Zorginkoopbeleid 2018 Geboortezorg 1
2
Inhoudsopgave Voorwoord 4 1 Missie van CZ groep en onze visie op zorg 5 1.1 Wie is CZ groep? 5 1.2 CZ in cijfers 5 1.3 CZ groep streeft naar 6 waardegedreven inkoop 2 Visie van CZ groep op de geboortezorg 8 2.1 Naar integrale geboortezorg 8 2.2 Evalueren eerste ervaringen met 8 integrale geboortezorg 2.3 De zwangere centraal 8 2.4 De geboortezorg transparant 8 2.5 Zorgkostenneutraal 9 2.6 Als de samenwerking in de keten 9 niet goed van de grond komt 3 Uitgangspunten bij de inkoop van de 10 geboortezorg 3.1 Inkoopbeleid integrale geboortezorg 10 3.2 Inkoopbeleid gynaecologie 11 3.3 I nkoopbeleid eerstelijns verloskunde en 11 prenatale screening 3.4 Inkoopbeleid kraamzorg 12 3.5 Inkoopbeleid eerstelijns geboortecentra 14 3.6 Innovatief zorgaanbod 15 4 Proces contractering 2018 16 4.1 Tijdpad 16 4.2 Publicatie gecontracteerd zorgaanbod 17 4.3 Bereikbaarheid 17 5 Betrekken van verzekerden bij het 18 zorginkoopbeleid Voorbehoud Dit document en alle bijbehorende bijlagen zijn met zorg samengesteld en met inachtneming van de vigerende wet- en regelgeving. Wijzigingen in wet- en regelgeving kunnen tot gevolg hebben dat de inhoud van dit document moet worden aangepast. Als er onverhoopt een andere reden voor aanpassing zou zijn, geven wij dit duidelijk en met redenen omkleed aan. Deze aanpassingen zullen zo spoedig mogelijk gepubliceerd worden. CZ groep denkt mee over de toekomst van de zorg. In regionale proeftuinen werken we samen met inwoners en alle betrokken partijen aan betere, betaalbare zorg. Zie hiervoor www.cz.nl/zorgaanbieder/regioregie. In iedere proeftuin vinden andere experimenten plaats. Hiervoor worden per proeftuinregio afspraken gemaakt. Die kunnen afwijken van de afspraken voor de reguliere zorginkoop. 3
Voorwoord Dit zorginkoopbeleid is geschreven aan de vooravond van de verkiezingen. Daarin waren de organisatie en betaalbaarheid van de zorg opnieuw onderwerp van gesprek. Inmiddels is de uitkomst van de verkiezingen bekend. Ons beleid voor 2018 moet gezien worden in de context van de verkiezingen en de coalitiebesprekingen. CZ groep ziet weinig redenen om het huidige zorgstelsel te veranderen. Uiteraard zijn er verbeterpunten in de zorg, maar die worden wat ons betreft binnen het huidige stelsel opgelost. CZ groep wil de komende tijd good feeling houden met de maatschappelijke wensen rondom de zorg. Daarom is ons beleid ambitieus én flexibel, zodat we mee kunnen bewegen met de keuzes van de samenleving en de nieuwe regering. van de cliënt over individuele belangen heen te stappen. We verwachten dat dit de opmaat is naar een bredere implementatie van integrale geboortezorg. Daarom blijven we daar ook in 2018 op inzetten. De waarde van de zorg voor onze verzekerden staat bij onze zorginkoop steeds centraal. Dat is niet altijd eenvoudig, maar wel noodzakelijk om de zorg ook in de toekomst goed en betaalbaar te houden. CZ groep kan dat uiteraard niet alleen; daar hebben we u bij nodig. In dit document vindt u ons beleid en onze visie. Joris Ament Manager Geboortezorg CZ groep wil ook in 2018 de best mogelijke geboortezorg inkopen voor een redelijke prijs, binnen de wettelijke kaders van tijdigheid en beschikbaarheid. De afgelopen jaren hebben we ingezet op een integrale aanpak van de geboortezorg, over de lijnen van zorg heen. Dat is een uitdagende opdracht voor alle betrokken partijen, maar wij verwachten dat dit de zorg voor onze verzekerden zal verbeteren. In 2017 hebben we op verschillende plaatsen de stap naar integrale geboortezorg gemaakt. Met veel inzet is het gelukt om elkaar te vinden en in het belang 4
1 Missie van CZ groep en onze visie op zorg 1.1 Wie is CZ groep? CZ groep is een niet op winst gerichte zorgverzekeraar met 3,6 miljoen verzekerden. Al sinds onze oprichting in 1930 hebben wij solidariteit hoog in het vaandel staan. Wij vinden het onze verantwoordelijkheid om de Nederlandse zorg goed, betaalbaar en beschikbaar te houden. In alles wat wij doen, willen we verantwoordelijk, daadkrachtig en betekenisvol zijn. Voor de maatschappij als geheel en voor onze verzekerden in het bijzonder. Het beleid van CZ groep kenmerkt zich door lef. Wij durven moeilijke onderwerpen bespreekbaar te maken en zijn niet bang om zorg echt anders te organiseren en om keuzes te maken. We zijn een organisatie met korte lijnen en een grote achterban. Een rasechte zorgverzekeraar met een duidelijke visie op zorg en de mogelijkheid snel beslissingen te nemen. We hebben kennis en kunde in huis en durven voorop te lopen. We willen het verschil in zorg maken en gaan discussies niet uit de weg. We geloven met heel ons hart dat het beter kan en zetten ons daarvoor in. Alles voor betere zorg is onze missie De divisie Zorg stuurt actief op de zorg om de kwaliteit te verhogen, de kosten te beheersen en de toegang tot zorg te waarborgen. Zo kunnen we onze verzekerden helpen om de best mogelijke zorg te krijgen tegen een stabiel lage premie. Onze missie dragen we uit in de maatschappij en naar al onze verzekerden. We willen regisseur zijn CZ groep wil de zorg nu en op lange termijn breed toegankelijk, goed en betaalbaar houden. Dit doen we door via onze zorginkoop bij zorgaanbieders te sturen op kwaliteit, kostenbewustzijn en innovatie. We maken concrete afspraken over kwaliteit, kosten en innovatie. Daarbij gebruiken we onder meer landelijk beschikbare kwaliteitsindicatoren en patiëntervaringsmetingen. Kwaliteit speelt zo een steeds belangrijkere rol binnen onze zorginkoop. We maken kwaliteit ook inzichtelijk op onze website, zodat onze verzekerden goed geïnformeerd kunnen kiezen. Wij willen hen actief begeleiden naar zorg die op basis van hun zorgvraag het meest effectief is. Verschillen maken we graag transparant. Het vergroten van transparantie is en blijft een belangrijk speerpunt om invulling te geven aan onze rol als regisseur. 1.2 CZ in cijfers Verzekerden 3,6 miljoen Medewerkers zorginkoop 120 Zorgomzet 9,5 Labels Gecontracteerde zorgaanbieders 32.500 Marktaandeel CZ groep miljard 21% 5
1.3 CZ groep streeft naar waardegedreven inkoop In 2017 geeft de overheid bijna 69 miljard euro uit aan zorg. Hoewel de grote stijging van de zorguitgaven is afgevlakt, blijft de vraag naar zorg nog wel groeien. Om de zorg toegankelijk te houden voor de mensen die het nodig hebben, blijft het belangrijk om te letten op het huishoudboekje. Wij nemen onze verantwoordelijkheid en streven bij de inkoop van zorg steeds naar een goede balans tussen kosten, kwaliteit en toegankelijkheid. Daarbij zoeken we voortdurend naar innovaties die de zorg beter maken en betaalbaar houden, en onderzoeken we hoe nieuwe technologieën ingezet kunnen worden. Verderop in dit document leest u hoe we hier invulling aan geven. Zorg die zo veel mogelijk waarde toevoegt voor onze verzekerden CZ groep wil zorg inkopen die zo veel mogelijk waarde toevoegt voor de verzekerde. Het gaat hierbij met nadruk om de totale keten van zorg, bezien vanuit het perspectief van de patiënt. We willen daarom zorg inkopen die aansluit bij de behoefte van de patiënt, die op de juiste plek geleverd wordt, die van goede kwaliteit is en dat alles tegen acceptabele kosten. Het bepalen van waarde is niet eenvoudig. Om ervoor te zorgen dat we zo veel mogelijk waarde toevoegen, kijken we bij ons zorginkoopbeleid naar 4 aspecten. Het eerste is de behoefte van de patiënt. Die staat centraal. We kijken onder meer samen met de patiënt naar wat hij belangrijk vindt bij het ontvangen van zorg. Kosten Kosten Kwaliteit Kwaliteit Kosten zijn leidend als: Beperkt inzicht in kwaliteitsgegevens Weinig variatie in kwaliteit tussen zorgaanbieders Kostenverschillen tussen zorgaanbieders Beperkte impact van de ziekte Laag complexe zorg Hoge schadelast Beïnvloedende factoren: inzicht impact schadelast Kwaliteit is leidend als: Inzicht in kwaliteitsgegevens, inclusief uitkomstmaten Variatie in kwaliteit tussen zorgaanbieders Kosten verschillen tussen zorgaanbieders Hoge impact van de ziekte Hoog complexe zorg 6
In hoofdstuk 5 leest u hoe wij onze verzekerden hierbij betrekken. Ten tweede brengen we de totale zorgketen in kaart en kijken we waar en wanneer de juiste zorg geleverd kan worden. Ten derde wil CZ groep de uitkomsten van zorg verbeteren. We streven naar steeds meer inzicht in de kwaliteit van de geleverde zorg, en kopen hier ook actief op in. Tot slot brengen we de kosten van de totale zorgketen in kaart en zetten we deze af tegen de geleverde kwaliteit. Zo krijgen we inzicht in de waarde van de geleverde zorg en kunnen prijs én kwaliteit een rol spelen binnen de zorginkoop. De mate waarin prijs of kwaliteit daarbij leidend is, hangt af van meerdere factoren, waaronder de mate van inzicht in kwaliteitsverschillen tussen zorgaanbieders, de schadelast en de impact van de ziekte. Vier patiëntgroepen uitgelicht In 4 documenten lichten wij toe hoe wij voor 4 patiëntgroepen waardegedreven inkopen. Dit doen wij voor dementie, complexe wonden, darmkanker en knie- en heupartrose. In deze documenten werken wij de genoemde aspecten (patiëntgericht, ketenzorg, uitkomsten en kostenbewust) verder uit. Ook beschrijven we de mate waarin prijs of kwaliteit leidend is in onze inkoop. Wij hebben er bewust voor gekozen om voor een beperkt aantal patiëntgroepen, samen met het veld, deze stappen te gaan zetten. Inkopen op Waarde Visie CZ groep richt zich met zijn inkoop op het realiseren van de beste zorg voor zijn verzekerden. Hierbij zet CZ groep de behoefte van de cliënt centraal waarbij de kwaliteit en toegankelijkheid geborgd zijn, tegen acceptabele kosten. Patiëntgericht Patiënten worden betrokken bij de behandeling en de behandelkeuze. Patiëntervaringen met de zorg worden gemeten via de PREM en spelen een rol bij de zorginkoop. Uitkomsten Patiënten hebben een stem in de ontwikkeling en selectie van (uitkomst)indicatoren. Indicatoren focussen zoveel mogelijk op klinische uitkomstmaten en PROM s. Inkoop gebaseerd op beschikbare uitkomstindicatoren. Ketenzorg Zorg geleverd door meerdere zorgverleners, wordt in samenwerking, en waar mogelijk geïntegreerd, geleverd. Zorg wordt waar mogelijk integraal ingekocht. Kosten Kosten worden integraal gemeten en er wordt gestreefd naar zo realistisch mogelijke kosten. 7
2 Visie van CZ groep op de geboortezorg We willen de waarde van de geboortezorg voor onze verzekerden vergroten. We zien intensieve samenwerking in de geboortezorgketen, tussen zorgverleners onderling én tussen zorgaanbieders en zwangeren, als randvoorwaarde om te kunnen bouwen aan kwaliteitsverbetering en doelmatigheid. Ons zorginkoopbeleid is daarom gericht op het versterken van die samenwerking. We doen dat hoofdzakelijk maar niet alleen door het stimuleren van integrale geboortezorg. 2.1 Naar integrale geboortezorg In 2017 heeft CZ groep met een aantal regio s afspraken gemaakt over integrale geboortezorg. In 2018 willen we deze afspraken met meer regio s maken. Bij integrale geboortezorg werken zorgverleners met elkaar samen in 1 organisatie met integrale tarieven. De organisatievorm en integrale financiering staan daarbij in dienst van de samenwerking en de zorginhoudelijke verbeteringen. Bij deze transitie moeten zorgaanbieders veel van wat ze gewend waren overboord zetten ten gunste van de cliënt. Dit vergt lef en een grote intrinsieke motivatie om de zorg te verbeteren. 2.2 Evalueren eerste ervaringen met integrale geboortezorg Stijgt de waarde van de geboortezorg door integrale geboortezorg? In 2018 kunnen we de eerste voorzichtige conclusies trekken. De afgelopen jaren heeft CZ groep met een aantal regio s gewerkt aan het ontwikkelen van integrale geboortezorg. Deze regio s, de koplopers, bieden sinds 2017 integrale geboortezorg aan. In 2018 willen we stilstaan bij de eerste ervaringen hiermee. Hoe gaat het in de regio s? Hoe ervaren onze verzekerden de zorg? Kunnen we al wat zeggen over de kwaliteit van de zorg? En zijn alle partijen nog steeds positief over de ingeslagen weg? 2.3 De zwangere centraal We stimuleren en ondersteunen de regionale verloskundige samenwerkingsverbanden (VSV s) om de best mogelijke geboortezorg te bieden. De medische kennis en kunde van de zorgverleners is natuurlijk belangrijk. Maar net zo belangrijk is de kennis van moeders, die vaak precies weten wat goed voor hen is. Bij het inkopen van geboortezorg let CZ groep daarom op de positie van de zwangere in het zorgproces; staan zij en haar (ongeboren) kind centraal? Kan ze zelf de regie nemen? Krijgt ze voldoende objectieve informatie om zelf goed overwogen keuzes te maken? Om te weten wat belangrijk is voor onze verzekerden, vragen wij steeds meer de input van verzekerden, cliëntenorganisaties en cliëntenraden. 2.4 De geboortezorg transparant Om in te kunnen kopen op waarde en daarmee meerwaarde voor onze verzekerden te bieden moeten de kwaliteit en de financiële aspecten van geboortezorg volledig transparant zijn. En het liefst ook openbaar voor onze verzekerden. Het gaat dan om informatie per zorg aanbieder of regio. Dit is nog geen vanzelfsprekendheid en vaak een gevoelig onderwerp. In 2018 is dit voor CZ groep een belangrijk onderwerp van gesprek. Wij vragen ook transparantie van de regio s die al integrale geboortezorg aanbieden. Kennisoverdracht en kruisbestuiving zijn onmisbaar om deze transitie doelmatig voort te zetten. De informatie van deze koplopers kan nuttig zijn voor de andere regio s. Hierdoor kunnen zij relatief snel eenzelfde ontwikkeling doormaken. 8
2.5 Zorgkostenneutraal Bij integrale geboortezorg neemt de gemiddelde prijs voor geboortezorg niet toe ten opzichte van niet-integrale geboortezorg. Wel kunnen er bij de opstart tijdelijk aanvullende kosten zijn die verband houden met deze transitie. Ook bij andere veranderingen in de geboortezorg vindt CZ groep meestal dat er geen grond is voor een kostenstijging. Denk aan een ondoelmatige implementatie van de zorgstandaard integrale geboortezorg of nieuwe afspraken binnen het VSV over de zorgverlening, die taakverschuivingen tot gevolg hebben. CZ groep wil dat de ketenpartners deze taakverschuivingen onderling verrekenen. Zo treedt er ook een kostenverschuiving op. In andere gevallen kan het VSV zich ontwikkelen tot een integrale organisatie en kiezen voor integrale tarieven. 2.6 Als de samenwerking in de keten niet goed van de grond komt CZ groep vindt dat betere samenwerking in de keten hoog op de agenda van elk VSV moet staan. Hierover is ook consensus in het werkveld. Dit is niet vrijblijvend. Domeinstrijd of het bewust vergroten van de afstand tot ketenpartners is voor CZ groep niet acceptabel. We gaan in gesprek met VSV s waar dit naar ons idee speelt. Daarbij gaan we na waarom een goede samenwerking niet van de grond komt. We maken hierover concrete afspraken voor de toekomst. 9
3 Uitgangspunten bij de inkoop van de geboortezorg 3.1 Inkoopbeleid integrale geboortezorg CZ groep koopt integrale geboortezorg in bij 1 organisatie, een integrale geboortezorgorganisatie (IGO). Dat doen we op basis van de beleidsregel Integrale Geboortezorg van de NZa die in 2018 van kracht is 1. Voorwaarden aan de integrale geboortezorgorganisatie Alle zorgaanbieders integrale geboortezorg moeten in 2018 aantoonbaar voldoen aan alle onderstaande minimumeisen. Ook gedurende de looptijd van de overeenkomst voldoen zij hieraan. Organisatie De IGO is een rechtspersoon. De IGO gaat de volledige overeenkomst Integrale Geboortezorg met ons aan. Wij hebben dus 1 contractpartner voor alle afspraken. De IGO is een zorgaanbieder. De IGO leeft de eisen na die de WTZi en de Governancecode Zorg 2018 stellen. De IGO heeft een AGB-code voor integrale geboortezorg (5314) en is in naamgeving als zodanig herkenbaar. De IGO biedt volledige, integrale geboortezorg aan verzekerden die op of na 1 januari 2018 bij de IGO in zorg komen. Kwaliteit van zorg De IGO spreekt met CZ groep een kwaliteitscyclus af, waarbij de kwaliteit van zorg en veiligheid periodiek worden besproken. De IGO meet: - de landelijke ketensetindicatoren via PRN; en - de cliënttevredenheid met de ReproQ. De IGO geeft inzicht in de resultaten. Deze zijn onderdeel van de kwaliteitsbesprekingen, waarbij het doel is dat de IGO op alle indicatoren boven het landelijk gemiddelde scoort. We komen specifieke regionale kwaliteitsdoelstellingen overeen. De IGO doet hiervoor een eerste voorstel. Het gaat om doelstellingen op korte termijn (behaald na 1 jaar) en op lange termijn (behaald na 3 kalenderjaren). De IGO werkt op basis van integrale zorgpaden die in het VSV zijn vastgesteld. Er is sprake van gezamenlijke digitale dossiervoering. De IGO werkt met protocollen waarin staat hoe zij ervoor zorgt dat onnodige medicalisering wordt voorkomen. De IGO neemt deel aan de regionale Perinatale Audit (PAN) en spant zich in om de aanbevelingen die daaruit voortkomen te implementeren. De IGO waarborgt de continuïteit van zorg. De IGO voldoet aan alle voor hem relevante wet- en regelgeving (onder andere WGBO, Wbp, Wet BIG) en de geboden zorg voldoet aan de standaarden en richtlijnen van de betreffende beroepsgroepen. Alle aan de zorgaanbieder verbonden professionals zijn opgenomen in het kwaliteitsregister van de betreffende beroepsgroep. Doelmatigheid: De IGO erkent dat integrale geboortezorg kansen biedt om doelmatiger te werken. De IGO komt met CZ groep doelstellingen overeen op het gebied van doelmatige zorgverlening en efficiënte bedrijfsvoering. Het gaat om doelstellingen op korte termijn (behaald na 1 jaar) en op lange termijn (behaald na 3 kalenderjaren). De voortgang hiervan wordt besproken tijdens periodieke evaluaties. 1 Onder voorbehoud; op het moment van publiceren van dit document is de beleidsregel 2018 nog niet verschenen. CZ groep kan hierover pas zekerheid bieden als de beleidsregel bekend is. 10
Toegankelijkheid De IGO biedt volledige dekking voor het leveren van integrale geboortezorg in het primaire adherentie/ verzorgingsgebied 2. Wettelijke regels en (treek)normen rondom toegangsen aanrijtijden worden nageleefd. De IGO is 24 uur per dag en 7 dagen per week rechtstreeks bereikbaar voor verzekerden. De IGO heeft voor verloskundigen en gynaecologen een adequate 24-uurs achterwachtregeling. De IGO heeft een open en transparant toelatingsbeleid voor nieuwe toetreders in de regio op basis van duidelijke kwaliteitscriteria. De IGO is naar buiten toe herkenbaar als aanbieder van integrale geboortezorg (naam, logo en website, in de communicatie en in folders). De individuele zorgverleners en eventuele onderaannemers die namens de IGO zorg leveren, committeren zich hier ook aan en voeren in ieder geval ook het logo van de IGO. Verzekerde centraal De IGO maakt afspraken met CZ groep over het waarborgen van de keuzevrijheid voor verzekerden, het betrekken van cliënten bij het beleid (bijvoorbeeld door een cliëntenraad) en het waarborgen van inspraak in het zorgproces. CZ groep nodigt IGO s uit om dit onderwerp mee te nemen in de kwaliteitsdoelstellingen. Bijvoorbeeld in de vorm van samen beslissen of het gebruik van keuzehulpen. De IGO ontwikkelt zich dan binnen 2 jaar (dus vóór 2020) tot een volwaardige zorgaanbieder. In deze tijdelijke situatie voldoet de IGO aan alle andere voorwaarden; de IGO is een rechtspersoon en neemt verantwoordelijkheid voor onder andere de kwaliteit van de zorg, de financiële aspecten en de integraliteit van het zorgaanbod. CZ groep heeft ook nu maar 1 contractspartner. Wij gaan in 2018 geen overeenkomst Integrale Geboortezorg aan met nieuwe IGO s die niet de intentie hebben tot doorontwikkeling. De (voortschrijdende) integraliteit van de zorg is voor ons dan onvoldoende gewaarborgd. Overgangsregeling bestaande IGO s In 2017 heeft CZ groep de eerste IGO s gecontracteerd. Omdat het hier ging om koplopers, is CZ groep soepel omgegaan met de organisatorische voorwaarden. Met deze regio s zijn individuele afspraken gemaakt over de doorontwikkeling. Waarde van zorg CZ groep wil de waarde van de geboortezorg vergroten. In 2018 ligt de focus daarom op het verbeteren van de kwaliteit van de zorg tegen gelijke of lagere zorgkosten. Kwaliteit en doelmatigheid zijn belangrijke onderwerpen van gesprek. In 2018 hebben we nog geen koppeling tussen de kwaliteit van de zorg en de tarieven. Om de waarde te vergroten, streven we deze koppeling in de jaren daarna wel na. Procedure aanvragen overeenkomst U kunt de overeenkomst Integrale Geboortezorg 2018 aanvragen door vóór 15 juni 2017 het offerteformulier integrale geboortezorg in te dienen. U vindt dit formulier op www.cz.nl/zorgaanbieder. (Kies voor geboortezorg en vervolgens voor downloads.) CZ groep gaat op basis van deze offerte met u in gesprek. Looptijd van de overeenkomst CZ groep gaat de overeenkomst in eerste instantie aan voor de looptijd van 1 kalenderjaar, met de intentie om te verlengen. Wij doen dit omdat deze vorm van contracteren nieuw is. Zo kunnen we de overeenkomst indien nodig tussentijds aanpassen. 3.2 Inkoopbeleid gynaecologie De gynaecologie/obstetrie die geen onderdeel is van integrale geboortezorg, kopen wij in bij ziekenhuizen. Voor meer informatie verwijzen we u naar het zorginkoopbeleid Medisch Specialistische Zorg. 3.3 Inkoopbeleid eerstelijns verloskunde en prenatale screening Alle zorgaanbieders eerstelijns verloskunde en prenatale screening moeten in 2018 aantoonbaar voldoen aan alle onderstaande minimumeisen. Overgangsregeling nieuwe IGO s Voor IGO s die we vanaf 1 januari 2018 contracteren voor integrale geboortezorg kan er sprake zijn van een opstart model als de IGO nog geen zorgaanbieder is. We kunnen in 2018 nog niet vaststellen of integrale geboortezorg leidt tot een hogere waarde van zorg. Eind 2019 maken we voor het eerst de balans op. 2 Met het primaire adherentie/verzorgingsgebied bedoelen we de gemeenten waar ten minste 50 procent van de inwoners normaliter voor hun medisch specialistische verloskundige zorg kiest voor het betreffende ziekenhuis. 11
Ook gedurende de looptijd van de overeenkomst voldoen zij hieraan. De zorgaanbieder verloskunde of prenatale screening is een BIG-geregistreerde eerstelijns verloskundige of een instelling met of zonder rechtspersoonlijkheid met het aanbieden van verloskunde / prenatale screening als kernactiviteit. Om voor de overeenkomst prenatale screening in aanmerking te komen, heeft de zorgaanbieder een overeenkomst met een Wbo-vergunninghouder. Verloskundigen die namens de zorgaanbieder zorg verlenen, zijn ingeschreven in het kwaliteitsregister van de KNOV. Voor echoscopie en uitwendige versies geldt dat de verloskundigen zijn opgenomen in het betreffende (deel)register van de KNOV. De zorgaanbieder voldoet aan alle relevante wet- en regelgeving (onder andere WGBO, Wbp, Wet BIG) en de geboden zorg voldoet aan de standaarden en richtlijnen van de betreffende beroepsgroep. De zorgaanbieder neemt deel aan registratie via PRN voor alle onderdelen die daarvoor beschikbaar zijn. De zorgaanbieder neemt deel aan de regionale Perinatale Audit (PAN) en spant zich in om de aanbevelingen die daaruit voortvloeien te implementeren. De praktijk is 24 uur, 365 dagen per jaar telefonisch bereikbaar. De verloskundige kan binnen 30 minuten bij de verzekerde zijn. De zorgaanbieder heeft een adequate waarnemingsen achterwachtregeling getroffen. De zorgaanbieder is aangesloten bij het regionale verloskundige samenwerkingsverband (VSV) en leeft de gemaakte afspraken na. De zorgaanbieder zet zich aantoonbaar in om de ketensamenwerking tussen de eerste en de tweede lijn te verbeteren. Kosten/financieel Wij maken ons zorgen over de ontwikkeling van de kosten voor monodisciplinaire geboortezorg. Binnen de geboortezorg wordt steeds meer samengewerkt. Dat is een goede ontwikkeling. We zien echter ook dat dit leidt tot meer dubbele declaraties. Ook de invoering van de zorgstandaard kan kostenverhogend werken als deze niet doelmatig wordt geïmplementeerd. In de overeenkomst Eerstelijns Verloskunde is opgenomen dat verloskundigen alleen zorg declareren als zij ook daadwerkelijk de medische verantwoordelijkheid hebben. Is de verloskundige bijvoorbeeld casemanager voor een verzekerde die onder begeleiding is van de gynaecoloog, dan declareert zij niet de prenatale zorg voor de fase(s) waarin zij niet de medisch verantwoordelijke behandelaar was. Voor de implementatie van de zorgstandaard geldt hetzelfde. Bij alle items die daarin beschreven staan, moet doelmatigheid in ogenschouw worden genomen. Toeslag verminderde beschikbaarheid en bereikbaarheid van de tweede lijn Bij het verdwijnen van acute geboortezorg uit een ziekenhuis, bijvoorbeeld door een fusie, zet CZ groep in principe niet de prestatie toeslag verminderde beschikbaarheid en bereikbaarheid van de tweede lijn in. De veiligheid van de zorgverlening is bij zo n besluit meestal goed geborgd en er wordt rekening gehouden met de wettelijke normen, zoals de maximale aanrijtijd voor acute zorg. Bovendien gaat CZ groep uit van het zelfoplossend vermogen van de regio als een dergelijke situatie zich voordoet. Mocht de situatie bij uitzondering toch urgent zijn, dan overlegt het VSV met CZ groep over een oplossing. Procedure aanvragen overeenkomst U kunt de overeenkomst Eerstelijns Verloskunde of Prenatale Screening 2018 aanvragen door via Vecozo een digitale vragenlijst in te dienen. Op www.cz.nl/zorgaanbieder (doorklikken op geboortezorg ) vindt u hoe u dit kunt doen. CZ groep beoordeelt vervolgens uw aanvraag. Aanbieden overeenkomst De overeenkomst wordt digitaal aangeboden via Vecozo. Looptijd van de overeenkomst Vanwege de transitie in de geboortezorg, biedt CZ groep de overeenkomst Eerstelijns Verloskunde aan voor 1 kalenderjaar. 3.4 Inkoopbeleid kraamzorg Alle zorgaanbieders kraamzorg moeten in 2018 aan toonbaar voldoen aan alle onderstaande minimumeisen. Ook gedurende de looptijd van de overeenkomst voldoen zij hieraan. Er is sprake van een instelling met bij voorkeur rechtspersoonlijkheid, die het leveren van kraamzorg als kernactiviteit heeft. De kraamzorgorganisatie beschikt over minimaal 6 fte aan kraamverzorgenden. 12
Alle kraamverzorgenden die aan de kraamzorgaanbieder verbonden zijn, staan geregistreerd in het kwaliteitsregister kraamzorg van het KCKZ. De kraamzorgorganisatie is lid van een al bestaand VSV in de betreffende regio( s). De kraamzorgorganisatie mag zich hierin ook laten vertegenwoordigen. De kraamzorgaanbieder werkt op basis van het landelijke indicatieprotocol kraamzorg (LIP). De zorgaanbieder voldoet aan alle relevante wet- en regelgeving (onder andere WGBO en Wbp) en de geboden zorg voldoet aan de standaarden en richtlijnen van de betreffende beroepsgroep. Daarnaast vraagt CZ groep aan kraamzorgaanbieders inspanningen en garanties op het gebied van kwaliteit, continuïteit, toegankelijkheid, bereikbaarheid en samenwerking in de keten. Het voldoen aan deze voorwaarden bepaalt welke overeenkomst (A, B of C) wij aanbieden. Deze overeenkomsten kennen elk hun eigen tarief, waarbij overeenkomst A het hoogste tarief heeft. In onderstaand overzicht staat aan welke voorwaarden de kraamzorgaanbieder moet voldoen om voor een overeenkomst A, B of C in aanmerking te komen. Elke overeenkomst kent zijn eigen vergoeding voor de uren partusassistentie en de uren kraamzorg: Overeenkomst A 100% van het NZa-tarief Overeenkomst B 95% van het NZa-tarief Overeenkomst C 90% van het NZa-tarief De kraamzorgaanbieder Categorie A Categorie B Categorie C voldoet aan alle voorwaarden in de overeenkomst voor kraamzorg is 24 uur per dag in staat om de partusassistentie in te zetten na een oproep door een verloskundige is 24 uur per dag bereikbaar voor verloskundigen en kraamvrouwen is het hele jaar tijdens kantoortijden (9.00 tot 17.00 uur) bereikbaar voor alle verzekerden neemt deel aan de uitvraag van zorginhoudelijke indicatoren van Zorginstituut Nederland hanteert een protocol waarin is vastgelegd welke medewerkers met welk doel toegang hebben tot de gegevens van cliënten beschikt over minimaal 6 fte aan kraamverzorgenden (1 fte = 36-urige werkweek) werkt alleen met kraamverzorgenden die zijn ingeschreven in het Kwaliteitsregister (KCKZ) heeft kraamverzorgenden aan zich verbonden met 100% 95% tot 100% 90% tot 95% deelcertificaat 311 en 313 levert tijdige partusassistentie; minimale score op indicator Meer dan 95% 90% tot 95% 85% tot 90% 2 van de landelijke indicatoren garandeert continuïteit van zorgverlener; minimale score 95% tot 100% 90% tot 95% 85% tot 90% op indicator 6 van de landelijke indicatoren heeft minimaal 6 fte kraamverzorgenden in loondienst heeft op reguliere basis overleg met alle verloskundigen in het werkgebied heeft ketenzorg-werkafspraken; minimale score op indicator 19 van de landelijke indicatoren voor de meeste/ bijna alle kraambedden voor een beperkt aantal kraambedden voor (bijna) geen enkel kraambed heeft een score van minimaal 80 procent op indicator 18 van de landelijke indicatoren (geslaagde borstvoeding) 13
Kosten/financieel Ook voor kraamzorg geldt dat intensievere samenwerking in de keten en de komst van de zorgstandaard niet mogen leiden tot kostenstijgingen. Kraamzorg en partusassistentie die worden geleverd in het ziekenhuis (bijvoorbeeld bij de poliklinische bevalling) of in een geboortecentrum, koopt CZ groep in bij het ziekenhuis of het geboortecentrum. Een kraamzorgaanbieder kan de zorg leveren, maar maakt over de financiering daarvan afspraken met het ziekenhuis of het geboortecentrum. We willen niet dat er grote verschillen ontstaan in de hoogte van de eigen bijdrage voor de poliklinische bevalling of de bevalling in het geboortecentrum. Bovendien willen we een verdere versnippering van de financiering van geboortezorg voorkomen. Procedure aanvragen overeenkomst U kunt de overeenkomst Kraamzorg 2018 aanvragen door via Vecozo een digitale vragenlijst in te dienen. Op www.cz.nl/zorgaanbieder (doorklikken op geboortezorg ) vindt u hoe u dit kunt doen. CZ groep beoordeelt vervolgens uw aanvraag. Aanbieden overeenkomst De overeenkomst wordt digitaal aangeboden via Vecozo. Looptijd van de overeenkomst Vanwege de transitie in de geboortezorg, biedt CZ groep de overeenkomst Kraamzorg voor 1 kalenderjaar aan. 3.5 Inkoopbeleid eerstelijns geboortecentra CZ groep sluit in 2018 geen overeenkomsten met nieuwe (dat wil zeggen: niet gecontracteerde) eerstelijns geboortecentra. Deze centra passen niet binnen onze visie op de geboortezorg. We vinden dat zij de ketensamenwerking onvoldoende faciliteren in vergelijking met integrale geboortecentra. Onderlinge verrekening bij de overdracht van een bevallende vrouw vanuit het geboortecentrum CZ groep betaalt per bevalling maar 1 keer de kosten voor het gebruik van een bevalkamer. Dit betekent dat er een onderlinge verrekening plaats moet vinden tussen het ziekenhuis en het eerstelijns geboortecentrum als een verzekerde tijdens de bevalling wordt overgedragen aan het ziekenhuis. Het is de gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle partijen om de verplaatsing van een barende vrouw te voorkomen. Lachgas in een eerstelijns geboortecentrum CZ groep koopt lachgas onder inhoudelijke en financiële voorwaarden in bij gecontracteerde eerstelijns geboortecentra. We stellen als inhoudelijke voorwaarde dat er een gezamenlijk (VSV-breed) pijnprotocol is, ondertekend door de verloskundigen en gynaecologen. In het protocol is minimaal opgenomen: welke vormen van pijnbestrijding worden toegepast in welke situaties; dat het handboek lachgas wordt toegepast; hoe de kwaliteit wordt geborgd, welke (opleidings) eisen er aan de toediener worden gesteld en welke verloskundigen in de regio bevoegd en bekwaam zijn om lachgas toe te dienen; hoe wordt omgegaan met het nadien (toch nog) doorverwijzen naar de tweede lijn tijdens de bevalling; wat de rol van de gynaecoloog is bij het toepassen van lachgas. Het gaat erom in welke situaties overlegd moet worden met de gynaecoloog, verdeeld naar: - vooraf overleg over de indicatiestelling; - veranderingen tijdens de toediening van het lachgas, waarbij overlegd moet worden met de gynaecoloog over de voortzetting van die toediening (bijvoorbeeld als de bevalling langer duurt of bij bepaalde signalen). hoe alle zwangeren eenduidig worden voorgelicht over de verschillende opties voor pijnbestrijding en de voor- en nadelen daarvan en in hoeverre de voorkeur van de verzekerde leidend is; hoe de effectiviteit van lachgas wordt gemeten. CZ groep vindt dat lachgas kostenneutraal ingezet moet worden. Deze inzet zou verwijzingen naar de tweede lijn voorkomen en daardoor geen kostenstijging in de keten moeten opleveren. Bij de aanvraag ontvangen we een businesscase waarin minimaal onderstaande punten zijn opgenomen. Deze gegevens worden per punt aangeleverd, op totaalniveau en specifiek voor de cliënten die bij CZ groep zijn verzekerd: Welk deel van de bevallingen in het geboortecentrum vindt naar verwachting plaats met lachgas, met daarbij: - in hoeverre een nieuwe doelgroep wordt aangeboord; - in hoeverre het gaat om verzekerden die anders doorverwezen zouden worden naar de tweede lijn; 14
- in hoeverre het gaat om verzekerden die na het inzetten van lachgas alsnog worden doorverwezen naar de tweede lijn (al dan niet voor pijnbestrijding). Hoeveel verwijzingen naar de tweede lijn verwacht u te voorkomen? Welke concrete besparing levert dit op? (Totale kosten voor lachgas in relatie tot de besparing in de tweede lijn.) U kunt uw aanvraag voor lachgas opsturen naar rz.geboortezorg@cz.nl. Het pijnprotocol en (indien van toepassing) de businesscase stuurt u met de aanvraag mee. Met eerstelijns geboortecentra die al een overeenkomst hebben voor lachgas vinden evaluaties plaats op het gebied van kwaliteit en doelmatigheid. CZ groep bepaalt vervolgens of het geboortecentrum nog steeds aan de voorwaarden in de overeenkomst voldoet. 3.6 Innovatief zorgaanbod CZ groep staat open voor innovaties op het gebied van geboortezorg, maar wij beoordelen deze kritisch, met het oog op alle ontwikkelingen die er al zijn. Module Integrale Geboortezorg Regio s die overstappen naar integrale geboortezorg, kunnen in aanmerking komen voor de module Integrale Geboortezorg, zoals die is omschreven in de beleidsregel eerstelijns verloskunde van de NZa. De regio s die al eerder zijn overgestapt, hebben al veel kennis en informatie ontwikkeld. Daarom gaan we ervan uit dat de regio s die nu overstappen hun plannen en uitgangspunten al ver en concreet hebben uitgewerkt voordat zij de module aanvragen. De module wordt daarom alleen ingezet voor daadwerkelijke transities en om de transitiekosten te dekken. Daaronder vallen bijvoorbeeld de kosten om te komen tot een gezamenlijke dossiervoering, het inrichten van de nieuwe organisatie en de nieuwe declaratiestromen. CZ groep beoordeelt deze transitiekosten over meerdere jaren in zijn geheel. Voorwaarden om voor de module 2018 in aanmerking te komen: De aanvraag en de IGO (in oprichting) voldoen aan de voorwaarden van het zorginkoopbeleid Integrale Geboortezorg die in dit document zijn beschreven. De aanvraag wordt gedaan door een IGO (in oprichting) waarin minimaal verloskundigen (verenigd in bijvoorbeeld een coöperatie), gynaecologen, een ziekenhuis met acute verloskunde in het zorgaanbod en kraamzorg vertegenwoordigd zijn. Uit de planning blijkt dat de IGO uiterlijk op 1 juli 2018 opgericht wordt. Bij de aanvraag is voor de IGO het volgende volledig uitgewerkt: - de visie en het doel van de organisatie; - de rechtsvorm; - de verantwoordelijkheden; - de bevoegdheden en zeggenschap; - de werkwijze van het leveren van zorg; - welke onderdelen plaatsvinden in onderaannemerschap, loondienst et cetera; - het toetredings- en instroombeleid voor nieuwe zorgaanbieders. De geboortezorg wordt op 1 januari 2018 of uiterlijk op 1 januari 2019 integraal door de IGO aangeboden en integraal gefinancierd. CZ groep koopt de module in elk geval niet in als er sprake is van (een van) onderstaande punten: - de module is in een eerder jaar al toegekend; - er is aanvullende of andere financiering voor (het komen tot) integrale geboortezorg; - CZ groep is van mening dat het toekennen van de module niet nodig is. De aangesloten zorgaanbieders bieden volledige transparantie over de huidige kosten van de geboortezorg. De partners van het samenwerkingsverband zijn bereid tot onderlinge verrekening zolang er geen integraal tarief is of gehanteerd wordt. Het ziekenhuisbudget wordt geschoond voor de kosten voor geboortezorg die in 2018 of 2019 via de integrale financiering gaan lopen. Het samenwerkingsverband zorgt ervoor dat het ziekenhuis hier voorbereidingen voor treft en het overleg hierover voert met CZ groep. CZ groep bepaalt de hoogte van de module. De module wordt aangevraagd met het aanvraagformulier module integrale geboortezorg. U vindt dit formulier op www.cz.nl/zorgaanbieder (doorklikken op geboortezorg en vervolgens op downloads ). Andere innovaties Verzoeken om innovaties te ondersteunen, kunt u altijd indienen. Bijvoorbeeld via de beleidsregel innovatie ten behoeve van nieuwe zorgprestaties van de NZa. CZ groep maakt bij de beoordeling een kritische afweging tussen de meerwaarde voor onze verzekerden en de mogelijke extra kosten. 15
4 Proces contractering 2018 4.1 Tijdpad Wij willen onze verzekerden uiterlijk op 12 november 2017 informeren over het aanbod dat wij hebben gecontracteerd. Daarom hanteren wij onderstaand tijdpad. Activiteiten Planning Voorbereiden, formuleren en publiceren van het zorginkoopbeleid 2018 Uiterlijk 1 april 2017 door CZ groep Aanbieden overeenkomsten Eerstelijns Verloskunde, Prenatale Screening Uiterlijk 15 september 2017 en Kraamzorg. Na ontvangst van het aanbod kunt u daarop reageren. Indienen aanvraag en offerte inkoop integrale geboortezorg 2018 Uiterlijk 15 juni 2017 Beoordelen van de aanvraag en offerte integrale geboortezorg door Uiterlijk 1 augustus 2017 CZ groep en start van de onderhandelingen Uiterste tekentermijn van de verschillende overeenkomsten en Uiterlijk 1 november 2017 afsluiting van de contracteerronde. Op deze datum ronden wij dus ook de onderhandelingen/contractbesprekingen af Publicatie van het zorgaanbod door CZ groep Uiterlijk 12 november 2017 Overige activiteiten Planning Indienen aanvragen module Integrale Geboortezorg Uiterlijk 1 oktober 2017 Beoordelen aanvragen module Integrale Geboortezorg door CZ groep Uiterlijk 31 december 2017 Toelichting fasen contracteerproces: Fase 1 Met het publiceren van het zorginkoopdocument Geboortezorg geven wij het startsein voor het zorginkooptraject voor 2018. Dit document plaatsen wij uiterlijk 1 april 2017 op onze website. U vindt het op www.cz.nl/zorgaanbieder. Fase 2 Na het ontvangen van ons contractaanbod kunt u schriftelijk op ons voorstel reageren. Om voor een overeenkomst integrale geboortezorg in aanmerking te komen, dient u uiterlijk op 15 juni 2017 een aanvraag en offerte voor het inkopen van integrale geboortezorg bij ons in. Het format hiervoor vindt u op www.cz.nl/zorgaanbieder (doorklikken op geboortezorg ). Wij hebben dan voldoende tijd om alle offertes adequaat te beoordelen, om besprekingen met zorgaanbieders te voeren en om de afspraken af te ronden. U kunt de offerte indienen via rz.geboortezorg@cz.nl. 16
Fase 3 We nemen alle reacties op de aangeboden overeenkomsten in behandeling en starten de besprekingen over de aangeboden overeenkomsten. CZ groep beoordeelt alle aanvragen voor integrale geboortezorg en gaat met de regio s in gesprek over de concrete voorwaarden. Om de regionale besprekingen tijdig te kunnen starten, moet elke zorgaanbieder zich aan de termijnen houden. Hebben wij de aanvragen en offertes tijdig ontvangen, dan zullen wij deze beoordelen en binnen 4 tot 6 weken contact opnemen met de aanbieder. Op dat moment maken wij nadere afspraken over het vervolg van de onderhandelingen. Fase 4 Wij willen uiterlijk op 1 november 2017 de verschillende overeenkomsten gesloten hebben. Fase 5 Uiterlijk 12 november 2017 informeren wij onze verzekerden over de zorgaanbieders voor geboortezorg die wij voor 2018 hebben gecontracteerd. 4.2 Publicatie gecontracteerd zorgaanbod Uiterlijk 12 november 2017 presenteert CZ groep de gecontracteerde zorgaanbieders voor 2018. Op www.cz.nl/zorgvinden is per aandoening, behandeling, specialisme, zorgsoort en leverancier een lijst met zorgaanbieders te zien met daarbij de volgende informatie: NAW-gegevens van de zorgaanbieder; de etalage-informatie die u zelf invult en beheert in Mijn Zorgaanbod; de contractstatus, die overeenkomt met de vergoedingsstatus voor de verzekerden. 4.3 Bereikbaarheid Voor vragen over de contractering, de overeenkomst en de zorginkoop kunt u tijdens het contracteerproces contact opnemen met de afdeling Relatiebeheer Zorgverleners Geboortezorg. Relatiebeheer Zorgverleners Geboortezorg 0113-27 46 62 rz.geboortezorg@cz.nl 17
5 Betrekken van verzekerden bij het zorginkoopbeleid Samen maken we de zorg nog beter. CZ groep wil zorg inkopen die in het belang van onze verzekerden is. Dat doen we door verzekerden en patiëntenorgani - saties actiever en structureler te betrekken bij onze zorginkoop. Onze zorginkopers checken zo of de zorg die we inkopen wel écht de zorg is die de verzekerden zoeken en nodig hebben. Verzekerden moeten inspraak hebben op ons zorginkoopbeleid. Dankzij de ervaringen van verzekerden en patiëntenorganisaties kunnen wij ons zorginkoopbeleid aanpassen, zodat het nog beter aansluit bij hun wensen. We informeren onze verzekerden ook beter over ons beleid. Zo helpen we hen om de beste zorg te kiezen. We betrekken de verzekerden op verschillende manieren: Via patiëntenorganisaties: In Nederland bestaan globaal 4 typen patiëntenorganisaties: categorale patiëntenverenigingen, cliëntenraden, (regionale) zorgbelangorganisaties en landelijke koepels. Afhankelijk van hun rol en doelgroep, betrekken we deze partijen bij ons zorginkoopbeleid. Afgelopen jaar organiseerden we onder andere 3 themabijeenkomsten waarin we met verschillende patiëntenorganisaties afstemden hoe we samen kunnen werken aan betere zorg. Ook hanteerden we een checklist met 10 wensen van patiëntenorganisaties bij het inkopen van patiëntgerichte zorg. Via de Ledenraad: De Ledenraad is ons hoogste bestuursorgaan, dat bestaat uit 21 verzekerden van CZ groep. Als voorbereiding op het zorginkoopbeleid nodigden we de Ledenraad uit voor bijeenkomsten die we voor verzekerden organiseerden. Daarnaast zijn ze betrokken bij de evaluatie van het zorginkoopbeleid. We betrekken de Ledenraad hier graag nog meer bij. Via onze verzekerden: We betrekken verzekerden door zorg meer in te kopen op waarde en door daarbij kwaliteitsindicatoren te gebruiken die hun ervaringen meten. Daarnaast vragen we naar hun ervaringen via tevredenheidsonderzoeken, panelgesprekken en een-op-een interviews. Ook ontvangen we signalen uit de media en uit gesprekken met verschillende organisaties die raakvlakken hebben met patiëntenbelangen. Deze signalen pakt de afdeling Patiëntenparticipatie op. Zij stemmen dit waar nodig af met de betreffende inkoopsector. 18
Alles voor betere zorg 19 580.074.1704