Advocaten en notarissen
Dirkzwager in cijfers 3kantoren: Nijmegen en Arnhem 260 medewerkers 31vennoten 117 juristen 98 advocaten 19 (kandidaat-) notarissen top 15kantoor in Nederland
De specialismen van Dirkzwager Advocatuur Ondernemingsrecht Aanbestedingsrecht Commercieel vastgoed Aansprakelijkheidsrecht, schade en verzekering Arbeidsrecht Insolventierecht Gezondheidsrecht Intellectueel eigendom en IT-recht Vastgoed Huurrecht Overheid Personen- en familierecht Energierecht German Desk Pensioenrecht Notariaat Ondernemingsrecht Onroerend goed Personen- en familierecht
Allergenen Risico of kans?
Regelgeving per 13 december 2014 1. Verordening 1169/2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten ( de Voedselinformatie- Verordening of de Verordening ) 2. Warenwetbesluit informatie levensmiddelen ( WIL ) 3. Warenwetregeling allergeneninformatie niet-voorverpakte levensmiddelen ( de Warenwetregeling )
Verplichtingen voor... Levensmiddelenbedrijf onder wiens naam of handelsnaam het levensmiddel in de handel wordt gebracht. Onderneming die al dan niet met winstoogmerk actief is in enig stadium van de productie, verwerking en distributie van levensmiddelen. Info verstrekken door: o o ieder levensmiddelenbedrijf dat voedsel levert aan grote cateraars en eindverbruikers (consumenten) de grote cateraar zelf Grote cateraar: in het kader van een bedrijfsactiviteit voedsel bereiden dat klaar is voor consumptie door de eindverbruiker. Bijvoorbeeld: restaurants, kantines, scholen, zorginstellingen en cateringbedrijven Dus niet: begin- of tussenschakel die niet aan de grote cateraar levert!
Levensmiddelenbedrijf? Verplichtingen uit Verordening? Voeding serveren tijdens liefdadigheidsactiviteiten, bij een buurtfeest en vergaderingen? Overheid? Transportbedrijf? (rederij, vliegtuigmaatschappij)
Burgerlijk wetboek Artikel 6:185 e.v. BW Risicoaansprakelijkheid Artikel 6:185 e.v. BW (Productaansprakelijkheid) roerende zaken dood of lichamelijk letsel, en schade aan een andere zaak in de privésfeer. Verdere kernbegrippen bij productaansprakelijkheid: Producent Gebrek Daarnaast schuldaansprakelijkheden, zoals onrechtmatige daad (6:162 BW) en soms wanprestatie (6:74 BW)
Artikel 6:187 lid 2 t/m 4 BW Ruime interpretatie: fabrikant van - een eindproduct, - grondstof of - een onderdeel naamgever : een ieder die zich als producent presenteert door naam, merk of ander onderscheidingsteken op het product ( quasi producent ) private label ( huismerk ) Verordening: levensmiddelenbedrijf onder wiens naam of handelsnaam het levensmiddel in de handel wordt gebracht. Verantwoordelijkheid voor alle stadia van de productie. Wijkt dus af van civiele norm productaansprakelijkheid
Daarnaast: een ieder die een product in de Europese Economische Ruimte brengt om te verstrekken in het kader van zijn commerciële activiteiten wordt beschouwd als producent Let op: alleen beroeps- of bedrijfsmatige producenten (185 lid 1 c) Ook dat zien wij terug in de Voedselinformatie-Verordening ( in het kader van een bedrijfsactiviteit ) Niet kunnen vaststellen wie de producent is? Dan elke leverancier als producent te beschouwen,...tenzij hij (binnen redelijke termijn) de identiteit meedeelt van de producent of van degene die hem het product heeft geleverd.
Afschuiven naar producent of voorman? Geldt dat ook wanneer die voorman of producent geen verhaal biedt? Afschuifmogelijkheid geldt niet voor de naamgever van het product Ook de producent kan niet afschuiven Producent en naamgever kunnen naast elkaar (hoofdelijk) aansprakelijk zijn dan: contractuele verhoudingen voor interne draagplicht afschuiven sluit aansprakelijkheid van leverancier obv andere gronden niet uit (6:193) dan schuldaansprakelijkheid, geen risicoaansprakelijkheid Bij consumentenkoop kanalisatie naar naamgever en producent!
Consumentenkoop (artikel 7:24 BW) Bij consumentenkoop kan de koper (consument) de verkoper aanspreken als een zaak is afgeleverd die niet de eigenschappen bezit die de koper op grond van de overeenkomst mocht verwachten (zie voor een invulling van dit begrip artikel 7:17 BW). Maar als de tekortkoming bestaat uit een gebrek als bedoeld in de PA-afdeling, dan is de verkoper niet aansprakelijk voor schade als in die afdeling bedoeld, tenzij a. hij het gebrek kende of behoorde te kennen, b. hij de afwezigheid van het gebrek heeft toegezegd of c. zaakschade lager dan het voor productaansprakelijkheden geldende franchisebedrag ( 500,--) Als de verkoper de schade van de koper vergoedt ex lid 2 onder a of b, is de koper verplicht zijn rechten uit de PA-afdeling aan de verkoper over te dragen (7:24 lid 3).
Casus U maakt een private label voor een inkoopcombinatie Winkelier-franchisenemer verkoopt uw product aan een consument Product is gebrekkig Consument spreekt winkelier aan. Kan de winkelier de consument verwijzen naar o o u als fabrikant? de naamgever van het private label? U levert uw eigen product rechtsreeks aan de winkelier. De winkelier vergoedt de schade van de consument. o o Kan de winkelier dat op u verhalen? Kunt u dat door een contract met de winkelier verhinderen?
Voedselinformatie-verordening, verplichtingen ten aanzien van... Welke informatie bij voedselleveringen verplicht moet worden verstrekt Hoofdlijnen: naam en herkomst van het levensmiddel, de samenstelling (waaronder de eventuele aanwezigheid van allergenen of intoleranties), en gebruiksvoorschriften en -waarschuwingen. De wijze van informatieverstrekking Dus aan welke eisen die verplichte informatie (en ook de op vrijwillige basis verstrekte informatie) moet voldoen.
Allergieën of intoleranties veroorzakende stoffen Bijlage 2 bij de Verordening, 14 allergenen : 1. glutenbevattende granen; 2. schaaldieren en producten obv schaaldieren; 3. eieren en producten obv eieren; 4. vis en producten obv vis muv bepaalde toepassingen van visgelatine; 5. aardnoten en producten obv aardnoten; 6. soja en producten obv soja muv van bepaalde toepassingen; 7. melk en producten obv melk (incl lactose) muv bepaalde toepassingen van melk; 8. een groot aantal notensoorten; 9. selderij en producten obv selderij; 10. mosterd en producten obv mosterd; 11. sesamzaad en producten obv sesamzaad; 12. zwaveldioxide en sulfieten, bepaalde concentraties; 13. lupine en producten op basis van lupine; 14. weekdieren en producten op basis van weekdieren.
Wanneer allergenen vermelden? Alle allergene stoffen moeten worden vermeld wanneer deze zijn gebruikt bij de bereiding. Zowel bij voorverpakte als bij niet-voorverpakte levensmiddelen. Niet als allergeen in benaming voorkomt ( notencake ) Drempelwaarde? Nee: ook als er een kleine hoeveelheid allergene stof in de bereiding is gebruikt moet dit in beginsel worden vermeld. Kruisbesmetting/contaminatie: o Bereiding o Bewaren o Vervoeren
Deadly allergic to nuts Zaak KLM passagier Noor woonachtig in VS VS Schiphol - Accra (Ghana) I am deadly allergic to nuts and shellfish couscous anafylactische shock Rechtbank Amsterdam 30 juli 2014 (ECLI:NL:RBAMS:2014:4230)
Oordeel rechtbank (1) Gebruik bij bereiding niet aangetoond: KLM heeft de ingrediëntenlijst van het couscousgerecht overgelegd en hierop staan geen noten en/of schaaldieren vermeld. Dat het gerecht desondanks dergelijke producten bevatte, is gesteld noch gebleken en kan daarom niet worden aangenomen. Volgens de rechtbank was het, indien ervan uit wordt gegaan dat de passagier inderdaad gewezen heeft op zijn allergie, aan KLM om de passagier geen voedsel te serveren waarvan duidelijk was dat dit noten en/of schaaldieren bevatte.
Oordeel rechtbank (2)...en: geen aansprakelijkheid voor kruiscontaminatie Suggestie van de passagier dat er wellicht een nootje in het gerecht terecht is gekomen, is te vaag. Ook de mogelijkheid van allergie voor overgebrachte sporen leidt niet tot aansprakelijkheid van KLM. Niet gebleken is dat de passagier de stewardess heeft verteld dat zijn allergie zo ernstig was. De zorgplicht van een stewardess (waarvan geen vergaande medische kennis mag worden verwacht) gaat niet zo ver dat zij doorvraagt naar de ernst van de allergie: de passagier had daarop zelf dienen te wijzen.
Wijze van informatieverstrekking allergenen Spontaan melden Vóór de aankoop of keuze Juist/correct Eenvoudig en gemakkelijk te begrijpen Verschil voorverpakt en niet-voorverpakt Let op: verpakt! Levensmiddelen die niet bestemd zijn voor de eindverbruiker of grote cateraar
Niet-voorverpakt Allergeneninformatie hoeft niet op een etiket of (menu)kaart, maar moet wel op eenvoudige wijze beschikbaar zijn voor consument. Schriftelijk Duidelijk zichtbaar voor publiek aanbrengen op voorwerp waarin/waarop het levensmiddel zich bevindt, of op een daarboven geplaatst(e) bord of kaart, bv: o schriftelijk op silo s, schepbakken en spendersystemen o een informatieklapper op de vitrine of toonbank Mondeling o Maar dan wel: op de plaats van verkoop een duidelijk zichtbare vermelding bij het personeel terecht te kunnen voor allergeneninformatie (art 3 Warenwetreg.) o Aanwijzingen NVWA om inhoud en betrouwbaarheid vd communicatie te borgen.
Voorverpakt Rechtstreeks op een etiket of de verpakking (NB verkoop op afstand) Duidelijk zichtbaar op één plek op de verpakking ( in één gezichtsveld ) Duidelijke leesbare, onuitwisbare letters (lettergrootte is voorgeschreven) Specifiek voor allergenen: typografie die zorgt voor duidelijk onderscheid van de rest van de lijst met ingrediënten, bijvoorbeeld door middel van het lettertype, de stijl of de achtergrondkleur Nederlandse taal (Warenwetbesluit) Minder strenge eisen voor en
Verkoop op afstand Webwinkel? Wie verantwoordelijk? Cadeauverpakking gevuld met heerlijke streekproducten... Welke informatie vóór afsluiten koop? Welke informatie bij aflevering? Voor meer informatie, neem contact met ons op...
Gebrek bij productaansprakelijkheid (Artikel 6:186 lid 1 BW) Indien het niet de veiligheid biedt die men daarvan mag verwachten, alle omstandigheden in aanmerking genomen. In het bijzonder a. de presentatie van het product; (geïndiceerde of geadviseerde gebruik, gebruiksaanwijzing, waarschuwingen etc.) a. het redelijkerwijs te verwachten gebruik van het product (gemiddelde gebruiker); b. het tijdstip waarop het product in het verkeer werd gebracht ( ex tunc ). a+b ook afstemmen op ondeskundige gebruiker, maar geen aansprakelijkheid voor apert onjuist en/of onvoorzichtig gebruik of inherent gevaar. Richtlijn 2001/95 (Algemene Productveiligheid), art. 2 sub b onder iii
Geen gebrek...uitsluitend omdat nadien een beter (veiliger) product in het verkeer is gebracht (artikel 6:186 lid 2 BW) Uit Verordening volgt dat levensmiddelen die vóór 13 december 2014 in de handel zijn gebracht en zijn geëtiketteerd terwijl zij niet voldoen aan de bepalingen van de Verordening, verhandeld mogen worden totdat de voorraden zijn uitgeput. Hoe zit het met? Casus ontplofte jerrycan Casus kogelvrij vest en gelijktijdig beter product op markt Casus hagelkogel in wildgerecht
Hoe ver gaan? Vrijwillig te verstrekken informatie May contain... Anders gebrekkig product? 24 maart jl. recall ivm sporen van cashewnoten in pastasaus Let op: Andere aanduidingen, afbeeldingen of materialen dan de verplichte vermeldingen (dus ook de op vrijwillige basis te verstrekken informatie) mogen de verplichte informatie niet verbergen, minder zichtbaar maken, aan de aandacht onttrekken of onderbreken.
California proposition 65
Algemene disclaimer? 'Het is niet uitgesloten dat onze gerechten allergenen bevatten Voorwaarde van voldoende nauwkeurige voedselinformatie?
Risico momenten/punten Informeren van eindgebruiker Kennis bij werknemers (mn bij horeca) Kruiscontaminatie? Wijzigen receptuur (ook grondstoffen/subingrediënten) Allergenenregistratie in eigen bedrijf Informatie van leverancier/producent, eerdere schakels in voedselketen
Maak kennis met.. www.partnerinkennis.nl www.legalknowledgeportal.com dirkzwagerbibliotheek.nl In mediatheek van de bibliotheek: Ebook De nieuwe etiketteringsvoorschriften
Actuele kennis van wet- en regelgeving Jurispruden tie Contactpersoon: Mascha Timpert-de Vries E-mail: timpert@dirkzwager.nl Dirkzwager zorgt dat u Advocatuur het Arnhem weet. Postbus 3045 6802 DA Arnhem Notariaat Arnhem Postbus 111 6800 AC Arnhem Kantoor Velperpoort Kantoor Velperpoort Velperweg 1 Verlperweg 1 6824 BZ Arnhem 6824 BZ Arnhem T +31 (0)26 353 83 00 T +31 (0)26 365 55 55 F +31 (0)26 351 07 93 F +31 (0)26 365 55 00 E info@dirkzwager.nl E info@dirkzwager.nl I www.dirkzwager.nl I www.dirkzwager.nl Advocatuur Nijmegen Postbus 55 6500 AB Nijmegen Kantoor Stella Maris Van Schaeck Mathonsingel 4 6512 AN Nijmegen T +31 (0)24 381 31 31 F +31 (0)24 322 20 74 E info@dirkzwager.nl I www.dirkzwager.nl Notariaat Nijmegen Postbus 1104 6501 BC Nijmegen Kantoor Stella Maris Van Schaeck Mathonsingel 4 6512 AN Nijmegen T +31 (0)24 381 27 27 F +31 (0)24 324 07 26 E info@dirkzwager.nl I www.dirkzwager.nl