. Als niet alles in die plek past, wordt de rest van de gegevens op andere plekken op de schijf geplaatst. Na verloop van tijd zal de vaste schijf gevuld zijn met allerlei brokstukken van gegevensbestanden. Dit wordt fragmentatie van de gegevens op de schijf genoemd. Weer bij elkaar zoeken van die gegevens neemt tijd. U merkt dat uw pc trager wordt. Het is dan tijd om de vaste schijf te defragmenteren. Tijdens het defragmentatieproces wordt alles weer netjes geordend. In dit hoofdstuk gaat u de stand van zaken op uw pc controleren en waar nodig systeemonderhoud plegen. In dit cahier leert u het volgende: schijfopruiming; foutcontrole; schijfdefragmentatie. Tip Windows XP onderhoud en beveiliging voor senioren Wilt u uw computer in topconditie houden? Op de website www.visualsteps.nl/xponderhoud vindt u alle informatie over de Visual Steps-titel Windows XP onderhoud en beveiliging voor senioren.

Onderhoud Windows XP 9 Schijfopruiming Het is verstandig om regelmatig de vaste schijf op te ruimen om gebrek aan schijfruimte te voorkomen. Als u bijvoorbeeld veel surft op het internet worden op de vaste schijf veel zogenaamde tijdelijke internetbestanden geplaatst. Het wissen van dergelijke bestanden kan veel ruimte opleveren. Ook programma's die u nooit (meer) gebruikt, bezetten onnodig vele megabytes aan schijfruimte. U gaat eerst bekijken hoe groot de vaste schijf in uw computer is en hoeveel ruimte daarvan nog beschikbaar is: Dubbelklik op U ziet het venster Deze computer waarin de onderdelen van de computer worden getoond. Dit venster kan er bij u iets anders uitzien. Dat is afhankelijk van de weergave-instellingen op uw computer en van de onderdelen die uw pc heeft. Iedere computer heeft altijd een vaste schijf die de naam C draagt. De vaste schijf wordt in dit venster Lokaal station genoemd. Onder het kopje ziet u nu informatie over de vaste schijf C: In dit voorbeeld is de totale grootte van de schijf 37,2 GB (gigabyte). Beschikbaar is 14,4 GB. Deze cijfers zullen voor uw vaste schijf natuurlijk anders zijn.

10 Onderhoud Windows XP U kunt de grootte en beschikbare ruimte van de schijf ook grafisch laten weergeven: Klik met de rechtermuisknop op Nu verschijnt een menu. In het taartdiagram ziet u de verdeling van gebruikte en beschikbare capaciteit: Vanuit dit venster zou u de optie Schijfopruiming kunnen starten: U gaat dit echter via een andere weg doen: Tip 10% vrij De vuistregel die gehanteerd wordt, is om tenminste 10% van de schijfcapaciteit vrij te houden, maar liever meer. De ervaring leert dat de computer trager wordt als de vaste schijf voller is. Bovendien loopt u de kans dat allerlei programma s problemen geven. De reden daarvoor is dat veel programma s de vaste schijf gebruiken als tijdelijke opslagplaats van gegevens. Is er te weinig ruimte vrij, dan krijgen deze programma s het als het ware benauwd en gaan ze sputteren.

Onderhoud Windows XP 11 Sluit het venster Deze computer 1 In Windows kunt u taken of opdrachten vaak op meer plaatsen starten. In dit voorbeeld gaat u Schijfopruiming starten vanuit het Configuratiescherm. Open het venster Configuratiescherm 2 U ziet de verschillende Categorieën waaruit u kunt kiezen in het Configuratiescherm: U ziet de taken waaruit u kunt kiezen in de categorie Prestaties en onderhoud: Er wordt nu berekend hoeveel ruimte kan worden vrijgemaakt:

12 Onderhoud Windows XP Het venster Schijfopruiming wordt geopend: Met vinkjes is aangegeven wat er volgens Windows allemaal weg kan: Ook wordt gemeld wat dat oplevert aan schijfruimte: In het venster kunt u de beschrijving van de geselecteerde groep bestanden lezen: U ziet nu de beschrijving van de Tijdelijke internetbestanden: U kunt deze 'te verwijderen bestanden' ook eerst even bekijken op de vaste schijf voordat u besluit om ze werkelijk te wissen:

Onderhoud Windows XP 13 In dit venster kunt u zien om welke mappen het gaat: En waar deze mappen precies staan op de vaste schijf: Het aantal en de namen van deze mappen zullen op uw pc anders zijn dan in dit voorbeeld. Als u de inhoud van zo'n map wilt zien: Dubbelklik op een willekeurige map U ziet een grote hoeveelheid bestanden. Als u de schuifbalk onderin het venster versleept, kunt u ook de andere bestanden in deze map bekijken. Als u op een bestand van het type GIF of JPG klikt, kunt u onder zien wat het is: een willekeurig GIF- of JPG-bestand Misschien herkent u het plaatje nog wel van een website die u ooit heeft bezocht. U kunt dit venster weer sluiten:

14 Onderhoud Windows XP U ziet weer het venster Schijfopruiming: U kunt nog even verder kijken naar de andere bestanden: Ook de Prullenbak is aangevinkt. Daarin vindt u alle bestanden die u zelf al eens had verwijderd van de vaste schijf, bijvoorbeeld uit uw map Mijn documenten. De bestanden waar Windows zelf vinkjes heeft gezet, kunt u veilig verwijderen. Nu verschijnt een waarschuwingsvenstertje: In dit venstertje kunt u de voortgang van de schijfopruiming volgen: Afhankelijk van de hoeveelheid bestanden kan dit even duren. U ziet hierna weer het venster Configuratiescherm:

Onderhoud Windows XP 15 U ziet weer het venster Schijfopruiming: Als de aangevinkte bestanden zijn verwijderd, staat de hoeveelheid schijfruimte die kan worden gewonnen op 0 kb: U heeft nog meer mogelijkheden om de schijf op te ruimen: tabblad Was de vaste schijf van uw computer erg vol, dan kunt u overwegen om nog meer zaken te verwijderen. Bijvoorbeeld Windows-onderdelen die u niet gebruikt: De Wizard Windows onderdelen wordt gestart: In het venster verschijnt de beschrijving van het geselecteerde onderdeel: U wilt de details van dit onderdeel bekijken:

16 Onderhoud Windows XP In dit voorbeeld is het onderdeel de Windows-spellen. geïnstalleerd op de computer. Dat zijn Als u nooit Windows-spelletjes speelt, kunt u zo'n onderdeel zonder probleem verwijderen: U kunt nog even controleren welke spellen aanwezig zijn: In dit voorbeeld zijn alle spellen geïnstalleerd: U kunt er voor kiezen om een enkel spel te verwijderen. Dan klikt u het vinkje weg voor zo'n spel. In dit voorbeeld worden alle spellen verwijderd door het onderdeel Ontspanning in zijn geheel te verwijderen:

Onderhoud Windows XP 17 Met het verwijderen van Ontspanning kunt u 12,1 MB schijfruimte winnen: Als u werkelijk de spellen op uw computer wilt verwijderen: Klik het vinkje weg voor Om deze actie te laten uitvoeren: In dit venster kunt u de vorderingen volgen: Als de wizard klaar is, ziet u het volgende venster:

18 Onderhoud Windows XP Tip Windows-onderdelen (weer) toevoegen Door vinkjes bij onderdelen te plaatsen (in plaats van weg te halen), kunt u nietgeïnstalleerde Windows-onderdelen (weer) toevoegen. Mocht u bijvoorbeeld later toch de spellen weer willen gebruiken, dan plaatst u een vinkje voor het onderdeel Ontspanning. De handelingen zijn verder identiek aan de stappen die hiervoor werden beschreven. Windows zal deze onderdelen vervolgens weer installeren op uw pc. In sommige gevallen heeft u daarvoor de originele Windows-cd-rom nodig die bij uw computer is meegeleverd. U ziet in dat geval een melding zoals deze: U ziet weer het venster Schijfopruiming. Een andere optie waarmee u veel schijfruimte kunt winnen, is het verwijderen van programma's die u niet (meer) gebruikt. Sommige programma's zijn erg groot. Bijvoorbeeld programma's waarmee u foto's bewerkt of drukwerk maakt. Die nemen al snel vele honderden MB's schijfruimte in beslag als er veel sjablonen worden meegeleverd. Hetzelfde geldt voor sommige avonturenspellen. U kunt de geïnstalleerde programma's op uw computer even bekijken:

Onderhoud Windows XP 19 U ziet het venster Software waarin alle geïnstalleerde software op uw computer wordt weergegeven: Bekijk de geïnstalleerde programma's op uw pc en ga na welke software u niet gebruikt Let op! Als bovenin dit venster een vinkje staat voor geïnstalleerde Windows-updates bekijken. Aangeraden wordt om deze updates NIET te verwijderen! kunt u ook alle Als u op een programma klikt, wordt aangegeven wanneer u dit voor het laatst heeft gebruikt: Als u een (omvangrijk) programma ziet dat u nooit gebruikt, kunt u het verwijderen. U kunt zo'n programma later natuurlijk weer installeren met de originele programmacd-rom als u het toch weer wilt gebruiken. In dit voorbeeld wordt gekozen voor het verwijderen van software waar kaarten mee kunnen worden gemaakt: een programma dat u wilt verwijderen

20 Onderhoud Windows XP U ziet kort dit venster verschijnen: Gevraagd wordt of u verder wilt gaan: U kunt de voortgang in dit venster volgen: Als de verwijderprocedure is voltooid, ziet u dit venster: U ziet weer het venster Software: Het programma is nu verwijderd van de vaste schijf van uw computer. U heeft schijfruimte gewonnen.

Onderhoud Windows XP 21 Misschien heeft u nog meer programma's gezien die u wilt verwijderen. In dat geval: Herhaal de verwijderprocedure voor andere programma's die u niet meer gebruikt 3 Als u klaar bent met het verwijderen: Sluit het venster Software 1 De laatste optie waarmee u flink wat schijfruimte kunt winnen, is het verwijderen van systeemherstelpunten. Als uw computer goed functioneert, kunt u overwegen om eerder gemaakte systeemherstelpunten weg te halen om ruimte te winnen. Het laatste herstelpunt blijft bewaard. Systeemherstel Systeemherstel is een onderdeel van Windows XP waarmee u de computer bij eventuele problemen kunt terugzetten in een eerdere status zonder dat persoonlijke gegevensbestanden (zoals Microsoft Word-documenten, geschiedenis van de browser, tekeningen, favorieten of e-mail) verloren gaan. Met Systeemherstel worden wijzigingen in het systeem en bepaalde toepassingsbestanden bijgehouden en worden er automatisch herstelpunten gemaakt die u gemakkelijk kunt terugvinden. Met deze herstelpunten kunt u het systeem herstellen in de status waarin het zich op een eerder tijdstip bevond. Herstelpunten worden - afhankelijk van de instellingen op uw pc - dagelijks gemaakt en bij belangrijke systeemgebeurtenissen (bijvoorbeeld bij de installatie van een toepassing of stuurprogramma). U kunt ook op elk gewenst moment zelf een herstelpunt maken. Standaard wordt er tijdens de installatie van Systeemherstel ongeveer 12 procent van de beschikbare schijfruimte toegewezen voor het archiveren van herstelpunten voor Systeemherstel. Het onderdeel Systeemherstel wordt behandeld in hoofdstuk 10 van het Visual Steps-boek Windows XP voor senioren deel 3 (ISBN 978 90 5905 093 8). Ook in Hoofdstuk 4 Problemen oplossen van het boek Windows XP onderhoud en beveiliging voor senioren wordt Systeemherstel beknopt besproken. Let op! Voer de volgende handelingen alleen uit als uw pc nog steeds te weinig schijfruimte heeft. Tweede voorwaarde is dat uw pc probleemloos functioneert. In dat geval heeft u eerder gemaakte systeemherstelpunten niet nodig. Als uw pc niet voldoet aan beide voorwaarden, leest u deze paragraaf alleen door. Controleer de vaste-schijfruimte die op dit moment beschikbaar is 4 Is de beschikbare schijfruimte nog steeds te weinig naar uw zin én functioneert uw pc probleemloos? Voer dan de volgende handelingen uit. U ziet weer het venster Schijfopruiming:

22 Onderhoud Windows XP In het venstertje wordt een bevestiging van de opdracht gevraagd:

Onderhoud Windows XP 23 De ingestelde acties worden uitgevoerd: Hierna ziet u weer het venster Prestaties en onderhoud. Sluit het venster Prestaties en onderhoud 1 Volgend punt dat u kunt controleren op het gebied van schijfruimte, zijn de bestanden die u zelf op de vaste schijf heeft geplaatst. Als u bijvoorbeeld grote hoeveelheden foto- en videobestanden heeft verzameld op de vaste schijf van de computer, zult u merken dat deze bij elkaar een flinke hoeveelheid schijfruimte in beslag kunnen nemen. De meeste computergebruikers hebben dergelijke bestanden in de map Mijn video's en Mijn afbeeldingen opgeslagen. Beide mappen staan in de map Mijn documenten op de vaste schijf. Die gaat u even bekijken: Open de map Mijn documenten 5 U gaat de totale omvang van de map Mijn afbeeldingen bekijken: Klik met de rechtermuisknop op

24 Onderhoud Windows XP In dit voorbeeld bevat de map Mijn afbeeldingen 1021 bestanden die in 27 mappen zijn ondergebracht. Totale grootte is 594 MB. Dat zal op uw pc natuurlijk anders zijn. U ziet weer het venster Mijn documenten. Controleer ook de omvang van de inhoud van uw map Mijn video s 6 Tip Sommige video- of fotobewerkingsprogramma's maken zelf aparte mappen aan op de vaste schijf waarin projecten worden bewaard. Meestal staan dergelijke mappen in de map Mijn documenten, maar niet altijd. Een handige manier om grote bestanden op te sporen op de vaste schijf is door gebruik te maken van de Windows zoekfunctie. In de Tip Bestanden zoeken achterin Hoofdstuk 3 Systeemonderhoud van het boek Windows XP onderhoud en beveiliging voor senioren wordt beschreven hoe u dit doet. U heeft nu een beeld van hoeveel schijfruimte in beslag wordt genomen door omvangrijke foto- en videobestanden. Als u nog steeds een nijpend tekort aan vasteschijfruimte heeft, kunt u overwegen om dit type bestanden op een andere locatie te bewaren. U kunt dergelijke bestanden bijvoorbeeld branden op cd's of dvd's. Of verplaatsen naar een externe vaste schijf. Nadat u de bestanden heeft gekopieerd naar een andere locatie, kunt u de originele bestanden van de vaste schijf in de computer verwijderen. Let op! U hoeft deze acties natuurlijk niet direct uit te voeren. Neem rustig de tijd om na te denken over wat u in uw geval het beste kunt doen.

Onderhoud Windows XP 25 Tip Branden van data-cd's kunt u doen met behulp van de brandfunctie van Windows XP. Voor het branden van dvd's heeft u aparte brandsoftware nodig, bijvoorbeeld het programma Nero. Op de cd-rom bij het boek Windows XP onderhoud en beveiliging voor senioren staat het PDF-bestand Data-cd s branden met Windows XP. Daarin wordt stap voor stap beschreven hoe u met de brandfunctie van Windows cd's kunt branden. Dit PDF-bestand kunt u openen en afdrukken met Adobe Reader. Let op! Controleer voordat u bestanden definitief van uw vaste schijf gaat verwijderen of ze correct zijn overgezet en geopend kunnen worden vanaf de nieuwe opslaglocatie. U ziet weer het venster Mijn documenten. Deze map wordt gebruikt om allerlei bestanden op te slaan. Mogelijk staan er bij u veel bestanden in die u eigenlijk nooit meer gebruikt. Bijvoorbeeld oude tekstdocumenten. Die kunt u net zo goed opruimen. Controleer de inhoud van de map Mijn documenten Ruim - indien nodig - oude persoonlijke bestanden op Sluit het venster Mijn documenten 1 Als u bestanden heeft verwijderd, staan ze nu in de Prullenbak van Windows. Leeg de Prullenbak 7 De vaste schijf van uw computer is nu opgeruimd.

26 Onderhoud Windows XP Foutcontrole Met het hulpprogramma Foutcontrole kunt u het systeem controleren op fouten van het bestandssysteem en beschadigde sectoren op de vaste schijf. Het bestandssysteem is de algemene structuur voor de naamgeving, opslag en ordening van bestanden binnen het besturingssysteem Windows. U gaat even bekijken waar u het hulpprogramma Foutcontrole kunt vinden. U hoeft de foutcontrole niet werkelijk te laten uitvoeren. Dit uitvoeren is alleen zinnig als u regelmatig foutmeldingen krijgt van Windows zelf en u de indruk heeft dat Windows niet goed functioneert. Open het venster Deze computer 8 U ziet het venster Deze computer: Klik met de rechtermuisknop op tabblad Klik vinkjes voor Als u nu op zou klikken, begint de schijfcontrole. In dit voorbeeld is dat echter niet nodig:

Onderhoud Windows XP 27 Als u op de knop zou hebben geklikt, wordt in de meeste gevallen een venster getoond waarin gevraagd wordt of u de computer opnieuw wilt starten. Na opnieuw starten begint direct de foutcontrole. U ziet dan een blauw scherm waarin u de voortgang van de controle kunt volgen. Misschien kent u dit scherm wel. Het hulpprogramma Foutcontrole wordt namelijk ook automatisch gestart als Windows op de verkeerde manier is afgesloten (bijvoorbeeld stekker eruit in plaats van klikken op Start / Uitschakelen). Na afronding van de foutcontrole - dit kan enige tijd duren - verschijnt weer het Bureaublad van Windows. Sluit het venster Schijf controleren en het venster Deze computer 1 Schijfdefragmentatie Met het hulpprogramma Schijfdefragmentatie kunt u de vaste schijf van uw computer analyseren en gefragmenteerde bestanden en mappen opsporen en weer samenvoegen. Een bestand dat gefragmenteerd is, staat - eenvoudig gezegd - in stukjes verdeeld (verspreid) op de vaste schijf. Windows zal in dat geval meer tijd nodig hebben om alle stukjes bij elkaar te zoeken. Uw pc wordt dus trager. Na defragmenteren staan alle bij elkaar behorende stukjes weer netjes bij elkaar. Het uitvoeren van Schijfdefragmentatie zorgt voor optimale prestaties van het bestandssysteem. Let op! Voor de opdracht defragmenteren heeft u beheerdersrechten (administrator) nodig. Als u bijvoorbeeld bent ingelogd via een Gast-account, kunt u deze procedure niet uitvoeren. Het hulpprogramma Schijfdefragmentatie kunt u als volgt starten: Open Prestaties en onderhoud van het Configuratiescherm 9 Schijfdefragmentatie wordt in dit venster aangegeven met Onderdelen op de vaste schijf opnieuw ordenen zodat programma's sneller werken.

28 Onderhoud Windows XP U ziet het venster Schijfdefragmentatie. U laat eerst een analyse van de vaste schijf maken om vast te stellen of defragmenteren nuttig is: Vervolgens wordt de vaste schijf geanalyseerd. Dit kan enige tijd duren, afhankelijk van de grootte van de vaste schijf. Onderin het venster kunt u de voortgang volgen. Als de analyse is voltooid, ziet u dit venstertje: In dit voorbeeld wordt aanbevolen om het volume (de schijf) te defragmenteren. In het venster wordt met gekleurde vlakken weergegeven wat er aan de hand is. De betekenis van de kleuren wordt onderin het venster toegelicht. U kunt in dit venster ook het percentage beschikbare ruimte bekijken: Voor schijfdefragmentatie heeft u minimaal 15% vrijeschijfruimte nodig. Om het defragmentatieproces niet te verstoren, moet u eerst alle openstaande programma's afsluiten, inclusief de schermbeveiliging. Alleen het venster Schijfdefragmentatie laat u ongemoeid.

Onderhoud Windows XP 29 Sluit openstaande programma s 1 en zet de schermbeveiliging uit 10 Controleer of er minimaal 15% vrije-schijfruimte beschikbaar is Als de vaste schijf niet beschikt over 15% ruimte, zal het defragmentatieproces niet (volledig) uitgevoerd kunnen worden. In dat geval wordt het defragmenteren onderbroken. Zorg dus voor voldoende ruimte en neem zo nodig maatregelen (zie vorige paragrafen van dit hoofdstuk). Let op! U kunt het defragmenteren nu starten. U moet zich echter wel realiseren dat dit een flinke tijd in beslag kan nemen. Hoelang het zal duren is afhankelijk van de grootte van de schijf, de hoeveelheid bestanden die erop staan en de mate van fragmentatie. Bij een grote vaste schijf kunt u rekenen op vele uren. Gelukkig hoeft u daar niet bij te blijven. U kunt zo'n defragmenteeropdracht dus bijvoorbeeld 's nachts laten uitvoeren. Op het tijdstip dat u de vaste schijf wilt laten defragmenteren, handelt u als volgt: Het proces wordt gestart. In het venster kunt u de voortgang volgen:

30 Onderhoud Windows XP Als het defragmentatieproces is voltooid, ziet u het volgende venster. Soms wordt gemeld dat niet alle bestanden kunnen worden gedefragmenteerd. Als de defragmentatie goed is verlopen, ziet u in de onderste weergave brede blauwe vlakken: Dat zijn aaneengesloten bestanden. HELP! Defragmenteren lukt niet Ga de volgende punten na als het defragmenteren niet lukt: Controleer of alle programma's zijn afgesloten (ook schermbeveiliging). Laat vooraf foutcontrole uitvoeren (zie vorige paragraaf). Controleer of er 15% vrije-schijfruimte beschikbaar is. U heeft in dit hoofdstuk informatie gekregen over het noodzakelijke systeemonderhoud voor uw pc. Als u regelmatig systeemonderhoud uitvoert, zorgt u ervoor dat uw computer goed blijft functioneren. Sluit alle vensters 1

31 Hoe doe ik dat ook alweer? In dit cahier zijn opdrachten en oefeningen voorzien van voetstapjes: 1 In deze bijlage zoekt u aan de hand van het cijfer op hoe u een handeling uitvoert. 1 Venster / programma sluiten Klik in het venster op 2 Configuratiescherm openen 3 Verwijderen programma s In het venster Software: het programma in de lijst 4 Vaste schijfruimte controleren In het venster Deze computer: 5 Mijn documenten openen 6 Omvang van inhoud map controleren Klik met de rechtermuisknop op de map Na controle: 7 De Prullenbak legen Dubbelklik op 8 Venster Deze computer openen 9 Venster Prestaties en onderhoud openen 10 Schermbeveiliging uitzetten Klik met de rechtermuisknop op het Bureaublad tabblad bij

32 Inhoudsopgave Windows XP onderhoud en beveiliging voor senioren Voorwoord... 11 Nieuwsbrief... 11 Introductie Visual Steps... 12 Wat heeft u nodig?... 13 De volgorde van lezen... 14 De schermafbeeldingen... 14 De cd-rom... 14 De website bij het boek... 14 Hoe werkt u met dit boek?... 15 Uw voorkennis... 16 Toets uw kennis... 16 1. Beveiliging van de computer 17 Uw computer beveiligen... 18 Windows Beveiligingscentrum... 18 Windows Firewall... 22 Automatische updates... 27 Virusbeveiliging... 35 Pop-upblokkering... 43 Cookies... 48 Invoegtoepassingen beheren in Internet Explorer... 50 Beveiligingsinstellingen in Outlook Express... 59 Achtergrondinformatie... 65 Tips... 84 2. Bestrijding virussen en spyware 93 Installeren McAfee VirusScan... 94 Registreren... 96 Updaten... 98 Scannen... 102 Instellen van McAfee VirusScan... 108 Tips McAfee VirusScan... 114 Installeren Norton AntiVirus... 116 Activeren... 119 Een Norton-account aanmaken... 121 Updaten... 123 Scannen... 126 Instellen van Norton Protection Center... 130 Instellen van Norton AntiVirus... 131

33 Rapporten... 138 Tip Norton AntiVirus... 141 Windows Defender downloaden... 142 Windows Defender installeren... 146 Windows Defender starten... 150 Scannen van uw computer... 152 Scanresultaat bekijken... 153 Gevonden items verwijderen, negeren of toestaan... 155 Quarantaine-item terugzetten of verwijderen... 158 Het Tools and Settings-venster... 159 Afsluiten Windows Defender... 162 Tips Windows Defender... 163 Achtergrondinformatie... 171 Tips... 176 3. Systeemonderhoud 177 Schijfopruiming... 178 Foutcontrole... 198 Schijfdefragmentatie... 199 Achtergrondinformatie... 204 Tips... 205 4. Problemen oplossen 209 Algemene stappenplannen... 210 Stappenplan hardwareproblemen... 210 Stappenplan softwareproblemen... 231 Systeemherstel... 235 Informatie verzamelen over problemen... 238 Help en ondersteuning... 238 Een Probleemoplosser gebruiken... 240 Microsoft Knowledge Base... 243 Zoeken op internet... 246 Hulp op afstand... 247 Online assistentie van Microsoft... 275 Wel of niet zelf doen... 281 Veelvoorkomende computerproblemen... 282 Veelvoorkomende printerproblemen... 292 Veelvoorkomende foutmeldingen... 305 Opstarten... 305 Windows algemeen... 306 Internet... 309 Microsoft Office... 310 Alles geprobeerd, niets helpt?... 311 Achtergrondinformatie... 312 Tips... 317

34 5. Technisch onderhoud en uitbreiden van uw pc 321 Zelf doen of laten doen?... 322 Wat heeft u nodig?... 323 Systeemkast openschroeven... 323 Binnenkant stofvrij maken... 325 Wat heeft u nodig?... 325 Uitbreidingskaarten inbouwen... 327 Waarom een PCI-kaart inbouwen?... 328 USB 2, Firewire, tv & video of netwerkkaart inbouwen... 330 Systeemkast sluiten... 332 Het werkgeheugen uitbreiden... 334 Verwijderen van de geheugenkaart... 334 Plaatsen van een geheugenkaart... 336 Inbouwen dvd-brander... 338 Nieuwe hardware... 353 Plug & play hardware... 353 Wizard Nieuwe hardware... 354 Achtergrondinformatie... 357 Bijlagen A Installeren van ServicePack 2 vanaf Microsoft-cd-rom... 365 B Installeren Adobe Reader 7... 371 C Hoe doe ik dat ook alweer?... 375 D Index... 379