Een overzicht 2015/2016
Wij zijn niet passief, wij besparen energie Ik ben niet lui, ik bespaar energie, een mooie Loesje, en helemaal waar. Energiebesparing is al decennialang een sleutelstrategie voor het beperken van de CO2 uitstoot. Iedereen kan meedoen: licht uit, verwarming lager, isoleren, duurzaam renoveren, het gebeurde de afgelopen decennia allemaal. Tegelijk zien we dat het potentieel nog lang niet ten volle wordt benut. Blijven inzetten op energie besparen dus. Deze brochure maakten wij gezamenlijk voor u, omdat wij graag het veld van landelijke energiebesparingsactiviteiten inzichtelijk maken. U zult er ongetwijfeld een aantal van kennen en wellicht ook al een samenwerking mee hebben. Stuk voor stuk zijn de campagnes en aanpakken ontwikkeld om samen met u het energiebewustzijn van huishoudens te vergroten, straten en buren zo ver te krijgen dat ze samen energie gaan besparen, scholen en zorginstellingen energie besparende maatregelen te laten nemen en huurders en huiseigenaren te ondersteunen bij het verduurzamen van hun woning. Samen dragen we substantieel bij aan het reduceren van CO2 uitstoot en daarmee aan de doelen die gesteld zijn in het Energieakkoord. Uit onderzoek blijkt ook dat er vaak veel tijd zit tussen de eerste bewustwording en het nemen van de grotere maatregelen. De samenwerking tussen de verschillende energiebesparingsactiviteiten die we hier presenteren is bedoeld om het proces van bewustwording tot ondersteuning bij het nemen van daadwerkelijke maatregelen te versterken en te versnellen. Klimaatverbond Nederland heeft het initiatief genomen om met de landelijke organisaties in gesprek te gaan. Deze brochure is een van de resultaten hiervan. Overigens is die samenwerking niet exclusief; we staan open voor andere partijen. Daarbij richten wij ons op het publiek, maar zien we onszelf ook als aanjagende partner voor overheden en bedrijven om ook extra energie te steken in energiebesparing. Een fikse energiebesparing in de aankomende stookseizoenen is onze gezamenlijke ambitie! Stephan Brandligt Voorzitter Klimaatverbond Nederland
elk stookseizoen 5 februari 2016 Klimaatverbond Energy Battle 17% elektra bespaard Greenchoice Warme Truiendag Klimaatverbond Nederland is de Vereniging van Nederlandse gemeenten met een vooruitstrevend klimaatbeleid. De Energy Battle is een landelijke energiebesparingswedstrijd voor gemeenten. Landelijke energiebewustwordingscampagne waarop heel Nederland de kachel een graadje lager zet en een warme trui aantrekt. Per graad wordt 6% energie bespaard, en dus 6% minder CO2 uitstoot! Doel: Uiteenlopende doelgroepen binnen een gemeente bewust maken van hun eigen energieverbruik en via hun deelname aan een energiebesparingswedstrijd activeren om thuis energie te besparen. Doelgroep: Gemeenten met hun bewoners, ambtenaren, MKB, scholen en andere doelgroepen. Looptijd: Het hele stookseizoen, de battle start op de Dag van de Duurzaamheid en eindigt op de Warme Truiendag. Kosten: Deelname kost 2895 euro, met inbegrip van de aanschaf van 10 Wattchers. Resultaat: In vijf jaar tijd hebben 40 gemeenten deelgenomen met meer dan duizend huishoudens. Zij hebben gemiddeld 17% elektra en 16% gas bespaard ten opzichte van hun verbruik het jaar daarvoor. Doel: Het belang van energiebesparing onder de aandacht brengen met leuke en energiezuinige acties. Doelgroep: Heel Nederland. Looptijd: Elk jaar op Warme Truiendag, begin februari. Kosten: Gratis. Resultaat: Jaarlijks zetten 200.000 mensen de kachel een of meer graden lager. 200.000 mensen zetten de kachel een of meer graden lager Meer info: www.klimaatverbondenergybattle.nl of neem contact op met Nienke Trap nienke.trap@klimaatverbond.nl Meer info: www.warmetruiendag.nl of neem contact op met Nathalie van Loon nathalie.van.loon@klimaatverbond.nl 6 7
doorlopend doorlopend Buurkracht Buurkracht helpt jou en je buren om grip te krijgen op je energieverbruik en ondersteunt buurten bij besparingsmaatregelen. Doel: Helpen van enthousiaste mensen die samen met hun buurtgenoten energiebesparende maatregelen willen treffen. Doelgroep: Voor buurtbewoners die aan de slag willen met energiebesparing. Samen besparen is makkelijker, goedkoper en vaak nog gezelliger ook. Buurkracht helpt met inzicht, het mobiliseren van de buurt en een buurtbegeleider. Looptijd: Doorlopend. Meer info: www.buurkracht.nl of neem contact op met roel@buurkracht.nl Kosten: Deelname aan Buurkracht is gratis. Resultaat: Al meer dan 80 buurten zijn samen actief aan de slag met energiebesparing en daar komt elke week wel een buurt bij. 80+ buurten samen actief Hoom Hoom is een initiatief van netwerkbedrijf Alliander en wil zonder winstoogmerk bijdragen aan het verduurzamen van Nederland. Doel: Particuliere woningbezitters begeleiden bij het stap voor stap verduurzamen van hun huis. Doelgroep: Bewoners die alleen, met de straat of met de wijk een stap willen nemen in het verduurzamen van hun woning. Samen met lokale partners kijken we hoe we krachten kunnen bundelen om bewoners stap voor stap mee te nemen naar energiezuinig wonen. Looptijd: Doorlopend. Kosten: Hoom vraagt een Meer info: www.maakjehuishoom.nl of neem contact op met info@maakjehuishoom.nl 100+ bewoners sparen vergoeding voor het energiebesparingsadvies en voor de begeleiding wanneer een bewoner een maatregel laat uitvoeren. Resultaat: Hoom is sinds 2014 actief in diverse wijken in de Regio Gooi en Vechtstreek, Metropoolregio Amsterdam en sinds 2015 ook in Gelderland en Overijssel. Hoom heeft hier energiebesparingsadviezen uitgebracht en meer dan 100 bewoners hebben één of meerdere energiebesparende maatregelen laten uitvoeren. 8 9
8 oktober tot en met Mei doorlopend HIER klimaatstraatfeest (Initiatief van het HIER klimaatbureau) Het HIER klimaatstraatfeest is de grootste en gezelligste energiebesparingswedstrijd van Nederland, waaraan ieder jaar duizenden straten meedoen. Doel: Heel Nederland betrekken bij het onderwerp energiebesparing. Doelgroep: Alle straten in heel Nederland. Je kunt ook meedoen met je voetbalclub, vereniging of klas. Meld je dan aan als virtuele straat. Looptijd: De 8ste editie van de klimaatstraatfeest campagne loopt gedurende het stookseizoen van oktober 2015 tot en met mei 2016. Traditiegetrouw start de Klimaatstraatfeest competitie op Meer info: www.klimaatstraatfeest.nl of neem contact op met Femke van Oorsouw femke@hier.nu de Dag van de Duurzaamheid, dit jaar op 9 oktober 2015. Kosten: Deelname is gratis voor bewoners. Resultaat: Al zeven jaar doen er duizenden straten in heel Nederland mee aan de competitie. Per jaar sluiten tientallen gemeenten en woningbouwcorporaties zich aan als Gouden ster partner. gemiddeld 17% elektra bespaard Stookjerijk Stookjerijk is een rondetafel, een overleg over energiebesparing in de huursector Doel: Het gesprek tussen de woningbouwcorporaties, de huurders en de gemeente bevorderen. Samen bespreken zij de knelpunten en oplossingen bij het energiezuinig maken van de huurwoningen in hun gemeente. Ook onderling overleg tussen huurdersverenigingen wordt gestimuleerd om kennis, informatie en ervaring beter te delen. Het versnellen van de verduurzaming van de huursector staat centraal. Meer info: www.stookjerijk.nl Doelgroep: Woningcorporaties, huurdersverenigingen, gemeenten. Looptijd: Doorlopend. Resultaat: Meer en beter overleg tussen corporaties, huurdersverenigingen en gemeente, en prestatieafspraken die voldoen aan het Energieakkoord. Natuur en Milieufederaties, Maarten Visschers: m.visschers@gnmf.nl Woonbond, Jaap van Leeuwen: jvleeuwen@woonbond.nl 10 11
doorlopend doorlopend Bespaar Energie met de Woonbond De Nederlandse Woonbond is de landelijke belangenvereniging van huurders en woningzoekenden. Energy Challenges gemiddeld 10-15% elektra bespaard Energy Challenges daagt jongeren op basis- en voortgezet onderwijs uit om energie te besparen. Gedrag en techniek komen samen, jongeren maken het verschil. Inmiddels actief op ruim 100 scholen in vijf provincies. Doel: Het activeren van huurders(organisaties) om met energiebesparing aan de slag te gaan en het ondersteunen van huurdersorganisaties daarbij. Doelgroep: Huurders en huurdersorganisaties. Looptijd: Doorlopend. Resultaat: Door de inzet van de Woonbond zijn woningen energiezuiniger gemaakt, betere energiebeleidsplannen geschreven, energiecoaches opgeleid en het belang van bewonersbetrokkenheid op de agenda gezet. Doel: Jongeren enthousiasmeren en activeren voor energie, techniek en duurzaamheid, zodat zij nu en later het verschil maken waar dat het meest nodig is. Uiteindelijk moet dit leiden tot maatschappelijke acceptatie van het nut en belang van energietransitie en meer interesse in deze thema s waardoor meer leerlingen zich laten opleiden voor de energiesector. Looptijd: In principe één schooljaar met een aanloop van een half jaar. In de praktijk doorlopend - scholen willen doorgaans na één jaar door met de Energy Challenges. Kosten: Afdracht achteraf op basis van gerealiseerde besparingen, of vooraf betalen, en/of financiering door lokale partijen en overheid. Resultaat: Besparing van circa 10-15% op elektriciteit en gas. Ruim 120 schoolgebouwen voorzien van maatwerkadvies en energiemonitoring. Tal van jongerencampagnes met boodschap van energiebesparing en duurzaamheid op deelnemende scholen en in de omgeving. Meer info: www.bespaarenergiemetdewoonbond.nl of neem contact op met Simone Ketelaars sketelaars@woonbond.nl Meer info: : www.energychallenges.nl of neem contact op met Harry van Ommen harry.van.ommen@energychallenges.nl 12 13
21 december > 21 maart Wil je alleen of samen met je buren met energiebesparing aan de gang, dan kan je voor informatie en ondersteuning terecht bij: Energiestrijd De Energiestrijd Zorghuizen is een energiebesparingswedstrijd tussen zorghuizen in heel Nederland. Doel: Medewerkers en bewoners van zorghuizen op een positieve manier uitdagen om in 3 wintermaanden zo veel mogelijk energie te besparen. De besparing vloeit deels terug naar het huis, waar het gebruikt kan worden voor leuke activiteiten of nuttige faciliteiten en aangewend kan worden om te investeren in verdere verduurzaming. Looptijd: Van 21 december 2015 tot en met 21 maart 2016 (excl. voorbereiding). Kosten: In overleg. Meer info: www.energiestrijd.nl/zorghuizen Resultaat: De afgelopen 3 edities hebben aangetoond dat een zorghuis gemiddeld 10% tot 15% bespaart en dat het enthousiasme en bewustwording vaak leidt tot vervolgstappen waar nog meer mee te besparen is. of neem contact op met Wigger Verschoor (06-34773245) wigger.verschoor@urgenda.nl gemiddeld 10-15% elektra bespaard Nudge verbindt mensen en organisaties om initiatieven van onderaf te realiseren die zorgen voor een positieve en blijvende verandering in onze maatschappij. Door het ondersteunen van bottom-up initiatieven willen we het voor iedereen mogelijk maken om Milieu Centraal is een landelijke voorlichtingsorganisatie op het gebied van energie en milieu. Milieu Centraal geeft betrouwbare en praktische informatie, waarbij naast groen ook geld, tijd, gemak en comfort centraal staan. We geven onafhankelijke, praktische en betrouwbare informatie over energie en milieu in het in actie te komen. We doen dat met behulp van ons platform en brede netwerk. Meer info: www.nudge.nl of neem contact op met Rianne Hammenga rianne@nudge.nl dagelijks leven. De website www.verbeteruwhuis.nl geeft specifiek advies over het verduurzamen van de eigen woning. Meer info: www.milieucentraal.nl of neem contact op via info@milieucentraal.nl 14 15
Het Klimaatverbond is een vereniging van gemeenten, provincies en waterschappen die lokaal klimaatbeleid verankert, uitvoert en zichtbaar maakt Klimaatverbond Nederland is ruim twintig jaar actief. Begonnen als een actie van de Europese Milieudefensies om lagere overheden te stimuleren aan Klimaatbeleid te doen, is dit in Nederland snel opgepakt door de lagere overheden en hebben ze in 1991 hun eigen Vereniging opgericht. De beginperiode kenmerkte zich door veel aandacht te vragen voor duurzame energie (vooral windenergie en later ook zonne-energie) en de lobby voor duurzame houtproductie. Begin 2000 zette Klimaatverbond Nederland in op het stimuleren van de overheid om lagere overheden als klimaatpartner te erkennen. Dat is uiteindelijk uitgemond in het BANS-klimaatconvenant. In 2004 volgde een nieuwe koerswijziging. Het werk achter de schermen begon vruchten af te werpen, waardoor er ruimte kwam om directer aandacht te geven aan vragen en wensen die vanuit de leden naar voren kwamen. Deze brochure is samengesteld in opdracht van Klimaatverbond Nederland www.klimaatverbond.nl