Nader asbestonderzoek

Vergelijkbare documenten
Nader bodem- en asbestonderzoek

Verkennend bodemonderzoek asbest Wissinkbrink & Veldmaat te Haaksbergen

Verkennend bodemonderzoek plangebied t Spieghel, Grontmij, maart 2004

Uitbreiding begraafplaats Hogeweg te Wamel

Nader asbestonderzoek in bodem Hoogriebroekseweg 7

BODEMINSPECTIE OP ASBEST aan de Harskamperweg 84 te Harskamp

Rapportage bodemonderzoek Molenwal 1 te Oudewater. Soort onderzoek: Bodemonderzoek asbest. Opdrachtgever : HeijWaal V.O.F.

NADER ASBEST IN GROND-/PUINONDERZOEK. Middelaarseweg 2 Hoevelaken Kenmerk: J. Opdrachtgever: Gemeente Nijkerk. Datum rapport: Status:

Nader asbestonderzoek in bodem Wolbertsdijk 13 te Wapenveld

Rapport Afperkend asbestonderzoek Kerkstraat 57/59 te Riel. Projectnr mei 2011, revisie 00

Plangebied IJsseldelta-Zuid

INDICATIEVE DEPOTKEURING EN (NADER) ASBESTONDERZOEK TERREIN NUISVEEN 2 TE BORGER

Hierbij doen wij u de resultaten toekomen van het nader bodemonderzoek op het sportpark De Koepel te Vught.

: NEN 5740 ONV (onverdacht), NEN 5707 VED-H (Verdachte locatie met diffuse bodembelasting heterogeen verdeeld)

ASBEST-BODEMONDERZOEK SLINGELANDSEWEG 17 GIESSENBURG

INDICATIEF BODEMONDERZOEK N857 NUISVEEN TE BORGER

Aanvullend onderzoek demping Zahnstraat 19 te Angeren

Nader asbestonderzoek in bodem aan de Vellegendijk 2a te Aalten

Brede School Lupinenstraat te Didam

Opdrachtnummer:

Asbest onderzoek Rozendaal

Verkennend bodemonderzoek

Verkennend bodemonderzoek

Nader bodemonderzoek. Amazonedreef 110 te Utrecht

Het doel van het aanvullend onderzoek is het verkrijgen van aanvullende informatie over de verontreiniging.

VERKENNEND ASBESTONDERZOEK VERDACHTE LOCATIES REGIO IJMOND GEMEENTE HEEMSTEDE

Verkennend bodemonderzoek

MILIEUKUNDIG BODEMONDERZOEK LANGS DE PROVINCIALE WEG N618 BOXTEL - SCHIJNDEL 12 APRIL 2017

Verkennend bodemonderzoek Jonasweg 6a/6 te Vaassen

Nedcool Beheer T.a.v. de heer G. Piels Provinciale weg JH Velddriel. Doetinchem, 7 oktober 2016

Verkennend bodemonderzoek N298 te Hunnecum

Bureau Schmidt T.a.v. de heer R. Schmidt Westersingel CK LEEUWARDEN

Nader bodemonderzoek naar asbest, Julianastraat 12 t/m 16 te Kerkdriel

Nader bodemonderzoek asbest

Vooronderzoek bodem. Uitbreiding Camping Somerse Vennen. Definitief. Grontmij Nederland B.V. Eindhoven, 29 juni GM , revisie c2


Historisch onderzoek Harderwijkerweg 134a te Ermelo

Bouwbedrijf Swart T.a.v. de heer T. Offringa Grote Hornstweg 19 D 9261 VW EASTERMAR

AANVULLEND / NADER BODEM- EN ASBEST IN GRONDONDERZOEK. Park De Waterbron Bergweg / Javalaan Zeist kenmerk PJ Milieu BV: A

Prins. Milieu Consultancy. Plan van aanpak voor het deels ontgraven van een puinpad. op een bosperceel aan de Veenburgerweg te Zwartebroek

Actualiserend historisch onderzoek Park Triangel Waddinxveen

Verkennend bodemonderzoek. terrein serviceflat Heerenhage te Heerenveen

Verkennend bodemonderzoek Weideveld te Bodegraven

25 juni 2009 B

Nader asbestonderzoek in de bodem ter inkadering van een verontreiniging PROJECT AQU_ASB Opdrachtgever: Harpet Services

ACTUALISEREND VOORONDERZOEK LEKDIJK 25 TE AMEIDE GEMEENTE ZEDERIK

Nader bodemonderzoek asbest

Tekeningen O-1 Overzichtstekening met globale ligging onderzoekslocatie S-1 Situatietekening met locaties proefgaten en proefsleuven

Opdrachtnummer: Ave1

NADER ASBEST IN GRONDONDERZOEK. Schoolstraat 42 Nijkerkerveen Kenmerk: J. Opdrachtgever: De Bunte Vastgoed Oost BV te Ede

NADER ONDERZOEK ASBEST IN GROND CONFORM NEN 5707 EN ASBEST IN PUIN CONFORM NEN 5897

VERKENNEND BODEMONDERZOEK BOUWPLAN AELSERHOF TE ELSLOO

5, verklaring onafhankelijkheid uitvoering veldwerk, fotobijlage, profielen en legenda, analysecertificaten en tekening

Nader bodemonderzoek asbest (fase 2)

Tabellen 1. Analyseresultaten plaatmateriaal 2. Totale gewogen gehalten aan asbest in de bodem

Verkennend bodem- en asbestonderzoek

Opdrachtnummer: A

datum 22 oktober 2015 uw kenmerk ons kenmerk onderwerp Briefrapport historisch vooronderzoek Laan van Romen 25 te Berkel en Rodenrijs

Opdrachtnummer: Ave1

Verkennend bodemonderzoek Beulakerweg 54 Giethoorn

Roermond : 24 september 2014 Ons kenmerk : AM Betreft : Analyseresultaten onderzoek asbest in bodem Kerkstraat 42 te Kerkdriel

Nader asbestonderzoek Dubbestraat 1 Nuenen

Toetsing waterhuishouding

: M. Scheffers en mevr. G.P.M. Scheffers - de Jong Oliviersweg achter 9A 5061 PL Oisterwijk

A-PDF Merger DEMO : Purchase from to remove the watermark

Hierbij ontvangt u de resultaten van het asbestonderzoek ter plaatse van de speeltuin aan de Lunet te Deventer.

NADER ONDERZOEK NAAR ASBEST IN BODEM L.J. COSTERSTRAAT 1 TE VENLO GEMEENTE VENLO

De volgende bodemonderzoeken zijn in deze bijlage opgenomen: - Verkennend bodemonderzoek Brinkenweg 87 (kenmerk , d.d.

Bijlage 1 Verkennend en aanvullend bodemonderzoek asbest in bodem

Historisch bodemonderzoek conform NEN 5725

waterschap roer en overmaas

Vervolg onderzoek locatie Bredeweg 69 te Randwijk; aanvulling verkennend bodemonderzoek.

Verkennend bodemonderzoek

RAPPORT NADER BODEM- ONDERZOEK ASBEST EN LOOD

Nader onderzoek Hildenberg 1 te Appelscha

Nader bodemonderzoek, nader onderzoek asbest en asbest onderzoek in waterbodem

Nieuwstraat 10 te Dreumel

GEDEPUTEERDE STATEN VAN ZEELAND

Bijlage 3 Verkennend grondonderzoek asbest

A. VISUELE INSPECTIE MAAIVELD B. VERKENNEND ONDERZOEK ASBEST IN GROND C. NADER ONDERZOEK ASBEST IN GROND D. PARTIJKEURING ASBEST IN GROND

RAPPORT VERKENNEND BODEMONDERZOEK EN NADER ASBESTONDERZOEK conform NEN 5740 en NEN 5707 Oude Borculoseweg 11 - Diepenheim

BJU.nu Twentepoort Oost 16A 7609 RG ALMELO. Plan van aanpak asbestverwijdering Orvelterstraat 3 te Westerbork.

1 INLEIDING 2 2 LOCATIEGEGEVENS 3 3 OPZET ONDERZOEK 5 4 UITVOERING ONDERZOEK 6 5 TOETSING EN INTERPRETATIE 9 6 CONCLUSIE 10

Opdrachtnummer: Datum rapport: 15 april 2013

Doel Doel van het onderzoek is bepalen of er daadwerkelijk sprake is van asbesthoudende materialen in het opgedroogde slib.

omgevingsdienst HAAGLANDEN

2. DOELSTELLING PROTOCOL GRONDVERZET

6 VERANTWOORDING. Rapport nader bodemonderzoek asbest en lood 10 oktober 2011 Projectnummer pagina 15 van 16

NADER ASBEST IN GRONDONDERZOEK Oude Telgterweg 243 en 245 Ermelo kenmerk PJ Milieu BV: J

de heer S.P. Schimmel Postbus HB Tiel Geachte heer Schimmel,

PLAN VAN AANPAK VERONTREINIGING MET MINERALE OLIE EN ZINK OP HET PERCEEL HOGEWEG / PAGENLAAN TE LIMMEN

Rapport. Nader bodemonderzoek Vennenrode te Goirle. Auteur(s) Opdrachtgever. ing. J.C.M. Lexmond. Woonstichting Leyakkers Postbus AB Rijen

BIJLAGE 1 REGIONALE LIGGING ONDERZOEKSLOCATIE + KADASTRALE GEGEVENS

AANVULLEND BODEMONDERZOEK. Verlengde Utrechtseweg 83 en 85 te Utrecht

ONTWERPBESLUIT VASTSTELLING ERNST EN SPOEDEISENDHEID VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND

HOPMAN en PETERS HOLDING B.V. 13-P-101 / Verkennend asbestonderzoek (NEN 5897 en NEN 5707) Noordeinde 41 te Oostzaan 17 mei

Verstoringsonderzoek archeologie

RAPPORT VERKENNEND BODEMONDERZOEK EN NADER ASBESTONDERZOEK conform NEN 5740 en NEN 5707 Oude Postweg 24 - Deurningen

Zundert. 1 Inleiding 4

Asbestbodemonderzoek conform NEN 5707 voor de locaties toekomstige hoeveschuur en parkeerplaats/boomgaard op het adres Slakweg 5 te Maastricht.

Transcriptie:

Nader asbestonderzoek Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen Asbestonderzoek Witpaard Partners B.V. december 2008 Definitief

Nader asbestonderzoek Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen Milieukundig onderzoek dossier : C1575-01-001 registratienummer : ON-D20082474 versie : 1 Witpaard Partners B.V. december 2008 Definitief DHV B.V. Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DHV B.V., noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem van DHV B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.

INHOUD BLAD 1 INLEIDING 3 2 BESCHIKBARE GEGEVENS 4 2.1 Situatie 4 2.2 Historische en reeds bekende gegevens 4 2.3 Onderzoeksopzet en -hypothese 5 3 VERRICHTE WERKZAAMHEDEN 6 3.1 Uitgevoerde veldwerkzaamheden 6 3.2 Laboratoriumonderzoek 6 4 ONDERZOEKSRESULTATEN 8 4.1 Bodemopbouw en zintuiglijke waarnemingen 8 4.2 Analyseresultaten 8 4.3 Resumé 10 5 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN 11 6 COLOFON 13 BIJLAGEN 1 Regionale tekening 2 Situatietekening met sleuven en gaten 3 Boorprofielen en veldwerkgegevens 4 Analysecertificaten 5 Berekeningen asbestgehalten conform gewogen norm en toetsingsresultaten 6 Foto s onderzoekslocatie Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen 15 december 2008, versie 1 ON-D20082474-2 -

1 INLEIDING In opdracht van Witpaard Partners B.V., namens de gemeenten Wierden en Rijssen-Holten, is door DHV B.V. te Deventer in de periode oktober-november 2008 een nader asbestonderzoek uitgevoerd dat gebaseerd is op de NEN 5897. Het asbestonderzoek is uitgevoerd ter plaatse van een landbouwweggetje op het toekomstige bedrijventerrein Enter-Rijssen. Aanleiding voor het onderzoek is het sterk verhoogde asbestgehalte dat tijdens een eerder bodemonderzoek in het verleden ter plaatse van het, gedeeltelijk met puin verharde, landbouwweggetje is aangetoond. Doel van het onderzoek is vast te stellen wat de omvang en de ernst van de asbestverontreiniging is. De regionale ligging is weergegeven in bijlage 1. In voorliggend rapport zijn de verrichte werkzaamheden, de zintuiglijke waarnemingen, de resultaten en de conclusies beschreven. De beschikbare gegevens worden omschreven in hoofdstuk 2. Hoofdstuk 3 behandelt de uitvoering van het onderzoek, de resultaten wordt in hoofdstuk 4 beschreven. In hoofdstuk 5 worden conclusies en aanbevelingen gegeven. Onderzoeksstrategie en kwaliteit Het asbest onderzoek is uitgevoerd gebaseerd op de richtlijnen uit de NEN 5897 (monsterneming en analyse van asbest in onbewerkt bouw- en sloopafval en recyclinggranulaat, NNI, 2005) en de richtlijnen uit de NEN 5707 (Bodem - Inspectie, monsterneming en analyse van asbest in bodem, NNI, 2003) waarbij het onderzoek is gericht op het vaststellen van de omvang van de verontreiniging (respectievelijk 8.3 en 8.2) DHV B.V. is lid van de VKB (Vereniging Kwaliteitsborging Bodemonderzoek). De analyses zijn conform de Kwalibo-regeling uitgevoerd door het, door VROM, erkende laboratorium van ACMAA B.V. te Almelo. DHV treedt op als onafhankelijk adviesbureau ten opzichte van de opdrachtgever en heeft geen belangen, in welke zin dan ook, ten aanzien van het onderzochte terrein. Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen 15 december 2008, versie 1 ON-D20082474-3 -

2 BESCHIKBARE GEGEVENS 2.1 Situatie De onderzoekslocatie betreft een gedeelte van een landbouwweggetje dat is gesitueerd op het toekomstig bedrijventerrein Enter-Rijssen. Het bedrijventerrein wordt gerealiseerd aan de westzijde van Enter. Het landbouwweggetje bevindt zich ten westen van de watergang Elsgraven en heeft een totale lengte van circa 150 meter en een breedte van circa 3 meter. Ten noordoosten van het landbouwweggetje bevindt zich een oude (kap)schuur met een asbestgolfplaten dak. De regionale ligging van het landbouwweggetje is weergegeven in bijlage 1. De plaatselijke situatie is weergegeven in bijlage 2. In bijlage 6 zijn enkele foto s van de onderzoekslocatie opgenomen. 2.2 Historische en reeds bekende gegevens Tijdens het bodemonderzoek 1 dat begin 2008 door DHV is uitgevoerd is ter plaatse van het toekomstig bedrijventerrein Enter-Rijssen is een landbouwweggetje aangetroffen dat vervolgens verkennend is onderzocht op de aanwezigheid van asbest. Tijdens dit onderzoek is plaatselijk een sterk verhoogd asbestgehalte aangetoond. Hieronder is de relevante informatie met betrekking tot het asbestonderzoek, de onderzoekslocatie en de gemeten asbestgehaltes weergegeven. N In nevenstaande figuur is de betreffende locatie van de puinweg weergegeven (bovenkant is oostelijk). Ter plaatse van asbestgat S09 zijn asbestverdachte materialen in het opgegraven materiaal aangetroffen. In het opgeboorde materiaal en aan het maaiveld ter plaatse van het overige onderzoeksgebied zijn visueel géén asbestverdachte materialen waargenomen. Het oostelijke gedeelte is verhard met puin, het westelijke gedeelte is onverhard. Het monster MMA02 (gaten S6 S9) bevatte een sterk verhoogd gehalte (140 mg/kg d.s.) aan asbest (gewogen norm). Op basis van deze resultaten is dit gedeelte van het puinweggetje geclassificeerd als asbestweg. In monster MMA01 (S1 S5 op het westelijk deel) is analytisch geen asbest aangetoond. Het aangetoonde sterk verhoogde asbestgehalte ter plaatse van het puinweggetje is aanleiding tot het uitvoeren van sanerende werkzaamheden. Conform het Besluit Asbestwegen is het verboden een asbestweg te bezitten. 1 Verkennend Bodemonderzoek Bedrijventerrein Rijssen Enter, B4996-01-001, kenmerk ON-D 20080186, februari 2008 Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen 15 december 2008, versie 1 ON-D20082474-4 -

Geconcludeerd is dat op basis van de resultaten uit het voorgaande onderzoek de asbestweg moet worden gesaneerd. Geadviseerd is om een nader onderzoek uit te voeren naar de omvang van de asbestverontreiniging. Door de eigenaar van het landbouwweggetje en de naastgelegen kapschuur is aangegeven dat, tijdens de realisering van de rijksweg A1, diverse herinrichtingswerkzaamheden in het landbouwgebied hebben plaatsgevonden om de bereikbaarheid van de landbouwpercelen te handhaven. Hierbij zou plaatselijk puin zijn toegepast. Ook is door de eigenaar aangegeven dat in het verleden golfplaten van de kapschuur zijn gewaaid. 2.3 Onderzoeksopzet en -hypothese De onderhavige onderzoekslocatie beperkt zich tot het gedeelte van het weggetje met de asbestgaten S05 t/m S09. Het asbest onderzoek is uitgevoerd gebaseerd op de richtlijnen uit de NEN 5897 (monsterneming en analyse van asbest in onbewerkt bouw- en sloopafval en recyclinggranulaat, NNI, 2005) en de richtlijnen uit de NEN 5707 (Bodem - Inspectie, monsterneming en analyse van asbest in bodem, NNI, 2003) waarbij het onderzoek is gericht op het vaststellen van de omvang van de verontreiniging (respectievelijk 8.3 en 8.2) In het kader van het vaststellen van omvang en ernst is de onderzoekslocatie (circa 75 meter lang en 3 meter breed) onderverdeeld in 5 deellocaties met een oppervlakte van circa 50 m 2. Het onderzoek is uitgevoerd door het machinaal graven van sleuven en gedeeltelijk door het handmatig graven van gaten. Verder zijn sleuven en gaten gegraven in de bermen en nabij de kapschuur om de omvang verder vast te stellen. Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen 15 december 2008, versie 1 ON-D20082474-5 -

3 VERRICHTE WERKZAAMHEDEN 3.1 Uitgevoerde veldwerkzaamheden De veldwerkzaamheden zijn uitgevoerd door de heer J. Hartman, werkzaam bij Kruse Milieu te Geesteren. De heer Hartman staat geregistreerd bij Sentenovem en Kruse Milieu te Geesteren is erkend door VROM voor de uitvoering van deze werkzaamheden. Voorafgaand aan de werkzaamheden is het te onderzoeken tracé van het landbouwweggetje opgedeeld in vijf deelgebieden van maximaal 50 m 2. Visuele inspectie maaiveld Het maaiveld van het landbouwweggetje en de bermen zijn visueel geïnspecteerd op de aanwezigheid van asbestverdachte materialen. Inspectie en monsterneming vrijkomende grond Per 50 m 2 is één korte sleuf met een afmeting van 2,0x0,3 (lxb) tot de ongeroerde ondergrond gegraven Voor de visuele en analytische afperking van de verontreiniging naast het landbouwweggetje zijn in de bermen eveneens vier korte sleuven gegraven. In verband met de visuele waarnemingen tijdens de veldwerkzaamheden zijn in de bermen van het landbouwweggetje en in en rondom de kapschuur zeven asbestgaten (0,3x0,3; lxb) tot de ongeroerde ondergrond gegraven. Twee asbestgaten zijn doorgeboord tot 1,0 à 1,5 m mv. naar aanleiding van een waargenomen olie-waterreactie in de grond. Per proefsleuf of asbestgat is de ontgraven puinverharding/grond geïnspecteerd op de aanwezigheid van asbestverdachte materialen. Het vrijgekomen materiaal is voorbehandeld over een zeef met een maaswijdte van 16 mm. Het materiaal op de zeef is gecontroleerd op de aanwezigheid van asbestverdachte materialen. Van het gezeefde materiaal zijn vervolgens monsters samengesteld. In afwijking van de NEN 5897 zijn monsters samengesteld van circa 10 kg gezeefd materiaal in plaats van 25 kg omdat bij aanvang van de werkzaamheden op de westzijde van de locatie geen puinverharding werd aangetroffen. Er wordt niet verwacht dat deze afwijking invloed heeft op de uitkomsten van dit onderzoek. De verdeling van de proefsleuven en asbestgaten zijn weergegeven op de situatietekening in bijlage 2. 3.2 Laboratoriumonderzoek Zowel de puin-/grondmonsters als de materiaalverzamelmonsters zijn geanalyseerd op de aanwezigheid van asbest. De analyses zijn conform de Kwalibo-regeling uitgevoerd door het, door VROM, erkende laboratorium van ACMAA B.V. te Almelo. In tabel 1 zijn van de geanalyseerde monsters de codes en de bijbehorende analyses weergegeven. Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen 15 december 2008, versie 1 ON-D20082474-6 -

Tabel 1: Laboratoriumonderzoek Monstersoort Monstercodering Herkomst monster Analyse Asbest Minerale olie Landbouwweggetje Puin SL101 BG Sleuf SL101 (0-0,5 m -mv.) X SL102 BG Sleuf SL102 (0-0,3 m -mv.) X Grond SL103 BG Sleuf SL103 (0-0,5 m -mv.) X SL104 BG Sleuf SL104 (0-0,5 m -mv.) X SL105 BG Sleuf SL105 (0-0,4 m -mv.) X Materiaal SL101 MVM Sleuf SL101 (0-0,5 m -mv.) X SL102 MVM Sleuf SL102 (0-0,3 m -mv.) X Bermen en rondom kapschuur Grond SL106 BG Sleuf SL106 (0-0,25 m -mv.) X SL107 BG Sleuf SL107 (0-0,2 m -mv.) X G110 BG Gat G110 (0-0,3 m -mv.) X G111 BG Gat G111 (0-0,5 m -mv.) X G113 BG Gat G113 (0-0,2 m -mv.) X G115 (50-100) Gat G115 (0,5-1,0 m -mv.) X Materiaal SL106 MVM Sleuf SL106 (0-0,25 m -mv.) X G110 MVM Gat G110 (0-0,3 m -mv.) X G113 MVM Gat G113 (0-0,2 m -mv.) X Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen 15 december 2008, versie 1 ON-D20082474-7 -

4 ONDERZOEKSRESULTATEN 4.1 Bodemopbouw en zintuiglijke waarnemingen Maaiveldinspectie Tijdens de maaiveldinspectie zijn ter plaatse van het puinweggetje en de bermen geen asbestverdachte materialen aan het maaiveld waargenomen. Wel zijn in en direct rondom de kapschuur asbestverdachte materialen aan het maaiveld waargenomen (zie de foto s in bijlage 6). Waarschijnlijk betreft dit materiaal afkomstig van de asbestgolfplaten op het dak van de kapschuur. Inspectie en monsterneming vrijkomende grond Uit de profielbeschrijvingen blijkt dat het landbouwweggetje slechts gedeeltelijk is verhard met puin. Waarschijnlijk is voor bereikbaarheid van de kapschuur een puininrit en een puinverharding in en rondom de schuur aangebracht. Het verdere gedeelte van het landbouwweggetje is onverhard en was voorafgaand aan het onderhavige onderzoek in gebruik geweest als maïsland. Ter plaatse van de sleuven SL101, SL102, SL106 en de gaten G110, G112, G113 en G115 zijn tijdens de werkzaamheden visueel wél asbestverdachte materialen aangetroffen. Tijdens de werkzaamheden zijn in de kapschuur ter plaatse van de gaten G115 en G116 zintuiglijk sterke olie-waterreacties en oliegeuren in de ondergrond waargenomen. De profielbeschrijvingen en veldwerkgegevens van het asbestonderzoek zijn opgenomen in bijlage 3. 4.2 Analyseresultaten In tabel 2 zijn de analyseresultaten van de geanalyseerde asbestmonsters weergegeven. In de Wet bodembescherming is een interventiewaarde voor asbest opgenomen van 100 mg/kg d.s. asbest (gewogen norm ofwel; de concentratie serpentijnasbest vermeerderd met 10 maal de concentratie aan amfiboolasbest). De aangetoonde asbestgehalten, conform de gewogen norm, staan weergegeven in tabel 3. De analyseresultaten van grondmonster G115 (0,5-1,0) zijn getoetst aan de achtergrond- en interventiewaarden zoals opgenomen in de Circulaire Bodemsanering 2006 (staatcourant 10 juli 2008, nr. 131) en het Besluit Bodemkwaliteit (staatcourant 20 december 2007, nr. 247). In tabel 4 staan de analyseresultaten weergegeven. De analysecertificaten zijn opgenomen in bijlage 4. De toetsing is weergegeven in bijlage 5. Bij de beschrijving van de verontreinigingssituatie wordt de volgende terminologie gehanteerd: - niet verhoogd: concentratie/gehalte lager dan of gelijk aan de achtergrond- of streefwaarde; - licht verhoogd: concentratie/gehalte hoger dan de achtergrondwaarde, maar lager dan of gelijk aan de tussenwaarde; - matig verhoogd: concentratie/gehalte hoger dan de tussenwaarde, maar lager dan of gelijk aan de interventiewaarde; - sterk verhoogd: concentratie/gehalte hoger dan de interventiewaarde. Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen 15 december 2008, versie 1 ON-D20082474-8 -

Tabel 2 Analyseresultaten geanalyseerde asbestmonsters Monster Landbouwweggetje Puin Grond Materiaal Grond/puin Asbestgehalte (mg/kg d.s.) fractie < 16 mm Losse vezels materiaalmonsters Aantal mg Aantal mg serpentijnasbest amfiboolasbest Monstersoort Hechtgebonden SL101 BG n.a. Nee - - - SL102 BG n.a. Nee - - - SL103 BG 1,11 Nee - - Nee SL104 BG n.a. Nee - - - SL105 BG n.a. Nee - - - SL101 MVM - - 44.981 7.222 Ja SL102 MVM - - 9.216 n.a. Ja Bermen en rondom kapschuur Grond Materiaal SL106 BG n.a. Nee - - - SL107 BG n.a. Nee - - - G110 BG 16,76 Ja - - Nee G111 BG n.a. Nee - - - G113 BG 3,47 Nee - - Ja SL106 MVM - - 1.653 n.a. Ja G110 MVM - - 17.785 607 Ja G113 MVM - - 585 164 Ja n.a. : niet aangetoond - : niet van toepassing Om te komen tot een gewogen asbestgehalte voor puin (NEN 5897) en bodem (NEN 5707), worden de aangetroffen asbesthoudende materialen omgerekend naar een asbestgehalte in het puin of in de grond. In tabel 3 zijn de gewogen asbestgehalten en de bijbehorende toetsing weergegeven. Tabel 3 Gewogen gehalten (mg/kg d.s.) en toetsing Monstersoort Sleuf/gat Asbestgehalte (mg/kg d.s.) conform gewogen norm Landbouwweggetje Puin Grond Bermen en rondom kapschuur Grond SL101 (bovengrond) 157,91 Ja SL102 (bovengrond) 33,60 Nee SL103 (bovengrond) 1,11 Nee SL104 (bovengrond) - Nee SL105 (bovengrond) - Nee SL106 (bovengrond) 7,18 Nee SL107 (bovengrond) - Nee G110 (bovengrond) 620,12 Ja G111 (bovengrond) - Nee G113 (bovengrond) 90,31 Nee De berekeningen zijn opgenomen in bijlage 5. Overschrijding interventiewaarde of restconcentratienorm Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen 15 december 2008, versie 1 ON-D20082474-9 -

In tabel 4 zijn de, voor het op olie geanalyseerde grondmonster, gemeten gehalten en de toetsing met betrekking tot de achtergrond-, tussen- of interventiewaarde(n) weergegeven. Tabel 4 Samenstelling en toetsingsresultaten grondmonsters (mg/kg d.s.) Monster met diepte (m -mv.) G115 (0,5-1,0) zintuiglijke waarnemingen Parameters > achtergrondwaarde Parameters > tussenwaarde Parameters> interventiewaarde Zand, matig fijn, uiterste oliewaterreactie, MO (240) - - uiterste gemengde geur 4.3 Resumé In de bovengrond op het oostelijk deel van de locatie zijn asbesthoudende materialen aangetroffen. Op het westelijk deel van de onderzoekslocatie zijn geen asbestverdachte materialen waargenomen. Ter plaatse van de kapschuur is in de bodem een sterke olie-waterreactie en is een sterke olie-geur in de ondergrond waargenomen. Uit de toetsing blijkt dat de norm uit het Besluit Asbestwegen/de interventiewaarde (100 mg/kg d.s. gewogen norm) ter plaatse van sleuf SL101 (ca. 158 mg/kg d.s.) en in asbestgat G110 (ca. 620 mg/kg d.s.) wordt overschreden. Het aangetoonde gehalte ter plaatse van gat G113 (ca. 90 mg/kg d.s.) benaderd de interventiewaarde. In de overige sleuven/gaten wordt voor asbest de interventiewaarde niet benaderd of is geen asbest aangetoond. Wel wordt opgemerkt dat in de grondmonsters SL103 BG en G110 BG niethechtgebonden asbesthoudend materiaal is aangetoond. Verder blijkt dat in monster G110 BG losse asbestvezels zijn waargenomen. In grondmonster G115 (0,5-1,0 m -mv.), waarin zintuiglijk een uiterste olie-waterreactie en olie-geur is waargenomen, is slechts een licht verhoogd gehalte aan minerale olie aangetoond. Dit gehalte vormt geen aanleiding voor een nader onderzoek. In overleg met de opdrachtgever heeft op basis van de beschikbare resultaten geen verdere afperking van de asbestverontreiniging in de schuur plaats gevonden. Gelet op het visueel aangetroffen asbestverdachte materiaal in de schuur en het feit dat rondom de schuur asbest in de bovengrond is aangetoond, mag worden aangenomen dat ter plaatse van de schuur asbest in de bodem aanwezig is. De opdrachtgever geeft aan dat voorafgaand aan de ontwikkeling van de locatie een sanering zal plaatsvinden van de aanwezige asbestverontreiniging. In de ongeroerde ondergrond zijn geen puin of asbestverdachte materialen waargenomen. Derhalve wordt gesteld dat de verontreiniging met asbest zich alleen in de actuele contactzone/bovengrond bevindt. Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen 15 december 2008, versie 1 ON-D20082474-10 -

5 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN In opdracht van Witpaard Partners B.V., namens de gemeenten Wierden en Rijssen-Holten, is door DHV B.V. te Deventer in de periode oktober-november 2008 een nader asbestonderzoek uitgevoerd dat gebaseerd is op de NEN 5897. Het asbestonderzoek is uitgevoerd ter plaatse van een landbouwweggetje op het toekomstige bedrijventerrein Enter-Rijssen. Aanleiding voor het onderzoek is het sterk verhoogde asbestgehalte dat tijdens een eerder bodemonderzoek in het verleden ter plaatse van het, gedeeltelijk met puin verharde, landbouwweggetje is aangetoond. Doel van het onderzoek is vast te stellen wat de omvang en de ernst van de asbestverontreiniging is. Zintuiglijke waarnemingen Uit de profielbeschrijvingen blijkt dat het landbouwweggetje slechts gedeeltelijk is verhard met puin. Waarschijnlijk is voor bereikbaarheid van de kapschuur een puininrit en een puinverharding in en rondom de schuur aangebracht. Het verdere gedeelte van het landbouwweggetje is onverhard en was voorafgaand aan het onderhavige onderzoek in gebruik geweest als maïsland. Ter plaatse van de sleuven SL101, SL102, SL106 en de gaten G110, G112, G113 en G115 zijn tijdens de werkzaamheden visueel wél asbestverdachte materialen aangetroffen. Tijdens de werkzaamheden zijn in de kapschuur ter plaatse van de gaten G115 en G116 zintuiglijk sterke olie-waterreacties en oliegeuren in de ondergrond waargenomen. Analyseresultaten Uit de toetsing blijkt dat de norm uit het Besluit Asbestwegen/de interventiewaarde (100 mg/kg d.s. gewogen norm) ter plaatse van sleuf SL101 (ca. 158 mg/kg d.s.) en in asbestgat G110 (ca. 620 mg/kg d.s.) wordt overschreden. Het aangetoonde gehalte ter plaatse van gat G113 (ca. 90 mg/kg d.s.) benaderd de interventiewaarde. In de overige sleuven/gaten wordt voor asbest de interventiewaarde niet benaderd of is geen asbest aangetoond. Wel wordt opgemerkt dat in de grondmonsters SL103 BG en G110 BG niethechtgebonden asbesthoudend materiaal is aangetoond. Verder blijkt dat in monster G110 BG losse asbestvezels zijn waargenomen. In grondmonster G115 (0,5-1,0 m -mv.), waarin zintuiglijk een uiterste olie-waterreactie en olie-geur is waargenomen, is slechts een licht verhoogd gehalte aan minerale olie aangetoond. Dit gehalte vormt geen aanleiding voor een nader onderzoek. In overleg met de opdrachtgever heeft op basis van de beschikbare resultaten geen verdere afperking van de asbestverontreiniging in de schuur plaats gevonden. Gelet op het visueel aangetroffen asbestverdachte materiaal in de schuur en het feit dat rondom de schuur asbest in de bodem is aangetoond, mag worden aangenomen dat ter plaatse van de schuur asbest in de bodem aanwezig is. In de ongeroerde ondergrond zijn geen puin of asbestverdachte materialen waargenomen. Derhalve wordt gesteld dat de verontreiniging met asbest zich alleen in de actuele contactzone/bovengrond bevindt. Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen 15 december 2008, versie 1 ON-D20082474-11 -

Conclusie Er is sprake van een ernstige verontreiniging met asbest. Op basis van het onderzoek is de omvang van de asbestverontreiniging op de onderzoekslocatie in grote lijnen in beeld gebracht. Op de oostzijde van de onderzoeklocatie (sleuf SL101 en gat G110) zijn sterk verhoogde gehalten (> 100 mg/kg d.s. gewogen norm) aan asbest in de actuele contactzone/bovengrond aangetoond. Naar aanleiding van de constatering dat sprake is van een ernstige verontreiniging dient een melding bij het bevoegd gezag (de VROM-inspectie) plaats te vinden. Sanerende maatregelen zijn in het kader van het Besluit Asbestwegen of de Wet Bodembescherming noodzakelijk. De opdrachtgever geeft aan dat voorafgaand aan de ontwikkeling van de locatie een sanering zal plaatsvinden van de asbestverontreiniging. Alhoewel er slechts een licht verhoogd gehalte aan minerale olie is aangetoond, wordt geadviseerd om tijdens grondverzet op de locatie alert te zijn met betrekking tot de aanwezigheid van verontreinigingen, buiten asbest, in de bodem. Ook wordt geadviseerd om zorgvuldig om te gaan met de aanwezigheid van de asbestdakbedekking op de schuur om te voorkomen dat wederom asbest in de boden geraakt. Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen 15 december 2008, versie 1 ON-D20082474-12 -

6 COLOFON Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen ON-D20082474 Opdrachtgever Project Dossier Omvang rapport Auteur Projectleider Projectmanager : Witpaard Partners B.V. : Nader asbestonderzoek landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen : C1575-01-001 : 13 pagina's : Jessy Venhuis : Tonny Eidhof : Frans Groot Zevert Datum : 15 december 2008 Naam/Paraaf : TE Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen 15 december 2008, versie 1 ON-D20082474-13 -

Verlengde Kazernestraat 7 7417 ZA Deventer Postbus 927 7400 AX Deventer T (0570) 63 93 00 F (0570) 63 93 01 E deventer@dhv.com www.dhv.nl

BIJLAGE 1 Regionale tekening Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen bijlage 1 ON-D20082474-1 -

BIJLAGE 2 Situatietekening met sleuven en gaten Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen bijlage 2 ON-D20082474-1 -

BIJLAGE 3 Boorprofielen en veldwerkgegevens Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen bijlage 3 ON-D20082474-1 -

BIJLAGE 4 Analysecertificaten Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen bijlage 4 ON-D20082474-1 -

BIJLAGE 5 Berekeningen asbestgehalten conform gewogen norm en toetsingsresultaten Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen bijlage 5 ON-D20082474-1 -

BIJLAGE 6 Foto s onderzoekslocatie Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen bijlage 6 ON-D20082474-1 -

Foto 1: voorzijde kapschuur Foto 2: Landbouwweggetje (vanaf Elsgraven) Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen bijlage 6 ON-D20082474-2 -

Foto 3: Landbouwweggetje (vanaf westzijde) Foto 4: Achterzijde Kapschuur (vanaf Elsgraven) Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen bijlage 6 ON-D20082474-3 -

Foto 5: Binnenzijde kapschuur (met op voorgrond asbesthoudend materiaal op maaiveld) Witpaard Partners B.V./Landbouwweggetje bedrijventerrein Enter-Rijssen bijlage 6 ON-D20082474-4 -