agendapunt 3.b.3 1247376 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden SAMENWERKINGSOVEREENKOMST WARMTERIVIER MET DE GEMEENTE DEN HAAG Portefeuillehouder Olphen, J.W.A. van Datum 12 april 2016 Aard bespreking Besluitvormend Afstemming Bijlagen 1 Zaaknummer 48533 Gremia Datum Aard Advies/ Parafering besluit PFO Olphen 09-03-2016 Gewijzigd akkoord Geparafeerd door: Korte, J.D. de D&H 12-04-2016 Conform Geparafeerd door: Korte, J.D. de Gevraagd besluit College van Dijkgraaf en Hoogheemraden 12-04-2016 1. De Samenwerkingsovereenkomst Warmterivier met de gemeente Den Haag aan te gaan. 2. In te stemmen met de machtiging door de dijkgraaf aan hoogheemraad J.W.A. van Olphen, om deze samenwerkingsovereenkomst te ondertekenen, waarna de dijkgraaf deze machtiging hierbij verleent. 3. Deze overeenkomst ter informatie aan de VV te zenden. Besluit College van Dijkgraaf en Hoogheemraden 12-04-2016
Samenwerkingsovereenkomst Warmterivier met gemeente Den Haag 1. Probleemstelling - context De gemeente Den Haag wil op een duurzame manier warmte leveren aan bestaande woningen in Duindorp en de nog te realiseren woningen op het Norfolk terrein. Zij willen hiervoor de beschikbare warmte in het afvalwater (effluent) van zuivering Houtrust gebruiken. Onder de projectnaam de warmterivier wordt het initiatief vorm gegeven. Bij het tot stand komen van het project, zal de gemeente samenwerken met eventuele andere partijen. Momenteel werkt het door de gemeente Den Haag ingehuurde energie adviesbureau DWA het warmteterugwinning concept uit in een gedetailleerd technisch plan. Delfland ondersteunt het terugwinnen van warmte uit het effluent zolang de zorgplicht van Delfland, namelijk het transporteren en zuiveren van afvalwater, niet in het geding komt. Een soortgelijk project wordt al, op basis van een pilot, uitgevoerd op AWZI Harnaschpolder. Naar aanleiding van gesprekken die Delfland met de gemeente heeft gevoerd, is gewerkt aan een samenwerkingsovereenkomst en wordt in een latere fase gewerkt aan contracten tussen de partijen waarbij onderdelen uit de samenwerkingsovereenkomst verder worden uitgewerkt. 2. Beoogd effect Aan te gaan de samenwerkingsovereenkomst voor het project Warmterivier met de gemeente Den Haag waarmee warmteterugwinning uit effluent mogelijk wordt gemaakt. 3. Kernboodschap Delfland wil duurzame ontwikkeling stimuleren, waaronder het terugdringen van het fossiele energieverbruik. Delfland ondersteunt het terugwinnen van warmte uit het effluent zolang de zorgplicht van Delfland, namelijk het transporteren en zuiveren van afvalwater, niet in het geding komt. In dit kader gaat Delfland een samenwerkingsovereenkomst aan met gemeente Den Haag met als doel warmte terug te winnen uit het effluent van AWZI Houtrust en die warmte te gebruiken voor de verwarming van woningen. 4. Historie - eerdere besluitvorming In het PFO van 14 juli 2014 is de portefeuillehouder gezuiverd afvalwater geïnformeerd over de initiatieven van adviesbureau Carbon Matters voor warmteterugwinning uit effluent. In het D&H van 19 augustus 2014 heeft de portefeuillehouder het college geïnformeerd over het initiatief van warmteterugwinning uit effluent. Het college heeft geadviseerd om de accountmanager van Den Haag aan te sluiten bij dit initiatief. In het PFO + van 10 februari 2015 is het college geïnformeerd over de stand van zaken met betrekking tot het project warmterivier. In het D&H van 17 februari 2015 heeft de portefeuillehouder het college kennis laten nemen van de stand van zaken met betrekking tot het project warmterivier.
Het verslag en actiepunten van het bestuurlijk overleg met wethouder Wijsmuller zijn geagendeerd op de vertrouwelijke agenda van D&H op 14 april 2015 In het D&H van 02 december 2015 heeft de portefeuillehouder het college middels een memo geïnformeerd over de stand van zaken met betrekking tot het project warmterivier 5. Regelgeving en Beleid In het SER-akkoord en het Klimaatakkoord van de Unie van Waterschappen hebben de waterschappen vastgelegd dat ze een bijdrage zullen leveren aan de verduurzaming van de samenleving door afval om te zetten in grondstoffen, energie en schoon water. Met het terugwinnen van warmte uit het effluent wordt energie, die in de huidige situatie wordt afgevoerd naar zee, op nuttige wijze toegepast. In het Waterbeheerplan 2016-2021 zet Delfland in op voortgang door innovatie. Om richting te geven aan het innovatiespoor, heeft Delfland vijf stippen op de horizon gezet, die schetsen waar het volgens het waterschap naar toe kan gaan op de lange termijn tot ver voorbij de planperiode van het Waterbeheerplan. Een van de stippen aan de horizon is: Delfland energie neutraal. Met het beschikbaar stellen van het effluent voor warmteterugwinning, bevordert Delfland het streven om energie neutraal te worden. 6. Financiën Uitgangspunt is dat Delfland niet zal investeren en geen extra kosten zal maken met betrekking het beheer en onderhoud (B&O) van de installaties die nodig zijn voor het terugwinnen van de warmte uit het effluent. Alle gemaakte kosten met betrekking tot het B&O worden één op één doorgezet naar gemeente Den Haag. Delfland ontvangt een vergoeding voor de geleverde warmte. De vergoeding is afhankelijk van het rendement op de activiteiten. In de onderstaande tabel is de vergoeding weergegeven: Rendement op de Activiteiten 0 8% 0,25 8 10% 1,25 Vanaf 10% 2,25 Vergoeding in EUR/GJ Een analyse van de waardeketen heeft opgeleverd dat bij een looptijd van 30 jaar, het rendement om en nabij 8 procent bedraagt. Bij een looptijd minder dan 30 jaar zal het rendement afnemen. Afgesproken is dat bij een percentage minder dan 8 procent een lagere vergoeding verschuldigd is. Bij een rendement hoger dan 8 procent, zal de vergoeding voor het onttrekken van warmte aan het effluent toenemen. Het vaststellen en het bepalen van het rendement en de betaling van de daarbij behorende vergoeding maakt onderdeel uit van de verdere uitwerking zoals vermeld in de overeenkomst. Voor de installatie die op het terrein van zuivering Houtrust geplaatst wordt, is de gemeente aan Delfland een vergoeding verschuldigd die overeenkomt met de vergoeding die de gemeente standaard rekent bij het vestigen van een opstalrecht dat vergelijkbaar is met het te vestigen opstalrecht. 7. Duurzaamheid In het afgelopen decennium is de term duurzaamheid bij de waterschappen steeds concreter ingevuld. Afspraken over energie-efficiency op de zuiveringen zijn vastgelegd in het convenant MeerJarenAfspraken energie-efficiency afvalwaterzuivering (MJA3, 2008). In het kader van deze afspraken wordt het terugwinnen van warmte uit effluent gezien als een ketenmaatregel, omschreven als samenwerking op locatie. De (door) geleverde warmte uit het effluent wordt behandeld als een besparingsmaatregel die ook wordt doorgerekend naar het totaal primair energieverbruik van Delfland. Volgens het MJA-protocol mag Delfland de 2
helft toerekenen aan zichzelf, de andere helft valt toe aan de samenwerkingspartner. Er wordt uitgegaan van een geschatte warmtevraag voor zowel de bestaande bouw in Duindorp als de nieuwbouw op het Norfolkterrein van 27.247 GJ per jaar. Het totale primaire energieverbruik voor de AWZI s van Delfland (2014) is 598 TJ. Wanneer de helft van de uit het effluent opgewekte warmte wordt toegerekend aan Delfland, levert dit een potentiële bijdrage van ruim 2 procent op aan de MJA3 doelstellingen. 8. Organisatorische en personele consequenties De activiteiten die worden uitgevoerd voor de totstandkoming van de overeenkomst en het technische realiseren van het project Warmterivier kunnen worden gerealiseerd binnen de bestaande formatie. 9. OR/GO n.v.t. 10. Risico- en beheersmaatregelen De volgende risico s en beheersmaatregelen zijn geïdentificeerd: Technisch inhoudelijk Risico: Het terugwinnen van warmte uit effluent interfereert met andere plannen van Delfland, bijvoorbeeld het amoveren van de zuivering. Beheersmaatregel: De overeenkomst zal worden aangegaan tot en eindigen per 4 december 2033 met een optie voor verlenging (15 jaar). Voorts accepteren Gemeente Den Haag en exploitanten het risico dat ze na de voorgenoemde datum op zoek moet naar een alternatief. Wanneer voor 4 december 2033 de zuivering wordt geamoveerd, zal een oplossing voor het verplaatsen van de installaties ten behoeve van de warmterivier worden meegenomen in de planvorming. Risico: Geen overzicht van de uitgevoerde activiteiten rondom het warmteterugwinningsgebied waardoor de warmteterugwinning mogelijk invloed heeft op de procesvoering van AWZI Houtrust Beheersmaatregel: Delfluent Services BV (DSBV) is verantwoordelijk voor de zuivering. Het betreden van het zuiveringsterrein zal alleen met toestemming van DSBV plaatsvinden. Onderhoud aan de installaties voor het zuiveren van afvalwater op AWZI Houtrust, zowel gepland als niet gepland, gaat te allen tijde voor. Risico: Ten gevolge van een calamiteit of andere oorzaak komt AWZI Houtrust stil te liggen en kan geen warmte worden geleverd. Delfland wordt aansprakelijk gesteld voor de gevolgen, draait op voor de kosten. Beheersmaatregel: In de overeenkomst is afgesproken dat de gemeente Den Haag zorg draagt voor de kosten voor het beheer en onderhoud van de installatie. Hiermee draagt de gemeente ook zorg voor het inzetten van een externe warmtebron wanneer het effluent door een calamiteit niet beschikbaar is voor warmteterugwinning. 11. Communicatie (in- en extern) Op de volgende momenten zal communicatie plaatsvinden: Delfland zal intern via het intranet kort publiceren over de getekende overeenkomst. 3
Delfland zal intern via het intranet publiceren over het de ingebruikname van de warmterivier. Delfland zal in overleg met de gemeente Den Haag wel of niet extern kenbaarheid geven aan het project warmterivier. In de overeenkomst is opgenomen hoe de communicatie over dit project verloopt. Derden communiceren niet zonder vooraf afstemming te hebben gehad met de gemeente Den Haag en Delfland. 12. Bekendmaking en vervolgprocedure n.v.t. 13. Bevoegd orgaan Het college is op grond van artikel 84 Waterschapswet bevoegd tot het aangaan van de overeenkomst. De dijkgraaf is op grond van artikel 95 bevoegd Delfland te vertegenwoordigen voor de ondertekening. De dijkgraaf hiervoor een ander te machtigen, met instemming van het college. 14. Toelichting n.v.t. 15. Bijlagen 1. Overeenkomst op hoofdlijnen inzake de beschikbaarstelling van effluent. 4
Alleen in te vullen indien het een VV-voorstel betreft ** = in te vullen door team Bestuur Kenmerk VV : ** Vergaderdatum : Beleidsveld : Agendapunt : ** De Verenigde Vergadering van Delfland, gelezen het voorstel van dijkgraaf en hoogheemraden van (datum van de VV-vergadering), kenmerk (kenmerk van het voorliggend VV-voorstel; dit betreft een voorstel van D&H aan VV); gelezen het positieve/negatieve (bij ondertekening doorstrepen wat niet van toepassing is) advies van de commissie(s) (commissie noemen); overwegende dat: - (motiveer het besluit, waarom wordt dit besluit genomen). Gelet op: - artikel 84 van de Waterschapswet (bij D&H-voostellen); - artikel 77 van de Waterschapswet (bij VV-voorstellen); - alle andere wetgeving (zoals KRW, NBW, verordening Zuid-Holland, delegatiebesluit etc.; Besluit: Dit moet in overeenstemming zijn met het ontwerpbesluit (ontwerpbesluit kopiëren). Aldus besloten in de openbare vergadering van (datum) De Verenigde Vergadering voornoemd, de Secretaris, de Voorzitter, mr. drs. P.I.M. van den Wijngaart mr. M.A.P. van Haersma Buma