Zintuigen voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs Mensen weten wat er om hen heen gebeurt, doordat ze kunnen zien, horen, proeven, ruiken en voelen. Dat doen ze met behulp van zintuigen. Jij weet dat je ruikt met je neus, dat je twee oren hebt om mee te horen en een tong om mee te proeven. Onze zintuigen zijn allemaal ongeveer even goed ontwikkeld. Bij dieren is dat vaak anders. Het ene zintuig is dan veel beter ontwikkeld dan een ander. Dieren die bijvoorbeeld niet zo goed kunnen zien, hebben vaak een uitstekende neus! In deze Doe Mee wordt de nadruk gelegd op de verschillen in het zien, horen, ruiken en voelen van dieren. Voor de vragen staan plaatjes, die aangeven over welk zintuig de vraag gaat. Zicht Reuk Gehoor Gevoel DMZVOO-B&E-2012
A. Tijgers leven in het wild in een eigen gebied, een territorium. Ze willen dan ook, buiten de paartijd, niet dat er andere tijgers in hun gebied komen. 1. Hoe zorgt een tijger ervoor dat andere tijgers weten dat ze in zijn territorium komen?.. 2. Hoe weet een tijger dat een gebied al bezet is door een andere tijger? Dat kan hij... 3. Zie je dat de ogen van de tijger voorin de kop staan? Wat kan een tijger daardoor goed?... 4. Tijgers hebben net als andere katachtigen een speciale laag in hun ogen ie het invallende licht reflecteert. Door die weerkaatsing worden de licht zintuigen in het oog nog een keer geprikkeld en kan de tijger beter zien. Dat die laag er zit kun je zien aan de oplichtende ogen van katten in het donker. Hoe heet die laag? Dat is de.-laag. B. Loop door het aquarium Vissen hebben heel bijzondere zintuigen, de zijlijnorganen. Die bevinden zich aan allebei de zijkanten van de vis. Met deze zijlijnen kunnen vissen voelen. Met behulp van hun zijlijnorganen voelen vissen op afstand of er iets aankomt of in de weg ligt. Op deze manier botsen ze nergens tegen aan. Aan het begin van het aquarium zitten karpers, als je goed kijkt kun je bij sommige dieren de zijlijnorganen zien zitten. 1 1. Bij welk nummer in dit plaatje zit volgens jou het zijlijnorgaan? 2 Bij nummer... 3
In het aquarium leven diverse soorten meervallen zoals de pantser en harnas - meerval. Ze vallen op door hun baarddraden. 2. Teken in onderstaand plaatje de baardharen van deze vissen. 3. Meervallen doen met hun baardharen hetzelfde als wij met onze vingers en neus, namelijk... en... C. Bij de grote vijver bij Ouwehands Jungle Restaurant leven pelikanen. In de huid van de vogels zitten zintuigen die warmte- en koudezintuigen genoemd worden. Ze nemen de temperatuur van de lucht waar. 1. Wat doen vogels als het koud is? 0 dan drukken ze hun veren dicht tegen hun lichaam. 0 dan zetten ze hun veren zoveel mogelijk uit. 2. En wat kunnen vogels doen als het erg warm is en ze oververhit dreigen te raken?. D. Loop door Het Berenbos. Beren hebben hun ogen voorin hun kop staan. Kijk maar! 1. Beren kunnen dus, net als tijgers, heel goed 0 afstanden schatten 0 zien wat er opzij van hen gebeurt 0 achterom kijken 2. Bruine beren vinden hun voedsel vooral door gebruik van ogen en neus. Er wonen ook blinde beren in Het Berenbos! Die missen dus hun gezichtsvermogen. Toch vinden ze hun voedsel. Hoe dan? Blinde beren zoeken hun voedsel...
E.. Volg de wandelroute dan kom je vanzelf bij een andere berensoort, de ijsbeer. Een ijsbeer is goed gecamoufleerd. Toch is er een zintuig dat juist erg opvalt bij zijn witte vacht. Als de ijsbeer op zeehondenjacht gaat, zien die hem al van verre aankomen! Om dit te voorkomen verstopt de ijsbeer dit zintuig achter zijn poten. 1. Welk zintuig valt erg op bij de ijsbeer?...... 2. Een ijsbeer kan erg goed ruiken! Op welke afstand kan hij zijn prooi al waarnemen? Hij ruikt zijn prooi op. afstand. F. In het bassin voor RavotAapia vind je zeehonden. Zeehonden leven voornamelijk van vis. Hiervoor moeten ze onder water jagen. Het water waar de zeehonden in leven is vaak erg troebel. 1.Zeehonden hebben dan ook grote/ kleine ogen, waardoor zij zelfs in troebel water de vis kunnen zien zwemmen. 2. Het tastorgaan van zeehonden is ook goed ontwikkeld. Waar zit hun tastorgaan? Dat bevindt zich... 3. Kijk eens goed naar de kop van een zeehond en dan vooral naar zijn oren. Wat valt je op?
G. Kamelen eten in het wild vooral droge gewassen en stekelige woestijnplanten. Als jij een stekel in je mond krijgt, doet dat heel erg pijn. 1. Een kameel heeft daar geen last van, want de tong en bek zijn bedekt met een.. 2. Kamelen krijgen ook geen last van hun poten door het hete woestijnzand. Hoe komt dat? Dat komt doordat.. H. Naast de kamelen leven de berberapen. 1. Je ziet de apen elkaar vaak vlooien. Wat houdt dit in? 0 de vacht reinigen van ongedierte 0 de huid reinigen van zweetresten 2. De berberaap is een omnivoor. Wat eet de berberaap dan?. 3. De berberaap is de laatste apensoort die in Europa nog in de vrije natuur voorkomt. In welk land?... Loop door Het Tijgerhuis en de Tijgertunnel naar het mensapenhuis.
I. Apen hebben dezelfde zintuigen als mensen en kunnen ook net zo goed zien, horen en ruiken als wij. Zet achter de volgende beweringen of deze goed of fout zijn. Een orang oetan: 1. kan goed diepte zien omdat zijn ogen voor in zijn kop staan. goed/ fout 2. heeft hele grote ogen goed/ fout 3. mannetje ziet er precies hetzelfde uit als een vrouwtje. goed/ fout 4. heeft vijf vingers aan elke hand en vijf tenen aan elke voet. goed/ fout 5. heeft hele grote oren goed/ fout Dit was alweer de laatste vraag. Tot ziens