ENERGIE AUDIT VERSLAG code: B1408 3 november 2014 Versie 1
datum: 3 november 2014 referentie: lak code: B1408 blad: 3/14 Inhoudsopgave Inleiding 4 1. Omschrijving bedrijf 5 1.1 Activiteiten 5 2. Energieverbruik en energiegebruikers 5 2.1 Energieverbruik 5 2.2 Gasverbruik 6 2.3 Brandstofverbruik leasewagenpark 6 2.4 Brandstofverbruik gedeclareerde zakelijke km met privé auto s 6 3. Gebieden met significant energieverbruik 6 4. CO2 reductie 7 4.1 Gerealiseerde maatregelen en initiatieven 7 4.2 In 2014 en verder te realiseerde maatregelen en initiatieven 8 4.3 Motivatie 10 4.4 Ambitie reductiedoelstellingen 10 4.5 Mogelijk interessante initiatieven 11 Bijlage 1: Matrix verbetersuggesties/ CO 2 reducerende maatregelen d.d. november 2014
datum: 3 november 2014 referentie: lak code: B1408 blad: 4/14 Inleiding De missie van ABT is: het leveren van een creatieve en innovatieve bijdrage aan de kwaliteit en duurzaamheid van de gebouwde omgeving met respect voor de menselijke en natuurlijke normen en waarden. Deze missie vormt niet alleen de basis voor onze duurzame bedrijfsvoering, maar ook voor ons advieswerk, waarin duurzaamheid een belangrijke rol speelt. ABT wil een partner in duurzaamheid zijn! Het Energie Audit verslag beschrijft de energiegebruikers binnen ABT bv. De carbon footprint is opgesteld over het boekjaar 2014. De rapportage van het boekjaar loopt van 1 januari t/m 31 december. De carbon footprint van 2012 is het referentiejaar voor de volgende rapportages. Alle personeelsleden van ABT bv zijn op de hoogte van en vertrouwd met het milieubeleid en de daaraan gekoppelde documentatie en passen deze consequent toe. ABT bv is op dit moment ISO 14001 en 9001 gecertificeerd. Deze rapportage geeft het resultaat van de energie audit die is uitgevoerd en geeft invulling aan de punten 3.B.2, 3.C.1 en 3.D.1 van de CO 2-prestatieladder. De energie audit zal jaarlijks plaatsvinden. Dit energie audit verslag omvat achtereenvolgens de volgende onderdelen: 1. Beschrijving bedrijf. 2. Een inventarisatie van het energieverbruik, actueel en in het verleden, en energiefactoren die op metingen en andere gegevens zijn gebaseerd. 3. Identificatie van gebieden waar sprake is van significant energieverbruik, met name van significante veranderingen over de afgelopen periode. 4. Identificatie van kansen voor het behalen van CO 2-reductie. 5. Identificatie van mogelijke initiatieven die interessant zijn.
datum: 3 november 2014 referentie: lak code: B1408 blad: 5/14 1. Omschrijving bedrijf 1.1 Activiteiten ABT is een multidisciplinair bureau dat zich richt op de kennisgebieden constructies, civiele techniek, bouwkunde, bouwfysica en installatietechniek. Ook ontwerp-, project- en bouwplaatsmanagement behoren tot onze specialisaties. Constructie constructief ontwerpen, duurzaam bouwen, hoogbouw, infrastructuur en bijzondere constructies Bouwmanagement contracten en bouwrecht, kosten, directievoering, toezicht en regie Bouwfysica en installaties bouwfysica, klimaatinstallatie, sanitaire installaties, licht- en krachtinstallaties, beveiliging en communicatie, intern transport en thermografie infrarood Civiele techniek hybride gewapend beton, bedrijfsvloeren ondergronds bouwen, geotechniek, windenergie, terreintechniek, schade-expertise en geavanceerde berekeningen. Bouwkunde: bouwkundige planuitwerking, meten is weten transformatie en onderhoud, building envelope engineering en schadeonderzoek ABT Integraal: de potentie van het integrale werken binnen ABT brengen we tot uiting door projecten waarbij drie adviesgroepen betrokken zijn te structureren met geïntegreerde engineering: ABT-Integraal. 2. Energieverbruik en energiegebruikers 2.1 Energieverbruik Het energieverbruik van ABT bv zit met name in het verbruik van de panden (kantoren Velp en Delft).De gegevens zijn gebaseerd op de jaarafrekening van de leverancier. Het verbruik in de panden bestaat uit elektriciteitsverbruik voor verlichting, verwarming, airco s en computers, printers en overige middelen (zoals koffieapparaten, koelkasten, afwasmachine etc.) en het verbruik van gas ten behoeve van verwarming. In dit energie audit verslag wordt het energieverbruik gerelateerd aan de factor die het energieverbruik heeft beïnvloed, namelijk het aantal ABT medewerkers of FTE s. Het voordeel van het specifieke energieverbruik per FTE uit te drukken is dat het verbruik op deze manier als het ware wordt gecorrigeerd en beter vergelijkbaar wordt gemaakt. Tabel 1: Energiegebruik per FTE Energieverbruik in kwh 2014 2013 2012 2011 2010 Velp 498.264 516.533 608.676 591.484 634.936 Delft 217.668 206.221 220.164 223.826 224.881 Totaal 715.932 722.754 828.840 815.310 859.817 Totaal FTE s van ABT 208 194 230,6 241,6 235,4 Energieverbruik kwh/ FTE 3.441 3.725 3.594 3.375 3.653 Uit de emissieberekening blijkt dat het totale energieverbruik over 2014 gelijk staat aan 233,6 ton CO 2 uitstoot.
datum: 3 november 2014 referentie: lak code: B1408 blad: 6/14 2.2 Gasverbruik Het gas wordt verbruikt voor de verwarming van de gebouwen in Velp en Delft. Aardgas: gebaseerd op maandfacturen en jaarafrekening van de leverancier. Tabel 2: Gasverbruik Gasverbruik in m3 2014 2013 2012 2011 2010 Velp 40.632 50.436 49.559 57.785 67.013 Delft 16.008 14.897 12.694 11.949 15.459 Totaal 56.640 65.333 62.253 69.734 82.472 Totaal FTE s van ABT 208 194 230,6 241,6 235,4 Gasverbruik m3/ FTE 272 336 270 289 350 Uit de emissieberekening blijkt dat het totale gasverbruik over 2014 gelijk staat aan 103 ton CO 2 uitstoot. 2.3 Brandstofverbruik leasewagenpark Het brandstofverbruik van het wagenpark is opgemaakt aan de hand van de gegevens van leasemaatschappij Arval en Alphabet. Verbruik lease wagenpark: Uit de emissieberekening blijkt dat het verbruik van het leasewagenpark van ABT over 2014 gelijk staat aan 165 ton CO 2 uitstoot. 2.4 Brandstofverbruik gedeclareerde zakelijke km met privé auto s Zakelijk gebruik privé auto s komen uit de gegevens van de ABT administratie. Uitdraai km staten administratie ABT periode 2014 Soort brandstof aantal km Benzine 98.519 Diesel 85.257 LPG 5.684 Verbruik gedeclareerde zakelijke km s privé auto s : Uit de emissie berekening blijkt dat het aantal kilometers uit bovenstaande tabel gelijk staat aan 40 ton CO2 uitstoot. 3. Gebieden met significant energieverbruik De totale CO2 uitstoot voor 2014 is 550 ton. In figuur A is zichtbaar gemaakt wat de belangrijkste energiegebruikers zijn. Het energieverbruik van de beide panden en het leasewagenpark zijn de grootverbruikers.
datum: 3 november 2014 referentie: lak code: B1408 blad: 7/14 Figuur A. (conform de ABT Carbon Footprint Rapportage) 4. CO2reductie 4.1 Gerealiseerde maatregelen en initiatieven Een daling van het energieverbruik leidt in bijna alle gevallen ook tot CO 2 -reductie. Het nemen van maatregelen die het energieverbruik verlagen dragen daardoor bij aan het behalen van de CO 2 - reductiemaatregelen. In dit hoofdstuk worden deze maatregelen weergegeven. Hieronder is een overzicht van de al genomen reductiemaatregelen opgenomen alsmede de nog te nemen maatregelen. Het streven is om de genoemde maatregelen in 2014 en 2015 uit te voeren. In November 2014 zijn de maatregelen over 2014 geëvalueerd en een deel van de maatregelen zal ook in 2015 ingezet worden. De geschatte CO 2-reductie voor 2015 is in tabel 3 weergegeven Maatregelen die genomen zijn om het energieverbruik (elektriciteit- en gasverbruik) in 2014 te verminderen: overwerken rond Kerst bundelen tot één dag; stekkerdozen met een schakelaar (door medewerkers zelf te bedienen); automatisch stroom uitschakelen na werktijd (van 19.00 tot 07.00 uur), behalve voor sommige stroomvoorzieningen, zoals bij ICT en de tekenkamers; computers gaan na enige tijd niet in gebruik te zijn geweest in de standby-stand; het snel oplossen van storingen in de klimaatinstallatie ter beperking van opwarmverliezen; renovatie glazen gevels ABT gebouw in Velp; plaatsen zonnepanelen in de gevels van het ABT gebouw Velp. Gebruik van duurzame energie: de elektriciteitsvoorziening bij ABT Velp wordt vanaf 1 januari 2011 verzorgd door Greenchoice met duurzaam opgewekte energie; vanaf 1 januari 2011 levert Greenchoice ook groen gas in Velp; de elektriciteitsvoorziening bij ABT Delft wordt vanaf 1 januari 2011 verzorgd door Greenchoice met groene stroom; vanaf 1 januari 2011 levert Greenchoice ook groen gas in Delft;
datum: 3 november 2014 referentie: lak code: B1408 blad: 8/14 Scope 1: doelstelling- doorlichten van het wagenpark Door het verscherpen van de leaseregeling zijn er in 2014 een aantal leasecontracten opgezegd. Waren er nog 77 leaseauto s in 2013, in 2014 zijn dit er 54. In 2014 vielen de (nieuw te) leasen auto's onder A-label of in een 'CO 2 lage range'. Soort brandstof Gem. aantal leasecontracten in 2014 hybride 9 13 benzine 15 25 diesel 28 38 lpg 0 1 elektrisch 2 0 TOTAAL 54 77 Gem. aantal leasecontracten in 2013 Resultaat: CO 2 uitstoot wagenpark in 2013 was 126 ton CO 2 uitstoot wagenpark in 2014 was 165 ton : De doelstelling voor 2014 was om 0.32 ton te besparen. Er is daadwerkelijk geen besparing bereikt. Ondanks dat er minder leasecontracten zijn afgesloten is er in 2014 veel meer zakelijk gereden. Mede door een aantal projecten die in verhouding ver van de standplaatsen Velp- Delft liggen. In 2013 zijn er 711.359 km gereden door leaserijders. In 2014 is dit 1.122.475 km. De reductiedoelstellig van 0,32 ton over 2014 zal het streven worden voor 2015. Scope 1: doelstellingen panden (gasverbruik) Resultaat: CO 2 uitstoot gasverbruik in 2013 was 119 ton CO 2 uitstoot gasverbruik in 2014 was 103 ton : De doelstelling voor 2014 was om 0,285 ton te besparen. Er is daadwerkelijk een besparing bereikt van 16 ton. Dit is o.a. het resultaat van een zachte winter aan het begin van 2014 en de optimalisatie van de installaties. Door het uitbreiden van de personeelsbezetting in 2014 is het gasverbruik per FTE t.o.v. 2013 gedaald van 336 naar 272 m3/fte. Scope 2: doelstellingen energieverbruik Resultaat: CO 2 uitstoot elektriciteitsverbruik in 2013 was 235,8 ton CO 2 uitstoot elektriciteitsverbruik in 2014 was 233,6 ton : De doelstelling voor 2014 was om 6,675 ton te besparen. Er is daadwerkelijk 2,2 ton CO2 reductie bereikt. De reductie in de CO 2 uitstoot is o.a. het resultaat van een optimalisatie van de luchtbehandelingen koelinstallatie. Het niet halen van de totale reductie van 6,765 ton is o.a. het gevolg van een hete zomer waarin s nachts is doorgekoeld om het gebouw niet te veel te laten opwarmen. Door het uitbreiden van de personeelsbezetting in 2014 is het elektriciteitsverbruik per FTE gedaald t.o.v. 2013 van 3.725 naar 3.441 kwh/fte. 4.1 Doelstelling m.b.t. gebruik alternatieve brandstof Begin 2015 zal ABT de overstap maken naar een nieuwe stroomleverancier die duurzame energie in Nederland opwekt. Deze stroom wordt door windmolens en zonnepanelen in Nederland geproduceerd en is gecertificeerd met het Milieukeur van Stichting MilieuKeur. Hierdoor kan ABT: altijd aantonen dat onze groene stroom duurzaam is opgewekt in Nederland; bijdragen aan een schone, leefbare wereld; actief bijdragen aan de groei van duurzame energie in Nederland. 4.2 In 2015 en verder te realiseren maatregelen en initiatieven Maatregelen die in 2014 en 2015 en de volgende jaren genomen moeten worden ter beperking van de CO 2 uitstoot (t.o.v. basisjaar 2012). Het streven was om tot eind 2014 het totale energieverbruik terug te dringen tot minimaal het (lage) energieverbruik van 2011 = 3.375 kwh/fte. Dit betekent een totale besparing van 6% t.o.v. 2012. Dit staat gelijk aan een CO 2 reductie van 16 ton.
datum: 3 november 2014 referentie: lak code: B1408 blad: 9/14 Scope 1 Scope 2 Maatregel CO 2 reductie Leasewagenpark Het gehele wagenpark wordt doorgelicht. Er worden alleen nog maar A+B-label lease auto s aangeschaft. Panden Een kwart van de glazengevel van ABT kantoor Velp wordt het glas vervangen door HR++ glas. Dit zal besparing in gasverbruik opleveren. Energieverbruik Voornemen om hallogeenverlichting te vervangen door led-verlichting. Maatregelen nemen dat s-nachts de pc's en beeldschermen niet meer aanstaan. Medewerkers bewust maken van energieverbruik d.m.v. berichten op Intranet ABT- Wiki en/of in een nieuwsbrief. (4 publicaties / jaar) Actienemer Admin / Bouwfysica + Installatie /ICT Budget/ kosten Valt binnen het te reserveren budget voor het leasewagenpark. 2,5 tot 3 ton Euro. Afhankelijk van de te kiezen optie. Valt binnen onderhoudsbudget Facilitaire Dienst Valt binnen budget ICT/ PR/MK 100,- / publicatie t.o.v. 2012 in % t.o.v. 2012 in ton Co 2 2013 2014 2015 ton CO 2 ton CO 2 ton CO 2 0,5 0,64 0,32 0,32 0,32 0,5 0,57 0,285 0,285 0,285 0,5 1,35 1,35 1 2,7 2 0,7 0,5 1,35 0,675 0,675 Een kwart van de glazengevel van ABT kantoor Velp wordt het glas vervangen door HR++ glas. Dit zal besparing in energieverbruik opleveren. Automatische regeling aanbrengen voor de koelmachine. Dit t.b.v. stabiliseren temperatuur en voorkomen piekmomenten. Overstappen op nieuwe stroomleverancier welke haar duurzame energie in Nederland opwerkt. Toepassen van zonnepanelen op dak/gevel van kantoor Velp. Deelname aan energiespaarwedstrijd collega s onderling of samen strijden tegen andere bedrijven voor wie thuis en op het werk de minste energie verbruikt. / Bouwfysica + Installatie / Bouwfysica + Installatie / Bouwfysica + Installatie Allen Tabel 3: maatregelen 2,5 tot 3 ton Euro. Afhankelijk van de te kiezen optie Kosten n.t.b. afhankelijk van de te kiezen optie Kosten afhankelijk of nieuwe stroomleverancier duurder is Zit in budget gevelrenovatie 2 5,30 2,65 2,65 2 5,30 2,65 2,65 70 163,5 163,5 0,81 2,19 2,19 Budget 0,5 0,57 0,57 reserveren in 2015 paar duizend euro voor aanschaf van energiemeters. TOTAAL 183,47 9,93 7,28 166,55 0,88 ton CO 2/FTE 0,05 ton CO 2/FTE O,04 ton CO 2/FTE 0,80 ton CO 2/FTE
datum: 3 november 2014 referentie: lak code: B1408 blad: 10/14 De verantwoordelijkheid voor deze maatregelen zijn verdeeld. De afdeling Facilitaire Zaken is verantwoordelijk voor de inkoop van energie, papier, afvalverwerking, het onderhoud van de panden etc. De IT-afdeling is verantwoordelijk voor de mogelijkheden van CO 2-reductie door de inzet van IT-techniek. Dit betreft zowel het energiezuiniger maken van de IT-systemen als het ondersteunen met IT-technologie van andere werkwijzen waardoor CO 2-reductie wordt gerealiseerd (bijvoorbeeld video conference). De afdeling administratie is verantwoordelijk voor de mogelijkheden van CO 2-reductie met betrekking tot het leasewagenpark. Met deze maatregelen wordt verwacht dat in 2014 en 2015 de reductie-doelstelling van 8% ten opzichte van 2012 zal worden gerealiseerd (hierin is niet de getalsmatige CO 2 reductie meegenomen door het contracteren van een nieuwe stroomleverancier, waardoor er met een veel lagere conversiefactor gerekend mag worden in de emissieberekening). 4.3 Motivatie De missie van ABT is: het leveren van een creatieve en innovatieve bijdrage aan de kwaliteit en duurzaamheid van de gebouwde omgeving met respect voor de menselijke en natuurlijke normen en waarden. Deze missie vormt de basis voor onze duurzame bedrijfsvoering. ABT heeft Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen hoog in het vaandel staan. De CO 2 prestatieladder heeft ABT ertoe aangezet haar emissiebronnen in kaart te brengen. Met behulp van deze kennis heeft ABT een grote lijst met reductiemaatregelen geformuleerd. Deze lijst is ambitieus te noemen. 4.5 Mogelijk interessante initiatieven In het kader van de verdere ontwikkeling van duurzaamheid binnen ABT zijn de volgende speerpunten benoemd: borgen en uitbreiden van de kennis op het gebied van duurzaamheidscores overall; borgen en uitbreiden van kennis over energievraagstukken; uitbreiden van kennis over duurzame materialen en opstellen van een handleiding duurzame materialen; koppelen van BIM/Revit en duurzaamheid; managen van duurzaamheid; levensduurkosten;
datum: 3 november 2014 referentie: lak code: B1408 blad: 11/14 BIJLAGE 1 Versiedatum: 3 november 2014 a: audit i : idee / verbetervoorstel k: klacht e: evaluatie d: directiebeoordeling mp: milieuprogramma Nummer Procedure Afdeling Verbetersuggestie/ CO2 reducerende maatregelen Oorzaakanalyse Verantw. Corrigerende maatregel Datum gereed in % t.o.v 2012 Reduct ie in ton CO2 middelen Opmerkingen 1 Het beter inregelen van de klimaatinstallatie, ter voorkoming van gelijktijdig verwarmen en koelen en het snel oplossen van storingen in de klimaatinstallatie ter beperking van opwarm-verliezen. Slechte software gaat in overleg met de (huis)installateur. Streven is om het inregelen van de installatie 15-aug 2012 gereed te hebben. 15-8-2012 Valt binnen onderhoudsbudget klimaatinstallatie. Klimaatinstallatie is ingeregeld 2 Voornemen om hallogeenverlichting te vervangen door led-verlichting. Beperken energieverbruik Het totale energieverbruik terug te dringen met 5% t.o.v. 2010. lopend 0,5 0,73 Valt binnen onderhoudsbudget facilitaire dienst Afweging maken tussen kosten/ en bezuiniging energieverbruik 3 Beter inregelen verwarmingsinstallatie. Beperken gasverbruik Het totale gasverbruik terug te dringen met 5% t.o.v. 2010. 31-12-2012 Valt binnen onderhoudsbudget klimaatinstallatie. Verwarmingsinstallatie is ingeregeld. 4 BM/ BKI Mogelijk is het zinvol als een aantal medewerkers van BM en BKI een Breeam cursus volgen (in het kader van inspecties van gebouwen). 5 allen In kaart brengen hoeveel duurzame projecten er nu lopen. Dit om voor de komende periode harde doelen te kunnen stellen. Verhogen kennisniveau Directie Op de agenda zetten voor MT overleggen. Streven is om minimaal 3 werknemers de Breeam cursus te laten volgen. ISO 14001 AA Bouwwerkkaart heeft een vinkje waarmee aangegeven wordt of een project duurzaam is. 2012 0 0 Hiervoor wordt eventueel een deel van het jaarlijks opleidingsbudget beschikbaar gesteld alsmede de te spenderen uren van de medewerkers 2014 en verder 0 0 Valt binnen jaarlijks budget van AA. E. Pruim BM heeft in 2012 cursus BREEAM 1+2 gevolgd. In 2013 wordt een stage onderzoek gehouden naar BREEAM. Over wat BREEAM nou precies is, hoe het certificaat in elkaar zit en hoe er aan de credits is voldaan en wat daar de consequenties van zijn binnen een project. Is lopende. 6 Admin In het milieuprogramma voor 2012-2013 opnemen dat het gehele wagenpark wordt doorgelicht. Nog meer uitstoot 7 Papierreductie. Nog meer terugdringen van het afval Fin. directeur In 2013 alleen nog (nieuw te) leasen auto's die vallen onder A- label of vallen in een 'CO 2 lage range'. Het streven is de jaarlijkse afvalstroom voor papier en karton met 10% te reduceren t.o.v. 2010 tot max. 10.000 kg per jaar. 2013 0,5 0,64 Hoeven geen aanvullende middelen ter beschikking worden gesteld. 2012 en verder Hoeven geen aanvullende middelen ter beschikking worden gesteld. In 2012 geen nieuwe auto's aangeschaft. Door controle wie recht heeft op een lease auto zijn 6 auto's teruggegaan naar het wagenpark en 5 auto's terug naar de leasemaatschappij. 8 Admin Motiveren van aanschaf elektrische (lease)auto's. Nog meer uitstoot Fin. directeur 2 Oplaadpunten voor elektrische auto's op het terrein van ABT aanbrengen (Velp +Delft). 2012 + 1e kwartaal 2013 0 0 Hiervoor wordt budget door AD beschikbaar gesteld a 3.000,- / oplaadpunt Eerste kwartaal 2013 rijden twee directieleden van ABT in een elektrische auto.
datum: 3 november 2014 referentie: lak code: B1408 blad: 12/14 Verbetersuggestie/ CO2 reducerende maatregelen 9 /ICT Maatregelen nemen dan s'nachts de pc's en beeldschermen niet meer aanstaan. Oorzaakanalyse Verantw. Corrigerende maatregel Datum gereed Beperken energieverbruik /ICT Het streven is dat, behoudens het serverpark en de pc's van de tekenaars die renderen, alle pc's en beeldschermen 's nachts niet meer aan staan. eerste kwartaal 2014 in % t.o.v 2012 in ton CO2 middelen 1 2,70 Valt binnen onderhoudsbudget Facilitaire dienst. Opmerkingen 10 Milieubewust onderhoud van de gevel Verminderen gebruik schadelijke stoffen 11 Allen Papierreductie Nog meer terugdringen CO2 uitstoot MK In 2012 is de gevel van het ABT gebouw in Velp in een nieuwe laag verf gezet. Hiervoor is geen gewone verf gebruikt maar een foto-katalytische verf. Normen, wet- en regelgeving worden niet meer aan ABT medewerkers op papier verstrekt maar zijn centraal digitaal beschikbaar. Zomer 2012 0 0 Valt binnen onderhoudsbudget gebouw. 2013 Een vakantiekracht is voor enkele weken ingehuurd. Fotokatalystische verf heeft als eigenschap dat er een actief pigment inzit, dat in staat is om met zuurstof en licht schadelijke organische stoffen en geuren af te breken. Daarbij worden stoffen door een chemische reactie omgezet in kleine, ongevaarlijke bestanddelen. In juni 2013 zijn alle normen op de ABT Wiki geplaatst. 12 Allen Papierreductie Nog meer terugdringen CO2 uitstoot BM Aanbestedingen en vergunningsaanvragen worden steeds meer in overleg met de klanten digitaal uitgevoerd. Er wordt bij een vergunningsaanvraag aan het bevoegd gezag of bij een aanbesteding aan de inschrijvende partijen, geen tekeningen of documenten op papier verstrekt. 2013 Hoeven geen aanvullende middelen ter beschikking worden gesteld. 13 Papierreductie Nog meer uitstoot Per januari 2013 is ABT Repro afgestoten. Hierdoor wordt verantwoordelijk voor de inkoop van papier. kan het papierverbruik nauwkeurig registreren waardoor er mogelijkheden zichtbaar worden die leiden tot besparing. heeft daarnaast de mogelijkheid duurzaam papier in te kopen. 2013 Hoeven geen aanvullende middelen ter beschikking worden gesteld. Kosten Duurzaam papier hoger, afname dient in te grote eenheden te gebeuren. 14 Allen Bewustwording bij de ABT medewerkers inzake 'duurzaam adviseren' ISO 14001 PR Medewerkers bewust maken van energieverbruik d.m.v. berichten op de ABT Wiki en/of in een nieuwsbrief. Alsmede kennisdeling en het houden van discussies op de ABT Wiki. 2014 en verder 0,5 1,35 100,- / publicatie. Werkgroep duurzaamheidsdenken 15 Allen Papierreductie Nog meer uitstoot werkgroe p Wiki ABT-publicaties, digitale boeken en EU aanbestedingsstukken worden niet meer aan ABT medewerkers op papier verstrekt maar zijn centraal digitaal beschikbaar. 2013 Een vakantiekracht is voor enkele weken ingehuurd. In juni 2013 zijn al deze zaken op de ABT Wiki geplaatst.
datum: 3 november 2014 referentie: lak code: B1408 blad: 13/14 Verbetersuggestie/ CO2 reducerende maatregelen 16 Allen Papierreductie Nog meer uitstoot Oorzaakanalyse Verantw. Corrigerende maatregel Datum gereed Werk groep digihand tekening Werkgroep is aan het onderzoeken hoe het proces van het ondertekenen van stukken (offertes, rapportages etc.) op een digitale manier kan worden uitgevoerd. in % t.o.v 2012 in ton CO2 middelen 2013/2014 (kosten worden nog in beeld gebracht). Opmerkingen Offerte voor internetsoftware om documenten te ondertekenen. Zie memo werkgroep. 17 MK Bewustwording CO 2 uitstoot gebouwbeheer. ISO 14001 /MK Opstellen CO 2 emissieinventarisatie binnen ABT. 2013 0 0 Inschakelen DNV-GL ter ondersteuning. Hiervoor is budget vrijgemaakt. Elk jaar actualiseren. 18 MK Bewustwording CO 2 uitstoot gebouwbeheer. ISO 14001 /MK Het aanvullen van het reeds aanwezige milieuaspectenregister zodat dit ook functioneert als een energie-aspectenregsister. 2013 0 0 Inschakelen DNV-GL ter ondersteuning. Hiervoor is budget vrijgemaakt. Elk jaar actualiseren. 19 MK Bewustwording CO 2 uitstoot gebouwbeheer. ISO 14001 /MK Opstellen en/of aanvullen van de kwaliteitsprocedures zodat deze aansluiten op ISO 14064-1 en ISO 16001. 2013 0 0 Inschakelen DNV-GL ter ondersteuning. Hiervoor is budget vrijgemaakt. Elk jaar actualiseren. 20 MK Bewustwording CO 2 uitstoot gebouwbeheer. ISO 14001 /MK Opstellen en onderbouwen van emissie reductie doelstellingen van de emissie-inventaris. 2013 0 0 Inschakelen DNV-GL ter ondersteuning. Hiervoor is budget vrijgemaakt. Elk jaar actualiseren. 21 /BK De gevel van ABT pand te Velp beter isoleren. Nog meer uitstoot. Een kwart van de glazengevel van ABT kantoor Velp wordt het glas vervangen door HR++ glas. Dit zal besparing in gasverbruik opleveren. 2014 0,5 0,57 2,5 tot 3 ton euro. Afhankelijk van de te kiezen optie. 22 /BK De gevel van ABT pand te Velp beter isoleren Nog meer uitstoot. Een kwart van de glazengevel van ABT kantoor Velp wordt het glas vervangen door HR++ glas. Dit zal besparing in energieverbruik opleveren. 2014 2 5,30 2,5 tot 3 ton euro. Afhankelijk van de te kiezen optie. 23 Klimaat comfort verbeteren in gebouw Velp. Nog meer uitstoot. Automatische regeling aanbrengen voor de koelmachine. Dit t.b.v. stabiliseren temperatuur en voorkomen piekmomenten. De aanwezige koelmachines worden op basis van buitentemperatuur vrijgegeven. 2013/2014 2 5,30 Uit budget van. Indien het buiten warmer is dan 15 graden wordt de koelmachine vrijgegeven. Afhankelijk van koelvraag zal deze starten. De koelmachine bewaakt de temperatuur van het koelwater op 6 graden. Afhankelijk van de temperatuur van het koelwater zal de machine op of afschakelen. 24 Bewustwording waar energie vandaan komt. Groene Nederlandse energie. Overstappen op nieuwe stroomleverancier welke haar duurzame energie in Nederland opwerkt. 2014 en 2015 70% 163,5 Hoeven geen aanvullende middelen ter beschikking worden gesteld. Dit heeft een gunstig effect op de CO 2 ladder emissie inventaris
datum: 3 november 2014 referentie: lak code: B1408 blad: 14/14 Verbetersuggestie/ CO2 reducerende maatregelen 25 CO Bewustwording bij de ABT medewerkers inzake duurzaam adviseren. Oorzaakanalyse Verantw. Corrigerende maatregel Datum gereed ISO 14001. CO Een Wiki (verzamel)pagina met als doel: de visie van ABT-C op duurzaam adviseren en waarop losse initiatieven op een gestructureerde manier worden weergegeven. in % t.o.v 2012 in ton CO2 middelen 2014 0 0 Valt onder doelstellingen afdeling. Opmerkingen Wiki pagina constructie en duurzaamheid. 27 CO Bewustwording bij de ABT medewerkers inzake duurzaam adviseren. 28 CO Bewustwording bij de ABT medewerkers inzake duurzaam adviseren ISO 14001. CO Bundelen en verspreiden van kennis: deelname aan seminars, cursussen, organiseren van kennismomenten (inmiddels meerdere geweest) informatie bundelen op de Wiki constructie en duurzaamheid ISO 14001. CO Integreren van duurzaamheidsaspecten in standaard documenten. 2014 en verder 2014 en verder 0 0 Valt onder doelstellingen afdeling. 0 0 Valt onder doelstellingen afdeling. Bijvoorbeeld in berekening deel A. 29 CO Bewustwording bij de ABT medewerkers inzake duurzaam adviseren ISO 14001. CO Projectaanpak: projecten na gereedgekomen beoordelen op: - CO 2 uitstoot (m.b.t. basis spreadsheet) - Schaduwprijs (via materialentool DGBC) 2014 en verder 0 0 Valt onder doelstellingen afdeling. Documenten op de Wiki constructief en duurzaamheid 31 /I Zelf stroom opwekken Nog meer uitstoot. PV cellen opnemen op het dak 2014 0,81 2.19 Budget beschikbaar uit totaalbudget gevelrenovatie. Theoretisch opbrengst op jaarbasis. Bouwdeel B: ca. 4200 kwh en bouwdeel D: ca. 2500 kwh. 32 Allen Energie spaarwedstrijd Beperken energieverbruik. Allen Deelname aan energie spaarwedstrijd. Collega s onderling of samen strijden tegen andere bedrijven voor wie thuis en op het werk de minste energie verbruikt. 2015 0,5 0,57 Budget reserveren in 2015 paar duizend euro voor aanschaf van energiemeters.