test bontwasmiddelen Vaar niet blind op 1 merk Vlekken festijn 12 consumentengids januari 2016
tekst Erik Honig, Henk Verhagen illustratie Vijselaar & sixma Na meer dan 1100 wasjes staat vast dat je voor een schone bonte was geen duur A-merk nodig hebt. En een opvallende conclusie: van eenzelfde merk kan het ene middel heel goed zijn, terwijl het andere slechts een matige score haalt. Keuzestress voor het schap met wasmiddelen in de supermarkt. Met al die soorten, merken en verpakkingen zie je door de bomen het bos niet meer. Van de wasmiddelenreclame worden we ook niet veel wijzer. Als je die moet geloven, wassen alle middelen supergoed schoon en blijven de kleuren van je kleding als nieuw, dankzij de nieuwe, verbeterde formule. Tijd dus voor een wasmiddelentest. We hebben 21 bontwasmiddelen uit de supermarkt poeder en vloeibaar beoordeeld op het verwijderen van vlekken en vuil, met behoud van kleur, en zonder dat de was grijs en grauw wordt of de kleuren overneemt van ander wasgoed. We hebben de belangrijkste A-merken meegenomen, en daarnaast Ecover uit het duurzame segment. Ook Klok valt daaronder, maar dat merk hebben we niet kunnen testen omdat de samenstelling veranderd wordt. Om dezelfde reden zitten er ook geen wasmiddelen van Jumbo in deze test. Merk is geen garantie Als er één ding opvalt bij deze test van bontwasmiddelen is het wel dat je niet blindelings op een merk moet afgaan. Tussen de producten van Ariel bijvoorbeeld zijn er behoorlijke verschillen. Ariel Compact Poeder Kleur & Stijl komt met een Testoordeel van 8,2 als Beste uit de test, maar de vloeibare variant van dit merk haalt met een 6,7 een bescheiden 18e plaats in de ranglijst. Net als uit eerdere tests blijkt goedkoop geen duurkoop te zijn. De voordelige merken van Aldi en Lidl doen het uitstekend. Formil poeder van Lidl is vanwege de hoge score en de lage prijs per wasbeurt Beste koop. Wie al sinds jaar en dag zweert bij hetzelfde merk, kan misschien wel veel goedkoper én schoner gaan wassen. Vlekken verwijderen Van een wasmiddel mag je in de eerste plaats verwachten dat het ervoor zorgt dat het wasgoed schoon uit de machine komt. Vlekken verwijderen weegt daarom met 65% heel zwaar mee in het Testoordeel. Om dit aspect te beoordelen hebben we in het lab een waar vlekkenfestijn op touw gezet, met make-up, motorolie, modder, vette jus en nog twaalf andere beruchte vlekken. Vier wasmachines kwamen eraan te pas om de stapels wasgoed en honderden vieze proeflapjes te wassen. Het resultaat? De beste in het verwijderen van vlekken is Ariel Compact Poeder kleur & stijl, gevolgd door Una vloeibaar van Aldi en Formil poeder van Lidl. Dash vloeibaar sluit de rij met een 5,8. >> In het lab testen we met make-up, motorolie, modder, vette jus en nog 12 andere beruchte vlekken Rare taal op het pak Wasmiddelreclame blinkt niet uit door de intelligentie ervan, maar op verpakkingen kunnen de fabrikanten er ook wat van. Holle frasen zoals uitstekende vlekverwijdering door de speciale toegevoegde vlekverwijderaars en met helderheid-activator voor vezeldiep schone was nemen we voor kennisgeving aan. Maar wat te denken van: dankzij de intelligente vlek detector formule worden meer dan 100 verschillende vlekken opgespoord, effectief behandeld en efficiënt verwijdert (inclusief spelfout)? Zou er tegenwoordig software in waspoeder zitten? En: stralend wit of je geld terug. Hoezo, stralend wit voor een bontwasmiddel? hol zijn de frasen op de verpakkingen wit en stralend wordt de bonte was consumentenbond.nl consumentengids januari 2016 13
test bontwasmiddelen Welk middel voor welke was? Waarom zijn er eigenlijk aparte wasmiddelen voor witte, bonte en fijne was? De belangrijkste reden is dat de laatste twee geen bleekmiddel bevatten. Een hoofd- of totaalwasmiddel is geschikt voor vuile kleurechte bonte was en voor witte was, op 40 en 60 ºC. Bontwasmiddelen zijn speciaal ontworpen om kleuren te beschermen en bevatten meestal geen bleekmiddelen en optische witmiddelen. Geschikt voor de bonte was op 30 en 40 ºC. Fijnwasmiddelen bevatten geen optische witmiddelen en bleekmiddelen en zijn geschikt om wol, zijde en kwetsbare synthetische stoffen op 20 ºC met de hand te wassen of met een spe ciaal machineprogramma. Tinten grijs Toen we na 25 wasbeurten op 40 C 14 lapjes met verschillende kleurenen textielcombinaties tegen het licht hielden, zagen we nauwelijks kleurverlies. Op kleurbehoud scoren op 2 na alle wasmiddelen dan ook een 8,0 of hoger. Bij de vorige test bleek nog dat de kleuren bij het wassen met poeders sneller vervagen dan bij vloeibare wasmiddelen. Nu zagen we geen verschillen. Conclusie: de scores voor kleurbehoud zijn mooi, maar dat mag je van een middel dat speciaal gemaakt is voor de bonte was ook wel verwachten. Door veel wassen kan lichtgekleurde kleding of textiel gaan vergrauwen of vergelen. Het wasgoed wordt grauw wanneer losgeweekt vuil niet met het waswater in de afvoer verdwijnt, maar terugslaat op het wasgoed. Net als bij kleurbehoud scoren vrij wel alle wasmiddelen prima op dit aspect, behalve Ecover. Het proeflapje van polyester was na een paar keer wassen met Ecover al helemaal grijs. Al te bont Het is mooi als feurige jurken en shirts hun oorspronkelijke kleur behouden en niet vergrijzen, maar Het proeflapje van polyester was na een paar keer wassen met Ecover al helemaal grijs wanneer die kleuren vervolgens worden overgedragen op ander wasgoed in de trommel waardoor dat beige overhemd ineens alle kleuren van de regenboog heeft ben je verder van huis. We hebben de wasmiddelen daarom ook getest op kleuroverdracht, door verschillend gekleurde lapjes samen te wassen met twee witte. Het enige middel dat deze proef glansrijk doorstond is Persil Duo- Caps Color, met voor dit onderdeel een 8,2. Opvallend genoeg scoorden de meeste andere wasmiddelen een onvoldoende op kleuroverdracht. Bij die wasmiddelen kun je donkere en lichte kleuren dus beter gescheiden wassen. de uitblinkers Ariel Compact kleur & stijl Prijs: 6,20 Testoordeel: 8,2 Formil Ultra Plus Color Prijs: 3,70 Testoordeel: 7,8 Dit waspoeder heeft de hoogste score voor vlekken verwijderen (8,4) en voor vergrauwing (9,7). Pas wel op met het tege - lijk wassen van licht- en donkergekleurde was, want voor kleuroverdracht is de score 4,6. BESTE UIT DE TEST co nsu m e nte n b o n d Het huismerk van Lidl haalt een 8 voor vlekken verwijderen en het wasgoed wordt niet grauw (9,3). Dus goedkoop is zeker geen duurkoop. Ook dit middel scoort slecht op kleuroverdracht (4,6). BESTE KOOP co nsu m e nte n b o n d 14 consumentengids januari 2016
erik honig, redacteur-onderzoeker één merk Op nummer 1 én nummer 18 Formil niet hetzelfde als Formil XXL Nu en dan verschijnen er tijdelijk andere verpakkingen op de markt dan de gebruikelijke van een merk. Je zou misschien verwachten dat de samenstelling hetzelfde is, maar dat blijkt niet per definitie het geval. Toen de test in volle gang was kwam Lidl met Formil XXL Color Relaxing. Is deze grote verpakking net zo goed als Formil color? Medio november hebben we dat alsnog bliksemsnel getest onder dezelfde omstandigheden als de gewone verpakking van Formil color. Het resultaat: op vlekken verwijderen scoort Formil XXL ongeveer 20% minder! Hij zou daarmee zeker geen Beste koop zijn geworden. Ariel in Nederlandse en Duitse verpakking is gelijk XXL is niet hetzelfde als Formil color 20% minder scoort XXL Een van de opvallendste resultaten van deze test is dat je niet blindelings kunt afgaan op een bekend merk. Zo is Ariel Compact Poeder Beste uit de test, terwijl Ariel vloeibaar op een 18e plaats staat. Ariel Compact Poeder is overigens het Graadje minder Wassen op een lagere temperatuur bespaart energie. Volgens Milieu Centraal kost wassen op 30 C in plaats van 40 C zo n 0,04 minder aan stroom. Maar wordt de was dan ook schoon? We hebben het geprobeerd door met Ariel kleur & stijl, Una vloeibaar, Formil poeder en Albert Heijn vloeibaar een aantal wassen te draaien op 30 C. Wat vlekken verwijderen betreft was het resultaat bij alle vier duidelijk (zo n 10%) slechter. Ook uit een test van onze Duitse collega s blijkt dat hardnekkige vlekken er minder makkelijk uitgaan op lagere temperaturen, zowel bij poeder als vloeibaar wasmiddel. Wie vanwege het milieu op 30 C wil wassen, doet er goed aan om een wasmiddel te kiezen met een goed oordeel voor vlekken verwijderen. Of kies voor het ecowasprogramma als de machine dat heeft: de temperatuur is dan lager en het programma duurt wat langer, zodat de was met minder stroom toch goed schoon wordt. Erg vuile was, keukentextiel en wasgoed met bloed, braaksel of uitwerpselen, en was van zieke of kwetsbare mensen moet altijd op 60 C of enige wasmiddel dat we niet gewoon in de winkel gekocht hebben. Om zo actueel mogelijk te zijn hebben we dit middel in de Duitse verpakking getest, omdat het bij aanvang van de test nog niet verkrijgbaar was in Nederland. De fabrikant verzekerde ons dat de samenstelling van beide producten gelijk zou zijn. Dat wilden we wel zeker weten, dus hebben we de Nederlandse versie toen die in september in de winkel lag direct onderzocht. Conclusie: beide zijn inderdaad gelijk. Ga niet blindelings af op een bekend merk hoger worden gewassen om ziektekiemen onschadelijk te maken. Poeder of vloeibaar Vloeibaar of poeder zegt bij bontwasmiddelen niet veel over het wasresultaat. Zowel in de kop als de staart van het testpeloton staan poeders en vloeibare wasmiddellen. Bij de merken waarvan we beide varianten hebben getest, doen de poeders van Ariel en Formil het (iets) beter, maar die van Perfekt, Una, Albert Heijn en Robijn juist (iets) slechter. Voor witte was werkt een poeder overigens wel beter, bleek uit onze test in de Consumentengids van februari en juli/augustus 2014. Na het wassen doorloopt de machine het spoelprogramma: het wasmiddel wordt dan uit het wasgoed gespoeld. Bij niet alle wasmiddelen lukt dat even goed. We hebben gemeten hoeveel waspoeder op de kleding is achtergebleven. Vooral bij Ecover troffen we nog veel wasmiddelresten aan. Vloeibare wasmiddelen hebben dit nadeel niet. Ze krijgen daarom alle de maximale score op dit aspect. Andere voordelen van vloeibare wasmiddellen zijn dat er niets >> consumentenbond.nl consumentengids janauri 2016 15
test bontwasmiddelen Gebruikte proeflapjes Groen wassen Wasmiddelen bevatten al een kwart eeuw geen fosfaten meer en de waterzuivering kan ons vuile waswater naar eigen zeggen goed aan. De belangrijkste milieuwinst zit m tegenwoordig dan ook in wassen op een zo laag mogelijke temperatuur met de juiste dosering (zie de tekst hiernaast). Nog een paar tips. Met moderne wasmiddelen is voorwassen overbodig. Hardnekkige vlekken behandel je voor met ossengalzeep of met een vlekkenmiddel. Waspoeder en vloeibaar wasmiddel geven minder verpakkingsafval dan capsules. Wasmiddelen werken steeds beter bij wassen op lagere temperaturen. Er kan meer in een wasmachine dan menigeen denkt. Gemiddeld vullen Nederlanders hem maar voor tweederde. Zonde van water en stroom. Een goed gevulde machine zorgt voor een schonere was en is zuiniger met stroom en water. Wanneer de was met wat lichte druk in de trommel past is het goed. Let bij de aanschaf van een nieuwe wasmachine op het energielabel: kies voor A+++. Er bestaat ook een EU Ecolabel, dat echter geen enkel wasmiddel uit onze test heeft (ook Ecover niet). Een wasmiddel met dit label voldoet aan strenge criteria voor onder andere achterblijft in het doseerlaatje (is bij poeders nog weleens het geval), dat ze wat makkelijker te doseren zijn en dat ze zich sneller verdelen in het waswater. Verkoopcijfers bontwasmiddelen Poeder Vloeibaar Capsule Gel 2.685.000 4.176.000 2.691.000 4.453.000 Overdosis Doseren is een kunst apart. Uit onderzoek blijkt dat velen het niet zo nauw nemen met de hoeveelheid. En niet zo nauw betekent algauw te veel. Uit de losse pols doseren of voor de zekerheid een schepje of scheutje extra in het laatje doen, is zonde van het geld. Het wasgoed wordt er niet schoner door en de water zuivering zit er ook niet op te wachten. De vuistregel is eenvoudig: voeg niet meer wasmiddel toe dan volgens de gebruiksaanwijzing op het pak nodig is. Hoeveel dat is, hangt af van de hardheid van het leidingwater, dat wil zeggen de hoeveelheid calcium. Wasmiddelen bevatten waterontharders, om te voorkomen dat de ingrediënten zich gaan hechten aan kalkdeeltjes in het water en zo een onoplosbare koek vormen. In tabletten en capsules zit voldoende van dat middel om water van gemiddelde hardheid te ontkalken. Is het leidingwater zachter dan gemiddeld, dat wil zeggen 8 DH of minder, dan is het beter om zelf te doseren. De waterhardheid staat op de website van het waterbedrijf. Voor de test is water gebruikt van 8 DH: bij die hardheid en met het bijbehorende doseeradvies worden de wasmiddelen het zwaarst op de proef gesteld. Besparen Volgens de zeepmiddelenbranche (de NVZ) draaien we in Nederland gemiddeld drie keer in de week een wasje. Maar ook als de machine wat minder vaak aan staat, bijvoorbeeld twee keer per week, valt er wellicht te besparen. Gemiddeld gaat er per was rond de 70 gram/ml wasmiddel in de machine. Uitgaande van twee wasbeurten per week kost dat bij gebruik van het duurste wasmiddel per jaar 52. Met poeder van Una, Formil, en Albert Heijn is de was tweemaal per week gedaan voor nog geen 12,80 per jaar. Een besparing van bijna 40 per jaar. En Formil Ultra Plus Color poeder is bovendien Beste koop. << 19.938.000 18.964.000 952.000 2014 1.007.000 2015 afbreekbaarheid en giftige stoffen. 0 5 10 15 20 miljoen Aantal verpakkingen. Bron: IRi 16 consumentengids januari 2016
1,23 voor 10 wasbeurten (bij Lidl, Aldi en AH) oplopend tot 5 (Ecover) Er blijven nauwelijks zichtbare wasmiddelresten achter in het wasgoed; alleen Ecover scoort hierop niet goed met een 5,5 8,2 voor kleuroverdracht: Persil Duo- Caps springt er bovenuit zie voor onze wasmachinetests: consumentenbond. nl/wasmachines Test bontwasmiddelen Merk & type Richtprijs Testoordeel Prijs per 10 WAsbeurten Inhoud verpakking Aantal wassen per verpakking Vlekken verwijderen Weging voor Testoordeel 65% 10% 10% 10% 5% 1 Ariel Compact Poeder kleur & stijl 6,20 8,2 4,13 1125 g 15 poeder 8,4 9,7 8,4 4,6 8,4 2 Una (Aldi) Color wasmiddel 2,90 8,1 1,45 1500 ml 20 vloeibaar 8,0 9,4 8,4 6,4 10 3 Formil (Lidl) Ultra Plus Color 3,70 7,8 1,23 2025 g 30 poeder 8,0 9,3 8,2 4,6 8,6 4 Perfekt Kleur wasmiddel 2,40 7,8 1,33 1314 ml 18 vloeibaar 7,6 9,5 8,4 5,5 10 5 Una (Aldi) Color wasmiddel 3,70 7,7 1,23 2025 g 30 poeder 7,7 9,6 8,2 4,6 8,4 6 Formil (Lidl) Color 2,90 7,7 1,45 1500 ml 20 vloeibaar 7,4 9,1 8,4 6,4 10 7 Persil Duo-Caps Color - Brightness+ 6,40 7,6 4,27 375 g 15 capsules 7,0 8,9 8,4 8,2 10 8 Albert Heijn AH kleur wasmiddel 2,90 7,5 1,45 1400 ml 20 vloeibaar 7,3 9,0 8,4 5,5 10 9 Ariel 3in1 Pods Color & Style 6,50 7,5 4,06 478 g 16 capsules 7,2 9,1 8,4 6,4 10 10 Omo Color 5,60 7,2 2,80 1500 ml 20 vloeibaar 6,6 8,8 8,5 6,4 10 11 Perfekt Kleur wasmiddel 2,30 7,1 1,28 1215 g 18 poeder 6,8 8,8 8,3 5,5 8,2 12 Persil Megaperls Color 5,70 7,1 3,56 960 g 16 poeder/perls 6,9 8,6 7,7 4,6 10 13 Witte Reus Color Reus 4,60 7,0 2,88 880 g 16 poeder 6,9 8,8 8,1 4,6 8,2 14 Albert Heijn AH waspoeder kleur 3,70 6,9 1,23 2025 g 30 poeder 6,7 8,5 8,2 4,6 8,8 15 Robijn Klein & Krachtig Color 5,70 6,9 2,71 735 ml 21 vloeibaar 6,5 8,3 8,3 4,6 10 16 Persil Color Gel 5,60 6,9 3,50 1056 ml 16 vloeibaar 6,7 8,4 8,5 4,0 10 17 Neutral Kleur wasmiddel poeder 5,70 6,7 3,17 1188 g 18 poeder 6,5 8,4 8,1 3,4 10 18 Ariel Vloeibaar Color & Style 6,50 6,7 3,61 1170 ml 18 vloeibaar 6,4 8,8 8,3 4,0 10 19 Robijn Krachtig schoon Color 5,60 6,6 3,50 1120 g 16 poeder 6,4 8,6 8,1 3,4 9,5 20 Dash Vloeibaar Regular 4,00 6,3 2,22 1170 ml 18 vloeibaar 5,8 7,9 8,4 4,0 10 21 Ecover Waspoeder Color 8,00 6,3 5,00 1200 g 16 poeder 6,8 4,6 7,8 3,4 5,5 Vorm Vergrauwing tegengaan Kleurbehoud Kleuroverdracht Zichtbare WAsmiddelresten Beste uit de test Beste koop 7,5 en hoger 5,4 en lager Prijzen van november Op de verpakking van de geteste Formil Color vloeibaar (6) staat als doseeradvies 55 ml voor normaal bevuild wasgoed en een lage waterhardheid. De fabrikant geeft aan dat dit 75 ml moet zijn, dit juiste advies staat wel op de flacons die nu verkocht worden. Het etiket van Dash vloeibaar Regular (20) vermeldt in grote letters stralend wit. Desgevraagd verzekerde de fabrikant ons dat dit een universeel wasmiddel is, dus voor bonte én witte was. Inmiddels staan in de winkel andere verpakkingen: Dash en Dash Color. Deze zijn niet getest. consumentenbond.nl consumentengids januari 2016 17