School en Scheiding En dan Silvia van Mameren Buurtteam De Meern s.van.mameren@buurtteamsutrecht.nl 06-29793825
Waar gaat deze presentatie over Deel 1: Feiten en cijfers Deel 2: Scheiding en school Deel 3: Scheiding in onze wijken
Deel 1: Feiten en cijfers: Onderzoek Scholieren Gezinnen van o.a. Ed. Spuijt jaarlijks ruim 1000 kinderen van 10 16jaar Geboren 2006-2011 Klassikaal ondervraagd op 125 scholen response 95%
Aantallen per jaar: Formele echtscheiding ca. 35. 000-40.000 per jaar Informele scheiding ca. 65. 000 per jaar
Scheidingkinderen per leeftijdsgroep 24% 11% 15% 26% 0-4 jaar 5-9 jaar 10-14 jaar 24% 15-19 jaar 20-22 jaar
Veranderingen bij een echtscheiding 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 74% 6% 63% 57% 56% 49% 27% 25%
Veranderingen: 1. Langdurige stressperiode 2. Ouders minder aandacht voor de kinderen 3. Ouders worden strenger of juist niet 4. Neiging tot zelfbeschuldiging kind 5. (Veilige) gehechtheid onder druk (jonge kinderen) 6. Nauwelijks kans om scheiding te verwerken 7. Groter eigen scheidingsrisico
Onderzoek artikel CBS nov. 2015 De eerste 15 jaar van het leven 206.414 kinderen
Risicofactoren: Normale scheiding: Externaliserende problemen. Internaliserende problemen. School problemen. Sociale problemen. Specifiek bij chronische conflicten: Parentificatie. Loyaliteitsconflicten. Ouderafwijzing/ ouderverstotingssyndroom/ Parental Alienation Syndrome (PAS). Familiaal/huiselijk geweld. 5600 meldingen bij de RvK per jaar (Bron: Intermezzo 2012)
Mogelijke samenhang Verslechtering- Ed Spuijt Nadruk op individualisering. Economische omstandigheden. Nieuwe wet: Nadruk op gezamenlijk gezag en gelijkwaardig ouderschap en verplicht ouderschapsplan. recht van ouders en niet belang van kind!!!!!!!!!!!
12 belangen van Scheidingskinderen 1. Primaire preventie: problemen voorkomen/normaliseren Gelijkwaardig ouderschap vóór de scheiding en kind waardig ouderschap erna, relatie en ouderschap voorlichting 2. Secundaire preventie: problemen vroegtijdig opsporen en begeleiden aandacht op school, groepstrainingen, professionele hulp in de wijk, verplicht gesprek bij ouderschapsplan, 3. Tertiaire preventie: adequate hulp bieden bij ernstige problemen, Specialistische hulpverlening, interventies, richtlijnen en onderzoek
Deel 2: Filmpje echtscheiding en school https://vimeo.com/17166172 http://www.jongeheldenindeklas.nl/scheidi ng/7_9_jaar/de_scheiding_is_recent ee n_jaar_
Als ouders gaan scheiden School veilige en constante factor Aandacht: Luisteren en erkenning. Stel goede vragen (informatie en gevolgen voor het kind). Vragen over gezag (wetgeving). Vraag wat school kan betekenen. Maak afspraken met ouders over gesprek met hun kind. Proef de sfeer van dat moment (signalen). Individueel gesprek met het kind. Blijf gesprek aanbieden als kind niet wil praten. Niet doorvragen. Let bij het kind op signalen, ook overdrachtsdagen op school.
Als ouders ruzie maken Ouders vaak nog veel pijn, bezig met zichzelf, rouw Loyaliteitsconflict bespreken met ouders. Benoemen van betrokkenheid/ erkenning geven, ondanks de ruzie. Uit de strijd te blijven,/meerzijdig partijdig. Zorg voor het kind centraal Bespreek zorgen. Duidelijke positie innemen, wees leidend. Durf ouders aan te spreken (gedrag en verantwoording).
benoem eventueel voorwaarden (communicatieregels) voor het gesprek alle schoolmail in c.c. naar beide ouders geen boodschapper goede afspraken maken over gesprekken, liefst beide ouders bewaak je eigen grenzen Doorverwijzen hulpverlening Consulteer buurtteammedewerker eenmalig drie-gesprek met buurtteammedewerker/ouders stappen volgen via de Meldcode Melding-triage Veilig thuis-rvk-save-buurtteam
Meldcode Kindermishandeling. Gebruik Meldcode verplicht, eigen invulling- de eisen van de Meldcode. De wet laat de invulling van deze verplichting over aan de organisaties zodat goed kan worden ingespeeld op de behoeften en vragen van de medewerkers. Deze ruimte om een eigen invulling te geven aan scholing en training, laat onverlet dat het om een wettelijke plicht gaat (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 2016, p. 24)
Als er met één van de ouders geen contact meer is 18 % heeft (tijdelijk) geen contact meer met een of beide ouders. Praat met een kind en stel vragen over andere ouder. Ruimte voor gevoelens kind (niet zelf invullen). Zorgvuldige timing Niet aandringen contact herstel. Informatieplicht en rechten andere ouder (ook zonder gezag) Melden bij het kind over informatievestrekken. Informatievestrekken protocol vastleggen in beleid.
Als er stiefouders zijn Wees op de hoogte ouders en stiefouders. Komst stiefouder kan heftig zijn voor de kinderen. Bespreek betrokkenheid stiefouder(s) en school. Stiefouders, welbevinding en schoolprestaties omhoog (Spruijt2010)
Intern begeleiders Zicht op leerlingen met gescheiden ouders + hoe zit het met gezag IB-er spilfunctie (bemiddelende rol). Ontwikkeling en gesprekken vastleggen Visie en beleid bespreken en vastleggen Inzetten of doorverwijzen hulp en Leerkracht ondersteunen groepsaanbod (KIES e.d.) IB-ers en coördinatoren kunnen handelen crisissituatie
Visie en Schoolbeleid Niet om de scheiding heen kunnen. Duidelijkheid voor alle partijen hoe er mee om te gaan. Rekening houden met wet, visie en beleid. Scheidingprotocol en/of informatie op website.
Deel 3: Ontwikkelingen onze wijken? Statistisch niet meer scheidingen Wel meer complexe echtscheidingen Denktank Scheiden Onderzoek JGZ (gemeente Utrecht) naar scholen en scheiding: vragenlijst/gesprekken geweest. Sociale kaart in de maak (gemeente Utrecht)
De Denktank Scheiding: pilot (2016) richt zich met name op de Vinex-wijken vier netwerkpartners : Mediator, Buurtteams, JGZ/Gemeente en Doenja. Grondlegger: Anusjka Cooman is JGZ arts- Volksgezondheid van de Gemeente Utrecht. Doel: complexe (echt)scheidingen in het verzorgingsgebied Vleuten, De Meern, Utrecht Leidsche Rijn te voorkomen en - in het bijzonder - het negatieve effect hiervan op kinderen zoveel mogelijk te beperken.
Afstudeeronderzoek MWD studenten: (COMPLEXE) ECHTSCHEIDINGEN Interventies in het primair onderwijs Denktank Vechtscheidingen Gemeente Utrecht Berdien van de Weerd, Nicole Versteeg Kirsten Noort
Opvallende uitkomsten. Groepsaanbod KIES beste optie voor groepsaanbod/scholen Gebrek aan kennis/handelingsverlegenheid bij leerkrachten Weinig aandacht hierover in lerarenopleiding. De leerkracht is opgeleid om kennis over te dragen, maar minder opgeleid voor signaleringsrol. Reden kunnen zijn van minimaal gebruik van de meldcode in PO.
Adviezen vanuit het onderzoek: Aandacht en deskundigheidstraining over (complexe) scheiding en de gevolgen Deskundigheidstraining over gespreksvoering Scholen moeten een meer actieve rol hebben wat betreft signaleren. De meldcode moet vaker ingezet en gevolgd worden
Boeken:
Websites www. Villa Pinedo.nl www.stichtingjongehelden.nl In tas, via site SWV Utrecht PO: Signalenlijsten, middelen, visiedocumenten, protocollen e.d. Vragen?