Rapport Mediaconcentratie in Vlaanderen 2016 Voorstelling Vlaams Parlement 12 januari 2017 Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 1 van 38
Overzicht presentatie Art. 218. 2. De algemene kamer heeft de volgende taken: [ ] 8 het in kaart brengen van concentraties in de Vlaamse mediasector; Mediaconcentratie in Vlaanderen 2016: 5 hoofdstukken 1. Afbakening sector 2. Mediagroepen 3. Info over concentratie 4. Stimulering van diversiteit: mogelijke remediëring en beleidsvoorstellen 5. Algemeen besluit Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 2 van 38 2
Hoofdstuk 1: De Vlaamse Mediasector Vier mediavormen: Radio Tv Geschreven Pers Internet Voor elke mediavorm: Waardeketen uittekenen Spelers per schakel identificeren Crossmedialiteit en convergentie merk erg belangrijk Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 3 van 38 3
Hoofdstuk Vragen om uitleg 704(2016-2017), 713(2016-2017) 1: en gedachtewisseling De Vlaamse 17(2016-2017) Mediasector Recente tendensen Traditionele media omarmen nieuwe media (internet, apps, sociale media) om hun publiek te verruimen of aan zich te binden ( community building ; p.37; p.47-48) doch nieuwe media eisen grotere rol op, bv. Facebook Instant Articles, Apple News (p.74) ~ Google s Digital News Initiative (projecten met Newsmonkey, De Persgroep, Mediahuis, Roularta, Mediafin) Nieuwe advertentievormen native advertising en brandend content (p.55) Gerichte reclame (p.33) Gepersonaliseerd media-aanbod, bv. Topics van De Persgroep (p.65, p.82) Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 4 van 38 4
Besluit hoofdstuk 1 Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 5 van 38 16/01/2017 5
Hoofdstuk 2: Mediagroepen in Vlaanderen Groep Concentra Corelio De Persgroep De Vijver Media Mediahuis Medialaan Proximus Roularta Media Group Sanoma Media Belgium Telenet VRT Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 6 van 38 6
Hoofdstuk 2: Mediagroepen in Vlaanderen Voor elke groep 1. Overzicht aandeelhouders 2. Organigram 3. Overzicht productaanbod Verstrengeling groepen, strategische allianties Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 7 van 38 7
De Persgroep Aanbod: p.103-106 Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 8 van 38 16/01/2017 8
Crossmedialiteit Vragen om uitleg 704(2016-2017), 713(2016-2017) en gedachtewisseling 17(2016-2017) (p.143) Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 9 van 38 16/01/2017 9
Verstrengeling Vragen om uitleg 704(2016-2017), 713(2016-2017) en gedachtewisseling 17(2016-2017) (p.145) Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 10 van 38 16/01/2017 10
Nieuw: Concentratie functiehouders Voorzitter Ondervoorzitter Penningmeester Secretaris Zaakvoerder Bestuurder Gedelegeerd bestuurder Vast vertegenwoordiger rechtspersoon Wettelijk vertegenwoordiger (p.146) Mandatenkampioenen zitten vnl. bij lokale radio s Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 11 van 38 16/01/2017 11
Hoofdstuk 3: Informatie over mediaconcentratie Berekening concentratie: Bespreken verticale, horizontale en crossmediale integratie per mediavorm Financiële gegevens Concentratie-indexen (C4, Herfindahlindex) op basis van populariteit (oplages, kijk- en luistercijfers ) Wijziging structuur t.o.v. vorige edities: bespreking populariteit op sociale media = per mediavorm + over alle vormen heen Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 12 van 38 12
Voorbeeld: Vragen om uitleg 704(2016-2017), 713(2016-2017) krantensector gedachtewisseling 17(2016-2017) (p.201) Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 13 van 38 16/01/2017 13
Voorbeeld: Vragen om uitleg 704(2016-2017), 713(2016-2017) krantensector gedachtewisseling 17(2016-2017) (p.202) Verdwijnen Het Volk Oprichting Mediahuis Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 14 van 38 16/01/2017 14
Overzicht Vragen om uitleg 704(2016-2017), 713(2016-2017) concentratie-indexen en gedachtewisseling 17(2016-2017) Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 15 van 38 16/01/2017 15
Internet/ sociale media Vragen om uitleg 704(2016-2017), 713(2016-2017) 2.500.000 en gedachtewisseling 17(2016-2017) 2.000.000 1.000.000 Facebook Twitter Instagram 900.000 Google Plus Youtube Aantal websitebezoeken 800.000 700.000 Online populariteit van kranten (titels) (p.204) 1.500.000 1.000.000 600.000 500.000 400.000 300.000 500.000 200.000 100.000 0 0 Website Social media Website Social media Website Social media Website Social media Website Social media Website Social media Website Social media Website Social media Het Laatste Het De Gazet van Het Belang De Morgen De Tijd Metro Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 16 van 38 Nieuws Nieuwsblad Standaard Antwerpen van Limburg
N.B. Meest populaire sociale netwerk sites (% van Vlaamse bevolking met actieve account) (p.218) Ello 0,4% Reddit 2,5% Tumblr 3,6% Foursquare 3,9% Swarm 4,8% Pinterest 12,5% Instagram 17,0% Twitter 18,6% LinkedIn 19,4% Google+ 23,4% YouTube 29,9% Facebook 66,9% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Bron: VRM op basis van Digimeter (iminds) Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 17 van 38
Vergelijking online en offline populariteit kranten (titels) (p.205) 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% De Morgen De Standaard De Tijd Het Laatste Nieuws Het Nieuwsblad Gazet van Antwerpen Het Belang van Limburg Metro Oplage Betaalde Verspreiding Websitebezoeken Sociale media Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 18 van 38
Populariteit van kranten-apps (p.207) Naam applicatie Groep Aantal installaties augustus 2016 HLN.be Mobile De Persgroep Publishing 500.000 1.000.000 ds nieuws Mediahuis 100.000-500.000 Het Laatste Nieuws De Persgroep Publishing 100.000-500.000 Het Nieuwsblad digitale krant Mediahuis 100.000-500.000 Nieuwsblad.be mobile Mediahuis 100.000-500.000 De Morgen De Persgroep Publishing 50.000-100.000 DeMorgen.be mobile De Persgroep Publishing 50.000-100.000 De Standaard Digitale Edities Mediahuis 50.000-100.000 Gva Mediahuis 50.000-100.000 HBVL Mediahuis 50.000-100.000 De Standaard Avond Mediahuis 10.000-50.000 De Tijd Mediafin 10.000-50.000 Gazet van Antwerpen Mediahuis 10.000-50.000 Het Belang van Limburg Mediahuis 10.000-50.000 Metro België Mass Transit Media 10.000-50.000 DM Tv app De Persgroep Publishing 5.000-10.000 Bron: VRM op basis van Google Play (N.B. AppStore-cijfers niet Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 19 van 38 beschikbaar)
Internet/sociale media: cross-sector Vragen om uitleg 704(2016-2017), 713(2016-2017) en gedachtewisseling 17(2016-2017) Top 20 van alle websites (algemeen, in België) Ranking 23/08/2012 12/08/2013 13/08/2014 11/08/2015 23/08/2016 1 google.be google.be google.be google.be google.be 2 facebook.com facebook.com facebook.com facebook.com facebook.com 3 google.com google.com google.com google.com youtube.com 4 youtube.com youtube.com youtube.com youtube.com google.com 5 live.com wikipedia.org wikipedia.org live.com live.com 6 wikipedia.org live.com live.com yahoo.com yahoo.com 7 yahoo.com amazon.com yahoo.com wikipedia.org wikipedia.org 8 linkedin.com yahoo.com twitter.com amazon.com msn.com 9 msn.com linkedin.com linkedin.com twitter.com hln.be 10 hln.be twitter.com hln.be amazon.fr nieuwsblad.be 11 twitter.com nieuwsblad.be nieuwsblad.be linkedin.com bing.com 12 google.fr hln.be google.fr bing.com telenet.be 13 standaard.be google.fr wordpress.com 2ememain.be kapaza.be 14 ebay.be standaard.be amazon.fr hln.be bnpparibasfortis.be 15 nieuwsblad.be wordpress.com standaard.be msn.com twitter.com 16 immoweb.be immoweb.be lesoir.be nieuwsblad.be amazon.fr 17 wordpress.com amazon.fr adcash.com dhnet.be 2ememain.be 18 xhamster.com dhnet.be amazon.com kapaza.be 2dehands.be 19 telenet.be xhamster.com deredactie.be rtbf.be immoweb.be 20 dhnet.be msn.com rtbf.be aliexpress.com belfius.be Bron: VRM op basis van Alexa (2012-2016) Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 20 van 38
Online populariteit over (traditionele) mediamerken heen: top 10 websites (p.219) 2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0 hln.be nieuwsblad.be standaard.be sporza.be gva.be Deredactie.be hbvl.be demorgen.be VTM.be tijd.be Bron: VRM op basis van CIM (sept. 2016) Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 21 van 38
Online populariteit (websites) van onafhankelijke nieuwssites (p.220) 70.000 140.000 60.000 120.000 50.000 100.000 40.000 80.000 30.000 60.000 20.000 40.000 10.000 20.000 0 Website Sociale media Website Sociale media Website Sociale media Website Sociale media Website Sociale media Website Newsmonkey DeWereldmorgen Apache Charlie Magazine Express Doorbraak Aantal websitebezoeken Facebook Twitter Instagram Google Plus Youtube Sociale media 0 Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 22 van 38 Bron: VRM op basis van CIM en eigen bevraging (sept.2016)
Online populariteit over mediamerken heen: top 10 sociale media (p.224) N.B. sterk vergelijkbaar met top 10 websites Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 23 van 38 Source: VRM on basis of questionnaires to social media (Sept 2016)
Marktaandelen mediagroepen (gebaseerd op website bezoeken) (p.221) Mediafin nv 2,3% Roularta Media Group nv 5,1% [CATEGORY NAME] [PERCENTAGE] Medialaan nv 3,1% Mediahuis nv 39,6% VRT nv 12,3% De Persgroep Publishing nv 30,1% Mediahuis nv De Persgroep Publishing nv VRT nv Medialaan nv Roularta Media Group nv Mediafin nv Sanoma Magazines Belgium nv Telenet nv Uitgeverij Cascade nv Edition Ventures Woman nv Proximus nvpr SBS Belgium nv Vlaanderen Eén nv Definitive Groove nv De Werktitel cvba Source: VRM on the basis of CIM (Sept 2016) Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 24 van 38
Concentratie-index (p.221) Gebaseerd op website bezoeken Enkel websites gemonitord door CIM Disclaimer: orange/rode cijfers zijn relatief! Vlaamse internetgebruiker heeft toegang tot een veel groter aanbod websites dan die van de besproken (Vlaamse) mediagroepen Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 25 van 38
Nieuw: Concentratie functiehouders Vragen om uitleg 704(2016-2017), 713(2016-2017) gedachtewisseling 17(2016-2017) Voorbeeld: televisie (p.189) Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 26 van 38 16/01/2017 26
Hoofdstuk 4: stimulering van diversiteit en mogelijke remediëring en beleidsaanbevelingen Antwoorden op mediaconcentratie van het beleid Stimulering van diversiteit Uitbreidingsmogelijkheden en beleidsaanbevelingen Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 27 van 38 27
Hoofdstuk 4: remedies Vragen om uitleg 704(2016-2017), 713(2016-2017) en gedachtewisseling 17(2016-2017) Bestaande maatregelen (p.249) Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 28 van 38 16/01/2017 28
Uitbreidingsmogelijkheden en beleidsaanbevelingen Categorie maatregel Uitbreidingsmogelijkheid/beleidsaanbeveling Restricties Verticaal geïntegreerde spelers: confidentialiteitsverplichting / Chinese Walls / nietdiscriminerende ontsluiting van info Implementatie netneutraliteit Uitbreiding DAB+ Tegengewicht Must-offer Economische tussenkomst Beperkend mechanisme stimuleringsregeling Transparantie Meer samenwerking tussen beleidsniveaus Eigendomstransparantie: informatieregister Rapportering netneutraliteit Organisatorische maatregelen Verduidelijking opdracht VRM inzake privacy en gegevensbescherming Expliciete samenwerking VRM-BMA en VRM- Privacycommissie Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 29 van 38 16/01/2017 29
Hoofdstuk 5: Algemeen besluit Radio Grote concentratie op vlak van omroeporganisaties 8 landelijke omroepen, waarvan 5 eigendom van VRT DAB+ kan zorgen voor meer concurrentie Ketenvorming lokale radio s: beleid wil dit vermijden bij toekenning nieuwe frequenties in de loop van 2017 Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 30 van 38 30
Hoofdstuk 5: Algemeen besluit Televisie Verschuivingen in het omroeplandschap in 2016: Jim werd KADET 2BE werd Q2 Medialaan nam Bites Europe nv over: Acht werd CAZ, Lacht verdwijnt Lancering ZES Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 31 van 38 31
Hoofdstuk 5: Algemeen besluit Televisie Nieuwe technologieën zorgen voor verschuivingen inkomstenmodellen Spanningen rond verdeling inkomsten Contentproducenten, aggregatoren en distributeurs willen elk een zo groot mogelijk aandeel Doorbraak OTT (over-the-top: televisie via het internet) Proximus TV Overal, Yelo Play STIEVIE (FREE) Omroepen stellen inhoud beschikbaar op website en app Netflix Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 32 van 38 32
Hoofdstuk 5: Algemeen besluit TV Weinig concentratie op vlak van contentproductie Hogere concentratie op vlak van omroepen Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 33 van 38 33
Hoofdstuk 5: Algemeen besluit TV Hoge concentratie op vlak van distributie. Tegengewicht : openstelling kabel Verticale integratie Telenet, dominante speler op de distributiemarkt, neemt ook op andere schakels van de waardeketen een belangrijkere positie in Medialaan richt zich ook op distributie met STIEVIE (FREE) en mobiele operatoren JIM Mobile en Mobile Vikings Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 34 van 38 34
Hoofdstuk 5: Algemeen besluit Geschreven pers Kranten: dalende gedrukte verkoop deels gecompenseerd door digitaal, vooral bij kwaliteitskranten Grote concentratie: De Persgroep en Mediahuis Magazines: Moeilijke transitie naar digitaal Dalende verkoopcijfers Dalende advertentieopbrengsten Minder grote concentratie Distributie: overname door Bpost van Belgische activiteiten van Franse groep Lagardère in 2016: AMP : distributie kranten en magazines van uitgeverij naar verkooppunten Dagbladwinkels Press Shop en Relay Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 35 van 38 35
Hoofdstuk 5: Algemeen besluit Internet Moeilijk om van concentratie te spreken : groot aanbod Vlaamse traditionele mediagroepen sterk aanwezig Populariteit nieuwsmerken : zowel websites als sociale media Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 36 van 38 36
Hoofdstuk 5: Algemeen besluit Vragen om uitleg 704(2016-2017), 713(2016-2017) en gedachtewisseling 17(2016-2017) Hoewel er niet één speler is die de hele Vlaamse mediasector domineert, bestaan er verschillende vormen van concentratie. Dit kan een risico inhouden voor de diversiteit van het aanbod. Radio: sterke positie VRT, ketenvorming lokale radio s Tv: Verticale integratie, spelers zijn actief op alle schakels in de waardeketen Geschreven pers: Mediahuis en De Persgroep Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 37 van 38 37
Vragen om Dank uitleg 704(2016-2017), 713(2016-2017) voor en gedachtewisseling uw 17(2016-2017) aandacht! www.vlaamseregulatormedia.be www.twitter.com/vrmmedia Commissievergadering nr. C89CUL(2016-2017) - 12 januari 2017 bladzijde 38 van 38 38