Brandveilig ontwerpen in de praktijk Deel 1 ontwerpen van vluchtwegen Emiel van Wassenaar - 14 juni 2012 6/15/2012
Emiel van Wassenaar BOUW RUIMTE MILIEU
Inhoud deel 1 1. Het menselijk gedrag zelfredzaamheid bij brand 2. Veilig vluchten volgens Bouwbesluit 2012 3. Theorie versus praktijk 4. Tips voor een brandveilig ontwerp t.a.v. vluchtwegen
Zelfredzaamheid bij brand Vluchten bij brand Gedrag van mensen in de praktijk 150 internationale publicaties Menselijk gedrag veelal anders dan regelgeving veronderstelt Ontwikkeling van brand is veranderd
Zelfredzaamheid bij brand 1. Mensen kennen de gevaren van brand? Snelheid van brandontwikkeling Gevaar van rook en giftige gassen Wachten met vluchten Vasthouden aan rolpatronen Fatale omgevingscondities: Temperatuur > 120 o C Hittestraling > 2,5 kw/ m 2 Zuurstofgehalte < 12% Film: Nachtclub The Station : binnen 90 sec. fatale condities Simulatiefilm
Zelfredzaamheid bij brand 2. Mensen vluchten zodra ze een brandalarm horen? Uitgangspunt regelgeving Lange reactietijd in praktijk Loos alarm? Geen rook of vlammen, geen noodzaak tot vluchten Groepsgedrag Gesproken instructie / alarmsignaal
Zelfredzaamheid bij brand 3. Mensen volgen de groene vluchtaanduidingen? Veronderstelling beleidsmakers In praktijk groene bordjes vaak niet opgemerkt Locatie vaak niet logisch Niet zichtbaar door rook Invloed van andere bordjes/ uitingen
Zelfredzaamheid bij brand 4. Mensen vluchten via dichtstbijzijnde nooduitgang? Gebruik dichtstbijzijnde nooduitgang niet vanzelfsprekend Vluchten via ingang van binnenkomst Negatieve invloed van noodontgrendeling en alarm Veilige vluchtroutes vaak niet de normale route Veilige vluchtroutes vaak niet uitnodigend
Zelfredzaamheid bij brand 5. Liften en roltrappen niet geschikt voor vluchten? Uitgangspunt regelgeving Steeds meer mensen met beperkingen Bij hoge gebouwen inzet liften gewenst Aanslag WTC ontruiming met lift heeft veel mensen gered
Zelfredzaamheid bij brand 6. Invloed van bedrijfshulpverleners Invloed wordt onderschat Nadruk op technische maatregelen Instructies Richting geven (welke vluchtroute)
Vluchten volgens Bb 2012 Vluchten Begint op een voor personen bestemde vloer en leidt naar veilige plaats Uitgangspunt: 30 seconden door de rook te vluchten met een snelheid van 1 meter per seconde De ene vluchtroute heeft een basisniveau aan bescherming. Meer bescherming nodig indien meer personen gebruik maken van de vluchtroute, bij specifieke gebruiksfuncties, en bij hogere trappenhuizen 1 vluchtroute (met een bepaald beschermingsniveau) volstaat (ommekeer oude principe) Het hogere beschermingsniveau is niet nodig als er een 2 e vluchtroute is.
Vluchtroutes Vluchtroute: route die begint in een bij personen bestemde ruimte, uitsluitend voert over vloeren, trappen of hellingbanen en eindigt op een veilige plaats zonder dat gebruik hoeft te worden gemaakt van een lift. Beschermde route: deel van de vluchtroute dat buiten het subbcligt waar de vluchtroute begint (alleen bij bestaande bouw) Beschermde vluchtroute: beschermde route waarvoor aanvullende eisen gelden (alleen bij nieuwbouw, uitsluitend door verkeersruimten) Extra beschermde vluchtroute: beschermde vluchtroute waarvoor aanvullende eisen gelden (niet in een brandcompartiment) Veiligheidsvluchtroute: extra beschermde vluchtroute alleen bereikbaar via een niet besloten ruimte
Beschermde vluchtroute Begint bij de uitgang van een subbcen geldt voor: woonfuncties (geen woonwagen) slaapfuncties U-bouw U-bouwmet bezetting 37 personen subbc BC Maximale loopafstand beschermde vluchtroute tot volgende uitgang: 22,5 m 30 m Buiten beschouwing blijft: gedeelte dat door een trappenhuis voert of gedeelte dat door een niet besloten ruimte voert Uitgangspunt: 1 vluchtroute vanuit subbc
Extra beschermde vluchtroute Woonfunctie en slaapfuncties EBV begint bij uitgang BC Niet-slaapfuncties EBV begint bij uitgang subbcbij gebruik door 38 t/m 150 personen Trappenhuis met een hoogteverschil > 8 m of van logiesfunctie is EBV subbc BC Woonfuncties EBV voert niet langs beweegbaar constructie-onderdeel van een andere woonfunctie tenzij toegangen van de woonfuncties tegenover elkaar liggen EBV voert niet over een trap, tenzij portiekflat (onder voorwaarden) U-bouw Maximale loopafstand extra beschermde vluchtroute tot 2 e vluchtroute, veiligheidsvluchtroute of aansluitend terrein: 5 m 30 m Buiten beschouwing blijft: gedeelte door een niet besloten ruimte Uitgangspunt: 1 vluchtroute vanuit subbc/bc
Veiligheidsvluchtroute Slaap- en niet-slaapfuncties(u-bouw) Begint bij de uitgang van een subbcbij gebruik > 150 personen subbc BC Logiesfunctie Trappenhuis met hoogteverschil > 12,5 m Uitgangspunt: 1 vluchtroute vanuit subbc
Tweede vluchtroute Vanaf het punt dat sprake is van 2 vluchtroutes en deze vluchtroutes door verschillende ruimten voeren, zijn de voorschriften van art. 2.103 (beschermde vluchtroute), art. 2.104 lid 1 t/m 7 (extra beschermde vluchtroute) en art. 2.105 (veiligheidsvluchtroute) niet van toepassing. subbc BC1 BC3 BC2 Buiten het BC waarin de 2 e vluchtroute start, voeren de 2 vluchtroutes niet door hetzelfde BC. BC1 BC2 BC3 BC2 BC1 BC3 BC4 Niet toegestaan
Tweede vluchtroute Vanaf de uitgang van het subbckunnen de 2 vluchtroutes door dezelfde ruimte voeren, indien die ruimte aan de uitgang van het subbcgrenst de vluchtroutes beschermde vluchtroutes (vanuit subbc) of extra beschermde vluchtroutes (vanuit BC) zijn de loopafstand in die besloten ruimte 30 m is, gemeten over beide vluchtroutes de vluchtroutes in verschillende richtingen voeren subbc BV BC2 BC1 BC3 veiligheidsvluchtroute Twee vluchtroutes kunnen door dezelfde ruimte voeren indien de vluchtroute een veiligheidsvluchtroute is. Bij woonfuncties voert deze veiligheidsvluchtroute uitsluitend via trappenhuis. BC1 L EBV BC2 BC3
Renovatie en herbestemmen Voldoen aan rechtens verkregen niveau Minimaal niveau bestaande bouw Eigen verantwoordelijkheid hoger niveau na te streven Niveau bestaande bouw niet altijd veilig! Zorgfunctie Vluchtroute Min breedte Min hoogte Vluchten langs glas Nieuwbouw 30 m 0,85 m 2,3 m EI-criterium < 2 kw/ m2 Bestaande bouw 75 m 0,5 m 1,7 m EW-criterium 15 kw/ m2
Opvang- en doorstroomcapaciteit Eis aan doorstroomcapaciteit in BB2012 opgenomen Doorstroomcapaciteit is tenminste gelijk aan het aantal personen dat op dit deel van vluchtroute is aangewezen Aanwezige doorstroomcapaciteit per type vluchtroute vastgelegd in BB2012 MR geeft voor vluchtroute buiten subbc Afwijkende bepalingsmethode voor doorstroomcapaciteit Bepalingsmethode voor opvangcapaciteit Incl. eisen aan ontruimingstijd (van gebouw, van subbc).
Doorstroomcapaciteit
Theorie versus praktijk Theorie: Brand wordt snel ontdekt Aanwezigen vluchten direct bij rook en/ of brandalarm Vluchten via dichtstbijzijnde (nood)uitgang Vluchtroute aanduiding leidt naar een veilige plek Praktijk: Waarnemen van rook niet direct noodsignaal Snelheid van brand- en rookontwikkeling wordt onderschat Met vluchten wordt in veel gevallen pas na geruime tijd gestart Vluchten veelal via de bekende route Vluchtroute aanduiding niet altijd opgemerkt en bij vluchten door rook, vaak niet zichtbaar
Theorie versus praktijk Theorie: Standaard gebruiksfuncties Toegang tot en inrichting van vluchtroute geen invloed op vluchtgedrag Geen invloed BHV-organisatie op ontruimingstijd Niveau bestaande bouw mag Praktijk: Verminderde mobiliteit aanwezigen Negatieve invloed van noodontgrendeling/ alarm en afwijkende inrichting vluchtroute BHV-organisatie kan ontruimingstijd significant verkorten Niveau bestaande bouw kan leiden tot onveilige situaties
Waar heeft u als ontwerper invloed op? Snelheid van brand- en rookontwikkeling wordt onderschat Vluchten veelal via de bekende route Vluchtroute aanduiding niet altijd opgemerkt en bij vluchten door rook, vaak niet zichtbaar Verminderde mobiliteit aanwezigen Negatieve invloed van noodontgrendeling/ alarm en afwijkende inrichting vluchtroute Afmetingen van vluchtroutes Toepassing van glas in vluchtroutes
Tips Let bij keuze van materialen op brand-en rookgedrag. Ook bij inrichtingselementen! deel 2 Toegangsroute is een vluchtroute, ook bij een atrium Meerdere toegangsroutes i.p.v één Vluchtroutes uitnodigend, geen nooduitgangen met voorziening tegen oneigenlijk gebruik Veilige afmetingen vluchtroute, ook bij renovatie en herbestemming Voorkom vluchten langs glas (invloed warmtestraling) of EI glas deel 2
Tips Vluchtroute duidelijk zichtbaar (afwijkend?) Vluchtroute aanduiding: lager, knipperend Deuren in vluchtroute afwijkend Ontruimingsalarm met gesproken woord Bijvoorbeeld Nodazzlenoodverlichting en vluchtroute aanduiding winnaar SBR Innovatieprijs brandveiligheid 2012 Film: nodazzle.com
Tips Maak brandveiligheidsanalyse uitgaande van: Mensenkenmerken Brandkenmerken Gebouwkenmerken Stem brandveiligheidsvoorzieningen af op resultaat van deze analyse FSE (fire safety engineering)
Vragen? Emiel van Wassenaar LBP SIGHT e.vanwassenaar@lbpsight.nl Tel.: 030 231 1377