Jaarverslag 2016 Stichting Kunstcollectie Delta Lloyd Group Louise te Poele, White Swan, interactief stillleven
Inhoud 1. Inleiding over de collectie 3 1.1 Missie 3 1.2 Tentoonstelling- en collectiebeleid, vooruitblik 2017 4 1.3 Behoud en beheer 5 2. Terugblik 2016 5 2.1 Verhuizingen en verbouwingen 5 2.2 Tentoonstellingen 2016 5 2.3 Sponsoring Docking Station 6 3. Rekening van baten en lasten over 2016 7 4. Balans per 31 december 2016 8 5. Verslag van de administrateur 11 2
1. Inleiding over de collectie In de afgelopen 30 jaar heeft Delta Lloyd een hedendaagse kunstcollectie opgebouwd met een museale uitstraling. Tot de collectie behoren werken van Nederlandse topkunstenaars, maar ook werk van beginnende kunstenaars. De collectie is uitgegroeid tot een professionele kunstcollectie, die zowel binnen het bedrijf als daarbuiten een belangrijke functie vervult. De collectie is sinds 2008 ondergebracht in Stichting Kunstcollectie Delta Lloyd Groep. Het stichtingsbestuur bestond begin 2016 uit Ingrid de Graaf, voorzitter, lid raad van bestuur van Delta Lloyd, Pieter de Vey Mestdagh, advocaat bij Delta Lloyd en Enny Verhey, extern adviseur. Later in 2016 is de samenstelling van het bestuur gewijzigd en bestaat het uit: Caroline van Reedt Dortland, voorzitter, directeur Corporate Communications bij Delta Lloyd, Pieter de Vey Mestdagh, advocaat bij Delta Lloyd en Jackelien Top, extern adviseur. De collectie is van museale waarde en een groot deel van de collectie betreft potentieel Nederlands Erfgoed met werk van Nederlandse topkunstenaars als Armando, Toorop en Dumas. Het is van belang dat de collectie professioneel beheerd en behouden wordt en niet uiteen valt. Daarom is de collectie in een stichting ondergebracht. De collectie wordt samengesteld en geëxploiteerd door de kunstcommissie. Sinds 2008 is de Stichting Kunstcollectie Delta Lloyd Groep eigenaar van de kunstcollectie en als zodanig beheerder daarvan. In samenwerking met en op advies van de kunstcommissie verricht de stichting kunst aanen verkopen. Delta Lloyd stelt jaarlijks een bedrag aan de stichting ter beschikking voor aankoop van nieuwe kunstobjecten. De exploitatie van de kunstcollectie is een verantwoordelijkheid van de kunstcommissie die daarvoor jaarlijks eveneens een eigen budget krijgt toegewezen. De kunstcommissie van Delta Lloyd Groep bestond in 2016 uit Rob Volman (voorzitter tot juli), Caroline van Reedt Dortland (voorzitter vanaf juli), Tünde Vogelenzang de Jong (communicatie), Hester Apeldoorn (communicatie), René Dehue (lid), Jeanette Rustenburg (lid), Pauline Blokland (lid), Enny Verhey (extern adviseur tot maart 2016), Jackelien Top (extern adviseur vanaf april 2016). De visie van de commissie wordt geplaatst in een landelijke context van kunstbeleid in ondernemingen en organisaties, waarbij kunst wordt gezien als meer dan vulling van een kantoorwand en een cijfer op de balans. Het kunstbeleid spitst zich al sinds eind jaren tachtig toe op het creëren van een stimulerende werkomgeving waarbinnen kunst en bedrijf met elkaar in dialoog zijn. Met de kunstcollectie wordt de maatschappelijke, culturele en sociale verantwoordelijkheid van Delta Lloyd onderstreept en zichtbaar gemaakt. 1.1 Missie De kunstcollectie van Delta Lloyd Groep heeft een maatschappelijk georiënteerde missie. Deze valt uiteen te zetten in een aantal kernpunten: 1.1 Platform voor jonge Nederlandse kunstenaars 1.2 Zichtbaar maken van de collectie 1.3 Kunst en kunsteducatie inzetten in het bedrijf om creativiteit en innovatie van medewerkers te bevorderen 1.4 Kunst inzetten om waarnemingskaders te verruimen 3
Toelichting Delta Lloyd Groep biedt een platform aan Nederlandse kunstenaars. Er wordt werk aangekocht van jonge veelbelovende kunstenaars. Maar ook van gevestigde kunstenaars die al opgenomen zijn in de collectie en waarvan het interessant is om deze te blijven volgen. Ze geeft (jong) talent de kans om een naam op te bouwen door bijvoorbeeld: - een tentoonstellingsruimte te bieden - werk aan te kopen - een kunstopdracht te verstrekken Voorbeelden 2016: Er zijn aankopen gedaan van drie jonge kunstenaars: Bo Lamers, Louise te Poele en Willemijn Saatink. Er is een solo-expositie gerealiseerd van Louise te Poele. Ook zijn er aankopen gedaan van kunstenaars die al in de collectie zaten en die we volgen, onder andere een werk van Rinke Nijburg. Daarnaast is er een plek gecreëerd voor videokunst en inmiddels zijn de videokunst en twee foto s van de jonge kunstenaar Julius Thissen geëxposeerd. De kunstcollectie van Delta Lloyd Groep is voor een deel openbaar toegankelijk. Delta Lloyd Groep acht het van belang om medewerkers en mensen van buiten het bedrijf bij de collectie te betrekken, omdat deze inspiratie, creativiteit, historische waarde en stof tot discussie oplevert. Kunst weerspiegelt en onderzoekt. Verder wil de kunstcommissie een bijdrage leveren aan de werkomgeving van de Delta Lloyd medewerkers door het creëren van een aangename werkomgeving waarin kunst een belangrijke rol speelt. De collectie wordt ingezet voor de inrichting van representatieve openbare ruimten. Daarnaast wordt, waar mogelijk, aan de vraag naar kunst in diverse ruimten voldaan. Kunst moet breed gedragen worden en voorlichting speelt daarbij een belangrijke rol. Pas dan kan ze helpen om denkkaders te doorbreken, creativiteit te bevorderen of bij te dragen aan de bedrijfscultuur. De kunstcommissie wil hier een bijdrage aan leveren door de kunstcollectie toegankelijk te maken in de vorm van onder andere rondleidingen, informatie delen via Sterknet en de kunstdatabase, toelichting bij exposities, kunstenaars uitnodigen om te vertellen over hun werk en medewerkers actief te betrekken. Met de kunstcollectie wordt de maatschappelijke, culturele en sociale verantwoordelijkheid van Delta Lloyd onderstreept en zichtbaar gemaakt. 1.2 Tentoonstelling- en collectiebeleid, vooruitblik 2017 In 2016 is in het Tooropgebouw in Amsterdam een nieuwe openbaar toegankelijke expositieruimte ontstaan die deels ingericht is met werken uit de vaste collectie en daarnaast ruimte biedt voor tijdelijke exposities. De kunstcommissie is voornemens om de collectie meer en beter digitaal vast te leggen, te ontsluiten en te delen. Daarnaast wil de kunstcommissie in 2017 zowel in A dam als in Arnhem een aantal tentoonstellingen / kunstprojecten realiseren die een link hebben met het bedrijf. Door onderwerpen en thema s te presenteren die inspelen op activiteiten binnen Delta Lloyd, betrek je medewerkers immers meer bij de collectie. De kunstprojecten/ exposities die hieruit ontstaan kunnen spraakmakend zijn en kunnen een tegenwicht bieden op de heersende opvattingen. Ze kunnen een eyeopener zijn en een pleidooi voor het out of the box denken, waar kunstenaars goed in zijn en waar ondernemingen en hun medewerkers hun voordeel mee kunnen doen. Ook maken artistiek relevante exposities die niet direct gelinkt zijn aan het bedrijf deel uit van het jaarplan voor 2017. Bijvoorbeeld exposities met van werk van jong talent. 4
In het licht van de voorgenomen overname van Delta Lloyd door Nationale Nederlanden (die eveneens een kunstcollectie bezit), zal bezien worden in hoeverre dit van invloed zal zijn op voorgenomen tentoonstellings- en collectiebeleid. 1.3 Behoud en beheer Behoud en beheer zijn een continu aandachtspunt. Bijhouden van het digitale archief in het op dit moment daarvoor gebruikte systeem Planon vergt relatief veel tijd en aandacht. De werken van de kunstcollectie worden daarin beschreven met vermelding van de locatie waar zij zich bevinden. De basis voor de registratie is in Planon gelegd, maar het is wel noodzakelijk dat deze wordt geüpdate en aangevuld. De werken uit de collectie die niet worden geëxposeerd worden opgeslagen in de kunstopslag in het OHRA gebouw in Arnhem en een klein deel is opgeslagen in het Tooropgebouw in Amsterdam en in de opslag van De Wit in Haarlem. Het streven is om de collectie zoveel mogelijk te exposeren en zo weinig mogelijk in de opslag te hebben. Kunstwerken in de opslag staan daar vaak tijdelijk, door verbouwingen of verplaatsingen. 2. Terugblik 2016 2.1 Verhuizingen en verbouwingen In 2015 hebben er verbouwingen en verhuizingen plaatsgevonden in diverse gebouwen waar Delta Lloyd gevestigd is. Dit bracht diverse werkzaamheden / veranderingen voor de kunstcollectie met zich mee. In april en mei is (historische) kunst geïnventariseerd en verhuisd van Erasmus in Rotterdam naar Arnhem bij OHRA. In verband daarmee is een grote rolkast verplaatst van Rotterdam naar Arnhem. Deze zal worden aangepast tot kunstopslagkast, om de kunstobjecten beter en efficiënter op te kunnen bergen. In juni / juli 2016 is de C0 afdeling in het Tooropgebouw in Amsterdam geheel verbouwd en daarmee is er een openbaar toegankelijke ruimte gekomen op de begane grond, die zich bij uitstek leent om kunst uit de collectie tentoon te stellen. Daarnaast is ruimte in de entree van dit openbare gebied om tijdelijke exposities te organiseren. Tussen juli-november 2016 is er verbouwd bij OHRA in Arnhem. Het gaat om de A en B vleugel. In 2017 wordt gekeken naar de mogelijkheden voor inrichting met kunst in de nieuwe indeling. 2.2 Tentoonstellingen 2016 OHRA-gebouw in Arnhem In 2016 nam Enny Verhey, na ruim 20 jaar, afscheid als kunstadviseur en curator van de Delta Lloyd kunstcollectie. Om op een passende manier bij dat afscheid stil te staan is van 7 april tot 17 juni in het OHRA-gebouw de tentoonstelling Enny s Favorites georganiseerd. Er zijn werken van Enny s favoriete kunstenaars tentoongesteld uit de Delta Lloyd collectie, aangevuld met door de kunstenaars zelf ingebrachte werken waarin zij een binding met Enny zagen. Deelnemende kunstenaars waren o.a.: Rinke Nijburg, Barbara Broekman, Anya Janssen, Angèle Etoundi Essamba en Frank van Hemert. Deze expositie kon rekenen op enthousiaste reacties. 5
In de periode juni - december 2016 is de expositie Vrouw en natuur gerealiseerd. Daarin zijn werken uit de collectie opgenomen die raken aan dit thema, met o.a. werk van Angèle Etoundi Essamba, José Tubbergen en Rosemin Hendriks. Tooropgebouw Amsterdam In de periode juli - november is de foto-expositie interactieve stillevens met werken van Louise te Poele gerealiseerd. De foto s van Louise te Poele zijn geëxposeerd in een tijdelijke expositie op C0. Bij de opening van de expositie gaf de fotografe een toelichting op haar werk en in aansluiting daarop was er rondleiding langs de vaste collectie op de nieuw ingerichte afdeling C0. De openingsborrel werd onder veel belangstelling bezocht door medewerkers en externe relaties. Deze jonge en gerenommeerde fotografe maakt in haar studio opstellingen van verzamelde materialen die doen denken aan de banketstillevens van oude meesterkunstenaars. Nadat ze een perfecte compositie van objecten heeft gemaakt fotografeert ze deze en met een digitale pen schildert ze als het ware later haar foto s digitaal over. Augmented reality Een aantal van de stillevens die Louise te Poele bij Delta Lloyd tentoonstelde zijn interactief. Bezoekers konden de gratis app: AR+T downloaden op www.downloadart.nl om te ervaren hoe de interactieve werken tot leven komen. Een vis maakt geluid en begint te spartelen, een vlinder dartelt vrolijk over het doek, of de stem van Louise geeft meer uitleg over de foto. Media exposure: Mister Motley Magazine en HP De Tijd schreven over deze expositie. Videokunst In 2016 heeft de kunstcommissie besloten om ruimte te maken voor het tonen van videokunst. Op de nieuwe openbaar toegankelijke afdeling C0 in het Tooropgebouw is dit gerealiseerd. Van juli t/m december was het werk van kunstenaar Julius Thissen te zien. Zijn videokunstwerk is naast artistiek ook maatschappelijk relevant, deze gaat in op het onderzoek van de kunstenaar naar genderidentiteit. De beschouwer maakt deel uit van een boeiende en emotionele zoektocht waarin de grenzen van gender man/ vrouw opgezocht worden door de kunstenaar Julius Thissen, voorheen Juliette Thissen. 2.3 Sponsoring Het fotografie-initiatief Dockingstation in het Volkshotel in Amsterdam is in 2016 gesponsord door Delta Lloyd. Het Docking Station is een plek voor een photographer in recidence. Interessante internationale fotografen worden uitgenodigd om een maand te werken en te wonen in het Docking Station. De fotograaf deelt zijn verhalen en kennis en leert het netwerk kennen van het Docking Station. Sponsorbedrag: 5.000 Ter gelegenheid van de sponsoring mocht Delta Lloyd één foto selecteren van de fotografen die in 2016 een residentie hebben gehad in de Docking Hub. Dat is geworden: Fotograaf: Dominika Gesicka Titel: This is not real life Techniek: fotoprint in lichtbak Afmeting: c.a. 60 x 90 cm Productiejaar: 2016 6
3. Rekening van baten en lasten over 2016 Baten 2016 2015 Donatie Delta Lloyd 30.000 30.000 Verkopen kunstwerken 6.810 0 Totaal baten 36.810 30.000 ========== ========== Lasten 2016 2015 Bankkosten 413 530 Overige kosten 6.125 Aankopen kunstwerken 30.388 17.350 Dotatie/onttrekking aan de reserve kunstaankopen -/- 116 12.120 Totaal lasten 36.810 30.000 ========== ========== 7
4. Balans per 31 december 2016 Activa 2016 2015 Kunstcollectie bij DL groep 1.951.098 1.933.748 Uitbreiding collectie Stichting Kunstcollectie 30.388 17.350 Verkopen collectie Stichting Kunstcollectie -/- 21.106 0 Totale waarde van de kunstcollectie 1.960.380 1.951.098 Nog te ontvangen uit verkopen 0 0 Vooruitbetaalde bedragen 0 0 Liquide middelen 43.465 42.691 Totaal activa 2.003.845 1.993.789 ========== ========== Passiva 2016 2015 Kapitaal begin boekjaar 1.951.098 1.933.748 Uitbreiding collectie Stichting Kunstcollectie 30.388 17.350 Verkopen collectie Stichting Kunstcollectie -/- 21.106 0 Totale kapitaal einde boekjaar 1.960.380 1.951.098 Reserve kunstaankopen 40.875 40.991 Schulden aan Delta Lloyd 0 0 Nog te betalen kunstaankopen 2.590 1.700 Totaal passiva 2.003.845 1.993.789 ========== ========== 8
Toelichting op de rekening van baten en lasten over 2016 In 2016 is een bedrag aan donaties door Delta Lloyd Groep toegezegd en ontvangen van 30.000. Dit bedrag is volledig beschikbaar voor kunstaankopen. Aan de reserve kunstaankopen is in 2016 116 onttrokken (2015: dotatie 12.120), zijnde het verschil tussen de baten en lasten. In 2016 zijn er verschillende aankopen gedaan voor een bedrag van 30.388 (2015: 17.350). Deze waarde is toegevoegd aan de balans als uitbreiding op de kunstcollectie. De aankopen in 2016 zijn geweest: Naam kunstenaar Titel Productiejaar Techniek Bedrag Peter Vos Uil 1 t/m 3 2016 Olieverf op doek 7.500 Rinke Nijburg Travers Oriëntation 2011 Gemengde techniek op papier 4.410 Bo Lamers z.t. 2016 Olieverf op doek 1.512 Louise te Poele White Swan 2/5 en expo-exemplaar en Cornichon 3/5 2015 Ultrachrome afdruk op dibond 6.851 Willemijn Saatink Bosuil 2010 Houtskool en conté op papier 2.590 Reinier Gerritsen Foto uit de New Foto 2.500 York serie Yvon Trossèl Meerdere werken Glas 525 uit de serie: pronkkast Krystyna Ziach Into the void X 1/5 2013 C-print op dibond 4.500 Totale aankopen 30.388 9
Toelichting op de balans over 2016 Er zijn in 2016 diverse aankopen gedaan voor een bedrag van 30.388 (2015: 17.350) waardoor de waarde van de kunstcollectie ultimo 2016 uitkomt op een bedrag van 1.960.380 (2015: 1.951.098). Specificatie van de aankopen zijn in dit verslag opgenomen. Aan de reserve kunstaankopen is in 2016 een bedrag van 116 onttrokken (2015: dotatie 12.120). De resterende reserve kunstaankopen bedraagt per 31.12.2016 40.875 (2015: 40.991). 10
5. Verslag van de administrateur Op 1 september 2008 is de Stichting Kunstcollectie Delta Lloyd Groep opgericht. Delta Lloyd N.V., Delta Lloyd Zorgverzekering N.V. en OHRA N.V. hebben in 2008 hun kunstcollectie ter schenking ingebracht in de stichting voor een totale waarde van 1.699.100,=. In dit verslag wordt verantwoording afgelegd van de financiële activiteiten van de stichting. Als bate heeft de stichting in 2016 van Delta Lloyd N.V. een donatie toegezegd gekregen en ontvangen van 30.000. Ter uitbreiding van de kunstcollectie zijn door de stichting diverse nieuwe aankopen gedaan die zijn bekostigd uit de ontvangen donatie. De kunstcommissie ontwikkelde vanuit haar rol verschillende activiteiten waarvan de kosten zijn gedekt uit het door Delta Lloyd aan de kunstcommissie daarvoor apart beschikbaar gestelde budget. Het verschil tussen donatie en uitgaven is gedoteerd aan de kunstreserve van de stichting. Deze reserve kan gebruikt gaan worden om kunstaankopen te doen. Administrateur Stichting Kunstcollectie Delta Lloyd B. Wolke Amsterdam, Februari 2017 11