Videometen met KINOVEA Prof. Mieke De Cock Jo Vanhaecht
METEN VAN SNELHEID M.B.V. BEWEGINGSANALYSEPROGRAMMA KINOVEA is een gratis videoanalyseprogramma dat vooral gebruikt wordt in de sportwereld om bewegingen te bestuderen (GNU/Open Source software). Ook voor de fysicales biedt het heel wat mogelijkheden. Het is eenvoudig in gebruik, kan overweg met de meest gangbare videoformaten, zelfs VOB bestanden rechtsstreeks van dvd importeren is mogelijk, en het heeft een Nederlandse interface. Op de website www.kinovea.org vind je een handleiding (enkel in het Engels, Frans of Italiaans). Ook het exporteren van meetgegevens naar bv. Excel is mogelijk. Hier een beknopte handleiding a.d.h.v een voorbeeld. 1. Enkele tips voor het opnemen van filmpjes Met een eenvoudige digitaal fototoestel, camera of webcam kan je bewegingen registreren om later te analyseren. - Installeer de camera op een statief zodat het stabiel staat - Plaats de camera loodrecht op het bewegingsvlak zodat de beweging zo weinig mogelijk in perspectief gebeurt - Voorzie een referentieafstand in beeld (bv. een meetlat) - Hoe sneller de beweging, hoe hoger de opnamesnelheid moet zijn (bv. sportstand is 60 beelden per seconde i.p.v. 30). Opm: In het programma KINOVEA kan je m.b.v. een webcam ook filmpjes opnemen. 2. Filmfragment selecteren Open het programma KI- NOVEA en open het videobestand in de verkenner (dubbelklikken op bestandsnaam of miniatuur). Het bestand wordt frame per frame ingelezen. KU Leuven SLON - fysica pag. 2 23 mei 2012
Bekijk de film en beslis welk fragment (werkgebied) interessant is om metingen op te doen. Ga met de groene schuiver naar het begin van het werkgebied (eventueel nauwkeurig positioneren met vorige/volgende frame-knoppen) en klik op [ om het begin van het fragment (werkgebied) vast te leggen. Verplaats de schuiver naar het einde van het werkgebied en klik op ]. Als je nu op klikt, wordt enkel het werkgebied afgespeeld (standaard in herhalingsweergave, aan te passen met naar eenmaal afspelen ). 3. Trajectpad markeren In dit voorbeeld gaan we de beweging van een rollende bal bestuderen. Indien nodig, zoom wat in met ctrl-scroll om de positie van de tennisbal beter te zien. Klik met de rechtermuisknop op de tennisbal en kies Baan Trajectpad. Er verschijnt een volgkruisje dat je kan verslepen om het juist te positioneren. Klik op en het kruisje zou de bal moeten volgen en het trajectpad tekenen. Is dit niet het geval, klik met rechtermuisknop op de baan en selecteer Verwijder alle trajectpaden en plaats terug bij het begin het volgkruisje op de bal. Ga met het pijltje naar rechts frame per frame verder en zorg ervoor dat het kruisje telkens op de bal staat. Op KU Leuven SLON - fysica pag. 3 23 mei 2012
het einde klik je terug met de rechtermuisknop selecteer je Beëindig Trajectory bewerking. 4. Referentieafstand bepalen Selecteer het lijnicoontje / en teken een lijn over het referentievoorwerp (meetlat, lengte plank, ). Klik rechts en kies Fixeer de afmeting. Hier kan je de werkelijke afstand invullen. 5. Tijdsmeting Standaard neemt het programma de framenummers als tijdstap maar vermits het programma automatisch de opnamesnelheid detecteert (frames/seconde) kan ook bv. in miliseconden. Via Opties Tijdmarkeringsvorm selecteer je Totaal milisecondes. Opmerking: Als de opnamesnelheid niet correct gedetecteerd is, kan je dit in de menubalk zelf instellen via Beweging High speed camera De opnamesnelheid van het filmpje vind je via de eigenschappen van het bestand of in de handleiding van de camera. Ga terug naar het eerste beeld waar je de chronometer wil starten en klik op het chronometericoontje. Klik ergens in het beeld waar je de chronometer wil positioneren en selecteer via rechtsklikken Start stopwatch. Ga naar het einde van de actie en selecteer Stop stopwatch. Klik rechts en selecteer configuratie. Vul als label tijd (ms) in. Eventueel kan je hier ook de kleur en lettergrootte aanpassen. 6. Afgelegde weg meten Vermits er een referentieafstand is bepaald, kan het programma de afgelegde weg weergeven. Klik rechts op het trajectpad en selecteer Configuratie. Hier kan je bij meting afstand kiezen. Met afstand en tijd kunnen de leerlingen nu snelheidsberekeningen doen. De snelheid kan echter ook automatisch weergegeven worden. KU Leuven SLON - fysica pag. 4 23 mei 2012
7. Snelheid meten Klik rechts op het trajectpad en selecteer Configuratie. Hier kan je bij meting snelheid kiezen. KU Leuven SLON - fysica pag. 5 23 mei 2012