Gefeliciteerd met dit ebook! Dit exemplaar is van jou, voor altijd, en je mag er binnen redelijkheid alles mee doen w at je w ilt. Ik w il je alleen vragen het niet te verspreiden of te verkopen. Ik verdien mijn inkomen met schrijven en ik vraag een heel bescheiden bedrag per boek. Dit ebook is opgemaakt in het open epub-formaat en is dus op vrijw el alle ereaders te lezen. Mocht je technische problemen hebben, neem dan contact op.
Jeroen van Dillen Het Petrus Papyrus
Eerste druk (papier), 2013 Eerste uitgave (ebook), 2013 v1.0 ISBN 978-90-8157905-6 (ebook) ISBN 978-90-8157904-9 (Papier) NUR 301 2013 Jeroen van Dillen www.jeroenvandillen.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, geluidsopname, elektronisch of op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. In principe. Wat wel mag, is het opdoen van inspiratie, opnieuw combineren en hergebruiken van ideeën, citeren en/of knippen en plakken binnen redelijke grenzen, zolang dit gebeurt bij de creatie van een nieuw eigen werk. Everything is a remix.
1 Hoe lang kunnen we zonder water? Hooguit een paar uur. Hoe lang lopen we al? We leven nog, dus korter dan een paar uur. Nora ging in de schaduw van een rotspartij op het zand zitten. Ze haalde haar mobiele telefoon uit haar broekzak en zag dat ze niet langer dan een half uur gelopen hadden. Het voelde eerder als een halve dag. Thomas trok de stukken nylon om zijn gebroken been strakker aan. Na de val op het harde woestijnzand was er een barst gekomen in zijn gipsverband, waardoor hij nog voorzichtiger moest lopen dan daarvoor. Ze hadden de beschadigde zwachtel verstevigd door er repen omheen te binden die ze uit het doek van de parachute hadden gesneden. Thomas droeg sinds hun verblijf in Caïro een vaalroze galabia en had gemerkt dat dit kledingstuk wel erg handig was als je been in het gips zat. Nora droeg nog altijd de kleren waarmee ze van huis was gegaan: een spijkerbroek en een T-shirt. Heb je bereik? In de woestijn? Ben je gek? Thomas strompelde voorzichtig de schuine zijde van de rotsformatie op, zijn gebroken been ontziend. Hij hield zijn telefoon omhoog en wachtte gespannen. Niks. Nee, gek hè. Denk je dat je twee meter boven de grond wel een GSM-mast kunt ontvangen die twintig kilometer verderop staat? En met twintig kilometer bedoel je...? Ik sla er maar een slag naar. Misschien zitten we wel honderd kilometer van de menselijke beschaving. Nora stond op en trok het stuk parachutedoek op zijn plaats dat ze tegen de hitte van de zon over haar hoofd en blote armen droeg. Zonder op haar geliefde te
wachten zette ze zich in beweging. Hoe weet je eigenlijk dat we in de goede richting lopen? Thomas liet zich voorzichtig van de rots glijden en hupte achter Nora aan. Hij gebaarde in de richting van de zon. Het is een uur of één, dus daar is ongeveer het zuiden. Hoe weet je dat? De zon staat op het middaguur in het zuiden, hebben ze je dat niet geleerd op school? In Europa, ja. We zijn hier in Egypte, ergens ten zuiden van Luxor. Als je naar het zuiden reist, komt er een keer een moment dat de zon in het noorden staat. Thomas zuchtte en wreef over zijn voorhoofd. Zelfs op het hoogtepunt van de zomer, 21 juni, komt de zon niet verder dan de drieëntwintigste breedtegraad. Dat is ten zuiden van Aswan. Het is nu oktober. Geloof mij maar, dáár is het zuiden. Oké. Vlak voordat we uit het vliegtuig gegooid werden konden we de Nijl aan de linkerkant zien liggen. Dus wij vlogen ten westen van de Nijl. Dat betekent dat de Nijl ten oosten ligt van onze positie. We moeten de zon dus aan de rechterkant houden om de goede kant op te lopen. Jij werd uit het vliegtuig gegooid. Zonder parachute, wel te verstaan. Ik sprong mèt een parachute vrijwillig achter je aan om je te redden. Had ik je daar al voor bedankt? Bedank me maar als we weer in de bewoonde wereld zijn. Na hun avonturen in Caïro waren Nora en Thomas op advies van de laatste Egyptische priester, Achnaton VII, op weg gegaan naar Aswan om de tempel van Isis te bezoeken. Nora had Isis van dichtbij leren kennen tijdens een spectaculair inwijdingsritueel dat ze had ondergaan in de Grote Piramide van Gizeh en het had de oude meester nuttig en leerzaam geleken als ze ook Isis tempel op het eiland Philae bezocht. Een onschuldig vakantiereisje had het moeten worden, om wat uit
te rusten van de voorbije dagen. Het was anders gelopen. Volgens mij krijg ik last van hallucinaties. Of hoe noem je dat? Wat ze ook in de Efteling hebben? Een fata morgana? Ik zie wat glinsteren in de verte, iets wat beweegt. Van links naar rechts, zie jij het ook? Mijn ogen zijn zo uitgedroogd, dat ik blij ben dat ik het zand onder mijn voeten nog zie. Lekker stel zijn wij, vond Thomas. Jij bent bijna blind en ik loop met een lamme poot. De lamme en de blinde. In een goed boek kom je dan een rabbi tegen die lammen en blinden geneest. Thomas had het goed gezien. De glinsteringen bleken geen luchtspiegelingen, maar weerkaatst zonlicht op incidenteel passerende auto s. De laatste kilometer legden ze af in een kwartier en Thomas liet zich op zijn knieën zakken om het asfalt te kussen. Auw. Ook heet. Nora zette haar handen in haar zij en tuurde de snelweg in beide richtingen af. In welke richting kunnen we het beste een lift krijgen? Maakt me geen klap uit. De ene kant op is Luxor, de andere kant Aswan. In beide steden hebben ze hotels met warm en koud stromend water en vliegvelden om ons thuis te brengen. Nora peinsde en probeerde de kaart van Egypte voor zich te zien. Ze vond dat ze zonder te vragen zelf moest kunnen uitmaken in welke richting Aswan lag. Ze stapte op het asfalt en begon van de zon weg te lopen. Waar ga je heen? Naar Aswan. Ja, Aswan ligt in het zuiden. En waar loop ik nu heen? Thomas antwoordde niet en Nora draaide zich op haar hakken om. Oh ja, de zon. Ik loop liever met de zon in mijn rug dan in mijn gezicht.
Thomas gebaarde met een hoofdbeweging en Nora keek achter zich. In de verte kwam onmiskenbaar een automobiel aanrijden en Nora maakte een klein vreugdedansje op de gloeiende rijbaan. Het voertuig bewoog niet snel en het duurde nog een paar minuten voor ze de wagen goed konden onderscheiden. Het bleek een oud model truck met een open laadbak zonder kenmerken van een bepaald automerk. Door de dikke laag vuil waaronder de pick-up schuil ging was zelfs de kleur niet te bepalen. Nora en Thomas plaatsten zich midden op de rijbaan en zwaaiden met hun armen. Door de vale voorruit zagen ze een donkere Egyptenaar zijn ogen samenknijpen. Hij liet zijn wagen langzaam uitrollen en kwam op een paar meter tot stilstand. Thomas liep direct naar het open raampje en knikte beleefd. Salam alaykum, begon hij. De Egyptenaar reageerde niet. Do you speak English? Yes, antwoordde de bestuurder catatonisch. De gedachte drong zich bij Thomas op dat de man nog niet van de verbazing bekomen was dat hij twee buitenlanders te voet aantrof op een stuk snelweg midden in de oostelijke Sahara. Hij glimlachte de Egyptenaar bemoedigend toe en gunde hem tijd bij zijn positieven te komen. Kunnen we met u meerijden? Thomas wees op de laadbak. Gaat u naar Aswan? De chauffeur van de oude truck schraapte zijn keel en keek achter zich om te zien of zijn laadbak er nog steeds was. How you... go... here? vroeg de Egyptenaar. Hij wil weten hoe we hier terecht zijn gekomen, zei Nora. Funny story, begon Thomas. Met veel handgebaren en zo weinig mogelijk woorden legde Thomas uit hoe ze tijdens een worsteling met de piloot van een vliegtuig naar buiten waren gegooid, wat hen in de woestijn had doen belanden. Toen hij vertelde hoe ze zonder water of kamelen door de woestijn hadden gelopen leken de ogen van de
Noord-Afrikaan steeds groter te worden. Nora kreeg er genoeg van en stapte naar voren. Do you have water? ماذا L'ma, l'ma, probeerde ze en maakte een drinkgebaar. Voor het eerst kwam hun nieuwe vriend in beweging en haalde een anderhalveliterfles water tevoorschijn, die hij aan Thomas gaf. Deze gaf zijn geliefde te drinken en leste zijn eigen dorst. Hij wilde de fles teruggeven, maar de chauffeur maakte een afwerend gebaar. Zonder verder energie te verdoen aan gebrekkige communicatie klommen Nora en Thomas in de laadbak van de truck. Met een paar schokken kwam de wagen in beweging. Nora en Thomas gingen met hun rug tegen de cabine zitten en trokken opnieuw de beschermende doeken over hun hoofd. Ik wil niet discrimineren, maar hij is wel erg donker voor een gemiddelde Egyptenaar, zei Nora. Ik denk dat hij een Nubiër is. Zijn dat Afrikanen? Ik bedoel, niet-arabische Afrikanen? Nubië was vroeger een zelfstandig koninkrijk, net als Aksum en Sheba. In Zuid-Egypte en Noord-Soedan wonen ze nog steeds. Ze hebben het niet zo goed getroffen. Toen in de jaren zestig een dam werd aangelegd in de Nijl bij Aswan, bleken veel van de dorpen waar Nubiërs woonden op de bodem van het stuwmeer terecht te komen. Er zijn nieuwe dorpen gebouwd en velen zijn naar de steden getrokken, maar iedereen werd van huis en haard verdreven. De prijs van vooruitgang. Drinkwater, elektriciteit en veiligheid voor de rest van het stroomgebied van de Nijl. Nora s bil begon te slapen dus ze ging verzitten om de doorbloeding in haar zitvlak te verbeteren. Die vent zei toch yes toen ik vroeg of hij Engels sprak? Ik heb de indruk dat hij no bedoelde.
Hij zei yes, en daarmee had hij technisch gezien gelijk, dat is Engels. 2 Het duurde nog ruim anderhalf uur voor de pick-up tot stilstand kwam in een klein dorpje. Nora hielp Thomas met zijn gipsbeen over de rand te klimmen. Hun wagen was het enige vervoermiddel in de zanderige straat. De witte huizen aan weerszijden hadden kleine raampjes die geblindeerd waren met doeken en rieten matten. De Nubiërs in dit dorp hadden veel tijd gestoken in het versieren van hun huizen met kleurrijk metselwerk, vlaggetjes en bloemen. Verderop bleek de Nijl te stromen en op een stukje gras langs het water stonden vijf kamelen. De zwarte man, die als reddende woestijnengel hun leven was binnengerold, gebaarde hen mee te gaan. Come! Nog een woordje Engels, fluisterde Nora. Thomas grinnikte. Gaan we met hem mee? Ik voel eigenlijk meer voor een luxe hotel met een regendouche, een ligbad, of zelfs een zwembad. Ik zie geen hotels in deze straat, dus laten we maar met hem mee gaan. Met een beetje geluk blijken Nubiërs uiterst gastvrij en geven ze ons zelfs te eten. Het woord eten raakte bij Thomas een snaar en hij kwam in beweging. De Egyptenaar ging hen voor door een blauwgeverfde deur. Nora verwachtte een duistere woning binnen te stappen, maar het dak bleek van rieten matten die ruim voldoende licht doorlieten. Het woonverblijf bestond uit een vierkante ruimte met houten, eveneens blauwgeverfde banken, en los zand als vloerbedekking. De muren waren beschilderd met vrolijke voorstellingen van huizen, palmbomen en een
sprankelende rivier. Mogelijk de aanblik van de Nubische dorpen van vóór de grote dam. Middenin de kamer stond een beeldschoon meisje van een jaar of achttien, volledig gekleed in feloranje katoen, en met een huid die mogelijk nog donkerder was dan die van haar vader. Haar krullende kroesharen had ze achterop haar hoofd in een knotje gebonden. De handelaar in ongeregelde goederen sprak een paar zinnen in zijn eigen taal en het meisje deed een stap naar voren. Hello, sprak ze beleefd. Nora en Thomas antwoordden in koor. Het kind bleek uitstekend verstaanbaar Engels te spreken. Ik heet Susie. Mijn vader wil dat jullie blijven eten. Ik zal voor jullie koken. Jullie zijn onze gasten vanmiddag. Lusten jullie kip? Nora maakte een kleine buiging. Dank je voor je gastvrijheid. We maken graag van je aanbod gebruik. Ik ben Nora en dit is Thomas. Is er een mogelijkheid om ons wat op te frissen? Susie ging hen voor naar een kleine ruimte die grensde aan de achterkant van het vertrek. De ruimte was afgescheiden door een handgeweven doek en er stond een roestige teil. Susie verdween en kwam even later terug met een kan water. Oké, begon Thomas. Die teil laten we maar even voor wat het is. En wat we hier verder moeten weet ik eigenlijk ook niet. Tja. Soms kun je een handdoek en een stukje zeep wel erg missen. Ze trokken hun bovenkleren uit en gebruikten de binnenzijde van Thomas galabia om zich mee te wassen. What are you doing? Susie was opnieuw teruggekomen en overhandigde Nora een stuk olijfoliezeep en twee handdoeken. Hoofdschuddend trok ze het geweefde kleed achter zich dicht. Toen Nora en Thomas enigszins schoon waren gingen ze op het geluid af en vonden de keuken. De vader van Susie had een paar houtblokken in het fornuis
gestopt en frommelde er wat losse papieren bij om ze makkelijk aan te steken. Thomas deed een stap naar voren en boog zich voorover. Zijn mond viel open en hij moest zich vasthouden om niet om te vallen. What are you burning? bracht hij uit met overslaande stem. De Nubiër keek verbaasd op en blikte naar zijn dochter. Zij op haar beurt keek Thomas niet-begrijpend aan. Wij gebruiken oude papyrusvellen om het fornuis aan te steken. Houtblokken kun je anders moeilijk aansteken. Gewoon papier gaat ronddwarrelen als het verbrandt en komt in het eten terecht. Thomas wist niet hoe hij het had. Hij had de voorgaande maanden met liefde en aandacht oude teksten gelezen die eeuwen verloren waren geweest, maar door een goddelijk toeval ergens in een woestijn waren teruggevonden. Teksten van Plato, oudtestamentische teksten en apocriefe verhalen over het leven van Jezus. Teksten van onschatbare waarde, waar er nog veel meer van hadden kunnen zijn als de vinders de betekenis ervan hadden begrepen. Mag ik eens zien? Thomas stem trilde. Susie sprak een paar woorden en haar vader gaf Thomas het bovenste vel van zijn stapel. De rest wierp hij in het beginnende ovenvuurtje. Thomas liet zijn bevende vinger over het gele papyrus gaan en probeerde de letters erop te onderscheiden. Dit zou toch niet zo een oude tekst zijn? Ach nee, dit was misschien het huiswerk van de dochter, een opstel over de economische betekenis van het toerisme in Aswan. Wat kinderlijke oefeningen in... Thomas knipperde een paar keer om zijn oogvocht te verdrijven en een helder zicht te krijgen. Wat dit ook was, het was geen Arabisch. Hij herkende duidelijk een aantal letters van het Griekse alfabet. -I-M, dat waren de eerste drie. Een stuk van het papyrus brak af en Thomas gaf het aan Nora. Hoe komen jullie hieraan? Susie haalde haar schouders op. Mijn vader heeft het meegebracht. Kun je hem vragen waar het vandaan komt?
Susie sprak met haar vader en die bromde een paar korte zinnen. Zijn gezicht was enigszins betrokken en hij keek Thomas wantrouwend aan. Hij heeft een stapel papyrus gevonden in de woestijn. Waarschijnlijk zat het in een kruik. In de woestijn? Langs de kant van de weg? Susie wreef een handvol kruiden in de stukken kip die ze op een snijplank had liggen. Hij zegt in de woestijn, maar ik denk dat hij ze gevonden heeft in een oude tempel. Er zijn veel oude tempels in de buurt. Sommige zijn heel beroemd en trekken veel toeristen, maar buiten de stad liggen er veel onder het zand. Mijn vader komt ook wel eens thuis met een oude vaas of een beeldje. Hij verhandelt alles. Maar het papyrus gooit hij in het fornuis. Ja, we kunnen niet lezen wat erop staat. Dus we gaan er vanuit dat het waardeloos is. Uitstekend geschikt om het vuur mee aan te maken. Heb je nog meer? Je moet dit niet verbranden... Susie schudde haar hoofd. Dit was het laatste. Thomas wankelde de keuken uit en liet zich op een houten bankje zakken. Nora ging tegenover hem zitten. Denk je dat dit waardevol is? Geen idee. Het ziet er erg oud uit. Het is ook erg broos. Het valt bijna vanzelf uit elkaar. En het is Grieks, denk ik. Dus niet van recente datum. De Grieken hebben al een tijdje niks meer te zoeken in Egypte. Weet je zeker dat het Grieks is? Nee, ik kan die oude teksten niet lezen. Maar het lijkt op Grieks. Ik zie een paar letters die ik niet herken. Voorzichtig legde Thomas het kwetsbare document naast zich op het houten bankje. Demonstratief wreef hij over zijn buik. Wat is er? Ik krijg hier buikpijn van. Niet alleen gooien ze oude papyrusvellen achteloos in de oven, wij staan er zelfs bij en kijken ernaar.
Nora knikte bedachtzaam. Tenzij het waardeloze paperassen blijken, natuurlijk. In 1945 vond een andere Egyptenaar een kruik met papyrusvellen in de ruïne van een klooster in het dorpje Nag Hammadi, vlakbij Luxor. Hij nam het mee naar huis en verdeelde de boeken onder zijn vrienden. Een deel ging verloren, maar het bleek al snel goede handel. Later werd duidelijk dat deze geschriften Koptische vertalingen bevatten van vroegchristelijke evangeliën en openbaringen. Dat is kennelijk geen algemeen bekend verhaal, oordeelde Nora. Anders had deze vent die vellen niet zo achteloos in het vuur staan werpen. Thomas zuchtte diep. Je kent de verhalen, en dan ben je er ineens hoogstpersoonlijk getuige van. Ik word een beetje misselijk. Nora frommelde haar mobiele telefoon uit haar broekzak en veegde met haar vinger over scherm. Ze hield het toestel boven het papyrusdocument en maakte er een foto van. Ze draaide het vel om en fotografeerde de achterzijde. Ken jij iemand die Oudgrieks kan lezen? Ik ken maar één persoon aan wie ik dit document zou willen toesturen. De vertaler van die Nag Hammadi-documenten waar ik het net over had. Jacob Slavenburg. Ken je hem persoonlijk? Nee, maar hij heeft een website, en met een beetje geluk staat daar een e- mailadres op. Enthousiast geworden van zijn eigen idee kwam Thomas overeind. Hij pakte zijn eigen telefoon en bemerkte al snel dat hij hier vlakbij de Nijl uitstekend bereik had. Hij googelde snel de naam van de grote vertaler, maar de dataverbinding bleek minder vlot te werken. De webpagina s vulden tergend langzaam zijn scherm en het verzenden van de foto s, die hij snel met zijn eigen toestel ook maakte, leek een eeuwigheid te duren. Nu maar wachten op een reactie. Wat doen we met dit document?
Dat moet naar een bibliotheek of een museum. Hangt ervan af wat voor document het is. Het moet aan de wereld worden vrijgegeven voor wetenschappelijk onderzoek. Nora bromde nadenkend. Susie kwam de kamer binnen en overhandigde Nora en Thomas ieder een bord met dampende kip en linzen. Haar vader kwam achter haar aan en liep naar het kostbare oude document. Zonder een woord te zeggen pakte hij het van de houten bank en liep ermee een van de andere kamers binnen. Daar was ik al bang voor, fluisterde Nora. Ik zag de blik in zijn ogen. Hij heeft in de gaten dat het document waardevol is. Hij zal ons daar niet zomaar de deur mee uit laten lopen. 3 Ik heb een e-mail teruggekregen van Jacob Slavenburg. Thomas hees zijn zwembroek op en knoopte het koord strakker om zijn buik. Na de lunch hadden ze een taxi laten komen en met beleefde buigingen afscheid genomen van Susie en haar vader. Het leek Thomas een goed idee eerst even naar zijn gebarsten gips te laten kijken, dus de taxi bracht hen naar het Aswan Educational Hospital. Tegen contante betaling werd een foto genomen en zijn bandage hersteld. Op uitdrukkelijk verzoek van Thomas had de dokter er een blauwe beschermhoes bijgeleverd zodat hij zorgeloos kon gaan zwemmen. Wat schrijft hij? vroeg Nora. Hij is erg enthousiast over onze vondst en gaat het aan een collega laten zien. Volgens hem is het geen Grieks maar Koptisch. Nora kwam overeind op haar ligbed aan het zwembad en keek Thomas over de rand van haar zonnebril aan. De zon was al een uurtje onder, maar ze had haar
bril nog niet opgeborgen. Koptisch is toch een geloof? De Egyptische variant van het christendom? Is het ook een taal? Kennelijk. Het verklaart waarom er letters in de tekst stonden die ik niet herkende. Misschien is het een mengeling van Griekse en Egyptische letters. Je bedoelt hiërogliefen. Ja, zoiets. Thomas maakte aanstalten zich met een plons in het water te laten vallen, maar hij koos voorzichtigheidshalve voor de trap. Na het bezoek aan het ziekenhuis hadden ze zich langs een paar winkeltjes laten brengen om hun verloren kleding en toiletartikelen te vervangen. Hun bagage hadden ze bij het onvrijwillige vertrek uit het vliegtuig achter moeten laten. Daarna had Thomas zo zijn buik vol van alle zand en overige Egyptische ongemakken dat hij voor hen een luxe suite had geboekt in een Europees hotel met een groot zwembad. Hij neemt contact op als hij een voorlopige vertaling heeft. Nora stond op en liep naar de rand van het zwembad. Een Koptisch document. Dan moest het wel oud zijn, want Koptisch werd toch al een tijdje niet meer geschreven. En die meneer Slavenburg was er enthousiast over. Misschien was het echt wel een waardevolle vondst. Thomas wachtte zijn geliefde op in het water en zij waadde naar hem toe. Hij nam Nora in zijn armen en ze zuchtte diep. Ben je gespannen? Ik geniet vooral van dit koele water op mijn huid. Ik heb de afgelopen dagen genoeg gezweet voor een heel jaar. Hoe vaak zijn we al aan de dood ontsnapt sinds wij elkaar kennen? Nora nam de tijd om uitgebreid te gapen. Vijf keer. De laatste keer was toen jij beschoten werd in de piramide en je been brak. Iemand wil ons wel erg graag dood hebben. Maar we ademen nog, dus iemand anders wil ons erg graag in leven houden. Wie dan? Wie dan? Osiris en Isis, natuurlijk. Hebben wij niet allebei visioenen gehad waaruit bleek dat wij door hen beschermd worden? Zijn we niet in Egypte door
een opdracht van Osiris? Worden we in ons handelen niet geïnspireerd door Isis? Nora maakte zich los van Thomas, sloot haar ogen en liet zich op haar rug drijven. Ze was doodmoe en verlangde naar een zacht bed in een kamer met een goedwerkende airconditioning. In gedachten beleefde ze opnieuw de val uit het vliegtuig. Nadat Thomas naar buiten was gegooid, had het haar vijf seconden gekost om een parachute te grijpen en achter hem aan te springen. De eerste twee kilometer was ze in vrije val bezig geweest Thomas in te halen. Ze koppelden hun riemen aan elkaar en op minder dan zeshonderd meter boven de grond kon ze het valscherm pas open trekken. Het had weinig gescheeld of ze waren te pletter gevallen. Nora liet zich onder water zakken en waste de herinnering van haar gezicht. Ze zwom een stuk onder water en kwam vlak vóór Thomas weer boven. Dat stuk papyrus... Dat zou wel eens waardevol kunnen zijn, vulde Thomas aan. Eigenlijk moeten we het meenemen. Wil je erom vragen? Ik betwijfel of die grijpgrage Egyptenaar het vrijwillig aan ons meegeeft. Dan zal hij er een flinke som geld voor willen hebben. Hoeveel heb je ervoor over? Thomas dacht na. Hij had een paar jaar geleden zijn succesvolle ICT-bedrijf lucratief verkocht, dus hij had wat financiële armslag. Het was niet direct zijn ambitie om dat geld te investeren in een tweeduizend jaar oud stuk scriptuur, maar nu het op zijn pad kwam wilde hij zich best inzetten voor de redding van wat vroegchristelijk cultuurgoed. Maar hoeveel? W at had hij ervoor over? Ik heb wel eens gelezen dat er losse vellen uit de Nag Hammadicollectie zijn geveild voor een paar honderdduizend euro per stuk. Dat lijkt me een beetje veel. Doe niet zo gek, zei Nora. Als je die Egyptenaar honderd euro geeft, is hij allang blij. En zo niet? Dan pikken we het. Hij is er ook niet eerlijk aangekomen. Thomas begon hard te lachen. Tuurlijk! We pikken het! Hoe wou je dat
doen? In het holst van de nacht in een Nubisch dorp gaan rondbanjeren en dan zijn huis binnen vallen? We weten niet waar hij het document gelaten heeft. Wil je zijn hele huis overhoop gaan halen zonder op te vallen? Nora wandelde langzaam richting de trap van het zwembad. Ga je weg? Ik ga eten en dan ga ik slapen. Ga je mee? 4 De volgende ochtend namen Nora en Thomas een taxi naar een drukke aanlegsteiger vlak achter de oude Aswandam. Het doel van de ochtend: het tot uitvoer brengen van hun oorspronkelijke plan om een bezoek te brengen aan de tempel van Isis. Deze tempel was een van de oude Egyptische monumenten die gered waren na de bouw van de dam. De steiger was groot genoeg voor ongeveer tien boten en er lagen er meer dan dertig. Het plein vóór de aanlegplaats was volgebouwd met boetiekjes en Thomas liet zich door een assertieve verkoper meesleuren naar een kraam met Egyptische shirts. Hij was bezig zijn garderobe te vernieuwen, dus hij had er geen bezwaar tegen een paar hemden voor weinig op de kop te tikken. De magere verkoper reikte hem een wit katoenen shirt aan en Thomas spreidde het op zijn borst. Het kledingstuk was minimaal vijf maten te klein en Thomas riep: Extra large! De iele Egyptenaar grijnsde zijn tanden bloot en knikte heftig. Yes, yes! Big man, big shirt! De verkoper vond een groter shirt en Thomas trok het over zijn eigen T-shirt aan. Het paste net. Mooi shirt. Kon hij zich wel in vertonen. Nora riep van buiten de winkel dat ze een boot had gevonden die hen naar
Philae kon brengen. Thomas brulde wat terug en vroeg de verkoper een prijs. De man pakte een rekenmachine en typte 100. Thomas lachte en schudde zijn hoofd. Fifty. Vijf euro, meer dan genoeg. Verontwaardiging en heftige uitroepen waren zijn deel. De verkoper greep naar zijn keel en gebaarde dat Thomas hem om het leven bracht met zo n voorstel. Thomas bekeek het shirt opnieuw en bedacht een nieuw voorstel. Geef er maar twee. Twee voor honderd. De Egyptenaar greep snel een tweede shirt en overhandigde het aan Thomas. Deze gaf een biljet van honderd Egyptische ponden en maakte zich uit de voeten. We kunnen met deze boot mee voor twintig pond per persoon. Retourtje met een uur aan de overkant. Het motorbootje hoefde minder dan anderhalve kilometer af te leggen en deed dat in een paar minuten. Thomas vouwde zijn nieuwe shirts netjes op. Shit, mompelde hij plotseling. What s up? Vind je dit een mooi shirt? Thomas overhandigde Nora een van zijn hemden. Hoezo? Je mag het hebben. Het eerste shirt is mijn maat, maar die goocheme verkoper heeft me een tweede shirt gegeven dat veel te klein is. Misschien pas jij er in. Nora begon te lachen en viel van plezier bijna over de rand van de boot. Slim hoor, Thomas. Het bootje legde aan bij een kleine steiger en de passagiers gingen aan wal. Waarom zijn we hier? vroeg Thomas. Dat is op advies van Achnaton VII. Nadat hij mij begeleid had bij de inwijding in de Grote Piramide, vond hij het nodig dat wij ook de tempel van Isis hier in Philae zouden bezoeken. Tijdens de inwijding heb ik contact gehad met Isis en zij noemde mij haar dochter. Ik neem aan dat dat overdrachtelijk is
bedoeld. Mijn moeder was een schat, maar geen Egyptische godin. Jezus maakte ook onderscheid tussen zijn biologische vader, die timmerman was, en zijn Vader in de hemel. Ja, zoiets zal het wel zijn. Laten we maar de tempel bezoeken en kijken wat er gebeurt. De weg naar de tempel van Isis werd geflankeerd door lange rijen pilaren. De grote pyloon, een hoge muur met reliëfs van oude Egyptische goden, waaronder een aantal van Isis zelf, stak overal bovenuit. Nora en Thomas slenterden de poort door, het binnenhof van de tempel op. Het wemelde van de toeristen en Nora voelde zich ongemakkelijk. Als er een spirituele beleving in het verschiet lag, had ze die liever in een rustige omgeving en niet te midden van tientallen zweterige Europeanen, Amerikanen en Japanners. Aan de achterzijde van het binnenhof stond een tweede pyloon, met een poort die naar het binnenste van de tempel leidde. De hal waarin ze terecht kwamen was wat donkerder, maar nog steeds redelijk licht door het open dak. De dikke pilaren die de hal vulden droegen in andere tijden ongetwijfeld een stenen of houten dak, maar dat was al lang geleden verdwenen. De muren van de hal waren volledig bedekt met reliëftekeningen en Nora herkende opnieuw Isis en ook haar echtgenoot Osiris. Vanaf de ingang kon ze tot achterin de tempel kijken, waar een altaar stond dat door een elektrische lamp werd verlicht. De ruimtes achter de eerste hal waren overdekt donker. In deze duisternis waagden zich enkele toeristen, maar het was hier een stuk rustiger dan op het binnenhof. Denk je dat Isis hier aanwezig is? vroeg Thomas. Wat voor theorie had jouw Griekse vriendin van het Akropolis-museum daar ook weer over? Zij geloofde toch dat de goden echt in de tempels woonden die voor hen gebouwd waren? Thomas liep verder de duisternis in en streek met zijn hand over de eeuwenoude muren. Zij was van mening dat een goddelijke ziel net zo goed kan incarneren als een menselijke. Alleen goden incarneren niet in een mensenlichaam,
maar in een perfect geometrisch gevormde tempel. Om dat mogelijk te maken inspireerden de goden de bouwmeesters bij de bouw van hun tempels. Zo deden de Griekse goden het, ik weet niet of de Egyptische goden ook zo te werk gingen... Nora liep door naar het altaar achterin de tempel. Een dikke Amerikaan met spierwitte blote kuiten stond foto s te maken met zijn flitscamera. Toen hij weg was stapte ze naar voren en legde haar hand op het altaar. Ik heb hier niet hetzelfde gevoel als tijdens mijn eerste visioen in Utrecht en de inwijding in Caïro. Volgens mij is Isis hier niet aanwezig. Wat denk jij? Thomas trok zijn schouders op tot hij er bijna zijn oren mee raakte. Ik heb echt geen idee. Isis is jouw godin, ik ben maar een eenvoudige computerprogrammeur. Nora glimlachte. Ik wil hier graag even rustig blijven zitten. Vind je dat goed? Thomas begreep de hint. Ik ga de buitenkant en de rest van het eiland eens goed bekijken. Als ik je niet meer terugvind, spreken we af bij de boot. Oké? Nora knikte en ging op de grond zitten in de nis naast het altaar, uit het zicht van de toeristen. Nou, Isis, waar ben je? Ik heb het gevoel dat deze tempel al lang geleden verlaten is. Dat heb je goed gevoeld. Dertig jaar geleden werd deze tempel in dertigduizend stukken gezaagd. Dat kun je niet ongestraft doen. Nora sloot haar ogen en voelde zich rustig worden. Het leek erop dat Isis wel degelijk bij haar was en haar vragen wilde beantwoorden. Ik voel je aanwezigheid niet zoals ik dat eerder wel voelde tijdens de inwijding. Hoe komt dat? Bij de inwijding had je geest je lichaam verlaten en voelde je mijn energie en liefde direct op je ziel inwerken. Nu worden je gevoelens overstemd door je lichamelijke zintuigen. Als je je ontspant en concentreert, moet je mijn aanwezigheid kunnen waarnemen. Je weet waar je naar moet zoeken. Je hebt gelijk. Ik voel nu de vertrouwde veiligheid van jouw aanwezigheid. Ik